PORTFÖY SİGORTALAMA TEKNİKLERİ Dr. Gökhan UGAN, CFE, CRMA, CCM

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "PORTFÖY SİGORTALAMA TEKNİKLERİ Dr. Gökhan UGAN, CFE, CRMA, CCM"

Tunç İnanç
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 PORTFÖY SİGORTALAMA TEKNİKLERİ Dr. Gökhan UGAN, CFE, CRMA, CCM

2 RİSK NEDİR? Risk bir tehlikenin gerçekleşme olasılığı ile, gerçekleşmesi halinde yol açacağı sonucun olumsuz etkisi şeklinde tanımlanabilir. 2

3 NEDEN RİSK ALIYORUZ? Hayatta kalabilmek Daha iyi şartlarda yaşayabilmek Heyecan duymak 3

4 NEDEN RİSK ALIYORUZ? Hızla değişen bir dünyada başarısızlıkla sonuçlanacağı kesin olan tek strateji hiç risk almamaktır. Mark Zuckerberg

5 RİSK İLE GETİRİ ARASINDAKİ İLİŞKİ RFH getiri Risk ile getiri arasında doğrusal bir ilişki vardır. Daha yüksek getiri için daha fazla risk almak gerekir risk 5

6 RİSK İLE GETİRİ ARASINDAKİ İLİŞKİ getiri III II I. Bölge : Riskten kaçınan II. Bölge : Risk alan III. Bölge : Dolandırıcılık IV. Bölge : Daha iyisi var I IV risk 6

7 RİSTEN NEDEN KAÇIYORUZ? İnsanoğlu doğası gereği yaşamına kasteden veya kendisine acı veren olgulardan uzak durmaya programlanmıştır. Maddi zarara uğramak duygusal anlamda acı veren bir olgu olduğu için zarar olasılığı olan yatırımlardan uzak durmak gayet anlaşılabilir bir davranıştır. 7

8 RİSK ALGISI Beynimiz riski korku ile eşleştirir. Beynin korkuyu algılayan bölümü hasar görmüş kişilerin riski algılayamadıkları tespit edilmiştir. 8

9 PORTFÖY SİGORTASININ ORTAYA ÇIKIŞI Hayne E. Leland Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley Haas işletme Fakültesi (Berkeley Haas School of Business) finans ve yönetim bilim dalı öğretim üyesi 9

10 TÜRKİYE DE PORTFÖY SİGORTASI 2007 Korumalı Borsa Hesabı Borsaya Endeksli Mevduat Hesabı Garantili Fon Koruma Amaçlı Fon 10

11 PORTFÖY SİGORTASININ TEMEL KAVRAMLARI Riskli varlık Risksiz varlık Taban değer Statik strateji Dinamik strateji 11

12 PORTFÖY SİGORTASI STRATEJİLERİNİN GRUPLANDIRILMASI Opsiyon Sözleşmelerini Taklit Eden Stratejiler (Option-Replication Strategies) Geçmiş Fiyat Hareketlerinden Bağımsız Stratejiler (Path-independent Strategies) Zamana Göre Değişmeyen Stratejiler (Time-invariant Strategies) 12

Strategies) Geçmiş Fiyat Hareketlerinden Bağımsız Stratejiler

13 PORTFÖY SİGORTASI STRATEJİLERİNİN GRUPLANDIRILMASI Doğrusal Alım-satım Kurallı Stratejiler (Linear Trading Rule) Süreçten Bağımsız Stratejiler (Process-free Strategies) 13

