CHP nin bir kültür kurumu olarak kurulan Halkevleri, Halkçılık ilkesinin önemli bir uygulayıcısıdır.

Transkript

1

2 HALKEVLERİ İÇİN BİR BÜTÇE DENEMESİ VE KOCAELİ ÖZELİNDE ÖRNEK BÜTÇE ÇALIŞMASI Ahmet AKTER* Giriş CHP nin bir kültür kurumu olarak kurulan Halkevleri, Halkçılık ilkesinin önemli bir uygulayıcısıdır. Halkla doğrudan temas ederek cumhuriyet ideolojisini benimsetmeyi görev edinmiştir. Yeni oluşturulan bir kurum olarak her şeye baştan başladığı ve bir kuruluş bütçesine sahip olmadığından dolayı oldukça zahmetli bir süreç yaşamıştır. Faaliyete başlaması için öncelikle bir binaya ihtiyaç duyulmaktadır ve çoğu yerde büyük masraflarla bir bina sahibi olabilmiştir. Ayrıca faaliyetlerini sürdürebilmesi personele de ihtiyaç duyulmaktadır. Bu ihtiyaçlarının tamamının bir maliyeti olacak ve bir şekilde karşılanmak zorunluluğu doğacaktır. CHP Teşkilatı bu sorunları aşmak için bir kısım tedbirler almak ve kaynak bulmak zorunda kalmıştır. İmkânları zorlayarak üstesinden gelmeyi başarmış, fakat bu imkânları devletin kaynaklarından sağlaması düzenli bir akış oluşturmasının önüne engel olarak çıkmıştır. Halkevlerinin Kaynakları Halkevleri kuruluş talimatnamesinde kaynak tahsisi oldukça muğlak bir şekilde tanımlanmıştır. Şöyle ki; CHF Halkevleri Talimatnamesinin 9. md. sine göre; Halkevleri, vilayet fırka idare heyetlerinin temin ve tespit ettiği varidat ile idare edilir. Vilayet Fırka idare heyetleri halkevlerinin bütçelerini tasdik ve mürakabe ederler 1. ibaresi kaynakları belirlemeyip idarecilerin inisiyatifine bırakmışlar ve çeşitli engellerle de imkânları kısıtlamışlardır. Halkevleri Öğreneğinin 13. Maddesinde Halkevleri, bağlı oldukları Parti Kurullarının sağlayacağı ve saptayacağı para ile yönetilir. denilmektedir 2. Yine CHP Halkevleri İdare ve Teşkilat Talimatnamesinin 25. md.e göre de Halkevleri bulundukları Vilayetin CHP İdare Heyetlerinin tasdik ettikleri bütçelerle yönetilirler 3. Talimatnamelerdeki muğlaklık yazışmalarla açıklığa kavuşturulmuştur. Bu yazılardan 28 Haziran 1939 tarihinde Başbakan Refik Saydam a gönderilen yazıdan anlaşıldığına göre; Halkevlerinin bütün ihtiyaçları Hususi İdare ve Belediye Bütçeleri ile Devlet Bütçesine konan tahsisattan temin edilmektedir 4. * Dr. Emekli, ahmetakter@gmail.com 1 CHF Halkevleri Talimatnamesi, Hakimiyeti Milliye Matbaası, 1932, s Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi (BCA) / (Lef 1). 3 BCA / (Lef 8); CHF Halkevleri, s BCA / (Lef 14). 1287

3 Ahmet AKTER CHP Genel Sekreterliği 28 Ağustos 1934 tarihli bir yazısında kültür hizmetlerine yardım etmek isteyen kişilerin yardımlarının da Halkevleri bütçesini besleyeceğini belirtmiştir. Halkevleri iane toplamak için paralı balo, müsamere vs. düzenleyemez ancak Parti teşkilatı düzenleyebilir. Parti teşkilatı da bu faaliyetlerden gelen gelirden Halkevleri bütçesine Halkevlerine Yardım adıyla ekleme yapabilir 5. Evlerin salonlarını kiralamak, temsillerden para almak, Halkevleri neşriyatını para ile satmak, şehirlerde tütün satış barakaları yaparak kiralamak gibi çareler ise faydalı bulunmamıştır yılında Demokrat Partinin iktidara gelmesini müteakip görevlendirilen maliye müfettişlerinin tespitine göre; Halkevlerinin gelir kaynakları şunlardan oluşmaktadır. 1. Genel merkez yardımları, 2. Mahalli Özel İdare ve Köy Bütçeleri yardımları, 3. Mahalli Belediye Bütçeleri yardımları, 4. Diğer yardımlar ve teberrular 7, 5. Belediyeler Bankası yardımları 8, 6. İktisadi Devlet Teşekkülleri yardımları 9. Görevlendirilen maliye müfettişlerinin tespitine göre; Halkevlerine yapılan toplam yardım kalemleri şöyledir yılları arasında Devlet Bütçelerinden toplam lira 10, yılları arasında Özel İdareler Bütçelerinden lira, yılları arasında Belediyeler Bütçelerinden lira, yılları arasında Köy Bütçelerinden lira, yılları arasında Belediyeler Bankasından lira, yılları arasında İktisadi Devlet Teşekküllerinden lira 11 olmak üzere toplam liradır. Yaşanan Kaynak Sorunlarından Örnekler CHP Kocaeli İl Yönetim Kurul Başkanlığı tarihinde 10 yeni Halkevi açma isteğini CHP Genel Sekreterliğinden talep etmiş ve kısa bir süre için ışık, ısınma, müteferrika, hademe, icar, kırtasiye vs. masraflar için asgari liraya ihtiyaç olduğunu bildirmiştir. Merkez bu parayı veremeyeceğini ve lazım gelen paranın mahallinden temin edilmesi gerektiğinden teklif edilen Halkevlerinin açılmasından vazgeçmiştir BCA / (Lef 49). 6 BCA / (Lef 50). 7 BCA / (Lef 12-14). 8 BCA / (Lef 14). 9 BCA / (Lef 14); Şerafettin Zeyrek, Türkiye de Halkevleri ve Halkodaları, Anı Yay., Ankara, 2006, s BCA / (Lef 16). 11 BCA / (Lef 14). 12 BCA / (Lef 119,129, 130). 1288

