Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 6, Sayı: 81, Kasım 2018, s

Transkript

1 Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 6, Sayı: 81, Kasım 2018, s Yayın Geliş Tarihi / Article Arrival Date Yayınlanma Tarihi / The Publication Date Öğr. Gör. Nuran OCAKOĞLU Dumlupınar Üniversitesi, Gediz Meslek Yüksekokulu, Moda Tasarım Programı nuran.ocakoglu@dpu.edu.tr KÜTAHYA ÇİNİCİLİĞİ VE KÜTAHYA ÇİNİ DESENLERİNİN GİYSİ TASARIMLARINA YANSITILMASI 1 Öz Geleneksel sanatlarımız içinde çok önemli bir yere sahip olan çinicilik çok eski tarihlere dayanan bir sanat dalıdır. Kütahya ili de çiniciliğin gelişmesi için gerekli çoğu hammaddeye sahip olduğundan tarih boyunca çiniciliğin gelişmiş olduğu bir il olmuştur. Renk ve desen güzelliği ve parlak görünümleriyle Kütahya çinileri her dönem ilgi ve talep görmüştür. Bir çok Türk sanatında olduğu gibi Kütahya çinilerinde de bitkisel, hayvansal ve geometrik şekillerde derin anlamlar taşıyan pek çok desen mevcuttur. Bu desenleri kendi kullanım alanları dışında farklı alanlara taşımak Kütahya çiniciliğine olan ilgiyi arttıracağı düşünülmektedir. Birçok kaynaktan beslenen moda her zaman geleneksel sanatlardan da ilham almıştır. Giysi tasarımında geleneksel değerlerin modern yorumlarla tasarımlarda kullanılması oldukça sık kullanılan bir yöntemdir. Bu amaçla çalışmada, Kütahya çiniciliği ve Kütahya çinilerinde kullanılan desenler incelenmiş eşsiz güzellikteki bu desenler giysi tasarımlarına yansıtılmıştır. Tasarım ilke ve öğelerine uygun olarak ve tasarım süreci izlenerek tasarlanan kadın giysilerinden bir tanesi örnek ürün olarak dikilmiştir. Anahtar kelimeler: Çini, Moda, Tasarım, Geleneksel 1 Bu araştırma Nisan 2018 tarihinde Akdeniz Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi'nde düzenlenmiş olan Kültürel Mirasın Korunması ve Yaşatılması Sempozyumu'nda bildiri olarak sunulmuştur.

2 KÜTAHYA TILES AND REFLECTING THE TILES PATTERNS ON CLOTHING DESIGN Abstract Turkish tile art is a very old art that has a very significant place in our traditional arts. As it possess most of the necessary raw material, the province of Kütahya has always been a city where the tile arts developed throughout the history. Because of the color, beautiful patterns and the brilliant sight they have, tiles of Kütahya have always attracted people's interest and demand. As in many other Turkish arts, tiles of Kütahya are embellished with meaningful patterns of herbal, animal and geometrical figures. To transfer the use of these patterns into other fields is believed to raise the interest on tiles of Kütahya. Fashion feeds on various resources, has always been inspired by traditional arts as well. The usage of traditional values in clothing design with modern interpretations is quite common. For this purpose, in this study, tiles of Kütahya and the patterns used in tile art of Kütahya were examined; and those unique and spectacular patterns were aimed to be applied on clothing design. One of the women's clothes, which were designed by monitoring the process in accordance with principles and an element of design, was sewn as a sample. Keywords: Tile, Fashion, Design, Traditional GİRİŞ Türk kültür ve estetik anlayışının tüm