ARALIK 2014 Sayý: 552 Fiyat: 7 TL ÝNANCIN EVRÝMÝ SEVGÝ AYIRIM YAPMAZ KADINLARIN DOÐAL LÝDERLÝK YETENEKLERÝ

Transkript

1 ARALIK 2014 Sayý: 552 Fiyat: 7 TL ÝNANCIN EVRÝMÝ SEVGÝ AYIRIM YAPMAZ KADINLARIN DOÐAL LÝDERLÝK YETENEKLERÝ

2 ÝÇÝNDEKÝLER Aylýk Kültürel ve Siyasi Dergi Cilt: 46 Sayý: 552 Aralýk 2014 Onur Baþkaný: Dr. Refet Kayserilioðlu Sahibi ve Genel Yayýn Müdürü: Ayþegül Kayserilioðlu Yazý Ýþleri Müdürü: Güngör Özyiðit Yayýn Kurulu: Güngör Özyiðit Nelda Bayraktar Hale Ürkmezgil Haberleþme ve Okur/Abone Ýliþkileri: Yönetim Yeri: Hayri Eðmezoðlu Sk. Ýkizler Ap. No: 8 D: 32 Erenköy/Ýst. Baský: Hedef Dijital Baský Taksim Cad. No: 19/A Taksim/Ýstanbul Fiyatý: 7 TL Yýllýk Abone: 80TL Yurt Dýþý: 100 TL Davranýþlarýmýzda Þartlanmalarýn Büyük Önemi... 2 Dr. Refet Kayserilioðlu Hz. Þuayb ve Soygun Düzeni... 6 Ahmet Kayserilioðlu Paradigma Güngör Özyiðit Rosabelle, Ýnan! Zuhal Voigt Günyüzüne Hasret Gidenler Nadide Kýlýç GDO nun Yararlarý ve Zararlarý Nelerdir? Der: Þule Kayserilioðlu Sevgi Ayýrým Yapmaz Erol Yurderi Kadýnlarýn Doðal Liderlik Yetenekleri Çeviren: Nelda Bayraktar Ýnancýn Evrimi (Canlý Kryon Celsesi) Dergimizin internet sitesini adreslerinden ziyaret edebilirsiniz

3 SEVGÝ DÜNYASI Sevgili Dostlar 1 Ýyiliðin ve iyi insan olmanýn olmazsa olmazlarýný bir kere daha hatýrlamak gerekirse, þunlarý söyleyebiliriz: 1) Ýyiliði sevmek, iyi insan olmaktan memnun ve razý olmak. Yaptýðýmýzý iyi olduðu için, iyilik olduðu için yapmaktan hoþlanmak. 2) Yeniliði kabul etmek. Ne kadar doðru ve hayýrlý olsa bile inandýklarýmýz, geliþen þartlara uygun deðilse, beliren ihtiyaçlara çare getiremiyorsa, onlarýn faydalý olmaktan çýkarak zararlý hâle gelmeleri kaçýnýlmazdýr. Ýyiliðin doðruluða, doðruluðun da iyiliðe dönüþebilmesine, hayýrlý enerjinin aralarýnda berrak su gibi gidip gelmesine, engelsiz dolaþmasýna önem vermek. 3) Çalýþmayý baþ tacý etmek. Her türlü çalýþmak, ne gerekiyorsa o iþ için çalýþmak. Hayatta kalmak, geçim saðlamak için didinmek, gönüllü kuruluþlarda, istenirse sivil toplum örgütlerinde faaliyette bulunmak için uðraþmak, yeniliði ve bilinmezi getirmek için kendini unuturcasýna çabalamak, yaratýcýlýðýný ortaya çýkarmak. Dinlenirken çalýþmak, çalýþýrken dinlenmek. Elbette kendini geliþtirmek için, farkýndalýðýný, sevgisini artýrmak ve Yaradan ý gönlünde daha çok duymak için tüm bu çalýþmalarýný severek yapmanýn bir yolunu bulmak. Ýyi olmak, iyi insan olmak, o bitmez tükenmez yolculuða çýkmak isteyen kiþinin ilk ve vazgeçilemez þartýdýr. Ýyi insanlar, inançlý ve güleryüzlü insanlar varsa, arzuladýðýmýz o güzel düzen oluþabilir ve bozulmadan devam eder. Yeni yýlda daha iyi insan olmaya ne dersiniz, daha olgun insan olmaya? Daha dostça, daha faydalý, daha kendinden önce baþkasýný düþünen olmaya? Þimdiki dünyanýn gerçekleriyle uyuþmuyor mu? Dünya bu halde bile dönmeye devam ediyorsa iyi olmaktan vazgeçmeyen, usanmayan insanlar sayesindedir bu. Yeni yýlda daha çok onlardan biri olmaya var mýyýz? Yýlýmýz, yýllarýmýz o zaman mutlu olur belki. En Derin Sevgilerimizle SEVGÝ DÜNYASI

4 2 SEVGÝ DÜNYASI "Mutlaka bazý þartlanmalarý hasýl etmek gerekli midir?" diye bir soru sorulabilir. Buna insan davranýþlarýný bilen ve inceleyen kiþilerin verecekleri cevaplar hiç tereddütsüz "Evet" olacaktýr. Çünkü insanlar, davranýþlarýna yön verecek inanýþlarýný her gün deðiþtirip durmazlar. Bir inanýþýn, bir kanaatin veya bir hükmün içimizde yer etmesi uzun bir ruhî faaliyetin sonucudur. Bunun içindir ki yanlýþ þartlanmalarý atýp yerine doðru þartlanmalarý koymak da ayný þekilde uzun bir ruhi faaliyet gerektirir. Dr. Refet Kayserilioðlu Davranýþlarýmýzda Þartlanmalarýn Büyük Önemi

5 SEVGÝ DÜNYASI OLAYLARIN DÜÞÜNDÜRDÜKLERÝ Kan dâvâsý güden bir ailede yetiþen bir çocuðu ele alalým. Çocuk en küçük yaþtan itibaren düþman ailenin aleyhinde devamlý kötülemeler duymuþ, onlara zarar verme ve intikam alma telkinleriyle yetiþmiþtir, Henüz yürümeye baþladýðý zamanlarda düþmanlarýn tavuklarýný kovalamasý veya taþlamasý büyük bir marifet diye alkýþlanmýþtýr. Büyüyünce mutlaka þerefini temizlemesi, intikamý alarak, kahramanlýðýný ve üstünlüðünü ispat etmesi gereklidir. Aksi halde aþaðýlýk, deðersiz ve þerefsiz bir insandýr o! Öyle bir ortamda yaþayanlar için adam öldürmek, katillik ve günah olmaktan çýkmýþ, toplum içinde þerefli ve deðerli bir insan sayýlmanýn þartý olmuþtur. Ýlâhi kanunlarla ve medeni ülke kanunlarýyla çatýþan bu deðer ölçüsü, þahsý en küçük yaþlardan itibaren þartlandýrmakta, kanunlarýn vereceði cezalara gözü kapalý atýlmasýna yol açmaktadýr. Hýrsýzlýðý meslek edinmiþ ailelerde yetiþen çocuklarý ele alalým. O çocuklara da, en küçük yaþlardan itibaren, kanunlarýn, Ýlâhi düzenin ve toplumlarýn suç saydýðý ve cezalandýrdýðý hýrsýzlýðýn, büyük ve üstün bir marifet olduðu telkin edilmiþtir. O ailede hýrsýzlýk yapmamak enayilik, yapmak akýllýlýk ve kurnazlýk, yakalanmamak ise büyük hünerdir. Ýnsanlarýn davranýþlarýna yön veren inandýklarý fikirler ve doðru olarak kabullendikleri hükümler ise ki hiç þüphesiz öyledir, o ailede, böyle fikir ve hükümlerle þartlandýrýlmýþ bir çocuðu suçlu görmemiz biraz zor olacaktýr. Ceza vermek yetkisini kendinde görenlerin, önce o çocuklarýn ve öyle düþünen ailelerin yanlýþta ve hatada olduklarýný göstermeleri ve öðretmeleri gerekmez mi? Ceza her çeþit öðretme ve göstermeyi yaptýktan sonra doðruya gelmemekte direnenleri yola getirmek için bir vasýta olmalýdýr ancak. Son yýllarda ülkemizde bir solculuk modasý çýkmýþtý biliyorsunuz. Gazetelerde, köþe baþlarýný tutmuþ kudretli yazarlarýmýz, her Allah'ýn 3 günü solculuðun faziletlerini sayýp döküyorlardý. Elbette onlar bu iþi iyi niyetle ve memleketin kurtuluþunu o fikirlerin uygulanmasýnda gördükleri için böyle yapýyorlardý. Arkadan sol yayýnlar büyük ilgi gördü ve çýð gibi büyüdü. Bu akýmý dengeleyecek akla ve mantýða dayanan sað yayýnlar olmalýydý.. Bunun yerine, hiç olmamasý lâzým gelen bir þey oldu. Fikirler küfürle veya tehditle susturulmaya çalýþýldý. Ýþte bu çok yanlýþ tutum, sol tarafý savunanlarý toplum gözünde büsbütün haklý duruma soktu. Artýk onlarýn her söyledikleri tartýþmasýz doðru olarak kabul edilmeye baþlandý. Bilhassa okuyan gençlik, o çeþit yayýnlara bütün varlýðýyla sarýldý ve sahip çýktý. Aydýn kesim büyük bir çoðunlukla sol fikirlere baðlanmaya baþladý. Bu hava, bulanýk suda balýk avlamak isteyenlere çok elveriþli bir ortam hazýrlamýþ oldu. Aþýrý fikirleri ve emelleri besleyenler teþkilâtlanmaya ve zorbaca eylemlere geçmeye baþladýlar. Sol da, sað da silâhlanýyordu artýk. Hareket, iyi

