kültür sanat yaflam nda aral k 2009

Transkript

1 kültür sanat yaflam nda ssn /12 say TL(KDV li) aral k y l sonra 19 aral k ve kalemimizden dökülenler. absürd tiyatronun ustas : harold pinter. filipinler de devrimci mücadele ve kurtulufl tiyatrosu. bir kapanmaz yara: marafl

2

3 tavır a y l k s a n a t d e r g i s i Merhaba Öyle bir gündü ki o, benzeri yaflanmam flt tarih boyunca Öyle bir gündü ki o, zalimler, zulüm ad na heybelerinde ne varsa, boflaltm fllard tutsaklar n üzerine Sahibi Tav r Yay nlar ad na Bahar Kurt Genel Yay n Yönetmeni Gamze Mimaro lu Sorumlu Yaz iflleri Müdürü Cihan Keflkek Yaz flma Adresi stanbul Mahmut fievket Pafla Mah. Mektep Sk. No: 4-B Okmeydan - fiiflli - stanbul Tel: (212) Faks: e-posta: tavir2007@gmail.com Ankara dilcan Kültür Merkezi fiirintepe Mah. 8. Cad. No:222 / B Mamak Ankara Tel: (312) Hesap no (TL) Gamze Mimaro lu fl Bankas Parmakkap / ST. Hesap no (EURO) Gamze Mimaro lu fl Bankas Parmakkap / ST. Fiyat (DÖV Z) Almanya: 5 Euro Fransa: 5 Euro Hollanda: 5 Euro Avusturya: 5 Euro sviçre: 7.5 Frank ngiltere: 4 Sterlin Bask Ezgi Matbaa Sanayi C. Altay Sok. No:10 Çobançeflme /istanbul Tel: 0 (212) O gün, 2000 y l n n Aral k ay n n 19 unda, iki iradeydi çarp flan. Zulüm, Teslim olun, diz çökün! diyordu; tutsaklar ise Ölece iz ama asla teslim olmayaca z! Dediklerini fazlas yla yapt lar. Söylediklerinden bir eksik yapt klar anda, ölümü gerçek anlam yla yaflayacaklar n biliyorlard çünkü. Korkmad lar, sinmediler; hiç kimseden yard m beklemeden, yürek ferahl yla, tam 28 kez yürüdüler ölümün üzerine. O gün tam 28 güvercin yükseldi masmavi gö e do ru O gün tam 28 karanfil açt ülkenin dört bir yan nda. Bir kelebek tam 28 kez kanat ç rpt ktan sonra kondu o karanfillerin birine Tam 28 ana gö sünü yumruklad o gün. Ülkenin yine dört bir yan nda tam 28 mezar kaz ld Tam 28 a t yak ld yanan, yak lan, bombalarla ve kurflunlarla katledilen 28 can ad na Ölümün s radanlaflmas n, ölümün art k hiçbir zaman korkutucu olamayaca n gördü bu topraklar. Ölümün ufkunda umudu gördü Devrimci tutsaklar, umudu ölümleriyle kaz d lar bu halk n künyesine. O umutla düfllerimiz, hiç olmad kadar masmavi bugün. O gün, Aral k n 19 unda yenilseydi tutsaklar, bir daha açmayacakt çiçekler umudun renginde. Masmavi düfller, bir daha hiç görülmeyecekti. Bu ülkenin gökyüzünden kara bulutlar hiç eksilmeyecekti rade savafl bugün için bitmifltir. Tutsaklar, yani umudun tafl y c lar, yani özgürlük ve ba ms zl k sembolleri; kendilerinden kat be kat güçlü bir hasm n iradesine boyun e dirmifllerdir. Tecrit politikas n n yaflamas için katledilen 28 tutsa n üzerine, yedi y l süren büyük direniflte 94 ölüm daha ekleyerek, 122 karanfille kazan lm flt r bu irade savafl. fiimdi umudu büyütmenin zaman. fiimdi, yar nlara daha güvenle yürümenin, engin denizlerde özgürlük rüzgarlar yla pupa yelken yol alman n zaman. fiimdi, 122 lerin düfllerini gerçe e dönüfltürmenin zaman Onlar ölmediler yok! Atefl fitiller gibi Dimdik ayakta Barut ortas ndalar Halk ve vatan sevgisinin somutland bedenlerini açl a, ölümün koynuna yat r p da, 19 Aral k ta zulmün cellatlar n n yüzüne tükürerek ölümün üzerine yürüyenlerin aflk - na Onlar n sevdalar ve düflleri aflk na Onlar n yolundan yürümeye and içenlere bin selam olsun. Yeni y l n ilk ay nda, umutlar m za yeni umutlar ekleyece imiz yeni bir ocak ay nda görüflmek dile iyle Dostlukla Yerel süreli yay n tavır

4 Ç NDEK LER 12/ böyle olmad ki.. olmad, hiç olmad! 3 DENEME erkan demir böyle olmad ki... olmad, hiç olmad! 5 fi R bedri rahmi eyübo lu zindan tafltan oyarlar 6 DE ERLEND RME temel demirer, derya alabora, metin coflkun, flükrü erbafl 19 aral k ÖYKÜ 19 Aral k öykü yar flmas öyküleri 17 MEKTUP ümit zafer hoflgeldin güler 18 DENEME türkan do an bir kapanmaz yara: marafl 20 DENEME ümit zafer karay lan der ki 23 NCELEME eren bu lal lar filipinler de devrimci mücadele ve kurtulufl tiyatrosu 27 B YOGRAF mete y lmazer carlos marighella 30 T YATRO gülnaz b cakç bal kesir muhasabecisi 32 B YOGRAF gülnaz b çakç absürd tiyatronun ustas : harold pinter 25 ARAfiTIRMA tav r edebiyat türlerinin en melezi: roman-ll 40 RÖPORTAJ tav r inan temelkuran 44 S NEMA sevgi duman bornova bornova 46 HABERLER sanatç lar 19 aral k anlatt 27 carlos marighella kapak ön iç kapak karikatür: mehmet arslan arka iç kapak foto: FOSEM harold pinter filipinler de devrimci mücadele ve kurtulufl tiyatrosu

5 deneme böyle olmad ki... olmad, hiç olmad! erkan demir Uyuyorsun. Derin ac lar n izleri var yorgun yüzünde. Az önce düflürdü ümüz ateflinin, art k her fleyden etkilenen bedenine verdi i ac lar n izleri bunlar biliyorum. Ama daha ne kadar çekeceksin bu ac lar bilmiyorum. Ne vakit bu hastane ko uflundaki yata ndan kalk p da aram za kat lacaks n, onu da bilmiyorum. Bilmemek sinirlendiriyor beni. Hepimizi geliyor akl ma, iyice eriyen bedenini gördükçe. Her an eylem olan 69 gün. Ulucanlar dayd n o zaman. En öne at lanlardand n. Tabutluklara girece imize ölürüz! diyen sesleriniz hala kulaklar m zda. Nas l silinir ki o ses! O seslerin gücüyle y km flt k o vakit tabutluklar. Sizin eriyen bedenlerinizin ördü ü barikat aflamam fllard, bizi tabutuluklara mahkum etmek isteyenler... Uyuyorsun. Dinlen biraz. Çok ac verdi bu seferki atefllenmen. Zor düflürdük gerçekten. Diyalekti in kanunu. Z tlar n birli i yani Atefller içerisindeydin ama bir yandan da üflüyordun ölesiye. Islak bez tamponlar aln na, eklem yerlerine koydukça titriyordun. Sen üflüdükçe ben de üflüyordum seninle birlikte. Difllerin birbirine vurdukça, lanet ediyordum senin yakan b rakmayan, ad na enfeksiyon denen merete... Seni amans z, seni zamans z yataklara düflüren mikroplara... Nas l da kahrediyorsun sen de bu duruma. Sempozyumu konufluyorsun benimle sürekli. Y llard r böyle bir uluslararas ARALIK 2009 TAVIR 3

