MALZEME BİLGİSİ DERS 10 DR. FATİH AY.

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "MALZEME BİLGİSİ DERS 10 DR. FATİH AY. www.fatihay.net fatihay@fatihay.net"

Transkript

1 MALZEME BİLGİSİ DERS 10 DR. FATİH AY

2 GEÇEN HAFTA TEMEL KAVRAMLAR FAZ DÖNÜŞÜMLERİNİN KİNETİĞİ DEMİR-KARBON ALAŞIMLARINDA MİKROYAPI VE ÖZELLİK DEĞİŞİMİ DEMİR-KARBON ALAŞIMLARININ MEKANİK ÖZELLİKLERİ

3 BÖLÜM 8 UYGULAMALAR VE METAL ALAŞIMLARIN İŞLENMESİ DEMİR ESASLI ALAŞIMLAR DEMİR DIŞI ALAŞIMLAR METALLERE UYGULANAN İMALAT YÖNTEMLERİ METALLERE UYGULANAN ISIL İŞLEMLER

4 ÖĞRENECEKLERİNİZ: Dört farklı çelik sınıfını bilir, her birinin kimyasal bileşimindeki farkı, birbirinden ayırıcı belirgin özelliklerini ve kullanım yerlerini belirtebilirsiniz Beş farklı dökme demir türünü bilir, önemli mekanik özelliklerini, iç yapı özellikleri ile birlikte tanımlayabilirsiniz Metal ve alaşımların şekillendirilmesinde kullanılan dört mekanik şekil verme yöntemini bilir ve tanımlayabilirsiniz Beş metal dökme yöntemini bilir ve tanımlayabilirsiniz Aşağıdaki ısıl işlemlerin amacını ve uygulanış yöntemlerini açıklayabilirsiniz: yeniden kristalleşme tavı, gerilme giderme tavı, normalleştirme tavı, tam tavlama işlemi ve küreselleştirme tavı

5 ÖĞRENECEKLERİNİZ: Çeliklerde sertleşebilme kabiliyetini tanımlayabilirsiniz Belirli bir çeliğin sertleşebilme eğrisi, su verme sırasındaki soğuma hızı ve çubuk boyutlarına ait bilgilerin verilmesi durumunda, silindirik bir çelik için östenitlenme ve su verme sonrasında elde edilecek sertlik profilini oluşturabilirsiniz Faz diyagramlarından yararlanarak metal alaşımlarına çökelme (yaşlandırma) sertleştirilmesi işlemi sırasında uygulanacak iki ardışık ısıl işlemi tanımlayabilir ve açıklayabilirsiniz Çökelme sertleşmesi için sabit sıcaklıkta uygulanan yaşlandırma işlemi sırasında, alaşımın oda sıcaklığındaki sertliğinin yaşlandırma süresinin logaritmik değeriyle değişimini veren grafiği şematik olarak çizebilir ve eğrinin şeklindeki değişimleri çökelme sertleştirmesi mekanizmalarından yararlanarak açıklayabilirsiniz

6 GİRİŞ

7 Ticari alaşımların kısa gösterimleri, genel özellikleri ve kullanım sınırlamalarının bilinmesi malzeme seçim süreçleri için önemlidir İmalat yöntemleri ile alaşım özellikleri değiştirilebilir, uygun ısıl işlemler ile değişik özellikler kazandırılabilir Kimyasal bileşimlerinde esas bileşen Fe olan alaşımlar demir esaslı alaşımlar olarak adlandırılır Diğerleri ise demir-dışı metaller olarak isimlendirilir

8 Demir esaslı alaşımların sınıflandırılması

9 DEMİR ESASLI ALAŞIMLAR Çok yaygın olarak kullanılırlar: 1- Demir içeren bileşikler doğada bol miktarda bulunur 2- Demirin cevherden ayrıştırılması, arıtılması, alaşımlandırılması ve imal edilmesi işlemleri göreceli olarak daha ekonomiktir 3- Demir alaşımlarına çok değişik aralıklarda mekanik ve fiziksel özellikler kazandırılabilir

10 ÇELİKLER Düşük-karbonlu çelikler: Orta-karbonlu çelikler: Yüksek-karbonlu çelikler: En çok üretilen ve en çok kullanım alanına sahip çelik türüdür %0,25 de daha az miktarda karbon içerir Daha çok soğuk şekillendirme ile dayanımı arttırılır Maliyeti diğer çelik türlerine göre daha düşüktür Karbon oranı %0,25 ile %0,60 arasındadır Isıl işlem için uygundur Krom, nikel, molibden gibi elementler ile ısıl işlem kapasiteleri geliştirilebilir Karbon oranı %0,60 ile %1,40 arasındadır Bu tür çelikler her zaman su verilerek temperlenmiş halde kullanılır Aşınma direnci gerektiren ve sert, aynı zamanda keskin kenarlara sahip olunması durumunda tercih edilir

11 ÇELİKLER Düşük-karbonlu çelikler: Orta-karbonlu çelikler: Otomotiv sektöründe araç gövdesi ve parçalarının imalatında, I profil, U profil gibi yapı çelikleri olarak inşaat sektöründe, boru hatları, binalar, köprüler ve içecek kutularının imalatında kullanılır Raylar, raylı araçlara ait tekerlekler, dişliler, krank milleri ve performansta yüksek dayanım, aşınma dayanımı ve tokluğun aynı anda gerekli olduğu durumlarda tercih edilir Yüksek-karbonlu çelikler: Kesici takımlarn, şekillendirme kalıplarının imalatında, bıçak, jilet, testere, yay ve yüksek dayanımlı tellerin üretiminde kullanılır

12 ÇELİKLER KOROZYON DİRENCİ TOKLUK SÜNEKLİK Düşük-karbonlu çelikler Orta-karbonlu çelikler Yüksek-karbonlu çelikler DAYANIM SERTLİK Yüksek-karbonlu çelikler Orta-karbonlu çelikler Düşük-karbonlu çelikler

13

14

15 Karbon oranı Basit karbonlularda 0 ve 1 Çelikler için harf Tüm alaşımlar için AISI/SAE kodu Diğer alaşım elementlerini içeren çelikler

16

17 Korozyon direnci için en az %11 krom katılır Paslanmaz çelikler: Martenzitik Ferritik Östenitik Sadece soğuk şekillendirme Nikel ve molibden ilavesi korozyon direncini daha da arttırır Mekanik özellikleri geniş bir aralıkta değerlendirilebilir Paslanmaz çelik, ana matris elemanına göre adlandırılır En iyi korozyon direnci östenitik paslanmaz çeliklerindir Bu çelikler yüksek sıcaklıklarda da mekanik dayanım ve korozyon dirençlerini koruyabilirler

18

19

20 DÖKME DEMİRLER Karbon oranı ağırlıkça%2,14 üzeri demir alaşımlarıdır. Pratikte %3 ile %4,3 karbon ve diğer alaşım elementlerini içerir Gevrek olduklarından döküm yöntemi ile üretilmeleri en uygundur Kır (Gri) Dökme Demir Küresel (Sfero) Dökme Demir Beyaz Dökme Demir Temper Dökme Demir Kompakt Grafitli Dökme Demir

21 DÖKME DEMİRLER Grafitin dayanımı demirin yanında ihmal edilebilecek kadar küçüktür Dolayısıyla grafit bölgeler boşluk gibi davranır Bir de keskin köşelerin oluşturduğu çentik etkisi ilave olunca yapı çok gevrek-kırılgan davranır Dolayısı dökme demirler genelde basıya karşı zorlanan parçalarda kullanılır. Çekme zorlanmaları olan yerlerde kullanılmaz. Lameller 21

22 DÖKME DEMİRLER Kararsız sementit fazının dönüşümü Fe 3 C 3Fe (α) + C (grafit) Ötektik ve ötektoid reaksiyon sıcaklıkları değişmiştir (1147 ve 727 C) Çoğu dökme demirlerde karbon yerine grafit bulunur

23 DÖKME DEMİRLER Kır (Gri) Dökme Demir: Karbon oranı %2,5 ile %4, Silisyum oranı %1 ile %3 arasında değişir Grafit lameller, ferrit ve perlit fazı içinde kuru yaprak gibi görülür Çekme Basma Nispeten zayıf ve gevrek davranış Daha dayanıklı hatta sünek Titreşim sönümleme kapasitesi çok iyidir Tüm metalik malzemeler arasında en ucuz olanıdır!

