İpekyolu Kalkınma Ajansı. Kalkınma Kurulu Tematik Komisyonları. I. Toplantı Tutanakları

Transkript

1 İpekyolu Kalkınma Ajansı Kalkınma Kurulu Tematik Komisyonları I. Toplantı Tutanakları Beşeri Kaynaklar, Eğitim ve İstihdam Komisyonu... 1 Kültür, Turizm ve Tanıtım Komisyonu... 4 Sanayi, Ticaret ve Lojistik Komisyonu... 8 Kentleşme, Çevre ve Altyapı Komisyonu Tarım ve Kırsal Kalkınmakomisyonu Dezavantajlı Gruplar, Göç ve Sosyal Uyum... 19

2 İPEKYOLU KALKINMA AJANSI BEŞERİ KAYNAKLAR, EĞİTİM VE İSTİHDAM KOMİSYONU I. TOPLANTI TUTANAĞI Toplantı Tarihi Toplantının Gerçekleştiği İl Gaziantep Toplantı Yeri İpekyolu Kalkınma Ajansı Hizmet Binası Ajans Katılımcıları Ayhan KÖKSEL (Komisyondan Sorumlu Uzman), Cihan ARDİLİ (Yardımcı Uzman), Y.Cem YAMAN, Mehmet UÇKUN (PPKB) Katılımcılar Celal AÇIK (Bakırcılar Odası) İhsan ERCAN (Gaziantep Esnaf ve Sanatkarları Odaları Birliği Mesleki Eğitim ve Küçük Sanayii Destekleme Vakfı, (MEKSA)) Ali Rıza ERGÜN (Gaziantep İl Milli Eğitim Müdürlüğü) Ali YILDIRIM (Gaziantep İş-Kur Şube Müdürü) Arif ÖZSAĞIR (Gaziantep Üniversitesi) Bilal YAZICI (Gaziantep İl Milli Eğitim Müdürlüğü) Ali AKIŞ (Gaziantep İş-Kur İş ve Meslek Danışmanı) Ferudun YILDIRIM (Bakırcılar Odası) Katılımcı Listesi Tutanak Eki'nde yer almaktadır. TOPLANTI TUTANAK NOTLARI İpekyolu Kalkınma Ajansı Kalkınma Kurulu Beşeri Kaynaklar, Eğitim ve İstihdam Komisyonu nun ilk toplantısı, tarihinde Ajans Eğitim Salonu nda başkanlık divan üyelerinin seçilmesi ve açık oturum gündemi ile toplanmıştır. Kamu kurumu ve sivil toplum kuruluşlarından 8 komisyon üyesinin katılım sağladığı toplantıda, açılış konuşmasını yapan Ayhan KÖKSEL, ajans ve birim çalışmaları, bölge planlama ve TRC Bölge Planı, bölgesel kalkınma komisyonları ve komisyonlardan beklentilerin neler olduğundan bahsederek, TRC1 Bölgesi nde beşeri kaynaklar, eğitim ve istihdam konularının mevcut durumuna ve potansiyeline ilişkin istatistikleri aktarmıştır. Sunum kapsamında beşeri kaynaklar, eğitim ve istihdam konu başlıkları Türkiye ve TRC1 Bölgesi kıyaslaması yapılarak istatistiki verilerle ve belirli indikatörlerle ifade edilmeye çalışılmıştır. Seçim oturumu sırasında gönüllü aday çıkmaması, toplantıya katılımın düşük olması, Adıyaman ve Kilis temsilcilerinin olmaması ve olası itirazları önlemek amacıyla 2 Haziran 2014 tarihinde seçim oturumu ve eğitim gündemi ile komisyonunun tekrar toplanmasına karar verilmiştir. Açık oturum kısmında, eğitim başta olmak üzere istihdam ve beşeri kaynaklar konusunda kamu kurum ve kuruluşları, özel sektör ve sivil toplum kuruluşlarının yanı sıra tüm bölge halkının rolü ve bakış açısı sorgulanmaya çalışılmıştır. Bu kapsamda ifade edilen görüş ve öneriler aşağıdaki gibidir: Celal AÇIK (Bakırcılar Odası): Özellikle eğitim konusunu kapsamlı bir şekilde değerlendirmek, gençlerin çocuk yaşta yeteneklerine göre eğitilmesi ve yaptıkları meslekten para kazanabileceklerini bilmeleri gerektiği ifade edilmiştir. Türkiye de mesleki eğitimin pratikten uzak teoriye dayalı olduğu, asıl yapılması gerekenin çocuk yaşta mesleki eğitimin verilerek ve çocukların bizzat çıraklık, kalfalık ve ustalık evrelerini mesleğin içerisinde tecrübe etmesi gerektiği dile getirilmiştir. Ayrıca, meslek alanında diploma sahibi kişilerden ziyade, becerisi ve pratiği olan kişilere ihtiyaç 1

3 duyulduğu ifade edilmiştir. Bu durumun meslek odaları, sivil toplum kuruluşları ve işadamlarının iş birliği ile düzeltilebileceği ifade edilmiştir. Odaların çocuklara küçük yaşta mesleki eğitim verebileceği ve üniversitelerin uygulamalı eğitime dayanan ustalık sınıfları açabileceği önerisinde bulunulmuştur. Ortaokul dönemindeki çocuklara yönelik kapsamlı bir analiz yapılarak Milli Eğitim, İş-Kur ve Bakırcılar Odası nın, yetenekli olan çocukların istihdam edilmesi konusunda yardımcı olabileceği belirtilmiştir. Açılan meslek liselerinin talep olmaması nedeni ile kapandığı dile getirilmiş, çocuklara meslek edindikleri takdirde para kazanabileceklerini göstermek gerektiğini vurgulanmıştır. Sanayinin olduğu yerde eğitim düzeyinin düşük olmasının şaşırtıcı olmadığı dile getirilmiş, bir tarafta okumuş ama işsiz, diğer tarafta vasıfsız işsizlerin var olduğu belirtmiştir. Ayrıca, komisyon üyelerinin toplantılara tam katılım sağlaması ve komisyon çalışmalarının önemsenmesi gerektiğine dikkat çekilerek herkesin kendi sorumluluğunu yerine getirmesi gerektiğinin altı çizilmiştir. Özel sektörde, işlerin bir gün durmasının bile işletmeyi zor duruma sokacağı düşüncesi sebebiyle kadın istihdamına sıcak bakılmadığı ifade edilmiştir. Bununla birlikte, Gaziantep'te mevcut olan sanayi alanındaki meslek dallarının ve atölye gibi küçük işletmelerin çalışma ortamlarının, kadınların çalışabileceği fiziki koşullara (ayrı tuvalet, değişim kabini, hijyen vs.) olmadığı dile getirilmiş, kadın istihdamını artırmak için Bakırcılar Odası tarafından gerçekleştirilen bir uygulamadan bahsedilmiştir. Uygulama kapsamında kadınlara yönelik bir merkez kurulduğu ve bu merkezde, kadınlara hem meslek öğretildiği hem de üretim yapıldığı belirtilmiştir. Ayrıca, Bakırcılar Odası' nın, Tokyo Üniversitesi ile bağlantı içerisinde olduğu dile getirilmiş ve Japonya öğrencilerle bakırcılık eğitimi ile ilgili bir proje geliştirilmiştir. Yalnız, söz konusu proje kapsamında gerçekleştirilen görüşmeler ve kurulmaya çalışılan bağlantılar ile ilgili Gaziantep Üniversitesi'nden herhangi bir teknik destek alınamadığı beliritilerek, bu konuda işbirliğine ihtiyaç duyulduğu dile getirilmiştir. Ali Rıza ERGÜN (Gaziantep İl Milli Eğitim Müdürlüğü): Gaziantep te öğretmen başına düşen öğrenci sayısı ve derslik başına düşen öğrenci sayısı konusunda verilerin iyimser olduğu belirtilerek hâlihazırda Gaziantep te öğretmen eksiği olduğu, öğretmenlerin Gaziantep yerine Kahramanmaraş, Şanlıurfa gibi illeri tercih ettiği belirtilmiştir. Gaziantep Merkez de dersliğe ihtiyaç olduğu için 3 yıldır ikili eğitim yapıldığı, hayırsever yardımları ile okulların açıldığı ancak halen 200 okula daha ihtiyaç duyulduğu ifade edilmiştir. Gaziantep teki eğitim ortamının en önemli sorunlarından birinin fiziki altyapı olduğu ifade edilmiştir. Halihazırda Gaziantep te 80 okulun yapım aşamasında olduğu, il genelinde toplamda 53 meslek lisesi, 944 derslik, öğrenci olduğu ve meslek liselerinde 48 alanda 95 dalda eğitim verildiği bilgisi paylaşılmıştır. Okul öncesi okullaşma oranının %26, mesleki eğitimde okullaşma oranının %45 (Türkiye ortalaması %43) olduğu ifade edilerek Gaziantep te öğrenci potansiyelinin yüksek olduğu ve iyileştirmelerin devam edeceği belirtilmiştir. Son olarak, özel eğitim altyapısı hakkında bilgi verilerek özel eğitim konusunda Gaziantep in yeterli seviyeye ulaştığı ve bu konuda herhangi bir sıkıntının olmadığı vurgulanmıştır. Arif ÖZSAĞIR (Gaziantep Üniversitesi): İstatistiki rakamlardan ziyade asıl sorunun Gaziantep te eğitime olan inanç eksikliği olduğu belirtilmiştir. Bununla ilgili sosyolojik bir araştırmanın yapılması gerektiği vurgulanmış, Gaziantep te ticaret ve girişimcilik ile eğitim ve beşeri kaynaklar arasındaki uçurumu daraltmak için doğru teşhis, doğru tedavi yapılması gerektiği ifade edilmiştir. Gaziantep genelinde yaygın 2