inceliklerini yansıtan çini sanatı kökeni orta Asya'ya kadar dayanan çok eski bir sanat dalıdır. Ancak çini sanatı asıl büyük gelişimini Anadolu'da göstermiş ve en güzel örneklerini burada sunmuştur. Anadolu da Türk çini sanatı, Anadolu Selçukluları ile başlamış yüz yıllar içerisinde değişip gelişerek kendine has estetik değerleri ile Osmanlı Dönem inde altın çağını yaşamıştır. Türklerin ulusal sanatları içerisinde yer alan ve binlerce yıllık mazisi olan çini sanatı, tarihsel süreçte tabak, kase, testi, çanak, vazo, sürahi gibi eşyaların üretiminin yanı sıra daha çok iç ve dış mimaride genellikle duvar kaplaması olarak kullanılmıştır. Çeşitli tekniklerle zenginleşen bu süsleme sanatı, genellikle mimariye bağlı kalmış, renkli bir atmosfer yaratarak kullanıldığı mekanların etkisini arttırmıştır (Küçükyılmazlar, 2006:3). Orijinallik ve yaratıcılık moda ürünlerinin başarısının arkasındaki en önemli etkenlerdendir. Günümüz rekabet ortamında moda tasarımcıları koleksiyonlarında daha yaratıcı ve özgün olmak için bir konsept üzerinde çalışma zorunluluğu hissetmektedirler (Koca vd., 2015:128). Giysi üretiminin ilk basamağı olan tasarım aşamasında, esin kaynağı olarak, toplumun kültürel özellikleri, sosyal yapısı ve tarihi geçmişi, tasarımcı için zengin bir kaynak oluşturmaktadır (Zengingönül, vd. 2003:409). Moda tasarımcıları, tarihsel süreçte tasarım fikirleri ve uygulamaları yönünden çok fazla alandan esinlenmiş ve pek çok konuyu ilham kaynağı olarak seçmiştir. Bu araştırmada geleneksel Türk sanatları içinde önemli bir yere sahip Kütahya çini desenlerinin giysi tasarımında esin kaynağı olarak kullanılması amaçlanmıştır. Kütahya çini motif

3 ve desenlerinin farklı alanlarda kullanılması kültürel mirasımızın korunması, tanıtılması, ve gelecek nesillere aktarılması açılarından önemlidir. Yapılan çalışmanın kapsamını Kütahya çinileri ve desenleri oluşturmaktadır. Çalışmanın örneklemini; Kütahya çinilerinde kullanılan desen, motif, kompozisyon ve renk, gibi unsurların karakterinin bozulmadan, günün modasına uygun yeni bir alanda kullanılmasını yansıtan örnekler oluşturmaktadır. Kütahya çini desenlerinin giysi tasarım ve üretim sürecinde, esin kaynağı olarak kullanılabileceğini ortaya koymak amacıyla hazırlanan araştırmada, uygulamalı araştırmalar yöntemi kullanılmıştır. Uygulamalı araştırmalar elde edilen temel bilgilerin belirli özel durumlara uygulanmasıyla bilgi edinme, bilgiyi geliştirme araştırmalarıdır. Başka bir deyişle uygulamalı araştırma, üretilmiş ya da üretilmekte olan bilginin denemeli uygulamasıdır (Karasar, 1991:27). Bu amaçla araştırmada literatür taramasına dayalı durum tespiti yapılmış ve çalışmanın verileri, yazılı kaynaklardan toplanmıştır. Doküman incelemesi ile; Araştırmanın evrenini oluşturan çini sanatı, Kütahya çiniciliği ve Kütahya çinilerinde kullanılan desenler incelenerek çeşitli giysi tasarımları üzerine uygulanmıştır. 2.ÇİNİCİLİK "Çini, toprağın pişirilerek şekil verilip kap, kacak, tabak, vazo, sürahi vb. eşyalar üretilmesine dayalı bir el sanatıdır." (Şahin, 2015:21). Bir tür killi topraktan yapılan fırınlarda pişirilen, bir yüzü sırlanmış, geleneksel motif ve renklerle süslenmiş malzemeye genel olarak çini, bu süsleme işine de çinicilik denir (Altınel, 1997:10). Çini, kaolin, tebeşir, kil, kuvars gibi ham maddelerin belirli oranlarda karıştırılmasıyla elde edilen hamurun şekillendirilmesi, astarlanıp pişirilmesi, desenlenmesi, sırlanması ve tekrar pişirilmesi sonucu meydana getirilen üründür (Atalay, 1983:8). 