Dergimizin bu sayıdaki konusu

Transkript

1

2 Editörden Dergimizin bu sayıdaki konusu Av. Özgür ERALP Üç ayda bir olmak üzere senede dört sayı olarak yayınlamayı hedeflediğimiz dergimizin 2008/1 (6.sayı) sayısıyla karşınızdayız yılının sonlarında çıkarmaya başladığımız ve halen Türkiye nin ilk ve tek dergisi olma özelliğini taşıyan dergimizi kesinti olmaksızın sizlerle paylaşmayı devam ettiriyoruz. Dergimizin bu sayıdaki özel konusu Ankara Barosu Uluslararası Hukuk Kurultayı Ocak 2008 tarihleri arasında Ankara Sheraton Hotel&Convention Center da gerçekleştirilen ve ülkemizin en büyük hukuk organizasyonu olan bu kurultayda ana başlıklardan bir tanesi de Bilişim ve Hukuk idi. İnternet Sitelerinin Filtrelendirilmesi, İnternet Bankacılığı Ve Banka Kartları, Adli Bilişim, Alan Adı Uyuşmazlıkları, Bilişim Mevzuat Çalışmaları, Bilişim Hukukunda Delillerin Toplanması, İnternette Telif Hakları, Yabancı Mevzuattaki Gelişmeler, Kişisel Verilerin Korunması, Çocuk Pornografisi, Bilişim Suçları Mevzuatına Bakış ve Bilişim Suçları başlıkları altında la ilgili olarak 12 oturumun yapıldığı bu kurultayla ilgili detaylı bilgilere bu sayımızda ulaşabilirsiniz. Hukuk Yazılımları, Hukuk Siteleri, Haber Siteleri, Elektronik İmza, Korsan Yazılımlarla Mücadele, Kişisel Ve Kurumsal Bilgi Güvenliği, Ulusal Bilgi Güvenliği, Bilgi İşlem Merkezi Yöneticilerinin Sorumlulukları, E-Polis Uygulamaları, E-Sağlık Uygulamaları başlıkları altında yapılan çalıştaylara ilişkin bilgiler de bu sayıdaki özel dosya konusu içerisinde yer alıyor. Ayrıca çalıştay şeklinde düzenlenen ve UYAP günleri olarak adlandırdığımız bölümde gerçekleştirilen Uyap Vizyonu, Uyap Bilgi Bankası Ve İnternet Hizmetleri, Uyap Avukat Ve Vatandaş Portalı, Uyap Nasıl Yaygınlaştı? Uyap Entegrasyonları, Bilişim Teknolojileri Açısından Uyap, Yargıtay da Uyap Uygulamaları, Uyap İletişim Alt Yapısı Ve Bilgi Güvenliği, Uyap Uygulamaları, Mevzuattaki Gelişmeler Ve E-İmza, Ceza İnfaz Kurumlarında Uyap Uygulamaları, İdari Yargıda Uyap Uygulamaları, Uluslararası E-Adalet Projeleri Ve Uyap başlıklı oturumlara ilişkin ayrıntılı bilgiler de dergimizin bu sayısında yer alıyor. Dergimizde ayrıca Ülkemizde Adli Bilişim Laboratuarı Kurulumu ve Bilişim Suçlarıyla Mücadeleye Katkıları UYAP SMS Bilgi Sistemi, İnterneti Yasaklamanın Boyutları, başlıklarıyla birbirinden güzel ve ilgi çekici makaleler mevcut. Mevzuat bölümünde, DNA verileri Milli DNA Veri Bankası Kanunu Tasarısı yer alıyor. Artık bir cinayetin olay yerinde bulunan bir saç telinden aydınlatılabildiği günümüzde bizi gerçek suçluya götürecek en önemli delillerin hukuki niteliği ve geçerliliği bu kanunla düzenlenecek. İlk bakışta Bilişim ve Hukukla çok ilgili gibi görülmese de bu tasarıyı okuyunca teknolojideki gelişmelerin hukuktaki etkisinin ne derece güçlenerek devam ettiğini bir kez daha göreceğinizi düşünüyoruz. Röportaj bölümünde ise Ankara Barosu Uluslar arası Hukuk Kurultayında yapmış olduğumuz röportajlara yer verdik. Site inceleme bölümünde ise her sayımızda olduğu gibi bir hukuk sitesini sizlere tanıtıyoruz. Dergimizin bu sayısında Hukukrehberi.com sitesi ile ilgili bilgilere ulaşabilirsiniz. Faaliyetler bölümünde ayrıntılarını göreceğiniz üzere Ankara Barosu 2.Bilgisayar Oyunları Turnuvasını gerçekleştirdik. Başta Av.Erdem Özkeser olmak üzere bu organizasyona katkıda bulunan tüm meslektaşlarımıza teşekkür ediyoruz. Dergimizin oluşumuna katkı vererek her sayıda daha da zenginleşmesini sağlayan ve özellikle Hukuk Kurultayı bölümünün hazırlanmasında son derece yoğun ve titiz bir şekilde çalışan meslektaşlarımız Av.Özge Evci, Av.Beren Şentürk ve özel dosya bölümünün düzeltmelerini yapan Av.Sibel Çelebi ye buradan teşekkür ediyoruz. Son teşekkür de her zaman olduğu gibi Türkiye nin ilk ve tek Bilişim Hukuku dergisi olan dergimizin kurulmasından bugünlere gelmesine kadar sürekli destek olan, sunuş yazılarıyla dergimizi güçlendiren Baro Başkanımız Av.V.Ahsen Coşar ve Yönetim Kuruluna. Umarız gerek düzenlenen Uluslar Arası Hukuk Kurultayıyla gerekse bu dergiyle Bilişim ve Hukuk konusunda bir farkındalık yaratıp hukuk sistemimize az da olsa bir katkı yapabilmişizdir. Zira Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk ün de dediği gibi; Gerçek kurtuluş ancak cehaletin ortadan kaldırılmasıyla olur. Cehalet kaldırılmadıkça toplum yerinde kalıyor demektir, yerinde duran bir şey ise geriye gidiyor demektir. Yerinde durmaksızın hep ileriye doğru gitmemiz dileklerimizle bir dahaki sayımızda görüşmek üzere. Av. Özgür ERALP Ankara Barosu Bilşim ve Hukuk Dergisi Genel Yayın Yönetmeni 1

3 Editörden 1 Başkan ın Köşesi 4 Kurultaydan Bilişim Sohbetleri 6 UYAP SMS Bilgi Sistemi Av.Özgür ERALP 10 2 içindekiler 2008 Uluslararası Hukuk Kurultayı Konferanslar 18 Ülkemizde Adli Bilişim Laboratuarı Kurulumu ve Bilişim Suçlarıyla Mücadeleye Katkıları Alker ÇİÇEK - Ali OKATAN 28 İnterneti Yasaklamanın Boyutları Mustafa AKGÜL 34

4 Ankara Barosu Bilgi İşlem Merkezi Faaliyetleri 38 Ankara Barosu Ankara 2008 üç ayda bir yayımlanır. Sahibi Ankara Barosu adına Av.V.Ahsen COŞAR Ankara Barosu Başkanı Av. Hüseyin ÇOLAK Ankara Barosu Yönetim Kurulu Üyesi Av. Bülent Turhan GÜNDÜZ Haberler 42 Mevzuat 52 Yargıtay Kararları 88 Editör Av. Özgür ERALP Bilişim ve Hukuk Dergisi Genel Yayın Yönetmeni Av. Özgür ERALP Av. Hayri Çağatay CENGİZ Av. Özge EVCİ Av. Beren ŞENTÜRK Ankara Barosu Başkanlığı Ankara Adalet Sarayı Kat:5 Sıhhiye / ANKARA Tel : ALO BARO Faks : E-Posta Web Web : ankarabarosu@ankarabarosu.org.tr : : Teknoform Basım Yayım, Ankara Tel : Web : Site İncelemesi Teknoform Basım Yayım, Ankara Article 96 Dergide ileri sürülen görüşler yalnızca yazarlarına aittir. Dergimizi bağlamaz. 3