4 olan anlayışın eğitimden çok para olduğu vurgulanarak mevcut anlayışın değiştirilmesi gerektiği ifade edilmiştir. Söz konusu sorunun çözümü amacıyla da yetenekli ve bilgi seviyesi yüksek kişilerin sayısının bölge genelinde çoğalması gerektiği dile getirilmiştir. Türkiye de nitelikli eğitimin öncelikli hale getirilmesi gerektiği belirtilerek, medeni cesareti olmayan çocukların yetiştirildiği, bunun derin bir sorun olduğu ve bu sorunun çözümü için farkındalık oluşturulması gerektiği ifade edilmiştir. Bununla birlikte, Ar-Ge çalışmalarının artırılması gerektiği, her alanda yenilikçiliğe ihtiyaç duyulduğu, söz konusu komisyon çalışmalarının beşeri kaynaklar, eğitim ve istihdam alanında bilgi toplayıp analiz yapma hususlarında umut vaat ettiği dile getirilmiştir. Bilimsel ya da teknolojik atılımlar yapmak için nitelikli beşeri kaynağa ihtiyaç olduğu, girdi ve çıktıların eş güdümlü olarak kullanılması gerektiği vurgulanmıştır. Sanayide de eğitimde de transferci zihniyete sahip olunduğu, bölge genelinde sanayi işletmelerinin Ar-Ge departmanlarının bulunmadığı ve bu yapısal sorunun aşılması gerektiği belirtilmiştir. İhsan ERCAN (Gaziantep Esnaf ve Sanatkarları Odaları Birliği Mesleki Eğitim ve Küçük Sanayii Destekleme Vakfı): İKA tarafından katılımcılık esasına dayanılarak hazırlanan, TRC1 Bölge Planı nda yer alan GZFT analizine dikkat çekilerek GZFT nin hazırlanmasından bugüne kadar geçen sürede yaşanan gerçekleşmeler üzerinde bir çalışma yapılabileceği önerilmiştir. Ayrıca, 2013 yılında Gaziantep Kent Konseyi ile MEKSA Vakfı tarafından okul yapımı konusunda ortak bir çalışma yürütüldüğü ve bu çalışma sonucunda Gaziantep te okul yapımı ile ilgili kamuoyu oluşturularak bir Avrupa Birliği projesi kapsamında, projenin kısmen hayata geçirildiği ifade edilmiştir. Söz konusu proje gibi örnek uygulamaların komisyon çalışmaları çerçevesinde geliştirilebileceği komisyon üyeleri ile paylaşılmıştır. Bilal YAZICI (Gaziantep İl Milli Eğitim Müdürlüğü): TRC1 Bölge Planı GZFT analizinde yer alan eğitim başlığındaki zayıf yönlerde Bölgede okuma yazma bilmeyen nüfusun Türkiye ortalamasının üzerinde olması maddesinin söz konusu verilerde ülke ve bölge arasında büyük bir fark olmadığı gerekçesi ile çıkarılması talep edilmiştir. KARARLAR Toplantı sonucunda bir sonraki toplantı için, Komisyon divan üyelerinin seçiminin yapılması, komisyon çalışmalarına eğitim konusu ile başlanmasına ve bir sonraki toplantının 2 Haziran 2014 tarihinde gerçekleştirilmesine karar verilmiştir. KOMİSYON BAŞKAN YRD. KOMİSYON BAŞKANI KOMİSYON KÂTİP ÜYESİ 3

5 İPEKYOLU KALKINMA AJANSI KÜLTÜR, TURİZM ve TANITIM KOMİSYONU I. TOPLANTI TUTANAĞI Toplantı Tarihi Toplantının Gerçekleştiği İl Gaziantep Toplantı Yeri İpekyolu Kalkınma Ajansı Hizmet Binası Ajans Katılımcıları Y.Cem YAMAN (Komisyondan Sorumlu Uzman), Ayhan KÖKSEL (Yardımcı Uzman), Sezen GENÇ, Ebru ÖZTÜRKMEN, Cihan ARDİLİ Katılımcılar Yaşar KARADENİZ (Nizip Kaymakamlığı) A.Tahsin ONAT (Yavuzeli Kaymakamlığı) Hülya YILDIZ (Gaziantep Büyükşehir Belediyesi) Hülya NAĞIŞ (Adıyaman İl Planlama ve Koordinasyon Müdürlüğü) Mustafa EKİNCİ (Adıyaman İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü) Abdullah ALDEMİR (Kilis İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü) Mustafa GÖZEL (Orman ve Su İşleri Bakanlığı Gaziantep Şube Müdürlüğü) Abdullah GÖKSEL (Orman ve Su İşleri Bakanlığı Gaziantep Şube Müdürlüğü) Yrd.Doç.Dr. M. Yaşar ŞİMŞEK (Gaziantep Üni./Turizm ve Otelcilik MYO) Ferudun YILDIRIM (Bakırcılar ve Sedefçiler Odası) Murat KASILAN (Bakırcılar ve Sedefçiler Odası) Katılımcı Listesi Tutanak Eki'nde yer almaktadır. TOPLANTI TUTANAK NOTLARI İpekyolu Kalkınma Ajansı Kalkınma Kurulu Kültür, Turizm ve Tanıtım Komisyonu nun ilk toplantısı, tarihinde Ajans Eğitim Salonu nda başkanlık divan üyelerinin seçilmesi ve açık oturum gündemi ile gerçekleştirilmiştir. Kamu kurumu ve sivil toplum kuruluşlarından 11 kişinin katılım sağladığı toplantıda, açılış konuşmasını yapan Ajans Planlama, Programlama ve Koordinasyon Birim Başkanı Sezen GENÇ, tematik çalışma komisyonlarının 2013 yılı Aralık ayı Kalkınma Kurulu toplantısında, Kalkınma Kurulunun aktif olarak çalışmasını sağlamak amacıyla düzenlendiğini belirtmiştir. Türkiye deki Ajanslar arasında İpekyolu Kalkınma Ajansı'nın, Yönetim Kurulu etkinliği bakımından ilk sıralarda olmasına rağmen Kalkınma Kurulu etkinliği bakımından son sıralarda yer aldığı vurgulanmıştır. Ajans uzmanlarından Y. Cem YAMAN, ajans ve birim çalışmaları, TRC Bölge Planı, bölgesel kalkınma komisyonları ve komisyonlardan beklentilerin neler olduğundan bahsederek, TRC1 Bölgesi nde kültür, turizm ve tanıtım konularının mevcut durumuna ve potansiyeline ilişkin istatistikleri aktarmıştır. Sunum kapsamında kültür, turizm ve tanıtım konu başlıkları Türkiye ve TRC1 Bölgesi kıyaslaması yapılarak istatistiki verilerle ve belirli indikatörlerle ifade edilmeye çalışılmıştır. Sunumun ardından Komisyon Divan Seçimine geçilmiştir. Komisyon üyelerinin görüşü doğrultusunda gizli oylama yerine açık oylama yapılmasına karar verilmiştir. Komisyon üyeleri kendi aralarında uzlaşarak Komisyon Başkanı, Başkan Yardımcısı ve Katip Üyeyi seçmiştir. Buna göre; Komisyon Başkanı: Yaşar KARADENİZ (Nizip Kaymakamı) Komisyon Başkan Yardımcısı: Abdullah ALDEMİR (Kilis İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü) Komisyon Katip Üyesi: Hülya YILDIZ (Gaziantep Büyükşehir Belediyesi) olarak seçilmiştir. Açık oturum kısmında katılımcılar, eğitim başta olmak üzere istihdam ve beşeri kaynaklar 4