4 Halkevleri İçin Bir Bütçe Denemesi ve Kocaeli Özelinde Örnek Bütçe Çalışması CHP Genel Sekreterliği 30 Mayıs 1939 tarihinde Vali ve CHP Başkanlıklarına yazdığı yazıda; Halkevlerinden alınan raporlara göre Vilayet Hususi İdare ve Belediye bütçelerinden Halkevleri için ayrılan senelik yardım paralarının ya tamamen verilmediği veya sene sonuna yakın bir miktar para verilmesi yüzünden Halkevleri, çalışmalarını düzenleyemediğinden dolayı şikâyet etmiştir. Bundan başka önemli çalışmalarını da gerçekleştirememektedir. Bu durumu engellemek için tahsis edilen paraların belli zamanlarda ve dört taksitte verilmesinin sağlanmasını istemiştir 13. CHP Genel Sekreterliği 28 Haziran 1939 tarihinde Başvekil ve CHP Genel Başkan Vekili Refik Saydam a yazdığı yazıda Halkevlerine tahsis edilen paranın bakanlıklarda gördüğü işlemden şikâyet etmektedir. Şöyle ki; Hususi İdareler Bütçelerinin tetkiki yapılırken Maarif, Sıhhiye, Nafia, İktisat ve Dahiliye Vekaletleri temsilcilerinden oluşan komisyon, kendi vekaletlerini ilgilendiren tahsisatı az bulduğunda Halkevlerine ve Hayır Kurumlarına ayrılan tahsisattan nakil suretiyle almaktadır. Bu durum bilhassa bir program altında yürüyen Halkevlerinin inşaat işlerini aksatmaktadır. Bu naklin yapılmaması ve böyle bir durumda Genel Sekreterlik tarafından görevlendirilecek memurun komisyonda mütalaası alınmadan yapılmaması istenmektedir 14. Başbakan da bu talebi 13 Eylül 1939 tarihinde Dahiliye Vekaletine iletmiştir 15. Sorun çözülememiş ve CHP Genel Sekreterliği 20 Aralık 1948 tarihinde İl Genel Kurullarınca yapılan bütçelerde mahallin Halkevi ve Halkodalarının kültür hizmetlerini ifa edebilmek üzere yardım parası konmakta ve bu yardımlar merkezde tadil ve ilga edildiğinden şikâyet etmiştir. Hiçbir suretle tenzil ve tadil edilmeyeceği talimatını vermiştir Aralık 1945 tarihinde CHP Genel Sekreterliği Halkevi ve Halkodası Başkanlıklarına, talimatlara göre gelir ve gider işlerinde başvurulacak yerin bağlı bulundukları parti teşkilatı olduğunu, fakat bazı başkanların Parti merkezinden ödenek istediğini belirterek talimatlara uyulması konusunda ikaz etmektedir. Ayrıca Halkevi ve Halkodalarının borçlandıklarını ve borçlarını kapatmak için de para istediklerini ve kesinlikle borçlanılmamasını istemektedir 17. Başka bir yazıda da Halkevlerinin memur ve hademe aylıklarını ödeyemediklerinden dolayı müracaat ettiklerini, masraflarını karşılayabilecekleri kadroyu kullanmaları konusunda uyarılmışlardır 18. Sorunu çözmek için, 1946 yılında Urfa Milletvekili A. Kutsi Tecer in teklifi 19 ile CHP Nizamnamesinde Halkevlerinin Bütçesinin yeterli olup olmadığı ve yerel imkânlardan karşılanma durumunun değerlendirilmesi için 66. md. son fıkrasında değişiklik yapılmıştır. Bu değişiklikle; Parti kongrelerine Hesap, Bütçe ve Dilek komisyonlarından başka Halkevleri ve Halkodaları komisyonu da ayrılacaktır. Müteakip kongrelerden itibaren il ve ilçe kongrelerinde ayrılacak Halkevleri ve Halkodaları Komisyonları kendi köy, mahalle, bucak, ilçe ve illerindeki Halkevleri ve Halkodalarının durumlarını inceleyerek hazırlayacakları raporlarını diğer komisyon raporları gibi kongre başkanlıklarına vereceklerdir. İlçe kongre başkanlıkları 13 BCA / (Lef 1). 14 BCA / (Lef 3); BCA / (Lef 14-15). 15 BCA / (Lef 4). 16 BCA / BCA / (Lef 3) 18 BCA / BCA / (Lef 3-6) 1289

5 Ahmet AKTER bu raporların birer örneğini ilçe idare kurulu başkanlığı yoluyla il idare kurulu başkanlığına, il kongresi başkanlıkları da doğrudan il idare kurulu başkanlığına göndereceklerdir. Bu suretle il idare kurul başkanlıklarında toplanacak olan Komisyon raporları birleştirilerek genel sekreterliğe gönderilecektir 20. Genel Bütçede Halkevleri Tahsisatı Talimatnamesine göre Halkevlerinin ihtiyaçlarının mahalli kaynaklardan sağlanması gerekmesine rağmen genel bütçeden de kaynak ayırılması CHP nin Halkevlerine ne kadar çok önem verdiğinin açık göstergesidir. Kuruluşundan kapanışına kadar genel bütçeden tahsis edilen gelir aşağıya çizelge olarak çıkarılmıştır. Bazı yıllar tasarlanan bütçe ile kesin hesap miktarları arasında fark bulunmaktadır 21. Mali Yıl Kanun Numarası Varidat (Gelir) (Lira) (Bütçe Tasarısı) Gider (Lira) Hasılat (Gelir) (Lira) (Kesin Hesap) Halkevlerine Yardım , , Gençlik Teşkilatıyla Birlikte , , , , , Gençlik Teşkilatıyla Birlikte Gençlik Teşkilatıyla Birlikte (591,480) Gençlik Teşkilatıyla Birlikte Gençlik Teşkilatıyla Birlikte 20 BCA / (Lef 3-4) Malî Yılı Hesabı Kat î Kanunu No. 3769, Resmî Gazete ile neşir ve ilânı: 24 Kanunisani 1940, Sayı: 4415; 1935 malî yılı muvazenei umumiye kanunu No. 2730, Resmî Gazete ile neşir ve ilânı: 30/V/1935, Sayı: 3016; 1936 malî yılı hesabı katî kanunu No: 3895, Resmî Gazete ile neşir ve ilânı: 19/VII/1940, Sayı: 4565; 1937 Malî Yılı Hesabı Kat î Kanunu No. 3982, Resmî Gazete ile neşir ve ilânı: 18 Mart 1941, Sayı: 4761; 1937 malî yılı muvazenei umumiye kanunu No. 3192, Resmî Gazete ile neşir ve ilâm : l/vi/1937, Sayı: 3619; 1938 malî yılı hesabı katî kanunu no. 4254, Resmî Gazete ile neşir ve ilânı 18. VI. 1942, Sayı: 5135; 1939 malî yılı hesabı katî kanunu No: 4428, Resmî Gazete ile neşir ve ilânı: 2/6/1943, Sayı: 5427; 1940 malî yılı hesabı katî kanunu No: 4676, Resmî Gazete ile neşir ve ilânı: 25/XI/1944, Sayı: 5866; 1941 Akçalı Yılı Kesinhesap Kanunu No. 5033, Resmî Gazete ile neşir ve ilânı: 22 Nisan 1947, Sayı: 6589; 1941 malî yılı Muvazenei umumiye kanunu No. 4042, Resmî Gazete ile neşir ve ilânı : 2/VI/1941, Sayı: 4823; 1942 Bütçe Yılı Kesinhesap Kanunu No. 5357, Resmî Gazete ile neşir ve ilânı: 4 Nisan 1949, Sayı: 7173; 1943 Bütçe Yılı Kesinhesap Kanunu No. 5443, Resmî Gazete ile neşir ve ilânı: 24 Kasım 1949, Sayı: 7361; 1944 Bütçe yılı Kesinhesap Kanunu No. 5767, Resmî Gazete ile neşir ve ilânı: 25 Mayıs 1951, Sayı: 7817; 1944 malî yılı Muvazenei Umumiye Kanunu No. 4566, Resmî Gazete ile neşir ve ilânı: 1.VI.1944, Sayı : 5719; 1945 yılı 7 aylık Bütçe Kanunu No. 4741, Resmî Gazete ile neşir ve ilânı: 1 Haziran 1945, Sayı: 6020; 1946 Bütçe yılı Kesinhesap Kanunu No. 5911, Resmî Gazete ile neşir ve ilânı: 11 Nisan 1952, Sayı: 8083; 1946 Yılı Bütçe Kanunu No. 4817, Resmî Gazete ile neşir ve ilânı: 31 Aralık 1945, Sayı: 6194; 1947 Yılı Bütçe Kanunu No. 4997, Resmî Gazete ile neşir ve ilânı: 2 Ocak 1947, Sayı: 6495; 1948 Yılı Bütçe Kanunu No. 5161, Resmî Gazete ile neşir ve ilânı: 2 Ocak 1948, Sayı: 6795; 1949 yılı Bütçe Kanunu No. 5350, Resmî Gazete ile ilâm : 1. III. 1949, Sayı: 7144; 1950 Yılı Bütçe Kanunu No. 5561, Resmî Gazete ile ilânı: 1 Mart 1950, Sayı:

