6102 SAYILI (YENİ) TÜRK TİCARET KANUNU

Transkript

1 6102 SAYILI (YENİ) TÜRK TİCARET KANUNU Değerli müvekkillerimiz; tarihinde yürürlüğe girecek 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu, tarihinde önemli değişikliklere uğramıştır. (değişiklikler henüz Cumhurbaşkanı nca onaylanıp, Resmi Gazetede yayınlanmamıştır). Kanunun yürürlüğe girmesinden kısa bir süre önce gerçekleşen bu değişiklikler nedeniyle gerçek anlamda bir bilgi kirliliği yaşanmaktadır maddeden oluşan 6 kitaplık yeni Türk Ticaret Kanunu bir çok esaslı değişikliğe sahip olup, eski kanunun %45 lik bölümü aynen korunmuştur. Ekleriyle beraber yaklaşık 1400 sayfa olan Yeni Türk Ticaret Kanunu nu ve uygulamasının tamamını bir özet şeklinde sunulması mümkün değildir. Ancak sizler için hazırladığımız bu mikro özet merak edilen tüm konuları soru cevap mantığıyla cevaplamakta ve detaylara girmeyerek yalnızca pratik uygulamada gereksinim duyabileceğiniz kapsamlı ve tarihi itibariyle GÜNCEL bilgileri içermektedir. Unutulmamalıdır ki her yeni kanun yürürlüğe girdikten sonra yeni kanunlar, kanun hükmünde kararnameler, yönetmelikler ve uygulama tebliğleri ile belirli hale gelir. Bu nedenle kapsamlı düzenlemelere sahip yeni Türk Ticaret Kanunu da zaman içerisinde uygulama esaslarına sahip olacaktır. Saygılarımızla. Ka Hukuk Bürosu / Av. Aktan Nejat Aksoy Ka Hukuk Bürosu / İstanbul Tüm Hakları Saklıdır.

2 YENİ KANUNDA YENİ OLAN NEDİR? Yeni Türk Ticaret Kanunu (TTK) her şeyden önce ilkesel değişikliklere sahiptir. TTK ticaret hayatının ve ticari müesseselerin ŞEFFAF, KURUMSAL, DENETLENEBİLİR ve DÜNYA İLE UYUMLU olmasını amaçlamaktadır. Şirketler mali ve idari bilgilerini kamuyla daha çok paylaşmak durumunda kalacaklar, daha çok denetime açık olacaklar, idari ve mali yönetimlerini daha kurumsal ve dünyada kabul görmüş sistemlerle uyumlu bir şekilde yeniden yapılandıracaklardır. Yeni TTK; ticari defterlerin UFRS (Uluslararası Finansal Raporlama Standartları) çerçevesi de tutulması, tek ortaklı anonim ve limited şirket kurulabilmesi, şirketler topluluğu esaslarının düzenlenmesi, şirketlerin internet sitesi kurmasının zorunlu hale gelmesi, şirketlerin yalnızca ana sözleşmesinde yazılı faaliyet konularıyla sınırlı olmayıp ana sözleşmede yazmasa bile dilediği her konuda faaliyette bulunabilmesi, internet ortamında ticari defter tutulabilmesi ve yönetim kurulu toplantıları yapılabilmesi, genel kurul çağrılarının internet üzerinden yapılabilmesi, şirket birleşmelerinin ve bölümlenmelerinin düzenlenmesi, imtiyazlı hisse sahiplerine karşı azlık hisselerinin korunması gibi bir çok hususta önemli yenilikler içermektedir. YENİ YASANIN YÜRÜRLÜK TAKVİMİ NASILDIR? tarihinde yeni TTK yürürlüğe girecek ve uygulanmaya başlayacaktır tarihinde şirketler finansal tablo hazırlarken IFRS ve Türkiye Finansal Raporla Standartları (TFRS) na tabi olacaklardır tarihine kadar, bağımsız denetçi zorunluluğu bulunan şirketler gerekli bağımsız denetçi atamalarını yapacaklardır tarihine kadar şirketler ana sözleşmelerini yeni yasaya uygun hale getireceklerdir tarihine kadar internet sitesi kurması zorunlu şirketler, internet sitesi kuracaklardır tarihine kadar şirketler sermayelerini yeni TKK esaslarında yer alan en az sermaye tutarına yükselteceklerdir.

