XI. International HVAC+R Technology Symposıum, Istanbul, May, 2014 TURKISH SOCIETY OF HVAC & SANITARY ENGINEERS. [Full Papers:0077]

Transkript

1 [Full Papers:0077] ENERJI VERIMLI BINALARDA EMISYON ÖLÇÜTLERI VE EKSERJI KAVRAMI M. Ziya Sogut 1, T. Hikmet Karakoc ve Ġsmail Ekmekçi 3 1 Fen Bilimleri Enstitüsü, Anadolu Üniversitesi, Eskişeir, Türkiye, Havacılık ve Uz Bilimleri Fakültesi, Anadolu Üniversitesi, Eskişeir, Türkiye 3 Uygulamalı Bilimler Fakültesi, İstanbul Ticaret Üniversitesi, İstanbul, Türkiye Correspanding autor; mzsogut@gmail.com ÖZET Bu çalıģmada öncelikle farklı derece gün bölgeler için örnek alınan bir binanın yalıtımlı, TS85 sınırları ve yalıtımsız özellikleri dikkate alınarak ekserji analizlerine bağlı etkinliği incelenmiģtir. Daa sonra bu kriterlere bağlı emisyon yükleri; er bölge için uluslararası kabul ölçütü(ipcc), genel yaklaģım ve karbon salım metriği ölçütü dikkate alınarak rı rı esaplanmıģ ve sonuçlar karģılaģtırılmıģtır. Referans alınan karbon ölçütleri arasında %97 ve %4,6 lık gibi önemli farklar bulunmuģtur. ÇalıĢmanın sonunda emisyon ölçütü olarak karbon salınım metriğinin sağladığı fdalar ile bina analizleri için ekserji kavramının önemi vurgulanmıģtır. Anatar kelimeler: Binalar, Enerji verimliliği, ekserji, enerji kıpları, emisyonu. CRITERIA OF EMISSIONS IN ENERGY EFFICIENCY BUILDINGS AND EXERGY NCEPT SUMMARY In tis study, first activity of an exemplary building for different degree ds of regions was examined depending on exergy analysis and as taken into features of isolated, limits of TS85 and uninsulated consideration. Ten, emission loads based on tese criteria were calculated for eac region as considering international acceptance criterion (IPCC), general approac and criterion of te carbon emissions metric and te results were compared. It was found importance differences among te carbon criteria taken reference like 97% and 4.6%. At te end of te study, importance of exergy concept and te benefits of carbon emission metric as te emission criterion for buildings performance analysis were empasized. Keywords: Buildings, Energy efficiency, Exergy, Energy analysis, emission GĠRĠġ Dünyada yaģanan en büyük sorunlardan biri fosil enerji tüketimine bağlı sera gazı emisyonları ve bunların neden olduğu küresel iklim değiģikliğidir. Bu değiģiklikte enerji üretiminden ve kullanımından knaklanan ve diğer sera gaz emisyonlarının %77 gibi bir etkiye saip olduğu görülmektedir. Emisyonların veya enerji tüketiminin kontrol altına alınarak azaltılmasının en etkin yöntemi er alanda enerji verimliliğinin sağlanmasıdır. Uluslararası Enerji Ajansı nın (IEA) değerlendirmelerine göre 050 yılına kadar enerjinin verimli kullanımı ile birlikte toplam emisyonlarının % ü aralığında azaltılabileceği tamin edilmiģtir[1]. Günümüzde kullanımı ızla artan ekserji kavramı tüm ısıl prosesler için tersinmezliğin bir ölçütü olarak tanımlanır ve bunu referans alan bina sektörü için birçok çalıģma yapılmıģtır [,3]. Ekserji kısaca ısıl prosesleri için elde edilecek maksimum fdalı iģ olarak tanımlanır. Bina sektörü için ekseri talebi enerji talebine benzer bir kavramdır ve ekserji analizleri için önemli bir parametredir. 308

