KONUŞMA ÖZETLERİ. Ultrasonografi Fiziği Viranşehir Devlet Hastanesi, Şanlıurfa

Transkript

1 Konuşmacı: Konu: Kurum: Ayşe Merve Ata Ultrasonografi Fiziği Viranşehir Devlet Hastanesi, Şanlıurfa Ultrasonografi (US) dokuları gerçek zamanlı görüntüleyen bir araçtır. Görüntüler yüksek frekanslı ses dalgalarının doku içinde kırılması ya da yansımasının kaydedilmesiyle elde edilir. Ses üretimi ve toplanması için transduser gereklidir. Ses dalgası, sıkışma ve yeniden kırılma bölgeleri içerir. Dalga boyu (λ), art arda gelen sıkışma veya yeniden kırılma mesafelerinin arası olarak tanımlanır. Frekans (f) ise kaynak tarafından bir saniyede üretilen döngü sayısı veya her saniyede ortamda belli bir noktadan geçen döngü sayısı olarak tanımlanmaktadır. Frekans birimi Hertz (Hz) dir. US cihazları 1 MHz ile 20 MHz arası ses dalgası kullanır. Sesin hızı ortamın sertlik ve dansitesinden etkilenmektedir. Yüksek sertlik ve düşük dansiteli ortamda daha hızlıdır. US dalgalarının dokuda ilerlemesi sırasında atenuasyon, absorbsiyon, saçılma, yansıma, kırılma ve yayılım olmaktadır. Absorbsiyon enerjinin dokuya ısı olarak iletilmesidir. Atenuasyon, ses enerjisinin ortam içinde ilerlerken bozunmasıdır. Yüksek frekansta sesin penetrasyon yeteneği azalır. Yansıma, akustik direnci farklı iki doku sınırında olur ve ekoların saptanması US görüntülemenin temelini oluşturur. US dalgaları farklı iki doku arasından oblik açı ile geçtiğinde hem yansıma hem de kırılma olur. US dalga boyu doku parçacıklarından göreceli olarak küçük veya aynı ise çeşitli yönlere saçılma olur. Saçılan ses dalgaları doku yapısı hakkında bilgi vermektedir. Ses dalgalarının yayılımı ise çevrede istenmeyen ekolara neden olup görüntü kalitesini azaltır. Doppler etkisi, kaynağa göre göreceli olarak hareket eden gözlemci için dalganın frekansının değişmesidir. US nin Doppler modu, Doppler Etkisi ni kullanarak kan akım hızını görüntülemektedir.

2 Konuşmacı: Konu: Kurum: Burkay Utku Spor Yaralanmaları Ankara Atatürk Eğıtım Ve Araştirma Hastanesı Spor yaralanmaları, spor ve egzersiz esnasında karşımıza çıkan yaralanmalar olup, akut ve aşırı kullanım yaralanmaları olarak ikiye ayrılmaktadır. Akut yaralanmalar yük sek enerjili sporlarda (futbol, buz hokeyi vs...) karşımıza çıkan yaralanmalar iken, aşırı kullanım yaralanmaları zaman içinde kademeli olarak artan rutin tekrarlayan sporlara bağlı oluşmaktadır (maraton, bisiklet vs...). Spor yaralanmalarında kas iskelet sistemi ultrasonografisi, tanıda hekime yardımcı olmaktadır. Son yıllarda spor ultrasonu terimi literatüre dahil olmuştur. Spor ultrasonu kavramı sporcu sağlığı ile ilgilenen hekimlerin, kas iskelet sistemi ultrasonografisi dışında spor travması veya spora katılım muayeneleri esnasında da sonografik olarak hastalara/sporculara katkı sağlayabileceğini ifade eden bir kavramdır. Boyutu küçülen ve taşınabilir hale gelen cihazlar sayesinde artık sahada ve soyunma odasında bile sporcu sonografik olarak değerlendirilebilmektedir. Bu da spor yaralanmalarının erken tanısı, tedavisi ve sahaya dönüş aşamasında hekimlere karar verme aşamasında katkı sağlamaktadır.