24 Küresel (Sfero) Dökme Demir: DÖKME DEMİRLER Magnezyum ve/veya seryum ilavesi ile elde edilir Bu yapıda oluşan grafit lamel yerine küre şeklinde olduğu için küresel (sfero) olarak adlandırılır. Matris fazı olan perlitik veya ferritik yapı içinde küresel grafit taneleri vardır Mekanik özellikleri çeliklerinkine yakındır

25 Beyaz Dökme Demir: DÖKME DEMİRLER %1 den daha az Silisyum içeren dökme demirler, karbon grafit şeklinde ayrılmaz ve oluşan sementit içinde kalır Beyaz renkli kırık yüzeyler oluşturduğundan bu ismi alır Sementit fazından dolayı hem çok sert hem çok gevrektir Temper dökme demirin ham maddesi olarak kullanılır

26 Temper Dökme Demir: DÖKME DEMİRLER Beyaz dökme demirin C arasına ısıtılması ve burada uzun süre tavlanması neticesinde grafit sementitten ayrılarak patlamış mısır görünümünde temper grafitlerini oluşturur Kır dökme demirlere göre oldukça dayanıklı ve çok daha sünektir Üretimleri diğer dökme demir türlerine göre daha azdır

27 Kompakt Grafitli Dökme Demir: DÖKME DEMİRLER İçeriğinde %1,7 ile %3 oranında silisyum ve %3,1 ile %4 oranında karbon bulunur Yapıda grafit kurtçuk şeklinde bulunur Yapı kır dökme demir ile küresel dökme demir arasındadır Yorulma dayanımı iyidir Isıl iletkenliği daha yüksektir Isıl şoka daha dirençlidir Yüksek sıcaklıklarda oksitlenme özelliği daha düşüktür

28 DÖKME DEMİRLER 28

29

30 DEMİR DIŞI ALAŞIMLAR Çelik ve demir esaslı alaşımlar geniş bir aralıkta mekanik özellikler sunabilmesi, ekonomik olması ve kolay üretimi dolayısıyla daha yüksek miktarlarda kullanılmaktadır Ancak - Özgül ağırlıkları yüksektir - Diğer metal alaşımlar ile karşılaştırıldıklarında elektriksel iletkenlikleri düşüktür - Normal ortamlarda korozyondan daha fazla etkilenirler

31 DEMİR DIŞI ALAŞIMLAR Gevrek ve normal şartlarda şekillendirebilme özelliğine sahip olmayan alaşımlar döküm alaşımlar olarak adlandırılır Mekanik şekillendirebilme özelliğine sahip olan alaşımlar ise yoğruk alaşımlar olarak adlandırılır

32 Bakır ve Alaşımları: DEMİR DIŞI ALAŞIMLAR Saf bakır son derece yumuşak ve son derece yumuşak olduğu için talaşlı imalatı zordur Soğuk şekillendirme kabiliyeti çok yüksektir Korozyon direnci iyi olmakla birlikte alaşımlar ile çok daha iyi hale getirilebilir Isıl işlem yöntemleri ile sertleştirilemez En önemli bakır alaşımı içinde baskın elementi çinko olan pirinçtir Berilyumlu bakır; ısıl işlem uygulanabilen, çekme dayanımı yüksek, elektrik iletkenliği mükemmel, iyi korozyon ve aşınma dayanımına sahip bir alaşımdır Kurşun, alüminyum, silisyum, nikel Bakır Bronz

33

34 Alüminyum ve Alaşımları: DEMİR DIŞI ALAŞIMLAR Yoğunluğu çelik ve diğer metallere göre oldukça düşüktür (2,7g/cm 3 ) Isıl ve elektrik iletkenlikleri yüksek, korozyon direnci oldukça iyidir Yüksek süneklik özelliği dolayısıyla kolayca şekillendirilebilir (folyo haline getirilebilir) Erime noktası çok düşük olduğu için yüksek sıcaklık uygulamaları için uygun değildir Ana alaşım elementleri bakır, çinko, magnezyum, mangan ve silisyumdur Özgül dayanımları çelikten daha iyidir

35

36 Magnezyum ve Alaşımları: DEMİR DIŞI ALAŞIMLAR Magnezyumun en önemli özelliği yapı elemanları içinde en düşük yoğunluğa sahip olmasıdır (1,7g/cm 3 ) Nispeten yumuşak ve düşük elastiklik modülüne sahiptir Alüminyum, mangan, çinko ve bazı nadir toprak elementleri ana alaşım elementi olarak kullanılır Uçak ve roket parçalarında, bavul ve bagaj gibi uygulamalarda tercih edilir Son yıllarda daha düşük yoğunlukta olmaları, katı olmaları, daha kolay geri dönüştürülebilmeleri ve daha düşük maliyetle üretilebilmeleri nedeniyle, birçok uygulamada plastiklerin yerini aldıkları görülmektedir

37

38 Titanyum ve Alaşımları: DEMİR DIŞI ALAŞIMLAR Çekme, akma dayanımı ve özgül dayanımı oldukça iyidir Sünek olduğu için kolayca şekillendirilebilir, ayrıca talaşlı imalata uygundur Yüksek sürünme özelliklerinden dolayı yüksek sıcaklık uygulamalarında tercih edilir Al, Sn, V, Mo genellikle kullanılan alaşım elementleridir Korozyon dirençleri çok iyidir Yüksek sıcaklıklarda imalat sırasında reaktif olduklarından özel imalat yöntemleri gerektirirler Üretim maliyetleri yüksektir

39

40 Refrakter Metaller: DEMİR DIŞI ALAŞIMLAR Ergime sıcaklıkları çok yüksektir Niyobyum (Nb), molibden (Mo), tungsten (veya wolfram) (W) ve tantal (Ta) refrakter metallerdir En düşük ergime sıcaklığı 2468 C (Nb), en yüksek ergime sıcaklığı 3410 C (W) dir Elastiklik modülü yüksek, dayanımı oldukça iyidir Yüksek sıcaklıklarda dahi sertlik değerleri yüksektir Ta ve Mo paslanmaz çeliklerin korozyon direncini arttırmak için eklenir Mo W Ta Ekstrüzyon kalıplarında uzay araçlarının bazı parçalarında, elektrik ampul flamanlarında, x-ışını tüplerinde, kaynak elektrotlarında Yüksek korozyon direnci istenen uygulamalarda

41 Süper Alaşımlar: DEMİR DIŞI ALAŞIMLAR Yüksek sıcaklıklara ve bu sıcaklıklardaki aşırı oksitlenmeye dirençlidirler Yoğunlukları düşüktür Demir-nikel esaslı, nikel esaslı ve kobalt esaslı olmak üzere sınıflandırılırlar Nb, Mo, W ve Ta gibi refrakter metaller ile alaşımlandırılırlar Bu özelliklerinden dolayı jet türbinleri ve nükleer reaktörlere ait bazı parça imalatında ve petro-kimya rafinerilerinde kullanılırlar

42

43 METALLERE UYGULANAN İMALAT YÖNTEMLERİ

44 METALLERE UYGULANAN İMALAT YÖNTEMLERİ Arındırma Alaşımlama Isıl İşlemler İmalat Yöntemleri Plastik şekil verme Döküm Toz metalürjisi Kaynakla birleştirme Talaşlı imalat

45 PLASTİK ŞEKİL VERME YÖNTEMLERİ Sıcak şekil değiştirme: Yeniden kristalleşme sıcaklığı üzerinde gerçekleşir Büyük şekil değişimleri elde edilebilir Tekrar tekrar işlem yapılabilir Yüksek sıcaklıklarda metallerin çoğu korozyona uğrar Soğuk şekil değiştirme: Ergime sıcaklığının %30 altında yapılan işlemlere denir Sıcak şekillendirmeye göre enerji maliyetleri daha yüksektir Daha iyi yüzey görünümü, daha hassas boyut toleransı ve daha iyi mekanik dayanım elde edilebilir

46 PLASTİK ŞEKİL VERME YÖNTEMLERİ

47 PLASTİK ŞEKİL VERME YÖNTEMLERİ Dövme: Şekillendirme işlemi ardı ardına gerçekleştirilen vuruşlar ya da sürekli basınç uygulama ile sıkıştırılarak gerçekleştirilir Kapalı kalıpta dövme ile iki veya daha fazla parçadan oluşan kalıplar vasıtası ile kuvvet uygulanır Açık kalıpla dövmede, basit şekilli değişik şekilli kalıp çiftleri arasında metal ezilerek şekillendirilir Büyük parçaların kademeli olarak dövülmesinde kullanılır

48 PLASTİK ŞEKİL VERME YÖNTEMLERİ Haddeleme: En çok kullanılan metal şekillendirme yöntemidir Metal iki merdane arasında ezilerek kalınlığı merdaneler arası boşluk seviyesine düşürülür Sac, levha veya folyo gibi yassı ürünler soğuk haddeleme ile üretilir Yuvarlak kesitli metaller, I-profiller ve tren rayları üzerinde uygun oluklar işlenmiş merdaneler kullanılarak üretilirler

49 PLASTİK ŞEKİL VERME YÖNTEMLERİ Ekstrüzyon: Kovan içine yerleştirilmiş bir metale basma gerilmeleri uygulanarak, metalin kalıp deliğinden kesit alanını küçülterek geçmesi sağlanır Kuvvet bir piston yardımı ile uygulanır Bu yöntem ile çubuklar, dikişsiz borular, tüpler ve değişik kesit geometrisine sahip profiller üretilebilir

50 PLASTİK ŞEKİL VERME YÖNTEMLERİ Çubuk Çekme: Bir metalin ürün kesitine sahip kalıp deliğinden küçültülerek çekilmesiyle gerçekleştirilir Konik şekildeki kalıbın çıkış tarafındaki malzemenin ucundan tutularak çekme kuvveti uygulanır Kesit küçülmesi sonucu malzemenin boyu uzar Çubuk, tel, bazı tüp ve borular bu yöntem ile üretilir

51 DÖKÜM Ergimiş durumdaki metalin istenen geometride boşluğa sahip olan bir kalıp içine dökülür ve burada katılaşır Katılaşma sonrasında parça kalıbın şeklini alır ve hacmi kalıp boşluğuna göre bir miktar küçülür Kum Kalıba Döküm: Basınçlı Döküm: Ergimiş metal kumdan kalıbın içine dökülür. Kalıp kumdan hazırlandığı için bu adı alır. Alt ve üst kalıp parçası kapatılarak içeriye yolluk sistemi ile ergimiş metal akıtılır ve soğutulur. Motor gövdeleri, yangın vanaları, büyük boru tesisat armatürleri bu yöntem ile üretilir. Sıvı metal basınç yardımıyla ve nispeten yüksek hızlarla kalıp içerisine akmaya zorlanır. Kalıplar basınç kullanıldığı için kokil adı verilen iki parça çelikten oluşur. Tek bir kalıp seti binlerce parça üretiminde kullanılabilir. Düşük ergime sıcaklığına sahip alaşımlar ve küçük parça imalatı için uygundur.