6 deneme etkinlik, bir sempozyum düzenlemek için çal flt n, çabalad n biliyoruz. Sempozyum geldi çatt. Kaç gün kald ki flunun fluras nda? Tekerlekli sandalyede bile olsa gelip kat laca m sempozyuma diyorsun. Gülüyorum. B rak flimdi tekerlekli sandalyeyi falan. Yürüyerek birlikte gidece iz oraya. diyorum iyileflece ine olan inanc mla... Bu sempozyum için oluflturulan komitenin toplant lar n n senin yatakucunda yap l yor olufluna, seninle birlikte biz de kahrediyoruz. Nas l da ihtiyac m z var asl nda senin çabalar na, senin iflbitiren yan na, senin öngörüne... Yine de ac lar içinde k vran rken bile deneyimlerini aktarman, yol göstericili in, birçok ifli kolay k l yor bizim için.. Uyuyorsun. Konufluyoruz. Kafanda hep yaklaflan sempozyum var. Soruyorsun ayr nt lar. Anlat yorum. K z yorsun duyduklar na; bitmemifl, birbirine girip kar flan ifllere... flini iyi yapmayanlara, özensizlere, ufkunu dar tutanlara, apolitik davrananlara, olaylara diyalektik yaklaflmayanlara... K z yorsun... Seni tan yanlar n ortak düflüncesi bu; k zg nl n, asabi yap n... Bazen k r c da oluyordun, fark nda de ildin ama. Neyse ki niyetinin ne oldu unu biliyordu herkes. Politik bak yordun çünkü. Her fleyin do ru dürüst yap lmas yd tek derdin. nsanlar k rmak, dökmek de il... Uyuyorsun... Ziyaretçilerin hiç eksik olmuyor. Bizden, ailemizden çok var ziyaretine gelen. Ayr ca, y llard r birlikte toplant lar yapt n, ortak mücadeleyi örgütlemek için y llard r dil döktü- ün, yine k zd n, ba r p-ça rd n ama dostlu un da has n gösterdi in di er siyasetlerden insanlar da geliyor yan na. Nas l da gözlerinin içi gülüyor gelenlerin. Sana olan hislerinin samimiyeti gözlerinden okunuyor. Baflarm fls n. Onlar n kalbini kazanmay da, onlara güven vermeyi de... Uyuyorsun... Çoktand r bir fley de yiyemiyorsun. fiu ad na ensure denilen, vitamin-protein deposu s v - y da almasan, neredeyse açl k grevine gitmifl gibi olacaks n. Uyand r p, haz r ateflin düflmüflken bir ensure içirsem mi diye düflünüyorum ama k yam - yorum. Uykuya daha çok ihtiyac n var flimdi. Uyu sen. Ko uflta kalan di er hastalar merakl gözlerle geleni-gideni süzüyorlar. Sonunda, biri merak n yenemiyor, gelip soruyor bana. Kardefli misin? diyor. Arkadafl y m. diyorum. Allah allah diyor, ne güzel bir arkadafll k bu. nsan n kardefli gelip kalm yor baflucunda, uykusuz, tüm gün boyunca... Gülümsüyorum. Do ru; düzen kardefllik duygular n, dostlu u da çoktan öldürmüfl. Bizim senin yan nda uykusuz kalarak üzerine titrememiz; bir buçuk ayd r yüzlercemizle ziyaretine gelmemiz flafl rt r elbette onlar. Ko ufltaki di er hastalar n, hasta yak nlar - n n, refakatç lar n n bize imrenerek, hatta k skanarak bakt klar n görüyorum sürekli. Oysa zor de il ki dostluk, arkadafll k, ba l l k, paylafl m, yoldafll k... Ama ah flu bencillik Kan na girmeye görsün insan n, onu insanl ktan ç karmas çok zaman alm yor iflte. Uyuyorsun... Ço unlukla ciddiydin sen. Sol la iliflkileri yürüttü ünden midir, yoksa sert mizaçl oluflundan m d r bilmiyorum. D flar dan ço u kifli bilmezdi ama, ben senin gülmeyi ne kadar çok sevdi ini biliyordum. Gülünce de a z dolusu gülerdin. So uk esprilerime hem de... fiimdi gülemeyecek kadar yorgunsun. Gülmeni ne kadar çok istiyorum bilemezsin. Özlüyorum o anlar, karfl l kl dolu dolu kahkaha att m z dakikalar... Hat rlar m s n, seninle yolculuklara da ç km flt k. E lenceliydi hepsi. Hiç unutulmayacak kadar dolu dolu ve e lenceli... Uyuyorsun. Her iflin adam yd n sen. Gönül rahatl yla her ifli verirlerdi sana bu yüzden. Gözleri arkada kalmazd. Çok bilmedi in bir ifl olsa bile -ki ço unu bilirdin zaten- onu mutlaka bitirirdin. Uyuyorsun. Kalk hadi! Çabucak iyileflmen laz m... Kalk, kendini zorla lütfen. Sana ihtiyac m z var. Uyuyorsun... Hadi yeter uyudu un. Bak seni bekliyor bir kamyon ifl. Seni bekliyor sempozyum. Filistinli, rlandal, Lübnanl, Baskl... emperyalist sald rganl a karfl halklar n birli ini kurmak için az çabalamad n onlarca dostun, arkadafl n. Seni bekliyor sol la ilgili ve daha onlarca konu ile ilgili toplant lar, tart flmalar, seminerler, paneller... Seni bekliyor yaz lar, çiziler. Seni bekliyor koca Armutlu. Seni bekliyor komiteler. Hepimiz bekliyoruz. Kalk hadi, yeter bekletti in! Uyuyorsun... Bir daha hiç uyanmayacaks n... Bu gerçe i kabullenmek zor... Çok zor... Keflke k y p uyand rsaym fl m seni... Hiç olmazsa bir-iki sat r daha konuflurduk. Keflke daha çok gelseydim hastaneye... Daha çok kalsayd m yan nda... Böyle olmad ki. Hiç olmad... Beklemiyorduk bunu. Apans z oldu. Aniden. Tokat gibi. Bizi b rakaca n hiç düflünmüyorduk. Sen de beklemiyordun ki. Ameliyat n olup bir an önce iflinin bafl na dönecektin. K zd n çok fley vard, o fleylerin sorumlular ndan hesap soracakt n. Sensiz çok da yürümeyen iflleri derleyip toparlayacakt n. Çeflitli derneklerde, federasyonlarda seçimler yaklafl yordu, kalk p o seçimleri kazanmak için kent kent dolaflacakt n.kim yapacak flimdi bütün bunlar? Elbette o ifller sahipsiz kalmayacak. Yap lacak mutlaka. Ama sensiz olmas buruk... Seninle güzeldi onlar yapmak. Böyle olmad ki... Olmad, hiç olmad! 4 TAVIR ARALIK 2009

7 fliir zindan tafltan oyarlar bedri rahmi eyübo lu Bursa'n n ufak tefek yollar A r dan s z dan tutmaz elleri Tepeden t rna a fliir gülleri Yi idim aslan m aman burda yat yor. Bir flubat gecesi tutuldu dilin Silaha b ça a varmad elin Ne ana ne baba ne k z ne gelin Yi idim aslan m aman burda yat yor. Ne bir haram yedin ne cana k yd n Ekmek gibi temiz su gibi ayd n Hiç kimse duymadan hükümler giydin Döflek diken diken yast k bat yor Yi idim aslan m aman burda yat yor. Zindan tafltan oyarlar çine bir yi it koyarlar Sa a döner bö rü tafla gelir Sola döner ç r lç plak demir Çeli in has da yi idim aman böyle bilenir Döflek melul mahzun, yast k bat yor Yi idim aslan m aman burda yat yor. Abenim Yi idim dayan. Dayan hey gözünü sevdi im Bugün efkarl y m açmas n güller Yi idimden kötü haber verirler. Sana kökü d flarda diyenlerin kökleri kurusun Kurusun murdar ilikleri dilleri çürüsün fiiirin gökyüzü gibi herkesin. Sen K z l rmak kadar bizimsin En büyük ustas dilimizin Can m z ci erimizsin. Bugün burdaysa fliirin, yar n Çin'dedir Bütün h flm yla dilimiz Kökünden sökülmüfl bir ç nar gibi Yüre imiz içindedir. Bugün burdaysa fliirin, yar n Çin'dedir Ac s yla s z s yla aln n n kara yaz s yla Bir yan nur içinde tertemiz. Bir yan s z m s z m s zlayan memleketimiz içindedir. Bugün efkarl y m açmas n güller Yi idimden kötü haber verirler Demirden pencere tafltan sedirler Döflek melul mahzun yast k bat yor Yi idim flahinim aman burda yat yor, Mezar aras nda harman olur mu? On üç y l hapiste derman kal r m? Azrail aç susuz can n al r m? Döflek melul mahzun yast k bat yor Yi idim flahinim aman yerde yat yor... Dilinde dilimi buldu um Gücüne kurban oldu um Anam babam gibi övdü üm Dayan hey Aslan Ustam ARALIK 2009 TAVIR 5

8 de erlendirme o gün temel demirer Ülkemizin yaflad en ac katliamlardan biridir 19 Aral k. En karanl k en ac gündür. Unutmad k. Bundan tam 9 y l önceydi bahsetti imiz karanl k gün. O gün içerdekinin de d flardakinin de bir hikayesi vard. O gün ü o an sanatç lara sorduk: Bundan tam dokuz y l önce, 19 Aral k 2000 tarihinde, ülke genelinde 20 hapishaneye birden tam 10 bin asker ve polisle birlikte düzenlenen ve tarihin belki de en kötü ironisi olan Hayata Dönüfl Operasyonu nda, 28 tutsak yaflam n yitirmiflti. Tutsaklar n kimileri makineli tüfek kurflunlar yla, kimileri menflei bugün bile tan mlanamayan gazlarla, alevler içinde yak larak, kimileriyse do rudan gaz bombalar yla katledilmifllerdi. Yüzlerce tutsak a r flekilde yaralanm fl, kimileriyse sonradan sakat kalm fllard. Bugüne kadar ülke tarihinde, belki de dünya tarihinde efline rastlan lmayan bir operasyonun k sa öyküsü, 19 Aral k n bir günlük öyküsü buydu. 19 Aral k hepimizde bir etki b rakt. Aradan geçen y llara ra men o günkü öykünüzü bizimle paylafl r m s n z? O güne dair hat ran zda kalanlar neler... Sizin 19 Aral k öykünüz nedir? O gün o an eneler yapt n z? Neler hissetiniz? O günün öyküsünü bir kez de sizden dinleyelim... Yaflam kalbini okuyacak bir flark c bulamazsa, akl n konuflacak bir filozof yarat r. [1] O günü, o gün[2] ne düflündü ümü, hissetti imi düflünüyorum Tam dokuz y l önceki o gün; Robbert Haveman n, Her türlü gelece- in kökleri geçmiflte yatar deyiflindeki gerçe i yaratt Art k hiçbir fley, 20 hapishaneye birden 10 bin asker ve polisle sald - r ld 19 Aral k 2000 den sonra ayn olmayacakt ; olamayacakt co rafyam zda Çünkü o gün, özlenen gelecek için vazgeçilemeyecek bir geçmifl yarat ld. Gelece in en iyi peygamberi, geçmifltir, dermifl John Sherman; hakl! O gün, gelece in peygamberi olmaya hak kazanan bir geçmifl yarat ld Gelecek bu geçmiflten asla ba ms z olmayacakt ; Friedrich Nietzsche nin, Yaln z gelece i kuran kimsenin, geçmifli yarg lamaya hakk vard r, uyar s ndaki üzere * * * * * An ms yorum: Cornelius Vanderbilt gibi, Hukuk mu! Bana ne hukuktan? ktidar bende de il mi? diye hayk ran vahfleti tan d k o gün bir kez daha; hem de en tart flmas z ndan, ktidar budur, böyledir dedirten cinsten ktidar deyip geçmeyin; o adalet falan da tmaz; hak/ hukuk ise hak getire Ald rmay n Digesta n n, Hominum causa omne ius constitutum est/ Bütün hukuk insan içindir, demesine Kolay m? Hak ancak eflitler aras nda bir sorundur, güçlüler yapabildiklerini yaparken, güçsüzler zorunlu olduklar ac lar çekiyorlar, der Thucydides as rlar ötesinden * * * * * O gün biz(ler)e, baflkalar n n bize yani davam za önem vermesini istiyorsak; kendimize önem vermemeliyiz gerçe ini hat rlatt / ö retti Kendi kendinin hâkimi olmayan, fedaya haz r olmayan kimsenin özgür olmas mümkün olabilir miydi? Postmodernler, liberal ödlekler anlamasa da; insan(lar), davalar u runa kendilerini feda y göze ald klar oranda insanlaflabilmektedirler Çünkü ancak kendini yönetenler, kendinde dünyay (11. Tez deki üzere!) de ifltirecek gücü bulabilirler * * * * * Orta yerde bir zulüm vard ; boyun e ilmemeliydi; direnilmeliydi; baflar lmal yd ; öyle de oldu Kolay m? Baflar, cüretin çocu uydu; baflar n n s rr ; bilmek, istemek, cüret etmek ve baflkald rmakt ; hem de, nerede olunursa olunsun Asla teslim olunmamal yd ; teslim olmamak baflarman n bafllang - c yd ; Saint Exupery nin, Baflar s zl k, güçlülere daha güç verir, sözü an msanmal yd ; o hâlde direnifl zaman yd Baflka türlü davranmak mümkün de ildi! 6 TAVIR ARALIK 2009