3 Konuşmacı: Konu: Kurum: Muhammet Çınar Sinovit/Tenosinovit Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Gülhane Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları A.D, Romatoloji Bilim Dalı, Ankara Sinoviyum, eklemin fibröz kapsülünün eklem tarafında yerleşen ve eklemin iç yüzünü örten dokudur. Normal eklemde eklem kıkırdağının üzerinde sinoviyal doku yoktur. Ancak eklem içi ligaman ve tendonlar sinoviyal doku ile kaplıdır. Sinoviyal doku başlıca eklem, tendon ve bursalarda bulunur. Eklemdeki sinoviyal dokunun inflamasyonu sinovit, tendon kılıfındaki sinoviyal dokudaki inflamasyon ise tenosinovit olarak adlandırılır. Normal sinoviyal doku ultrasonografi ile ayırt edilemez. Ancak sinoviyal hipertrofi söz konusu ise görüntülenebilir. Ultrasonografi ile sinoviyal hipertrofi, subdermal dokuya nazaran eklem içinde anormal hipoekoik (ancak bazen de izoekoik veya hiperekoik olabilir), yer değiştirmeyen, sıkıştırılamayan ve Doppler sinyali artışı gösterebilen doku olarak görülür. Sinovitli eklemde sinoviyal hipertrofiye efüzyon eşlik edebilir. Ultrasonografi ile efüzyon, subdermal dokuya göre eklem içinde anormal hipoekoik veya anekoik, yer değiştirebilen, komprese edilebilen ve Doppler sinyal artışı göstermeyen genişleme olarak görülür. Gri-skala görüntülemede sinoviyal hipertrofi 0-3 arasında semi-kantitatif olarak derecelendirilir. Grade 0, efüzyon varlığından bağımsız olarak sinoviyal hipertrofi olmaması; grade 1, kemik yüzeylerini birleştiren yatay çizgi seviyesine kadar efüzyonlu veya efüzyonsuz sinoviyal hipertrofi; grade 2, eklem çizgisinin dışına taşan ancak üst yüzeyi konkav olan efüzyonlu veya efüzyonsuz sinoviyal hipertrofi; grade 3, eklem çizgisinin dışına taşan ancak üst yüzeyi düz veya konkav olan efüzyonlu veya efüzyonsuz sinoviyal hipertrofi anlamına gelir. Eklem sinoviyasındaki Doppler aktivitesi de benzer şekilde semikantitatif olarak 0-3 arasında derecelendirilir. Grade 0'da, herhangi bir Doppler aktivitesi yoktur. Grade 1'de en fazla üç tek Doppler aktivitesi veya en fazla bir yoğun Doppler sinyali ve iki tek Doppler sinyali veya en fazla iki yoğun Doppler sinyali vardır. Grade 2'de grade 1'den büyük ancak toplam gri-skaladaki eklem içindeki sinoviyal hipertrofinin %50'sinden azını kaplayan Doppler sinyalleri vardır. Grade 3'de grade 2'den büyük (gri-skaladaki eklem içindeki sinoviyal hipertrofinin %50'sinden fazla) Doppler aktivitesi vardır. Ultrasonografi ile tenosinovit, tendon kılıfı içinde iki dikey düzlemde, efüzyonun eşlik ettiği veya efüzyon olmadan, tendon liflerine göre hipoekoik ve/veya anekoik olarak görülen ve Doppler sinyali gösterebilen doku olarak tanımlanır. Sinovite benzer şekilde gri-skala ve power Doppler aktivitesi 0-3 arasında semi-kantitatif olarak derecelendirilir. İnflamatuvar romatolojik hastalıklarda ultrasonografi ile sinovit ve tenosinovitin gösterilmesi tanı, ayırıcı tanı,