14 PORTFÖY SİGORTASI RİSK-GETİRİ PROFİLİ 14

15 STATİK PORTFÖY SİGORTASI STRATEJİLERİ Zararı Durdur Stratejisi (Stop-loss Strategy) 15

16 STATİK PORTFÖY SİGORTASI STRATEJİLERİ Satın Al ve Tut Stratejisi (Buy and Hold Strategy) 16

17 STATİK PORTFÖY SİGORTASI STRATEJİLERİ Opsiyon Tabanlı Stratejiler (Option Based Strategies) C K + Ke -rt = P K + S 17

18 DİNAMİK PORTFÖY SİGORTASI STRATEJİLERİ İkili (Binary) Risk Yönetim Stratejisi 18

19 DİNAMİK PORTFÖY SİGORTASI STRATEJİLERİ Sentetik Opsiyon Stratejileri (Option Replication Strategies) 19

20 DİNAMİK PORTFÖY SİGORTASI STRATEJİLERİ Sabit Oranlı Stratejiler (Constant Proportion Portfolio Insurance) 20

21 DİNAMİK PORTFÖY SİGORTASI STRATEJİLERİ VİS Kısa Pozisyon Alınarak Portföy Sigortalama Sigortalanmak istenen portföyü hisse senedi ve hazine bonosundan oluşturmak yerine tamamen hisse senedinden oluşturup alınması gereken hazine bonosunun piyasa değerine eş miktarda endeks vadeli işlem sözleşmelerinde kısa pozisyon alınarak benzer sonuçlara ulaşılabilir. 21

22 DİNAMİK PORTFÖY SİGORTASI STRATEJİLERİ VİS Uzun Pozisyon Alınarak Portföy Sigortalama Sigortalanmak istenen portföyü hisse senedi ve hazine bonosundan oluşturmak yerine tamamen hazine bonosundan oluşturup, alınması gereken hisse senedinin piyasa değerine eş miktarda endeks vadeli işlem sözleşmelerinde uzun pozisyon alınarak benzer sonuçlara ulaşılabilir. 22

23 DİNAMİK PORTFÖY SİGORTASI STRATEJİLERİ Uzun Pozisyon mu, Kısa Pozisyon mu? Eğer endeks vadeli işlem sözleşmelerinin fiyatı, teorik değerinin üstündeyse hisse senedi ile endeks vadeli işlem sözleşmelerinde kısa pozisyon alımı stratejisini, altındaysa hazine bonosu ile endeks vadeli işlem sözleşmelerinde uzun pozisyon alımı stratejisini izlemek daha akıllıca olacaktır. 23

24 HANGİ STRATEJİ SEÇİLMELİ? Portföy sigortasının dolaysız maliyeti olan ve komisyon, alım-satım fiyat farkı (spread) ve vergi gibi unsurlardan oluşan işlem maliyetlerinin yüksek olduğu piyasalarda statik stratejiler dinamik stratejilere üstünlük sağlayabilir. 24

25 HANGİ STRATEJİ SEÇİLMELİ? Dolaylı maliyeti yüksek portföy sigortası stratejileri arasında Sabit Oranlı Strateji de bulunmaktadır. Eğer uygulanacak portföy sigortası stratejisinin beklenen getirisi dolaylı maliyetini karşılayamayacaksa yukarıda sözü edilen stratejilerden kaçınmakta fayda vardır. 25

26 HANGİ STRATEJİ SEÇİLMELİ? Riskten kaçınan yatırımcılar herhangi bir nedenle dinamik stratejileri tercih etmişse koruma sağlanacak taban değeri yüksek, çarpanı düşük, portföy kompozisyonunu değiştirme aralığını işlem maliyetlerinin elverdiği ölçüde sık belirlemeleri gerekir. 26

27 HANGİ STRATEJİ SEÇİLMELİ? Piyasada belirli yönde devam eden sürekli bir eğilim varsa en uygun strateji Satın Al ve Tut stratejisidir. Riskli kıymetin fiyatı bir yukarı bir aşağı hareket ediyor, ancak dönem başındaki değerinden çok fazla uzaklaşmıyorsa bu durumda en iyi strateji Sabit Karışım Stratejisidir. Fiyatlardaki yönsüz iniş-çıkışlar varsa, yükselirken almayı, düşerken satmayı gerektiren dinamik stratejilerin hepsi zarar edecektir. 27