5 Başkan ın Köşesi... Av. V. Ahsen COŞAR Ankara Barosu Başkanı Sevgili Meslektaşlarım, Dünyanın önde gelen futurist/gelecek bilimci ve sosyal düşünürlerinden olan, çarpıcı görüşleri ve gelecekle ilgili öngörüleriyle sosyal düşünce yaşamına önemli katkılar sunan Alvin Toffler, Üçüncü Dalga isimli kitabında; 1865 yılında Amerika nın önde gelen gazetelerinden birisinin başyazarının Bilgili kişiler seslerin tellerden geçebileceğini, ama bunun bir işe yaramayacağını bilirler diye yazmasının üzerinden daha henüz on yıl geçmeden Graham Bell in laboratuarından ilk telefonun çıktığını ve bunun dünyayı değiştirdiğini yazar. Toffler yine aynı kitabında,wright Kardeşlerin uçtukları gün gazetelerin bunu haber olarak yazmadıklarını, zira ayakları yere basan bu gazete sahipleriyle yazarlarının buna inanmadıklarını ifade eder ve Amerikalı ünlü gökbilimci Newcomb un Bilinen hiçbir madde, cisim ve makine bilimi insanın uzun süre uçmasını sağlayamaz dediğine yer verir. Toffler in sözünü ettiği kitabında yazdıklarından, bir başka uzman kişinin Ancak aptallar atsız arabalar üzerinde yapılan çalışmalardan bir sonuç çıkabileceğine inanabilirler dediğini ve bundan altı yıl sonra Ford un bir milyonuncu otomobilini üretim hattından çıkardığını öğreniyoruz. Bütün bunları teknolojinin, özellikle bilişim ve iletişim teknolojisinin bugün geldiği inanılmaz aşamaya hangi engelleri, umut kırıcı hangi eleştirileri aşarak geldiğini açıklamak için yazdım. Bundan hareketle işaret etmek gerekir ki, teknolojik gelişmenin tümüyle yeni bir aşamasına doğru gitmekte olduğumuzu kabullenmedikçe yaşadığımız çağdan bir anlam çıkaramayız. Devrimsel nitelikteki teknolojik değişimi ve gelişmeyi kavrayabilmek için her şeyden önce hayal gücümüzü özgür bırakmamız gerekir. Zira devrim demek, yenilik demektir. Yenilik ise Joseph Schumpeter in özlü ifadesiyle yaratıcı yıkıcılık demektir. Yani yıktığının yerine daha iyisini, daha yenisini, daha işe yarar olanı koymak demektir. Zira devrim, sayısız kişinin yaşamına, onları alışmadıkları kurumlarla, durumlarla, araçlarla gereçlerle karşı karşıya bırakan bir dizi yenilikleri sokar. Ankara Barosu olarak bütün bunların bilincinde ve ayırtında olduğumuz için teknolojiye, özellikle bilişim ve iletişim teknolojisine özel bir önem verdik. Yönetimde olduğumuz süre içinde sizlerden aldığımız destekle ve yaptığımız yatırımlarla, bu konuda ülkemiz baroları için öncü olduk. Sadece ülkemizde değil, belki çok iddialı olacak, ama gerçek olduğu için belirtmek gereğini hissediyorum, Avrupa ve hatta dünya baroları içinde bir numara olduk. adalet personelimize, yurttaşlarımıza duyuran plazma ekranlarla; Yargıtay daki ve Danıştay daki dosyaları sorgulama, Ankara Barosu na kayıtlı avukatların iletişim bilgilerini edinme, Resmi Gazete ye ulaşma, nöbetçi mahkemeleri ve adliye yerleşim planını öğrenme, Baromuz WEB sayfasına girebilme olanağı sağlayan KİOSK larla başlayan bu süreç; bir çeşit akıllı kart olan ve sizlere Adliye Sarayı girişine yerleştirilmiş elektronik turnikelerden geçme, indirimli fotokopi, lokal ve kafeterya hizmetlerinden, hukuk mahkemeleri tevzi bürosunda öncelikli dava açma, Suçüstü Savcılığı ve Adli Tıp bürolarından öncelikli yararlanma, e-imza, UYAP sertifikası kullanma olanağı sağlayan BAROKART la; Baro Kalemine gelmeden kimi iş ve işlemlerinizi yapmanızı kolaylaştıran E-BARO yla; duruşma salonlarına yerleştirilen duruşma takip monitörleri; Adliye Sarayı içindeki günlük işlerinizi, internet üzerinden banka işlemlerinizi yapmanıza, emsal yargı kararlarını sorgulamanıza olanak sağlayan bilgisayar odalarıyla; gerek ceza, gerekse özel hukuk boyutu ve geleceği olan yeni bir disiplin olarak karşımıza çıkan Bilişim Hukuku konusunda olsun, meslek yaşamımızın ayrılmaz bir parçası haline gelen, mesleğimizi icra etmemizi kolaylaştıran ve giderek daha da kolaylaştıracak olan UYAP konusunda olsun, sizlerin kendinizi geliştirmenize imkan sağlamak için düzenlenen sertifika programlarıyla devam etmiştir. Türkiye deki barolar içinde en iyi WEB sayfasına sahip baro olarak seçilen, Adalet Bakanlığı tarafından bilişim ve iletişim teknolojilerini en iyi kullanan baro olarak ödüllendirilen Ankara Barosu, internet üzerinden canlı olarak yayın yapan radyosu ve televizyonu ile bu alanlarda da öncüdür ve tektir. Ankara Barosu bilişim konusundaki öncülüğünü bilimsel alana ve uluslararası platforma da taşımak amacıyla 2000 yılından bu yana her iki yılda bir düzenlediği Uluslararası Hukuk Kurultayı nın Ocak 2008 tarihleri arasında yapılan beşincisinde Bilişim ve Hukuk konusunu özel bir başlık altında incelemiştir. Türkiye nin alanında ilk ve tek dergisi olan Bilişim ve Hukuk dergimizin bu sayısında, az yukarıda sözünü ettiğim kurultayda yerli ve yabancı uzmanları tarafından tartışılan; İnternet Sitelerinin Filtrelendirilmesi, İnternet Bankacılığı ve Kredi Kartları, Adli Bilişim, Alan Adı Uyuşmazlıkları, Bilişim Mevzuatı Çalışmaları, Bilişim Hukukunda Delillerin Toplanması, İnternette Telif Hakları, Yabancı Mevzuattaki Gelişmeler, Kişisel Verilerin Korunması, Çocuk Pornografisi, Bilişim Suçları, UYAP Vizyonu gibi bilişim teknolojisinin önemli konuları, siz değerli meslektaşlarımızın ve ilgi duyan okuyucularımızın bilgisine sunulmuştur. 4 Ankara Adliye Sarayı ile ilçe Adliye Sarayları içine yerleştirilen ve gerek Ankara Barosu na, gerekse T.C.Adalet Bakanlığı ile Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı na ve Komisyon Başkanlığı na ilişkin haber ve duyuruları, ülkemizde ve dünyada olup bitenleri internet üzerinden sizlere, yargıç ve savcılarımıza, Bütün bunların sizlere yararlı olmasını diler, derginin hazırlanmasında emeği geçen herkese teşekkür ederim. Saygılarımla. Ankara Barosu Başkanı

6 5

7 RÖPORTAJ Kurultaydan Bilişim Sohbetleri Yayına Hazırlayan: Av. Özge EVCİ / Ankara Barosu Bilgi İşlem Merkezi Üyesi 6 MUSTAFA ÜNVER Telekomünikasyon Kurumu Bilgi Teknolojileri Dairesi Başkanı Türk Halkının elektronik imzaya ilgisi nasıl? Elektronik imza 2005 yılından bu yana kullanılan bir ürün. Tabiki elektronik imzanın kullanılabilmesi için elektronik imza uygulamalarını sunmak lazım. Bunda da en önemli görev kamu kurumlarına düşüyor. E-devlet uygulamaları elektronik imza ile yapıldığında hukuki geçerlilik sahibi oluyor. UYAP da bunlardan bir tanesi. En önemli projelerden biri UYAP Avukat Portalı. Avukatlar bu sistemle elektronik imzalarını kullanarak dava açabilecekleri gibi, davalarına dosya ve evrak ekleyebilecekler, harç ödemelerini yapabilecekler. Bu şekilde UYAP benzeri elektronik imza kullanabilinecek uygulamalar ortaya çıktıkça vatandaşlarımızın da bu konuya ilgisi artıyor, çünkü sorunlarını bu şekilde giderebiliyorlar. Bildiğiniz gibi büyük şehirlerde yaşamak ve o adliyeden bu adliyeye gitmek büyük bir külfet. Oysa elektronik imza ile dava açan bir avukat, kendi bürosundan işini görebiliyor. Bunun yanında mobil elektronik imza uygulaması da var. Mobil imza zamandan ve mekandan bağımsız her yerde kart okuyucusuz kullanılabiliyor. Kart okuyucu bu durumda telefonun cihazınız oluyor ve imza chipiniz sim kartınıza entegre ediliyor. -Mobil cihazınızın kaybolması ya da çalınması durumunda herhangi bir tehlike baş gösteriyor mu? İlk olarak, Elektronik imzanın çalınması halinde 7/24 hizmet veren Elektronik İmza Servis Hizmet Sağlayıcılarına durumun derhal bildirilmesi gerekiyor. Diğer yandan elektronik imzalarda bir açık bir de gizli anahtar bulunmaktadır. Kartınızı ya da mobil cihazınızı kaybetseniz dahi pin kodunu bilmedikleri sürece kartınızı başkasının kullanarak işlem yapması mümkün olmayacaktır. Üçüncü olarak, birinin böyle bir işlem yapabilmesi durumunda, tüketicinin mağduriyeti zorunlu e-imza sigortası ile giderilecektir. Sonuç olarak tüketiciye yansıyan hiçbir sorun olmayacaltır. -Elektronik imzaya şüpheyle yaklaşanların en büyük gerekçeleri internet ortamında yapılan işlemlerin güvenli olmaması; elektronik imzayı bu noktada güvenli kılan şey ne? Kopyalanarak kullanılamaz mı? Elektronik imza, tam da bu noktada, internet üzerinden yapılan işlemlerin güvenli olması için var. Bu amaçla 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu ile elektronik imza elle atılan imza ile aynı hukuki değerde kabul edildi. Elektronik imzanın alt yapısı kriptografi alt yapısıdır, 1024 bitlik anahtarlar kullanılır, kırılması, çalınması, taklit edilmesi çok zordur. Ayrıca açık ve kapalı anahtarlar kullanılmak suretiyle daha da güvenlik sağlanmıştır. Elektronik imzanın bir özelliği daha vardır; imzayı kullanan bunu inkar edemez. Sizin tarafınızdan kullanılıp kullanılmadığı ispatlanabilen bir şeydir. Bu nedenlerle elektronik imza güvenli bir üründür, 10 yıldır kullanılmaktadır, bugüne kadar ciddi bir sahtecilik işi olmamıştır. -Elektronik İmza Kanunu çıkalı 4 sene oldu, ancak internet bankacılığı hizmetlerinde halen elektronik imza zorunlu değil. Kullanımın arttırılması için bankalara yönelik zorlayıcı düzenlemeler yapılması gündemde mi? Zorlama çok da uygun olmayabilir. Türkiye nin 5 büyük bankası mobil elektronik imza kullanıyor. Zamanla elektronik imza kullanımının faydaları, gerek uygulama sağlayıcılar, gerekse tüketiciler tarafından görüldükçe kullanımı artacaktır. Mobil imza sayısı, elektronik imza sertifikası sayısını geçmiştir. Mobil elektronik imzanın da mazisi bir yıllıktır. Tek bir GSM işletmecisi tarafından verilen hizmet, diğer GSM işletmecisinin de devreye girmesiyle yaygın olarak kullanılmaya başlamıştır. Yani zorlamaktan ziyade, ihtiyacı giderdiğini herkesin görüyor olması insanları kullanıma yönlendirecektir. -Elektronik imzayı en çok hangi kesimin ne gibi konularda kullandığına dair istatistiksel çalışmalarınız var mı? Böyle bir çalışma her sene sonunda yapılıyor. Yıl henüz bittiği için veriler elimizde değil. Mobil elektronik imzanın ağırlıklı olarak finans sektöründe kullanıldığını biliyoruz. UYAP, Türk Patent Enstitüsünün, Sanayi Bakanlığının, Gümrük Müsteşarlığı nın projeleri var, buralarda da elektronik imza kullanılıyor.