6 4 niyetle yola çýkanlarý çoktan aþmýþ, frensiz bir araba hýzla yokuþ aþaðý gitmeye baþlamýþtý. Þimdi araba, önüne taþ atýlarak, oldukça zararsýzca durduruldu. Ama kafalarý deðiþtirecek, yanlýþlarý gösterecek yayýnlar yok ortada. Bir fikir, "yanlýþ ve kötü" demekle yanlýþ olmaz, mantýkî delillerle onun yanlýþlarýnýn gösterilmesi ve her çeþit yayýn vasýtasýyla gerçeklerin tekrar tekrar belirtilmesi gerekir. Solun ve saðýn eksiklerini ve hatalarýný, buna karþýt doðru ve iyi yönlerini ortaya seren yayýnlar yapýlmayacaksa herkes doðru diye kabullendiði ve þartlandýðý fikirleri er geç gerçekleþtirmek için yola çýkacaktýr. Zorlar veya cezalar bir zaman için insanlarý susturur, yanýldýklarýný ve yanlýþ düþündüklerini onlara öðretmez ki. ÞARTLANMALARIN ÖNEMÝ Toplumda yaþadýðýmýz, bu olaylar üzerinde duruþumun sebebi, þartlanmalara çok güzel bir misal teþkil ettiðinden dolayýdýr. Önceki iki misal daha çok sayýlý kiþileri ilgilendirdiði ve çoðunlukça bir gerilik olarak nitelendirildiði için pek önemsenmeyebilir. Oysa bu sonuncu misal, bütün ülkeyi ilgilendirmiþdir. Görüyoruz ki bir yöndeki þartlanmalar kiþinin veya kiþilerin bütün davranýþlarýný þekillendirmekte ve þartlanma yönünde harekete zorlamaktadýr. Öyleyse þartlanmalara çok önem vermek zorundayýz. Çünkü yanlýþ þartlanmalar kiþileri yanlýþ davranýþlara ve doðru þartlanmalar da doðru ve faydalý davranýþlara itmektedir. Bu sebepten iyi þartlanmalarý saðlamak ve doðru bilgilere dayanan doðru þartlanmalarý hasýl etmek bir bakýma zorunluluk olmaktadýr. "Mutlaka bazý þartlanmalarý hasýl etmek gerekli midir?" diye bir soru sorulabilir. Buna insan davranýþlarýný bilen ve inceleyen kiþilerin verecekleri cevaplar hiç tereddütsüz "Evet" olacaktýr. Çünkü insanlar, davranýþlarýna yön verecek inanýþlarýný her gün SEVGÝ DÜNYASI deðiþtirip durmazlar. Bir inanýþýn, bir kanaatin veya bir hükmün içimizde yer etmesi uzun bir ruhî faaliyetin sonucudur. Bunun içindir ki yanlýþ þartlanmalarý atýp yerine doðru þartlanmalarý koymak da ayný þekilde uzun bir ruhi faaliyet gerektirir. ÞARTLANMALARIN TEÞEKKÜLÜ Þartlanmalar öncelikle doðru kabul edilen bir fikre veya hayat görüþüne dayanýr. Bu fikir veya hayat görüþü, ya çocukluktan itibaren aileden ya da çevreden edinilmiþtir. Yahut da okunulan kitaplarýn etkisinde kalýnarak bir fikre baðlanýlmýþtýr. Bir fikrin bizde bir inanç ve hayat düsturu olarak kabul edilmesi için önce onun doðruluðuna þahsýn inanmasý gereklidir. Sonra o doðru olan fikrin kendisine faydalý olduðunu görmesi icap eder. Bunu takiben o fikrin benimsenmesinin kendisi için çok lüzumlu, hattâ çok zaruri olduðuna kanaat getirmesi gerekecektir. Þahsýn bu kademelerden geçerek o fikre sýký sýkýya baðlana-

7 SEVGÝ DÜNYASI bilmesi için, o konuda çok okumasý, çok düþünmesi ya da o fikirleri telkin eden konuþmalarý çok dinlemesi gereklidir. Modaya uymak da bir nevi þartlanmadýr. Reklâm ve propaganda böyle bir þartlanmayý saðlamak için yapýlýr. Baþarýlý bir reklâm ve propaganda göze ve kulaða en güzel bir þekilde ve sanat aracýlýðýyla hitap ederek hissettirmeden benimsetmekle olur. Yalnýz burada bazý yanýlmalar olabilmektedir kolaylýkla. Önce yanlýþý görülemeyen fikirler, esasta yanlýþta olsalar da doðru kabul edilmeye baþlanýr. Sonra çok tekrar edilen þeyler, zamanla doðru kabul edilmeye baþlanýr. Bu iki yanýlmayý en küçük dereceye indirebilmek için yapacaðýmýz, devamlý mantýðýmýzý iþletmemiz ve devamlý bilgimizi artýrmamýzdýr. Hep düþünen ve hep yeni þeyleri öðrenen kimseler, her þeyin doðrusunu daha çabuk görmeye baþlarlar. Yalnýz burada ters yönde de bir tehlike var. O da çok septik, yani þüpheci olmak durumudur. Kanmayacaðým diye bir vesvese ve þüphe küpü olmak da pek hoþ bir þey deðildir. ÜSTÜN ÞARTLANMA TEHLÝKELERÝ ÖNLER Üstün fikirlere ve insanlýðýn hayrýna olan yüce ideallere, baðlanmak elbette birer üstün þartlanmadýr. Üstün fikir, insanlarý ruhen ve fikren yücelten ve insanlar arasýndaki sevgiyi, birliði, yardýmlaþmayý ve insanca iliþkileri artýran fikirdir. Elimizdeki ölçü bu olunca yanýlmamýz pek kolay olmaz. O zaman her fikir karþýsýnda sorarýz: Bu fikir, beni ruhen ve bilgi yönünden yüceltiyor mu? Bu fikir, insanlarý birbirine yaklaþtýrýyor mu, yoksa uzaklaþtýrýyor mu? Vereceðimiz cevap müspet ise o fikri benimsememiz için hiçbir engel olmamalýdýr önümüzde. Üstün fikirlere baðlananlar, kafalarýndan baþkalarýna zararlý fikirleri çabucak atarlar. Çünkü baþkalarýnýn zararýna olan fikirler sonunda bizim de zararýmýza olurlar. Görüyoruz ki, kötülük ve bencillik ileriyi 5 görememekten, günlük menfaatleri önde tutmaktan, insanlar arasýndaki kader birliðini bilmemekten ileri geliyor. Hâlbuki bizi Sevgisinden Vareden kaderlerimizi ve menfaatlerimizi öylesine birbirine örmüþ ki, bizim menfaatimiz baþkalarýnýn elindedir. Bizim menfaatimizi elde edebilmemiz için, karþýmýzdakinin menfaatine hareket etmemiz ona bir menfaat saðlamamýz þarttýr. Ýnsanlarý kandýranlar bile, onlara menfaat vaat ederek sözlerinde durmayanlardýr. Ama kanmak hiçbir zaman sürekli olmayacaðýna göre, aldandýðýný fark eden biri kendisini kandýrandan yüz çevirecek demektir. Demek ki kandýrýcýlarýn menfaatleri asla sürekli olamayacaktýr. Öyleyse geçici bir menfaat için çaba sarf etmek akýllýlýk mýdýr? Netice olarak diyeceðiz ki, üstün. Fikirlere baðlanmak, kendimizi üstün fikirlerle þartlandýrmak bizi kötü ve geri fikirlerin peþine düþmekten, vesvese verene uymaktan, yanlýþa varmaktan koruyacak en güvenilir sigortadýr.