52 Hassas Döküm: DÖKÜM Model mum veya plastik gibi düşük sıcaklıklarda eriyen malzemelerden yapılır. Mumun etrafına dökülen gevşek malzeme (genelde alçı veya seramik) model etrafında katılaştırılarak, içerideki malzeme eritilerek dışarı atılır. Böylece kalıbın içindeki boşluk parça imalatına hazır hale gelir. Kuyumculuk sektöründe, dişçilikte dolgu ve kaplama imalatında, gaz türbinlerinde ve jet motorlarının yanma odalarında kullanılan kanatçıklar bu yöntem ile üretilir. Strafor Modelli Kalıba Döküm: Polisitiren adı verilen köpük malzemesi istenen şekilde hazırlanır. Hazırlanan model kum ile sıkıştırılarak şekli alması sağlanır. Daha sonra metal dökülüp, köpüğün yanıp yok olması sağlanır ve kum kalıp kırılarak imalat tamamlanır. Bu yöntemle karmaşık şekilli malzemeler, ekonomik olarak üretilebilir. Araç motor blokları, motor silindir kafaları, araç krank milleri, deniz motor gövdeleri ile elektrik motor gövdeleri bu yöntemle üretilir.

53 Sürekli Döküm: DÖKÜM Sıvı metal büyük ingot kalıplar içerisine dökülerek katılaştırılır. Katılaşma sonrasında haddeleme işlemi ile hammadde dikdörtgen veya kare kütüklere dönüştürülür. Bununla birlikte ingot şekline göre silindir üretimler de yapmak mümkündür. Bu yöntemde kimyasal bileşim ve mekanik özelliklerin kesit boyunca dağılımı oldukça homojendir.

54 Toz Metalurjisi (Sinterleme): DİĞER YÖNTEMLER Metal veya alaşım tozların istenen şekle uygun kalıp içine yerleştirilip, yüksek basınç ile sıkıştırılır ve ısıl işlem uygulanarak yoğunluğun arttırılması sağlanır. Sinterleme teknolojisi ile neredeyse hiç boşluk (porozite) içermeyen ve tam yoğunluğa sahip, ana malzemenin tüm özelliklerini sağlayan üretimler yapmak mümkündür. Düşük sünekliğe sahip metaller için uygundur. Kaynakla Birleştirme: Bir parçanın bütün imalatının uygun olmadığı veya masraflı olduğu durumlarda iki veya daha çok metal parçaların birleştirilerek tek parça haline getirilmesi yöntemidir. Hem aynı hem farklı metaller kaynak ile birleştirilebilir. Ark kaynağı, yanıcı gaz kaynağı, sert lehimleme ve yumuşak lehimleme gibi bir çok türü mevcuttur.

55 10. DERSİN SONU

CALLİSTER METALLER Metallere Uygulanan Isıl İşlemler

CALLİSTER METALLER Metallere Uygulanan Isıl İşlemler CALLİSTER METALLER Metallere Uygulanan Isıl İşlemler Demir esaslı alaşımlar, demir elementinin ana element olarak yer aldığı ve diğer metal ve alaşımlardan daha fazla kullanılan malzeme gurubunu oluşturur.

Detaylı

Bölüm 11: Uygulamalar ve Metal Alaşımların İşlenmesi

Bölüm 11: Uygulamalar ve Metal Alaşımların İşlenmesi Bölüm 11: Uygulamalar ve Metal Alaşımların İşlenmesi Metal alaşımlar nasıl sınıflandırılır ve genel uygulama alanları nedir? Metallerin genel üretim teknikleri nelerdir? Demir esalı olan ve olmayan alaşımlarda

Detaylı

METALLER. şeklinde sıralanır. Demir esaslı alaşımlarda karşılaşılan en önemli problem korozyon eğilimlerinin yüksek olmasıdır.

METALLER. şeklinde sıralanır. Demir esaslı alaşımlarda karşılaşılan en önemli problem korozyon eğilimlerinin yüksek olmasıdır. METALLER Malzeme seçimiyle ilgili kararlar hem tasarım hem de imalat faaliyetleri açısından son derece önemlidir. Malzemeler temel olarak metaller, seramikler ve polimerler ile bunların fiziksel birleşiminden

Detaylı

MALZEME BİLGİSİ DERS 11 DR. FATİH AY. www.fatihay.net fatihay@fatihay.net

MALZEME BİLGİSİ DERS 11 DR. FATİH AY. www.fatihay.net fatihay@fatihay.net MALZEME BİLGİSİ DERS 11 DR. FATİH AY www.fatihay.net fatihay@fatihay.net GEÇEN HAFTA DEMİR ESASLI ALAŞIMLAR DEMİR DIŞI ALAŞIMLAR METALLERE UYGULANAN İMALAT YÖNTEMLERİ METALLERE UYGULANAN ISIL İŞLEMLER

Detaylı

Dökme Demirlerin Korozyonu Prof.Dr.Ayşegül AKDOĞAN EKER

Dökme Demirlerin Korozyonu Prof.Dr.Ayşegül AKDOĞAN EKER Dökme Demirlerin Korozyonu DÖKME DEMİR %2,06-%6,67 oranında karbon içeren Fe-C alaşımıdır. Gevrektirler. İstenilen parça üretimi sadece döküm ve talaşlı şekillendirme ile gerçekleştirilir. Dayanım yükseltici

Detaylı

DÖKÜM TEKNOLOJİSİ. Döküm:Önceden hazırlanmış kalıpların içerisine metal ve alaşımların ergitilerek dökülmesi ve katılaştırılması işlemidir.

DÖKÜM TEKNOLOJİSİ. Döküm:Önceden hazırlanmış kalıpların içerisine metal ve alaşımların ergitilerek dökülmesi ve katılaştırılması işlemidir. DÖKÜM TEKNOLOJİSİ Döküm:Önceden hazırlanmış kalıpların içerisine metal ve alaşımların ergitilerek dökülmesi ve katılaştırılması işlemidir. DÖKÜM YÖNTEMİNİN ÜSTÜNLÜKLERİ Genelde tüm alaşımların dökümü yapılabilmektedir.

Detaylı

DEMİR KARBON FAZ DİYAGRAMI

DEMİR KARBON FAZ DİYAGRAMI MARMARA ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MALZEME BİLİMİ Demir, Çelik ve Dökme Demir Yrd. Doç. Dr. Abdullah DEMİR DEMİR KARBON FAZ DİYAGRAMI Saf demire teknolojik özellik kazandıran

Detaylı

SÜPER ALAŞIMLAR Prof.Dr.Ayşegül AKDOĞAN EKER Prof.Dr.Ayşegül AKDOĞAN EKER

SÜPER ALAŞIMLAR Prof.Dr.Ayşegül AKDOĞAN EKER Prof.Dr.Ayşegül AKDOĞAN EKER Süper alaşım; ana yapısı demir, nikel yada kobalt olan nisbeten yüksek miktarlarda krom, az miktarda da yüksek sıcaklıkta ergiyen molibden, wofram, alüminyum ve titanyum içeren alaşım olarak tanımlanabilir.

Detaylı

Prof. Dr. HÜSEYİN UZUN KAYNAK KABİLİYETİ

Prof. Dr. HÜSEYİN UZUN KAYNAK KABİLİYETİ KAYNAK KABİLİYETİ Günümüz kaynak teknolojisinin kaydettiği inanılmaz gelişmeler sayesinde pek çok malzemenin birleştirilmesi artık mümkün hale gelmiştir. *Demir esaslı metalik malzemeler *Demirdışı metalik

Detaylı

Demir, atom numarası 26 olan kimyasal element. Simgesi Fe dir. Demir, yerkabuğunda en çok bulunan metaldir. Yerkürenin merkezindeki sıvı çekirdeğin

Demir, atom numarası 26 olan kimyasal element. Simgesi Fe dir. Demir, yerkabuğunda en çok bulunan metaldir. Yerkürenin merkezindeki sıvı çekirdeğin Demir, atom numarası 26 olan kimyasal element. Simgesi Fe dir. Demir, yerkabuğunda en çok bulunan metaldir. Yerkürenin merkezindeki sıvı çekirdeğin de tek bir demir kristali olduğu tahmin edilmekle birlikte,

Detaylı

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. MALZEME BILGISI B11

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. MALZEME BILGISI B11 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Genelde malzemeyle ilgili sorunlar, belirli bir uygulama için uygun kombinasyona sahip malzeme veya malzemelerin seçimi sırasında ortaya çıkar. Bu nedenle karar verme konumunda