3 TEK KİŞİLİK LİMİTED VE ANONİM ŞİRKETLER İLE YÖNETİMİ NASIL OLACAK? Yeni TTK limited ve anonim şirketlerin tek ortaklı olabilmesini sağlayarak, eski kanun zamanında yasa gereği gerekli olan fazlalık ortaklar dan şirketleri kurtarmış ve şirketin esas sahibinin şirketini realiteye uygun olarak yönetebilmesine imkan tanımıştır. Düzenlemeye uygun olarak yönetim kurulunun en az 3 kişiden oluşması şartı da kaldırılmıştır. Tek kişilik limited yada anonim şirket sahibi, tek başına şirketini yönetebilir. Kararları kendisi alabilir ve uygulayabilir. Dilerse şirketin yönetimini kuracağı bir icra kurulu ile paylaşabilir. Düzgün bir şirket ana sözleşmesi yapılması kaydıyla; şirke yönetimi üçüncü kişilere devredilebilir. Faydalı Bilgi: Herhangi bir nedenle, bir anonim şirketin tek pay sahibi veya bir limited şirketin tek ortağı olan gerçek veya tüzel kişi, Yeni TTK nın yürürlüğe girmesinden itibaren 15 gün içinde bu sıfatını, adını, adresini ve vatandaşlığını; - Anonim şirketlerde yönetim kuruluna, - Limited şirketlerde müdüre veya müdürlere, noter aracılığıyla bildirmelidir. ÇOK ORTAKLI ŞİRKETİMİ TEK KİŞİLİK ŞİRKETE YADA ŞAHIS ŞİRKETİNE NASIL ÇEVİRİRİM? Mevcut çok ortaklı şirketinizi tek kişilik şirkete çevirme konusunda henüz yayınlanan bir uygulama tebliği bulunmamaktadır. Bu nedenle prosedürün sonradan değişme olasılığı bulunmakla birlikte, şuan için; öncelikle tarihinde yeni kanunun yürürlüğe girmesi gerekmektedir, kanun yürürlüğe girdikten sonra şirkete ait tüm hisselerin, tek bir ortağa devredilmesi gerekir (bu işlemler esnasında eskiden olduğu gibi öncelikle noterde hisse devri yapılmalı ve hisse devri ortaklar pay defteri ne kaydedilerek, değişiklik Ticari Sicil Gazetesinde yayınlanmalıdır). Eğer şirketinizi şahıs şirketine çevirmek istiyorsanız öncelikle yukarıdaki işlemleri yapmalı, daha sonra nev i değişikliği prosedürüne uyarak; nev i değişikliği hakkında karar alınmalı, bu kararda Ticari Sicil Gazetesinde yayınlanmalıdır. FAYDALI BİLGİ: Limited şirket hisse devri, yasa gereği her zaman gelir vergisine tabidir. Ancak anonim şirket hisse devri (hisseleri 2 yıl elde bulundurmuş olmak kaydıyla) vergiden muaftır. Bu nedenle tek kişilik limited şirkete geçmek için yüklü bir vergi ödemektense, şirketinizi özel bir yöntemle anonim şirkete çevirerek vergi muafiyetinden faydalanabilirsiniz.