8 Av. Gökhan AHİ İstanbul Barosu -Kurultayımızın ana konularından biri Bilişim ve Hukuk, bu konudaki düşünceleriniz neler, programı inceleme fırsatı bulabildiniz mi? Kurultayın ana temasının olması çok önemli, çünkü artık bilişimden soyutlanmış bir hukuk düşünülemez. Hem hukukun bilişime ihtiyacı var, hem bilişimin hukuka ve düzenlenmeye. Artık bilişim suçları da çoğalmaya başladı, bu da hukuku ilgilendiriyor. Yine elektronik ticarette hukuksal düzenlemelere ihtiyaç duyuluyor. Bu gibi nedenlerle ana tema olarak bilişim seçilmesi çok yerinde olmuş. -Ankara Barosu Bilgi İşlem Merkezi faaliyetleri konusunda bilginiz var mı? Bu konuda ne düşünüyorsunuz? Evet yakından takip ediyorum. Bilgi İşlem Merkezi Başkanı ile de irtibat halindeyiz. Çok güzel bir derginiz çıkıyor. Biz İstanbul Barosu olarak dergi projesini hep güncel tutarak yapmak istedik ancak olmadı. Bu nedenle Ankara Barosu Bilgi İşlem Merkezi ni bir dergi çalışması yaptığı için kutluyorum. Bu dergi, güncel hukuk bilgisi veren ve sürekli kendini yenileyen aktif bir yayın organı. Bildiğim kadarıyla dergi Türkiye nin her yanına da gönderiliyor, biz İstanbul dan dahi edinebiliyoruz. Tüm sayılar web sitesinden de takip edilebiliyor. Gayet başarılı bir çalışma. -İstanbul Barosu nun gerek Bilgi İşlem Merkezi olarak gerekse Bilişim Kurulu olarak faaliyetleri neler? Biz bilgi-işlem merkezi yapılanmasına gitmektense, baronun bilgi işlem alt yapısından çok, bilişim hukuku alanında çalışıyoruz. Bu konuda araştırma, geliştirme yapmak üzere kurulmuş bir merkeziz. Konferanslar, sempozyumlar, avukatlara meslek içi eğitim seminerleri düzenliyoruz. Geçenlerde 5651 sayılı Kanun ile ilgili bir toplantı yapmıştık. Bu toplantıda hukuk alanında ilk kez olarak, 9 saat boyunca internetten canlı yayın yaptık. Anadolu dan bir çok meslektaşımız arayarak bizi tebrik etti. Kendi masalarının başında oturarak İstanbul daki güncel bir konferansı takip etmek onları çok sevindirmiş. Biz de böyle bir ilki yapmaktan gurur duyduk. -Bildiğiniz gibi Ankara Barosu devam eden Bilişim Hukuku Sertifika Programları düzenliyor ve bu programlara katılım ve ilgi oldukça fazla. İstanbul Barosu nda da bu tarz faaliyetler var mı? Biz bilişim hukuku ile ilgili iki meslek içi eğitim semineri yaptık. İlki iki sene önce yaptığımız geniş katılımlı bir seminerdi. Bir günde 7 tane ana konu belirleyerek yaptığımız bu programın çok verimli olduğunu söyleyemeyeceğim, meslektaşlarımıza sadece genel bilgi verdik. Daha sonra, ciddi ve akademik bir meslek içi eğitim semineri yapmaya karar verdik. Türkiye de bilişim alanında uzman bir çok uzman, doçent, profesör, avukatın desteği ile 30 kişi katılımlı bir seminer gerçekleştirdik. Bu seminerde sertifika alma koşulunu sonunda bir tez vermeye bağladık. Bu programın sertifika programı geçenlerde düzenlendi. Bundan sonra da, 3 ayda 1, 30 kişilik gruplarla seminerlere devam etmeyi planlıyoruz. Av. Özdemir ÖZOK Türkiye Barolar Birliği Başkanı -Ankara Barosu Televizyonu ve Ankara Barosunun genel olarak Bilişim Faaliyetleri konusunda meler düşünüyorsunuz? Biliyorsunuz, orada çok yetenekli iki meslektaşımız, kardeşimiz var. Onlar, kendilerinden beklenmeyecek bir performans gösteriyorlar. UYAP konusundaki çalışmalar, Ankara Barosunun web sayfasının düzenlenmesi, iddialı Ankara Barosu Televizyonu, bütün bunlar o iki arkadaşımızın düşüncesi ve emeği ve onlara destek veren sizler gibi arkadaşlarımızın da katkısıyla çok önemli bir noktaya geldik. Ankara Barosu yeniliklere çok açık, gerçekten kutluyoruz. Bu yenilikleri uygulamaya koyma konusunda da büyük cesaret olması ve Yönetim Kurulu nun bunların arkasında durması lazım. Bu nedenle kutluyorum. Prof. Dr. Ethem DERMAN Dr. Atilla ÖZGİT -DNS Çalışma Grubunda ne gibi faaliyetler gerçekleştiriyorsunuz? E.D: Örneğin, bir kimse alan adı ismi istiyor ve belge sunuyor, ancak belgeyle kişinin ismi tutmuyor. Kişinin adı Meral, Beral şeklinde alan adı almak istiyor. Bunu vermiyoruz ve benzer konuları DNS Çalışma Grubunda tartışıyoruz. Bu gibi uyuşmazlıkları değerlendiriyoruz. Bu ismi şu kişi almış, ama o ismi benim kullanmam gerek, ondan daha meşhurum, firmam daha büyük şeklinde talepler geliyor. Bu başvuruları inceliyoruz. -DNS Çalışma Grubu bir hakem heyeti işlevi mi görüyor? A.Ö: Sadece hakem heyeti işlevi değil. Türkiye de hangi alan adları kullanılması konusunda, örneğin av.tr gibi kurulda görüşmeler yapıyoruz. Av.tr uzantılı alan adı da iki yıl önce kurulda gündeme gelmiş, Barolar Birliği ile konuşulmuştu. Bunun dışında yeni alan adlarının açılması sırasında hangi belgeler gerekir gibi yürütmenin düzenlenmesi adına toplantılar ve çalışmalar yapıyoruz. 7