6 Halkevleri İçin Bir Bütçe Denemesi ve Kocaeli Özelinde Örnek Bütçe Çalışması , , , , , , , , , , , , (7 Aylık) ,024,319, , Londra Halkevi: yılında Demokrat Partinin iktidara gelmesini müteakip görevlendirilen maliye müfettişlerinin tespitine göre yılları arasında devlet bütçelerinden Halkevlerine sarf edilmek üzere CHP Genel Merkezine ödenen meblağ toplam liradır 22. Bu miktar başka maksatlarla (spor faaliyetleri, iskân masrafları, hars komitesi masrafları, gazete, mecmua abonelik bedeli vs.) kullanılan meblağ çıkarıldığında kalan miktar liradır 23. Bu yardımlardan Halkevi hizmetlerine harcanan miktar ise liradır yılları arasında devlet bütçelerinden yardım alınmadığı dönemde parti bütçesinden yapılan yardım da dahil edilerek hizmetler için harcanan miktar lira ve lira da bina inşaatlarına harcanmıştır 24. Bütçeden ödenen lira fark muhtemelen Halkevlerine CHP Genel Merkezi kanalını kullanmadan doğrudan yapılan yardım olmalıdır. Özel İdare Tahsisatı 1950 yılında Demokrat Partinin iktidara gelmesini müteakip görevlendirilen maliye müfettişlerinin tespitine göre yılları arasında Özel İdareler Bütçelerinden lira tahsisat yapılmıştır 25. Dahiliye Vekaletinin 3 Ocak 1940 tarihli yazısından anlaşıldığına göre; Vilayetlerin muhtelif vesilelerle bütçelerinden ayırdığı tahsisat liradır ve bu meblağın Halkevlerine yardım olarak ayrılan kısmı ise liradır 26. Genel listenin dışında Kocaeli Vilayeti özelinde tespit edilen tahsisat aşağıya çıkarılmıştır. 22 BCA / (Lef 6-7). 23 BCA / (Lef 16). 24 BCA / (Lef 11); Farklı bir ödenek listesi için bkz. Şerafettin Zeyrek, Türkiye de, s BCA / (Lef 14). 26 BCA / (Lef 12). 1291

7 Ahmet AKTER Yıl Tahsis Eden Hususi İdare Tahsisat (Tl) , İzmit Adapazarı Kandıra 500 Toplam , , Toplam ,69 Belediye Tahsisatı 1950 yılında Demokrat Partinin iktidara gelmesini müteakip görevlendirilen maliye müfettişlerinin tespitine göre yılları arasında Belediyeler Bütçelerinden lira tahsisat yapılmıştır 38. CHP Genel Sekreterliği 26 Haziran 1939 tarihli bir yazı ile Belediye Bütçelerinden Halkevlerine ayrılan yardımların cetvel halinde bildirilmesi talimatını göndermiştir 39. Kocaeli Vilayetinde Belediye Bütçelerinden yapılan tahsisat aşağıya çıkarılmıştır. Tahsisat ile ödenen miktarlar her zaman tutmadığından tespit edilen meblağların toplamı alınmamıştır. Adapazarı Belediye Meclisi 1934 senesi Nisan ayında yaptığı toplantıda Halkevi için 300 lira, 27 BCA / (Lef 81-82); BCA / (Lef 37). 28 BCA / (Lef 71, 73). 29 BCA / (Lef 65). 30 BCA / (Lef 50). 31 BCA / (Lef 38); Tahsisatın hulasası şu şekildedir: İzmit Halkevine lira, Sapanca Halkodasına 135 lira, Akyazı Halkodasına 50 lira, Adapazarı Halkevine lira, Darıca Halkodasına 50 lira, Hereke Halkevine 100 lira, Gebze Halkevine 375 lira, Kandıra Halkevine 600 lira, Karamürsel Halkevine 750 lira, Gölcük Halkodasına 420 lira, Geyve Halkodasına 375 lira, Karasu Halkodasına 225 lira; BCA / (Lef 43) numaralı belgede çizelge yanlış düzenlenmiştir. 32 BCA / (Lef 41). 33 BCA / (Lef 32). 34 BCA / (Lef 30). 35 BCA / (Lef 14, 18). 36 BCA / (Lef 14, 18). 37 BCA / (Lef 4). 38 BCA / (Lef 14). 39 BCA /

8 Halkevleri İçin Bir Bütçe Denemesi ve Kocaeli Özelinde Örnek Bütçe Çalışması İzmit Belediyesi de 200 lira yardım tahsisatı koymuştur 40. Kocaeli de 1935 yılı Belediye Bütçelerine Halkevleri için konulan yardım 41 : Belediye Yardım (Tl) Kandıra 50 Adapazarı 300 İzmit 200 Toplam 550 Kocaeli de 1936 yılı Belediye Bütçelerine Halkevleri için konulan yardım 42 : Belediye Yardım (Tl) Gebze 100 Kandıra 50 Adapazarı 500 İzmit 200 Toplam 850 Kocaeli de 1939 yılı Belediye Bütçelerine Halkevleri ve Halkodaları için konulan yardım 43 : Belediye Tahsis Edilen (Tl) Ödenen (Tl) Karamürsel Kandıra Gölcük İzmit Toplam BCA / (Lef 7). 41 BCA / (Lef 72). 42 BCA / (Lef 68). 43 BCA / (Lef 55). 1293