Detaylı

Isıl işlem, katı haldeki metal ve alaşımlarına belirli özellikler kazandırmak amacıyla bir veya daha çok sayıda, yerine göre birbiri peşine uygulanan

Isıl işlem, katı haldeki metal ve alaşımlarına belirli özellikler kazandırmak amacıyla bir veya daha çok sayıda, yerine göre birbiri peşine uygulanan ISIL İŞLEMLER Isıl işlem, katı haldeki metal ve alaşımlarına belirli özellikler kazandırmak amacıyla bir veya daha çok sayıda, yerine göre birbiri peşine uygulanan ısıtma ve soğutma işlemleridir. İşlem

Detaylı

Fabrika İmalat Teknikleri

Fabrika İmalat Teknikleri Fabrika İmalat Teknikleri İmalat Yöntemleri İmalat teknolojisinin temel amacı tasarlanan ürünlerin en düşük maliyetle, en iyi kalitede ve en verimli yöntemle elde edilmesidir. Üretilecek parçaların geometrisi,

Detaylı

3. MALZEME PROFİLLERİ (MATERİALS PROFİLES) 3.1. METAL VE ALAŞIMLAR. Karbon çelikleri (carbon steels)

3. MALZEME PROFİLLERİ (MATERİALS PROFİLES) 3.1. METAL VE ALAŞIMLAR. Karbon çelikleri (carbon steels) 3. MALZEME PROFİLLERİ (MATERİALS PROFİLES) 3.1. METAL VE ALAŞIMLAR Karbon çelikleri (carbon steels) Çelik, bileşiminde maksimum %2 C içeren demir karbon alaşımı olarak tanımlanabilir. Karbon çeliğin en

Detaylı

Demirin Kristal Yapıları

Demirin Kristal Yapıları Demirin Kristal Yapıları 1535 C 1390 C 910 C SIVI FERRİT (delta) OSTENİT (gamma) OSTENİT Kübik Yüzey Merkezli (KYM) FERRİT (alpha) FERRİT Kübik Hacim Merkezli (KHM) Kübik hacim merkezli (KHM), Kübik yüzey

Detaylı

PÜSKÜRTME ŞEKİLLENDİRME (SPRAY FORMING / SPRAY DEPOSITION)

PÜSKÜRTME ŞEKİLLENDİRME (SPRAY FORMING / SPRAY DEPOSITION) PÜSKÜRTME ŞEKİLLENDİRME (SPRAY FORMING / SPRAY DEPOSITION) Püskürtme şekillendirme (PŞ) yöntemi ilk olarak Osprey Ltd. şirketi tarafından 1960 lı yıllarda geliştirilmiştir. Günümüzde püskürtme şekillendirme

Detaylı

DOĞAL KURŞUN METALİK KURŞUN PLAKALAR

DOĞAL KURŞUN METALİK KURŞUN PLAKALAR KURŞUN ve ALAŞIMLARI DOĞAL KURŞUN METALİK KURŞUN PLAKALAR 1 KURŞUN ve ALAŞIMLARI Romalılar kurşun boruları banyolarda kullanmıştır. 2 KURŞUN ve ALAŞIMLARI Kurşuna oda sıcaklığında bile çok düşük bir gerilim

Detaylı

CERRAHİ İĞNE ALAŞIMLARI. Microbiologist KADİR GÜRBÜZ

CERRAHİ İĞNE ALAŞIMLARI. Microbiologist KADİR GÜRBÜZ CERRAHİ İĞNE ALAŞIMLARI Microbiologist KADİR GÜRBÜZ Bileşimlerinde en az % 12 krom bulunan çelikler paslanmaz çeliklerdir.tüm paslanmaz çeliklerin korozyon direnci, çok yoğun ve koruyucu krom oksit ince

Detaylı

PLASTİK ŞEKİLLENDİRME YÖNTEMLERİ

PLASTİK ŞEKİLLENDİRME YÖNTEMLERİ PLASTİK ŞEKİLLENDİRME YÖNTEMLERİ Metalik malzemelerin geriye dönüşü olmayacak şekilde kontrollü fiziksel/kütlesel deformasyona (plastik deformasyon) uğratılarak şekillendirilmesi işlemlerine genel olarak

Detaylı

PLASTİK ŞEKİL VERME (PŞV) Plastik Şekil Vermenin Temelleri: Başlangıç iş parçasının şekline bağlı olarak PŞV iki gruba ayrılır.

PLASTİK ŞEKİL VERME (PŞV) Plastik Şekil Vermenin Temelleri: Başlangıç iş parçasının şekline bağlı olarak PŞV iki gruba ayrılır. PLASTİK ŞEKİL VERME (PŞV) Metallerin katı halde kalıp olarak adlandırılan takımlar yardımıyla akma dayanımlarını aşan gerilmelere maruz bırakılarak plastik deformasyonla şeklinin kalıcı olarak değiştirilmesidir

Detaylı

TOKLUK VE KIRILMA. Doç.Dr.Salim ŞAHĠN

TOKLUK VE KIRILMA. Doç.Dr.Salim ŞAHĠN TOKLUK VE KIRILMA Doç.Dr.Salim ŞAHĠN TOKLUK Tokluk bir malzemenin kırılmadan önce sönümlediği enerjinin bir ölçüsüdür. Bir malzemenin kırılmadan bir darbeye dayanması yeteneği söz konusu olduğunda önem

Detaylı

BA KENT ÜNİVERSİTESİ. Malzemeler genel olarak 4 ana sınıfa ayrılabilirler: 1. Metaller, 2. Seramikler, 3. Polimerler 4. Kompozitler.

BA KENT ÜNİVERSİTESİ. Malzemeler genel olarak 4 ana sınıfa ayrılabilirler: 1. Metaller, 2. Seramikler, 3. Polimerler 4. Kompozitler. MALZEMELER VE GERĐLMELER Malzeme Bilimi mühendisliğin temel ve en önemli konularından birisidir. Malzeme teknolojisindeki gelişim tüm mühendislik dallarını doğrudan veya dolaylı olarak etkilemektedir.

Detaylı

BAZI ÖRNEKLER Soru 1 - Soru 2 -

BAZI ÖRNEKLER Soru 1 - Soru 2 - BAZI ÖRNEKLER Soru 1 - ZSD (zaman-sıcaklık-dönüşüm) diyagramlarının nasıl elde edildiğini, gerekli şekilleri çizerek açıklayınız? Cevap: Kritik Çekirdeklenme Çekirdeklenme Hızı Dönüşüm Hızı Soru 2 - Ötektoid

Detaylı

İNŞAAT MALZEME BİLGİSİ

İNŞAAT MALZEME BİLGİSİ İNŞAAT MALZEME BİLGİSİ Prof. Dr. Metin OLGUN Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü HAFTA KONU 1 Giriş, yapı malzemelerinin önemi 2 Yapı malzemelerinin genel özellikleri,

Detaylı

METALLERE UYGULANAN İMALAT YÖNTEMLERİ VE ISIL İŞLEMLER

METALLERE UYGULANAN İMALAT YÖNTEMLERİ VE ISIL İŞLEMLER METALLERE UYGULANAN İMALAT YÖNTEMLERİ VE ISIL İŞLEMLER Cevher olarak edilen metaller arındırılıp alaşımlandıktan sonra bir takım ısıl işlemler ve imalat yöntemleri ile özellikleri iyileştirilerek hammadde,

Detaylı

HSS alanında etkinlik

HSS alanında etkinlik New Haziran 2017 Talaşlı imalat da yenilikler HSS alanında etkinlik Yeni HSS-E-PM UNI matkabı, HSS ile VHM arasındaki boşluğu dolduruyor TOTAL TOOLING=KALITE x SERVIS 2 WNT Önasya Kesici Takımlar San.

Detaylı

Demir Karbon Denge Diyagramı

Demir Karbon Denge Diyagramı Demir Karbon Denge Diyagramı Saf Demirin Soğuma ve Isınma Eğrileri 769 C Curie noktasıdır. Bu sıcaklığın altında Fe manyetik özellik gösterir. 1 Fe-C Denge Diyagramı Fe-C Denge Diyagramı 2 Fe-C Denge Diyagramı

Detaylı

Malzeme Bilgisi Prof. Dr. Akgün ALSARAN. Temel kavramlar Demir-Karbon Denge Diyagramı

Malzeme Bilgisi Prof. Dr. Akgün ALSARAN. Temel kavramlar Demir-Karbon Denge Diyagramı Malzeme Bilgisi Prof. Dr. Akgün ALSARAN Temel kavramlar Demir-Karbon Denge Diyagramı İçerik Giriş Demir-sementit diyagramı Demir-grafit diyagramı Dökme demir 2 Giriş Demir, pek çok mühendislik alaşımının

Detaylı

6. BEYAZ ve YÜKSEK ALAŞIMLI DÖKME DEMİRLER

6. BEYAZ ve YÜKSEK ALAŞIMLI DÖKME DEMİRLER 6. BEYAZ ve YÜKSEK ALAŞIMLI DÖKME DEMİRLER Gri dökme demirlerin özellikleri; kimyasal bileşimlerinin değiştirilmesi veya kalıp içindeki soğuma hızlarının değiştirilmesiyle, büyük oranda farklılıklar kazanabilir.