2 Ekserji bir binanın iç ortam konfor Ģartları için minimum fdalı iģ olarak tanımlanır. Bu tanımlama bir bina tasarımında minimum enerjiyle iç konfor koģullarının sağlanması ve sürdürülebilir çevre için en az emisyon potansiyelinin tanımlanması olarak değerlendirilir[4,5]. Dünyada emisyon değerlendirilmelerinde ölçütleri çok farklı ele alınmaktadır. Bu ölçütlerin pek çoğu sadece yakıt veya baca yüklerine bağlı olarak tanımlanmaktadır. Oysa ısıl etkilere bağlı olarak eģdeğer emisyon ölçütünü sadece baca gazı değerleriyle veya enerji analizlerine bağlı ölçütlerle değil, tersinmezliğin boyutunu tanımlan entropi yükleriyle ele alınmalıdır. Çünkü atık ale gelen ısıl yükler veya kıplar binaların emisyon potansiyellerini de dollı olarak arttırır. Bu çalıģmada, ısıl yüklerde ekserji analizlerine bağlı emisyon yüklerinin tanımlanması için bir ölçüt geliģtirilmiģtir. Bunun kabul edilen bir bina yapısının, Türkiye de farklı derece gün bölgeleri için tersinirlik koģulları değerlendirilerek binalardaki eģdeğer emisyon yükleri ve olası geliģtirmelerde tasarrufun ölçüt parametreleri araģtırılmıģtır. BĠNALARDA EKSERJĠ KAVRAMI VE EMĠSYON YAKLAġIMLARI Ekserji Kavramı Binalarda enerji yükleri günümüzde özellikle sürdürülebilir ve sürekli koģullar için değerlendirilir. Bu konuda geliģtirilmiģ ECBCS Annex 37 ve Annex 49 dokümanları ile ekserjetik yaklaģımlar geliģtirilmiģtir[5,6]. Genel tanımlamadan farklı olarak bir binanın itiyaç duyduğu minimum enerji olarak Ģekillendirilen ekserji analizleri temelde birinci yasa analizlerine danır. Türkiye de bina enerji itiyaçları ve özellikle ısıtma itiyacı TS85 bağlı olarak bina enerji performans yönetmeliğiyle tanımlanmıģtır. Bu yapı öncellikle bina yıllık enerji itiyaçları toplam lık itiyaçlara göre ( Q Q ) tespit edilir. Bir binada lık ısıtma enerji itiyacı; yıı Q ( i d ) ( i s, ) t Q. (1) dır[7]. Burada Q binanın toplam ısı yükü, ( ) iç ve dıģ sıcaklık farkı, lık kullanım ( i d faktörü, i lık ortalama iç kazançlar, s, lık ortalama güneģ enerji kazançları, t lık saniye olarak zamandır. Bir sistemde toplam ısı yükü sistemde orta çıkan kıplarla kazançların toplamı olarak değerlendirilir. Termodinamik olarak birinci yasa dana bir bina için toplam enerji yükü; Q Q kııp Q kazançlar () Q [( Q T Q v ) ( Q s Q o Q e Q l ] (3) dir. Burada Q T taģınmsal ısı kıpları, Q V infilitrasyon ısı kbı, Q s güneģle ısı kazancı, Q o insanlardan elde edilen kazançlar, Q e ekipmanlardan elde edilen kazançlar, Q l dınlatmadan elde edilen kazançlar olarak tanımlanır[8]. Termal yüklerde ısı itiyaçları, fosil yakıt knaklı primer yakıtlarla karģılanır. Bir sistemde toplam enerji yükü için itiyaç duyulan yakıt miktarı(m y ); Q yıı M y (4) H u. ciaz dır. Burada H u yakıtın alt ısıl değeri, ciaz ciazın ısıl verimidir[9]. Sistemin toplam enerji verimi sistemlerde talep edilen yıllık enerjiye bağlı olarak tüketilen yıllık yakıt miktarı ile tanımlanır. Bu