4 hastalık aktivitesinin tespiti, monitorizasyon ve subklinik inflamasyonun belirlenmesi açısından önemlidir. Kas iskelet sistemi ultrasonografisi ile klinik tanının değişebildiği ve hastalık aktivitesinin belirlenmesine olan katkısı ile de rutin pratikte hekimin tedavi tercihlerinde önemli değişiklikler olabileceği gösterilmiştir. Romatoid artrit (RA) ve psöriatik artrit (PsA) ayırıcı tanısında tenosinovitin ultrasonografi bulgularının yardımcı olabileceği bildirilmektedir. Power Doppler sinyalleri, PsA'da subdermal dokuda, tendon periferinde ve tendon kılıfı içerisinde yaygın olma eğiliminde iken, RA'da genellikle tendon kılıfının içinde bulunur. RA'da yapılan çalışmalarda başlangıçtaki power Doppler ultrason skorlarının gelecekteki hastalık aktivitesi, radyografik progresyon ve eklem hasarı ile korele olduğu gösterilmiştir. Klinik remisyondaki RA hastalarda yapılan çalışmalarda, ultrasonla tespit edilen rezidüel sinovitin, yapısal hasar, erozyon ve relaps riski ile ilişkili olduğu gösterilmiştir. Klinik remisyondaki RA hastalarında tedavisinin kesilmesi sırasındaki yüksek ultrason power Doppler ve gri-skala skorlarının daha erken nüks ve daha fazla erozyon ile ilişkili olduğu bildirilmiştir. RA'lı hastalarda sinovit açısından el bilekleri, 2-5.inci metakarpofalangeal eklemler, dirsekler, ayak bilekleri, 2-5.inci metatarsofalangeal eklemler; tenosinovit açısından da ekstansör karpi ulnaris ve tibialis posterior tendonlarının değerlendirilmesinin yeterli olabileceği ileri sürülmektedir. Sonuç olarak ultrasonografi sinovit ve tenosinovitin varlığının doğrulanmasında güvenilir ve olasılığını arttıran önemli bir gürüntüleme yöntemidir. kesin tanı

5 Kaynaklar: 1. Colebatch AN, Edwards CJ, Østergaard M, van der Heijde D, Balint PV, D'Agostino MA, Forslind K, Grassi W, Haavardsholm EA, Haugeberg G, Jurik AG, Landewé RB, Naredo E, O'Connor PJ, Ostendorf B, Potocki K, Schmidt WA, Smolen JS, Sokolovic S, Watt I, Conaghan PG. EULAR recommendations for the use of imaging of the joints in the clinical management of rheumatoid arthritis.ann Rheum Dis Jun;72(6): Naredo E, D'Agostino MA, Wakefield RJ, Möller I, Balint PV, Filippucci E, Iagnocco A, Karim Z, Terslev L, Bong DA, Garrido J, Martínez-Hernández D, Bruyn GA; OMERACT Ultrasound Task Force*. Reliability of a consensus-based ultrasound score for tenosynovitis in rheumatoid arthritis.ann Rheum Dis Aug;72(8): Hammer HB, Kvien TK, Terslev L.Tenosynovitis in rheumatoid arthritis patients on biologic treatment: involvement and sensitivity to change compared to joint inflammation.clin Exp Rheumatol Nov- Dec;35(6): Tinazzi I, McGonagle D, Zabotti A, Chessa D, Marchetta A, Macchioni P. Comprehensive evaluation of finger flexor tendon entheseal soft tissue and bone changes by ultrasound can differentiate psoriatic arthritis and rheumatoid arthritis.clin Exp Rheumatol Sep-Oct;36(5): Iwamoto T, Ikeda K, Hosokawa J, Yamagata M, Tanaka S, Norimoto A, Sanayama Y, Nakagomi D, Takahashi K, Hirose K, Sugiyama T, Sueishi M, Nakajima H.Prediction of relapse after discontinuation of biologic agents by ultrasonographic assessment in patients with rheumatoid arthritis in clinical remission: high predictive values of total gray-scale and power Doppler scores that represent residual synovial inflammation before discontinuation. Arthritis Care Res (Hoboken) Oct;66(10):