Detaylı

Plastik Şekil Verme

Plastik Şekil Verme Plastik Şekil Verme 31.10.2018 1 HADDELEME Malzemeleri, eksenleri etrafında dönen iki silindir arasından geçirerek yapılan plastik şekil verme işlemine haddeleme denir. Haddeleme, plastik şekillendirme

Detaylı

Demir-Karbon Denge Diyagramı

Demir-Karbon Denge Diyagramı Demir-Karbon Denge Diyagramı Sıcaklık Demir-Karbon diyagramı Demir, pek çok mühendislik alaşımının temelini oluşturan metaldir. Külçe demir olarak bilinen ve hemen hemen saf durumdaki demir çatı, soba

Detaylı

MALZEMELERİN SINIFLANDIRILMASI

MALZEMELERİN SINIFLANDIRILMASI ÜRETİM YÖNTEMLERİ VE İMALAT TEKNOLOJİLERİ MALZEMELERİN SINIFLANDIRILMASI Malzemelerin Sınıflandırılması Metalik Malzemeler Polimer Malzemeler Seramik Malzemeler Kompozit Malzemeler Nano Malzemeler Malzemelerin

Detaylı

formülü zamanı da içerdiği zaman alttaki gibi değişecektir.

formülü zamanı da içerdiği zaman alttaki gibi değişecektir. Günümüz endüstrisinde en yaygın kullanılan Direnç Kaynak Yöntemi en eski elektrik kaynak yöntemlerinden biridir. Yöntem elektrik akımının kaynak edilecek parçalar üzerinden geçmesidir. Elektrik akımına

Detaylı

PLASTİK ŞEKİL VERMENİN ESASLARI EÜT 231 ÜRETİM YÖNTEMLERİ. Metal Şekillendirmede Gerilmeler. Plastik Şekil Verme

PLASTİK ŞEKİL VERMENİN ESASLARI EÜT 231 ÜRETİM YÖNTEMLERİ. Metal Şekillendirmede Gerilmeler. Plastik Şekil Verme PLASTİK ŞEKİL VERMENİN ESASLARI EÜT 231 ÜRETİM YÖNTEMLERİ Doç.Dr. Murat VURAL İTÜ Makina Fakültesi 1 1. Plastik Şekil Vermeye Genel Bakış 2. Plastik Şekil Vermede Malzeme Davranışı 3. Plastik Şekil Vermede

Detaylı

Prof. Dr. İRFAN AY / Öğr. Gör. FAHRETTİN KAPUSUZ 1

Prof. Dr. İRFAN AY / Öğr. Gör. FAHRETTİN KAPUSUZ 1 MAKİNE PROGRAMI MALZEME TEKNOLOJİSİ-I- (DERS NOTLARI) Prof.Dr.İrfan AY Öğr. Gör. Fahrettin Kapusuz 2008-20092009 BALIKESİR Prof. Dr. İRFAN AY / Öğr. Gör. FAHRETTİN KAPUSUZ 1 DEMİR-KARBON (Fe-C) DENGE DİYAGRAMI

Detaylı

27.10.2011. Plastik Şekil Verme MAK351 İMAL USULLERİ. Metal Şekillendirmede Gerilmeler PLASTİK ŞEKİL VERMENİN ESASLARI

27.10.2011. Plastik Şekil Verme MAK351 İMAL USULLERİ. Metal Şekillendirmede Gerilmeler PLASTİK ŞEKİL VERMENİN ESASLARI Plastik Şekil Verme MAK351 İMAL USULLERİ Doç.Dr. Turgut GÜLMEZ İTÜ Makina Fakültesi Metal parçaların şeklinin değiştirilmesi için plastik deformasyonun kullanıldığı büyük imalat yöntemleri grubu Genellikle

Detaylı

MALZEME BİLGİSİ DERS 8 DR. FATİH AY. www.fatihay.net fatihay@fatihay.net

MALZEME BİLGİSİ DERS 8 DR. FATİH AY. www.fatihay.net fatihay@fatihay.net MALZEME BİLGİSİ DERS 8 DR. FATİH AY www.fatihay.net fatihay@fatihay.net BÖLÜM IV METALLERİN MEKANİK ÖZELLİKLERİ GERİLME VE BİRİM ŞEKİL DEĞİŞİMİ ANELASTİKLİK MALZEMELERİN ELASTİK ÖZELLİKLERİ ÇEKME ÖZELLİKLERİ

Detaylı

Faz dönüşümünün gelişmesi, çekirdeklenme ve büyüme olarak adlandırılan iki farklı safhada meydana gelir.

Faz dönüşümünün gelişmesi, çekirdeklenme ve büyüme olarak adlandırılan iki farklı safhada meydana gelir. 1 Faz dönüşümlerinin çoğu ani olarak gerçekleşmediğinden, reaksiyon gelişiminin zamana bağlı, yani dönüşüm hızına bağlı olarak gelişen yapısal özelliklerini dikkate almak gerekir. Malzemelerin, özellikle

Detaylı

MALZEMELERİN MUKAVEMETİNİ ARTIRICI İŞLEMLER

MALZEMELERİN MUKAVEMETİNİ ARTIRICI İŞLEMLER MALZEMELERİN MUKAVEMETİNİ ARTIRICI İŞLEMLER Malzemelerin mekanik özelliği başlıca kimyasal bileşime ve içyapıya bağlıdır. Malzemelerin içyapısı da uygulanan mekanik ve ısıl işlemlere bağlı olduğundan malzemelerin

Detaylı

Paslanmaz Çeliklerin. kaynak edilmesi. Özlem Karaman Metalurji ve Malzeme Mühendisi Kaynak Mühendisi

Paslanmaz Çeliklerin. kaynak edilmesi. Özlem Karaman Metalurji ve Malzeme Mühendisi Kaynak Mühendisi Paslanmaz Çeliklerin kaynak edilmesi Özlem Karaman Metalurji ve Malzeme Mühendisi Kaynak Mühendisi İçerik Kaynak Yöntemleri Östenitik Paslanmaz Çeliklerin Kaynağı Ferritik Paslanmaz Çeliklerin Kaynağı

Detaylı

DENEYİN ADI: Kum ve Metal Kalıba Döküm Deneyi. AMACI: Döküm yoluyla şekillendirme işleminin öğrenilmesi.

DENEYİN ADI: Kum ve Metal Kalıba Döküm Deneyi. AMACI: Döküm yoluyla şekillendirme işleminin öğrenilmesi. DENEYİN ADI: Kum ve Metal Kalıba Döküm Deneyi AMACI: Döküm yoluyla şekillendirme işleminin öğrenilmesi. TEORİK BİLGİ: Metalik malzemelerin dökümü, istenen bir şekli elde etmek için, seçilen metal veya

Detaylı

Prof. Dr. İRFAN AY / Öğr. Gör. FAHRETTİN KAPUSUZ 1

Prof. Dr. İRFAN AY / Öğr. Gör. FAHRETTİN KAPUSUZ 1 MAKİNE PROGRAMI MALZEME TEKNOLOJİSİ-I- (DERS NOTLARI) Prof.Dr.İrfan AY Öğr. Gör. Fahrettin Kapusuz 2008-20092009 BALIKESİR Prof. Dr. İRFAN AY / Öğr. Gör. FAHRETTİN KAPUSUZ 1 DEMİR-KARBON (Fe-C) DENGE DİYAGRAMI

Detaylı

MALZEME SEÇİMİNİN ÖNEMİ VE MÜHENDİSLİK MALZEMELERİ. Doç.Dr. Salim ŞAHİN

MALZEME SEÇİMİNİN ÖNEMİ VE MÜHENDİSLİK MALZEMELERİ. Doç.Dr. Salim ŞAHİN MALZEME SEÇİMİNİN ÖNEMİ VE MÜHENDİSLİK MALZEMELERİ Doç.Dr. Salim ŞAHİN MALZEME SEÇİMİNİN ÖNEMİ Günümüzde 70.000 demir esaslı malzeme (özellikle çelik) olmak üzere 100.000 den fazla kullanılan geniş bir

Detaylı

MALZEME SEÇİMİNİN ÖNEMİ VE MÜHENDİSLİK MALZEMELERİ

MALZEME SEÇİMİNİN ÖNEMİ VE MÜHENDİSLİK MALZEMELERİ MALZEME SEÇİMİNİN ÖNEMİ VE MÜHENDİSLİK MALZEMELERİ Bir fikre ya da ihtiyaç duyulan bir pazara ait ürünün nasıl üretileceğine dair detaylı bilgilerin ortaya çıkma sürecidir. Benzer tasarımlar Müşteri istekleri

Detaylı

İMAL USULLERİ. DOÇ. DR. SAKıP KÖKSAL 1

İMAL USULLERİ. DOÇ. DR. SAKıP KÖKSAL 1 İMAL USULLERİ KAYNAKLAR: İmal usulleri, Çağlayan Yayınları, Mustafa Çiğdem İmal Usulleri, Birsen Yay. Selahaddin Anık, Adnan Dikicioğlu, Murat Vural Takım Tezgahları, Mustafa Akkurt, Çağlayan Kitapevi,

Detaylı

3. Metaller ve Alaşımları

3. Metaller ve Alaşımları Mühendislik Malzemeleri 3. Metaller ve Alaşımları Mehmet DEMİRKOL 1. Metaller (ve alaşımları) 2. Seramikler (seramikler ve camlar) 3. Polimerler (Plastik ve lastikler) 4. Kompozit Malzemeler Metallerin