9 Ahmet AKTER Kocaeli de 1940 yılı Belediye Bütçelerine Halkevleri ve Halkodaları için konulan yardım 44 : Belediye Tahsis Edilen (Tl) Ödenen (Tl) Gölcük Gebze Karamürsel Karasu Kandıra Tuzla Toplam Kocaeli de 1941 yılı Belediye Bütçelerine Halkevleri ve Halkodaları için konulan yardım 45 : Belediye Tahsis Edilen (Tl) İzmit Kocaeli de 1942 yılı Belediye Bütçelerine Halkevleri ve Halkodaları için konulan yardım 46 : Belediye Tahsis Edilen (Tl) İzmit Kocaeli de 1943 yılı Belediye Bütçelerine Halkevleri ve Halkodaları için konulan yardım 47 : Belediye Yardım (Tl) Akyazı 58 Kandıra 300 Gölcük 100 Karamürsel 100 Toplam 558 Kocaeli de 1945 yılı Belediye Bütçelerine Halkevleri ve Halkodaları için konulan yardım 48 : Belediye Tahsis Edilen (Tl) Ödenen (Tl) Sapanca Karamürsel Değirmendere 150 Gölcük Kandıra Toplam Kocaeli de 1946 yılı Belediye Bütçelerine Halkevleri ve Halkodaları için konulan yardım 49 : 44 BCA / (Lef 39). 45 BCA / (Lef16). 46 BCA / (Lef16). 47 BCA / (Lef 31). 48 BCA / (Lef 28). 49 BCA / (Lef 27). 1294

10 Halkevleri İçin Bir Bütçe Denemesi ve Kocaeli Özelinde Örnek Bütçe Çalışması Belediye Yardım (Tl) Sapanca 700 Karamürsel 100 Değirmendere 100 Gölcük 300 Kandıra 250 Toplam Kocaeli de 1947 yılı Belediye Bütçelerine Halkevleri ve Halkodaları için konulan yardım 50 : Belediye Yardım (Tl) Adapazarı İzmit Akyazı 100 Gebze 300 Darıca 55 Tuzla 100 Geyve 100 Gölcük 300 Hendek 550 Karasu 120 Karamürsel 400 Kandıra 250 Toplam Belediye Bütçesine konulacak Halkevine yardım kalemi konusunda da sorunlar yaşanmıştır. Örnek olarak; Kocaeli Bölgesi Müfettişi Tekirdağ Mebusu Rahmi Apak 15 Haziran 1942 tarihli teftiş raporunda Belediye Başkanını ağır bir şekilde eleştirmiştir. Belediye Başkanını, Belediye bütçesinin müsaadesine rağmen Halkevine yardım parası ayırmakta cimri davrandığı, bir yıl önce yaptığı müdahale ile lira yardım konulmasına rağmen bu yıl önceki yıldan daha az para konulması konusunda emir verdiğinden ve lira tahsisat konulmasından dolayı suçlamaktadır 51. CHP Teşkilatının Halkevleri Ve Halkodalarına Yardımı Bu konu hakkında düzenli bir kaynak tespit edilemediğinden mevcut belgeler üzerinden listeleme yapılmıştır. Bir fikir vermesi açısından yararlanılacağı düşünülmüştür. Genel Merkez: 1938 yılı parti bütçesine konulan tahsisat lira 52 dır lira tenzil olunmuş ve tahsisat miktarı liraya düşürülmüştür Mart 1939 tarihinde yapılan harcama miktarı lirayı bulmuş ve henüz harcanmayan miktar ,27 liraya ulaşmıştır BCA / (Lef 4). 51 BCA / (Lef 16); BCA / (Lef 10). 52 BCA / (Lef 2). 53 BCA / (Lef 3). 54 BCA / (Lef 4). 1295

11 Ahmet AKTER Hereke Halkodası 23 Şubat 1942 tarihinde açılırken Genel Sekreterlikten aldığı 400 lira yardım kullanmıştır 55. Akmeşe Halkodası için ilk verilen para 500 liradır ve ancak kireç alınabilmiştir 56. Bunun üzerine keşif bedelinin üçte biri olan lira istenmiş 57, 750 lira tahsisat yapılmış 58 ve 23 Aralık 1944 tarihinde tahsis edilen 750 lira alınmıştır yılbaşında hazırlanan CHP Genel Merkez bütçesine göre Halkevleri ve Halkodalarına tahsisat lira olarak onanmıştır. Yıl içinde yapılan eklemeyle lira eklenerek Halkevlerine yardım liraya yükselmiştir 60. Eklenen lira Yapı ve Esaslı Döşeme faslına aittir 61 ve ana bütçedeki aynı fasıla ait lira ve yıl içinde yapılan liralık aktarma ile bu fasıl toplamı liraya ulaşmaktadır 62. Ancak 1947 yılında yapımına başlanmış 10 adet ve yeni inşa edilecek 23 yerdeki Halkevi ve Halkodaları için liraya ihtiyaç vardır. Çeşitli hesaplamalar sonunda karşılanan kısmı düşüldüğünde Halkevleri ödenek faslında açık liraya düşmektedir. Bu açığın kapatılması için Genel Bütçeden aktarma yapılması teklif edilmektedir 63. Merkezden Halkevleri ve Halkodalarına yapılan harcamalara fikir vermesi açısından Halkevleri ödenek açılımı ek-9 da sunulmuştur. CHP Halkevleri Bürosunun 1948 yılı bütçesi lira ve 1949 yılı bütçesi lira olarak tasarlanmıştır 64 ve ekte sunulmuştur. İl İdare Kurulu: 1945 yılı bütçesinde Halkevlerine lira tahsis edilmiş ve 4 Mart 1946 tarihinde hazırlanan ek bütçe cetvelinde 1946 yılı tahsisatı ,29 lira olarak belirlenmiştir 65. Bütçenin tafsilatı ekte sunulmuştur. 28 Aralık 1946 tarihinde yapılan İl İdare Kurulu Kongresinde 1947 yılı için bütçede Halkevleri ve Halkodalarına yardım için teklif edilen gider liradır yılı bütçesine 28 Ocak 1947 tarihinde , 29 lira tahsisat eklenmiştir 67. Hesap hülasa cetveline göre 1946 yılı hesap hulasası cetvelinde Halkevleri ve Halkodalarına yardım miktarı lira 68 ; 1947 yılı gideri (Halkevleri ve Halkodalarına yardım faslı) lira olmuştur BCA / (Lef 38). 56 BCA / (Lef 33). 57 BCA / (Lef 32). 58 BCA / (Lef 29). 59 BCA / (Lef 28). 60 BCA / (Lef 23). 61 BCA / (Lef 25). 62 BCA / (Lef 27). 63 BCA / (Lef 27-28). 64 BCA / (Lef 18-20); CHP Genel Merkezi Bütçesinde 1946 ve 1947 yılı karşılaştırması için bkz. BCA / (Lef 51-52, 63-65). 65 BCA / (Lef 19). 66 BCA / (Lef ). 67 BCA / (Lef 161). 68 BCA / (Lef 159, 161). 69 BCA / (Lef 147). 1296