6 konusunda kamu kurum ve kuruluşları, özel sektör ve sivil toplum kuruluşlarının yanı sıra tüm bölge halkının rolünü ve bakış açısını sorgulamaya çalışmıştır. Bu kapsamda ifade edilen görüş ve öneriler aşağıdaki gibidir: Yaşar KARADENİZ (Nizip Kaymakamı) Üç ilin beraber hareket etmesi gerektiğine vurgu yapılmış, komisyon çalışmalarına başlamadan önce, sağlıklı bir planın sağlıklı bir veri ve bilgi ile mümkün olabileceğinin altı çizilerek TRC1 Bölge illerine ait verilerin en kısa zamanda toplanması gerektiği ifade edilmiştir. Komisyon çalışmaları sırasında mikro ölçekli sorunlara takılmak yerine bölgenin genel sorunları üzerinde konuşulması gerektiği, bölgenin sorununun turist çekmek değil, turisti bölgede tutabilmek olduğu ifade edilmiştir. Bu soruna yol açan neden olarak Gaziantep in tüm turizm etkinliklerini merkezde toplamasının olabileceği belirtilmiştir. Turizm konusunda yapılan çalışmalarda bir yerleşim yeri bir şey yapıp başarılı olduğunda diğer yerleşim yerlerinin de aynısını yaptığı vurgulanmıştır. Örnek olarak, yeni bir mozaik müzesinin açılmasının diğer mozik müzesini ziyaret eden katılımcıların sayısını azaltabileceği eğer yeni bir mozaik müzesi kurulacaksa farklı bir konsept ile sunulması gerektiği veya diğer yerleşim yerlerinde farklı bir temada müze kurulmasının faydalı olacağı vurgulanmıştır. Bu noktada, turizm türlerinin yerleşmelerdeki potansiyellere göre şekillenmesinin daha doğru olacağı belirtilmiştir. Turizm gelişmesinin sağlanmasında bölgenin altyapı ve üst yapı yatırımlarının da önemli olduğu ifade edilerek, yeterli alt ve üst yapı olmadığı takdirde turistlerin geldikleri bölgede konaklamayacakları ve sonuç olarak bölgede olması gereken bir turizm gelirinin yaratılamayacağına dikkat çekilmiştir. Son olarak, planlamanın da önemine vurgu yapılmış olup Ajans desteği ile Rumkale ye yapılan projeden bahsedilmiş ve bir yerin planı yoksa oraya yönelik başarılı çalışmaların yapılamayacağı belirtilmiştir. Mustafa EKİNCİ (Adıyaman İl Kültür ve Turizm Müdürü) Bölgeye turistin gelebilmesi için tur acentelerinin öneminden bahsedilmiş, komisyon çalışmaları neticesinde ortaya çıkacak sonuçların tur acenteleri ve rehberleri heyecanlandıracak, ilgili merkezlerin acentelerin destinasyon merkezlerine katacak çalışmaların yapılmasının faydalı olacağı belirtilmiştir. Ayrıca, seyahat acenteleri paket turlarının en az maliyetle, en fazla yeri görmek üzere hazırlandığına dikkat çekilmiştir. Bölgede faaliyet gösteren seyahat acentelerinin uçak bileti satmak ve birbirleri ile hacı adayı çekmek konusunda yarışmaktan öte iş yapamadıklarını, bu konuda profesyonel acentelerin olması gerektiği ve bölgede yer alan potansiyel turizm alanlarının alt ve üst yapılarının da hazır olması gerektiği vurgulanmıştır. Bölge genelinde şu ana kadar yapılan planların heyecan verici olmasının yanında uygulanabilir olmasının da önemli olduğu, makro ölçekli planlar yerine mikro ölçekli planların yapılmasının daha faydalı olabileceği belirtilmiştir. Ajansların bölgenin bir nevi kurtuluş reçetesi olduğu belirtilerek Ajans ile bölgede birçok yeniliğin yapıldığı ifade edilmiştir. Ajans ile ortak yürütülen faaliyetler kapsamında Japonya ve Rusya fuarlarına gidildiği, Japonya dan gelen 9 temsilcinin bölgede misafir edildiği ve söz konusu çalışmaların farklı ülkeler için de uygulanması gerektiği belirtilmiştir. Son olarak, komisyon çalışmalarında Şanlıurfa ve Diyarbakır gibi illerin de olması gerektiği, bu illerin de turizm destinasyonunun bir parçası olduğu ve bir bütün olarak ortak kararların alınmasının faydalı olabileceği ifade edilmiştir. 5

7 Abdullah ALDEMİR (Kilis İl Kültür ve Turizm Müdürü) TRC1 Bölgesi içinde en dezavantajlı ilin Kilis olduğu, bunun sebebi olarak ise Kilis in il olduktan sonra kurumsallaşma faaliyetlerinin devam ettiği ve özellikle turizm sektöründe yarışa biraz geç başladığı ifade edilmiştir. Gaziantep te Zeugma, Adıyaman da Nemrut gibi markaların bulunduğu, Kilis için ise İstanbul daki 1453 Panaroma gibi bir Mercidabık Savaşı Panoraması'nın yapılması üzerinde çalışmaların olduğu, ayrıca Kilis in bir sahabe kenti olduğu ve bu konuda çalışmaların yapılabileceği vurgulanmıştır. Yrd. Doç. Dr. M. Yaşar ŞİMŞEK (Gaziantep Üni./Turizm ve Otelcilik MYO Müdürü) Bugüne kadar bölge egenelinde yapılan eylem planlarında antik turizm parkı oluşturulmasına yönelik bir çalışmanın yapılmadığı, hem tarihi eserleri korumak hem de antik eserlere sahip çıkmak adına antik turizm parkı yapılmasının önemli olduğu vurgulanmıştır. Karkamış ta kültür ve turizm faaliyetleri açısından balıkçılığın unutulmaması gerektiği, balıkçılık faaliyeti gerçekleştirmek üzere ilçeye gidildiğinde yemek yiyecek ve temel ihtiyaçları karşılayabilecek tesislerin olmadığı ve bu ihtiyaçlara yönelik çalışmaların yapılması gerektiği ifade edilmiştir. Geçmiş yıllarda bir Avrupa Birliği projesi kapsamında Halfeti halkının turizm sektörü ve ev pansiyonculuğu hakkında bilgilendirildiği fakat gerçekleştirilen çalışmalara istenilen düzeyde katılımın sağlanamadığı belirtilmiş olup günümüzde, yerel halkın sektör hakkında daha çok bilinçlendiği ve sonuç olarak Halfeti de turizmin son zamanlarda canlandığı ifade edilmiştir. Söz konusu gelişmeye benzer olarak Karkamış, Yavuzeli ve Birecik ilçeleri için de ev pansiyonculuğunun geliştirilmesi gerektiği vurgulanmıştır. Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın gastronomi ve sağlık turizmine önem verdiği vurgulanarak bu çerçevede, Gaziantep te yenilen bir yemeğin hangi yöreye ait olduğu konusunda bir çalışma yapıldığı ve yerel mutfak kültürüne ilişkin bir kitap çıkarıldığı belirtilmiştir. Üniversite çalışmaları ile ilgili olarak ise Diyarbakır da düzenlenen bir yarışmada, Gaziantep Mutfak Kültürü konusunda katılım sağlandığı ve Gaziantep Üniversitesi nden 8 öğrencinin yaptıkları yöresel yemeklerle altın, gümüş ve bronz madalya aldıkları ifade edilmiştir. Son olarak, İstanbul, Ankara ve Antalya dan yemek yeme amacıyla Gaziantep'e günü birlik gelen yerel turistler ile ilgili çekilen bir reklam filminin varlığının da şehrin gastronomi potansiyelinin bir göstergesi olarak kabul edilebileceği ifade edilmiştir. Mustafa GÖZEL (Orman ve Su İşleri Bakanlığı Gaziantep Şube Müdürü) Aşağı Fırat Havzası Turizm Gelişim Koridoru ve Eylem Planı yla ilgili olarak konuşmasına başlayan Sayın GÖZEL, söz konusu plan ile Orman ve Su İşleri Bakanlığı tarafından 2013 yılında yapılan Doğa Turizmi Master Planı'nın birbirleriyle uyumlu olması gerektiği ifade edilmiştir. Ayrıca, plan yapmanın önemi vurgulanarak Burç Tabiat Parkı nın şimdiki ve geçmişteki durumu kıyaslanmış ve Hayvanat Bahçesi nin 2013 yılında 3 milyon kişi tarafından ziyaret edildiği ifade edilmiştir. İslahiye ilçesinde yer alan Huzurlu Tabiat Parkı nda, Karadeniz deki kayın ağaçlarının özelliklerinin görüldüğü, bu konu ile ilgili yapılan çalışmaların Bakanlığa sunulduğu ifade edilmiştir. Son olarak, Türkiye deki ormanlık alanların %24 civarında, Gaziantep te ise bu oranın %15 dolaylarında olduğu ifade edilerek, Gaziantep te önemli oranda rekreasyon alanlara ihtiyaç duyulduğu belirtilmiştir. 6