8 6 Gülyüzlülerden Ýbretler: 13 SEVGÝ DÜNYASI Hz. Þuayb ve Soygun Düzeni Ahmet Kayserilioðlu, Psikolog HÝLEKÂR BÝR TOPLUM Hz. Þuayb, Arabistan yarýmadasýnda Kýzýldeniz sahillerinde, þimdi Akabe dediðimiz bölgede, zamanýmýzdan 3300 yýl önce yaþamýþ bir peygamber. O zamanlar Medyen veya Eyke adý ile anýlan bir þehirde doðmuþ ve orada yaþamýþ. Hayatý hakkýnda sadece Kuran'dan ve bazý detaylarda da Hz. Muhammed'den aldýðýmýz bilgiler var. Bizim Celselerimizde de onun yaþam serüveninden uzunca söz edilir. Geçmiþte olduðu gibi çaðýmýzda da pek

9 SEVGÝ DÜNYASI çok toplulukta süre gelen haksýzlýklar, aþýrý mal düþkünlüðü; doðru-yanlýþ, helâl-haram demeden gözü doymaz bir þekilde hazinenin soyulmasý, orada da artýk günlük iþlerden. Þimdi yaþadýklarýmýzý son zamanlarda okuduðum bir kitap çok güzel anlatýyor. Daron Acemoðlu ve James A. Robinson'un 2012'de yayýnladýðý "Uluslarýn Düþüþü" kitabýnda Güney Amerika, Afrika, Asya devletlerinin pek çoðunda elit sýnýfýn ve yöneticilerin yüzyýllar boyunca ve günümüzde de iþi kitabýna uydurup zavallý halký nasýl iliðine, kemiðine kadar sömürmekte olduðunu açýk seçik örneklerle okurken insan gerçekten büyük üzüntü yaþýyor. Afrika'da bir devlet baþkanýnýn onca hýrsýzlýðý yetmezmiþ gibi, alavere dalavere ile milli piyangolarýnýn en büyük ikramiyesini kendine çýkarttýðýný bile okuduk kitaptan. Peki, mutlular mý? Ne gezer? Tatminsizlikleri ve geleceklerine güvensizlikleri o kadar zirvede ki, Halil Cibran'ýn Hak Erenler kitabýnda özlü olarak örneklediði gibi: Hazneleri su ile dolu olduðu halde, hâlâ susuzluk endiþesi içindeler. Öyleyse þimdi Hz. Þuayb'ýn toplumunun Kuran'dan ve Bizim Celselerimizden çok geçmiþ yüzyýllardaki aldatma ve hýrsýzlýklarla dolu yaþamlarýný okurken "eskilerin masallarý" gibi bakmayalým bunlara. Masal ne kelime, hem de daha dehþetli þekilde yaþandýðýný görerek, onlarýn feci akýbetine uðramamak için ibret almalý, çareler düþünmeliyiz. 7 Hz. Muhammed'in yaþadýðý yýllarda Mekke'de de Medyen'dekine benzer ekonomik sömürü düzeni geçerli olduðundan, Kuran'ýn pek çok suresinde Þuayb peygamberin yaþamýndan örnekler verilir. Þimdi bunlardan bazýlarýný okuyalým: ** Medyen'e de kardeþleri Þuayb'ý gönderdik. Þöyle dedi: "Ey toplumum! Allaha kulluk edin. Size O'ndan baþka ilâh yok! Size Rabbinizden açýk bir kanýt gelmiþtir. Ölçü ve tartýda dürüst davranýn. Ýnsanlarýn eþyasýna el koymaya tenezzül etmeyin. Yeryüzünde, orasý barýþa kavuþtuktan sonra bozgun çýkarmayýn. Eðer inanan insanlarsanýz bu sizin için daha hayýrlýdýr. Her yol üstünde oturup da tehdit savurarak, Allah yolundan inananlarý çevirmeyin. Yolun çarpýðýný isteyip durmayýn. Hatýrlayýn ki, siz az idiniz o sizi çoðalttý. Bir bakýn, nasýlmýþ bozguncularýn sonu!" (Araf 85-86) ** Eyke halký da elçileri yalanladý. Þuayb onlara demiþti ki: "Hâlâ sakýnmýyor musunuz? Kuþkusuz ben sizin için güvenilir bir resulüm. Artýk Allah'dan korkun da bana itaat edin. Ben bu iþ için sizden herhangi bir ödül de istemiyorum; benim ödülüm Âlemlerin Rabbinden baþkasýndan deðil. Ölçüyü tam yapýn, þunun bunun hakkýný çarpanlardan olmayýn, doðru düzgün terazi ile tartýn. Halkýn eþyasýný deðerlerini düþürerek almayýn. Yeryüzünde bozguncular olarak fesat çýkarmayýn. Sizi ve önceki nesilleri yaratandan korkun."

10 8 Dediler: "Sen fena halde büyülenmiþsin. Sen bizim gibi insandan farklý bir þey deðilsin. Biz senin yalancýlardan olduðunu düþünüyoruz. Eðer doðru sözlülerdensen hadi üzerimize gökten parçalar düþür." (Þuara ) Hz. Muhammed'in "nebiler arasýndaki en büyük hatip" diye övdüðü Hz. Þuayb gerçekleri toplumuna en güzel cümlelerle dile getirdiði halde inanmadýklarý gibi tehdit de ediyorlardý. ** Dediler ki: "Ey Þuayb, atalarýmýzýn taptýklarýný terketmemizi ve mallarýmýzda dilediðimiz gibi davranmaktan vazgeçmemizi sana namazýn mý emrediyor? Esasýnda sen gerçekten yumuþak huylu, olgun bir insansýn." Dediler ki: "Ey Þuayb, söylediklerinin birçoðunu anlamýyoruz. Ve biz seni aramýzda zayýf bir adam olarak görüyoruz. Hani kabilen olmasa kafaný taþla ezivereceðiz. Senin bize karþý hiçbir üstünlüðün yok." (Hûd 87 ve 91) Bu sert ve kati inkârlarýna raðmen peygamber akýllarýný baþlarýna toplamalarý için öðütlerde bulunuyor ama yanýsýra geçmiþteki örnekleri de hatýrlatýyordu. ** Ey toplumum! Bana kafa tutmanýz sakýn sizi Nuh kavminin yahut Hûd kavminin yahut Salih kavminin baþlarýna gelen musibetle yüz yüze getirmesin. Lût kavmi de sizden pek uzak deðil. (Hûd 89) SEVGÝ DÜNYASI Bunun üzerine kodamanlar tehditlerini daha da arttýrdýlar: ** Toplumunun büyüklük taslayan kodamanlarý dediler ki: "Ey Þuayb ya bizim dinimize dönersiniz yahut da seni seninle birlikte inananlarý kentimizden mutlaka çýkarýrýz." Dedi ki: "Ýstemiyorsak da mý, zor ve baský ile mi?" (Araf 88) En güzel sözlerle söylendiði ve aradan yýllar geçtiði halde belli olmuþtu ki, o büyük servet sahipleri asla yola gelmeyecekler. Hz. Þuayb gönlü parça parça þunlarý söylemek zorunda kalmýþtý onlara: ** Ey toplumum elinizden geleni yapýn, ben görevimi yapýyorum. Yakýnda bileceksiniz rezil edici bir azabýn kime geleceðini. Yalancýnýn kim olduðunu! Gözetleyin ben de sizinle beraber gözetliyorum. (Hûd 93) Nihayet azap gelmekte gecikmedi: ** Onu yalanladýlar; bunun üzerine o gölge gününün azabý onlarý yakaladý. O gerçekten büyük bir günün azabýydý. (Þuara 189) ** Emrimiz gelince Þuayb'ý ve onunla birlikte iman edenleri bizden bir rahmetle kurtardýk. Zalimleri de o korkunç ses yakaladý yurtlarýnda çöküp kaldýlar. Sanki orada hiç yaþamamýþlardý. Bakýp görün ki Medyen de týpký Semud gibi dönüþü olmayan bir gidiþle gitti. (Hûd 94-95)