12 Halkevleri İçin Bir Bütçe Denemesi ve Kocaeli Özelinde Örnek Bütçe Çalışması 31 Aralık 1948 tarihli Kesin Hesap Cetveline göre ,20 lira sarfiyat yapılmıştır 70. Bu sarfiyatın 4.734,20 lirası İzmit Halkevine ve lirası da Diğer İlçeler Halkevleri ve Halkodalarına harcanmıştır Aralık 1949 yılına kadar tasarlanan bütçe hesabına Halkevleri ve Halkodalarına yardım parası olarak lira tahsisat konmuştur 72. Kesin hesap cetvelinden de anlaşıldığına göre tasarlanan miktar kullanılmıştır 73. Diğer Yardımlar İnşaat Tahsisatı: 1950 yılında Demokrat Partinin iktidara gelmesini müteakip görevlendirilen maliye müfettişlerinin tespitine göre yılları arasında Halkevi binalarına Merkezce harcanan toplam miktar liradır 74. CHF Halkevleri Talimatnamesinin 8. md. sine göre; Halkevleri binaları CHF İdare Heyetleri tarafından temin, tanzim ve tefriş olunur 75. Halkevleri öğreneğinin 12. md. sine göre; Halkevleri kurağları CHP Yönetim Kurullarınca bulunur, döşenir ve düzenlenir 76. CHP Nizamnamesinin 142. Md.si Bina satın alınması veya inşası için merkezden gönderilmiş veya mahallince temin edilmiş olan paralar Genel Sekreterliğin müsaadesi olmadıkça hiç bir sebep ve suretle sarfedilemez. hükmünü amirdir Nisan 1939 tarihinde yayımlanan bir tamime göre; bir Halkevi binası yapılma kararı alındığında inşaat işine girişmeden önce inşaat için gerekli para iyice hesaplanmalı ve Parti Merkezinden tahsis edilen paradan başka bir beklenti olmaması gerektiği belirtilmiştir 78. CHP Genel Sekreterliğinin 13 Nisan 1939 tarihli genelgesiyle belirlenen Halkevi binasının inşa şartlarına göre; Halkevi öğreneğinin 12 ve 13. Maddeleri bina inşasında asıl vazife ve teşebbüsün mahalli parti teşkilatının işi olduğunu belirtir. Arsanın şehir planına göre mümkün mertebe köşe başında olması ve en küçük kenarının 25 m. den sahasının da 1,000 m. den az olmaması tavsiye edilir. Arsanın tedariki için gereken para mahalli kaynaklardan temin edilmelidir. İnşaat levazımının mahalli fiyat rayiçleri hesap olunmak suretiyle projeye nazaran yapılacak keşifnamenin vilayet Nafia müdürlüklerince tetkik ve tasdik ettirilmelidir BCA / (Lef 114). 71 BCA / (Lef 116). 72 BCA / (Lef 128); Bu tahsisatın hulasası şöyledir: İzmit lira, Adapazarı lira, Kandıra 700 lira, Geyve 700 lira, Gebze 700 lira, Karamürsel 650 lira, Gölcük 650 lira, Hendek 700 lira, Akyazı 400 lira, Karasu 400 lira; BCA / (Lef 129). 73 BCA / (Lef 132). 74 BCA / (Lef 26). 75 CHF Halkevleri, s BCA / (Lef 1). 77 CHP Nizamnamesi, Zerbemat Basımevi, Ankara, 1943, s BCA / (Lef 4). 79 Ahmet Akter, Turgutluda Halkevi (Eski Belediye) Binasının İnşası, Uluslararası Turgutlu Sempozyumu, Kasım 2016, Turgutlu/Manisa; BCA / (Lef 3). 1297

13 Ahmet AKTER 1944 yılı Bütçe teklifinde yeni açılması tasarlanan 1000 Halkodasının kuruluşlarında ve bir defaya mahsus olmak üzere yapı ve ilk tesis masraflarına yardım için lira tahsisat konulmuştur 80. Bu tahsisatın kullanıldığına dair bir belgeye ulaşılamamıştır yılı Kocaeli Özel İdare Kurulu bütçesinde Halkevleri inşaatı için lira tahsisat konulmuştur Eylül 1945 tarihinde İzmit Halkevi binasında yaptırılacak olan çeşitli tamir işleri için 2, lira gönderilmiştir 82. Kocaeli İl İdare Kurulu 1947 yılı bütçesine; lira İzmit Halkevi genel ihtiyaçları, lira Bahçecik Halkodası Binası, 500 lira İbrahim Pehlivan ın mezarı için İzmit Halkevine, 3.209,29 lira yeni yapılacak Halkodaları yapıları, lira Karamürsel Halkevi salon yapımı, lira İzmit Halkevi binası kaloit yapımı ve lira Halkevi ve Parti binası onarımı olmak üzere toplam 7.709,29 lira tahsis edilmiştir yılı bütçesine lira tahsisat konmuştur yılı ödenekten Karamürsel Halkevi binası onarımı için 1.641,50 lira harcanmıştır Nisan 1949 tarihinde konulan lira ödenekten lirası Halkevi ve Parti binası ile müştemilatının ikmal ve ıslahına lazım gelen hususlara sarfı ve kalan lirası ile de Halkevi için sinema makinası alımı Kocaeli CHP İl Genel İdare Kurulunda karar verilmiştir yılında Karamürsel Halkevine ve Sapanca Halkevine lira tamirat için ödenek tahsis edilmiştir yılında Karamürsel Halkevi Binası için Merkezden ve mahallinden sağlanan toplam para lira ve 1950 yılı için tespit edilen ihtiyaç miktarı da liradır 88. Bu ihtiyacın gerekçesi şöyledir: Karamürsel Halkevi binasının idare kısmı daha önce yapılmıştır. Daha sonra salon kısmı için merkezden lira gönderilmiş, fakat bu paranın lirası Sapanca ya gönderilmiştir. Bina için liraya ihtiyaç var ve lira ellerinde bulunduğun göre liraya ihtiyaç bulunmaktadır 89. CHP Genel Sekreterliği 20 Ocak 1950 tarihinde de Karamürsel Halkevi binası tamiri için lira göndermiştir 90. Sapanca Halkevinde ise inşaat devam etmektedir yılında tamamlanacağı değerlendirilmekte, ancak ne kadar paraya ihtiyaç olduğu dosyadan anlaşılamadığından lira tahsis edilmiştir 91. Sapanca Halkevi binası için 1949 yılında da lira gönderilmiştir BCA / (Lef 69). 81 BCA / (Lef 71). 82 BCA / (Lef 37). 83 BCA / (Lef 160). 84 BCA / (Lef 144). 85 BCA / (Lef 121). 86 BCA / (Lef 119, ). 87 BCA / (Lef 3). 88 BCA / (Lef 2). 89 BCA / (Lef 6). 90 BCA / (Lef 1). 91 BCA / (Lef 6, 14). 92 BCA /