6 Konuşmacı: Konu: Kurum: Serdar Can Güven Temel Kas İskelet Sistemi Ultrasonografi Kursu / Ayak Ayak Bilek Ultrasonografisi Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı, Romatoloji Bilim Dalı Ayak/ayak bileği bölgesinin temel anatomik yapıları, beş ana pencereden oluşan (anterior, lateral, medial, posterior, plantar) standart bir protokol ile ultrasonografik olarak rahatlıkla değerlendirilebilir. İnceleme genellikle hasta supin pozisyonda, diz fleksiyonda, ayak hasta yatağına basacak şekilde düz bir biçimde konumlandırılarak yapılmakla beraber, değerlendirilecek anatomik yapının lokalizasyonuna göre hastaya farklı pozisyonlar verilebilir. Eklem yapıları longitudinal planda, damar, sinir ve tendon yapıları transvers planda daha iyi lokalize edilmekle beraber tüm yapılar en az iki farklı planda (longitudinal ve transvers) incelenmelidir. Anterior incelemede tarsal kemiklerin, metatarsların, falanksların, intertarsal eklemlerin, metatarsofalengeal eklemlerin ve interfalangeal eklemlerin dorsal yüzleri ve tibiotalar eklem değerlendirilebilir. Buna ek olarak tibialis anterior, ekstensör hallucis longus, ekstensör digitorum longus tendonları, anterior tibial arter ve derin peroneal sinir yine anterior pencereden görüntülenebilir. Tibiotalar eklem en iyi longitudinal planda incelenir ve prob medial-lateral planda hareket ettirilerek tüm eklem bölgesi incelenebilir. Longitudinal planda distale doğru ilerlenilerek daha önce bahsedilen diğer ayak eklemleri gözlemlenebilir. Tendon, damar ve sinir yapılar ise ayak bileği seviyesinde transvers olarak,ncelenir bu bölgede tendonlar medialden laterale tibialis anterior, ekstensör hallusis longus ve ekstensör digitorum longus olarak sıralanır. Anterior tibial arter ve devamı olan dorsalis pedis ve komşuluğunda seyreden derin peroneal sinir de transvers planda gözlemlenebilir. Medial incelemede temel olarak deltoid ligament ve tarsal tünel bölgesi incelenir. Prob medial malleol posteriorunda oblik transvers olarak konumlandırıldığında, tarsal tünel bölgesinden geçen tibialis posterior, fleksör digitorum longus ve fleksör hallusis longus tendonları, sırasıyla anteriordan posteriora doğru aksial olarak görüntülenebilir. Yine posterior tibial arter/venler ve tibial sinir tarafından oluşan damar sinir paketi bu bölgede incelenebilir. Tüm bu yapıların superionda ise fleksör retinakulum seyreder. Prob medial malleolun anterior, posterior ve inferioruna konumlandırıldığında ise deltoid ligamanın farklı kısımları görüntülenebilir. Lateral incelemede prob lateral malleolun posterioruna transver olarak konumlandırıldığında peroneus longus/brevis tendonları ve peroneus brevis kas gövdesi aksial olarak lokalize edilebilir. Prob lateral malleolun anterioruna incelene ayağa göre saat 4 veya 8 hizasında talusa doğru uzanacak şekilde konulduğunda ise anterior talofibular ligament (ATFL) longitudinal olarak görüntülenebilir. ATFL lokalize edildikten sonra prob distale doğru konumlandırıldığında sinus tarsi bölgesi incelebilir.