9 RÖPORTAJ 8 -Alan adlarına ilgi nasıl? E.D:İlgi maalesef çok az, çünkü insanlar internette nasıl bulunacaklarını henüz bilmiyorlar, o kültür henüz yok. Şu anda internetten chat leşmek var, mail leşmek var. Kendi adımı internette nasıl bulurum kültürü henüz yerleşmedi. Avukatlarımıza da yerleşmedi, doktorlarımıza da yerleşmedi. Bunun hızla gelişeceğini umut ediyorum. Şu ana kadar Türkiye de adet alan adı alınmıştır. Ben 2010 yılında bunun e ulaşacağını ümit ediyorum. Sıçrama birden bire olacak düşüncesindeyim. -DNS Çalışma Grubu bildiğimiz kadarıyla bu konuda herhangi bir düzenleme olmadığından oluşturulmuş bir heyet. Alan adları konusunda herhangi bir mevzuat çalışması var mı, Türkiye de ve Dünya da durum nasıl? A.Ö: Dünyada bir uyuşmazlık çözüm mekanizması var. 100 kadar özel şirket var, itirazlarınızı onlara yapıyorsunuz, onlar bir tahkim kurulu gibi çalışarak karar veriyorlar. Karar verdikleri zaman da bu geçerli oluyor. Türkiye de de bunun benzeri olarak Uyuşmazlıkları Çözüm Kurulu şeklinde bir kurul oluşturma çabası içerisindeyiz. Umarız, önümüzdeki seneler içerisinde Mahkeme öncesi basamak olarak böyle bir mekanizma oluşturacağız. Av. Yasin BECENİ İstanbul Barosu -E-Dönüşüm projelerinde ne gibi faaliyetler yürütüyorsunuz? Türkiye Bilişim Vakfının baş hukuk danışmanı olmam sebebi ile e-dönüşüm projeleriyle yakından ilgileniyorum. Türkiye Bilişim Vakfı bu çalışmalara çok önemli açılımlar getiriyor. Ben de vakıf tarafından gerek e-dönüşüm projesi icra kurulu bünyesinde yapılan çalışmalara gerek bilgi toplumu stratejisi eylem planı çalışmalarına gerekse bu konuyla ilgili yapılan mütesebat çalışmalarına destek veriyorum. Onun dışında Bilgi Üniversitesi şapkasıyla beraber buradaki kamu kurumlarına özellikle e-dönüşüm projesi icra kurunun belirlemiş olduğu strateji doğrultusunda, projeyi hayata geçirmeleri için hukuksal alt yapı konusunda destek veriyorum. AB Komisyonuna bu konuda yaptığımız raporlamalar var. AB Komisyonu Türkiye deki bu çalışmaları çok yakından takip ediyor. Özellikle AB uyum süreci içerisinde Türkiye de yapılan müktesebat değişikliklerinin ne çerçevede olduğunu da üniversite bacağıyla AB Komisyonuna raporluyoruz. Bu raporlar da periyodik dönemler içerisinde AB Komisyonu tarafından yayınlanıyor. -Kurultayımız ve Ankara Barosu nun bilişim faaliyetleri hakkında ne düşünüyorsunuz? Önemli bir bilinç yarattığını düşünüyorum. Türkiye de Bilişim Hukuku konusunda çalışan çok insan yok. Bu nedenle önemli bir farkındalık yaratılıyor. Önceki Kurultayda da böyle olmuştu. Bu Kurultayda daha fazla katılım var. Ankara Barosunu yaptığı çalışmalar yerini buluyor. Umarım bir sonraki Kurultaylarda daha geniş ve bilinçli kitlelerle karşılaşacağız. -İstanbul Barosu Bilişim Merkezi olarak ne gibi çalışmalar yapıyorsunuz? İstanbul Barosu olarak daha çok konferans ve workshop bazlı çalışmalar yapıyoruz. Buralarda bilişim konusundaki güncel bir takım gelişmeler ortaya konuluyor. En son 5651 sayılı Kanun ile ilgili bir çalışmamız oldu. İstanbul Barosu Bilişim Merkezi, turkinternet.com un katılımıyla düzenlenen bu konferans internet sitemizden canlı olarak yayınlandı. Bunun dışında belli dönemlerde çeşitli üniversitelerle işbirliğine gidilerek konferanslar düzenleniyor. Bir de İstanbul Barosu Staj Eğitim Merkezinde Kitle İletişim Hukuku adı altında dersler veriyoruz. Av. Sinan ÖZTÜRK- Türk Hukuk Sitesi -Türk Hukuk Sitesi ile ilgili genel bilgi alabilir miyiz? Türk Hukuk Sitesi İnternetin ilk hukuk sitesi, 96 yılında kurumuş bir site. Halen de internetin en büyük hukuk sitesi civarında üyemiz, günlük ziyaretçimiz var. Hukuk alanında önemli bilgi platformlarından biri olduğunu düşünüyoruz. Ankara Barosu nun düzenlediği bu etkinlik bildiğim kadarıyla hukuk siteleriyle ilgili ilk etkinlik. Hukuk siteleri daha önce hiçbir konferans ya da kurultayda ele alınmamıştı. Türk Hukuk Sitesi olarak Kadın Hakları gibi bir çok konuda oluşumlarımız var. Kadın Hakları ile ilgili bu oluşum dernekleşme aşamasında. Bu süreçte üyelerimizin TV programlarına, canlı yayınlara katıldıkları oldu, ancak böyle bir etkinliğe Türk Hukuk Sitesi olarak ilk kez katılıyoruz. Ankara Barosu na bu anlamda bizleri de düşündüğü için teşekkür ediyoruz. -Türk Hukuk Sitesinin ortaya çıkışı nasıl oldu? Nasıl kuruldu ve nasıl gelişti? THS 1996 yılında kuruldu. İnternetteki ilk Türkçe Hukuk sitesiydi. Sitemizin kurulduğu yıllarda internette hukukla ilgili hiçbir Türkçe bilgi yoktu. Barolar Birliği nin, Yargıtay ın web sayfası yoktu. Google a girip hukuk kelimesini arayarak da bir şey bulamıyordunuz çünkü google da yoktu, o zamanlar arama motoru olarak Yahoo vardı. Yahoo dan hukuk yazıp arattığınız zaman bulabilidğiniz sadece Güney Kıbrıs Rum Kesiminin hazırladığı olumsuz bazı sitelerdi. THS, bu dönemde olanlara tepki olarak kurularak ilk Türkçe Hukuk içeriğini sağladı. İlk kurulduğunda THS olarak kurulmamıştı, Hukuk Sayfaları adı altında birkaç sayfalık mütevazi bir site olarak kurularak daha sonraları zaman içerisinde büyüdü ve ilk listesini oluşturdu, ilk Türkçe hukuk forumu imkanını sundu yılından bu yana da kendi ismiyle sitesinde hizmet veriyor.