14 Halkevleri İçin Bir Bütçe Denemesi ve Kocaeli Özelinde Örnek Bütçe Çalışması Müteferrik: 1936 yılında Halkevi Bandosu için Adapazarı Belediyesi 200 lira ve İzmit Belediyesi 850 lira bütçelerinden yardım tahsis etmişlerdir yılında İzmit e müzik çalışmalarını desteklemek üzere lira yardım yapılmıştır ve tiyatro kolu için de ayrıca tahsisat yapılmayacağı bildirilmiştir yılında Parti Merkezinden Kocaeli Halkevleri için lira sağlanmış 95 ve ayrıca muhtelif fasıllardan Kurslara ve Konferanslara yardım faslına lira aktarılmıştır. Bu fasıldan Kocaeli ne tahsisat olup olmadığı veya ne kadar tahsis edildiği bilinmemektedir 96. Halkevlerine Gelir Sağlama Faaliyetleri CHP Genel Sekreterliği 17 Nisan 1942 tarihinde Halkevi ve Halkodalarına yazdığı yazıda; Halkevi ve Halkodalarının hiçbir oda veya salonu, hiçbir sebep ve surette, daimi merkez olarak hiçbir kurum veya müessesenin emrine verilemez demektedir. Verilmiş olanların da uygun bir şekilde boşaltılmasını istemektedir. Kaza Halkevi ve Halkodası binası da herhangi bir müessesenin emrine verilemez. Şart ve imkânlara göre bu zorunlu görüldüğü takdirde de Genel Sekreterlikten izin alınmalıdır 97. Amir Çelebi isimli bir vatandaş Halkevi sinema salonunu kiralamak için bir dilekçe ile Halkevi Reisliğine başvurmuş 98 ve Halkevi Reisi Yusuf Bilgisu 27 Eylül 1943 tarihinde dilekçe ekli olarak kiralamaya izin verilmesini talep etmiştir 99. CHP Genel Sekreterliği 14 Ekim 1943 tarihli İzmit Halkevi Reisine yazdığı yazıda; İzmit Halkevi salonunun akar olarak yaptırılmadığını, başka yardım bulmanın güç olmadığını ve teklifin kabul edilmemesini tavsiye etmiştir 100. Ancak zamanla durum değişmiş ve masrafları karşılayamayan CHP Genel Sekreterliği 27 Kasım 1946 tarihinde yayımladığı genelge ile Halkevleri İdare ve Teşkilat Talimatnamesinin değiştirilen 59. md.si uyarınca Halkevlerine gelir sağlamak üzere kendi çalışmalarına engel olmamak şartıyla bazı salonların bazı günler için kiraya verilmesine müsaade etmiştir 101. Genelgeye göre; her türlü gaz, su, elektrik, telefon ve ısıtma ücretleri kiracı tarafından ödenmeli ve Halkevi tarafından kullanılan günler için para istenmemeli ve götürü ücret de alınmamalıdır. Halkevlerine ait binalar 25 Haziran 1932 tarih ve 176 sayılı Meclis kararına göre bina vergisinden de muaf bulunmaktadır. Ancak kiraya verildiğinde kiracı özel idareye başvurarak bu yerlere gayri safi irat takdir edilmelidir 102. Kiraya verilecek gayrimenkullerin mobilyalı veya mobilyasız olarak kiralanmasında 3780 Sayılı 93 BCA / (Lef 68). 94 BCA / (Lef 51). 95 BCA / (Lef 6). 96 BCA / (Lef 7). 97 BCA / (Lef 45-46). 98 BCA / (Lef 8). 99 BCA / (Lef 9-10). 100 BCA / (Lef 7). 101 BCA / (Lef 3). 102 BCA / (Lef 4). 1299

15 Ahmet AKTER ve 18 Ocak 1940 tarihinde kabul edilen Milli Koruma Kanununun 103 hükümleri göz önünde bulundurulacaktır. Ancak sinema makinası bulunan Halkevleri önce sinema makinasını açık artırma ile kiraya çıkaracak ve bu makine kimin üstüne kalırsa salonu da Milli Koruma Kanunu gereğince takdir edilecek kira bedeli üzerinden kiralayacaktır. Bütün vergiler ve resimler kiracıya aittir. Kira süresi de iki yılı geçmemelidir 104. Ayrıca 1946 tarihli genelgenin 7. md.si ile Parti, Halkevi ve Halkodası binaları ve eşyalarının yangına karşı sigorta ettirilmesi ve sigorta primlerinin bina ve salon icara verildiğinde kiracıya ödettirilmesi talimatı verilmiştir yılında ise Merkezden talimat olmadıkça Halkevi sinema salonu ile kütüphanesinin kiraya verilmemesi talimatı verilmiştir 106. İzmit Merkez İlçe İdare Kurulu Başkanlığı; Parti çalışmalarında yapılması zaruri olan masrafla müstahdemin ücretlerinin karşılanmasına yardım etmek üzere İzmit Halkevi Sinema Salonunun kiraya verilmesi kararlaştırıldığını ve 7 Ağustos 1950 tarihinde kesin ihalesinin yapılacağını CHP Genel Merkezine bildirmiştir 107. Bu genelgeye ve CHP Genel Sekreterliğinin 7 Ağustos 1950 tarihinde Kocaeli CHP İl Başkanlığına gönderdiği izin yazısına 108 istinaden İzmit Halkevi sinema salonu kiraya verilmiştir. Sinema salonu 630 koltuklu ve tüm malzemeleriyle birlikte toplam değeri liradır yılında yapılan açık artırmada önce İzmit Halkevi sinema salonu aylık kira bedeli liradan CHP İlçe Başkanı Kemal Selçuk a kiraya verilmiştir. Sonradan yapılan hukuki incelemeler ve belediyeden alınan rayiçlere uygun olarak bu miktar liraya indirilmiştir. Kiracının birtakım sebeplerle liraya indirme talebi ise reddedilmiştir 110. Kira şartnamesinden anlaşıldığına göre; Milli Koruma Kanununa göre salonun, vestiyerin ve teferruatının boş olarak belediyece takdir edilen aylık kira bedeli 400 lira ve 5020 sayılı kanuna göre % 50 zammıyla birlikte salon ve teferruatı boş olarak 600 liradır. Salona ait mobilyanın belediyece takdir edilen kıymeti lira ve 5020 sayılı kanuna göre % 20 si olan lira yıllık kira bedeli olarak kabul edilmesi gerekmektedir. Ancak boş salonun yıllık zammıyla birlikte yıllık tutarı lira, boş salon ve mobilyasının yıllık kira tutarı ve sinema makinasının aylık tutarı 300 lira hesabıyla senelik liradır. Böylece Halkevi sinemasının boş salon, mobilya ve sinema makinasının aylığı liradan yıllık kira bedelinin lira olması kabul edilmiştir 111. Bu kiralama ile Halkevi sarfiyatına giren ve bedeli Halkevi tarafından ödenen elektrik ve su tesisleri de ayrılmış ve Ev bu masrafı ödemekten kurtarılmıştır Resmi Gazete, Sayı:4417, 26 Ocak 1940; Yılları Arasında 5 defa değişikliğe uğramıştır. Melek Ulusoy, Milli Koruma Kanunu Çıkarılma Amacı, Sosyo-Ekonomik Etki ve Sonuçları, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara, 1940, s BCA / (Lef 4-5). 105 BCA / (Lef 1). 106 BCA / (Lef 2). 107 BCA / (Lef 68). 108 BCA / (Lef 75). 109 BCA / (Lef 74). 110 BCA / (Lef 42). 111 BCA / (Lef 21). 112 BCA / (Lef 93). 1300