da; Talep Edilen Isı Q I yıı I (5) Giren Enerji M y Ģeklinde tanımlanır[3]. Bir binanın enerji talebine benzer olarak ekserji talebi binaların ekserji analizi için önemli bir parametredir. Ekserji kavramı tüm sistemler için; ı o ) farklı kimyasal kompozisyon, yanma ve reaksiyonal etkileģim prosesleri için kimyasal ekserji, ıı o ) sistemlerde sıcaklık farkına bağlı olarak tanımlanan ısıl ekserji, ııı o ) basınç farkına bağlı olarak tanımlanan mekanik ekserji olmak üzere 309

3 üç farklı yapıda ele alınır[5]. Bina yapılarının ısıtma ve soğutma iģlevleri bu yönüyle ısıl ekserji kavramı içinde ele alınır. Binanın ısıl yükleri tıpkı bir ısı makinası gibi binanın sıcak ve soğuk knak arasında ısıl arekete bağlı enerji üretimi olarak tanımlanabilir. Bu iki knak arasında ekserjetik sıcaklık faktörü olarak tanımlanan ekserji faktörü carnot verimine bağlı geliģtirilen ekserji talebi olarak toplam ısı yükünün bir formudur. Bu faktör, talep edilen enerji yükü ile ekserji talebinin bir oranı olarak ta tanımlanır [10]. Bu yönüyle elde edilen faktör talep edilen enerji yükü için sistemin talep ettiği ekserji yükünün bir oranını tanımlar. Bu durumda ekserji faktörü ; Ex T0 (1 ) (6) Q T dır[5,3]. Carnot verimliliği olarak ta tanımlana bu faktöre bağlı olarak bir binanın minimum ekserji talebi bulunduğu çevre için iç konfor sıcaklığında minimum enerji itiyacını tanımlar. Buna göre ekserji talebi; T0 dex dq.(1 ) (7) T dir[10]. Burada Q sitemin yapı bileģenlerine bağlı ısı yükü, 0 T binanın çevre sıcaklığı T ısı knak sıcaklığıdır. Sistemde tüketilen yakıt miktarıyla talep edilen ekserji arasındaki değer sistemin ekserjetik performansını ifade eder. Bu değer bir bina için sınır değerin toplam enerji tüketimine oranı olarak ta ifade edilebilir. Bina yükleri yönüyle ekserji verimliliğinin en doğru ölçütü Rasyonel ekserjidir. Bir bina için rasyonel ekserji talep edilen ekserjinin kullanılan yakıta bağlı ekserjiye oranı olarak tarafından tanımlanmıģtır[3,4]. ExQ (8) Ex dır. Bu bir kontrol acmi olarak sistemde gerçek tersinmezliklerin ve entropiye bağlı kıpların ifadesidir. Benzer analizler binalarda enerji analizlerine ve kullanılan enerji knaklarıyla incelenir ve er bir sistemin enerji veriminin ekserji faktörüne oranı olarak tanımlanır. Bu durumda kullanılan ısıtıcı sistemin ekserji verimi; ı (9) dir[]. Burada için 1,08 dir. yakıta bağlı ekserji faktörüdür. ÇalıĢmada ele alınan doğal gaz için 1,06 kömür Emisyon yaklaģımları SanileĢmenin etkisiyle ygınlaģan fosil yakıt tüketiminin olumsuz etkileri özellikle baģta olmak üzere daa fazla sera gazı etkisine saip gazların atmosfere salınmasına yol açmıģtır. Bu gazlar içinde (%77 pa saip), metan (CH 4 %14 pa saip ve Diazotmonoksit (N O-% 8 pa saip) temelde fosil yakıt kullanımının etkisiyle artıģ gösteren gazlardır. 18 nci yüzyıldan bu yana emisyon potansiyeli ızla artan yoğunluğu, 007 yılında 380 ppm lere ve 013 yılında 400 ppm e ulaģmıģtır. Küresel sıcaklık artıģının en önemli nedenlerinden biri olan emisyonunun sınırlandırılmasına iliģkin olarak uluslararası teģekküllerle pek çok senaryolar geliģtirilmiģtir. Bu senaryolar arasında BirleĢmiĢ Milletler Çevre Programı (UNEP) ve Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO) tarafından kurulan Hükümetler Arası Ġklim DeğiĢikliği Paneli (IPCC) nin 4 ncü değerlendirme raporunda bu değer 450 ppm olarak sınırlandırılmıģ ve bunun da dünya sıcaklık 310