357 Çininin tarihsel seyrine bakıldığında doğu toplumları tarafından uygulama şekillerine göre çeşitli tanımlara sahip olduğu gözlenmiştir. 18. yüzyıla kadar mimaride kullanılan çiniye kaşi ; tabak, vazo ve benzeri malzemeye de evani denilmiştir (Yetkin, S.329). "Ayrıca o dönemde porselende Fağfuri çini veya Fağfuriye diye adlandırılmıştır" (Atalay, 1983:5). Çini kelimesinin 'i' ilgi harfiyle türetilmiş olması ilk bakışta çiniciliğin Çin'den geldiği kanısını uyandırmaktadır. Ancak çiniciliğin Türklere özgü bir sanat olduğu sanat tarihi uzmanlarınca kabul edilmektedir. Çin kelimesini andıran bu terimin ortaya çıkmasına büyük ihtimalle saraya gelen Çin porselenlerine karşı duyulan hayranlık neden olmuştur (Avşar ve Avşar, 2014:2). "Bazı kaynaklarda da İngilizce de nitelikli yemek takımı anlamına gelen China (Çin) ifadesi gibi çini de Çin kelimesinden türetilmiş; porselen sanatını dünyaya tanıtan Çinlilere izafeten verilmiş bir isimdir" (Atay Yolal, 2007:3). 2.1.Kütahya Çiniciliği Kütahya tarih boyunca çinicilik merkezlerinden biri olmuştur. "Kütahya nın sembolü haline gelen çinicilik, kökü Frig'lere kadar uzanan seramik sanatı ile birlikte gelişmesini sürdürmüştür." (Küçükyılmazlar, 2006:15). Kütahya ve çevresindeki topraklarda çini ve seramik yapımında kullanılan hammaddenin bolluğu, kentin adının çiniyle birlikte anılmasına neden olmaktadır. Kütahya da çini sanatı 14. yüzyıldan beri kesintisiz olarak devam etmektedir. "Kütahya çinilerinin karakteristik özelliği kobalt mavisi, manganez moru, firuze ve siyah renklerin kullanılmış olmasıdır. Kütahya çinilerinde mavi ve beyaz renklere çokça rastlanması 15. yüzyıl ortalarına rastlamaktadır" (Küçükyılmazlar, 2006:15).

4 Bu sanatı kaybetmemek adına Kütahya da yapılan çalışmalarla çinicilik Kütahya nın dünya çapında tanınmasına neden olan bir sanat dalı olmuştur. "Günümüz Kütahya çini ve seramik üretici atölye veya firmaları yerelden evrensele, geçmişten geleceğe uzanan bir yolda ilerlerken geleneksel çinilere yeni motif ve biçimler eklemeyi ihmal etmemişlerdir" (Gülaçtı, 2011:288). Kütahya çiniciliğinin bugüne kadar gelmesinin sebebi bu sanatın halk tarafından da benimsenmesidir. Günümüzde de çini üretimi Kütahya'da geleneksel olarak devam etmektedir. Kütahya'da, son yıllarda teknolojik gelişmeleri takip ederek ürün yelpazelerini genişleten çiniciler, her geçen gün satışlarını arttırmaktadır. Günümüz teknolojisine uygun çalışmalarla, dünyanın birçok ülkesine ihracat gerçekleştirilmektedir. 