10 -Türk Hukuk Sitesi için kaç kişilik bir ekip çalışıyor? Bütün forumlar moderatör onayından geçiyor mu, forumların takibini nasıl yapabiliyorsunuz? üyemiz olsa da, ticari bir site olmadığımızdan üye alımını sınırlandırıyoruz. Özellikle hukukçulara yönelik üyeliği düşündük. Hukukçu olmayan üyelerimizin hukukçu bir üyeden edindikleri referans koduyla üye olmaları mümkün. Üye olduktan sonra forumlara sınırsız olarak erişebiliyorsunuz, ancak Kadın Hakları gibi bazı özel forumlarımıza üye olmadan da yazı yazabiliyor soru sorabiliyorsunuz, bu yazılar editörlerimizin onayından geçtikten sonra yayınlanıyor. Şu anda 11 kişilik bir editör grubumuz var. Onun dışında tane de farklı hukuk alanlarını konu edinen çalışma grubumuz var, onları da eklersek editör sayımız 200 e ulaşıyor. Forum yöneticisi olarak da kişi kadarız. -THS deki avukatlar arası yardımlaşma adına, farklı şehirlerde faaliyet gösteren avukatların bazı işlerini birbirlerine paslamaları konusundaki uygulamadan bahsedebilir misiniz? Bu 2 yıl önce başlayan bir uygulama, yine THS nin ilklerinden biri. Şehirlerarası Nöbetçi Avukat şeklinde ilginç bir isim verdik. Diyelim ki siz İstanbul dasınız ve Ankara Adliyesinde bir işiniz var, Ankara ya gelmek yerine buradaki bir meslektaşınızdan yardım almak için foruma mesaj bırakıyorsunuz. Ücret söz konusu olmaksızın tamamen gönüllülük esasına göre çalışan bir sistem. Daha sonra formatı biraz değiştirerek Adliyeye Gidiyorum şeklinde isimlendirdik. Bu sistemde, adliyeye siz gidiyorsunuz, giden kişi olarak da foruma mesaj bırakıyorsunuz. Bu mesaj site ana sayfamızda görünüyor. Mesajı gören meslektaşlarımız size verdiğiniz iletişim bilgilerinden ulaşıyorlar. Şu anda 150 civarında aktif ilanımız var. Türkiye nin yaklaşık 120 adliyesinde her daim size yardımcı olacak birileri oluyor. Çok popüler bir uygulama oldu, meslektaşlarımız tarafından çok beğenildi sayılı kanun ile site sahiplerine yüklenen sorumluluklar bazı riskler doğurdu. Siz bu riskleri nasıl aşıyorsunuz? THS oldukça kuralcı bir site. Hukuk sitesi olduğumuzdan doğal olarak hukuka olması gerektiğinden de çok saygılıyız. Dolayısıyla bizim site ve forum kurallarımız da oldukça sert. Forumda hukuki görmediğimiz, hatta etik bulmadığımız yorumları siliyoruz. Site olarak hukuki anlamda bizim başımız hiç ağrımadı. Ancak bir kez bir meslektaşımız, diğerinin yazdığı bir yazı nedeniyle Baroya şikayette hatta savcılığa suç duyurusunda bulundu. Bir kez de bir meslektaşımızın makalesinden izinsiz alıntı yapıldığı için şikayet hakkını kullandığını gördük, ancak Siteye yönelik hiçbir hukuki sorunumuz olmadı. Biz bu konuda çok hassasız. Kalabalık bir site olduğumuz için meslektaşlar arası bazı sorunlar olabiliyor, bunları da kendi içimizde çözmeye çalışıyoruz. BARO TV KURULTAYDA GÖRÜCÜYE ÇIKTI Av. Gökhan AHİ- İstanbul Barosu -Ankara Barosunu tebrik etmek istiyorum. İstanbul Barosu olarak biz, bir konferansın canlı yayını gerçekleştirdiğimizden bahsederken, siz çok daha büyük bir hedeften bahsediyorsunuz. Bu hedef gerçekten büyük ve güzel bir hedef. Umarım başarılı olur, çünkü güncel ve yeni bilgilere Anadolu daki meslektaşlarımızın ulaşması zor olabiliyor, çıkan hukuk kitaplarını dahi ancak sipariş yoluyla edinebiliyorlar. Baro TV onlar için de çok büyük ve bulunmaz bir fırsat. Biz İstanbul Barosu avukatları trafikten çok muzdarip bir meslek grubuyuz. Gün içinde sürekli bir yerlere yetişmek zorundayız, bu nedenle mesleki toplantılara katılmak çok da kolay olmuyor. Büromuzda oturduğumuz saatlerde bunları online olarak takip edebilmemizin çok faydalı olacağını düşünüyorum. Önemli olan bu uygulamanın devamlılığının sağlanması, umarım bu sağlanabilir. Prof. Dr. Ethem DERMAN -Baro TV çok güzel bir uygulama, teknolojiyi bu şekilde kullanmak gerekli. Televizyon gayet güzel bir olanak. Üyelerin izleyip izlemediği, kaç kişinin tıkladığı gibi bilgilerin belirlenmesi faydalı olur, aferin derim. Dr. Atilla ÖZGİT - Ankara Barosu nu kutluyorum. İnternet giderek yaygın bir teknoloji haline geliyor. Sosyal hayatta, hukuk sisteminde çok sıklıkla karşılaşılan durumlarla ilgili olarak yurttaşları bilgilendirmede müthiş bir işleviniz var bence. Av. Yasin BECENİ- İstanbul Barosu -Baro TV bilinçlendirme ve farkındalık yaratma açısından çok güzel. İletişim araçlarını bu şekilde kullanmamız çok güzel bir gelişme, çalışmalarınızda başarılar diliyorum. Nursel ATAR New York Barosu -Bu konuyu araştırmak istiyorum. Daha önce ne Amerika da ne Kanada da bir baronun televizyonu olduğunu gördüm. Acaba ben mi duymadım araştırmak istiyorum. Olduğunu sanmıyorum. Eğer yoksa Ankara Barosu bir ilki gerçekleştirmiş olacak. Tebrik ediyorum. Prof. Edward Morse Bence web kanalı uygulaması mükemmel bir fikir. Biz de bazı eğitim programlarını buna benzer şekilde medya yoluyla yürütüyoruz. Ama bence siz bir web kanalına sahip olmakla Amerika Birleşik Devletlerinin önüne geçmişsiniz. Bu konuda neler yapabileceğimizle ilgili Amerikan Barolar Birliği Başkanıyla konuşmalıyım. Av. Jeffrey Goldon Böyle bir uygulamamız olduğundan emin değilim. Sizin burada yaptığınız gibib büyük dönemsel toplantılarımız için TV çekimi yapıyoruz ama bunu yayınlamak gibi bir uygulamamız yok. Bu da çok etkileyici, çok heyecan verici. Av. Akif Kurtuluş-Ankara Barosu Baronun içinden biri olduğum için Baro TV uygulamadan haberdarım. Çok güzel bir şey, iletişim araçlarını ne kadar çoğaltırsanız o kadar iyidir. Televizyon, radyo, epey önceden kullanılmaya başlanan SMS mesaj sistemi. Ben artmasından yanayım. Ne kadar güzel ki bu imkanları Baro olarak kullanıyoruz. Emeği geçen arkadaşlara teşekkür ederim. 9

11 MAKALE UYAP SMS BİLGİ Sistemi Av. Özgür ERALP/ Ankara Barosu Bilgi İşlem Merkezi Başkanı 10 GİRİŞ Biz avukatların 2004 yılından beri aktif olarak kullanmaya başladığı UYAP Avukat Portalına çok faydalı bir modül daha eklendi tarihi itibariyle aktif olarak çalışmaya başlayan UYAP SMS Bilgi Sistemi avukatların takip ettikleri dosyalara ilişkin bilgileri artık cep telefonlarına kadar getiriyor. İlk defa Ocak 2008 tarihleri arasında düzenlenen Ankara Barosu Uluslararası Hukuk Kurultayı 2008 de kamuoyuna tanıtılmış olan bu modülün aktif hale getirilmesini Türk yargı sisteminde bir devrim olarak kabul etmek gerekiyor. Bu çalışmada UYAP SMS sistemi ilgili genel bilgilere yer vermekle birlikte özellikle Avukat Portalından alınmış görüntüler eşliğinden sistemin nasıl işlediğini göstermeye çalışacağım. UYAP SMS BİLGİ SİSTEMİ NEDİR? Adalet Bakanlığı, mahkeme kararlarının ve diğer adli işlemlerin SMS yoluyla ilgililerin cep telefonlarına gönderilmesi için AVEA ve TURKCELL le işbirliği protokolü imzalamıştır. Ulusal Yargı Ağı Projesi nin (UYAP) mobil ayağını teşkil eden UYAP SMS Bilgi Sistemi yle avukatlar ve vatandaşlar dava açılması, icra takibi başlatılması, duruşma tarihi gibi bilgileri adliyeye gitmeden cep telefonlarına gönderilen kısa mesajlarla öğrenebilmektedir. UYAP SMS Bilgi Sistemi; mahkemeler, Cumhuriyet savcılıkları ve icra daireleri gibi adli birimlerce gerçekleştirilen ve taraflara iletilmesi gereken bilgi, veri ve duyuruların GSM Operatörleri aracılığıyla avukatlara ve ilgili kişilere SMS yolu ile sunulmasını amaçlıyor. Bu sistem sayesinde, adli makamlardaki yetkililer, UYAP portalları üzerinden işlemlerini onayladıkları anda otomatik olarak ilgili kişilere SMS gönderilecek. 1 Nisan 2008 tarihinde hizmete girmiş olan sistem, avukat ve vatandaşların adliyelere giderek ilgili oldukları dosya ya da işlemler hakkında bilgi almak için harcadıkları zaman, emek ve masrafı ortadan kaldıracaktır. UYAP SMS Bilgi Sistemi ile adli işlem bilgilerinin taraflara en hızlı şekilde bildirilmesi, bilgilere her an her yerden ulaşılabilmesi, tarafların UYAP sistemindeki dosyalarında yapılan işlemlerden anında haberdar edilmesi, tebligat sürecinin kısaltılması ile tebligat ve kırtasiye giderinin azaltılması hedeflenmektedir. Ayrıca sistemin yaygın bir şekilde uygulanmasıyla adliyelerdeki iş yükünün azalması, işlemlerin hızlanması ve uygulamada şeffaflığın sağlanması beklenmektedir. SMS YOLU İLE BİLGİLENDİRME NASIL YAPILMAKTADIR? Avukatlar ve vatandaşlar sistemden aşağıdaki şekilde yararlanabilmekteler: UYAP üzerinden onay süreci tamamlanan ve gönderilmesi uygun görülen işlemlere ilişkin veriler belirlenen içerikle kullanıcıların cep telefonlarına SMS yolu ile iletilmektedir. Sistem İlk Bilgilendirme SMS i ile avukat ve vatandaşlara vekili ya da tarafı oldukları davayla ilgili ilk işlem hakkında somut bilgiler veren bir