4 ÖLÜ DURUMDAKİ ŞİRKETİMİ KAPATMAM DAHA MI KOLAYLAŞTI? Yeni kanun ölü şirketlerin feshi hakkında sanılandan daha kısıtlı bir düzenlemeye sahip olmakla birlikte; aşağıda yer alan durumlara uyan şirketlerin tasfiyeleri ve ticaret sicilinden kayıtlarının silinmesi ilgili kanunlardaki tasfiye usulüne uyulmaksızın, daha kolay yapılacak. İlgili Geçici 7 inci maddeye göre; - Sermaye taahhüt koşulunu yerine getirmemiş anonim ve limited şirketler, - Münfesih olmuş (sona ermiş) veya kamunun yayımından itibaren iki yıl içinde münfesih olan şirketler, - Herhangi bir nedenle dağılmış olan kooperatifler, - Son beş yılda olağan genel kurul yapmamış anonim şirketler ile kooperatifler, - Tasfiye işlemi başlamış ama çeşitli nedenlerle tamamlanmamış şirket ve kooperatifler, tasfiye edilecekler. Bu madde kapsamındaki şirket ve kooperatifler, ilgili ticaret sicil müdürlüğünce re sen veya herhangi bir kişi, kurum veya kuruluşça, kanıtlarıyla birlikte yapılacak bildirim üzerine, ticaret sicili kayıtları üzerinden yapılacak incelemeyle tespit edilecek.

5 ANONİM ŞİRKET Mİ? LİMİTED ŞİRKET Mİ DAHA AVANTAJLI? Yeni kanunla anonim şirket eski kanundaki hantal ve yönetilmesi zor halinden arındırılarak, daha dinamik bir hale getirilmiştir. Özellikle tek kişilik anonim şirketlerin yönetimi neredeyse limited şirketle aynıdır. Limited şirket daha çok küçük bir anonim şirket gibi yapılandırılmıştır. Ancak anonim şirket sahip olduğu vergi avantajları, daha kurumsal bir yapıya sahip olması nedeniyle verimlilik sağlaması, anonim şirketlerde ortakların kişisel mallarıyla sorumluluğunun bulunmaması (Örn: vergi borcu veya işçi sosyal güvenlik prim borçlarından limited şirket ortağı kendi servetiyle de sorumluyken anonim şirket ortağının hiç sorumluluğunun bulunmaması), teşvik fonlarından daha kolay yararlanabilmesi, şirket için prestij sağlaması ve yeni kanunda çok detaylı bir şekilde düzenlendiği için hukuksal anlamda daha net olmasıyla öne çıkmaktadır. Kısaca anonim şirket, limited şirkete göre çok daha avantajlıdır. Limited şirketin yeni kanunda düzenlenmesi neredeyse tamamen anonim şirkete gönderme yapılarak gerçekleştirilmiştir. Kıyaslamalı özet tablo aşağıdadır; YENİ TTK'YA GÖRE ANONİM VE LİMİTED ŞİRKET KIYASLAMASI ANONİM ŞİRKET LİMİTED ŞİRKET 1. Tek kişi ile kurulabiliyor 1. Tek kişi ile kurulabiliyor. 2. Yönetim kurulu üyesi olmayan ortağın, 2. Şirketin vergi ve SSK (4/a) primi şirketten tahsil edilemeyen vergi ve SSK (4/a) primi borçlarından hiç bir sorumluluğu yok. borçlarının, şirketten ve müdürden tahsil edilemeyen kısmından tüm malvarlığıyla 3. Şirket pay senedinin, iki yıl geçtikten sonra satılmasından doğan kazanç tutarı (örneğin 1 milyon lira) gelir vergisine tabi değil. 4. Şirket hissesinin satışının, noterden yapılma mecburiyeti yoktur. Hamiline yazılı pay senedi varsa pay senedinin teslimi yeterlidir. Ticaret sicilinde tescil mecburiyeti de yok. sorumlu. 3. Şirket hissesi 5 yıl hatta 15 yıl sonra dahi satıldığında, elde edilen kazanç, (örneğin 1 milyon lira) değer artışı kazancı" olarak, gelir vergisine tabi. 4. Şirket hissesi satışının noterden yapılma mecburiyeti var. Ayrıca genel kurul onayı gerekiyor. Pay devri onayının, Ticaret Siciline tescili gerekiyor ve oldukça masraflı. 5. Halka açılma olanağı var. 5. Halka açılma olanağı yok. 6. Hamiline pay senedi bastırmadan kaynaklanan bazı özel avantajlar var. 7. Ortaklar ve onlara yakın kişilerin şirkete verilen ve öz kaynakların yerini tutan ödünçler, her zaman iade edilebilir. 8. Şirket sözleşmesi, esas sermayesinin yarısını temsil eden ortakların kararıyla değişebiliyor (Md. 421). 6. Hamiline pay senedi bastıramaz. Nama yazılı pay senedi bastırabilir ama bunu sadece ortaklığı ispat için kullanabilir. Satışında vergi avantajı yok. 7. A.Ş'lerin aksine, sırada en sonda yer alanlar da dahil olmak üzere, diğer tüm alacaklardan sonra iade edilir. 8. Şirket sözleşmesi, esas sermayenin üçte ikisini temsil eden ortakların kararıyla değiştirilebilir (Md. 589).