8 KARARLAR Toplantı sonucunda; Sivil Toplum Kuruluşlarının, Özel Sektör Temsilcilerinin ve tüm bölge illerinin Turizm Meslek Yüksekokullarının davet edilmesine, Aşağı Fırat Havzası Turizm Master Planı konusunda komisyon üyelerinin de katılım sağlayacağı bir toplantının düzenlenmesine, İlgili İl Kültür Turizm Müdürlükleri tarafından üç ilin sahip olduğu potansiyelleri değerlendiren çalışmalar ve konu ile ilgili planların CD ortamında komisyon üyelerine gönderilmesine, Bir sonraki toplantının gündemi olarak her ilin kendi tanıtımını içeren sunumların yapılmasına, Sadece TRC1 Bölgesi illerinin değil diğer illerin de katkı sağlaması konusunda çalışmalara davet edilmesine, Bölge genelinde kültür ve turizm alanında çalışmalar yapmış tüm kurum ve kuruluşlardan resmi yazı ile bilgilerin talep edilmesine ve bir sonraki toplantıda söz konusu dokümanların paylaşılmasına, Bir sonraki toplantının tarihinde yapılmasına, karar verilmiştir. KOMİSYON BAŞKAN YRD. KOMİSYON BAŞKANI KOMİSYON KÂTİP ÜYESİ Abdullah ALDEMİR Kilis İl Kültür ve Turizm Müdürü Yaşar KARADENİZ Nizip Kaymakamı Hülya YILDIZ Gaziantep Büyükşehir Belediyesi 7

9 İPEKYOLU KALKINMA AJANSI SANAYİ, TİCARET VE LOJİSTİK KOMİSYONU I. TOPLANTI TUTANAĞI Toplantı Tarihi Toplantının Gerçekleştiği İl Gaziantep Toplantı Yeri İpekyolu Kalkınma Ajansı Hizmet Binası Ajans Katılımcıları Katılımcılar Katılımcı Listesi Ebru ÖZTÜRKMEN (Komisyondan Sorumlu Uzman), Mehmet UÇKUN (Yardımcı Uzman), Sezen GENÇ, Cihan ARDİLİ, Ayhan KÖKSEL, Mehmet POLAT, Mehmet MİMAROĞLU Prof.Dr.Talha GÖNÜLLÜ (Adıyaman Ünversitesi) Mehmet D. YETKİNŞEKERCİ (Gaziantep Büyükşehir Belediyesi) Emrah YILMAZ (Besni Kaymakamlığı) Ferhat GÜVEL (Gaziantep Bilim, Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlüğü) Hacı DAŞTAN (Adıyaman Bilim, Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlüğü) Ercan DADLI (Kilis Bilim, Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlüğü) Necati BİNİCİ (Gaziantep Kent Konseyi) Figen Çeliktürk (Gaziantep Ticaret Odası) Yusuf İYMEN (Gaziantep Sanayi Odası) Cem BAYRAM (Gaziantep Ticaret Borsası) Mahmut POLAT (Nizip Ticaret Odası) Prof.Dr. Türkay DERELİ (Gaziantep Üniversitesi) Prof.Dr. Selim ERDOĞAN (Hasan Kalyoncu Üniversitesi) Prof.Dr. Hanifi ASLAN (Hasan Kalyoncu Üniversitesi) Kemal ÖZ (TÜMSİAD Gaziantep) Tutanak Eki'nde yer almaktadır. TOPLANTI TUTANAK NOTLARI İpekyolu Kalkınma Ajansı Kalkınma Kurulu Sanayi, Ticaret ve Lojistik Komisyonu nun ilk toplantısı, tarihinde Ajans Toplantı Salonu nda başkanlık divan üyelerinin seçilmesi ve açık oturum gündemi ile gerçekleştirilmiştir. Kamu kurumu ve sivil toplum kuruluşlarından 15 kişinin katılım sağladığı toplantıda, açılış konuşmasını yapan Ajans Planlama, Programlama ve Koordinasyon Birim Başkanı Sezen GENÇ, tematik çalışma komisyonlarının 2013 yılı aralık ayı Kalkınma Kurulu toplantısında, Kalkınma Kurulunun aktif olarak çalışmasını sağlamak amacıyla düzenlendiğini belirtmiştir. Türkiye deki Ajanslar arasında İpekyolu Kalkınma Ajansı nın Yönetim Kurulu nun etkinliği bakımından ilk sıralarda olmasına rağmen Kalkınma Kurulunun etkinliği bakımından son sıralarda yer aldığı vurgulanmıştır. Ajans uzmanlarından Ebru ÖZTÜRKMEN, ajans ve birim çalışmaları, TRC Bölge Planı, bölgesel kalkınma komisyonları ve komisyonlardan beklentilerin neler olduğundan bahsederek, TRC1 Bölgesi nde sanayi, ticaret ve lojistik konularının mevcut durumuna ve potansiyeline ilişkin istatistikleri aktarmıştır. Sunum kapsamında sanayi, ticaret ve lojistik konu başlıkları genel istatistiki verilerle ve belirli indikatörlerle ifade edilmeye çalışılmıştır. Sunumun ardından Komisyon Divan Seçimine geçilmiştir. Komisyon üyelerinin görüşü doğrultusunda gizli oylama yerine açık oylama yapılmasına karar verilmiştir. Komisyon üyeleri kendi aralarında uzlaşarak Komisyon Başkanı, Başkan Yardımcısı ve Katip Üyeyi seçmiştir. Buna göre; Komisyon Başkanı: Necati BİNİCİ (Gaziantep Kent Konseyi) Komisyon Başkan Yardımcısı: Naim HARPUTLUOĞLU (Adıyaman Ticaret ve Sanayi Odası) Komisyon Katip Üyesi: Figen ÇELİKTÜRK (Gaziantep Ticaret Odası) olarak seçilmiştir. 8

10 Açık oturum kısmında katılımcılar, sanayi, ticaret ve lojistik konularında komisyonun bölgeye nasıl katkı sunacağını tartışmış, komisyon çalışmalarında izlenecek yöntem ve öncelikli konu başlıkları konusunda fikir alışverişinde bulunulmuştur. Bu kapsamda ifade edilen görüş ve öneriler aşağıdaki gibidir: Necati BİNİCİ (Gaziantep Kent Konseyi) Sanayi, Ticaret ve Lojistik Komisyonu'na benzer komisyon çalışmalarına genelde heyecanla başlandığı fakat aynı heyecanın ileriki aşamada korunamadığı vurgulanmıştır. Lojistik konusunun bölge için önem arz ettiği belirtilerek bir bölgede ne üretilirse üretilsin lojistik olmadan bir anlam ifade etmediği aktarılmıştır. Lojistiğin limanlardan ve sınır kapılarından ibaret olmadığı ifade edilmiş ve bu bağlamda komisyon tarafından yürütülecek çalışmaların etkin ve verimli olması gerektiği bildirilmiştir. Adıyaman, Gaziantep ve Kilis illerinin ayrılmaz üçlü olduğu belirtilerek üç ili de kapsayacak şekilde hava, kara ve deniz lojistiğinin desteklenmesi gerektiği vurgulanmıştır. Gaziantep'te Gaziantep Büyükşehir Belediyesi aracılığıyla "lojistik köy" kurulması gerektiği ifade edilmiştir. Devlet tarafından belirlenen 16 lojistik merkezden birinin neden Gaziantep'e değil de Kahramanmaraş'a yapıldığının araştırılması gerektiği vurgulanmıştır. İleriki dönemde Suriye'nin yeniden yapılanması sürecinde bölgenin ihracatının ve lojistik altyapısının önem taşıyacağı belirtilmiş ve özellikle Gaziantep'in neredeyse Suriyeli göçmeni barındırdığı, bunların kadarının ise kimlik aldığı ifade edilmiştir. Bun rağmen kentte hala Suriye konusunda ekonomik açıdan bir yol haritası oluşturulmadığı vurgulanarak komisyon çalışmalarının bu konuda öneride bulunabileceği önerilmiştir. Prof.Dr.Talha GÖNÜLLÜ (Adıyaman Üniversitesi) Bölgenin sanayi, ticaret ve lojistik konularında oldukça iyi bir potansiyeli olduğunu belirtilerek bu potansiyelin tam anlamıyla tespit edilmesi gerektiği ifade edilmiştir. Daha sonraki toplantılarda sanayi, ticaret ve lojistik konuları hakkında daha ayrıntılı bilgiler alınması gerektiği aktarılmıştır. Suriye krizi sonrası fırsata dönüşebilecek alanlar konusunda teorik çalışmalar yapılması gerektiği ifade edilmiştir. Ajans uzmanlarının tematik konu başlıklarında gerçekleştirdikleri çalışmaları komisyona sunmaları gerektiği belirtilmiştir. Mehmet D. YETKİNŞEKERCİ (Gaziantep Büyükşehir Belediyesi) Kalkınma Kurulu Tematik Çalışma Komiyonları ile Gaziantep Büyükşehir Belediyesi'nin yakın çalışması gerektiği başkan yardımcısı tarafından belirtilmiş ve Gaziantep Büyükşehir Belediyesi tarafından ulaşım ve lojistik alanında gerçekleştirilmesi planlanan bazı projelerden bahsedilmiştir. Bu çerçevede, Gaziantep organize sanayi bölgelerinin bir demiryolu bağlantısı ile yerleşim alanlarına ve kent merkezine doğrudan ulaşımının sağlanması konusunda bir proje geliştirildiği ifade edilmiştir. Bununla birlikte, Ajansın çalışmaları hakkında daha ayrıntılı bilgilerin Gaziantep Büyükşehir Belediyesi yerel yönetimi ile yakın zamanda bir toplantı çerçevesinde paylaşılmasının beklendiği vurgulanmıştır. 9