9 de erlendirme Bunun için atefl hatt ndaki baflkald r y, düflünce ve niyetlere göre de il, hareketlere göre ölçme zaman yd. Ateflten gömle i s rtlar na geçirenler için önemli olan sözler de il, o sözleri hayata geçiren tercihlerin davran fllar yd. Çünkü eylemler, sözcüklerden daha fazla konuflur, daha çok fley anlat rd ; ve sahiciydi Evet o gün; sahici olan n zaman yd Tam da bunun için, 1996 Ölüm Orucu nda kaybetti imiz Hüseyin Demircio lu, lk önce ben olmal y m, çünkü kendimin yapamayaca- bir fleyi baflkas ndan istememeliyim! diyordu enginleri fethetme cüretinin sahicili- iyle. Sonra da Deniz sakin oldu u zaman dümeni herkes tutar, diyen Publilius Syrus un ve de Hayallerinizi kovmay n z. Çünkü onlar gittiler mi, belki siz kal rs n z, fakat art k yaflam yorsunuz demektir, diye ekleyen Mark Twain in sözlerini an msatarak * * * * * Politik bir eylem biçimi olarak, açl k grevine yol açan Neden, Eylemin Kendisi ve Sonuç lar yla birlikte ele al nmal d r. Bizimkileri ve Bobby Sands ancak böyle kavrayabilirsiniz! Beden en büyük savafl alan d r! Boby Sands ile bizimkiler kan tlad bunu; W. Shakespeare in kahraman Venedik Taciri nin meflhur repli ini tekrarlarcas na: nsan eti kutsal de ildir! Evet açl k grevi/ ölüm orucu, otoritenin ve kitlelerin insani-insanc l duygular n yani vicdan n hedefleyen ve bu temelde de otorite ye meydan okuyan pasif isyand r/ direnifltir. Yüzleflme/ yüzsüzleflme eksenidir Tam da o günlerde Ölüm Orucu - Notlar bafll kl yaz s na, Ölüm orucu olay, ayd n sorumlulu u denilen özel bir sorumsuzluk ve bencil u rafl türünü bir kez daha turnusol testine tâbi tutuyor, notunu düflen Ulus Baker duraksamadan ekliyordu: Ölüm orucunda mahkûmun bedeni bir savafl alan na dönüflür. Onun üzerinde her türden kuvvet birbiriyle mücadele etmektedir. flaretin, ça r n n, beyan n bedenidir o. Varl n dokunabilece i, eriflebilece i, gezip tozabilece i tek yüzey onun görüntüsü, var olabilece i tek derinlik onun iç organlar d r. Bu savafl ne bir örgüt, ne de devlet taraf ndan yürütülmektedir. Dolays zca cezaevinin mimarisi ile mahkûmun bedeni orada karfl karfl ya gelirler, yüzleflirler. flte bu beden kendini eritiyor, cezaevinin bedeni için yok k larak kazan yordu savafl... Canl varl k ölümü düflünemez. Spinoza dan ö rendi imiz bu düflünce olgusal de il varolufla iliflkindir. Onun sayesinde ölüm oruçlar n n ölüme de il, yaflama do ru gitti ini, yaflama iliflkin taleplere sahip oldu unu, onunla kenetlenip onu olumlad n ö reniyoruz. Çünkü yaflam dirençtir. Kendine bir süre biçmez, sonunu alg lamaz, sona erdi inde kendisi ortada bulunmaz... [3] Yok say lmak istenenlerin, yoktan var olma isyan yd o kesit; ölüme ra men ölüme meydan okuyan bir ölümsüzlük aray fl yd Hay r; Hz. Ali nin, Ölümün belirtisi do makt r ; Stanislaw Jerzy Lec in, Ölümün ilk iflareti do umdur, sözleriyle yetinemeyiz; ölümün Nas l / Neden i vard r; çünkü Ölüm sadece sonun bafllang c d r, der bir Çin Atasözü Hay r, hay r; Ölüm âsude bahar ülkesidir diyen Yahya Kemal e kulak as lamazd ; ölümü yenme çabalar na en kestirme yan t, Herkes ne zaman ölür, elbet gülünün soldu u akflam, dizeleriyle veren Turgut Uyar n dizeleri varken * * * * * Kolay olmad ; çok ac çektiler, ac çektik, hâlâ da çekiyoruz Ac çekmenin, ölmekten daha çok cesaret istedi ini bilmiyor olamazs n z... Ancak ac n n atefliyle kavrulmadan, o s rat köprüsünden geçmeyi göze almadan baflar n n mümkün olmad n da! Bir an geçmiflinin ac lar n bugünkü sevinçlerimizin kayna oldu unu an msay n; neyi kastetti imi anlayacaks n z Bunun için nsan ac çekmeden olgunlaflamaz, derdi Konfüçyüs Evet ac çekildi; ancak bu ac ylad r ki, gelecek o gün baflkald ran direnç kadar olabilecekti; korku ya da hesaplarla, hiçbir fley yap lamazd. Gerekti inde hayat (ama asla vicdan de il!) hiçe sayar bir cesaret gerekliydi; çünkü do ru olan yapmamak cesaretsizlikti flte o güne dair, Tehlike ile karfl laflmam fl olan insan, cesaret hakk ndaki sorulara cevap veremez, der La Rochefoucauld un sözü * * * * * ARALIK 2009 TAVIR 7