12 mesaj göndermektedir. Örneğin; Hakkınızda Ankara 28. İcra Müdürlüğünde 2008/15 numara ile icra takibi başlatılmıştır, daha fazla bilgi almak istiyorsanız 4060 numaralı servise mesaj göndererek bilgi alın ya da abone olun şeklindeki bir mesajla ilgili kişiye bilgi verilmektedir. Bu İlk Bilgilendirme SMS inden ücret alınmamaktadır. Kullanıcılar, dilerlerse anlık sorgulama ile istedikleri bilgilere ulaşabilmekte ya da sisteme kaydolarak (abonelik sistemi) sorgulama yapmaksızın bilgilerin SMS yolu ile kendilerine gelmesini sağlayabilmekteler. Avukat ve vatandaşlar Anlık Sorgulama ile herhangi bir abonelik söz konusu olmaksızın, öğrenmek istedikleri dava ya da işlemle ilgili kısa mesajı 4060 a göndererek, sistem tarafından kendilerine gönderilen cevap SMS i ile bilgi alabilmekteler. Bu durumda ilgili oldukları dava ya da işlemle ilgili bilgiler abonelik söz konusu olmadığı için ancak sorgulama yaptıkça kendilerine gönderilebilmektedir. Bilgi almak için sisteme gönderilen kısa mesaj içeriklerine, Adalet Bakanlığı web sayfasından ( sms/icerik/icerik.asp) ulaşılabilmektedir. Kayıtlı Sorgulama ile sisteme kayıt yaptıran avukat ve vatandaşlara ilgili oldukları dava ya da işlemlerle ilgili süreçler hakkında SMS yolu ile sürekli olarak bilgilendirme yapılmaktadır. Avukatlar ayrıca vekil olarak katıldıkları dava ya da işlemlerle ilgili bilgilendirmelerin içerik ve düzeyini Avukat Portalından belirleyebilmektedir. Bu sayede bir dosyada sadece bilirkişi inceleme raporunu bekleyen avukat bu dosyada bilirkişi raporuyla ilgili SMS alırken, başka bir dosyada yargılama süreçlerinin tamamını takip etmek isteyen aynı avukat ilgili dosyada seçtiği tüm süreçlerle ilgili olarak bilgilendirme SMS i alabilmektedir. 1 gönderilen SMS in ve bu SMS e istinaden UYAP tarafından avukata gönderilen bilgi SMS inin toplam ücreti, operatör FİRMA nın standart SMS tarifesi üzerinden 7 SMS/14 kontör olarak ücretlendirilmektedir. SMS Bilgi Sistemi üzerinden yapılan sorgulamalarda ücretlendirme 1- Sorgu mesajı UYAP Bilgi Sistemine gönderildiğinde kullanıcıdan 1 SMS (2 kontör) ücret kesilir. 2- Eğer sorgulanan bilgi bulunur ve kullanıcıya döndürülürse her mesaj için 6 SMS (12 kontör) ücret kesilir. 3- Sorgulama sonucunda herhangi bir bilgi bulunamaz ise kullanıcıya bu konuda uyarı verilir ve herhangi bir ücret kesilmez. Abone olan kullanıcılar için ücretlendirme Abone olan kullanıcılara gönderilen her mesaj içeriği 6 SMS (12 kontör) ile ücretlendirilmektedir. Hata mesajlarının ücretlendirilmesi Hatalı gönderilen sorgu içeriklerine cevap şeklinde sistem tarafından gönderilen mesajlar ücretlendirilmemektedir. 2 UYAP SMS BİLGİ SİSTEMİ HAKKINDA AKLA GELEBİLECEK SORULAR 1- Kişisel verilere TC Kimlik numarası bilgisine sahip tüm kişiler tarafından erişilebilmesi hukuken doğru mudur? ÜCRETLENDİRME Kamu hizmeti amacıyla hayata geçirilen hizmetin, sürekliliğini sağlayabilmek, sistem performansını lüzumsuz kullanımlarla düşürmemek için, Anlık/ Kayıtlı Sorgulama Servisi kapsamında servislerden birinden yararlanmak amaçlı avukat tarafından 1 SMS Projesi ile sorgulanabilen bilgiler dosyaların durumunu belirten kapak bilgilerini ihtiva etmekte olup, içerikler hazırlanırken kişisel verilerin veya hukuken sorun oluşturacak veriler projeye dâhil edilmemiştir. Proje kapsamındaki SMS ler kişilerin takip etmek için yargı birimlerine şahsen gidip, kalemlerden öğrenebildikleri bilgilerin

13 MAKALE herhangi bir bürokratik süreç işletilmeden doğrudan erişilebilir hale getirilmesini sağlayacak içeriklerdir. 2- Proje ne kadar sürede tamamlanmıştır. Maliyeti nedir? SMS ile yapılan sorgulamalar ve sistem tarafından gönderilen SMS lerin içeriği hangi dosyadan gönderilmiş ise dosya kayıtlarına herkesin görebileceği şekilde yansımaktadır. Proje yaklaşık 6 aylık bir çalışma sonucunda tamamlanmış olup, mevcut UYAP Bilgi Sistemi altyapısı kullanıldığı ve Adalet Bakanlığının kendi kaynakları ile hazırlandığı için ayrıca bir maliyet söz konusu olmamıştır. 3- Gönderilen SMS lerin hukuki mahiyeti nedir? Tebligat yerine geçecek mi? Gönderilen SMS ler bilgi amaçlı olup, tebligat niteliğinde değildir. Ancak 5271 Sayılı CMK nın 43. Maddesinde tanıkların her türlü araçla çağrılabileceği düzenlenmiştir. 3 Bu kapsamda hüküm ifade edecektir. Ancak aynı madde gereğince çağrı kağıdına bağlanan sonuçlar SMS ile bildirimlerde uygulanamayacaktır. Ör: Tarihinde Numaralı cep telefonundan temyiz bilgisi sorgulandı. Cevap olarak Dosya tarihinde temyize gönderilmiştir. bilgisi gönderildi. 6- Sistemin yoğun kullanılması UYAP ta herhangi bir kilitlenmeye sebep olabilir mi? SMS ile gelen sorgulama talepleri kullanılan bir alt yapı ile sistemin yoğunluğuna göre kuyruğa alınmakta ve cevaplanmaktadır. Ayrıca SMS içeriklerinden kaynaklanan sorgulamalar sisteme en düşük yük getirecek şekilde tasarlanmış olduğundan böyle bir durum oluşması beklenmemektedir. 4- Gönderilecek SMS lerin ücretlendirilmesi nasıl yapılacaktır? Gönderilen SMS ler, FİRMA nın standart SMS tarifesi üzerinden 7 SMS/14 kontör olarak ücretlendirilecektir. Eğer hatalı mesaj gönderilmiş ise veya talebe uygun kayıt yok ise, bu durumlarda gönderilen SMS ler ücretlendirilmeyecektir. 5- SMS lerin içeriği tutuluyor mu? Loglama yapılıyor mu? 3 Tanıkların çağrılması Madde 43 (1) Tanıklar çağrı kâğıdı ile çağrılır. Çağrı kâğıdında gelmemenin sonuçları bildirilir. Tutuklu işlerde tanıklar için zorla getirme kararı verilebilir. Karar yazısında bu yoldan getirilmenin nedenleri gösterilir ve bunlara çağrı kâğıdı ile gelen tanıklar hakkındaki işlem uygulanır. (2) Bu çağrı telefon, telgraf, faks, elektronik posta gibi araçlardan yararlanılmak suretiyle de yapılabilir. Ancak, çağrı kâğıdına bağlanan sonuçlar, bu durumda uygulanmaz. (3) Mahkeme, duruşmanın devamı sırasında hemen dinlenilmesi gerekli görülen tanıkların belirteceği gün ve saatte hazır bulundurulmasını görevlilere yazılı olarak emredebilir. 7- Sorgu içerikleri nasıl öğrenilecektir? Sorgu içerikleri 1 Nisan 2008 tarihi itibariyle Adalet Bakanlığının internet sayfasında yayımlanarak ve sürekli erişilebilir tutulmaktadır. Kullanıcılardan gelecek talebe göre servisler arttırılacaktır. 8- Proje kapsamında vatandaşa hangi birimlerde yer alan bilgilere erişilebilecektir. Bu kapsamda Türkiye nin tamamında hukuk mahkemeleri, ceza mahkemeleri, icra daireleri, adli tıplar, Cumhuriyet başsavcılıklarının karara bağlanan hükümleri, idare mahkemeleri, bölge idare mahkemelerinde yer alan yargılamaya ilişkin ve iş akış onayı tamamlanmış bilgiler sorgulanabilecektir ve bu bilgilerin UYAP Bilgi Sistemi tarafından otomatik gönderilmesi için abone olunabilecektir. (4) Cumhurbaşkanı kendi takdiri ile tanıklıktan çekinebilir. Tanıklık yapmayı istemesi halinde beyanı konutunda alınabilir ya da yazılı olarak gönderebilir. (5) Bu madde hükümleri, kişinin ancak Cumhuriyet savcısı, hâkim veya mahkeme önünde tanık olarak dinlenmesi halinde uygulanabilir. (Onay çıktığı taktirde Cezaevleri ve Yargıtay da kapsama dahil edilecektir.) 12