Detaylı

MMT209 Çeliklerde Malzeme Bilimi ve Son Gelişmeler 3 Çelik üretimi. Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir Güz Yarıyılı

MMT209 Çeliklerde Malzeme Bilimi ve Son Gelişmeler 3 Çelik üretimi. Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir Güz Yarıyılı MMT209 Çeliklerde Malzeme Bilimi ve Son Gelişmeler 3 Çelik üretimi Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2013-2014 Güz Yarıyılı Fırın Ön hadde Nihai hadde Soğuma Sarma Hadde yolu koruyucusu 1200-1250 ºC Kesme T >

Detaylı

SÜPERALA IMLAR. Yüksek sıcaklık dayanımı

SÜPERALA IMLAR. Yüksek sıcaklık dayanımı SÜPERALA IMLAR SÜPERALA IMLAR Nikel ve Kobalt alaşımları: Korozyon dayanımı ve yüksek sıcaklık dayanımı için kullanılırlar. Yüksek ergime sıcaklığına ve dayanıma sahiptirler.. Süperalaşımlar: Nikel bazlı

Detaylı

CALLİSTER FAZ DÖNÜŞÜMLERİ

CALLİSTER FAZ DÖNÜŞÜMLERİ CALLİSTER FAZ DÖNÜŞÜMLERİ Faz dönüşümlerinin çoğu ani olarak gerçekleşmediğinden, reaksiyon gelişiminin zamana bağlı, yani dönüşüm hızına bağlı olarak gelişen yapısal özelliklerini dikkate almak gerekir.

Detaylı

PLASTİK ŞEKİL VERME YÖNTEMLERİ

PLASTİK ŞEKİL VERME YÖNTEMLERİ ÜRETİM VE İMALAT TEKNOLOJİLERİ PLASTİK ŞEKİL VERME Yrd. Doç. Dr. Afşın Alper Cerit Erciyes Üniversitesi Endüstriyel Tasarım Mühendisliği Bölümü PLASTİK ŞEKİL VERME F. Nair A. Cerit Giriş PLASTİK ŞEKİL

Detaylı

ATOM HAREKETLERİ ve ATOMSAL YAYINIM

ATOM HAREKETLERİ ve ATOMSAL YAYINIM ATOM HAREKETLERİ ve ATOMSAL YAYINIM 1. Giriş Malzemelerde üretim ve uygulama sırasında görülen katılaşma, çökelme, yeniden kristalleşme, tane büyümesi gibi olaylar ile kaynak, lehim, sementasyon gibi işlemler

Detaylı

2.2 DÖKME DEMİRLER. MALZEME BİLGİSİNE GİRİŞ, Burhan Oğuz, OERLIKON Yayını,

2.2 DÖKME DEMİRLER. MALZEME BİLGİSİNE GİRİŞ, Burhan Oğuz, OERLIKON Yayını, 2.2 DÖKME DEMİRLER Başlarda gördüğümüz gibi, yüksek fırından alman dökme demir (pik demiri) genellikle çeliğe dönüştürülür. Ama bunun bir bölümü, kupol ocaklarında ergitilerek, çelik endüstrisinin hemen

Detaylı

ÇELİKLERİN KOROZYONU. 14.04.2009 Prof.Dr.Ayşegül AKDOĞAN EKER

ÇELİKLERİN KOROZYONU. 14.04.2009 Prof.Dr.Ayşegül AKDOĞAN EKER ÇELİKLERİN KOROZYONU Fe-C Denge Diyagramı Fe-C Denge Diyagramı KARBON ORANLARINA GÖRE ÇELİKLER Ötektoidaltı çelik %0,006 C - %0,8 C Ötektoid (Perlitik) çelik (%0,8 C li) Ötektoidüstü çelik %0,8 C - %2,06

Detaylı

ÇELİK YAPILAR 1. Hafta. Onur ONAT Munzur Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü, Tunceli

ÇELİK YAPILAR 1. Hafta. Onur ONAT Munzur Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü, Tunceli ÇELİK YAPILAR 1. Hafta Onur ONAT Munzur Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü, Tunceli 1 Hangi Konular İşlenecek? Çelik nedir, yapılara uygulanması ve tarihi gelişimi Çeliğin özellikleri

Detaylı

1.GİRİŞ. 1.1. Metal Şekillendirme İşlemlerindeki Değişkenler, Sınıflandırmalar ve Tanımlamalar

1.GİRİŞ. 1.1. Metal Şekillendirme İşlemlerindeki Değişkenler, Sınıflandırmalar ve Tanımlamalar 1.GİRİŞ Genel olarak metal şekillendirme işlemlerini imalat işlemlerinin bir parçası olarak değerlendirmek mümkündür. İmalat işlemleri genel olarak şu şekilde sınıflandırılabilir: 1) Temel şekillendirme,

Detaylı

Konu: Yüksek Hassasiyetli Yağ Keçelerinin Takviye Bilezik Kalıplarının Üretiminde Kullanılan Takım Çelikleri ve Üretim Prosesleri

Konu: Yüksek Hassasiyetli Yağ Keçelerinin Takviye Bilezik Kalıplarının Üretiminde Kullanılan Takım Çelikleri ve Üretim Prosesleri Nurettin ÇALLI Fen Bilimleri Ens. Öğrenci No: 503812162 MAD 614 Madencilikte Özel Konular I Dersi Veren: Prof. Dr. Orhan KURAL İTÜ Maden Fakültesi Konu: Yüksek Hassasiyetli Yağ Keçelerinin Takviye Bilezik

Detaylı

SICAK İŞ TAKIM ÇELİKLERİ B İ R K A L İ T E M A R K A S I

SICAK İŞ TAKIM ÇELİKLERİ B İ R K A L İ T E M A R K A S I SICAK İŞ TAKIM ÇELİKLERİ B İ R K A L İ T E M A R K A S I S I C A K İ Ş T A K I M Ç E L İ K L E R İ MARTENSİTİK ÇELİKLER KIND Sınıf AISI Kimyasal Analiz % Kondüsyon HB C Si Mn Cr Mo Ni V Co W Sertleştirme

Detaylı

MALZEME BİLGİSİ DERS 7 DR. FATİH AY.

MALZEME BİLGİSİ DERS 7 DR. FATİH AY. MALZEME BİLGİSİ DERS 7 DR. FATİH AY www.fatihay.net fatihay@fatihay.net GEÇEN HAFTA KIRILMANIN TEMELLERİ KIRILMA ÇEŞİTLERİ KIRILMA TOKLUĞU YORULMA S-N EĞRİSİ SÜRÜNME GİRİŞ Basınç (atm) Katı Sıvı Buhar

Detaylı

ÇİNKO ALAŞIMLARI :34 1

ÇİNKO ALAŞIMLARI :34 1 09.11.2012 09:34 1 Çinko oda sıcaklıklarında bile deformasyon sertleşmesine uğrayan birkaç metalden biridir. Oda sıcaklıklarında düşük gerilimler çinkonun yapısında kalıcı bozunum yaratabilir. Bu nedenle

Detaylı

MMT113 Endüstriyel Malzemeler 4 Metaller, Aluminyum ve Çinko. Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2013-2014 Güz Yarıyılı

MMT113 Endüstriyel Malzemeler 4 Metaller, Aluminyum ve Çinko. Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2013-2014 Güz Yarıyılı MMT113 Endüstriyel Malzemeler 4 Metaller, Aluminyum ve Çinko Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2013-2014 Güz Yarıyılı Al Aluminium 13 Aluminyum 2 İnşaat ve Yapı Ulaşım ve Taşımacılık; Otomotiv Ulaşım ve Taşımacılık;

Detaylı

ÇELİK YAPILAR (2+1) Yrd. Doç. Dr. Ali SARIBIYIK

ÇELİK YAPILAR (2+1) Yrd. Doç. Dr. Ali SARIBIYIK ÇELİK YAPILAR (2+1) Yrd. Doç. Dr. Ali SARIBIYIK Dersin Amacı Çelik yapı sistemlerini, malzemelerini ve elemanlarını tanıtarak, çelik yapı hesaplarını kavratmak. Dersin İçeriği Çelik yapı sistemleri, kullanım

Detaylı

ALUMİNYUM ALA IMLARI

ALUMİNYUM ALA IMLARI ALUMİNYUM ALA IMLARI ALUMİNYUM VE ALA IMLARI Alüminyum ve alüminyum alaşımları en çok kullanılan demir dışı metaldir. Aluminyum alaşımları:alaşımlama (Cu, Mg, Si, Mn,Zn ve Li) ile dayanımları artırılır.