6 ŞİRKETTİMDEN NASIL PARA ÇEKECEĞİM? Yeni TTK nın tarihindeki değişiklikten önce getirdiği ortaklara şirketin borçlanma yasağı gerçek anlamda ağır para cezaları ve iki yıla kadar hapis cezası içermekteydi. Son değişiklikle ortakların şirkete borçlanması halinde öngörülen hapis cezası kaldırılmıştır. Yeni düzenlemeye göre Pay sahipleri, sermaye taahhüdünden doğan sermaye borçlarını ödemedikçe ve şirketin serbest yedek akçelerle birlikte karı, geçmiş yıl zararını karşılayacak düzeyde olmadıkça, şirkete borçlanamayacaklar şeklindedir. Yani şirkete vadesi gelmiş sermaye taahhüdü borcu bulunmayan ortaklar, şirketlerinin karlılık durumuna göre, şirketten borç para çekebileceklerdir. Her ne kadar doğrudan hapis cezası almayacaksanız da halen hakkınızda dava açılmakta ve para cezası uygulanmaktadır. Ayrıca yukarıda yer alan koşullara uymaksızın borç para verenler 73 bin Türk Lirası na kadar adli para cezası alacaklar ve bu para cezasını ödemezlerse 2 yıla kadar hapis yatacaklar. Bu nedenle şirketinizden para tahsili esnasında öncelikle yukarıda yer alan esaslara uymanız ve daha sonra aşağıda yer alan yollardan birini kullanmanız gerekecektir. 1- Şirketinizden ücret (maaş) alabilirsiniz. Şirket müdürü olarak size bağlanan ücret her ne kadar şirketinize vergi yükü getirecekse de alacağınız ücret gider olarak hesaplara geçeceğinden şirketiniz daha az geçici kurumlar vergisi ödeyecektir. 2- Şirket hesaplarında birikmiş (2012 yılı öncesi) kar varsa bu kar ortaklara dağıtılabilir. Yada şirket ortaklarına (2012 yılı içinde) kar payı avansı dağıtabilirsiniz. Faydalı Bilgi: Bu işlemleri yaparken mutlaka muhasebecinizle görüşmeli ve şirketinizin mali tablosuna göre uygun bir planlama yapmalısınız. Ayrıca pay sahibi olmayan yönetim kurulu üyeleri ve yönetim kurulu üyelerinin pay sahibi olmayan (TTK 393. Md. Sayılan) yakınları şirkete nakit borçlanamazlar. Bu kişiler için şirket kefalet, garanti, teminat veremez, sorumluluk yüklenemez, bunların borçlarını devralamaz.