11 SEVGÝ DÜNYASI GERÇEK NAMAZ Hz. Þuayb'ýn yaþadýðý Medyen ve diðer adýyla Eyke'deki - Mekkeliler bu adla biliyorlardý - bu korkunç son daha detaylý olarak Bizim Celselerimiz'de anlatýlýr. Böylece Kuran'daki "gölge günün azabý" ifadesinin anlamý daha belirgin hale gelir. Ancak o celseyi aktarmadan önce ileri gelenlerin "Hz. Þuayb bunlarý sana namazýn mý emrediyor?" cevabý üzerinde biraz durmak istiyorum. Kuran'da pek çok âyette bütün peygamberlerin Müslüman olduðu söylenir. Ayrýca hepsinin, rukû ve secde ile sonlanan ibadetleri de "namaz" diye anýlýr. Buradan da anlýyoruz ki, ibadetlerdeki görünüþte olan ayrýlýklar ve namazda söylenen ilâhi mesajlar ayrý cümleler ve lisanlarla da olsa, Kuran hepsini "namaz" diye vasýflandýrýyor. Böylece bozulmamýþ haliyle tüm semavi dinlerdeki birlik ve bütünlük tüm haþmetiyle gözlerimizin önüne tekrar tekrar seriliyor. Namaz ama hangi namaz? Kuþkusuz ki gösteriþ ve çýkar için, ayrýmcýlýk, haksýzlýk, zalimlik ve büyüklenmelerle kýlýnan namaz deðil. Bunlar Rabbimizin en sevmediði günahlar. Aslýnda burada fazla söze ne gerek var? Mâûn suresi zaten bunu en çarpýcý cümlelerle dile getirmiyor mu? ** Gördün mü o dini yalan sayaný? Ýþte odur yetimi itip kakan! Yoksulu doyurmayý özendirmez o. Vay haline o namaz kýlanlarýn ki, namazlarýndan 9 gaflet içindedir onlar! Riyaya sapanlardýr onlar/ gösteriþ yaparlar ve onlar kamu hakkýna/yardýma, zekâta, iyiliðe engel olurlar. AYRILIKTA OLANLAR VE SONLARI Bizim Celselerimizden Hz. Þuayb'ýn peygamberlik mücadelesini okuyalým: "Onlar iyi ile kötüyü birbirinden ayýramazlar, ki onlar ayrýlýktadýr. Ve bellidir yüzlerinden... Ve bellidir gözlerinden, göz göze gelince yüzlerini yere eðmelerinden. Siz onlarý böyle ayýracaksýnýz. Siz onlar için de hayýr dileyip, onlar için de verecek, asýl onlarý bulup yola getireceksiniz. Hani bir vakitte bir gülyüzlünün olduðu yerde, o gülyüzlünün birlikte yaþadýklarý, onunla bir yerden su içip, onunla bir yerde gezenler vardý ya, hepsi ayrýlýkta olan ve hepsi birbirinin yüzüne bakamayanlardý.. Ýþte onlar, en kolayýndan önce birbirlerinin malýna göz dikmiþ, her iþte hileye baþvurmuþlardý. O günlerde bir gün, aralarýndaki gülyüzlü, hayra çekmek için söz etti onlara ve Var Olan'ý belli etti ve Var Olan'ýn hayýr yolunu. Ýçlerinden bir kiþi çýkýp tutmadý gülyüzlünün kolunu. O usanmadý, o yorulmadý, o býkmadý hiç. Yalnýz aldýðýný vermek için Vareden'den, sabýrla söyledi gelen özsözü.

12 10 Ýçlerinden bir vakit sonra, birkaç kiþi ancak onun yanýna vardýlar, ona gönül verdiler, yoluna baþ koydular. Ve geri kalan hepsi yalnýz ayrýlýkta ve yalnýz yalanda idiler... Kötü iþlerine, kötü sözlerine devam ettiler öylece... Ve gülyüzlüye dönüp ve onun hayýrla giden arkadaþlarýna, zaman zaman alay ettiler, zaman zaman kötülük ettiler. Onlar yalnýz sabýrla söylediler ve beklediler. Kötüler boþ durmadý. Ondan, hani sözünü ettiði Rabbi için delil dilediler. O boynu bükük mahzun, o gönlü kýrýk, azimli, o býkmayan, o usanmayan yine onlarýn hayrý için yalvardý Rabbine. Öylece bir vakit geçti aradan. Bir gün birdenbire umulmadýk bir sýcaklýk sökün etti bir yerden ve kuruttu bütün ýslaklýðý her yerde... Ýçilen su, içilmeden kayboluverdi konulan kapta. Alýnan nefes, alev girdi ciðerlere kadar... Yaþamak zor oldu o günde o yerde... Ve yine kötüler vazgeçmediler ve yine kötüler, doðruya gelip, doðruyu bilmediler. Sekiz gün sonra, onlarý yakan kavuran Güneþin önüne kara bir bulut geldi. Ve dediler ki kötüler: "Ýþte kötü günler sona erdi." Hâlbuki onlar için SEVGÝ DÜNYASI her þey bitmiþti çoktan... Her þeyi bilen, her þeyi gören, her þeyi Vareden yoktan, vermiþti kesin karar onlar için. Karanlýk gittikçe arttý, yoksulluk gittikçe arttý, bozuldu bütün düzen. Ve bir anda hepsi birden yokoldular. Yalnýz gülyüzlü ve yalnýz onun yanýnda yoluna baþ verenler kaldýlar, bir zaman sonra, hani bir baþka gülyüzlüyü ayný yerde bulmak için. Siz, bütün ayrýlýkta olanlara gönlünüzden, doðruyu görüp, hayra dönmeleri için dilekte bulununuz. Siz, bütün ayrýlýkta olanlarýn öyle karanlýk günlere varmamalarý için istekte bulununuz. Karanlýðýn sökün etmesi yakýndýr ya! Hani o, vaktin biteceði zamandýr ya! Hani o çýðlýðýn çýkacaðý andýr ya! Ýþte bunu bilip, yerinize gelip, güzel gözlerinizi çevirin dört bir yanýnýza, onlarý bulmak için."

13 SEVGÝ DÜNYASI ÝYÝLERÝN DÜNYASINA KAVUÞMAK ÝÇÝN Dünyamýz vahþet içinde yok olmaya doðru giderken, gönüllerinde insan sevgisi olan herkes göreve çaðýrýlýyor gördüðünüz gibi. Ýnsanýn insana farksýzlýðýný, her gönülde O'na yer ayrýldýðýný unutmadan; þu anda yerlerinde olmadýklarýný, ayrýlýðýn atýna bindiklerini gördüklerimizi bile, herkesi Rabbimizin deðiþmeyen ahlâk prensiplerinde birleþmeye çaðýrmak kurtuluþumuzun tek çaresi... Levhi Mahfuz'a yazýlmýþ, insanlýðýn kader çizgisinde, yaþayacaðýmýz önemli günler var. Kuran'da Duhan suresinde, tüm Dünyayý sarýp sarmalayacak dumandan ve karanlýk günlerden; insanlarýn bu azabýn kaldýrýlmasý için yalvarýp yakarmalarýndan söz edilir. Namazýn her rekâtýnda okunan Fatiha suresinde "maliki yevmid din" denerek "Din Günü" sürekli hatýrlatýlýr. Çok yaklaþtýðýmýz ve kýyametten epeyce zaman önce Dünyada yaþanacak o gün, bir çýðlýkla baþlayacak ve tüm insanlar O'nun adýna ince ince sorguya çekilecek. Ýyilerin dünyasýna kabul edilecekler böylece bir bir seçildikten sonradýr ki; Dünyamýz Tevrat'ta Zebur'da ve son olarak Kuran'ýn Enbiya suresi 105. âyetinde dile getirilen, Rabbimiz'in o en büyük vaadine eriþmiþ olacak!.. O muhteþem milenyumda iyilerin dünyasýnda mutluluklar içinde yaþanacak yüzyýllar içinde insanlar arasýndan nice bilenler, nice bulanlar çýkacak þüphesiz. 11 Elbette o günlere ulaþmak için bugünden iyi insanlarýn yapacaklarý yararlý iþlerin yanýsýra, Rabbin hayýr düzeni de devrede olacak. Örneðin Maide suresi 54. âyette Allahýn güçlü bir topluluðu hayýr yolunda görevlendireceði açýkca þöyle anlatýlýr: ** Ey iman edenler! Ýçinizden kim dininden dönerse bilsin ki, Allah onun yerine Allah'ýn kendilerini sevdiði, onlarýn da Allahý sevdiði, müminlere karþý yumuþak baþlý, kâfirlere karþý onurlu ve güçlü olan bir topluluðu getirecektir. Onlar Allah yolunda cihad ederler, kýnayanýn kýnamasýndan korkmazlar. Ýþte bu Allah'ýn ihsan ve ikramýdýr. Onu dilediðine verir. Allah her þeyi kuþatandýr, her þeyi çok iyi bilendir. Sadece o kadar da deðil. Çok yanlýþ yorumlara uðramýþ Dabbe aslýnda Allah tarafýndan görevlendirilmiþ bir hayýrlý kiþidir. Ýnsanlarý Rabb'in doðru yoluna davet edecektir. Kuran'ýn Neml suresi 82. âyetinde; Dabbe'nin Din Günü'nden önceki günlerde görevlendirilmesinden dolayý, o gün ayrýlýkta olanlar hakkýnda hüküm verenlerden biri olacaðýndan söz edilmektedir. Gelecek yazýmda Hz. Musa'dan ve Medyen'de Hz. Þuayb'ýn yaþlýlýk zamanýndaki buluþmalarýndan, birlikte geçirdikleri yýllardan söz edeceðim. Böylece yukarýdaki celsenin sonunda bahsedilen "bir baþka gülyüzlüyü ayný yerde bulmak için" sözü de anlam kazanacak.