10 de erlendirme Oncas n n ard ndan geriye Prometheus a, Hallac- Mansur a lay k bir destan kald ; bir Kürt Atasözü ndeki üzere, Ba ji textê çi dibe? Yel kayadan ne götürür? diye hayk ran ve hâlâ yol gösteren Demokritos un, Gerçek, uçurumun dibindedir, sözünü unutmayan gerçekçi hayalleriyle onlar biliyorlard : Hayal olmadan hiçbir baflar - ya ulafl lamazd Dünyan n gördü ü her büyük baflar, öncesinde sadece bir hayaldi Sonra da hiçbir fley, insan n baflkald rmaya cüret eden hayal gücü kadar özgür de ildir Postmodern vaazlara, liberal z rvalara inat an msay n! ABD deki Afro-Amerikal lar n yürüttü ü özgürlük savafl m n n en önemli simgelerinden olan We shall overcome someday/ Bir gün yenece iz ezgisi hâlâ dillerdedir Sömürgeci ngiliz iflkencehanelerinde katledilen rlanda özgürlük savaflç s Boby Sands ve arkadafllar n n Kelt dilinde hayk rd klar, Tiocfaidh Ar La/ Bizim de bir gün günümüz gelecek slogan haf zalarda hâlâ yerini koruyor Unutmufl de iliz! Unutturmayaca z da! Unutulmamas için elimizden geleni ard na koymayaca z Her ça n kahramanlar, fedaileri, yi itleri, idolleri vard r; kim bunu inkâr edebilir ki? Yaflad m z ça da -maalesef!- hâlâ geçerli bu! Kahraman olmayan yüzy l olur mu; -maalesef!- olmaz! Çünkü Kahraman kifli halka umut, mutluluk veren kiflidir, Conrad Detrez n deyifliyle Nihayet Sosyalizmi tembel, uçar, egoist, düflüncesiz, kayg s z insanlarla gerçeklefltiremezsiniz. Sosyalist bir toplumun, kendi bulundu u yerden, genel refah için tutku ve hevesle dolu, yoldafl insanlar için fedakârl k ve duygudafll k dolu, en zoru gerçeklefltirmeye kalk - flacak cesaret ve kararl l kla dolu insanlara ihtiyac vard r, der Toplumun Sosyalizasyonu bafll kl yaz s nda Rosa Luxembourg * * * * * Nihayet o gündeki Onlar m? Onlar Nâz m Hikmet in, 1+1=Bir inde, Biz bugünün kahraman,/ yar n n/ münadisiyiz./ Bu durmadan akan,/ y k p yapan/ ak fl n/ çizgilenmifl sesiyiz./ Biz/ ad mlar n tarihin ak fl na uyduran/ temelleri çöken emperyalizme vuran,/ yar n kuran/ lar z./ O duvar/ o duvar - n z,/ v z gelir bize v z!.. diyenlerdir Yine Onlar, Nâz m Hikmet çe, Dinleyip diyecek çok./ Fakat uzun söze vaktimiz yok./ Yürüyelim diye hayk ranlard r Veya Onlar, Atilla lhan n dizelerindeki vazgeçilemezliktir: Ben sana mecburum bilemezsin/ Ad n m h gibi akl mda tutuyorum/ Büyüdükçe büyüyor gözlerin/ Ben sana mecburum bilemezsin/ çimi seninle s t yorum/ / Ne vakit bir yaflamak düflünsem/ Bu kurtlar sofras nda belki zor/ Ay ps z fakat ellerimizi kirletmeden/ Ne vakit bir yaflamak düflünsem/ Sus deyip ad nla bafll yorum Ya da Onlar Nikolay Vaptsarov un Mektup undaki, farkl bir fleydir,/ yeryüzü/ zehirli pas ndan/ silkinirken/ ölmek,/ bafllarken milyonlar n ölümsüzlü ü,/ asl nda bu, flark demek,/ evet, bu flark demek, olan bir sonsuzluk/ ölümsüzlük flark s d r Özetin özeti; nihayetinde Onlar; Adnan Yücel in, Y ld zlar ve sular tan kt r bize/ Aç ve kavruk bir memeden/ Direnmeyi yudum yudum emen/ Bir çocuk gibi ö rendik/ Ve direndik/ Ordular kurduk türkü renklerinden/ Bütün a tlar bir hücumda yendik/ Ac ya kurflun ifllemez art k/ Biz yaflamay zulümsüz sevdik, dizelerinde tarif edilen Ac ya Kurflun fllemez gerçe idir * * * * * Son bir fley daha; 9 y l sonra o gün, bu günden neden hâlâ önemli (mi?)! Gerçekler yalan, do rular yanl fl ilan edilip; Kafka n n Kendini insanl a bakarak s na uyar s çok daha fazla önem kazan yorken; insan n insanl ndan utand bir ça da yafl yoruz. Gerçekçi ol; do ruyu söyleme, yalan n n egemen k l nmak istedi- i; veya insan(lar) n Gilles Deleuze ün, Bireyler art k bütünsel de il, bölünmüfl, ayr flt r lm fl, da t lm fl biçimlerde; kümelerde, örneklemelerde, verilerde, piyasalarda ya da banka larda ele al n yorlar, diye betimlendi i eflya-insan a dönüfltürüldü ü bu postmodern insan(s zl k) kesiti inceledi inde flu iki fleyle karfl lafl r z: Yenilmesi imkâns z gibi sunulan yalan ve bu yalanla mücadele ettikçe güçlenen isyan O gün, biz(ler)e bir kez daha; syanc lar, vaat edilen insanca yaflam projesinin güvencesi, öznesi, onurudur gerçe ini ö retirlerken; tarihi yaratan n da bu srar ve kararl l k oldu unun alt n çizerler Bu da gün gelir Aln n / da atefliyle s tan/ yüzünü kanla y kayan dostum/ senin/ uyurken duda nda gülümseyen bordo gül/ benim kalbimi harmanlayan isyan olsun/ flimdi dingin gövdende/ u ultuyla büyüyen sessizlik/ birgün benim elimde/ patlamaya sab rs z mavzer olsun/ bafl n omzuma yasla/ gö sümde tafl yay m seni/ gövdem gövdene can olsun, dizeleriyle Arkadafl Zekai Özger in dilimizden düflmeyen Aflkla Sana d r Bu da gün gelir Biz Marksizmi entelektüel gevezelik ve dünya devrimci hareketinin trafik polisli ini yapmak için okuyup ö renmiyoruz. Biz dünyay de ifltirmek için, dünyan n Türkiye sinde devrim yapmak için Marksizmi ö reniyoruz, sat rlar d r Bu da gün gelir O gündür Yani fedakârl k ile kahramanl n Teslimiyet asla! hayk r fl yla destanlaflt r lmas d r Kas m :51:33, Ankara. N O T L A R [1] Halil Cibran, Kum ve Köpük. [2] Çok fley yazd k Onlara dair; yazd klar m z n alt ndaki imzalar hâlâ bizimdir; ne yazd - m z, neye imza att m z n bilincindeyiz; dediklerimizin ve onlar n arkas nday z; her zaman, daima! Bu konuda bkz: S. Özbudun-T. Demirer, Söylenecek Yalan Kalmad nsan Hak(s zl k)lar, Ütopya Yay., 2008, ss ; S. Özbudun-T. Demirer, Hay r, Evet ten Önce Gelir! Hukuk(suzluk) Yaz lar, Ütopya Yay., 2008, ss ; S. Özbudun-C. Sar -T. Demirer-Ö. Orhangazi, Yeni Düzen(sizlik) den Baflkald r ya, Ütopya Yay., 2005, ss ; N. Atmaz-. Çayla-T. Demirer-Y. Demirer-E. Kubilay-Murat K-Ö. Orhangazi-N. K. Özbolat-S. Özbudun-G. Özgür-E. A. Özkaya-T. fien, ÖDP Yaz lar, Ütopya Yay., 2001, ss.96-97/ ; S. Özbudun-T. Demirer-G. Özgür, mparatorun Soytar s Egemen Medya, Ütopya Yay., 2007, ss7-24. [3] Ulus Baker, Ölüm Orucu Notlar, Birikim Ayl k Sosyalist Kültür Dergisi 8 TAVIR ARALIK 2009

11 de erlendirme ölenler böyle yok olmay hakedecek ne yapm flt? Baz fleyleri anlatmaya kelimeler yetmez. Çünkü yaflanan fley o kadar korkunçtur ki nas l ifade etseniz az gelir. Yap - lan operasyon bence kelimelerle anlat lamayacak kadar insanl k d fl yd. Kendi fikrinden olmayan yok sayan rkç düflünce sistemi, hapishanelerde flaka yapar gibi hayata dönüfl ad n verdi i operasyonla bir sürü insan iflkenceyle öldürdü. Bu kimi hayata döndürdü, ölenler böyle yok olmay hak edecek ne yapm flt, bizden olmayan ortadan kald rmaya yönelik bu nefret günlük hayatta nereden bu kadar besleniyor? San r m sorulacak çok soru var. Ama cevaplar asl nda bu felaketleri aç klayamayacak kadar basit: ktidar... Bu olgu yaflam üstünde var oldu u sürece o gücü elde etmek için insan n insana yapmayaca fley yok diye düflünüyorum. Ruhumuzu ve bedenimizi kanla beslemedeki bu doyumsuzluk, tatmin olmaya yaklaflt m z noktadaki bu vahflet, insan olman n gere ini, insan böyle bir fleyse ben bu hayatta nerede durmam gerekti ini gerçekten bilmiyorum. Tarihe bakt m z da soy k r mlarla vahfletle dolu.gücü olan n di eri üstündeki insanl k d fl hali beni dehflete düflürüyor.bir kez daha rkç düflünceyi lanetliyorum. Derya Alabora 19 Aral k a uzanan süreç bir operasyonun ipuçlar n vermiflti zaten. Bunu farkedenlerin say s ve çabas toplumu uyarmak için yaz k ki yetersiz kald. Göstere göstere katliam gerçeklefltirdiler. Bu operasyonu düzenlerken en kalleflçe yöntemleri kullanabilecekleri elbette ihtimal dahilindeydi. Ama bu kadar benim hayalgücümü aflt. nsanlar neyle yakt klar n, neyle erittiklerini hala bilemiyoruz. Bu operasyonun ad n n "Hayata Dönüfl" olmas ise gerçekten ironik. Metin Coflkun ARALIK 2009 TAVIR 9