Detaylı

TERMOKİMYASAL YÜZEY KAPLAMA (BORLAMA)

TERMOKİMYASAL YÜZEY KAPLAMA (BORLAMA) TERMOKİMYASAL YÜZEY KAPLAMA (BORLAMA) Deneyin Amacı: Demir esaslı bir malzemenin borlanması ve borlama işlemi sonrası malzemenin yüzeyinde oluşan borür tabakasının metalografik açıdan incelenmesi. Teorik

Detaylı

TEKNOLOJİSİ--ITEKNOLOJİSİ. Prof. Dr. İRFAN AY / Öğr. Gör. FAHRETTİN KAPUSUZ

TEKNOLOJİSİ--ITEKNOLOJİSİ. Prof. Dr. İRFAN AY / Öğr. Gör. FAHRETTİN KAPUSUZ MAKİNE PROGRAMI MALZEME TEKNOLOJİSİ--ITEKNOLOJİSİ (DERS NOTLARI) Prof.Dr.İrfan AY Öğr. Gör. Fahrettin Kapusuz 2008-2009 2008BALIKESİR 1 DEMİR-KARBON DEMİR(Fe--C) (Fe DENGE DİYAGRAMI 2 DEMİR KARBON DENGE

Detaylı

FZM 220. Malzeme Bilimine Giriş

FZM 220. Malzeme Bilimine Giriş FZM 220 Yapı Karakterizasyon Özellikler İşleme Performans Prof. Dr. İlker DİNÇER Fakültesi, Fizik Mühendisliği Bölümü 1 Ders Hakkında FZM 220 Dersinin Amacı Bu dersin amacı, fizik mühendisliği öğrencilerine,

Detaylı

ÇELİKLERİN SINIFLANDIRILMASI VE STANDART GÖSTERİMİ

ÇELİKLERİN SINIFLANDIRILMASI VE STANDART GÖSTERİMİ ÇELİKLERİN SINIFLANDIRILMASI VE STANDART GÖSTERİMİ ÇELİKLER Demir oranı, içerdiği diğer elementlerin hepsinden daha fazla olan, genelde % 2'den daha az karbon içeren alaşımlara çelik denir. Bazı krom

Detaylı

7075 SERĠSĠ ALAġIMLARIN GENEL ÜRETĠM YÖNTEMLERĠ

7075 SERĠSĠ ALAġIMLARIN GENEL ÜRETĠM YÖNTEMLERĠ 7075 SERĠSĠ ALAġIMLARIN GENEL ÜRETĠM YÖNTEMLERĠ 1 7075 SERĠSĠ ALAġIMLARIN KULLANIM ALANI 7075 AlaĢımı Hava taģıtları baģta olmak üzere 2 yüksek Dayanım/Yoğunluk oranı gerektiren birçok alanda kullanılmaktadır.

Detaylı

İmal Usulleri. Fatih ALİBEYOĞLU -7-

İmal Usulleri. Fatih ALİBEYOĞLU -7- Fatih ALİBEYOĞLU -7- Giriş Malzemeler birçok imal yöntemiyle şekillendirilebilir. Bundan dolayı malzemelerin mekanik davranışlarını bilmemiz büyük bir önem teşkil etmektedir. Bir mekanik problemi çözerken

Detaylı

ÇELİĞİN ISIL İŞLEMLERİ

ÇELİĞİN ISIL İŞLEMLERİ ÇELİĞİN ISIL İŞLEMLERİ Isıl İşlem Isıl işlem; Bir malzemenin mekanik özelliklerini ve/veya içyapısını değiştirmek amacıyla, o malzemeye belli bir sıcaklık-zaman programı dahilinde uygulanan bir ısıtma

Detaylı

İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 BÖLÜM 2

İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 BÖLÜM 2 İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 Malzeme Seçiminin Temelleri... 1 1.1 Giriş... 2 1.2 Malzeme seçiminin önemi... 2 1.3 Malzemelerin sınıflandırılması... 3 1.4 Malzeme seçimi adımları... 5 1.5 Malzeme seçiminde dikkate

Detaylı

1. Giriş 2. Yayınma Mekanizmaları 3. Kararlı Karasız Yayınma 4. Yayınmayı etkileyen faktörler 5. Yarı iletkenlerde yayınma 6. Diğer yayınma yolları

1. Giriş 2. Yayınma Mekanizmaları 3. Kararlı Karasız Yayınma 4. Yayınmayı etkileyen faktörler 5. Yarı iletkenlerde yayınma 6. Diğer yayınma yolları 1. Giriş 2. Yayınma Mekanizmaları 3. Kararlı Karasız Yayınma 4. Yayınmayı etkileyen faktörler 5. Yarı iletkenlerde yayınma 6. Diğer yayınma yolları Sol üstte yüzey seftleştirme işlemi uygulanmış bir çelik

Detaylı

İÇİNDEKİLER 2. 3. 4. 5. 6.

İÇİNDEKİLER 2. 3. 4. 5. 6. İstiklal Mah. Barış Manço Cad. 5. Sok No:8 34522 Esenyurt / İSTANBUL TÜRKİYE Tel.: 0212 679 69 79 Faks: 0212 679 69 81 E-posta: info@gozdempaslanmaz.com 44 44 881 1 İÇİNDEKİLER 1. 2. 3. 4. 5. 6. 2 1 HAKKIMIZDA

Detaylı

Çelik Hasır Kaynak Elektrotları

Çelik Hasır Kaynak Elektrotları CUPRAL 5M CUPRAL 12M Çelik Hasır Kaynak Elektrotları Malzeme Adı, EN Malzeme Numarası, EN Malzeme Numarası, DIN Malzeme Numarası,ASTM Cr Zr Co Ni Be Al Sİ Fe Mn Diğerleri Cu Sertlik (HB) Çekme Dayanımı

Detaylı

MMT440 Çeliklerin Isıl İşlemi 1 Isıl İşlem Yöntemlerinin Sınıflandırılması ve Tanımlanması

MMT440 Çeliklerin Isıl İşlemi 1 Isıl İşlem Yöntemlerinin Sınıflandırılması ve Tanımlanması MMT440 Çeliklerin Isıl İşlemi 1 Isıl İşlem Yöntemlerinin Sınıflandırılması ve Tanımlanması Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2011-2012 Bahar Yarıyılı TS EN 10020 Standardına göre çelikler TS EN 10020 ye göre

Detaylı

Pik (Ham) Demir Üretimi

Pik (Ham) Demir Üretimi Pik (Ham) Demir Üretimi Çelik üretiminin ilk safhası pik demirin eldesidir. Pik demir için başlıca şu maddeler gereklidir: 1. Cevher: Demir oksit veya karbonatlardan oluşan, bir miktarda topraksal empüriteler

Detaylı

METALİK MALZEMELERİN GENEL KARAKTERİSTİKLERİ BAHAR 2010

METALİK MALZEMELERİN GENEL KARAKTERİSTİKLERİ BAHAR 2010 METALİK MALZEMELERİN GENEL KARAKTERİSTİKLERİ BAHAR 2010 WEBSİTE www2.aku.edu.tr/~hitit Dersler İÇERİK Metalik Malzemelerin Genel Karakteristiklerİ Denge diyagramları Ergitme ve döküm Dökme demir ve çelikler

Detaylı

şeklinde, katı ( ) fazın ağırlık oranı ise; şeklinde hesaplanır.

şeklinde, katı ( ) fazın ağırlık oranı ise; şeklinde hesaplanır. FAZ DİYAGRAMLARI Malzeme özellikleri görmüş oldukları termomekanik işlemlerin sonucunda oluşan içyapılarına bağlıdır. Faz diyagramları mühendislerin içyapı değişikliği için uygulayacakları ısıl işlemin

Detaylı

İmal Usulleri. Fatih ALİBEYOĞLU -11-

İmal Usulleri. Fatih ALİBEYOĞLU -11- Fatih ALİBEYOĞLU -11- Giriş Toz metalürjisi(tm); Metal tozlarından parça üretimi yapılan imalat yöntemidir. Tozlar istenilen şekle getirilmek amacıyla preslenir. Pişirilmek suretiyle tozlar arasında metalürjik

Detaylı

etkilemezler. Karbon miktarının çeliğin özelliklerine etkisi

etkilemezler. Karbon miktarının çeliğin özelliklerine etkisi Çeliklerin karbon oranlarına göre genel olarak sınıflandırılması: Düşük Karbonlu Çelikler: Düşük karbonlu çelikler en fazla % 0.25 mertebelerinde karbon içerirler. Bunlar diğer türlere kıyasla en fazla

Detaylı

MALZEME BİLİMİ I MMM201. aluexpo2015 Sunumu

MALZEME BİLİMİ I MMM201. aluexpo2015 Sunumu MALZEME BİLİMİ I MMM201 aluexpo2015 Sunumu Hazırlayanlar; Çağla Aytaç Dursun 130106110005 Dilek Karakaya 140106110011 Alican Aksakal 130106110005 Murat Can Eminoğlu 131106110001 Selim Can Kabahor 130106110010

Detaylı

DÖVME (Forging) Dövme (cold forging parts)

DÖVME (Forging) Dövme (cold forging parts) DÖVME (Forging) Dövmenin tarihi 4000 yıl veya daha fazlasına dayanmaktadır. Cıvatalar, perçinler, çubuklar, türbin milleri, paralar, madalyalar, dişliler, el aletleri, hava taşıtı parçaları dövme yolu

Detaylı

BÖLÜM 3 DİFÜZYON (YAYINIM)

BÖLÜM 3 DİFÜZYON (YAYINIM) BÖLÜM 3 DİFÜZYON (YAYINIM) 1 Mürekkebin suda yayılması veya kolonyanın havada yayılması difüzyona örnektir. En hızlı difüzyon gazlarda görülür. Katılarda atom hareketleri daha yavaş olduğu için katılarda

Detaylı

BASMA DENEYİ MALZEME MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ. 1. Basma Deneyinin Amacı

BASMA DENEYİ MALZEME MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ. 1. Basma Deneyinin Amacı 1. Basma Deneyinin Amacı Mühendislik malzemelerinin çoğu, uygulanan gerilmeler altında biçimlerini kalıcı olarak değiştirirler, yani plastik şekil değişimine uğrarlar. Bu malzemelerin hangi koşullar altında

Detaylı

Konu: Çelik Elde Edilmesi, Isıl İşlem ve Uygulamaları

Konu: Çelik Elde Edilmesi, Isıl İşlem ve Uygulamaları Konu: Çelik Elde Edilmesi, Isıl İşlem ve Uygulamaları Çeliğin Elde Edilmesi Çelik,(Fe) elementiyle ve genelde % 0,2 %2,1 oranlarında değişebilen karbon miktarının bileşiminden oluşan bir tür alaşımdır.