7 HAPSE GİRMEYEN ŞİRKET ORTAĞI KALMAYACAK MI? Yeni kanun yürürlüğe girmeden önce özellikle yazılı basında en çok yer alan manşet Hapse girmeyen şirket ortağı kalmayacak! idi. Ancak son yapılan değişikliklerle şirket ortaklarını hapis cezası ile yüz yüze bırakan kanun maddelerinin neredeyse tamamı değiştirilerek yumuşatıldı. Kanunun ilk halinde hapis yada adli para cezası olarak verilen cezalar idari para cezası na çevrildi. Gerçekten de kanunun ilk halinde onlarca hapis cezası gerektiren suç varken, son yapılan değişiklikle cezaları; TL. ve TL. idari para cezası gerektiren suçlar, 90 ila 300 gün arasında adli para cezası ( yani her hapis günü için belirlenecek bir para cezası) gerektiren suçlar ve Üç aydan 2 yıla kadar hapis cezası veya adli para cezası gerektiren suçlar olarak sınıflayabiliriz. Yukarıda yer alan üç sınıf ceza doğrudan para cezası mahiyetindeyken aşağıda yer alan suçlar ise hapis veya adli para cezası gerektirmektedir. Üç aydan 2 yıla kadar hapis cezası VEYA adli para cezası içeren suçlar: 1- Tacirin ticaret unvanına, kimliği, işletmesinin genişliği, önemi ve finansal durumu hakkında, üçüncü kişilerde yanlış bir görüşün oluşmasına sebep olacak nitelikte, gerçeğe ve kamu düzenine aykırı olarak ekler yapması 2 - Sermaye tamamıyla taahhüt olunmamış veya karşılığı kanun veya esas sözleşme hükümleri gereğince ödenmemişken, taahhüt edilmiş veya ödenmiş gibi göstermek. 3 - Tek başlarına ticaret yapan gerçek kişilerin ticaret unvanlarına bir şirketin var olduğu izlenimini uyandıracak şekilde ek yapmaları. 4 - Türk, Türkiye, Cumhuriyet ve Milli kelimelerinin bir ticaret unvanına bakanlar kurulu kararı olmaksızın ek yapılması. 5 - Ticaret unvanının, işletmeden ayrı olarak başkasına devredilmesi. Son olarak: Ticari sırların izinsiz kullanılması veya açıklanmasının cezası ; bir yıldan üç yıla kadar hapis ve 5 bin güne kadar adli para cezasıdır. Faydalı Bilgi: Her ne kadar hapis cezaları son değişiklikle yumuşatıldıysa da görüldüğü üzere bir çok ceza hapis veya adli para cezası şeklinde düzenlenmektedir. Kanunda yer alan bu düzenleme nedeniyle şirket ortaklarının hapis cezası alması daha düşük bir olasılık haline gelmekteyse de, şirket ortakları eskisine oranla çok daha fazla davada sanık olarak yer alacaklardır. Bu nedenle şirket ortaklarının nasıl olsa hapis cezası almam mantığıyla davranmamaları ve yeni düzenlemelere uygun hareket etmeleri gerekmektedir.

8 BAĞIMSIZ DENETÇİ VE İŞLEM DENETÇİSİ NEDİR? Yeni TKK nın en merak edilen konularından biride şirketlerin bağımsız denetime tabi tutulması (şirketin, şirketten bağımsız denetçiler yani şirket namına çalışmayan Serbest Muhasebeci Mali Müşavir SMMM veya Yeminli Mali Müşavir YMM tarafından denetlenerek, denetleme raporları düzenlemesi) ve bağımsız denetimin nasıl uygulanacağı konusuydu. Yapılan son değişiklikle bu konu iyice belirsiz hale geldi, çünkü son düzenleme ile bağımsız denetime tabi olacak şirketleri belirleme yetkisi Bakanlar Kurulu na verildi. Şu anda Bakanlar Kurulu nun hali hazırda yapmış olduğu bir düzenleme bulunmaması nedeniyle hangi şirketlerin bağımsız denetime tabi olacağı konusunda büyük bir belirsizlik bulunuyor. Ayrıca son değişiklikle daha önce tahsisi zorunlu olan işlem denetçisi (yalnızca birleşme, kuruluş vb. belirli işlemleri denetleyen bağımsız denetçi) kurumu tamamıyla kaldırılmıştır. Faydalı Bilgi: Hiçbir kesinlik bulunmamakla beraber bakanlıklardan edindiğimiz bilgilere göre ilk etapta yıllık cirosu 50 milyon Türk Lirası ndan fazla olan şirketler bağımsız denetime tabi