11 Figen ÇELİKTÜRK (Gaziantep Ticaret Odası) Sanayi, ticaret ve lojistik konularına yakınlığı sebebiyle Ticaret Odası'nın komisyonda aktif görev almak istendiği belirtilmiştir. Suriye konusunda GTO'nun bir çalışması olduğu ifade edilmiş olup çalışmanın bir sonraki uygulama aşamasına geçilmesi gerektiği belirtilmiştir. Bu kapsamda,. bölgede bulunan Suriyeli iş adamları ve tüccarlarla bir araya gelinmesi gerektiği belirtilerek Suriye konusunda bölgede faaliyet gösteren yabancı kuruluşlar ve dernekler ile işbirliği yapılmasının elzem olduğu vurgulanmıştır. Komisyonun verimli çalışması adına ileriki toplantılara da aynı kişilerin katılım sağlaması gerektiği ifade edilmiştir. Bununla birlikte toplantı esnasında yapılan sunumlara istinaden komisyonun varlık amacı, çalışma şekli ve hareket alanı hakkında sorular sorulmuş ve konulara ilişkin Ajans yetkilileri yanıt vermiştir. Bu kapsamda, komisyonun çalışma usül ve esaslarına ilişkin bir doküman hazırlanacağı ve tüm komisyonlarla paylaşılacağı Ajans uzmanları tarafından katılımcılara duyurulmuştur. Prof.Dr. Türkay DERELİ (Gaziantep Üniversitesi) Orta Doğu'ya yakın olmanın bölgeyi uzun vadede daha ileri taşımayacağı belirtilerek bölgenin AB ülkeleri ve ABD'ye, Güney Kore ve Çin'e olan ihracatını da artırması gerektiği ifade edilmiştir. Bölge sanayinin katma değeri yüksek ürün üretmesi gerektiği vurgulanarak bölgenin yalnızca Suriye'de oluşabilecek fırsatlara veya Orta Doğu'ya odaklanmaması gerektiği belirtilmiştir. Komisyon üyelerinin bireysel olarak kendilerini değil kurumlarını temsil ettiği ve bu vesileyle kurumlarında gerçekleştirilen tüm çalışmalarının komisyona sunulması gerektiğini ifade etmiştir. Komisyonların çalışma şartlarının ve prensiplerinin belli olması gerektiği belirtilerek çalışma usül ve esaslarının belirlenmesinin elzem oluğu ifade edilmiştir. Komisyon çalışmaları kapsamında şimdiye kadar yapılmış tüm envanter çalışmalarının ortaya konması ile işe başlanması ve bilimsel araştırmaların baz alınarak politikalar üretilmesi gerektiği belirtilmiştir. Türkiye'de bazı bölgelerde kurulan lojistik köylerin çalışmadığı ifade edilmiş ve daha önceki çalışmalarda Gaziantep'te lojistik köy kurulmasının bilimsel uygunluğunun olmadığı belirtilmiştir. Son olarak tematik konu başlıkları altında belirlenen hedeflere nasıl ulaşılacağı meselesinin komisyon çalışmalarına temel oluşturması ve altı komisyonun da birbiriyle senkronize çalışması gerektiği ifade edilmiştir. Hacı DAŞTAN (Adıyaman Bilim, Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlüğü) 10. Kalkınma Planı'nda cari açığın çaresi olarak 5 sektörün belirlendiği ve bunlardan birinin 60 milyar dolarlık açık oluşturan enerji olduğu ve bu sektörün komisyon tarafından öncelikli olarak çalışılması gerektiği ifade edilmiştir. Prof.Dr. M.Hanifi Aslan (Hasan Kalyoncu Üniversitesi) Komisyon toplantılarına genel itibariyle her kurumun hazırlıklı gelmesi gerektiği belirtilerek Suriyede yaşanan krizin fırsata dönüştürülmesinin uygun bir strateji olacağı vurgulanmıştır. Bu çerçevede. Suriye'nin bölge için yıllık bir süreçte önemli bir pazar olacağı belirtilmiş, inşaat sektörü ile gıda sanayinin bölgede paralel olarak geliştirileceği ve bu doğrultuda söz konusu alanlarda doğacak fırsatların iyi planlanmasının elzem oluğu aktarılmıştır. Ayrıca, ihracatta pazar çeşitlendirmesinin önemli olduğu belirtilerek Orta Doğu pazarı yanında diğer alternatif pazarların da keşfedilmesi gerektiği vurgulanmıştır. 10

12 KARARLAR Toplantı sonucunda; TRC1 Bölge Planı dokümanlarının ve sanayi, ticaret ve lojistik konularını içeren özetinin Ajans uzmanlarınca komisyona sunulmasına, Bir sonraki toplantıda Suriye krizi sonrası oluşucak olası ticari fırsatlar konusunda çalışılmasına, Gaziantep Büyükşehir Belediyesi'nin lojistik alanındaki projeleri hakkında bilgi verecek yetkilinin çalışmalara davet edilmesine, Gaziantep Ticaret Odası Başkanı Eyüp Bartık'ın lojistik konusunda bilgi vermek üzere çalışmalara davet edilmesine, Bir sonraki toplantı tarihine kadar toplantı gündeminin komisyon üyelerince geliştirilmesine, Bir sonraki toplantının tarihinde ve saat 15:00'te yapılmasına, karar verilmiştir. KOMİSYON BAŞKAN YRD. KOMİSYON BAŞKANI KOMİSYON KÂTİP ÜYESİ Naim HARPUTLUOĞLU Adıyaman Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Necati BİNİCİ Gaziantep Kent Konseyi Başkanı Figen ÇELİKTÜRK Gaziantep Ticaret Odası Genel Sekreter Yardımcısı 11