14 12 Psikolojik Gözlük SEVGÝ DÜNYASI Paradigma Güngör Özyiðit, Psikolog B ir Pazar sabahý New York metrosu... Tatil gününün rehaveti içinde herkes sessiz sedâsýz oturmuþ... Kimi gazete okuyor, kimi düþüncelere dalmýþ duruyor, bazýlarý da gözlerini kapatmýþ bir halde meditasyon yapar gibi dinleniyor... Herkes bu huzurlu ve sakin ortamýn keyfini sürüyor... Yolcularýn arasýnda "Etkili Liderlik Merkezinin" kurucusu ve baþkaný Stephen R.Covey de bulunuyor. Gerisini olayý birebir yaþayan Covey'den dinleyelim; "...Sonra birdenbire bir adam, çocuklarýyla metroya bindi. Çocuklar o kadar yaramaz ve gürültücüydü ki, hava bütünüyle deðiþiverdi. Adam, yanýma oturup gözlerini kapattý, durumla hiç ilgilenmediði anlaþýlýyordu. Çocuklar koþarak baðýrýp çaðýrýyor, eþyalarý fýrlatýp atýyor ve dahasý bazý yolcu-

15 SEVGÝ DÜNYASI larýn gazetelerini kapýyorlardý. Ama yanýmda oturan adam kýlýný kýpýrdatmýyordu. Öfkelenmemek elde deðildi. Adamýn, çocuklarýn böyle vahþice koþuþmalarýna, ortalýðý velveleye vermelerine aldýrýþsýz durmasý, olan bitene kayýtsýz kalmasý beni çileden çýkarýyordu. Sonunda dayanamayarak, sabrýn önüne geçip sordum: "Beyefendi, çocuklarýnýz birçok kiþiyi rahatsýz ediyor, onlarla biraz ilgilenemez misiniz?" Adam durumu henüz fark ediyormuþ gibi bana bakarak "Ah, çok haklýsýnýz, bir þeyler yapsam iyi olacak. Hastaneden geliyoruz. Anneleri bir saat önce orada öldü. Ne düþüneceðimi bilemiyorum. Galiba çocuklar da bu duruma nasýl katlanacaklarýný bilmiyorlar" dedi. O anda neler hissettiðimi düþünebiliyor musunuz? Paradigmam deðiþime uðradý. Birdenbire her þeyi baþka türlü gördüm: Baþka türlü gördüðüm için de baþka türlü düþünmeye, baþka türlü hissetmeye ve baþka türlü davranmaya baþladým. Öfkem hemen geçti. Yüreðim adamýn acýsýyla doldu. Sevecenlik ve merhamet duygularý sardý içimi. Anlayýþ belirten bir sesle "Demek karýnýz yeni öldü? Ah, çok üzüldüm. Bana olayý anlatabilir misiniz? Size nasýl yardým edebilirim?" dedim. Her þey bir anda deðiþivermiþti. Böylece paradigmanýn deðiþmesiyle birlikte, paylamanýn yerini paylaþma alýr. Yine Covey'nin karýsý Sandra ile ilgili yaþadýðý bir olay, davranýþlarýn kökenine inip oradaki düþünceyi anlamanýn, duygu yumaðýný çözmenin güzel bir örneði: 13 Sandra'nýn yýllardan beri süren bir saplantýsý vardýr. Nedense Frigidaire marka beyaz eþyaya pek fazla düþkündür. Ne zaman bir beyaz eþya almak gerekse, ille Frigidaire olsun diye tutturur. Çoðu kez bunun için, bulunduklarý yerde o marka olmadýðýndan, uzak bir yere gidilmek zorunda kalýnýr. Covey bunu bir türlü anlayamaz. Karýsýyla her seferinde tartýþýr ve sonunda içine kapanýr. Ve kaygýlarýný þöyle dillendirir: "Beni endiþelendiren, Sandra'nýn Frigidaire'i beðenmesi deðildi. Karým, Frigidaire'i savunmak için hiçbir dayanaðý olmayan, benim son derece mantýksýz bulduðum ve savunulamayacaðýný düþündüðüm sözler söylüyordu. Eðer Sandra karþýlýðýnýn mantýksýz ve tümüyle duygularýna baðlý bir þey olduðunu kabul etseydi, sanýrým bu olaya katlanabilirdim. Ama onun kendini haklý çýkarmaya çalýþmasý beni sinirlendiriyordu..." Baþka her konuda anlaþýp uzlaþan karýkoca, Frigidaire söz konusu olunca bocalýyorlar. Ta ki bir tatil ortamýnda konu yeniden gündeme gelene kadar... Birlikte bir þekerkamýþý tarlasýnda dolaþýrken iþ tatlýya baðlanýr ve uzlaþma saðlanýr. Covey'nin kendini karþýsýndakinin yerine koyup, anlamaya çalýþan empatik yaklaþýmý sayesinde düðüm çözülür. Aralarýnda sinerjik bir durum oluþur. Sandra, saplantýsýnýn nedeni konusunda ilk defa aydýnlýk bir duygu boþalýmý ile babasýndan söz etmeye baþlar. Sandra'nýn babasý ve Covey'in kayýnpederi yerel lisede yýllarca tarih öðretmenliði ve koçluk yapmýþ. Ýki yakasýný biraraya getirmek için beyaz eþya iþine de girmiþ. Ancak ekonomik bir durgunluk sýrasýnda

16 14 ciddi parasal sorunlarla karþýlaþmýþ. O dönemde iþini sürdürebilmesini saðlayan tek þey, Frigidaire'in ona kredi açmasýymýþ. Sandra küçük bir kýzken, çok sevdiði babasý bunu ona söylemiþ. Ve Sandra'nýn küçücük kalbinde Frigidaire'e karþý bir minnet duygusu yer etmiþ. Covey, bunu öðrenince, Sandra'nýn Frigidaire markada ýsrarýna kýzmak yerine, onun bu minnet, vefa ve sadakat duygusuna saygý gösterir. Ve daha önceki incitici sözleri için, özür dilercesine þunlarý söyler: "Daha derindeki nazik sorunlarý fark etmeden yüzeydeki önemsiz þeylerle ilgilenmek, bir baþkasýnýn kalbinin kutsal köþelerini çiðnemek demektir." Ve saðlýklý iletiþimin önemine deðinerek de þöyle der: "Karým ve ben, sevgiyi sürdürmenin anahtarýnýn konuþmak, özellikle duygulardan söz etmek olduðuna inanýyoruz. Her gün birkaç defa birbirimizle iletiþim kurmaya çalýþýyoruz." Demek ki, sadece aklýn deðil, kalbin de kendine göre SEVGÝ DÜNYASI bir mantýðý var. Ve o mantýk, aslýnda insanýn daha derin kiþiliðini oluþturuyor. PARADÝGMA Paradigma Yunanca bir sözcük. Günümüzde model, kuram, algý, varsayým ya da referans kaynaðý olarak kullanýlýyor. Yani geniþ anlamda dünyayý görüþ, anlama, algýlama ve yorumlama sistemi. Paradigmayý zihinsel bir haritaya da benzetebiliriz. Nasýl ki, harita da arazinin kendisi deðildir. O yerin belirli bazý özelliklerinin açýklanmasýdýr. Hepimizin kafamýzýn içinde birçok konuyla ilgili böyle birçok harita bulunur. Bunlar genelde iki türlüdür: Gerçeðin ne olduðu ile ilgili haritalar ya da nelerin nasýl olmasý gerektiðini gösteren paradigmalar. Baþýmýzdan geçen her þeyi bu zihinsel haritalara göre algýlar, anlar, yorumlar ve deðerlendiririz. Paradigma, her birimizin bilincinde olmadan taktýðýmýz psikolojik bir gözlüktür. Ýç ve dýþ dünyamýzý bu gözlükle görürüz. Paradigma dinamiktir, deðiþebilir. Ne var ki, çoðu