Detaylı

MIG-MAG KAYNAK METODUNDA KULLANILAN KAYNAK ELEKTROTLARI VE ELEKTROT SEÇİMİ

MIG-MAG KAYNAK METODUNDA KULLANILAN KAYNAK ELEKTROTLARI VE ELEKTROT SEÇİMİ MIG-MAG KAYNAK METODUNDA KULLANILAN KAYNAK ELEKTROTLARI VE ELEKTROT SEÇİMİ Prof. Dr. Ramazan YILMAZ Sakarya Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü Esentepe Kampüsü,

Detaylı

YORULMA HASARLARI Y r o u r l u m a ne n dir i?

YORULMA HASARLARI Y r o u r l u m a ne n dir i? YORULMA HASARLARI 1 Yorulma nedir? Malzemenin tekrarlı yüklere maruz kalması, belli bir tekrar sayısından sonra yüzeyde çatlak oluşması, bunu takip eden kopma olayı ile malzemenin son bulmasına YORULMA

Detaylı

ULUSAL FAALİYET VE ÜRÜN SINIFLAMASI US - 97

ULUSAL FAALİYET VE ÜRÜN SINIFLAMASI US - 97 ULUSAL FAALİYET VE ÜRÜN SINIFLAMASI US - 97 SEKTÖR NO KOD ÜRÜN TANIMLAMASI 27 2720 DEMİR - ÇELİK DIŞINDAKİ ANA METAL SANAYİİ 27 2720.1 DEĞERLİ METALLERİN ÜRETİMİ 27 2720.1.01 Gümüş (işlenmemiş, yarı işlenmiş

Detaylı

Fe-C ve Fe-Fe 3 C FAZ DİYAGRAMLARI

Fe-C ve Fe-Fe 3 C FAZ DİYAGRAMLARI Fe-C ve Fe-Fe 3 C FAZ DİYAGRAMLARI Malzeme Malzeme Bilgisi Bilgisi PROF. DR. HÜSEYİN UZUN HOŞGELDİNİZ 1 Fe-C ve Fe-Fe 3 C FAZ DİYAGRAMLARI İkili alaşım sistemlerinin en önemlilerinden birisi demir-karbon

Detaylı

İNTERMETALİK MALZEMELER. Doç. Dr. Özkan ÖZDEMİR (DERS NOTLARI-4)

İNTERMETALİK MALZEMELER. Doç. Dr. Özkan ÖZDEMİR (DERS NOTLARI-4) İNTERMETALİK MALZEMELER (DERS NOTLARI-4) Doç. Dr. Özkan ÖZDEMİR BERİLYUM: Kimyasal özellikler bakımından alüminyuma benzer. Periyodik çizelgenin II A grubunun birinci elementidir ve metallere özgü özelliklerin

Detaylı

Bölüm 9. Demir Karbon Alaşım Sistemi

Bölüm 9. Demir Karbon Alaşım Sistemi Bölüm 9 Demir Karbon Alaşım Sistemi 1 DEMİR-KARBON ALAŞIM SİSTEMİ Demir, mühendislik uygulamalarında kullanılan alaşımların temelini oluşturan bir metaldir. Külçe demir olarak bilinen ve hemen hemen saf

Detaylı

MMM291 MALZEME BİLİMİ

MMM291 MALZEME BİLİMİ MMM291 MALZEME BİLİMİ Yrd. Doç. Dr. Ayşe KALEMTAŞ Ofis Saatleri: Perşembe 14:00 16:00 ayse.kalemtas@btu.edu.tr, akalemtas@gmail.com Bursa Teknik Üniversitesi, Doğa Bilimleri, Mimarlık ve Mühendislik Fakültesi,

Detaylı

Metallerde Özel Kırılganlıklar HASAR ANALİZİ

Metallerde Özel Kırılganlıklar HASAR ANALİZİ Metallerde Özel Kırılganlıklar HASAR ANALİZİ Prof. Dr. Akgün ALSARAN 11 Giriş Hidrojen gevrekliği Sıvı metal kırılganlığı Temper gevrekliği Ana Hatlar 22 Malzemelerin servis koşullarında performanslarını;

Detaylı

TALAŞLI İMALAT. Koşul, takım ile iş şekillendirilmek istenen parça arasında belirgin bir sertlik farkının olmasıdır.

TALAŞLI İMALAT. Koşul, takım ile iş şekillendirilmek istenen parça arasında belirgin bir sertlik farkının olmasıdır. TALAŞLI İMALAT Şekillendirilecek parça üzerinden sert takımlar yardımıyla küçük parçacıklar halinde malzeme koparılarak yapılan malzeme üretimi talaşlı imalat olarak adlandırılır. Koşul, takım ile iş şekillendirilmek

Detaylı

DEMİR DIŞI METALLER Prof. Dr. İrfan AY. Doç. Dr. İRFAN AY / Arş. Gör. T.KEREM DEMİRCİOĞLU 0

DEMİR DIŞI METALLER Prof. Dr. İrfan AY. Doç. Dr. İRFAN AY / Arş. Gör. T.KEREM DEMİRCİOĞLU 0 DEMİR DIŞI METALLER Prof. Dr. İrfan AY Doç. Dr. İRFAN AY / Arş. Gör. T.KEREM DEMİRCİOĞLU 0 1. ALUMİNYUM VE ALAŞIMLARI Doç. Dr. İRFAN AY / Arş. Gör. T.KEREM DEMİRCİOĞLU 1 ALİMİNYUM VE ALAŞIMLARI * Aluminyum

Detaylı

BMM 205 Malzeme Biliminin Temelleri

BMM 205 Malzeme Biliminin Temelleri BMM 205 Malzeme Biliminin Temelleri Faz Dönüşümleri Dr. Ersin Emre Ören Biyomedikal Mühendisliği Bölümü Malzeme Bilimi ve Nanoteknoloji Mühendisliği Bölümü TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi Ankara

Detaylı

ÇÖKELME SERTLEŞTİRMESİ HOŞGELDİNİZ

ÇÖKELME SERTLEŞTİRMESİ HOŞGELDİNİZ ÇÖKELME SERTLEŞTİRMESİ Malzeme Malzeme Bilgisi Bilgisi PROF. DR. HÜSEYİN UZUN HOŞGELDİNİZ 1 ÇÖKELME SERTLEŞTİRMESİ (Yaşlandırma Sertleşmesi) Bazı metal alaşımlarının sertlik ve mukavemeti, soğuk deformasyon

Detaylı

SEÇİMİ Prof. Dr. İrfan AY. Doç. Dr. İRFAN AY / Arş. Gör. T.KEREM DEMİRCİOĞLU 0

SEÇİMİ Prof. Dr. İrfan AY. Doç. Dr. İRFAN AY / Arş. Gör. T.KEREM DEMİRCİOĞLU 0 ENDÜSTRİDE MALZEME SEÇİMİ Prof. Dr. İrfan AY Doç. Dr. İRFAN AY / Arş. Gör. T.KEREM DEMİRCİOĞLU 0 6. NİKEL VE ALAŞIMLARI Doç. Dr. İRFAN AY / Arş. Gör. T.KEREM DEMİRCİOĞLU 1 Genel Bilgi NİKEL VE ALAŞIMLARI

Detaylı

Faz ( denge) diyagramları

Faz ( denge) diyagramları Faz ( denge) diyagramları İki elementin birbirleriyle karıştırılması sonucunda, toplam iç enerji mimimum olacak şekilde yeni atom düzenleri meydana gelir. Fazlar, İç enerjinin minimum olmasını sağlayacak

Detaylı

Ayrıca, bu kitapta sunulan bilgilerin İnşaat Mühendislerine de meslek yaşamları boyunca yararlı olacağı umulmaktadır.

Ayrıca, bu kitapta sunulan bilgilerin İnşaat Mühendislerine de meslek yaşamları boyunca yararlı olacağı umulmaktadır. Önsöz Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü, İNŞ 2023 Yapı Malzemesi I (3+0) dersinde kullanılmak üzere hazırlanan bu kitap, İNŞ 2024 Yapı Malzemesi II dersinde kullanılan

Detaylı

METAL MATRİSLİ KOMPOZİT MALZEMELER

METAL MATRİSLİ KOMPOZİT MALZEMELER Prof.Dr.Ahmet Aran - İ.T.Ü. Makina Fakültesi METAL MATRİSLİ KOMPOZİT MALZEMELER METAL MATRİSLİ KOMPOZİTLER KARMA MALZEMELER METAL MATRİSLİ KARMA MALZEMELER MMK ÜRETİM YÖNTEMLERİ UYGULAMA ÖRNEKLERİ Metal,

Detaylı