13 İPEKYOLU KALKINMA AJANSI KENTLEŞME, ÇEVRE VE ALTYAPI KOMİSYONU I. TOPLANTI TUTANAĞI Toplantı Tarihi Toplantının Gerçekleştiği İl Gaziantep Toplantı Yeri İpekyolu Kalkınma Ajansı Hizmet Binası Ajans Katılımcıları Y.Cem YAMAN (Komisyondan Sorumlu Uzman), Cihan ARDİLİ(Yardımcı Uzman), Sezen GENÇ, Ayhan KÖKSEL Katılımcılar Yılmaz MEKİK (Araban Belediyesi) İsmail KAYA (DSİ 20. BÖLGE Müdürlüğü- Gaziantep 202. Şube Müd.) İhsan CANPOLAT (Gaziantep İl Planlama ve Koordinasyon Müd.) Necati BİNİCİ (Gaziantep Kent Konseyi) Mehmet Ali ERYILMAZ (Kilis Belediyesi) Harun TAŞKESEN (Kilis Çevre ve Şehircilik İl Müd.) Mustafa ÖZAKÇA (Gaziantep Üniversitesi) Katılımcı Listesi Tutanak Eki'nde yer almaktadır. TOPLANTI TUTANAK NOTLARI İpekyolu Kalkınma Ajansı Kalkınma Kurulu Kentleşme, Çevre ve Altyapı Komisyonu nun ilk toplantısı, tarihinde Ajans Yönetim Kurulu Salonu nda başkanlık divan üyelerinin seçilmesi ve açık oturum gündemi ile gerçekleştirilmiştir. Kamu kurumlarından 7 kişinin katılım sağladığı toplantıda, açılış konuşmasını yapan Ajans Planlama, Programlama ve Koordinasyon Birim Başkanı Sezen GENÇ, tematik çalışma komisyonlarının 2013 yılı Aralık ayı Kalkınma Kurulu toplantısında, Kalkınma Kurulunun aktif olarak çalışmasını sağlamak amacıyla düzenlendiğini belirtmiştir. Bununla birlikte, Bölge Planı hazırlama, verilerin elde edilmesi, katılımcılığın artırılması ve İKA nın süreçteki rolü konusunda bilgi verilmiştir. Türkiye deki Ajanslar arasında İpekyolu Kalkınma Ajansı nın Yönetim Kurulu nun etkinliği bakımından ilk sıralarda olmasına rağmen Kalkınma Kurulu nun etkinliği bakımından son sıralarda yer aldığı vurgulanmıştır. Ajans uzmanlarından Y. Cem YAMAN, ajans ve birim çalışmaları, TRC Bölge Planı, bölgesel kalkınma komisyonları ve komisyonlardan beklentilerin neler olduğundan bahsederek, TRC1 Bölgesi nde kentleşme, çevre ve altyapı konularının mevcut durumuna ve potansiyeline ilişkin istatistikleri aktarmıştır. Sunum kapsamında kentleşme, çevre ve altyapı konu başlıkları Türkiye ve TRC1 Bölgesi kıyaslaması yapılarak istatistiki verilerle ve belirli indikatörlerle ifade edilmeye çalışılmıştır. Sunumun ardından Komisyon Divan Seçimine geçilmiştir. Katılımın yeterli olmaması nedeniyle komisyonun ortak kararı olarak bir sonraki toplantıda başkanlık divanı seçiminin gerçekleştirilmesine karar verilmiştir. Açık oturum kısmında katılımcılar, kentleşme, çevre ve altyapı konularında fikir beyan etmişlerdir. Bu kapsamda ifade edilen görüş ve öneriler aşağıdaki gibidir: Mustafa ÖZAKÇA (Gaziantep Üniversitesi) Araban İlçesi ile ilgili önemli bir hususa dikkat çekilmiş olup Araban Bölgesi nde dünyanın en iyi durum buğdayının yetiştiği ve bunun için makarna firmalarının Araban dan arazi aldığı ifade edilmiştir. Ayrıca, Araban da yetiştirilen sarımsağın da çok kaliteli olduğu belirtilmiştir. Fakat söz konusu tarımsal ürünlerin tanıtımlarının yeterli derecede olmadığı için gerekli faydanın elde edilemediği vurgulanmıştır. Bunun dışında, komisyon konusu ile ilgili Ajans tarafından şu ana kadar gerçekleştirilen çalışmaların ortaya konarak, bir etki değerlendirme analizinin yapılması 12

14 gerektiği belirtilmiştir. Ayrıca, bundan sonra yapılacak çalışmalar kapsamında bölge kalkınmasını hızlandıracak verimli, gerçekçi, uygulanabilir ve etkin olabilecek projelerin hayata geçirilmesi ve projelerin izleme, etki ve değerlendirmesinin çok iyi yapılması gerektiği ifade edilmiştir. Necati BİNİCİ (Gaziantep Kent Konseyi) Gaziantep Çevre Düzeni Planı'nda yer alan konut ve diğer arazi kullanım kararlarına göre tahmin edilen il nüfusu ile TÜİK tarafından belirlenen 2023 nüfus projeksiyonu arasında tutarsızlık olabileceği belirtilmiştir. Önümüzdeki süreçte katılımcılık anlayışının daha da gelişeceği ve komisyon üyelerinin alınan kararların arkasında durması gerektiği ifade edilmiştir. Ayrıca, söz konusu komisyona TMMOB temsilcilikleri, GASKİ ve belediyeler gibi önemli kurum temsilcilerinin katılması gerektiği dile getirilmiştir. İsmail KAYA (DSİ 20. BÖLGE Müdürlüğü- Gaziantep 202. Şube Müd.) Bölge Planı nda yer alan kanalizasyon ve atık su tesislerine ilişkin verilerin çevre yatırımları konusunda yanıltıcı olabileceği dile getirilmiş ve bu çerçevede, kanalizasyonun entegre bir sistem olarak ele alınıp değerlendirilmesi gerektiği ifade edilmiştir. Ayrıca, bahsi geçen komisyon konusuna ilişkin uygulama olasılığı yüksek alanlarla ilgili çalışmalara öncelik verilmesi gerektiği belirtilmiştir. Harun TAŞKESEN (Kilis Çevre ve Şehircilik İl Müd.) Bölge Planı nda yer alan illerin kanalizasyon ve atık su verilerine ilişkin Kilis te katı atık arıtma ve su arıtma tesisinin olduğu yalnız Kilis OSB de bu alt yapının olmadığı belirtilmiştir. Adıyaman ve Gaziantep illerinin Çevre ve Şehircilik müdürlükleri temsilcilerinin söz konusu komisyonun doğal bir üyesi olarak bundan sonraki tüm toplantılara çağrılmaları gerektiği ifade edilmiştir. Bununla birlikte, Ajans tarafından şu ana kadar uygulanmış mali destek programlarında kentsel altyapı ile ilgili gerçekleştirilen faaliyetlere ilişkin bilgi talebinde bulunularak Ajans yetkilileri tarafından konuya yönelik mevzuat düzenlemesi ve Kalkınma Bakanlığı tutumuna ilişkin bilgi verilmiştir. İhsan CANPOLAT (Gaziantep İl Planlama ve Koordinasyon Müd.) Bölge Planı nda konu ile ilgili yer alan stratejilere ilişkin sorumlu kuruluşların da belirtilmesi gerektiği önerisinde bulunulmuştur. Bu öneriye karşılık yapılan açıklamada Bölge Planı nın uygulanması amacıyla çeşitli eylem planları hazırlanacağı ve söz konusu stratejilerin gerçekleştirilmesi hususunda faaliyet göstermesi gereken sorumlu kuruluşların bu aşamada tespit edileceği ifade edilmiştir. Çalışma metoduna ilişkin Bölge Planı nda yer alan stratejiler üzerinde durulması gerektiği, Ajans'ın her stratejiyi hayata geçirmek gibi bir konumunun olmadığı ve belirlenen stratejilerin yerel organizasyonlar aracılığı ile belirli bir sıralama izlenerek uygulanması gerektiği belirtilmiştir. Komisyonunda bu amacı yerine getirmesi konusunda fikir telakkisinde bulunması gerektiği dile getirilmiştir. 13

15 KARARLAR Toplantı sonucunda; Bundan sonraki toplantı gündemi kapsamında başkanlık divan üyelerinin seçilmesine, Belediye ve ilgili mühendisler odalarının komisyon toplantılarına çağrılmasına, Konu ile ilgili Bölge Planı nda yer alan 3. hedefin (Altyapı Yetersizliklerinin Giderilmesi) bir sonraki toplantıda görüşülmesine, Bir sonraki toplantının tarihinde Gaziantep'te yapılmasına, karar verilmiştir. KOMİSYON BAŞKAN YRD. KOMİSYON BAŞKANI KOMİSYON KÂTİP ÜYESİ 14