tutulacaklar. Ancak bir süre sonra özellikle KOBİ ler cirolarına göre 3 ayrı sınıfa bölünerek, farklı bağımsız denetim esaslarına tabi olacaklar. ŞİRKETLERİN İNTERNET SİTESİ KURMA ZORUNLULUĞU VE KAPSAMI? Yeni TKK nın şeffaflık ilkesine bağlı olarak getirdiği şirketlerin internet sitesi kurmasının ve belli bilgilere internet sitelerinde yer vermesinin zorunlu olması konusu da, internet sitesinde yayınlanacak bilgilerin çok kapsamlı olması nedeniyle tepki toplamıştı. Yapılan son düzenleme ile internet sitesinden yayınlanması gereken bilgilerin kapsamı oldukça daraltıldı. Son düzenlemeyle sadece Bakanlar Kurulunun yapacağı düzenleme ile bağımsız denetime tabi tutulan şirketlerin internet sitesi kurması zorunludur maddesi eklenmiş ve internet sitesi içerisinde yayınlanması zorunlu olan bilgilerin Gümrük ve Ticaret Bakanlığı nın yayınlayacağı yönetmelikle belirleneceği kararlaştırılmıştır. Yani bağımsız denetime tabi şirketlerden değilseniz internet sitesi kurma ve belli bilgileri yayınlama zorunluluğunuz bulunmuyor. Gerek Bakanlar Kurulunun gerekse Gümrük ve Ticaret Bakanlığının mevcut düzenlemeleri henüz yapmamış olması ve internet sitesi kurma zorunluluğunun tarihinde başlaması nedeniyle şirketinizin mevcut bir internet sitesi yoksa (büyük ihtimalle internet sitelerinin belirli bir formatla düzenlenecek olması nedeniyle) bu konuda aceleci davranmamanızı tavsiye diyoruz. Faydalı Bilgi: Son düzenleme ile internet sitesi kurması zorunlu olan şirket yetkililerine getirilen hapis cezası kaldırılarak, ceza 100ile 300 gün adli para cezasına çevrilmiştir.

9 ŞİRKET YÖNETİM KURULLARINDAKİ DEĞİŞİKLİKLER NELERDİR? - Yönetim kurulunun sorumlulukları arttırılarak, devredilemez yetkiler verilmiştir. - Yönetim kurulu şirket temsil ve yetkilerinin tamamını bir yada birden fazla yönetim kurulu üyesine devredebilecektir, böyle bir devir yapılmazsa yönetim kurulu üyeleri müteselsil (birlikte) sorumludur. - Yönetim kurulu üyelerinin şirketin paydaşı olması zorunluluğu kaldırılmıştır. - Tüzel kişilerinin şirket yönetim kurulu üyesi olarak görev yapabilmesi mümkün hale gelmiştir. - Yönetim kurulu toplantılarının elektronik ortamda yapıla bilmesi imkanı getirilmiştir. - Yönetim kurulu üyelerinden en az birinin Türk vatandaşı olması ve Türkiye de ikamet etmesi zorunluluğu getirilmiştir. ŞİRKET GENEL KURULDAKİ DEĞİŞİKLİKLER NELERDİR? Yeni TTK esas sözleşme değişikliğine ilişkin olarak aramış olduğu toplantı ve karar nisapları bakımından mevcut kanundan çok farklı bir sistematik benimsemiştir. Yeni TTK ise, farklı sözleşme değişiklikleri için 4 farklı nisap öngörmüştür. Buna göre, 1) Oybirliği gerektiren konular; bilanço zararlarının kapatılması için yüküm ve ikinci yüküm koyan kararlar, şirket merkezinin yurtdışına taşınmasına ilişkin kararlar, 2) Esas sermayenin en az % 75 inin olumlu oyunu gerektiren konular; şirketin işletme konusunun tamamen değiştirilmesi, imtiyazlı pay oluşturulması, nama yazılı paylarının devrinin sınırlandırılması, 3) Esas sermayenin en az % 50 sinin olumlu oyunu gerektiren konular; esas sözleşmede her türlü değişikliğe ilişkin kararlar, nevi değiştirme, birleşme ve bölünmeye ilişkin kararlar, 4) Esas sermayenin en az % 60 ının olumlu oyunu gerektiren konular; yeni pay alma hakkının kaldırılması ya da sınırlandırılmasına ilişkin kararlar, Ayrıca: Pay senetleri menkul kıymet borsasında işlem gören şirketlerde; olağan toplantı ve karar yeter sayıları için sermayenin en az dörtte birinin hazır olması ve mevcut oyların çoğunluğu ile karar verilmesi gerekmektedir.