2.2.Kütahya Çinilerinde Kullanılan Motif ve Desenler "Türk süsleme sanatlarının özünü motif oluşturur. Soyut motiflerin dışında tüm motiflerin kaynağı doğadır. Sanatçılar doğayı olduğu gibi kopya etmekten uzaklaşarak bitki, insan ve hayvan figürlerini doğadaki görüntülerinin yerine stilize ederek kullanılmışlardır" (Aker, 2010:11). "Motifler belirlenen ölçüler içerisinde estetik kaygı da göz önüne alınarak şekillendirilir. Belirlenen motiflerin kompozisyon haline getirilerek çizilmesine de desenleme ya da desen hazırlama denir. Böylece motif desen ilişkisi ortaya çıkarmaktadır." (Kızıl, 2010:28). Kütahya çinilerinde kullanılan motifler genel olarak; Bitkisel Motifler, Figürlü Motifler, Geometrik Motifler, Yazı Süsleme Motifleri ve Karma Motifler olarak gruplandırılabilir (Şahin, 2015:60) Bitkisel Motifler; Hatayi grubu adı altında toplanan bu motifler çiçek, yaprak, penç, hatayi, yarı üsluplaştırılmış çiçekler olmak üzere kendi içinde gruplara ayrılır Çiçekler; Çoğu kez çiçeğin kökeni belli olmayacak şekilde stilize edilir. Özellikle lale, karanfil, gül, sümbül vs. sanatkarların elinde bin bir şekle bürünmüşlerdir. Şekil 1. Karanfil ve Lale motifi Penç motifi: "Hatayi grubundan, penç ismiyle bilinen bu motifler, herhangi bir çiçeğin kuşbakışı görüntüsünün, stilize edilerek çizilmesiyle elde edilmiştir." (Megep, 2007a:8). Ortada, çiçeğin sapının bağlandığı küçük yuvarlak bir göbek kısmı ve etrafında taç yapraklar yer alır. Motif üsluplaştırılırken, yapraklarının sayısına göre Farsça isimler almış ve zaman içinde, en çok kullanılan beş yapraklısı olduğundan, penç deyim haline gelerek, bütün motifleri kendi adı altında toplamıştır. "Penç motifi yalın ve katmerli olarak temelde iki çeşittir. Yalın ve katmerli pençlerin farklı boyut ve biçimlerde birleştirilmeleri ile top çiçek, aynı yöne kıvrılan yapraklarla zenginleştirilmesiyle çarkı felek gibi motif çeşitleri ortaya çıkar" (Megep, 2007a:8).

5 Şekil 2. Penç, Top çiçek ve Çarkıfelek motifi Ayrıca tabiattaki Narçiçeği, Şakayık ve Marul çiçeğinin dikine kesitinin, üsluplaştırılmasıyla ortaya çıkan motifler çini sanatında en yaygın kullanılan hatayi gurubu motifleridir. Şekil 3. Narçiçeği, Şakayık ve Marul çiçeği motifleri Yapraklar:"Stilize yapraklar; doğal görünüşte olanlar, tek dilimliler, üç dilimli olanlar (Seberk), beş dilimli olanlar ( Pençberk ), çok dilimli olanlar, birbirlerine sarılmış yapraklardan meydana gelen motifler (Sadberk) olarak sınıflandırılır" (Şahin, 2015:62) Ağaçlar: Türk süslemeciliğinde beş çeşit ağaç süslemesine çok sık rastlanır: En bilinen ağaç figürleri Selvi ağacı, Hurma ağacı, Hayat ağacı, Meyveleri belirtilen meyve ağaçları ve Çiçek açmış ağaçlardır Yemiş ve Meyveler: On sekizinci yüzyıla kadar seyrek daha sonraları çok yaygın şekillerde kullanılmıştır. Bunların arasında özellikle üzüm ve nar motiflerinin sembolik anlam kazanarak çok benimsenmiş oldukları görülmektedir ( Megep; 2008a:5) Figürlü (Hayvan) Motifler; Şekil 4. Yaprak, Selvi Ağacı ve Nar Motif Hayvan motifleri Osmanlı döneminde hatayi grubu kadar rağbet görmemekle birlikte Orta Asya ve Selçuklu minyatürlerinde sıkça rastlanan önemli bir motif grubudur. "Hayvansal motif ve figürleri üç gruba ayrılır. Birincisi üsluplaştırılmış ve efsanevi hayvan motifleri, ikincisi rumi motifleri ve üçüncüsü de münhani motifleridir." (Megep, 2007b:4) Üsluplaştırılmış ve Efsanevi Hayvan Motifleri: Üsluplaştırılmış hayvan motifleri içinde tavşan, geyik, aslan, leylek, kartal, güvercin, tavus kuşu, kaplan, kurt, pars, boğa, at, keçi, balık gibi hayvan tasvirleri yer alır. Efsanevi hayvan motifleri içinde ejder ( dragon) simurg ve kilin ( ejder atı ) motifleri yer almaktadır.