16 İPEKYOLU KALKINMA AJANSI TARIM VE KIRSAL KALKINMAKOMİSYONU I. TOPLANTI TUTANAĞI Toplantı Tarihi Toplantının Gerçekleştiği İl Gaziantep Toplantı Yeri İpekyolu Kalkınma Ajansı Hizmet Binası Ajans Katılımcıları Mehmet UÇKUN (Komisyondan Sorumlu Uzman), Y. Cem YAMAN (Yardımcı Uzman), Cihan ARDİLİ, Ayhan KÖKSEL Katılımcılar Sırrı YILMAZ (Adıyaman İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü) Mehmet ÖZTUNCER (Adıyaman İl Özel İdaresi) İsmail TEMİZ ( Gaziantep İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü) Dr. Nevzat ASLAN (Antep Fıstığı Araştırma İstasyonu Müdürlüğü) Ünal ÇAKICI (İslahiye Kaymakamlığı) Songül KADIOĞLU ( Kilis İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü) Prof. Dr. Fahrettin GÖGÜŞ (Gaziantep Üni./ Mühendislik Fakültesi) Özgür BAYRAM (Gaziantep Ticaret Borsası) Yrd. Doç. Dr. Ahmet TAN (Gaziantep Üni./ İİBF) Katılımcı Listesi Tutanak Eki'nde yer almaktadır. TOPLANTI TUTANAK NOTLARI İpekyolu Kalkınma Ajansı Kalkınma Kurulu Tarım ve Kırsal Kalkınma Komisyonu nun ilk toplantısı, tarihinde Ajans Toplantı Salonu nda başkanlık divan üyelerinin seçilmesi ve açık oturum gündemi ile gerçekleştirilmiştir. Kamu kurumu ve sivil toplum kuruluşlarından 9 kişinin katılım sağladığı toplantıda, açılış konuşmasını yapan Ajans Planlama, Programlama ve Koordinasyon Birimi uzmanı Cihan ARDİLİ, tematik çalışma komisyonlarının 2013 yılı Aralık ayı Kalkınma Kurulu toplantısında, Kalkınma Kurulunun aktif olarak çalışmasını sağlamak amacıyla düzenlendiğini belirtmiştir. Türkiye deki Ajanslar arasında İpekyolu Kalkınma Ajansı'nın, Yönetim Kurulu etkinliği bakımından ilk sıralarda olmasına rağmen Kalkınma Kurulu etkinliği bakımından son sıralarda yer aldığı vurgulanmıştır. Ajans uzmanlarından Mehmet UÇKUN, ajans ve birim çalışmaları, TRC Bölge Planı, bölgesel kalkınma komisyonları ve komisyonlardan beklentiler hakkında bilgilendirmede bulunarak, TRC1 Bölgesi nde tarım ve kırsal kalkınma konularının mevcut durumuna ve potansiyeline ilişkin istatistikleri aktarmıştır. Sunum çerçevesinde tarım ve kırsal kalkınma konu başlıklarında Türkiye ve TRC1 Bölgesi kıyaslaması yapılarak istatistiki veriler ve belirli indikatörlerle ilgili konu başlıklarının mevcut durumu ve gelecek öngörüsü açıklanmaya çalışılmıştır. Sunumun ardından Komisyon Divan Seçimine geçilmiş ve komisyon üyelerinin görüşü doğrultusunda gizli oylama yerine açık oylama yapılmasına karar verilmiştir. Komisyon üyeleri kendi aralarında uzlaşarak Komisyon Başkanı, Başkan Yardımcısı ve Katip Üyeyi seçmiştir. Buna göre; Komisyon Başkanı: Songül KADIOĞLU (Kilis İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü) Komisyon Başkan Yardımcısı: Sırrı YILMAZ (Adıyaman İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü) Komisyon Katip Üyesi: Nevzat ASLAN(Antep Fıstığı Araştırma İstasyonu Müdürlüğü) olarak seçilmiştir. Seçim sonrasında, toplantının açık oturum bölümü komisyon başkanı tarafından yönetilerek ilgili katılımcılardan görüşler alınmıştır. Bu bölümde katılımcılar, tarım ve hayvancılık başta olmak üzere kırsal kalkınma konusunda kamu kurum ve kuruluşları, özel sektör ve sivil toplum kuruluşlarının yanı sıra tüm bölge halkının rolünü ve bakış açısını sorgulamaya çalışmışlardır. Bu kapsamda ifade edilen görüş ve öneriler aşağıdaki gibidir: Ünal ÇAKICI (İslahiye Kaymakamlığı) İslahiye ilçesinde yer alan Şıhlar Bölgesi ile ilgili yapılan kırsal kalkınma konulu çalıştaya vurgu 15

17 yapılmış ve Ajans'ın bu bölgede yapacağı çalışmaların önemli olacağı ifade edilmiştir. Şıhlar Bölgesi'nde insanların kötü şartlarda yaşadıkları ifade edilerek kırsal kalkınmaya verilecek Ajans destekleri ile bu bölgeye özgü tarım ürünlerinin yetiştirilmesinin desteklenmesi gerektiği belirtilmiştir. Ayrıca, Suriye'de yaşanan iç savaştan dolayı sınıra yakın bölgelerde tarım sektörü ile ilgili çalışmaların sekteye uğradığı fakat bu durumun gelecekte doğal olarak sonuçlanacağı öngörüsüyle, konu kapsamında ihtiyaç duyulan çalışmaların sürekliliğinin sağlanması ve bölgenin dışarıdan gelebilecek krizlere hazırlıklı olması gerektiğine dikkat çekilmiştir. Kırsal kalkınma kapsamında Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın önemli destekleri olduğu, fakat bölgede Ajans desteklerinin beklentilerin altında kaldığı ve Ajans proje hazırlama formatının tarım sektöründe çalışan yerel halk açısından anlaşılmasının zor olduğu ifade edilmiştir. Bununla birlikte, Ajans desteklerinin tarım sektöründe yalnızca bilgilendirme ve eğitim projeleri ile sınırlandırılmaması ve bundan sonra tasarlanacak mali destek programlarının kırsal kalkınma başlığını içermesi gerektiği vurgulanmıştır. Bölgede birçok destek mekanizmasının var olduğu ve bu destek programlarının etkin şekilde Ajans eliyle duyurulmasında fayda olacağı belirtilmiştir. Ayrıca, İslahiye ilçesine üzüm (Antep karası) ile ilgili desteklerin aktarılması ve üretimde kullanılan yüksek bağ sisteminin (çardak sistemi) desteklenmesinin gerektiği vurgulanmıştır. Son olarak, bölgede tarım alanlarında su ve toprak kirliliğinin bir sonraki kurul toplantısında gündeme alınabileceği ifade edilmiştir. Özgür BAYRAM (Gaziantep Ticaret Borsası) Gaziantep Ticaret Borsası tarafından tarım sektöründe gerçekleştirilen çalışmalar, verilen destekler ve et borsası ile tarımsal ürünlerin üretimi ve pazarlanması hususlarında mevcut olan yasal düzenlemeler ile ilgili üreticilere verilen danışmanlık hizmetleri hakkında bilgi verilmiştir. Bununla birlikte, Ajans 2014 Yılı Doğrudan Faaliyet Desteği kapsamında Antep Fıstığı Araştırma Merkezi Projesi çalışmasının yürütüldüğü ifade edilmiştir. Yrd. Doç. Dr. Ahmet TAN (Gaziantep Üniversitesi/ İİBF) Kâğıt üzerinde yapılan çalışmaların hayata geçirilmesinin gerekliliği vurgulanmış ve Ajansların destek mekanizmaları sürecinin daha basitleştirilmesi gerektiği belirtilmiştir. Bu mekanizmaların, bölgedeki tüm kurumların anlayacağı formata dönüştürülmesi sonucunda bölgede üretilen proje sayısında önemli bir artış olacağı ifade edilmiştir. Prof. Dr. Fahrettin GÖGÜŞ (Gaziantep Üni./ Mühendislik Fakültesi) Ajans tarafından hazırlanan TRC1 Bölge Planı ( ) çalışmaları kapsamında önemli analizlerin yapılmış olduğu vurgulanmıştır. Avrupa ülkelerinin birçoğunun kırsal alanlarda sağladığı altyapı hizmetlerinden dolayı kırsal kalkınma alanında oldukça geliştikleri ifade edilmiştir. Ülkemizde ise mevcut kırsal altyapı yetersizliği nedeniyle Avrupa Birliği projelerinin önemli bir bölümünden bölgeye fayda sağlanamadığına dikkat çekilmiştir. Ayrıca, bölgede yetişen zeytin, Antep fıstığı, nar ve buğday gibi ürünlerin bölge için önem arz ettiği ve zeytinin toplandıktan sonra işlenmesi ve pazara sunulması konularında önemli eksiklikler olduğu belirtilmiştir. Bu nedenle bu ürünler ile ilgili somut çalışmalar yapılmasının gerekli olduğu ifade edilmiştir. Ayrıca, suyun verimli kullanılması konusunda bölgede bir bilinç oluşturulması gerektiği vurgulanarak bölgede özellikle Gaziantep'te, yeraltı su kaynaklarının aşırı kullanıldığı ve uzun vadeli planlama yapılarak Fırat Nehri'nden bölgeye su getirilebileceği belirtilmiştir. İsmail TEMİZ (Gaziantep İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü) Tarım sektöründe özellikle sulama hususunda problemler olduğuna dikkat çekilerek yeni teknoloji sulama sistemlerinin kullanımı sonucu elektrik enerjisi kullanım oranlarının arttığı ve bu sebeple çiftçilere yüksek maliyetler getirildiği ifade edilmiştir. TRC1 Bölge Planı ( ) kapsamında kırsal kalkınma hususunda yapılan çalışmaların önemli olduğuna vurgu yapılmış ve 16