4 artıģının sanileģme öncesi değere göre (80 ppm) C arttıracağı öngörülmüģtür. Ancak son yıllardaki bilimsel çalıģmalar bu değerin yaratacağı iklimsel devrilmenin yaģanmaması gibi önemli ekolojik dönüģümler yönüyle güvenlik sınırının 350 ppm e çekilmesi gerektiğini orta koymuģtur[11]. emisyonu kavram olarak iki yönlü ele alınır. Biri gerçekte fosil yakıt tüketiminde yanma sonucu açığa çıkan ürünlerden biri olan miktarıdır ve bu çoğunlukla ölçülebilir bir değerdir. Diğeri sistemlerde tüketilen enerjiye bağlı olarak açığa çıkan ve olman CH 4 ve N O gazlar (küresel ısınma potansiyeli GWP N O için 1, CH 4 için 310 dur) gibi sera gazların neden olduğu küresel ısınma potansiyelin tanımlanması için kullanılan eģdeğer miktarıdır. Bu iki parametre arasında atmosferde 1 ppm için yaklaģık 7,78 eģdeğer Gt değeri tanımlanır[11]. Sektörel analizlerde veya öngörü senaryoların oluģumunda farklı yaklaģımların kullanıldığı görülmektedir. Örneğin Amerika da sektörlerden toplanan verilerin kullanıldığı ve enerji çevre ajansının geliģtirdiği Vintanging modeli, Avrupa birliğinde, er ülkenin bürüt yerli ürün maliyeti, toplam Avrupa birliğinden üye ülkelerin bireysel tüketimine bölünerek bulunur. Diğer ülkelerde ise birleģmiģ milletler çevre programı (UNEP) ten sağlanan ülkelerin ozon tüketim değerleri taminlerini kullanırlar [1]. Özellikle fosil yakıt knaklı öngörülerde IPPC yaklaģım öne çıkmaktadır. Türkiye de de resmi makamlarca kabul edilen bu yaklaģımda emisyon eģdeğeri; M m. (10).( FOC * EF ) * ( M / M C ) * 10 3 eģitliğiyle esaplanır. Burada, m (TEP) toplam yıllık yakıt tüketimi,. (TJ*1000 TEP) dönüģüm katsısı, FOC oksitlenen karbon fraksiyonu, EF emisyon faktörü ve ( M / M ) (44/1) mol sı C oranlarıdır[13]. Binanın enerji performansı yönetmeliğine göre emisyon salınımına bağlı bina performansı; E 100 * ( SEG / SEG ) (11) P, SEG a r dir. Burada SEG (kg- /m -yıl) Binanın yıllık m baģına düģen salım miktarını, a ve r sırasıyla ve gerçek ve referans binaları tanımlar. Binalarda enerji tüketimine bağlı emisyon esapları kısaca yakıt tüketiminin emisyon faktörü ile çarpımına bağlı esaplanır. Bu; SEG m. F SEG (1) eģitliği ile tanımlanır. Burada F SEG yakıt türüne göre (kgeģd. /kw ) dönüģüm katsılarıdır ve doğalgaz için 0.34, linyit kömürü için 0.433, -oil için 0.33 ve diğer fosil yakıtlar (motorin) için 0.30 değeri alınır[14]. Emisyon analizlerinde son yıllarda ekserji kavramıyla birlikte geliģen emisyon esaplama yöntemi Karbon Salım Metriği yöntemidir. Bu yöntem bir binanın gerçekte üç rı karbon salım odağı bulunduğunu göstermektedir. Isıl verim ve akılcı ekserji verime ( (1 ( Tçevre, ort / Tiç )) bağlı olumsuzlukların bir sonucudur. Bu durumda (1 ( T çevre, ort / T binanın toplam eģdeğer emisyonu; yanma sıı )) dur. Burada Q (1 BW i Wi j j i j Ri I i I j birim enerji emisyon faktörü, Q W atık enerji miktarı, Q BW enerji tüketimi, rasyonel ekserji verimidir[15]. Q ) (13) eģdeğer kazan 311