17 SEVGÝ DÜNYASI kimse kullandýðý paradigmanýn farkýnda deðildir. Paradigmanýn oluþumu ile ilgili þöyle bir deney yapalým. Ýki grup aile çocuðundan birine sokak çocuklarýna dair olumlu bilgi yükleyelim. Onlarýn anne-babasýz kaldýklarýný, sevgi ve ilgi yoksunu olduklarýný, bakýmsýz ve eðitimsiz kaldýklarýný, o yüzden onlara el uzatmanýn, sevgi göstermenin, yardým etmenin, onlarla arkadaþ olup, onlarý topluma kazandýrmanýn bir insanlýk görevi olduðunu söyleyelim. Bu bilgilerle dolan grup, sokak çocuklarýna sýcak bakacak, onlara yakýn duracak ve gerektiðinde dostluk elini uzatacaktýr. Diðer yandan ikinci bir gruba, sokak çocuklarýna iliþkin olumsuz bilgi yükleyelim. Sokak çocuklarýnýn suça ve uyuþturucuya yatkýn olduklarýný, onlarla görüþmenin bir bakýma bu kötülüklere bulaþmak olduðunu, en azýndan o riski taþýdýðýný, kendilerini korumak için onlardan uzak durmak gerektiðini aþýlayalým. Beyni bu þekilde yýkanan grup, sokak çocuklarýndan çekinecek, uzak duracak ve onlarla hiçbir þekilde iletiþim kurmamaya özen gösterecektir. Birinci grup þefkat paradigmasý gözlüðünü takarken, ikincisi korku paradigmasý gözlüðünü kullanmýþtýr. PARADÝGMA DEÐÝÞÝMÝ Nicel deðiþimler belli bir birikime ulaþtýðýnda, varlýðýn yapýsýnda niteliksel bir deðiþim ya da dönüþüm olur. Örneðin ýsýnan suda, ýsý derecesi yüze vardýðýnda, su, su olmaktan çýkar, buharlaþýr. Týpký bunun gibi insanýn veya toplumlarýn yaþamýnda 15 olaylar belli bir düzeye ulaþtýðýnda sýçrama ya da devrim dediðimiz ani deðiþimler veya dönüþümler olur. Bir hastalýk, bir ölüm olayý, hayatý yeniden yorumlama ve iç dünyasýný yeniden yapýlandýrma yolunda insana sýçramasý için birer basamak olabilir. Kömürün elmasa dönüþmesi gibi, sevgi dolu bir iyilikle karþýlaþma eþkýyayý evliyaya, fahiþeyi azizeye çevirebilir. Geçmiþte, ünlü Mýsýrlý astronom Batlamyus (Ptolemy) için dünya evrenin merkeziydi. Egosantrik (Benmerkezci) bir görüþ egemendi. Ancak Kopernik bunu deðiþtirdi, bilimsel bir devrim gerçekleþtirdi. Merkeze Güneþi yerleþtirdi. Dünyanýn Güneþin uydusu olduðunu söyleyerek, insanlarýn dünya görüþünü deðiþtirdi, bir "paradigma deðiþimi" yarattý. Newton'un fizik modeli düzenli bir paradigmaydý ve birçok olayý doðru bir þekilde açýklýyordu. Modern mühendisliðin temeli bir bakýma ona dayanýr. Ama yine de eksikliydi, "Merkür'ün yaramazlýðý" gibi açýklayamadýðý, onun modeline sýðmayan olaylar vardý. Olacaklarý öngörme ve açýklayýcýlýðý daha geniþ kapsamlý olan Einstein'ýn "Görecelik paradigmasý" Newton modelinin yerine geçti. Mikrop bilinmeden önce pek çok hastalýðýn nedeni bilinmiyor ve doðaötesi þeylere yoruluyordu. Ancak mikrop kuramýyla birlikte týpta bir paradigma deðiþimi oldu ve birçok hastalýða da çare bulundu.

18 16 Ýnsanlar kral ya da sultan denilen kiþiler tarafýndan güya Tanrý adýna yönetilirken, Fransýz Devrimi ve Amerika Birleþik Devletleri deneyimiyle, toplumsal düzeyde yeni bir yönetim paradigmasý geliþti: Halkýn halk tarafýndan ve halk için yönetilmesi. Öylece anayasal demokrasi doðdu. Devlet ve yurttaþ kavramlarý yeni bir yoruma kavuþtu. GÜNÜMÜZDEN ÖRNEKLER Bugün 65 milyonluk Türk toplumunun yarýsýndan fazlasý 25 yaþýn altýnda. Genç bir nüfusa sahibiz diye övünüyoruz. Eðer gençleri iyi eðitebilirsek, gerçekten umut vaat eden bir toplumuz. 35 milyonu bulan genç nüfusun büyük bir bölümü sýradanlýðý aþmak, adam yerine konulmak ve önemli biri olmak istiyor. Nasýl? Zenginliðe kavuþarak. Kendi eðilim ve yeteneklerine uygun bir meslekte, bilgi ve becerisiyle evrensel düzeyde bir standarda ulaþarak deðil. Salt zengin olarak, kendini kanýtlamak istiyor, hem de nasýl olursa olsun zengin olarak. "Ýþ bitirme ve köþeyi dönme paradigmasý" ile çoðu gençlerimiz buna koþullanmýþ durumda. Oysa dünya insan zenginliði ve fakirliði konusunda bugün deðiþik bir konumda. Birleþmiþ Milletlerin 2000'e 2,5 kala yayýnladýðý insan zenginliði listesinde Türkiye ilk 50'nin içinde bile deðil. Ýnsan zenginliðini belirlerken esas alýnan ölçütler ise baþta eðitim, kültür, sanat, hayat gustosu, çevreye, insan haklarýna ve gelecek kuþaklara saygý gibi, üretimi kaliteli kýlan, çeþitlendiren ve insan yaratýcýlýðýný SEVGÝ DÜNYASI ateþleyen, nicelik deðil de nitelik açýsýndan bireysel donaným zenginliði. Türkiye artýk kendine göre deðil, evrensel ölçülere göre standart koymayý öðrenmek zorunda. Türkiye'nin insan zenginliði listesinde ilk elliye girememesinin en büyük nedeni halkýnýn %80'nin doðru dürüst mesleði olmamasý. Kartvizitine mesleðini yazamayan insan, kendini kanýtlama adýna Türk veya Müslüman kimlik kartýný kullanmak zorunda kalýyor. Ekonomik alanda da kazanmanýn dinamikleri deðiþiyor. "Ucuz emek, fazla üretim-kazanç" paradigmasý tarihe karýþýyor. Japon mucizesiyle birlikte "toplam kalite" kavramý gündeme geldi. Eskiden Japonya'nýn ihraç mallan "Japon malý-tapon malý" diye ti'ye alýnýrken, bugün Japon mallarý bütün dünya piyasalarýnda bir kalite simgesi olarak kabul ediliyor. Eskiden maliyet düþürmek, kaliteden ödün vermek anlamýna geliyordu. Japonlar "toplam kalite" paradigmasýyla bunu deðiþtirdiler. Yani, kaliteyi artýrmak, çalýþanlarýn kalitesini artýrmak, insana yatýrým yapmak demektir. Çalýþanlarýn kalitelerini artýrmak için, çalýþma koþullarýnýn iyileþtirilmesi yetiyordu. Kiþilerin özel yaþamlarýnda, sosyal iliþkilerinde de kalite ve standartlarýn artmasý gerekiyordu. Toplam kalitenin aracý da amacý da insandý. Ýyileþtirmeler, iþçilerin gönüllü katýldýklarý "kalite çemberleri"yle gerçekleþtiriliyordu. Öylece iþçiler yaþamý iyileþtirmenin yollarýný arýyordu. Malýn kalitesindeki artýþ, bu "toplam kalite" artýþýnýn doðal bir sonucuydu. Bunun sonucu ise maliyetlerin düþmesi, müþterinin daha fazla tatmin olmasýydý.

19 SEVGÝ DÜNYASI Paradigmalarýn insanlýðýn tarih içinde topyekûn evrimiyle birlikte deðiþmesine ve geliþmesine karþýn, hâlâ kafalarýnda çaðdýþý paradigma ile dolaþan, o modasý geçmiþ psikolojik gözlüðü çýkarmayan yýðýnla insan var. Onlar için sorunlarý çözmede, kahvelerde konuþulan "asacaksýn üç-beþ kiþiyi her þey düzelir" mantýðý geçerli. Baskýcý düzenler bu mantýða dayanýr. Kaba güçle, silâh zoruyla her þeyi çözeceðini sanýr. Ne demiþ Nazi generali: "Ýnsanlarý tutmak için dört duvara ne gerek var ki? Onlarý bir duvarýn önüne dizersiniz. Her þey bir anda hallolur." Ýnsanýn elinde âlet olarak sadece çekiç varsa, bütün sorunlar onun gözüne çivi gibi görünür. Ve böylece insan elinde çekiç, sorunlarý çivi gibi çaka çaka sözüm ona caka satar. Bir süre sonra tarih de öylelerini çöp sepetine atar. Doðru ya da yanlýþ, paradigmalarýmýz, hayatý anlayýþ ve kavrayýþ tarzýmýz, tutum ve davranýþlarýmýzýn, dolayýsýyla da baþkalarýyla iliþkilerimizin kaynaðý ve belirleyicisidirler. 17 Bir samanlýkta bir sürü kuþ iskeleti bulmuþlar. Gerekli araþtýrmayý yaptýktan sonra þu sonuca varmýþlar: Kapýlar açýkken içeri giren kuþlar, kapýlar kapatýldýðýndan dýþarý çýkamamýþlar. Çünkü hep yukarý doðru uçmuþlar, çatýdan dýþarý çýkma umuduyla. Samanlýk kapýlarýnýn altýndaki açýklýklardan dýþarý çýkmayý denememiþler bile. Hadi onlar kuþ beyinli; ya aklý olduðu halde onu kullanma zahmetine girmeyen insanlara ne demeli? Geçenlerde üç haným arkadaþ, yaslý bir dostu ziyaretten dönerlerken, içlerinden biri "Bugün nedense pek bir karamsarým. Nereye baksam, her þeyi kara görüyorum" diyor. Diðerleri gülerek, arkadaþýn gözündeki güneþ gözlüðünü çýkarmasýný söylüyorlar. Arkadaþ gözlüðünü çýkarýr çýkarmaz, her þey birden aydýnlanýyor ve kendi doðal rengine bürünüyor. Ne yazýk ki, paradigmamýzý deðiþtirmek, içimizdeki farkýnda bile olmadýðýmýz psikolojik gözlüðü çýkarmak o kadar kolay deðil! En komiði de doðru veya eðri, hayat görüþleri belirlenmemiþ insanlarýn, saðýrlar diyaloðuna dönüþen hali þunun gibidir; Adamýn biri, garsona limonsuz bir votka söylemiþ. Garson bara gitmiþ. Sonra dönüp gelmiþ: "Limon kalmamýþ. Acaba votkanýz portakalsýz olsa olur mu?"