18 yeni teknoloji sulama sistemlerinin kullanımı sonucu ortya çıkan yüksek maliyetlerinin düşürülmesi konusunda Ajansın neler yapabileceğinin değerlendirilmesi gerektiği vurgulanmıştır. Bununla birlikte, arazi toplulaştırması konusunda Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın yeni bir mevzuat düzenlemesi gerçekleştirdiği ve konu kapsamında yapılacak uygulamaların tarım sektörünü olumlu etkileyeceği ifade edilmiştir. Ayrıca, hayvancılıkta Gaziantep'te son 3 yıl içerisinde önemli atılımların yapıldığı ve damızlık hayvan üretiminde ihracat yapılacak duruma gelindiği vurgulanmıştır. Bu olumlu gelişmelerde kamu desteklerinin önemli rolünün olduğu ifade edilmiştir. Son olarak, sulamada kullanılan su kalitesinin özellikle Gaziantep'te düşük olduğu ve bu konuda gerekli çalışmaların yapılması gerektiği belirtilmiştir. Sırrı YILMAZ (Adıyaman İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü) Bölgede tarım ve kırsal kalkınma konularında Ajans'ın özellikle teknoloji kullanımına yönelik destekler sağlamasının önemli olduğu ve bu desteklerin özellikle bölgeye özgü (Antep fıstığı vs.) ürünler için yapılması gerektiği ifade edilmiştir. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın desteklerinin yanında Ajans tarafından Ar-Ge çalışmaları özelinde tarım sektörüne destekler verilebileceği belirtilmiştir. Ek olarak, bölgede çiftçiye verilecek eğitimlerin daha verimli olması amacıyla gerekli ekipmanlar ile uygulamalı şekilde verilmesinin daha faydalı olabileceği vurgulanmıştır. Songül KADIOĞLU (Kilis İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü) Komisyonun yapacağı çalışmaların kırsal kalkınma açısından önemine vurgu yapılmış ve Kilis'te bu alanda yapılan çalışmalara değinilmiştir. Tarım sektöründe başta toprak kalitesi analizleri olmak üzere üretime ilişkin bilimsel analizlerin yapıldığı bir labaratuvar kurulduğu ve söz konusu çalışmaların sektörü olumlu şekilde etkilediği ifade edilmiştir. Mehmet ÖZTUNCER (Adıyaman İl Özel İdaresi) Ürün ekme konusunda çiftçilerin hangi anlamda neye ihtiyacı olduğunu ve hangi ürünlerin o coğrafyada verimli yetiştiğinin dikkate alınması gerektiği vurgulanmıştır. Ayrıca, Adıyaman'da büyük arazilere sahip olan şahısların eski üretim sistemlerini sürdürdükleri ve bölgede kırsal üretimin kalitesinin sağlanması için bilinçlendirme çalışmalarının yapılması gerektiği ifade edilmiştir. Dr. Nevzat ASLAN (Antep Fıstığı Araştırma İstasyonu Müdürlüğü) Komisyon çalışmaları kapsamında, Ajans'ın faaliyet alanına giren ve diğer kurumların görev alanı ile çakışmayacak konuların ele alınması gerektiği ifade edilmiştir. Bu kapsamda, Ajans Kalkınma Kurulu'na sunulabilecek ve komisyonun yetki alanına giren konulara odaklanmanın gerekliliği vurgulanmıştır. Toplantı sonucunda; KARARLAR Bir sonraki toplantının gündemi olarak İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlükleri tarafından son 10 yılda sağlanan destekler ile bölge illerinin nereden nereye geldiğinin ve üretimde katedilen mesafenin değerlendirilmesine, İslahiye Şıhlar Bölgesi'nde yapılan çalışmalar kapsamında bölgeden gelecek kanaat önderlerinin katılımı ile mevcut durumun değerlendirilmesine, Tarım ve kırsal kalkınma desteklerinin etkin bir şekilde duyurulmasının yöntemi hakkında 17

19 Ajans uzmanlarınca görüş bildirilmesine, TRC1 Bölge Planı ( ) kapsamında hazırlanan Mevcut Durum Analizi'nin paylaşılmasına ve stratejilerden hangilerinin kamu kaynakları ile desteklenebileceğinin belirlenerek alternatif destek kaynaklarının incelenmesine, Bir sonraki toplantının tarihinde Gaziantep'te yapılmasına, karar verilmiştir. KOMİSYON BAŞKAN YRD. KOMİSYON BAŞKANI KOMİSYON KÂTİP ÜYESİ Sırrı YILMAZ Adıyaman İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürü Songül KADIOĞLU Kilis İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürü Dr. Nevzat ASLAN Antep Fıstığı Araştırma İstasyonu Müdürü 18

20 İPEKYOLU KALKINMA AJANSI DEZAVANTAJLI GRUPLAR, GÖÇ VE SOSYAL UYUM KOMİSYONU I. TOPLANTI TUTANAĞI Toplantı Tarihi Toplantının Gerçekleştiği İl Gaziantep Toplantı Yeri İpekyolu Kalkınma Ajansı Hizmet Binası Ajans Katılımcıları Cihan ARDİLİ (Komisyondan Sorumlu Uzman), Ayhan KÖKSEL (Yardımcı Uzman), Sezen GENÇ, Mehmet UÇKUN (PPKB) Katılımcılar Emine KARDEŞ (Kahta Kadın ve Çocuk Hakları Derneği) Ercan BİRBİLEN (Gaziantep Büyükşehir Belediyesi) Siraç EKİN (Gaziantep Çalışma ve İş Kurumu Müdürlüğü) İhsan ERCAN (Gaziantep Esnaf ve Sanatkarları Odaları Birliği Mesleki Eğitim ve Küçük Sanayii Destekleme Vakfı) İhsan CANPOLAT (Gaziantep İl Planlama ve Koordinasyon Müdürlüğü) Cahide Elif ORHAN (Gaziantep İl Sağlık Müdürlüğü) Kenan KARSLI (Gaziantep Yardım Vakfı) Celal AÇIK (Bakırcılar Odası) Çiğdem DEMİR (Gaziantep Okul Aile Birliği Derneği) Abdulhamit YILDIRIM (Gaziantep Çalışma ve İş Kurumu Müdürlüğü) Feridun YILDIRIM (Gaziantep Çalışma ve İş Kurumu Müdürlüğü) Katılımcı Listesi Tutanak Eki'nde yer almaktadır. TOPLANTI TUTANAK NOTLARI İpekyolu Kalkınma Ajansı Kalkınma Kurulu Dezavantajlı Gruplar, Göç ve Sosyal Uyum Komisyonu nun ilk toplantısı, tarihinde Ajans Eğitim Salonu nda başkanlık divan üyelerinin seçilmesi ve açık oturum gündemi ile toplanmıştır. Kamu kurumu ve sivil toplum kuruluşlarından 11 kişinin katılım sağladığı toplantıda, açılış konuşmasını yapan Sezen GENÇ, toplantı ve komisyon hakkında genel olarak bilgiler vermiştir. Akabinde ajans uzmanlarından Cihan ARDİLİ, ajans ve birim çalışmaları, bölge planlama ve TRC Bölge Planı, tematik çalışma komisyonları ve komisyonlardan beklentilerin neler olduğundan bahsederek, TRC1 Bölgesi nde dezavantajlı gruplar, göç ve sosyal uyum konularının mevcut durumuna ve potansiyeline ilişkin istatistikleri aktarmıştır. Sunum kapsamında dezavantajlı gruplar, göç ve sosyal uyum konu başlıkları Türkiye ve TRC1 Bölgesi kıyaslaması yapılarak istatistiki verilerle ve belirli indikatörlerle ifade edilmeye çalışılmıştır. Komisyon Divanlık Seçimi kapsamında Komisyon Başkanı olarak Sayın M. İhsan ERCAN, Başkan Yardımcısı olarak Sayın Emine KARDEŞ seçilmiş olup aday çıkmaması sebebiyle Katip Üye seçiminin bir sonraki toplantıda yapılmasına karar verilmiştir. Seçim sonrasında, toplantının açık oturum bölümü komisyon başkanı olarak seçilen İhsan Bey tarafından yönetilerek ilgili katılımcılardan görüşler alınmıştır. Bu bölümde, Dezavantajlı Gruplar, Göç ve Sosyal Uyum konusunda kamu kurum ve kuruluşları ile sivil toplum kuruluşlarının yanı sıra tüm bölge halkının rolü ve bakış açısı sorgulanmaya çalışılmıştır. Konuşmalarına, kurumların konu kapsamında gerçekleştirdikleri çalışmalardan bahsederek başlayan katılımcıların genel olarak ifade ettikleri görüş ve öneriler aşağıdaki gibidir: Emine KARDEŞ (Kahta Kadın ve Çocuk Hakları Derneği): Dernek olarak 8 yıldır dezavantajlı gruplara yönelik çalışmaların yapıldığı fakat, diğer kurumlarla birlikte çalışma konusunda sıkıntıların yaşandığı ifade edilmiştir. Genel olarak çocuk gelin olgusu üzerinde çalışmalar yürütüldüğü, madde bağımlılığı ile mücadele etme konusunda emniyetle beraber çalışmaların yapıldığı ve bağımlılığın 4. sınıfa kadar indiği belirtilmiştir. STK olarak maddi gelir bulma konusunda da sıkıntıların yaşandığı belirtilmiştir. 19