16 Halkevleri İçin Bir Bütçe Denemesi ve Kocaeli Özelinde Örnek Bütçe Çalışması Giderler 1932 tarihli Halkevleri Muhasebe Usulü Talimatnamesi ne göre Halkevlerinin gider kalemleri şunlardan ibarettir. Kadro Giderleri: 1. Sekreter Maaşı 2. Odacı(hademe) Maaşı İdare Masrafları: 1. Kira parası 2. Geçici Çalışan(Orkestra, Bando, Spor Öğretmeni gibi) (İhtiyaç halinde) 3. Hizmetçi (İhtiyaç halinde) Posta Telgraf masrafı 5. Kırtasiye masrafı 6. Işık ve ısınma masrafı 7. Yapı onarım masrafı 8. Milli Günler masrafı 9. Döşeme Demirbaş masrafı 10. Hademe elbise ve ayakkabı masrafı 11. Çeşitli Borçlar Şube Masrafları: 1. Dil, Tarih ve Edebiyat şubesi masrafları 2. Ar şubesi masrafları 3. Gösterit Şubesi masrafları 4. Spor şubesi masrafları 5. Sosyal Yardım şubesi masrafları 6. Halk Dersleri ve Kurslar şubesi masrafları 7. Kitapsaray ve Yayın şubesi masrafları 8. Köycülük şubesi masrafları 9. Müze ve Sergi şubesi masrafları 114 Talimatnameye göre Bütçede yazılı olmayan bir hizmet için hiçbir masraf yapılamaz 115. Damga Kanunu gereği yüz kuruştan beş yüz kuruşa kadar olan makbuzlara ikişer, bundan yukarı olan makbuzlara beşer kuruşluk pul yapıştırılır 116. Halkevleri binaları sigortalanması zorunlu taşınmazlardandır. Ancak bu binalar partinin envanterinde geçtiğinden dolayı sigortalama işlemini parti teşkilatları yapmaktaydı yılı sigorta durum listesinde; İzmit Halkevi Binasının sigorta değeri lira ve yıllık sigorta ücreti 140,29 lira, Karamürsel Halkevi Binasının sigorta değeri lira ve yıllık sigorta ücreti 45,48 lira, Adapazarı Halkevi Binasının sigorta değeri lira ve yıllık sigorta ücreti 29,95 lira, 113 BCA / (Lef 9). 114 BCA / (Lef 10); BCA / (Lef 6-10); BCA / (Lef 1). 115 BCA / (Lef 4). 116 BCA / (Lef 6). 1301

17 Ahmet AKTER Geyve Halkevi Binasının sigorta değeri lira ve yıllık sigorta ücreti 8,92 liradır 117. Bina Vergisi Kanununun üçüncü maddesinin beşinci fıkrasının tefsiri Resmi Gazetede yapılmış ve Halkevleri binaları, 1837 numaralı bina vergisi kanununun üçüncü maddesinin beşinci fıkrasında yazılı eğitim ve halka yardım eden kurumlara ait binalar kapsamındadır Temmuz 1948 tarihli ve 6953 sayılı Resmî Gazete ile yayımlanan 5237 sayılı ve 1 Temmuz 1948 tarihli Belediye Gelirler Kanunun 9 uncu maddesiyle bütün binalar temizleme ve aydınlatma vergisine tabi tutulmuş olmakla beraber; Büyük Millet Meclisi, Cumhur Başkanlığı yapıları ile millî saraylar, müzeler, ibadet yerleri, resmî okullar, resmî hastaneler, dispanserler, darülacezeler, halkevleri ve askerî kışlalar, kesinlikle bu vergiden istisna edilmiştir. Her ne kadar bunlar arasında halkodalarından bahsedilmemişse de, halkevlerinin bir parçası durumundaki bu odaların istisnalar arasında kabul edilmesi gerekmektedir Nisan 1933 tarihinde kabul edilen 2154 sayılı Kanun, Halkevleri için ithal olunacak radyo ve sinema makinelerinin muamele vergisiyle gümrük ve oktruva resimlerinden istisnası hakkındadır. Söz konusu Kanunun Birinci Maddesine göre; Halkevleri için ithal olunacak alıcı ve verici radyo makineleri ve bunların cihazları ve parçaları ile sinematograf ve projeksiyon cihazları ve inikas fenerleri ve bunların parçalarından gümrük ve muamele vergileriyle oktruva resmi alınmaz 120. Halkevleri için ithal olunacak radyo ve sinema makinelerinin Muamele Vergisiyle gümrük ve oktruva resimlerinden istisnası hakkındaki 2154 numaralı kanunun birinci maddesinin tefsirine göre Halkevleri için getirilen seyyar sinema ve radyo makinelerine mahsus ve bunlarla cihazlanacak otomobil ve kamyon gibi nakil vasıtaları, bu sinema ve radyo makinelerinin teferruatından sayılır 121. Sonuç Halkevleri, Atatürk döneminde milli kültür anlayışını ve cumhuriyet ideolojisini halka benimsetecek kurum gayesiyle sahneye çıkmıştır. Bugün düzenli ve sağlıklı bir arşivi bulunmayan, dağınık belgelerden anlaşılmaya çalışılan bir cumhuriyet kurumu olarak kapatılmasıyla birlikte arşivinin kaybedilmesi büyük bir talihsizliktir. Sosyal, kültürel ve psikolojik etkilerinin izlerini bugün günlük hayatımızda görmemiz mümkün. Ancak ekonomik boyutunu ortaya çıkarmak oldukça güçtür. Özellikle yerel Halkevi çalışmalarının ekonomik boyutlarını açığa çıkarmak için daha derinlikli çalışmalar yapılması kaçınılmazdır. Kocaeli özelinde dönem içerisinde yerel bütçelerin hülasaları incelendiğinde belirli bir sonuca ulaşmak mümkün olsa da harcama kalemlerinin gerçekleşme durumlarını daha titiz araştırmalar sonuçlandıracaktır. CHP, Halkevleri ve Halkodalarının kapanmaması için mücadele etmiş ancak başarılı olamamıştır. 117 BCA / (Lef 17). 118 Resmi Gazete, Sayı:2137, 29 Haziran 1932, Tefsir No: 176, s Resmi Gazete, Sayı:7050, 10 Kasım 1948, s Resmi Gazete, Sayı:2386, 27 Nisan 1933, s Resmi Gazete, Sayı:3131, 11 Teşrinievvel 1935(11/10/1935), Tefsir No:216, s