5 ANALĠZLER VE DEĞERLENDĠRMELER Bu çalıģmada Türkiye derece gün bölgeleri için referans alınan binanın yalıtımlı, TS85 ölçekli ve yalıtımsız özelliği referans alınarak öncelikle enerji ve ekserji analizi yapılarak tersinmezlikler belirlenmiģtir. Daa sonra ekserji kavramı referans alınarak toplam eģdeğer sınırı ve binaların derece gün özelliğine göre neden oldukları emisyon ölçütleri rı rı esaplanmıģtır. Tüm bölgeler için referans bir bina modelinin dıģ ortam sıcaklıkları birden dörde doğru sırasıyla; 3 C, -3,3 C, -1,7 C ve -15 C dir m 3 brüt acme, 300 m kullanım alanına ve,7 m yüksekliğe saip bina için iç ortam sıcaklığı 0 C olarak alınmıģtır. Yalıtım için 0,030 W/mK olan ekstrüde polistren köpüğü (XPS) değiģik ölçülerde kullanılmıģtır. Analizler yakıt olarak doğal gaz ( alt ısıl değer 3456, kj/m 3, kazan verimi %9) ve linyit kömürü (alt ısıl değer 19451,8 kj/kg, kazan verimi %65) kullanılmıģtır. Bu veriler ve (-5) eģitlikler kullanılarak er bir derece gün bölgeler için ısı itiyacına bağlı yıllık enerji talebi bulunmuģ ve Tablo 1 de verilmiģtir. Tablo 1 Derece gün bölgelere göre binanın enerji talebi Derece gün bölgeler Yıllık enerji talebi (kw/yıl) Yakıt (Doğal gaz) (m3/yıl) Yakıt (Kömür) (kg/yıl) Yalıtımlı TS85 Yalıtımsız Yalıtımlı TS85 Yalıtımsız Yalıtımlı TS85 Yalıtımsız 1 Bölge 3,15E+08 4,71E+08 9,93E , , , , , ,8 Bölge 6,37E+08 8,15E+08 1,89E , , , , , ,3 3 Bölge 8,4E+08 1,13E+09,6E , , , 66561, , ,4 4 Bölge 1,1E+09 1,85E+09 3,4E , , , , Yapılan ısı yükü analizlerinde birinci bölge için yalıtımlı bina TS85 e göre %66,94, TS85 ise yalıtımsız bina göre %31.77 daa az ısı itiyacı göstermektedir. Yakıt analizlerinde ise nı kriterlere göre sırasıyla % 66,04 ve % 47,46 daa az yakıt itiyacı orta çıkmıģtır. Benzer yükler diğer bölgelerde de görülmektedir. EĢitlik (6-9) kullanılarak bina ısı itiyacına göre ekserji değeri ve yıllık yakıt tüketimine bağlı ekserji yükleri ve ekserji verimleri er bölge için rı rı esaplanmıģ sonuçlar Tablo de verilmiģtir. Tablo Her bölge için ekserji talebine ve yakıt türüne göre ekserji verimi Derece gün bölgeler Yıllık ekserji talebi (kw/yıl) Ekserji verimi (Doğal gaz) Ekserji verimi (Kömür) Yalıtımlı TS85 Yalıtımsız Yalıtımlı TS85 Yalıtımsız Yalıtımlı TS85 Yalıtımsız 1 Bölge ,0534 0,0534 0,0534 0,0377 0,05 0,010 Bölge ,5E+08 0,073 0,073 0,073 0,0517 0,0404 0, Bölge ,6E+08,9E+08 0,107 0,107 0,107 0,075 0,0540 0,033 4 Bölge 1,3E+08,04E+08 3,78E+08 0,1015 0,1015 0,1015 0,0717 0,043 0,034 Ekserji verimi (Yakıt) Doğal gaz Kömür 0,8679 0,6019 Ekserji faktörüne bağlı binaların ekserji itiyacının oldukça düģük olduğu görülmektedir. Bu durumda yapılacak değerlendirme sürdürülebilir bir çevre yönüyle ısıl denge koģulunu sağlan yapı bileģenlerinin oldukça kötü olduğu görülmektedir. Bu durumda binanın yük analizleri için