6 Şekil 5. Üsluplaştırılmış ve Efsanevi Hayvan Motifler Rumi: Rumi motifinin kökeni Orta Asya ya dayanmaktadır. Kahramanlık, kuvvet, bereket, mertlik, bağlılık gibi değerlerin sembolü sayılmış hayvanların kanat, bacak ve bedenlerinin stilize edilmiş şekli olduğu düşüncesi kabul edilmiştir. (Şahin, 2015:65) "Ruminin kelime anlamı Anadolu ya ait demektir. Vaktiyle Roma İmparatorluğu nun hüküm sürdüğü ve İran yaylalarına kadar uzanan Anadolu yarımadasına Diyar-ı Rum denmesi sebebiyle motif bu adı almıştır" (Megep, 2007b:22). Rumiler, genellikle kavisli ve helezonik hatlar üzerinde aynı yöne olmak üzere yerleştirilirler. Başka tür motiflerin de kullanıldığı kompozisyonlarda daima kendi hatlarında devam ederek, diğerlerine karışmazlar. Şekil 6. Rumi Örnekleri Münhaniler: Kelime anlamı eğri olan münhaniler 13. ve 14. yüzyıla kadar rumi motifiyle tam bir benzerlik gösterir. Münhani kenar suyu olarak kullanır, bunlar simetrik olduğu gibi aynı şeklin tekrarından oluşturulmuştur.15. ve16. yüzyıllar boyunca Türk el yazması kitap tezyinatında sık rastlanan münhaniler, Beylikler devri Kuran-ı Kerim lerinin süslenmesinde de karşımıza çıkar. Münhaniler, genel olarak rumilerin ve kuş kanatlarının içlerinde bulunan ayrıntılardan oluşmuştur (Megep, 2007b:34) Geometrik Motifler Şekil 7. Münhani Örnekleri Geometrik motifler geometri kurallarına ve ölçülerine uygun olarak stilize edilen formlardır. Selçuklu çinilerinin başlangıcını oluşturan motifler geometrik motiflerdir. (Megep, 2007c:38). Geometrik motiflerin sistemli bir biçimde düzenlemesiyle ağlar oluşur. Kendi sınırları içinde biten motif sistemine kapalı geometrik sistem denir. Açık geometrik sistemlerde ise çizgiler sonsuza değin sürecek biçimdedir.