20 18 Telepati, Telekinezi ve Avatar SEVGÝ DÜNYASI Rosabelle, inan! Çeviren ve Derleyen: Zuhal Voigt Medyumluða inanmayan Houdini, buna raðmen karýsý Bess'e bir parola býrakmýþtý. Ölümünden sonra eðer bir medyum ona bu parolayý söyleyebilirse, karýsý gerçekten Houdini ile temasta olduðunu anlayacaktý ve daha da önemlisi Houdini öte âlemden bir mesaj vermiþ olacaktý. Bess onun ölümünden sonraki zamanda, her sene medyumlarý çevresine toplayarak, kendisine bu parolayý verebilecek medyumu aradý.

21 SEVGÝ DÜNYASI M acaristan doðumlu dünyaca ünlü Amerikalý Ýllizyonist ve Sihirbaz Harry Houdini'nin ismini duymayan yoktur herhalde. Houdini yýllarý arasýnda yaþadý. Özellikle, baðlý olarak konulduðu tabutlardan, topraðýn ve suyun metrelerce altýndan, dýþarýdan yardým olmadýðý halde, nefes kesici kendi kendisini kurtarma numaralarýyla tanýnan Houdini'nin baþkaca bilinen bir yönü de, tüm spiritüalistlere, medyumlara, telepati yoluyla düþünce alýþveriþinde bulunduklarýný iddia eden kiþilere karþý açmýþ olduðu amansýz savaþtý. Baþta Sherlock Holmes serisi olmak üzere baþka birçok romanýn da yaratýcýsý olan Ýngiliz Edebiyatçýsý Arthur Conan Doyle ile olan arkadaþlýðýnýn, spiritizm konusundaki fikir ayrýlýklarý dolayýsýyla, hemen hemen düþmanlýða dönüþtüðü de, çok iyi bilinen bir konudur. Houdini, o yýllarda özellikle ABD ve Avrupa'da çok revaçta olan Spiritüalizma hareketine karþý olan mücadelesini o derece ileri götürdü ki, medyumlarýn ve spiritualistlerin, maskelerini düþürüp onlarý þarlatan olarak ortaya koymak için kendi þovlarýnda sürekli elinden geleni yaptý, onlarýn celselerine kimliðini gizleyip girerek foyalarýný ortaya çýkarmaya çalýþtý. Doðaüstü olaylarý açýklamak için kurulmuþ olan "Scientific American" dergisinin, telepati yeteneðini ispat edebilecek kiþi için koyduðu 5000 dolarlýk ödülü, hiç kimsenin elde edememesi de, Houdini'nin çabalarý sayesindeydi. 19 Houdini'nin Spiritüalizma hareketine karþý yürüttüðü bu zorlu savaþ, henüz 52 yaþýndayken, dikkate almadýðý bir karýn aðrýsý ve sonucunda apandisit patlamasýyla gerçekleþen karýn zarý iltihaplanmasýndan kurtarýlamayarak, yaþama veda ediþinden sonra da bütün hýzýyla devam etti. Medyumluða inanmayan Houdini, buna raðmen karýsý Bess'e bir parola býrakmýþtý. Ölümünden sonra eðer bir medyum ona bu parolayý söyleyebilirse, karýsý gerçekten Houdini ile temasta olduðunu anlayacaktý ve daha da önemlisi Houdini öte âlemden bir mesaj vermiþ olacaktý. Bess onun ölümünden sonraki zamanda, her sene medyumlarý çevresine toplayarak, kendisine bu parolayý verebilecek medyumu aradý. Ama bulamadý. Sonunda Arthur Ford adlý bir medyum, Bess'e bu parolayý söyleyebildi. Sansasyon gerçekleþmiþti. Lâkin ne yazýk ki, daha sonra Bess'in para sýkýntýsý çekerek parolayý Arthur Ford'a sattýðý ve hâtta Arthur Ford ile Bess arasýnda bir aþk iliþkisi olduðu þeklindeki söylentiler ortalýðý sardý. Bunun sonrasýnda, ABD'li illüzyonistler, her yýl aralarýnda toplanýp, çeþitli medyumlar çaðýrarak, bu defa da Houdini'nin Arthur Conan Doyle için býraktýðý söylenilen bir mesajý beklemeye baþladýlar. Söylenenlere göre de hâlâ bekliyorlarmýþ. Dünyanýn en ünlü illüzyonisti ile spritüalistler arasýnda geçen bu ilginç düellonun sonu, ge-

22 20 nelde medyada görülebildiði þekliyle, böylece belirsizlikte kaybolmuþ oldu. Elimde bulunan bir kitap ise, Houdini'nin gizli parolasýný Bess'e söyleyebilen medyum Arthur Ford'un, medyumluk yaþamýný bizzat kendisinin anlattýðý kitabý. Ford bu kitabýnda, Houdini faslýna da deðiniyor ve bambaþka bir þey anlatýyor. Ford'a göre, ölümünden iki sene kadar sonra, Houdini bizzat onun rehber varlýðýyla temasa geçiyor ve karýsýna gönderilmek üzere, þifreli bir mesaj veriyor. Önce bu çok tartýþmalý konuya hiç girmek istemeyen Ford tereddüt ediyor ama sonra gerçeðin hizmetinde olabilmek için mesajý Bess'e götürmeyi kabul ediyor. Bess mesajý onaylýyor. Houdini sonraki mesajýný, tam da kendisi gibi bir sihirbaza yakýþýr þekilde, þifreli bir biçimde ve birçok celseye yayýlmýþ olarak aktarýyor. Sonunda da þunlarý söylüyor: "Bu metni karýma veriniz. Bildiðimiz ve ölümümden önce defalarca tekrar ettiðimiz sisteme göre deþifre etsin. Anlamýný çýkardýktan sonra metni yayýnlasýn. Bunun arkasýndan bir fýrtýna kopacaktýr. Onu dolandýrýcýlýkla suçlayacaklar, onu küçük düþürmeye çalýþacaklar. Ama korkmasýn. Onun, ben ölmeden önce yaptýðýmýz anlaþmamýzý bozmayacaðýndan eminim. Mesajý anlayýnca mutlu olacaðýndan da eminim, çünkü ikimiz de böyle bir þeyin mümkün olacaðýna inanamamýþtýk." SEVGÝ DÜNYASI Gönderilen metnin anlamýný çözen Bess, Houdini tarafýndan bir sonraki celseye davet ediliyor. Celsede Ýllüzyonist karýsýný, yalnýz ikisinin bilebileceði baþka soru ve cevaplarla da, ikna ettikten sonra, yine matematiksel bir þifreyle "Rosabelle inan!" baþlýðýný taþýyan þu asýl mesajýný iletiyor: (Bu arada Rosabelle, Houdini'nin karýsýyla birlikte ilk defa sahne aldýklarýnda, karýsýnýn söylediði, sevgi sözleriyle bezeli ve anlaþýlan ikisi için önemi olan bir þarkýnýn adý ve belki de Houdini'nin özelde karýsýna verdiði isim.) "Rosabelle, inan!! Ben aranýzdayken, ölümden sonra yaþamýn devam etmesinin mümkün olmadýðýný ispatlamak için her þeyi yaptým. Ama þimdi haksýz olduðumu biliyorum ve yaptýðým þeyleri geri çevirmek isterdim. Benim suçum yüzünden öte âleme olan inançlarýný yitirmiþ olan herkese lütfen bu mesajýmý ulaþtýr. Bunu bütün dünyaya anlat." Bundan sonrasýný da Arthur Ford þöyle naklediyor: "Mesaj gerçekten de tüm dünyaya iletildi. Bütün dünya gazeteleri buna yer verdiler. Ama Houdini'nin, fýrtýna kopacaðý þeklindeki kehaneti de doðru çýktý. Ýftiralara kimin baþladýðýný tesbit etmek güç ama olumsuz söylentiler ve iddialar gitgide büyüyerek yayýldý.