12 de erlendirme bir devlet klasi i flükrü erbafl Uzun zaman oldu gazeteye yazmayal. Yaz istenen her telefonda mazeret s ralamaktan utan r oldum. Ancak gerçekten geçerli bir özürüm vard ve arkadafllar m n beni mazur görece ine inan yordum: Her türlü toplumsal/siyasal muhalefete karfl bir tehdit, bir flantaj olarak dayat lan F tipi cezaevleri gerçe i... Bir grup arkadaflla birlikte, gerçekleflmesi halinde bu projenin yol açaca bireysel/toplumsal felaketin boyutlar n gösterebilmek için, bu kötülü ün önlenebilmesi için aylard r ç rp n p durduk. Elbette bu ç k fl n kendisi ideolojik bir duruflu içeriyordu; ama biz bundan da önce ve sürekli olarak Ulrike Meinhof un sözcüklerle çizdi i flu ç r lç plak insan resmine vurgu yaparak ulaflmaya çal flt k, yüreklerini gö üs kafesinde bir ceket dü mesi gibi tafl yanlara; devlete; devletin borazanc bafl gibi davranmay biricik gazetecilik eti i haline getiren büyük(!) medyam za: Bafl n n patlad hissi, kafatas n n parçalanaca, patlayaca- hissi. Beyninin t pk bir erik kurusu gibi burufltu u hissi. Sürekli gergin oldu un ve bunun görüldü ü ve uzaktan izlendi in hissi. Hücrenin k p rdad hissi uyan yorsun, gözlerini aç yorsun hücre k p rd yor- ö leden sonra, günefl fl nda birden duruyor. K p rdad - n hissinden yakan s y ram yorsun. Niçin titredi ini bilemiyorsun, donuyorsun. Normal sesle konuflmak için, yüksek sesle konuflur gibi çaba gerekiyor, neredeyse ba rmak gerekiyor. Dilsiz kalma hissi. Art k sözcüklerin anlam n ay rt edemiyorsun ancak keflfedebiliyorsun- sl k sesi veren harfleri kullanmak; s, fl, ç kesinlikle dayan lmaz. Sözdizimi, gramer denetlenemiyor. ki sat r yazd nda, ikinci sat r n sonunda birincinin bafl n hat rlayam yorsun. Dizginlenemeyen bir sald rganl k boflan yor. En vahimi flu: Hayatta kalma flans n n olmad n n, bunu anlatman n, bunu baflkalar na anlatman n imkâns zl - n n aç kça bilincinde olmak (Avukat na yazd 16 Haziran 1972 tarihli mektup) Ancak ne yaz k ki devlet, halka karfl ve yalana dayal ekonomik, siyasi ve fiziki fliddet gelene ine yeni bir fliddet klasi i daha ekledi. Bir y ld r cezaevlerinin maketleri üzerinde sald r provas yapt n çiflleri Bakan n n a z yla iffla eden devlet, göstermelik olarak bafllatt - görüflmeleri, kimi ayr nt larda t kay p keserek, baflta görüflmelere kat lanlar olmak üzere, kendisine inanan herkesi bir kez daha aldatt. Sald r dan hemen önceki günlerde pek çok ayd n, sanatç ve demokratik kitle örgütü temsilcisi, Adalet Bakan na görüflmelerin yeniden bafllat lmas için defalarca ça r yapt, ancak yan t alamad. Bu tutum, olup bitenlere bak ld nda, devletin gerçek niyetini göstermesi aç s ndan son derece önemli. Bu insan k y m n n ad n n flefkat operasyonu, hayata dönüfl operasyonu konulmas ise, en hafifiyle bir alay, bir afla lama; devletin zekâ veya kas t- düzeyini gösteren bir büyük bulufl! Bu nas l bir pervas zl kt r ki öldürdü üne kurtard m der. Bitirmek için müdahale etti i ölüm oruçlar n, açl k grevlerini art r r ve sald r y üç kilometre uzaktan izleyerek görevini baflar yla yapan büyük bas n m z hariç, bütün dünyan n gözleri önünde ölüme götürür! Nerede ve nas l bitece ini, senaryo sahiplerinin bile kestiremedi i bu devlet klasi i bitti inde, ölü say s n gördükten sonra, kimler utanmadan, ac duymadan birbirinin yüzüne bakar; yan t bilinen bir soru elbette, ama insan hâlâ insana inanmak istiyor. K sa cumhuriyet tarihimize, döneminde en çok cezaevi katliam yap lm fl Bakan olarak geçecek Adalet Bakan n n, F tipi cezaevlerinin aç lmas yla ilgili, kamuoyuna defalarca aç klad yasal düzenlemelerin birini bile yapmadan, h nç al r gibi bu cezaevlerine bir gecede yüzlerce kifliyi nakletmesini ise, en az ndan bir etik sorunu olarak kamuoyunun ve kendisinin vicdan na(?) b rakmaktan baflka bir fley gelmiyor flimdilik elden. Devletin, bir katliama özdefl bu ba fllanmaz tutumunun gerisinde nas l bir iflas etmifl ekonomi-politika oldu unu; siyasi/toplumsal hangi halk karfl t uygulamalar halktan gizleme amac tafl d n, bu ülkenin ayd nlar, duyarl insanlar, gerçek yurtseverleri en az onlar kadar biliyor. Ayd nlar n, sanatç lar n, ölümleri durdurun ç l n, önce ölümü desteklemek olarak alg layan ve suçlayan, sonra da yapt klar operasyon u destekleme anlam na yoran Baflbakana ve onun ilgili yöneticilerine söylenecek en masum söz ise flu olsa gerek: Sizler bu ç l, ç rp n fl anlamaktan uzaklaflal y llar ve y llar oldu. Ayn cümleyi bir ay içinde iki ayk r anlamda alg lamak olsa olsa size özgü bir maharettir. Bizler bir insan n hayat n n, yüzlerce cezaevinden çok daha de erli oldu unu biliyoruz. Ve bu katliam n karar sorumlulu unu tafl yan, bilinçli olarak bunu alk fllayan herkesi, tarih ve kamuoyu önünde bir kez daha fliddetle k n yor ve suçluyoruz. Devletin, ucuz flark kurnazl ve kendi yurttafl na duydu u derin düflmanl k duygusuyla bir oldu-bittiye getirdi ini sand F tipi cezaevlerinin gerçek maceras yeni bafllamaktad r. Bizler, aylard r b k p usanmadan dillendirdi imiz bu cezaevi gerçe ini, devlete ve ba ms z(!) medyaya ra men b k p usanmadan dillendirmeye devam edece iz. Çünkü bizler biliyoruz ki, bu cezaevleri, küçücük bir demokratik hoflgörüsü olmayan bir cezaevi modelidir. Devletin flehvetle savundu u sürekli bir ölüm modelidir. çeri nin üzerinden d flar y tutsak alan bir korku rejiminin ilk ve son dura d r. Sosyal bir varl k olan insan biyolojik bir varl a indirgeyen vahfli ve faflist bir modeldir. Siyasal/düflünsel her türlü muhalif yap lanman n hücre hücre parçalanmas modelidir. nsan n ruhsal ve bedensel olarak çökertilece i bir yaln zl k cumhuriyetidir. Bireyin, devlete/sisteme karfl yapaca her türlü itiraz n, akl nda ve a z nda kurutulmas giriflimidir. Özgür düflüncenin ve hayal gücünün ba lanaca devlet kaz d r. Ve insan n temel haklar na, varolufluna, do as na ve onuruna indirilmifl sürekli bir 12 Eylül darbesidir. Onu savunanlara da, ona karfl ç kanlara da kolay olmayacak bir süreçtir bafllayan. (2001 y l ) 10 TAVIR ARALIK 2009

13 öykü 19 aral k öykü yar flmas öyküleri O günün öyküsünü yaz n demifltik sizlere. çeride savunmas z tutsaklar yak p kavuran, bombalarla-kurflunlarla 28 can m z aram zdan alanlar unutulmas n, o gün direnenlerin miras yar na bir de sizlerin kaleminden tafl ns n istemifltik. Ad na da Savrulup Gitmekte Külleri Ömrümüzün demifltik yar flmam za... Yar flt rmad k ama sizin heybelerinizden dökülen duygular n z n ka tlara yans m fl olanlar n... Yar flt ramazd k zaten. Neyi yar flt racakt k ki? Bunun duygusu daha iyi? diyemezdik. Gönül isterdi ki, hepsini bu say m zda yay mlayal m. Mümkün olmad n sizler de takdir edersiniz. Zorlukla seçtik. flte ad na seçim diyemeyece imiz bir fleydi bu. fiimdilik üçünü yay ml yoruz. Gelecek say m zda üç adet daha yay mlayaca z. Öykü sahiplerine sürpriz olsun, bir ay daha beklesinler lütfen. Hoflgörünüze s narak... KÖMÜR OLMAK "Kötü kokular geliyor burnuma" dedi birinci ve derin derin nefes ald. Ona ald rmamalar na k zarak ama k zg nl n belli etmemeye çal flarak kendinden emin bir tonda sözünün devam n getirdi: "Hiç hayra alamet de il bu koku. Hissediyorum, kötü fleyler olacak!" "Aman can m sen de amma vesveselisin. Hani, ben hiç koku falan alm yorum" diye cevap verdi ikinci. "Ben de" diye destekledi onu üçüncü. "Bak, gördün mü?" "Ama siz koku alamazs n z ki!" diye itiraz etti birinci. Hakl yd ve di erleri de bunu biliyordu. kinci, susmak yerine kendini be enmifl bir edayla ders vermeye kalkt : "Duymadan inanmam bir fleylerin oldu una. Koku-moku hikaye!" Üçüncüyü sinirlendirdi bu sözler: "Her duydu una inan rsan iflin var senin. As l ben, gözlerimle görmedi ime inanmam." Ne zamandan beri susan dördüncü girdi araya: "Olan biten her fleyi gözlerinin gördü üyle s n rlarsan yanm fls n arkadafl. Onlarca ülke, yüzlerce flehir, binlerce kasaba Kocaman dünyada milyonlarca insan flte senin gibiler vakti zaman nda sadece gördü üne inanarak kendilerine güler yüz gösterenlere ARALIK 2009 TAVIR 11

14 öykü kand lar, gerçek ne diye sormay p zulme, vahflete ortak oldular" "A r de il mi bu sözler?" dedi birinci. Çünkü dördüncünün sözleri ona da dokunmufltu. "Hiç de de il. Zaman bazen genel geçer fikirlerin hüküm sürmesine izin verir, uzaktan k s k s gülerek seyreder bizleri. Sonra öyle bir an gelir ki tek do ru sayd m z, sorgulamaya da kalkmad m z fikirlerimiz felaketimiz olur." "Tamam da ne diyorsun flimdi? o yanl fl, bu yanl fl Do ru nerede peki?" kinciyi uzun uzun inceledi dördüncü, sevecenlikle cevap verdi. fiefkatli ilk okul ö retmenleri gibiydi: "Do ru hepimizin birlefliminde. Ne sadece duyulan. ne sadece görülen, ne de dokunulan. Bazen hepsi, bazen bir kaç " Sonra hepsi zaman n ça r s na uyarak uyumaya çekildi. Birinci kendi kendine söyleniyordu: "Tamam da benim kokusunu ald m fley ne? Bir fleye de benzetemiyorum. Beni huzursuz eden bu koku?. Of neyse ne!" Düflünmekten vazgeçti. kinci ve üçüncü, birinciye inanmad klar için kendilerini tatl uykunun kollar na b rakt. Dördüncü ise bir fleylerin olmas n bekliyordu. Her an bir fleyi kavramaya haz r olarak yatt. kinciye saatin tik-taklar öteden beri ninni gibi gelirdi. O tik-taklar n olmad bir yerde uyuyamaz, fark nda olmadan uykusunda tiktaklar sayard. Az sonra yatmalar n n üzerinden dört buçuk saat geçmifl olacakt. Fakat o da ne! kinci kimi sesler duymaya bafllad, dikkat kesildi. Yelkovan n hareketi de il düpedüz postal sesiydi duydu u; ritmik h zl sesler. Gün içinde duymas na imkan olmayan bu sesleri flimdi yüre inde hissediyordu. Di erlerini hemen uyarmal yd. Peki ya inanmazlarsa ona, onun birinciye inanmad gibi Kendine k zmaya vakti yoktu. Önce dördüncüyü uyand rd. Dördüncü de sakin, ses ç karmamaya çal flarak di erlerini uyand rd. "Ne oldu, ne var! Bir fley göremiyorum" dedi üçüncü. "Göremezsin tabi, saat daha sabah n befli. Yukar dan sesler geliyor." "Ifl yaksan." "Hay r olmaz. Kufl gibi avlanmak m istiyorsun? Karanl a al flmaya çal fl." Söylenene itaat etti üçüncü. Pencereden etraf kolaçan edip bak fllar n çat ya yöneltti. "Çat dalar, görüyorum." dedi. "Ne görüyorsun?" "Üniformal birileri çat ya yerlefliyor. Maskeliler." "Nas l bir maske, kar maskesi mi?" "Tam seçemiyorum. Biraz farkl bir maske, a z k sm nda bir eklenti var. Yarat k gibiler." "Bir ses duydum, neyin nesi bu?"diye sordu ikinci. "Makineli tüfe i çat ya yerlefltiriyorlar. Onun sesi olsa gerek" diye cevap verdi üçüncü ve az sonra hiç olmad kadar so uk kanl konuflmaya devam etti. "Namlular n bize çevirdiler. Dikkat! Yere yat n! Çabuk!" "Atefl etmeye bafllad lar. Ne korkunç bir ses bu. Kula m u ulduyor. yi ki duymuyorsunuz, dayan lacak gibi de il" dedi ikinci. "Benim gördüklerimi görmedi in için flansl - s n. Döfleklerin pamuklar havaya saç ld. Her yer delik deflik" dedi üçüncü. Fal tafl gibi aç lm fl, nereye bakaca n bilemezken dördüncüyü uyard : "Dur, ne yap yorsun? Vurulacaks n, çek kendini!" Ne zamand r suskun kalan birinci zor duyulur bir sesle konufltu: "Bu koku da ne böyle? Nefes alam yorum. Bo uluyorum sanki! Kim bo uyor beni? Elleri bile olmadan nas l bo- uyor?" "Çünkü seni bo an gaz! Gaz bombalar n n elleri olmaz " "Peki beni kör eden ne? Hiçbir fley göremiyorum. Sadece karanl k Kopkoyu karanl k!" "Bu sesler! Ne kadar çok bomba at yorlar!" "Camlar iyice k rmal y m. Yoksa hepimiz bo- ulaca z" dedi dördüncü ve bir sopay kavray p vurdu vurdu. "Ne yap yorum ben! Yoldu um kendi saç m! Ç ld rm fl gibiyim. Of, içim parçalan yor. Kendime hakim olam yorum. Sinir gaz vermifl olmal lar, sakin olmal y m." "Duman kokusu! Yang n m ç kt?" diye sordu birinci. Üçüncü cevap verdi: " Evet, arka taraf yan - yor!" "Su! Su bulmam z gerek." "Battaniyelerle söndürelim! Çabuk olun!" Zaman ilerlemifl, hükmünü verip her birini tek bir bedende birlefltirmiflti. "Ne kadar da sessiz ortal k?! Neredeyim ben? Herkes nereye gitti? Karanl k! Çok karanl k Hiçbir fley göremiyorum. Kap hangi tarafta kald? fiu tarafta olmal. Kalkmal y m. Ah! Can m yan - yor. S cak, çok s cak. Ölüyorum galiba. Kalkabilsem! Kap ya bir ulaflabilsem. Neden kimsenin sesi ç km yor? Gayret etmeliyim Tamam kalkt m! Of, hiçbir yeri göremiyorum Neye tak ld m acaba? Bu s cak? Gözlerim! Gözlerim yan yor Gözle "Haydi kalk! Gayret et! Buras yan yor, hemen ç kmal y z. Çabuk ol!" "Eriyorum! Yüzüm! Yüzüm nerede? Ellerim! Neden sark yor böyle? Göz kapaklar m yok! Burnum, dudaklar m?! Erimifller! Yan yor, el- 12 TAVIR ARALIK 2009