7 2.2.4.Yazı Süsleme Şekil 8. Geometrik Motif Örnekleri "Türk çini sanatında bu süsleme şeklinde, yazının kendisi motif olarak kullanılır. Bu süsleme şekli bazen bir bordür, bazen de başlı başına bir kubbeyi, sütunu ve duvarı kaplayan unsur olarak görülmektedir" (Şahin, 2015:68) Karma motifler Şekil 9.Yazı Süsleme motifi Bu süslemede temel anlatım öğesi olarak insan, doğa ve çevresi ile olan ilişkilerin çeşitli biçimlerde anlatımı görülmektedir. Osmanlı çini sanatında, sembolik süslemenin geyik, deve, tavşan, çeşitli kuşlar, gemi azda olsa insan figürlerini içerdiği görülür. Ayrıca doğa ile ilgili olarak ay, güneş, yıldızlar gibi elemanların yanı sıra bulut motifi yoğun olarak kullanılmıştır Çintamâni: "Çintemani motifi üçgen şeklini hatırlatan ikisi altta biri üstte üç yuvarlak ve iki dalgalı çizgiden meydana gelir. İçine çizilen daireler motife hilal şeklini vermektedir" (Şahin, 2015:70). Leoparın desenlerinden esinlenerek ortaya çıkmış olduğu düşünülmektedir. Osmanlılarda güç, kuvvet ve saltanat sembolü olarak kabul edilen bu motif, çeşitli yayınlarda şimşek, bulut, dudak, kaplan postu gibi değişik isimlerde kullanılmıştır. Şekil 10. Çintemani Örneği Bulut Motifi: Türk sanatına tam anlamıyla girişi 2. Beyazıt Döneminde olmuştur. 15. ve 16. yüzyıllar bulut motifinin en yaygın olarak kullanıldığı dönemdir. Ancak bulut motifi de Osmanlı sanatında tamamıyla kendine has bir üsluplaşmayla karşımıza çıkmaktadır (Megep, 2007c:4). Hayal mahsulü olarak ejderhanın ağzında gazap ve öfke ifadesi olan bulut, Türk sanatkarları elinde, tabiattaki bulut halini almış ve gerçekçi bir anlayış içinde kullanılmıştır. Şekil 11. Dolantı veya Çizgi bulut, Yığma Bulut, Orta bağ Bulut, Tepelik Bulut

8 Şemse Motifi: Şemse'nin Arapçada güneş anlamına gelen 'şems' kelimesinden türediği ve bu motifin güneşe benzediği için şemse olarak isimlendirildiği düşünülmektedir. Motifin iç kısmı genellikle rumi motifler ve küçük çiçek desenleriyle süslenmektedir. Oval formlu şemselerin çoğunun üst ve alt uçlarında 'salbek' adıyla bilinen rumi üslubundan tanıdığımız küçük tepelik motifler yer almaktadır (Kayra, 2016:1). 3. BULGULAR Şekil 12. Şemse Örnekleri Tasarım sürecinde kültürel miraslarımız içinde yer alan Kütahya çinilerinin desenlerini modern ve yalın çizgilerle sentezleyerek bugünün hareketli ve karmaşık dünyasına, sade ve yalın şekliyle yansıtabilme düşüncesi; koleksiyon sürecini başlatmıştır. Tasarlama süreci aşağıda özetle açıklanmıştır. Bu bölümde, giysi tasarımı aşamalarına uygun olarak çini desenli elbise tasarımı çalışması, yer almaktadır. Bu amaçla özgün bir giysi tasarımı hazırlayabilmek için yapılan araştırmalar ışığında, tasarım yaparken esin kaynağı olarak kullanmaya yönelik, temayla ilgili çeşitli resim, bilgi ve materyalleri içeren bir hikâye panosu hazırlanmıştır. 362 Resim 1. Hikaye Panosu İlk aşamada hikâye panosundaki verilerden de esinlenilerek her biri üzerinde farklı çini desenlerinin denendiği 8 adet özgün elbise modelleri artistik siluetler üzerinde tasarlanmıştır. Çizimlerin her birinde yaygın olarak kullanılan çini desenlerinden biri uygulanmıştır.