7 Posterior incelemede ise prob topuk arkasına longitudinal olarak konumlandırılarak Aşil tendonu ve kalkaneus insersiyosu, Kager yağ yastıkçığı, retrokalkaneal bursa ve tibiotalar eklemin posterior ressesi incelenebilir. Posterior inceleme için pron pozisyon tercih edilir. Plantar incelemede temel olarak değerlendirilen yapı plantar fasyadır. Kalkaneustan metatars başlarına yelpaze şeklinde uzanan plantar faysa, longitudinal olarak kalkaneustan itibaren boylu boyunca incelenebilir. Metatarsofalengeal eklemlerin ve interfalengeal eklemlerin plantar kısımları da longitudinal olarak gözlemlenebilir. Prob metatars başları hizasında transvers olarak yerleştirildiğinde Morton nöroma varlığı yönünden inceleme yapılabilir, Mulder manevrası ile dinamik olarak nöromanın görüntülenmesi kolaylaştırılabilir. KAYNAKLAR 1) Özçakar L, Kara M, Chang K-V, et al. EURO-MUSCULUS/USPRM Basic scanning protocols for ankle and foot. Eur J Phys Rehabil Med. 2015;51:

8 Konuşmacı: Konu: Kurum: Timur Ekiz Çiğneme, Yutma, Solunum Türkmenbaşı Tıp Merkezi, Adana Yutma bozuklukları özellikle nörolojik hastalıklarda dehidratasyon, nutrisyonel bozukluklar, aspirasyon pnömonisi gibi komplikasyonlara ve hatta mortaliteye neden olabilen bir durumdur ve üzerinde durulması gerekir. Bu bağlamda, yutma bozukluklarının değerlendirilmesinde ultrasonografi (US) birçok avantajı ile giderek artan sıklıkta kullanılmaktadır. US denervasyon veya distrofi nedeniyle meydana gelen yapısal değişiklikleri göstermede, fasikülasyon gibi istemsiz hareketlerin görüntülenmesinde, yutma sırasında dinamik olarak görüntüleme sağlanması ve rehabilitasyon sürecinde görsel feedback değerlendirilmesi amacıyla rahatlıkla kullanılabilir. Yine, vagus siniri yutma bozukluğu olanlarda görüntülenmiş ve vagus atrofisi yutma bozukluğu ile ilişkili bulunmuştur. Diğer yandan, birçok nörolojik hastalıkta mortalitenin ve morbiditenin en önemli sebebi olarak solunum sistemi problemleri görülmektedir. Daha önce azalmış pulmoner fonksiyon ve egersiz kapasitesi birçok nörolojik hastalıkta gösterilmiştir. US ana solunum kası olan diyaframın ve diğer solunum kaslarının değerlendirilmesinde uygun bir görüntüleme metodu olup, hem fonksiyonel hem de morfolojik bilgi sağlar. İnspiryumda diyafram kalınlığında artış olması beklenmektedir ve paralizi durumlarında inspiryumda yeteri kadar kalınlaşma olmadığı, hatta kronik süreçte diyaframda atrofi olduğu ultrasonografik olarak gösterilmiştir. Yine KOAH gibi akciğer fonksiyon bozukluklarında, miyopatilerde, frenik sinir paralizilerinde diyafram kalınlığının inspiryumda yeteri kadar artış göstermediği bilinmektedir. Sonuç olarak US yutma, çiğneme ve solunum fonksiyonlarının değerlendirilmesinde kolay uygulanabilir, pratik, iyonize radyasyon içermeyen, dinamik görüntüleme imkanı sağlayan bir görüntüleme yöntemidir.