bu değerler er bölge için referans değerlerdir. Sistemlerde kullanılan yakıt türüne bağlı ekserji verimleri ise sistemde yakıt tüketen sistemler için referans değerlerdir. Bu durumda bu doğal gaz için %86,79, linyit için %60,19 olarak bulunmuģtur. Örneğin buna göre birinci bölge için yakıt itiyacı doğal gaz için yalıtımlı binada 9369 m 3 /yıl ile %5,1 daa az yakıt tüketimi anlamına gelir. Benzer etkiler diğer bölgeler için de geçerlidir. Bina için emisyon yükleri 3 farklı yöntem referans alınarak esaplanmıģtır. Bu yük esaplamalarında yakıt türleri doğal gaz ve linyit için rı rı ele alınmıģtır. Buna göre doğal gaz için esaplanan emisyon yükleri ve bölgelere dağılımı Tablo 3 de verilmiģtir. 31

6 Tablo 3 Doğal gaz tüketimi için binaların bölgelere göre emisyon yükleri Doğal gaz kg *10 9 /yıl Enerji Ekserji Karbon salım kg 9 *10 /yıl kg 9 *10 /yıl kg 9 *10 /yıl metriği kg 9 *10 /yıl Bölgeler Y.lı TS85 Y.sız Y.lı TS85 Y.sız Y.lı TS85 Y.sız Y.lı TS85 Y.sız Y.lı TS85 Y.sız 1 Bölge 3,09 4,61 9,7 0,08 0,1 0,5,91 4,35 9,17 0,08 0,11 0,4 0,13 0,0 0,41 Bölge 6,4 7,98 18,53 0,16 0,1 0,48 5,88 7,53 17,48 0,15 0,0 0,45 0,6 0,33 0,77 3 Bölge 8,4 11,07 5,64 0,1 0,9 0,67 7,77 10,45 4,18 0,0 0,7 0,63 0,33 0,45 1,03 4 Bölge 10,9 18,13 33,51 0,8 0,47 0,87 10,30 17,11 31,61 0,7 0,44 0,8 0,44 0,73 1,35 Tablo 3 de görüleceği gibi emisyon yükleri arasında önemli farklar göze çarpmaktadır. Her bir yük kendi analiz değerlendirmelerinde önemli olabilir. Ancak örneğin birinci bölge esas alındığında IPPC ile genel yaklaģım arasında binanın durumuna göre yaklaģık %97 lik bir fark görülmektedir. Ayrıca genel yaklaģımla karbon salım metriği arasında da yaklaģık % 4,5 lik bir fark vardır. Her iki durumda da sonuçlar arasında önemli farklılıklar vardır. Benzer analizler kömür için yapılmıģ ve sonuçlar Tablo 4 de verilmiģtir. Tablo 4 Kömür tüketimi için binaların bölgelere göre emisyon yükleri Kömür kg *10 9 /yıl Enerji Ekserji Karbon salım metriği kg 9 *10 /yıl kg *10 9 /yıl kg *10 9 /yıl kg *10 9 /yıl Bölgeler Y.lı TS85 Y.sız Y.lı TS85 Y.sız Y.lı TS85 Y.sız Y.lı TS85 Y.sız Y.lı TS85 Y.sız 1 Bölge 7,76 11,59 4,43 0,37 0,56 1,17 7,19 10,74,6 0,35 0,5 1,09 0,80 1,0,5 Bölge 15,67 0,05 46,55 0,75 0,96,4 14,51 18,57 43,10 0,70 0,89,07 1,59,04 4,73 3 Bölge 0,70 7,8 64,40 1,00 1,34 3,10 19,17 5,76 59,64 0,9 1,4,87,06,77 6,41 4 Bölge 7,44 45,55 84,18 1,3,19 4,05 5,41 4,18 77,95 1,,03 3,75,73 4,54 8,38 Kömür tüketimi farklılık gösterse de doğal gaz ile karģılaģtırıldığında örneğin birinci bölge için yaklaģık %60, lik bir emisyon fazlalığına saiptir. yönüyle kömür tüketimi er yönden yüksek emisyon değerine saiptir. SONUÇLAR Bu çalıģmada referans alınan bir bina için Türkiye derece gün bölgelere göre öncelikle enerjetik ve ekserjetik performans analizleri yapılmıģ ve binanın neden olduğu emisyon yükleri farklı yöntemlerle araģtırılmıģtır. Yapılan analizlerde aģağıdaki sonuçlara ulaģılmıģtır. a. Binanın enerji performansı doğal gaz için %9, kömür için % 65 tir. b. Binanın ekserji talebi sınır enerji talebi olarak