15 öykü lerim, yüzüm yan yor Ne korkunç bir ac bu. Ama hiç alev yok bedenimde. Nas l yan yorum ben, nas l eriyorum böyle?" "O serptikleri fley yüzünden. Beyaz bir pudra gibiydi, içeri püskürttüler. De di i yeri yakt geçti." " yi ama giysilerim sapasa lam. onlara hiçbir fley olmam fl. Oysa ben eriyiverdim birden." "Bu bilmedi imiz de iflik bir fley. Giysilere zarar vermeden yak yor. " Birincisi burun ikincisi kulakt, üçüncüsü göz, dördüncüsü eldi. Her biri ve hepsi eriyip yand. Olduklar ndan baflka bir fleye dönüfltü. fiimdi hiçbiri yerinde de ildi. Onlar sustu; kaskat, kapkara, duymayan, dokunmayan, konuflmayan, görmeyen bir kömür oldu. Onlar sustu, kömür konufltu. Uflak E tipi Kapal Hapishanesi Kapal Tutsaklar DAMLA Patronu yolu tarif ediyordu: Haliç Köprüsü nü geçtikten sonra ilk sapaktan içeri gireceksin. Yol ikiye ayr l r: Koca bir tabela var, Hal Yolu, Bayrampafla yazar. Sen Bayrampafla istikametine gideceksin. Göz Hastanesi ni de geçtikten sonra karfl na hapishane ç kar. Biliyor musun hapishaneyi? Bilmem mi? dedi içinden, oras bizim kale. Bir dönem abisi de yatm flt Bayrampafla da. O zamanlar daha küçük bir çocuktu. Babas yla beraber ziyarete giderlerdi. Nizamiye kap s n n tam karfl s nda ziyaretçilerin u rak yeri bir kahvehane vard. Eflini, o lunu, k z n, kardeflini ziyarete gelenler o kahvede otururlard. O günleri, babas n n sözlerini hat rlad : Ziyarete gelen flu insanlara bak. Bir tane tak m elbiseli, kravatl görebiliyor musun? der ve ard ndan her zaman yapt gibi bir atasözü ile nasihatini tamamlard : Eee ne demifller, zenginin at da lar aflar, fakirin efle i yolda flaflar. Atasözünü ve söylenenleri küçük bir çocukken alg layabilecek durumda de ildi. Atasözünü bir daha düflündü ve içinden onun için da larda flahan, hapishanede aslan olduk ya dedi. Dalm fl gitmiflti, patron da anlatmaya devam ediyordu: Hapishanenin duvarlar n görürsün zaten. Koca koca kuleleri var. Hapishanenin önündeki yolu dümdüz takip et, karfl nda kuru g da hali görünür dedi ve sordu, Anlad n m? bafl n sallad, tamam dedi. Yaz boyu ifl aram flt Ahmet. Marangozluk ve oto tamircili inde usta say l rd. Bu meslekleri babas ve abisinden ö renmiflti. Uygun bir ifl bulamay nca, bir damacana su bayisinin deposunda floför olarak ifle bafllam flt. fli, araçla Bayrampafla daki ana depodan, bayinin Befliktafl taki deposuna damacana su tafl makt. Arkas 60 damacana su alacak flekilde dizayn edilmifl panelvan minibüse atlad klar gibi düfltüler yola. Patronu yan na plesiyer Sad k da vermiflti. Sad k, su bayisinin eski personeliydi. flin zorluklar n biliyordu. Yafl n doldurunca o da ehliyet al p, bayide floförlü e bafllayacakt. fioförlerin deyimiyle arabaya ç kacakt. fle tam zaman nda bafllad n Ahmet Abi. Yaz n olsa bu ifl hiç çekilmez. dedi Sad k, sohbet açmak için. Mevsim k flt, aylardan da Aral k. Haliç Köprüsü nü geçtiler. lk sapaktan sapt - lar. Göz Hastanesi ni de geçtikten sonra hapishanenin önündeki yoldan dümdüz ilerlediler. Karfl lar nda Bayrampafla Kuru G da ARALIK 2009 TAVIR 13

16 öykü vermezdi. Hepimiz halk denizinde birer damlay z. Giyimimizle, davran fllar m zla p - r l p r l olmal y z derdi. Tahliye olanlardan kalan eflyalar en iyi flekilde de erlendirir, giyilemeyecek durumda olanlar ay r r, havaland rman n ortas na y ar ve atefle verirdi. Çantadaki son eski eflyay da öbe in üzerine att. Cebinden bir çakmak ç kar p, öbe in solundan tutuflturdu. Yan ndaki R za ya bir mendil verdi. R za mendili al p bir halay bafllatt. Herkes yan ndakinin omzunu tuttu. Ad mlar, hareketler yavafl yavafl uyum sa l - yordu ama yürekler hep uyumluydu. Hem de yaflam n her an nda vard bu uyum. nand klar davay birlikte büyütmenin, birlikte üretmenin ad yd yaflamlar. Bu yaflam yaflam yapan bir umutlar vard. Halk n tüm yaflam o cümlenin kendisi olsun diye mücadele ettiklerinden tutsakt lar ama umutluydular. O bir cümleyi unutmas zordu: Yarin yana ndan gayr her yerde, her fleyde hep beraber Kuru G da Hali ne gelmiflti. Hamallar, yazmanlar, seyyar sat c lar oradan oraya ak yordu. çinden fiu insanlar Ümraniye de ko ufl duvar nda yaz l o sözü er geç kavrayacak dedi ve depoya girdi. Hali ni gördüler. Kolaym fl be Sad k. Gerçi hapishanenin önünden geçerken biraz dald m, hüzünlendim dedi. Neden? diye merakla sordu Sad k. Ben de siyasi bir davadan k sa bir süre Ümraniye Hapishanesi nde yatt m. Bayrampafla Hapishanesi nde de yoldafllar var. Önünden geçerken korna çalsak Aflur Abi duyar m? diyecekti, diyemedi, sustu. Sadece Mahalleden tan d klar var da diyebildi. Günler birbiri ard na h zla geçiyordu. Ahmet ifli ve yollar iyice ö renmifl, yaflam n hay-huyu içinde damacanalar tafl yordu. Hemen her gün Bayrampafla Hapishanesi nin önünden geçerken kornaya bas yor ve gözünde Ümraniye Hapishanesi nde kald günlerden bir an canlan yordu. Her zamanki akflamlardan biriydi. Akflam yeme i yenmifl, çaylar yudumlan yor, sohbetler ediliyordu. Coflkusu, enerjisi hiç tükenmeyen Berkan yemekhane kap s nda göründü ve sevinçle ba- rd : Arkadafllar havaland rmaya! Berkan n neflesi, coflkusu herkesi sarm fl ve havaland rmaya ç k lm flt. Veli Day, havaland rman n ortas nda y l eski elbiselerin üzerine elindeki çantadan eski elbise at yordu. Komüncüydü Veli Day. Yoldafllar n n yamal ya da y rt k, eski elbise giymesine izin O gün yine ayn yoldan sürdü arabay. Göz Hastanesi ni geçince yine hapishane ç kt karfl s na. Duvarlar yla, nöbetçi kuleleriyle, tel örgüleriyle karfl s nda duran hapishane dünkü hapishane de ildi. Çat larda askerler vard. Balyozlarla, hiltilerle çat y deliyorlard. Bir de askeri helikopter dolafl yordu. Korku ve merak içinde ilerledi. Ko ufl duvar na kepçelerinin t rnaklar n pençe gibi geçiren ifl makinalar n gördü. Hapishaneden gökyüzüne kara kara dumanlar yükseliyordu. Hapishane duvar n n tam karfl s nda durdu. Araban n motoru dizel oldu undan çok ses ç kar yordu. Konta kapatt, motoru durdurdu, dinledi: Devrimcii Tutsaklaar Teeslim Al naaamaz! Arkas ndaki araçlar da kornalara bas yordu. Yan nda oldu unu çoktan unuttu u Sad k, endifleyle Ne yap yorsun abi? Caddenin ortas nda durduk sürsene dedi. Arac çal flt - r p gaza bast. Bayrampafla ya operasyon yap yorlard. Merak ve telafl içinde sürdü arabay. Haldeki depoya vard klar nda yaz haneye girdi. Sekreterden TV yi açmas n istedi. 14 TAVIR ARALIK 2009