9 Konuşmacı: Konu: Kurum: Zeliha Ünlü Temel Prensipler Celal Bayar Üniversitesi FTR AD, Manisa Tanım Tanısal ultrason, 2-50 MHz frekans aralığındadır. Ses dalgası; frekans, amplitüd, dalga boyu bileşenleri ile tanımlanır. Frekans ve dalga boyu ters orantılıdır. Yüksek frekanslı ses ışını daha az penetre olur. Çözünürlük frekansla artar, kasiskelette çoğu doku nispeten yüzeyseldir, yüksek frekans kullanılır. Transdüserde; pizoelektrik özelliği olan kurşun zirkonat titanat kristallerinden disk vardır. Disk prob denilen silindirik tüpün ucuna yerleştirilmiştir. Transduserde elektrik sinyali kısa US dalgasına çevrilir. Doku bu dalgaları yansıtır (reflection). Yansı transduserdeki kristallerde tekrar elektrik sinyaline dönüşür. Transdüser %99,9 eko alıcı, %0.01 yayıcıdır. US cihazı, ses dalgalarının değişik yoğunlukta dokular içinde farklı hızlarda ilerlemesi ve yansıması prensibine dayanır. Kemik ve kalsifiye doku fazla yansıtıcı; ekojen- beyaza yakındır. Sıvılar (mesane- damarlar) sesi çok iyi geçirir, yankı çok az - siyaha yakın gridir. Karaciğer gibi yumuşak dokular arada homojenite, orta düzeyde gridir. Ara yüz etkileşimleri yansıma ve saçılma şeklinde olabilir. Objenin yüzeyi düz ve kaynak ile arada hava yoksa US dalgalarının neredeyse tamamı objeden doğru açılarla yansır. Çarpma açısı 90 derecede maksimumdur. Ses dalgası düzensiz bir hedefe çarptığında, yansımalar farklı yönlere gider; buna saçılma denir. Sonuçta ses dalgalarının çoğu transdusere ulaşmaz, hedefin yüzeyi zayıf bir sinyalle görselleşir. Artefaktlar (görüntü tuzakları); olmayanı var edebilir (gürültü- yüksek kazanç, reverberasyon, refraksiyon, yan lob artefaktı), olanı yok edebilir (akustik gölge, uygun olmayan kazanç-tgc ayarı, kötü görüntüleme açısı, yetersiz penetrasyon, kötü rezolüsyon), ya da olanın şekil/ yeri bozulabilir (çoklu yol- mutipath artefaktı). Ekipman Görüntünün kalitesi sistemin yazılım ve donanım özelliklerine bağlıdır. Monitör ve klavye ergonomik olmalıdır. Kasiskelet sisteminde 7-15 MHz doğrusal dizilim (lineer) prob kullanılır. Kalça ekleminde 5MHz < frekanslı konvekscurvilinear (eğrisel) veya doğrusal dizilim probu kullanılabilir. Arterlerde prob >8MHz yüksek çözünürlüklü olmalıdır.

10 Büyük eklemlerde prob genişliği mm, küçük eklemlerde 18MHz yüksek frekanslı, hokey sopası prob tercih edilir. Değerlendirme Hasta cihazın sağında yatar, değerlendirici kaudelden hastaya bakar. Prop kalem gibi tutulur, probun işareti başparmaktadır. Görüntünün sol tarafı- US görülen sol taraf sonografın perspektifinden sol taraftır, kraniyal- yakınproksimal anatomik yapılardır. Hasta sırtüstü yattığı takdirde bu vücudun sağ tarafıdır. Bazıları iki ekstremiteyi kıyaslarken, görüntünün sol tarafındaki medial- iç (ulnar, tibia) anatomik alanı ve görüntünün sağ tarafındaki lateraldış (radial, fibular) anatomik alanı belirlemeyi etmeyi tercih eder. Hava Ses iletiminde sorundur. Hava- yumuşak doku yüzeyinden sesin hemen hemen tamamı yansır. Hava temasını kesmek için probla cilt arasına jel sürülür. Akciğer ve gazlı barsak gibi havalı yapıların arkalarındaki kesimler incelenemez. Gaz parlak hiperekoik yapılar olarak görülür, reverberasyon artefaktı eşlik edebilir Sıvı Sıvı aneokoik, prob basısı ile yer değiştirebilir. Eklem sıvısı kronik artrit, hemoraji veya enfeksiyonda yoğun içerik nedeniyle hipoekoik/ hiperekoik olabilir. Cilt Yüksek frekanslı problar (> 13 MHz) gerekir. Sklerodermada, çok yüksek frekanslı (20 MHz) problarla cilt kalınlığını ve esnekliğinin (elastografi) değerlendirilmesi tanı ve takipte önerilmektedir.