14 9- Avukatlar ve kurumlar sistemden faydalanabilecek midir? Avukatlarda aynı vatandaşlar gibi tüm hizmetlerden faydalanabileceklerdir. Vekil oldukları dosyada kendi TC Kimlik numaralarını kullanacaklar ve mesajın başına ilave olarak AV ifadesini ekleyeceklerdir. 12- Yurtdışında yaşayan vatandaşlarımız da bu hizmetten faydalanabilecek mi? AVEA ve TURKCELL abonesi olan kullanıcılar yurt dışında da bu hizmetten faydalanabileceklerdir. 13- Sabit telefonlardan da bu hizmet kullanılabilecek mi? Kurumlar ile ilgili alt yapı çalışmaları tamamlanmış olup, kurumlar taraf oldukları dosyaları MTK (Merkezi Tüzel Kişilik Numarası) sorgulamak suretiyle sistemden faydalanabileceklerdir. Bu konudaki çalışmanın 3 ay içerisinde tamamlanması planlanmaktadır. 10- Gönderilen bilgilerin delil niteliği var mıdır? Gönderilen SMS ler sistem tarafından dosyadaki bilgilere göre otomatik oluşturulmakta olup, bilgilendirme amaçlıdır. Bunların delil niteliği taşıyıp taşımadığı hususunun takdiri yargı birimlerine aittir. 11- İlk SMS ile kişiye bilgi verileceği belirtiliyor. Kişinin cep telefonu numarasını nasıl tespit edeceksiniz? 9733 Sayılı Nüfus hizmetleri kanunun Geçici 1. Maddesi gereğince tarihinden itibaren kurumlar ve tüzel kişiler işlemlerinde T.C. Vatandaşlık kimlik numarası kullanmak zorundadırlar. 4 Bu kapsamda UYAP Bilgi Sisteminde mümkün olan tüm taraflar için uzun süreden beri T.C. Vatandaşlık kimlik numarası zorunlu olarak kullanılmakta olup, aynı eşleştirme GSM operatörleri tarafından da yapıldığından, UYAP üzerinden gönderilen TC Kimlik numarasına ait cep telefonu bilgisi GSM operatörü tarafından eşleştirilerek ilgilinin cep telefonuna ilk bilgi mesajı gönderilecektir. Türk Telekom Genel Müdürlüğünün de sisteme dâhil olması halinde, sabit telefonlardan da bu hizmeti kullanmak mümkün olabilecektir. 5 SİSTEMİN FAYDALARI 6 UYAP SMS Bilgi Sistemi; 1- Bir yönüyle e-devletten (Elektronik Devlet) m-devlete (Mobil Devlet) geçiştir. 2- Vatandaşın zaman ve mekan sınırı olmadan talepte bulunabildiği e-devletten, vatandaşının hakkını takip eden ve hak kaybına uğramaması için vatandaşını bilgilendiren devlete geçişin bir aşamasıdır. 3- Şartları oluştuğunda vatandaşlara mükemmel bir hukuki koruma, bir alarm sistemi sağlayacaktır. Vatandaş hakkında açılan bir dava veya yargılama aşamasındaki bir işlemden, aracısız olarak önce kendisinin haberi olması sağlanacaktır. 4- Avukat ve vatandaşların adliyelere giderek ilgili oldukları dosya ya da işlemler hakkında bilgi almak için harcadıkları zaman, emek ve masrafı ortadan kaldırarak, daha etkin yollardan yargıya erişim sağlayacaktır. 5- UYAP SMS Bilgi Sistemi ile yargı işlem bilgilerinin taraflara en hızlı şekilde bildirilmesi sağlanacaktır. 4 GEÇİCİ MADDE 1- (1) Kurumlar ve tüzel kişiler bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren iki yıl içinde mevzuatlarını bu Kanun hükümlerine uygun hale getirerek işlemlerinde kimlik numarasını kullanmak zorundadırlar. (Yayımlandığı R.Gazete : Tarih : 29/4/2006 Sayı : 26153) 6- Bilgilere her an her yerden ulaşılabilmesi

15 MAKALE sağlanacaktır. 7- Yargılama aşamasının tüm süreci şeffaf hale gelecektir. 8- Şeffaflık sayesinde otomatik denetim sağlanacaktır. 9- Yargı birimleri için iş gücü kaybı engellenecektir. 10- Gönderilen ilk mesaj ve vatandaşa gönderilen SMS ler ile yargının hızlanması sağlanacaktır. için sorgulama yapılacak dosyanın numarasının ve ilgili avukatın TC Kimlik numarasının kullanılması gerekmektedir. Sistem avukat sorgulamalarında avukatın kişisel olarak taraf olduğu dosyaların değil, vekil olduğu dosyaların bilgilerini döndürür. TC Kimlik numarası ile birlikte dosya numarası kullanılmadan sorgulama yapılan içeriklerde mesaj içerisinde yer alan cep telefonu numarası ile, mesaj gönderilen cep telefonunun ilgili operatörde kayıtlı olduğu kişinin TC Kimlik numarasının aynı olması zorunludur. 11- Vatandaşlar için zaman ve mesai israfının önüne geçilecek, dava bilgilerine en düşük maliyetle en hızlı şekilde erişimleri sağlanacaktır. 12- Vatandaşa bilgi amaçlı olarak davetiyeden önce gönderilecek SMS ler ile yargılama giderleri düşürülecektir. 13- Bilgi edinme hakkının kullanımı bürokrasi olmaksızın etkin şekilde sağlanacaktır. 14- Mağduriyetlerin ve hak kayıplarının önüne geçilecektir. 15- İhzar veya davetiye göndermek yerine vatandaşa gönderilecek SMS ile vatandaşa doğrudan ulaşılabilecek, kolluk kuvvetlerinin emek ve zaman kaybını engelleyerek asıl işlerine yoğunlaşmalarını sağlayacak, yargılama giderlerini azaltacak, insan onuruna daha uygun bir iletişim yöntemi olması nedeniyle devlete/yargıya olan güveni arttıracaktır. AVUKAT UYAP SMS BİLGİ SİSTEMİ 7 Sorgulama yapmak için cep telefonunun mesaj gönderme bölümüne TCKİMLİKNO DOSYANO AV+MESAJKODU yazılıp 4060 a gönderilmelidir. (Mesaj formatları vatandaş ile aynı olup yalnızca mesaj kodunun başına AV eklenmesi gerekmektedir) Örnek sorgu: /27 AVDURUSMA Sistem tarafından verilen cevap: 2007/27 sayılı dosyada :30:00 tarihine duruşma günü verilmiştir. Ücretlendirme: Sorgu SMS ler 14 kontör olarak ücretlendirilir. Sorgu içerikleri ( icerik/icerik.asp) Eğer sorgu sonucunda telefona gönderilecek bilgi birden fazla mesaja sığıyor ise kullanıcıya bu konuda bir bilgi mesajı gönderilir ve mesajların gönderilmesini isteyip istemediği sorulur. 14 Avukatlar SMS Bilgi Sisteminden iki şekilde faydalanabilirler. 1- UYAP Bilgi Sisteminden sorgulama yapmak: Sorgulama yöntemi ile cep telefonundan 4060 a gönderilecek SMS ile UYAP Bilgi Sisteminde yer alan dosyaların durumu hakkında bilgi alınabilir. Bu işlem UYAP SMS Bilgi Sistemine abone olmak: Yargı birimlerinde görülmekte olan bir dosyalarda herhangi bir olay gerçekleştiğinde eğer dosyanın tarafı olan avukat SMS bilgi sistemine abone ise bilgi mesajı ile anında gerçekleşen olaydan haberdar edilmektedir. Örnek mesajlar:

16 a. Ankara 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2008/345 sayılı dosyasında tarihli duruşmaya, Avukat Ahmet Keskin katılmamıştır. b. Ankara 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2008/345 sayılı dosyası tarihinde temyize gönderilmiştir. c. Ankara 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2008/345 sayılı dosyasında görevsizlik kararı verilmiştir. 3- UYAP Bilgi Sistemi tarafından gönderilen şifre ile abone olunacak telefonun ilgili avukata ait olduğu doğrulandıktan sonra abone işlemlerinin yapılacağı ekran açılır. SMS Bilgi sistemine nasıl abone olunur? Avukatlar SMS bilgi sistemine avukat portalını kullanarak abone olmaktadırlar. Bunun için; 1- Avukat Portalına giriş yapıldıktan sonra SMS İŞLEMLERİ butonu tıklanır. 4- Abone işlemleri ekranında dosya numarasına göre sorgulama yapılarak doğrudan dosya seçilebilir veya dosyalar birime göre listelenebilir. 2- Abone olunacak operatör seçilir ve cep telefonu numarası girildikten sonra kaydet butonu ile abonelik talebi UYAP Bilgi Sistemine gönderilir. 5- Abone olunacak dosya seçilip düzenle butonuna basıldığında, ekranın sağ kısmında abone olunabilecek SMS listesi görüntülenir. Bu listeden, seçili dosyada hangi mesajların gelmesi isteniyor ise seçilir ve ekranın alt kısmında yer alan kaydet butonuna basılarak abonelik işlemi tamamlanır. Abone olunacak her dosya için bu işlem tamamlanır. 15

17 Eğer tüm dosyalardaki abonelik iptal edilecek ise SMS Abonelik İptal butonu ile bu işlem gerçekleştirilir. Abonelik nasıl iptal edilir? Eğer yalnızca bir dosyada abonelik iptal edilecek ise ilgili dosya bulunduktan sonra listede yer alan abonelik seçeneği kaldırılarak ilgili dosyadaki abonelik sonlandırılır. 16

18 AVRUPA KONSEYİ SİBER SUÇLAR SÖZLEŞMESİ TASLAĞI ADET BASILMIŞTIR. AĞUSTOS 2006 HUKUK MÜZESİ VCD ADET HAZIRLANMIŞTIR. 17