9 Model 1. Rumi Model 2. Tavuskuşu Model 3. Lotus Model 4.Geometrik 363 Model 5. Çintemani Model 6. Lale Model.7 Penç Model.8 Şemse Tasarlanan modeller arasından 8 numaralı model geliştirilmek amacıyla seçilmiştir. Seçilen bu modelin ayrıntılı olarak 5 tane daha alternatifi çizilmiştir. Model 9.Hatayi Model 10.Lale Model 11.Karanfil Model 12.Nar Model 13.Lale

10 Bu alternatif çizimlerden estetik, maliyet ve üretilebilirlik gibi unsurlarda düşünülerek, Çini desenlerinde en fazla kullanılan desen olan lale desenli 13. Model uygulanmak için seçilmiştir. Seçilen tasarım bir iç elbise ve üstünde yelek olmak üzere iki parçadan oluşmaktadır. Lale deseni üstte kullanılan yelek üzerine yerleştirilmiştir. Giysinin kalıbını elde etmek için biçki yöntemi kullanılmış, hazırlanan 38 beden temel kalıp üzerine seçilen elbisenin model özellikleri uygulanarak giysi kalıpları, elde edilmiştir. Giysinin kalıbını hazırlamak için Pollypattern Bilgisayarlı Kalıp Hazırlama Programı kullanılmıştır. Son düzeltmeleri yapmak için kalıplar birleştirilerek manken üzerinde kontrol edilmiştir. Şekil 13. İç Elbise Kalıbı ve Şablonu Elde edilen kalıplar dikiş payları verilerek kesilmek için kumaş üzerine yerleştirilmiş kumaştan maksimum düzeyde faydalanılarak kesim gerçekleştirilmiştir. 364 Şekil 14. Yelek Kalıbı ve Şablonu Giysi tasarım aşamasında belirlenen lale deseni kesilmiş kumaş parçaları üzerine çizilip uygun nakış teknikleri belirlenerek desenler kumaşa işlenmiştir.

11 Resim 2. Lale Deseninin Kumaşa Aplike Edilmesi Çini desenlerine en yakın sonucu alabilmek için işlemede aplikasyon tekniği, basit nakış iğneleri ve pul-boncuk işlemesi birlikte kullanılmıştır. Desenlerin işlenmesi tamamlandıktan sonra giysinin dikimi ve astarlanması yapılmış ve son olarak giysinin yaka, roba ve kenar kısımlarına pullu tığ oyası geçirilerek tamamlanmıştır. 365 Resim 3. Bitmiş Giysinin Ön, Yan ve Arka görünümü 4. SONUÇ Kültürel miraslarımızdan biri olan Çiniciliğin, belgelenmesini, korunmasını, gelecek kuşaklara güvenle aktarılmasını, ülkemize ve dünya ülkelerine etkin biçimde tanıtılmasını ve yaşatılmasını sağlamak bu sanatın geleceği açısından oldukça önem taşımaktadır. Giysi tasarımcısı moda trenlerini takip ederken aynı zamanda kültür ve geleneklerini ileriki kuşaklara aktaran bir görevde üstlenmektedir. Ancak burada dikkat edilmesi gereken, geleneksele çağdaş yorumlar katarken özgün değerlerini korumaktır. Çalışma ile gelecek kuşaklar için sanat ve tasarım alanında farkındalık ve bilinç oluşturma çabalarının gerçekleştirilmesine katkı sağlaması amaçlanmıştır. Yapılan tasarımda geleneksel Türk sanatının en önemli unsurlarından biri olan çinilerin motif ve desenlerine yer vererek kültürümüzün yaşatılmasına katkı sağlandığı düşünülmektedir.