17 öykü TV kanallar yirmi hapishanede 19 Aral k sabah Hayata Dönüfl ad yla bafllat lan operasyonu görüntüler eflli inde veriyorlard. Minibüse damacana sular yüklenene kadar TV den olan biteni anlamaya çal flt. Sad k d flar dan, Araba haz r abi deyince yola koyuldular. Hapishanenin önünden geçerken her yerin asker-polisle, gazetecilerle ve canl yay n araçlar yla dolu oldu unu gördüler. Ahmet öfke, merak, üzüntü hepsini bir arada yafl yordu. Sad k onu teselli etmek istercesine, çerde tan d n çok mu abi? dedi. Üzgün, bafl n sallad. Akl haberlerde bitirdi mesaiyi. Eve gelince hemen TV nin bafl na geçip haberleri izlemeye bafllad. TV ekranlar nda operasyon görüntüleri akarken, gözlerinin önünde Ümraniye Hapishanesi den an lar bir bir canlan yordu. Dal p gitmiflti ki ablas - n n seslenmesiyle kendine geldi. Gel üç-befl bir fleyler yiyelim. dedi ablas. Yafll anas ve ablas yla sofraya oturdu. Ablas na bak nca istemeyerek güldü. Protez yap laca için baz diflleri çekildi inden ablas n n a z burufl burufltu. Ayn annem gibi olmuflsun deyince gülüfltüler. Ablas Birazdan Y lmaz Abi yi arayaca m, ifl ç k fl u rad m, muayenehanesi kapal yd. dedi. Y lmaz Abi difl teknisyeniydi. Yemek bittikten sonra ablas Y lmaz Abiyi arad : Akflam u rad m ama kapal yd n z. Benim difller ne oldu? diye sordu ama yüz ifadesi bir anda allak bullak oldu. Ahmet le göz göze geldi. Y lmaz Abi ye Bafl n z, bafl n z sa olsun deyip telefonu kapatt. Ahmet, Kim ölmüfl? diye sordu. Ablas Nas l olur? der gibi bakarak, Senin arkadafl n vard ya lker lker i Çanakkale Hapishanesi nde öldürmüfller. Enifltesi Y lmaz Abi, muayenehaneyi bu yüzden erken kapatm fl Tüm aile lker lerin evdelermifl. dedi hala telefonda duyduklar - na inanamayarak. Ahmet, oldu u yerde donup kalm flt. Yafl dolu gözlerle karfl duvara bak yordu ama a lam yordu. Sanki lker hemen karfl s ndayd. lker, tutuklan p Çanakkale Hapishane sine götürülene kadar yedikleri, içtikleri hiç ayr gitmemiflti. Yafll anas a lamakl sesiyle hat rlayamad lker i sordu: Ben tan m - yom mu, gördüm mü? Ablas, Hat rlars n anne, Y lmaz Abi nin han m n n ye eni oluyor. Hani küçükken Ahmet le bizim bahçede güvercin besliyorlard. Meyve kasalar ndan kümes yapm fllard. Zay f, uzun boylu bir çocuktu. diye anlatt ama yafll kad n yine hat rlayamad. Ahmet bir iç geçirip yerinden kalkt, TV nin oldu u vitrindeki bir gözden foto raf albümünü ç kard. lker le bir dü ünde çektirdikleri foto raf buldu, annesine gösterdi. Yafll kad n foto rafa bak nca gözyafllar n tutamad : Bu yi ide k yd lar he mi diye beddualar etmeye bafllad. Ahmet evden ç k p, lker in anne babas n n evine do ru yürürken, lker de sanki yan nda yürüyordu. çinden ba rmak, hayk rmak geliyordu. Evin oldu u soka a yaklafl nca slogan sesleri duydu, h zland. Soka n girifli resmi ve sivil polisler taraf ndan tutulmufltu. Soka n içinde genç-yafll insanlar, mahalleliler vard. Polislerin aras ndan s yr l p kalabal a kar flt. Yüre i denize düflen bir damla gibiydi. Hayk r yordu herkesle beraber: DEVR M fieh TLER ÖLÜMSÜÜÜZDÜR! K r klar F Tipi Özgür Tutsaklar, Kas m 2009 NEDEN? Ben bu öykünün bafl nda yaflananlar bir daha yaflanmas n, bu Ülke topraklar iflgal edilmesin, halk zulüm görmesin diye can n Halka feda eden Karanfillere 19 Aral k Direniflçilerine bir öykü yazmak istedim. Y l 2000: 11yafl mday m, bedenim ufak aç oldu umu, üflüdü ümü hissediyorum. Dahas benden küçük 2 kardeflim var onlar nda bu durumlar na tan k oluyorum. Ama ne yapabilirim ki annemin, ablamlar n da durumu farks z... Okula gitmem gerekiyor ama dergi almak için para laz m, anneme gidiyorum; anne bana para verebilir misin? Dergi almam gerekiyor kalemim de yok uzun zamand r kulland m kalem art k elimde tutamayaca- m kadar ufald açmaktan. Annem ç kart p 50 bin lira veriyor. htiyaçlar m karfl layacak kadar olmasa da mutlu oluyorum, çünkü annemin bu paray bile veremedi i zamanlar biliyorum. Okul yolunda bafll yorum düflünmeye bu para ile ne yapmal y m diye. Dergi alamam onu ç kart yorum akl mdan çünkü Okul dergisi nin fiyat 175 bin Lira. neyse her zamanki gibi komflunun k z ndan al r dersimi yapar m yine diyorum... 1 k rm - z 1 de kurflun kelam al yorum, paramda bitiyor zaten. Okulda yine 6 saat boyunca aç kalaca m, do rusu art k pek etkilenmiyorum çünkü açl a al flt m... Ama kendi kendime sormadan da duram yorum neden öyle? Neden yaz n da k fl n da hep bu siyah ucu y rt k ayakkab mla gelip gidiyorum okula..oysa benim de babam çal fl yor gecesini gündüzüne katarak... Ve okulda derslerden çok bu düflünceler meflgul ediyor beynimi... Ama bu böyle gitmez, gitmemeli geçer bir gün diyorum nas l geçece ini bilmiyorum ama geçmeli... Günlerden Pazar günü babam n açt bir küçük bakkal var erkenden uyan p bakkal açmam gerek, babam hale sebze almaya gitmifl. Bakkal aç p silip süpürüyorum ortal, sonra da oturup kitap okuyorum. Kimsenin de gelip gitti i yok Büyük, kocaman marketler aç lm fl herkes oraya gidiyor art k. Babam geldi getirdi i sebzeleri beraber yerlefltiriyoruz. Biz sebzeleri yerlefltirirken gözüm yan binan n apartman kap c s n n k z P nar a tak l yor. P nar da binan n çöplerini döküyor... Hemen yan taraf mdada çocuklar oyun oynuyorlar aç kap y bezirgan bafl diye... Öyle çok istiyorum ki gidip oynamay ama babama yard m ediyorum. Hem iflimiz var diye babam da yollamaz beni... Ve yine kendi kendime diyorum ki asl nda babam benim de oynamam neden istemesin ki ama iflte iflimiz var. P nar da oynam yor, çöp döküyor ama babalar m z de il, suçlu olan baflka fleyler var, oynamam za izin vermeyen... flte öyle yaflaya yaflaya düflüne düflüne geçiyor günlerim... E tabiî ki bunlar n yan nda çok güzel günlerim de geçiyor... Mutlu oldu um, kab ma s amad m günlerim. Öyle ö renmifl olmal y m ki en ufak fleylere çok çok mutlu oluyorum. Annemin s cak bir gülüflü kadar ne mutlu edebilir ki beni? Birgün odada bulmaca çözüyorum bir ses geldi 6 kad n diri diri yakt lar... Tabii ses televizyondan geliyordu odadaki televizyon aç kt, o sesi duyunca merak ettim b rakt m ARALIK 2009 TAVIR 15