11 Bağ dokusu ve subkütan yağ Bağ dokusu ve subkütan yağ, midekoik ve hafif düzensizdir. Sübkütan yağ, attaki bağ dokusundan biraz daha az ekoik- hipoekoiktir, içinde yatay ekojenik çizgiler vardır. Lipomlar sıklıkla kendisini çevreleyen hipoekoik yağ ile karşılaştırıldığında hiperekojenik görülürler ve yatay ekojenik çizgilenme izlenmez. Tendonlar İnce iç fibriller yapı ile karakterizedir. Ekojenik fibriller, endotendineal ve peritendineal septadır.proba paralel lokalizasyonda hiperekoiktirler. Prob ve tendon paralel değilse, US dalgaları proba yansımazsa (anizotropi) tendon hipoekoik/ anekoik görülür. Ligamanlar Tendonlara benzer fibriller hiperekojendir. Birkaç tabakadan oluşuyorlarsa fibriller dokuları farklı yönlere ilerleyebilir. Travma sonrası şiş ve hipoekoik veya koparlar. Bursa İçerisinde yer alan dokulara göre anekoik veya hipoekoiktir. Subaşil ve derin infrapatellar bursa normalde de görülebilir. Travmatik bursitte anekoik, inflamasyonda efüzyon, sinovyal proliferasyon veya her ikisi birden olabilir. Gutta/ KS enjeksiyonu sonrası kar tanesi/ bulutlu görünüm tipiktir. Sinirler Tendonlara benzer hiperekoik ancak hafifçe hipoekoik ve daha az esnektir. Longitudunal kesitte endoneryum ve perinoryum hiperekoik bantlarla ayrılan hipoekoik- noktalı yapıdadır. Epineurium sinirin dışında, paralel hiperekoik bantlardır. Tuzaklanmada sinir, kalınlaşır ve ekojenitesi azalır.

12 Damarlar Boylamasına tübüler, transverste yuvarlak görünürler Basıyla değişirler. Temporal arteritte damar duvarında koyu bir halo saptanabilir. Kaslar Genellikle hipoekoktir ancak bazen probun yönelimine göre midekoik veya hiperekoik olabilir. İntramüsküler ince hiperekoik çizgiler epi- paramisyum; daha kalın hiperekoik çizgiler ise septum ve hassas fasyadır. Miyozitte kas normale göre daha hipoekoik olur. Travmada kas içi hematom oluşabilir. Kıkırdak Hiperekoik kemik korteksi üzerinde keskin anekoik tabakadır. Yüzeyi düzenlidir. Fibrokartilaj kıkırdak (triangüler kartilaj, mensküs, labrum) hafifçe hiperekoiktir. Dejenerasyon- su kaybı nedeniyle incelen kıkırdak yüzeyinde düzensizlik, bulanıklaşma ve hipo/ mid ekoik hale gelebilir. Ürat kristal birikimi, double contour ince bir çizgi veya nokta olarak görülebilir, kemikle birlikte hareket eder. Fibrokartilaj kondrokalsinozise yatkındır. Periost Normalde periost görünmez. Alttaki kemikten yukarı kaldırıldığında hipoekoik veya anekoik kitle üzerinde beyaz çizgi olarak görülebilir. Örneğin: hematom veya osteomiyelte subperiostal apse gibi. Kemik Kemik yüzeyi posterior akustik gölgelenme ile birlikte hiperekoiktir. Sağlam kemik altı dokular görülemez. Erozyonun tabanı normal kemikten düşüktür. Erozyon her iki planda görülmelidir. Romatoid artritte kortikal erozyonlar X-ray den önce görülebilir.