12 El sanatlarımızdan biri olan ve köklü bir geçmişe sahip olan Türk çini motif ve desenleri ulusal kültürümüzü ve geleneklerimizi yansıtması açısından önem taşımaktadır. Farklı bir bakış açısı getireceği düşünülerek yapılan bu çalışma sonucunda, çini desenlerinin giysi tasarımlarına rahatlıkla uygulanabildiği, ayrıca tasarıma estetik değerler kattığı görülmüştür. Ürünün yapılabilirliği ve kullanılabilirliği ortaya konmuştur. Sonuç olarak, dünyamız hızla küreselleşse de, ülkelerin etnik kökleri gelenek ve görenekleri modaya ilham vermiş ve etnik unsurlar modanın her alanında aranır olmuştur. Bu çalışma marka ve marka imajı oluşturma çabası içinde olan modacılarımızın kültürel öğelerimizi esin kaynağı olarak kullanarak özgün tasarım ve ürünler üretmesine katkı sağlayacaktır. KAYNAKLAR Aker, S. (2010). Çini Tasarımı. Detay Yayıncılık, Ankara. s 5. Albayrak, N. S. (2017). Anadolu'da Türk Çini Sanatı ve Modern Sanata Yansıyan Etkisi. I. International Thessaloniki Art & Design Symposium, Thessaloniki /Greece, s Kitabi.Pdf#Page=21 (Erişim Tarihi: ) Altınel, S. (1997). Kütahya Çiniciliği ve Çini Atölyeleri. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya. Atalay, M. (1983). Kütahya Çinicilik Sanayinin İncelenmesi. Anadolu Üniversitesi, İİBF Yay, Eskişehir. 366 Atay Yolal, C. (2007). Başlangıcından Günümüze Kütahya Çinileri ve Çini Motiflerinin Seramik Yüzeylerde Yorumlanarak Uygulanması, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir. Avşar, M. ve Avşar L. (2014). Çini Sanatı ve Terminolojisi Üzerine. Kalemişi Dergisi, C. 2, S. 4, s Basit Motif Çizimleri, (2008)a Seramik ve Cam Teknolojisi, (Mesleki Eğitim ve Öğretim Sisteminin Güçlendirilmesi Projesi) MEGEP, Ankara. Bayazıt, M. ve Işık, İ. (2012). Geçmişten Günümüze Çini Sanatı ve Kütahya Çiniciliği. Batman University International participated Science and Culture Symposium, April, Batman, (Erişim Tarihi: ) Bulut Motifleri ve Basit Geometrik Motifler, (2007)c Seramik ve Cam Teknolojisi, (Mesleki Eğitim ve Öğretim Sisteminin Güçlendirilmesi Projesi) MEGEP, Ankara. Gülaçtı, N. (2011). Günümüz Kütahya'sında Seramik-Çini Üretimi ve Durum Tespiti. Anadolu Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, Sanatta Yeterlik Tezi, Eskişehir. Hatayi Motifleri, (2007)a. Seramik ve Cam Teknolojisi, (Mesleki Eğitim ve Öğretim Sisteminin Güçlendirilmesi Projesi) MEGEP, Ankara. Hayvansal Motif ve Figürleri (2007)b. İnşaat Teknolojisi, (Mesleki Eğitim ve Öğretim Sisteminin Güçlendirilmesi Projesi) MEGEP, Ankara. İrdelp, İ.V. (2012). Günümüz Çini Sanatında Sgraffito Teknikleri ve Uygulamaları. Uşak Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Uşak.

13 Karasar, N. (1991). Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar, İlkeler, Teknikler, Sanem Matbaacılık, Ankara. Kızıl, M. (2010). Cumhuriyet Dönemi Kütahya Çinisinde Görülen Uygulama Teknikleri ve Yenilikler. Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyonkarahisar. Koca, E., Koç, F., ve Kaya Ö., (2015). Yöresel Dokumaları Güncel Tasarımlarda Yorumlamak Kargı Bezi Örneği. Asos Journal. The Journal Of Academic Social Science Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Y.3, S: 9, s Küçükyılmazlar, A. (2006). İstanbul Ticaret Odası Çini Araştırması, İstanbul. (Erişim Tarihi: ) Rumi Motifleri -1 (2008)a. Seramik ve Cam Teknolojisi, (Mesleki Eğitim ve Öğretim Sisteminin Güçlendirilmesi Projesi) MEGEP, Ankara. Şahin, M. (2015). Geleneksel Türk Süsleme Sanatlarında Çinicilik. İstanbul Arel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul. Zengingönül, N., Çivitci, Ş., Ağaç, S. (2003). Kastamonu ili Nasrullah Camii Kalem işi Süslemelerinin Giyim Tasarımında Kullanılmasına ilişkin Bir Çalışma. Ankara. II Kastamonu Kültür Sempozyumu, s (Erişim Tarihi: ) 367