19 ÖZEL DOSYA: Hukuk Kurultayı ULUSLARARASI HUKUK KURULTAYI KONFERANSLAR Av.Özge EVCİ - Av.Beren ŞENTÜRK 18 Ankara Barosu nun 2000 yılından bu yana düzenlediği Uluslar Arası Hukuk Kurultayı nın 5.si, Ocak 2008 tarihleri arasında Sheraton Hotel & Convention Center da gerçekleştirildi. Meclis Başkanımız Sayın Köksal TOPTAN ın katılımı ile 8 Ocak 2008 tarihinde açılışı yapılan kurultayda, konular, Bilişim ve Hukuk, Adaletin Işığında Hukuk ve Ekonomi ve Hukuk olmak üzere üç ana başlık altında ele alındı. Ayrıca çalıştaylarda da birçok spesifik konuya değinildi. Kurultay boyunca Bilişim ve Hukuk temalı oturumlar, Salon 1 de devam etti. Oturumların akışı şu şekilde gerçekleşti: 9 Ocak 2008 Çarşamba İlk Oturum: İNTERNET SİTELERİNİN FİLTRELENDİRİLMESİ Başkanlığını Telekomünikasyon Kurumu İnternet Dairesi Başkanı Osman Nihat ŞEN in yaptığı oturumda, turkinternet.com temsilcisi Füsun Sarp NEBİL, Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı nı temsilen Basın Savcısı Kürşat KAYRAL ve Belçika Ghent Üniversitesi nden Prof. Bertel de Groote konuşmacı olarak yer aldılar. NEBİL; Konuşmasına bilişimin gelişiminden bahsederek başladı. İnternet sitelerinin filtrelenmesi uygulamasının Türkiye de nasıl başlayıp geliştiğini somut olaylarla anlattı. Filtrelenme kararını veren, uygulayan makamların ve filtreleme uygulamasına esas kararların zamanla nasıl gelişip değiştiğine dikkat çekti. İnternetin ve internet suçlarının 2000 li yılların başından günümüze kadar geçen sürede gösterdiği gelişime, uzmanların, hukukçuların bilişime bakış açılarının nasıl değiştiğine değindi. Çin, İran gibi bazı ülkelerde site filtrelemesinin uygulandığını anlatan NEBİL, Amerika ve Avrupa genelinde sosyal kuruluşların bu konuda belirleyici olduğunu söyledi. KAYRAL; Konuşmasına internetin özgürlükler alanı olduğuna dikkat çekerek başladı. Ülkemizde internet hukuku ile ilgili yürürlüğe giren mevzuattan bahsetti Sayılı Yasanın Türk Hukuku ve internet hayatına getirdiği yeni açılımlar hakkında bilgi veren KAYRAL, bu yasada kullanılan terimler, kanunun içinde açıklanmış olsa da halen İngilizce kaynaklı internet kavramlarıyla uyumsuzluk teşkil eden hususlar olduğunu belirtti Sayılı Kanunu değerlendirerek erişimin engellenmesi prosedüründe değindi. Hukuka aykırılık teşkil eden internet sitelerinin tümüyle değil de sadece ara yüzlerinin veya aykırılığı içeren bölümünün engellenmesi yoluna gidilmesi gereğine dikkat çekti. GROOTE; İnternet yargılamasının uluslar arası hukuk boyutu ve bu konudaki yabancı emsal davalardan bahsetti. İnternetin sınırları olmadığı ve bu alandaki davalardaki yetki sorunlarından bahseden GROOTE, aslında internet yargılamasının alışılagelmiş yargılamadan farklı kurallara tabi olmaması gerektiğini savundu. GROOTE konuşmasında internetin sosyal yapısının detaylı incelenerek, bu şekilde yasal olarak temellendirilmesi gerektiğini söyledi.

20 İkinci Oturum : İNTERNET BANKACILIĞI VE KREDİ KARTLARI Başkanlığını Yargıtay Tetkik Hakimi Mesut BUDAK ın yaptığı oturumda Ankara Barosu ndan Av. Naci ÖZDAMAR, Akbank Baş Hukuk Müşaviri Hasan ESEN ve Hollanda Leiden Üniversitesi nden Prof. Aernout SCHMIDT konuşmacı olarak yer aldılar. Konuşmacılar kısaca şu konulara değindiler: BUDAK; Amerika Birleşik Devletleri nde Arpanet projesinin ürünü olarak hayatımıza giren internetin, zaman içerisindeki gelişim sürecinde, kavramlarının bir arada kullanılır olduğundan bahsetti. Bilişim hukuku ile ilgili yargı ve emniyet teşkilatındaki özel yapılanmaya değindi. Bilişim Mahkemelerinin kurulması gereğine de dikkat çekti. ÖZDAMAR; İnternet bankacılığının tanımıyla konuşmasına başlayarak, banka sözleşmelerini Yargıtay Kararları çerçevesinde yorumladı. İnternet bankacılığı sorunlarının ilk belirdiği yıllarda izlediği yollardan bahseden ÖZDAMAR, internet bankacılığında sorumluluğun kime ait olduğu problemini örneklerle ve Yargıtay Kararları ile birlikte dile getirdi. ÖZDAMAR, Türkiye de internet bankacılığı sistemlerinin yeterince güvenli olmadığı, buna rağmen bankaların sözleşmelerinde müşterilerine değişiklik yapma hakkı tanımayarak bazı işlemlerde internet bankacılığını kullanmaya zorladıklarına dikkat çekti. başladı. Hollanda da internet bankacılığının oldukça yaygın olduğundan bahsederek, bu konudaki problemlerin genellikle güvenlik kaynaklı olduğu ve muhtemel çözüm önerilerini dile getirdi. Bilgi çağına giderken, Google, dosya paylaşım siteleri, vikipedia gibi sitelerin öneminden bahsetti. İnternet toplum kimliliğinin henüz oluşturulmadığına dikkat çeken Schmidt, bunun için hepimizin internet ile ilgili terimlerin anlamına hakim olmamız gerektiğine dikkat çekti. Üçüncü Oturum: ADLİ BİLİŞİM Başkanlığını Ankara Cumhuriyet Savcısı Muhittin KAYA nın yaptığı oturumda konuşmacı olarak İstanbul Barosu ndan Av. Ali Osman ÖZDİLEK, Bilişim Uzmanı Ferruh MAVİTUNA ve Hollanda Erasmus Üniversitesi nden Prof. Richard de MULDER yer aldılar. Oturumda konuşmacıların üzerinde durdukları konular şu şekildeydi. KAYA; Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı Bilişim Suçları Bürosunun tanıtımını yaparak konuşmasına başladı. Bilişim alanı kavramlarının ışığında bilişim suçu tanımından bahseden KAYA, Birleşmiş Milletler tarafından hazırlanan Bilişim Suçları Raporu na kapsamına göre bilişim suçlarından söz etti. KAYA, Sözleşmenin ülkemiz tarafından halen imzalanmamış olması nedeniyle, uluslar arası firmalar ve kuruluşlar ile yazışmalarda sıkıntı yaşandığına dikkat çekerek bilişim suçlarının pozitif hukuktaki düzenlemelerinden bahsetti. ESEN; İnternet bankacılığı ile kanunların aynı hızda gelişmediği, yasa koyucuların da internetin hızlı değişimine ayak uydurması gerektiğine dikkat çekerek konuşmasına başladı. Hacker ların söz konusu bankada işbirlikçileri olmadan hareket etmelerinin zor olduğunu söyledi ve temsilcisi olarak yer aldığı bankanın internet bankacılığındaki güvenlik uygulamalarından bahsetti. Yargıtay kararlarının çelişkili olduğuna dikkat çeken ESEN, kararlar çerçevesinde internet bankacılığında mütefarik kusur ile objektif sorumluluk kavramlarına değindi. İnternet bankacılığı sorunlarında, bankanın özen yükümlülüğüne uygun davrandığı taktirde, salt sorumluluğun bankaya yükletilmesinin doğru olmadığını, müşterinin kusurunun da araştırılarak göz önüne alınması gerektiğini savundu. SCHMIDT; İnternetin toplumsal kimliğine ilişkin tanımlamalar ve örnekler vererek konuşmasına MULDER; Bilgi çağında hukuk kurallarının dinamik olması gereğine dikkat çekti. Bilgi özgürlüğünün fikri mülkiyet alanında önem kazandığını belirten MULDER, teknolojinin insanları yaratıcı kıldığını ve insanların bunu nasıl paraya çevireceklerini öğrendiklerini anlattı. Artık gizlilik tanımlamalarının da değiştiğini, fiziksel gizliliğin yerini bilgisel gizliliğin aldığını belirtti. Günümüzde hukukçuların veri güvenliği esası ve bununla ilgili gizlilik problemlerini irdelediklerinden bahsetti. Kimsenin sürekli izleme altında olmak istemediğini, ancak zamanla gelişmelerin bu sonuca doğru ilerlediğine, gizliliğin bu aşamada önem kazandığına dikkat çekti. 19