23 SEVGÝ DÜNYASI Bilim Eliyle Telekinezi yy sonlarý ve 20. yy baþlarýnda, bir "inanç" konusu olan "telepati", günümüz bilimadamlarý tarafýndan laboratuvarlarda inceleniyor ve varlýðý belgeleniyor. Bilim adamlarý "düþünce nakli" olayýnýn ispatýndan da öte; çalýþmalarýyla felçlilerin, ALS ve Alzheimer hastalarýnýn durumlarýný, düþünce naklini kullanarak iyileþtirmeyi hedefliyorlar. Ýlk baþarýlar, 1980 lerde bulnan, ses dalgalarýný zarar görmüþ duyma organýna hiç uðramadan doðrudan iþitme sinirine ulaþtýran Cochlea implantý. Görmeyenlerin kullanacaðý yapay retinalar üzerinde de çalýþýlýyor. Mesajýn yalan olduðu, Mrs. Houdini'nin parolayý parayla sattýðý söylendi, yazýldý, basýldý. Oysa kendisinin para sorunlarý yoktu. Ayrýca ben parolayý satýn almýþ olsaydým, þifreleri daha basit hale getirir ve o kadar uðraþmazdým, çünkü matematikle aram yoktur. Mrs. Houdini'nin ve celselerde bulunan Scientific American temsilcilerinin, olayýn doðruluðuna dair yeminli yazýlý beyanlarý da yayýnlandý. Ama anlaþýlan Houdini'nin yaþarken yaratmýþ olduðu, spiritüalizme ve ölüm sonrasý yaþama savaþ açan kiþi imajý, kafalarda o kadar kuvvetliydi ki, öbür âlemden mesaj veren inançlý bir Houdini'yi kimse dinlemek istemiyordu. "Ýnan!" talebi de, anlaþýlan birçok kere olduðu gibi, materyalist yüzyýlýmýzýn bir çok sakini için, çekilmez bir dayatma idi." Bu gereçler, beynin dýþýnda faaliyet gösteriyorlar ama araþtrmacýlar doðrudan beyne yerleþtirilecek Nöroimplantlar üzerinde de çalýþýyorlar. Kol veya bacaðý kesilmiþ veya felçli insanlarýn, düþüncelerle hareket ettirebilecekleri yapay organlar geliþtiriyorlar. Burada kilit nokta, düþüncelerle bu maddi organlarýn, yani maddenin nasýl hareket ettirilebileceði ki, bu da telekinezinin ta kendisi. Bunun için de EEG (Elektroensefalografi) ve MRT (Magnetrezonanstomografi) metodlarýyla, önce beyin dalgalarýný ölçüyorlar. Pittsburgh Üniversitesi'nden Andrew Schwartz ve grubu, geçtiðimiz sene, boynundan aþaðýsý felçli bir kadýn hastanýn beynindeki hareket merkezine, 200 kadar mini elektrod baðladýlar. Öðrenme yeteneði olan algoritmalar, beyinden çýkan teþvik niteliðindeki dal-

24 22 SEVGÝ DÜNYASI dokusunu ve ýsýsýný da duyurabilmek üzerinde çalýþýyorlar. Fare Usulü Telepati galarý, hareket emri haline çevirerek, yapay bir kola ilettiler. Bu sayede felçli kadýn bu kolla, bazý hareketleri, aynen saðlýklý bir insan gibi yapabildi ve en fazla da, 13 seneden beri ilk defa bir çikolata parçasýný kendi kendine yiyebildiðine sevindi. Yalnýz bu yapay kolda iletiþim tek yönde oluyordu, yani kiþi düþüncesiyle kolu hareket ettirebiliyor ama yapay elin deðdiði þeylerin özellikleri, örneðin çikolatanýn kaðýdýnýn izlenimi veya kakaonun yapýþkanlýðý gibi þeyler, beyne iletilemiyordu. Nihayet bu senenin (2014) Þubat ayýnda, Lozan Teknik Yüksek Okulu'nda (EPFL) araþtýrmacýlar, kendisini taþýyan kiþiye his iletebilen bir yapay el ürettiler. Bunu ilk defa deneyen ve bir kazada kolunu yitirmiþ olan Danimarkalý Dennis Aabo Sorensen, duygularýný þöyle ifade ediyor: "Dokuz senedir hissedemediðim þeyleri hissedebildim." Sorensen dokunduðu þeylerin sert, yumuþak, yuvarlak veya köþeli olduðunu duyabiliyordu. Araþtýrmacýlar halen, eþyanýn North Carolina'daki Duke Üniversitesi Nörobiyologlarýndan Miguel Nicolelis ve takýmý, geçtiðimiz sene iki farenin beynini birbiriyle iletiþim haline geçirmeyi baþardýlar. Üstelik farelerden biri North Carolina'da, diðeri ise Brezilya'da idiler. Farelere daha önce, iki manivelayý (kolu) hareket ettirmek öðretildi. Bu iki maviveladan hangisinin üzerinde ýþýk yanýyorsa, fare onu hareket ettirdiðinde, kolun altýndan hayvanýn içebileceði taze su fýþkýrýyordu. Böylece fareler, doðru kolu hareket ettirmeyi öðrendi. Daha sonra her iki farenin de beyinlerindeki hareket merkezlerine elektrodlar yerleþtirildi. Sonunda da internet yoluyla iki fare arasýnda baðlantý saðlandý. Brezilya'daki fare üzerinde ýþýk yanan kolu hareket ettirir ettirmez beyin dalgalarý ölçülerek bilgisayarda elektrik dürtülerine çevrildi ve North Carolina'daki farenin beynine gönderildi. Ýkinci fare, ýþýðý görmediði halde, tüm denemelerin yüzde 60 ýndan fazlasýnda doðru kolu hareket ettirdi. Bunun üzerine Brezilya'daki fare ödül olarak suyu içti. Araþtýrmacýlar, ABD'deki farenin yanlýþ yapmasý halinde, Brezilya'dakinin beyin dalgalarýnýn daha kuvvetlendiðini tesbit

25 SEVGÝ DÜNYASI ettiler. Ýki fare, birbirlerinden haberleri olmadýðý halde, birbirleriyle ortak bir çalýþmaya giriþmiþlerdi. Washington Üniversitesi araþtýrmacýlarý ise, iki insan beynini iletiþim haline getirdiler. EEG yoluyla, birlikte bir bilgisayar oyunu oynayan iki kiþiden biri, oyundaki düþman uçaklarýný imha etme görevinde, düþünme iþini üzerine almýþtý. Birinci kiþi bir topu ateþlemeyi düþündüðü anda, beyin dalgalarý ölçülerek, ikincinin beyninin hareket merkezine gönderildi. Sonuçta, ikinci kiþinin parmaklarý anýnda harekete geçerek tuþa bastý ve düþman uçaðý imha edildi. Böylece insanda telepati örneði gerçekleþtirilmiþ ve ispatlanmýþ oldu. Araþtýrmacýlar, otomatik bir parmak hareketiyle, çetrefil düþüncelerin iletilmesi arasýnda daðlar kadar fark olduðunu biliyor ama günün birinde insanlarýn, birbirleriyle, yalnýzca düþünceler vasýtasýyla iletiþimde olabileceði bir dünyayý kurgulamaktan da geri kalmýyorlar. Karýþýk düþünce silsilesinin iletilebilmesi için beyindeki 100 milyar sinir hücresinin ve 100 milyon kadar sinapsýn baðlantýlanmasý gerek ki, bugünün ilmiyle bunun henüz olanaksýz olduðu düþünülmekte. Bunun dýþýnda, ayni gibi görünmekle birlikte, mikroskopik düzeyde incelendiðinde, her insanýn beyninin farklý olduðu da gözönüne alýnýrsa, zorluðun derecesi artmakta. Baþka daha büyük bir zorluk da, dýþ olay ve etkenlerin, her insan tarafýndan baþka türlü 23 algýlanýp, kiþiye özel bir þekilde deðerlendirilip, baþka baþka sinir hücrelerini veya sinapslarý faaliyete geçirmesi. Bütün bunlarýn yaný sýra, düþüncelerimizi tüm olarak aktarmak henüz mümkün deðilse, acaba onlarý bilgisayara kaydetmek ve kendimiz için muhafaza etmek olabilir mi sorusu, bugünlerde Avrupa çapýnda 80 deðiþik yönde yapýlan araþtýrmalarýn baþlatýldýðý büyük bir projeyi harekete geçirdi. "Human Brain Project" adý verilen ve AB tarafýndan da finanse edilen bu proje, on yýllýk olarak baþlatýldý ve bir milyar Euro'ya mal olacak. Bu projenin hedefi, fonksiyonel bir sanal beyin meydana getirmek.bu amaçla çalýþan kuruluþlardan biri olan Jülich Nöroloji Enstitüsünde Katrin Amunts ve ekibi, ölü bir insan beynini 7400 ince dilimlere ayýrarak scan tarayýcýdan geçirdi ve bilgisayarda bir araya getirdi. "Big Brain" adý verilen bu modelle dünyada ilk defa, insan beyninin üç boyutlu bir beyin haritasý yapýlmýþ oldu. Bellek Bankasý ve Avatar Bilim adamlarý bütün bu çalýþmalarýn, iþin daha baþlangýcý olduðunun farkýndalar ve tüm beynin çalýþma mekanizmasýnýn anlaþýlarak aktarýlmasý için daha çok uzun bir yol gerektiðini biliyorlar ama amaçlarý, günün birinde örneðin, Alzheimer hastalarýna veya beyinleri zedelenmiþ kiþilere, belleklerinin küçük bir kýsmýný geri verebilmek; "Ocak nasýl çalýþýyordu?"