18 Halkevleri İçin Bir Bütçe Denemesi ve Kocaeli Özelinde Örnek Bütçe Çalışması CHP nin bütün direnme çabalarına rağmen 11 Ağustos 1951 günü resmi gazetede yayınlanan 8 Ağustos 1951 tarih ve 5830 sayılı Resmi daire ve müesseselerin siyasi partilere bedelsiz mal devredemeyeceklerine ve bu daire ve müesseselerle münfesih derneklere ait olup siyasi partilere terkedilmiş olan gayrimenkul mallarla bu partiler tarafından genel menfaatler için yaptırılmış olan binaların sahiplerine ve hazineye iadesine, dair kanun gereği Halkevleri ve Halkodaları kapatılarak ve varlıkları hazineye devredilerek diğer kurumlara intikal ettirilmiştir 122. Başka kurumlara devredilen Halkevleri ve Halkodalarının arşivleri o dönemin siyasal ve sosyal ikliminin de etkisiyle büyük oranda tahrip edilmiş ve zaman içinde yavaş yavaş yok olmaya yüz tutmuştur. Cumhuriyet Tarihinin bu önemli kurumunun mali ve ekonomik araştırmalara da konu olması en büyük dileğimizdir. 122 Ahmet Akter, Kocaeli nde Halkevleri ve Halkodalarının Kurulması, Uluslararası Gazi Süleyman Paşa ve Kocaeli Tarihi Sempozyumu III, Mart 2016, Kocaeli. 1303

19 Ahmet AKTER KAYNAKÇA Arşiv Belgeleri BCA / BCA / BCA / BCA / BCA / BCA / BCA / BCA / BCA / BCA / BCA / BCA / BCA / BCA / BCA / BCA / BCA / BCA / BCA / BCA / BCA / BCA / BCA / BCA / BCA / BCA / BCA / BCA / BCA / BCA / BCA / BCA / BCA / BCA / Kitap, Tez ve Broşürler CHF Halkevleri Talimatnamesi, Hakimiyeti Milliye Matbaası, CHP Nizamnamesi, Zerbemat Basımevi, Ankara, Ulusoy, Melek, Milli Koruma Kanunu Çıkarılma Amacı, Sosyo-Ekonomik Etki ve Sonuçları, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara, 1940 Zeyrek, Şerafettin, Türkiye de Halkevleri ve Halkodaları, Anı Yay., Ankara, Sempozyum Bildirileri Akter, Ahmet, Turgutluda Halkevi (Eski Belediye) Binasının İnşası, Uluslararası Turgutlu Sempozyumu, Kasım 2016, Turgutlu/Manisa. Akter, Ahmet, Kocaeli nde Halkevleri ve Halkodalarının Kurulması, Uluslararası Gazi Süleyman Paşa ve Kocaeli Tarihi Sempozyumu III, Mart 2016, Kocaeli. Resmi Gazete 1935 Malî Yılı Hesabı Kat î Kanunu No. 3769, Resmî Gazete ile neşir ve ilânı: 24 Kanunisani 1940, Sayı: malî yılı muvazenei umumiye kanunu No. 2730, Resmî Gazete ile neşir ve ilânı: 30/V/1935, Sayı:

20 Halkevleri İçin Bir Bütçe Denemesi ve Kocaeli Özelinde Örnek Bütçe Çalışması 1936 malî yılı hesabı katî kanunu No: 3895, Resmî Gazete ile neşir ve ilânı: 19/VII/1940, Sayı: Malî Yılı Hesabı Kat î Kanunu No. 3982, Resmî Gazete ile neşir ve ilânı: 18 Mart 1941, Sayı: malî yılı muvazenei umumiye kanunu No. 3192, Resmî Gazete ile neşir ve ilânı: l/vi/1937, Sayı: malî yılı hesabı katî kanunu no. 4254, Resmî Gazete ile neşir ve ilânı: 18.VI.1942, Sayı: malî yılı hesabı katî kanunu No: 4428, Resmî Gazete ile neşir ve ilânı: 2/6/1943, Sayı: malî yılı hesabı katî kanunu No: 4676, Resmî Gazete ile neşir ve ilânı: 25/XI/1944, Sayı: Akçalı Yılı Kesinhesap Kanunu No. 5033, Resmî Gazete ile neşir ve ilânı: 22 Nisan 1947, Sayı: malî yılı Muvazenei umumiye kanunu No. 4042, Resmî Gazete ile neşir ve ilânı: 2/ VI/1941, Sayı: Bütçe Yılı Kesinhesap Kanunu No. 5357, Resmî Gazete ile neşir ve ilânı: 4 Nisan 1949, Sayı: Bütçe Yılı Kesinhesap Kanunu No. 5443, Resmî Gazete ile neşir ve ilânı: 24 Kasım 1949, Sayı: Bütçe yılı Kesinhesap Kanunu No. 5767, Resmî Gazete ile neşir ve ilânı: 25 Mayıs 1951, Sayı: malî yılı Muvazenei Umumiye Kanunu No. 4566, Resmî Gazete ile neşir ve ilânı: 1.VI.1944, Sayı: yılı 7 aylık Bütçe Kanunu No. 4741, Resmî Gazete ile neşir ve ilânı: 1 Haziran 1945, Sayı: Bütçe yılı Kesinhesap Kanunu No. 5911, Resmî Gazete ile neşir ve ilânı: 11 Nisan 1952, Sayı: Yılı Bütçe Kanunu No. 4817, Resmî Gazete ile neşir ve ilânı: 31 Aralık 1945, Sayı: Yılı Bütçe Kanunu No. 4997, Resmî Gazete ile neşir ve ilânı: 2 Ocak 1947, Sayı: Yılı Bütçe Kanunu No. 5161, Resmî Gazete ile neşir ve ilânı: 2 Ocak 1948, Sayı: yılı Bütçe Kanunu No. 5350, Resmî Gazete ile ilânı: 1. III. 1949, Sayı: Yılı Bütçe Kanunu No. 5561, Resmî Gazete ile ilânı: 1 Mart 1950, Sayı: Resmi Gazete, Sayı:2137, 29 Haziran 1932, Tefsir No: 176. Resmi Gazete, Sayı:2386, 27 Nisan Resmi Gazete, Sayı:3131, 11 Teşrinievvel 1935(11/10/1935), Tefsir No:216. Resmi Gazete, Sayı:4417, 26 Ocak Resmi Gazete, Sayı:7050, 10 Kasım

21 Ahmet AKTER Ek

22 Halkevleri İçin Bir Bütçe Denemesi ve Kocaeli Özelinde Örnek Bütçe Çalışması Ek-2 Kocaeli İl İdare Kurulu Ek Ödenek Listesi 1307

23 Ahmet AKTER Ek-3 Kocaeli İl İdare Kuruluna Ait Bütçe Hülasası 1308

24 Halkevleri İçin Bir Bütçe Denemesi ve Kocaeli Özelinde Örnek Bütçe Çalışması Ek-4 Kocaeli İl İdare Kurulu Ek Bütçesi 1309

25 Ahmet AKTER Ek-5 Halkevi Masraf Listesi 1310

26 Halkevleri İçin Bir Bütçe Denemesi ve Kocaeli Özelinde Örnek Bütçe Çalışması Ek

27 Ahmet AKTER Ek Yılı Halkevleri ve Halkodaları Giderleri

28 Halkevleri İçin Bir Bütçe Denemesi ve Kocaeli Özelinde Örnek Bütçe Çalışması Ek Yılı Halkevleri ve Halkodaları Giderleri

29 Ahmet AKTER Ek-9 Halkevleri Bürosunun 1948 ve 1949 Yılı Bütçesi 1314

30 Halkevleri İçin Bir Bütçe Denemesi ve Kocaeli Özelinde Örnek Bütçe Çalışması 1315