18 öykü elimdekini... Kad n n yüzü bembeyazd çok korkmufltum o an, onlar tan m yorum ama içimin ac d n hisettim bir an. Hapishaneler, çat lar nda dumanlar gö e do ru yükselen hapishaneler... Ama hiç kimse bir fley yapm yor, yard m etmiyor. Belki yard m etmek isteyenler var ama durduruyorlar onlar ve yard m etmekten öte silahlar, bombalar s k yorlar, dehflete kap l yorum gördüklerim karfl s nda... Neden itfaiye gitmiyor, neden kimse yard m etmiyor diyorum be oldu unu bile anlamadan Birileri ç k p HAYATA DÖNÜfi diyor, ben de zannediyorum ki onlar hayata döndürece- iz, kurtaraca z demek istiyorlar... Yine bütün sorular cevaps z kal yor... O kad n n sesi ve yüzü hala akl mda, o hapishanedeki insanlar ç km yor akl mdan. Öylece kaz n yor haf zama. Kurcalamak istiyorum ama kimden neyi ö renece im ki, herkes en fazla benim gördüklerimi görmüfltü... Ve zaten bize göstermek istediklerinden baflkas n da göstermemifllerdi televizyonda Ve Y l yafl mday m Nereden bilebilirdim ki onlar n HAYATA DÖ- NÜfi dedikleri fleyin asl nda onlar VAR- KEN YOK ETMEK oldu unu yafl mdaki cevaps z sorular n cevab n al yorum flimdi tek tek... Zaten devlet yakmak, yok etmek istiyordu onca insan neden yard m etsin ki? Neden itfaiye o at lan bombalar, s k lan kurflunlar devletin de il miydi..? Devlet yakmak yok etmek istemiflti çünkü o hapishanedekiler 11 yafl ndaki Zehra n n yaflad n hiçbir çocu un ve hiçbir insan n yaflamas n isetmiyorlard... Adalet ve eflitlik istiyorlard... Topraklar m z n sat lmas na karfl ç k yorlard ve bir set gibi duruyorlard karfl s nda düflman n.. Zamanla 6 KADINI D R D R YAKTILAR diyen kad n tan yorum flimdi... Sonra o dumanlar gö e yükselen hapishanelerdeki direniflçilerle tan fl yorum tek tek... Tan d kça ne güzel insanlar ne onurlu insanlar diyorum yafl mda hissetmifltim bir fleylerin oldu unu ve iflte o diri diri katletmek istedikleri benim ad ma,bizim ad m za,halk ad na mücadele ettiler... Onlar n 11 yafl ndaki Zehra n n, Ayfle nin, Hasan n ve P nar n bile hissedip fark edip ama anlam veremedikleri fley u runa direndiler... Ezenden de il ezilenden yana oldular ve direndiler kanl bedenleri ile direndiler.. Düflmanda bomba vard onlarda YÜREK Düflmanda silah vard onlarda NANÇ Düflman teslim almak istiyordu baflka çareniz yok gelin teslim olun diyordu onlar; ASIL S Z HALKIN SAVAfiÇILARINA TESL M OLUN diyordu.bunu diyorlard çünkü halk n öncüleriydiler ve gün geçtikçe bir baflkas yla tan fl yorum.. -Atefl olup üzerlerine yürüyen abi ile tan fl - yorum - 6 kad n diri diri yakt lar diyen ablayla... -Zay flam fl bedenlerine ra men düflmanla çat flmak isteyen ölüm orucu direniflçileri ile tan fl yorum -Döktü ünüz kanla bo ulacak hesap vereceksiniz diyenleri ve daha nicelerini tan yorum Onlar yaflatmak istediler ve yaflatmak için öldüler ve iflte bu yüzdendir ki aradan 9 y l geçmesine ra men onlarla henüz tan fl yorum ve eminim ki 9 y l sonra hala yenileri ile tan fl yor olaca m ve 9 y l sonra benim gibi hala daha yeni tan flacak olanlar da yine olacak... Çünkü onlar halktan biriydiler bu topraklar n evlatlar yd lar ve bu topra n ba r nda daha nice yi itler boy verecek... Fatma Do an 16 TAVIR ARALIK 2009

19 mektup hoflgeldin güler... hoflgeldin güler... Sevgili Güler, Amerikan kelepçesi içindeki, tarihin özeti gibi zafere duran ellerinden, o ellerinden öperim Halk gördün mü Güler? Halk olman n o en mutlu haliyle, çekip ald seni o köhne duvarlar n ard ndan. Cüret ve emekten ibaret devrimci iradesiyle hiç durmadan, pes etmeden, s zlanmadan parçalay p aflt en sonunda bütün engelleri. Halk kazand, k z n ba r na bast. Seni hayata tafl - man n Mahir'i olan bu halk, kim ne derse desin, kendisini de gelece e tafl yacakt r. Kanserden daha habis olan zulmetin ortas nda bir meflale gibi duran ellerinden, o ellerinden öperim 122'leri gördün mü Güler? Onlar, seni o sessiz ölüm hücresinden çekip almaya çal flanlar n kollar ndaki takat, dizlerindeki derman, bilinçlerindeki umudun ta kendisiydiler. Seni oradan ç kartan ellerin bu denli güçlü, sevecen ve kararl oluflu bundand r. Giderken söyledikleri gibi, emekçi ellerde, direngen bileklerde, bafl e mez yüreklerde yafl yor iflte 122'ler. Ve iflte bu varoluflla, oradan ç kar p ald seni Melek'ler Merhamet dilencili i dayatarak adaletsizliklerine bafl e memizi arzulayan cellatlar n surat na onurun tokad n çarpan ellerinden, o ellerinden öperim Büyük ailemizi gördün mü Güler? stanbul'dan Balcal 'ya, Elaz 'dan Brüksel'e senin günefle hasret gülüflünü her soka a, sesini de sa r sultanlara tafl d bizim çocuklar. Aksakall s da vard içinde, mutfa ndan ç k p geleni de Çoluk çocuk, kad n erkek, genç yafll ve hepsi birer mavzer k vam nda delikanl yd "Güler'e Özgürlük" derken. Öyle ki, destursuz Azrail olmaya kalkan riyakârlar alay n n kabusu oldular. Her yerde karfl lar - na ç kt lar. Tek kelimeyle, müthifltiler Ac y bal eyleyen iradenin bin selam n veren ellerinden, o ellerinden öperim Dostlar gördün mü Güler? Can m z Güler için diyerek yollara düflen ve her bir ad mda Yaflas n Güler Zere diyerek karanl n madrabaz fleytanlar n n kahrolmas na sebep olan dostlar gördün mü Güler? Omuz omuza oldukça büyüyen bir isyan selinin damlas yd onlar. Ki hayat denilen bu kavgada geldikçe omuzlar m z yan yana, bile i bükülmez bir kudret yarataca - m z da meydanda. Tabiat çukurluk olan dipsiz muktedirli in ölüm kuflatmas nda hayat n k z l bayra n dalgaland ran ellerinden, o ellerinden öperim. Çirkefin krallar n gördün mü Güler? Kokmufl ve ziyankâr kraliyetlerinin soy özelli i olan nekrofil bir sarhoflluk içinde kanl yalanlar kusuyorlard her a zlar n açt klar nda. nsana benziyordu suretleri ve lakin derin çürümelerinin kokusu ele veriyordu insanl kla, ilgileri olmad n. Ve suçüstü yakalanm fl bir seri katilin yüzsüzlü üyle gizlemeye çal flt lar yüzlerini. Engelleri afla afla denizlere varan nehirlerin kesintisiz coflkunlu undaki yaflam n flerefine kald rd n ellerinden, o ellerinden öperim. Seyhan gördün mü Güler? Ve flimdi sen, seni seven herkese bir zafer göstermelisin: Kanseri de yenmelisin! Yeneceksin Yenece iz O günü de görece- iz Güler: Bir umudum sende / Anl yor musun? umudundan, o y ld zl umudundan öpüyor, yüre imizle kucakl yoruz seni. ARALIK 2009 TAVIR 17

20 deneme bir kapanmaz yara: marafl türkan do an fl na. Anadolu nun bozk r na k r çiçekleri gibi da lm fl halklar; sonras nda yerleflip yurt, yuva kurmufllar Nurhaklar n eteklerindeki köylerde. Kardeflçe bölüflmüfller ekmeklerini Bir zaman sonra da lar n yeniden sarm fl çakal sürüleri. Engerek y lan, gözlüklü sar y lan, ç ng rakl zehirli y lan eksik olmam fl. Bu sefer a ac n kurdu kendi özünden olmufl. Marafl n göbe inde 31 y l önce kanl bir Kerbela yafland nda, düflürmüfl omzundan kahramanl n h rkas n. Art k katliam yla an lan bir flehir olmufl Marafl. Güneydo u Toroslar n uzant s nda k vr ml da yollar K vr ml da yollar n n karfl s nda ala flafak, duru bir yüz gibi aç l rken düflüyor yolumuz Ah r Da na. Ard ndan geçit verir Düldül Da... Ve yollar götürüyor bizi dolambaçl da s ralar ndan Binbo a Da na. Yüre imizle sar l yoruz alça al k z l tafll, bafl dumanl karl, ete i keklik sesleniflli flen olas yüce da lara, burcu burcu kokular saçan bereketli Nurhak Da lar na... Seher zaman n n k m ldan p kalkt vakit, bu tozlu yollar götürüyor bizi çevresini da lar sarm fl, tarihe ad n hem kahramanl yla, hem de kanl yazd rm fl Marafl iline do ru... Marafl, Güneydo u Anadolu Bölgesi nin Akdeniz Bölgesi ile birleflti i noktada, tarih öncesi ça larda kurulmufl bir flehirdir. Akdeniz in do- usunda, 31 y ld r omurgas nda keskin bir a r s yla var olan yaral bir flehir... Yüzy llar boyunca göçer afliretlerin konaklama ve yaylak yerlerinden biri olmufl bu topraklar. Güngörmüfl Marafl ili, çok kah r çekmifltir ve yasl d r ezelden beri. Marafll lar, emperyalizmin 1. Paylafl m Savafl nda Frans zlara karfl bu topraklar, Marafl bize mezar olmadan düflmana gülizar olmaz. diyerek sahiplenmifl. Kad n-erkek omuz vermifl Kurtulufl Sava- Mahallelerinin dar sokaklar ndan oluk oluk kanlar akm fl meydanlar na. Faflizm, kan kokan elleriyle emekçilerin, devrimcilerin, Alevilerin yaflad mahallelere do ru salyas n ak tm fl. Resmi ve gayr resmi kalemlerin senaryosuydu bu. Kontra kalemlerin elinden ç km fl senaryo, yine resmi ve gayr resmi ellerce gerçe- e dönüfltürüldü. Yaflanan n ad na katliam diyordu sözlükler. Belki de bu sözcük bile boynu bükük kal rd, yaflananlar n karfl s nda... Erkan- harb in önderli inde faflistler elinden ölüm kofltu sa a sola. Siluetinin Kerbela ya benzedi i Marafl, kanl sokaklar n, evlerini b - rakt gerilerde. Yabani güller dile gelse söylese. K y s sö ütlü coflkun rmaklar tarif etse, da dan yuvarlanan kayalar anlatsa. der Marafl Halk ; Anlatsa kan deryas nda yüzen canlar m z, ac lar - m z... Ölümler ortas nda yaln z, çaresiz kal fllar m z TAVIR ARALIK 2009