28 HANGİ STRATEJİ SEÇİLMELİ? Riskli kıymet fiyatının volatilitesinde bir düşüş bekleniyorsa dinamik stratejiler, opsiyon tabanlı statik stratejilere tercih edilmelidir. Yine aynı şekilde, genelde düşük volatilite bekleniyor, ancak vade sonuna doğru normalin üzerinde bir volatilite artışı öngörülüyorsa statik stratejiler daha güvenli bir seçim olabilir. 28

29 HANGİ STRATEJİ SEÇİLMELİ? Eğer portföy sürekli olarak sigortalanacaksa Opsiyon Tabanlı Strateji ve Sentetik Opsiyon Stratejisi uygun seçenekler olmayacaktır. Böyle bir durumda en uygun seçim zamandan bağımsız stratejilerdir. Bu gruba giren en uygun stratejiler Sabit Oranlı Stratejilerdir. 29

30 HANGİ STRATEJİ SEÇİLMELİ? Eğer piyasada sigortalama için belirlenen parametrelere uygun bir opsiyon sözleşmesi bulunmuyorsa, bu durumda Sentetik Opsiyon Stratejileri, Opsiyon Tabanlı Stratejilere tercih edilmelidir. 30

31 HANGİ STRATEJİ SEÇİLMELİ? Riskli kıymet üzerine yazılmış aynı vade ve kullanım fiyatlı Avrupa tipi opsiyonlardan alım opsiyonunun fiyatı, satım opsiyonunun fiyatından daha düşük fiyatlanmışsa, Alım Opsiyonu Tabanlı Strateji, Satım Opsiyonu Tabanlı Stratejiye tercih edilmelidir. 31

32 DİNAMİK STRATEJİLERDE KARŞILAŞILAN SORUNLAR Bir modelin başarısı, o modelin kurgulanmasında yararlanılan teorinin öngördüğü sonuçlar ile uygulamada elde edilen sonuçlar arasındaki farkın büyüklüğü ile ölçülür. Gerçek yaşam koşullarının öngörülemeyen bir şekilde değişmesi, teori ile pratik arasındaki farkın açılmasına yol açar. Önemli olan bu farkın kabul edilebilir sınırlar içerisinde olup olmamasıdır. 32

33 DİNAMİK STRATEJİLERDE KARŞILAŞILAN SORUNLAR 1. Volatiliteye ilişkin varsayım 2. Risksiz faiz oranına ilişkin varsayım 3. Talep edilen risk primine ilişkin varsayım 4. Piyasalar arası arbitraj bağına ilişkin varsayım 5. Piyasa likiditesine ilişkin varsayım 6. Alım-satım işlemlerinin devamlılığına ilişkin varsayım 33

34 PORTFÖY SİGORTALAMA STRATEJİLERİNİN GERÇEK PİYASA VERİLERİ İLE TEST EDİLMESİ 34

35 PORTFÖY SİGORTALAMA STRATEJİLERİNİN GERÇEK PİYASA VERİLERİ İLE TEST EDİLMESİ Dönem : VB portföy büyüklüğü : TL VS portföy büyüklüğü : TL İMKB30 değer kaybı : %41,4 Taban değer : TL Kompozisyon değişikliği : günlük İşlem maliyetleri : yok 35

36 PORTFÖY SİGORTALAMA STRATEJİLERİNİN GERÇEK PİYASA VERİLERİ İLE TEST EDİLMESİ Zararı Durdur Stratejisi Satın Al ve Tut Stratejisi Satım Opsiyonu Tabanlı Strateji Alım Opsiyonu Tabanlı Strateji İkili Risk Yönetim Stratejisi Sentetik Opsiyon Stratejisi Sabit Oranlı Strateji Kısa VİS İle Sigortalama Uzun VİS İle Sigortalama : TL : TL : TL : TL : TL : TL : TL : TL : TL 36

Benzer belgeler

KATILIMCILARA DUYURU

KATILIMCILARA DUYURU CİGNA FİNANS EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. GRUPLARA YÖNELİK GELİR AMAÇLI KAMU BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU, CİGNA FİNANS EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. GELİR AMAÇLI KAMU BORÇLANMA