değerlendirilir ve bu ekserji faktörü olarak toplam ısıl yükün birden dörde bölgeler için sırasıyla; %5,8, %7,95, %11,16 ve %11,95 olarak esaplanmıģtır. c. Binaların ekserji talebine bağlı verimleri doğal gaz için ortalama %8,7, kömür için % 5,7 bulunmuģtur. d. Binanın yakıt türüne bağlı ekserjisi ise doğal gaz için %86,79 ve kömür için %60,19 bulunmuģtur. e. Bina emisyon analizlerinde ampirik yaklaģımlar emisyon yükü yönüyle yanıltıcı olabilir. Ancak ekserji kıplarının tanımlandığı tersinmezlik yüklerine göre emisyon tanımlanması karbon salım metriği ile daa gerçekçi bir yaklaģımdır. Bu analizler bize binalarda ısı kıplarının ve dolısıyla inģaatlarda malzeme seçimi ve doğru yalıtım uygulamalarının yapılması yönüyle de ekserji analizlerinin yol gösterici etkilerini göstermektedir. Ayrıca çalıģma yürürlükte olan TS 85 standardının bina performans kriterleri yönüyle tekrar değerlendirilmesi gerektiğini de orta çıkartmıģtır. 313

7 KAYNAKLAR 1. Soner T., Söğüt Z. 01, Türkiye de Bina Sektöründe Enerji Verimlilik Projeksiyonu Ve Çevresel Performansları Değerlendirilmesi, Türk Tesisat Müendisleri Derneği, Sı 8 Kasım - Aralık /. Xydis G., Koroneos C.009, Polyzakis A. Energy and exergy analysis of te Greek otel sector: An application Energy and Buildings Hepbasli A. 01, Low exergy (LowEx) eating and cooling systems for sustainable buildings and societies, Renewable and Sustainable Energy Reviews Cornelissen R.L. 1997, Termodynamics and sustainable development: Te use of exergy analysis and te reduction of irreversibility, P.D tesis, University of Twente, Te Neterlands. 5. Annex 49. Energy conservation in buildings and community system slow exergy systems for ig performance buildings and communities, <ttp:// ( ). 6. Annex 37. Energy conservation in buildings and community systems-low exergy systems for eating and cooling of buildings, <ttp://virtual.vtt.fi/annex37/> ( ). 7. TS , Binalarda Isı Yalıtım Kuralları, Türk Standardları Enstitüsü Necatibey Caddesi No.11 Bakanlıklar/Ankara. 8. Koçak S., ġaģmaz C., Atmaca Ġ. 01, Farklı derece-gün bölgeleri için TS85 e uygun olarak yalıtılan bir alıģveriģ merkezinin teknik ve ekonomik yönden incelenmesi, Tesisat Mü. Dergisi Sı 18 Sfa , Mak. Müendisleri Odası. 199, Kalorifer Tesisatı Proje Hazırlama Teknik Esasları, 44: Wall G.009, Exergetics, Bucaramanga (ttp:// Algedik Ö. 013, Yerel Yönetimlerin Ġklim DeğiĢikliği ile Mücadelede Rolü, Sivil Ġklim Zirvesi Raporu, Kasım, 1. FEA (Federal Enviromental Agency), 009, Comparative Assesment of te climate relevance of supermarket refrigeration systems and equipment Almanya Çevre Bakanlığının çevre araģtırma raporu,almanya Özkan M. 006, Sera gazları emisyon envanteri çalıģma grubu 006 Taslak raporu YARBĠS, 8b0.pdf ( ). 14. Bram M. 011, Bep-Tr Hesaplama Yönteminde Referans Bina Kavramı Ve Enerji Sınıflandırması, X. Ulusal Tesisat Müendisliği Kongresi 13/16 Nisan /Ġzmir Sfa, Kılkıs, S. 009, A Rational Exergy Management Model for sustainable buildings to reduce compound emissions, Proc/e 40t Congress on HVAC&R KGH, pp