10 - Genel kurul ve yönetim kurulunun devredilemez yetkileri yeni kanunda tek tek belirlenmiştir. - Genel kurul kararlarının iptali (butlanı) sebepleri tek tek belirlenmiştir. İptal edilen karar hiç doğmamış hükmünde olacak ve mahkemece re sen değerlendirilecektir. - Genel Kurul toplantıları online (internet üzerinden) yapılabilecektir. - Genel kuruldan 15 gün önce tüm paydaşlar daha önce sahip olmadıkları derecede şirket hakkında inceleme ve bilgi alma hakkına sahiptirler. (Paydaşlar tüm defter ve bilançoları hatta faturaları dahi inceleyebilirler) - Azınlık hakları (yani yeni adıyla azlık hakları - az oranda paydaş olanların hakları) güçlendirilmiştir. - %100 Katılım olması ve katılımın genel kurul süresince devam etmesi şartıyla, çağrı yapılmadan da genel kurul düzenlenebilir. IFRS NEDİR? ŞİRKET MUHASEBESİ NASIL TUTULMALI? Yeni TTK nın en önemli yeniliklerinden biri şirketlerin finansal yapılanmalarının uluslararası kriterlere uygun hale getirilmesi ve bu standartlar sayesinde daha şeffaf olması yönündeki düzenlemelerdir. Yeni kanunla şirketlerin IFRS yani Uluslar arası Finansal Raporlama Standartlarına uygun şekilde defter tutmaları zorunlu hale getirilmiştir. IFRS uygunluğu ülkemizde Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu (TMSK) tarafından belirlenecektir. Sizlere bu denli kısa bir özet içerisinde tek tek IFRS uygulamalarını açıklamamız pratik olmayacaktır. Ancak bu düzenlemenin şirketlerde şeffaflığı sağlamak ve kayıt dışı işlemleri kontrol altına almayı amaçlayan bir yapıda olduğunu iletmeliyiz. Burada dikkat edilmesi gereken en önemli konu IFRS uygulamasına geçilmeden önce şirket içerisinde gerekli yapılanmanın önceden tamamlanmış olması gerekliliğidir. Bu nedenle şirketinizin serbest muhasebecisi veya yeminli mali müşaviri ile bir durum değerlendirmesi ve planlama yapmanız, şirket uyumluluğunu tarihinden önce tamamlamanız menfaatinize olacaktır. Faydalı Bilgi: Şirket finansal yapısını tarihine kadar IFRS e uygun hale getirmeyen şirket sorumluları idari para cezası alacaktır.

11 TİCARİ DEFTERLERE GELEN DEĞİŞİKLİKLER NELERDİR? Yeni TTK na göre, 6 defterin açılış ve kapanış tasdikleri yaptırılacaktır. Yevmiye, defteri kebir ve envanter defterinin açılış tasdiki zorunlu olacak. Pay defteri ile genel kurul toplantı ve müzakere defteri yeterli yaprakları bulunması halinde, ilk açılış tasdikinden sonra bu defterler, açılış tasdiki yaptırılmadan kullanılabilecektir. Yevmiye defteri ile yönetim kurulu karar defterinin kapanış onayı, izleyen faaliyet döneminin üçüncü ayının sonuna kadar, notere yaptırılacaktır. Ayrıca ticaret şirketleri, ticari defterlerini (esasları sonradan belirlenecek bir sistemle) elektronik ortamda tutabilecekler ve defterlerini bu şekilde tutmaları halinde, bu defterler için noter onayı aranmayacaktır. Faydalı Bilgi: Yapılan son değişiklikle ticari defterlerini TKK esaslarınca tutmayan şirketler için öngörülen hapis cezası kaldırılarak, bunun yerine TL. idari para cezası uygulanacaktır. ŞİRKETİMİ NASIL BİR YÖNTEMLE YENİ KANUNA UYUMLU HALE GETİRİRİM? Şirketinizi yeni TTK ile uyumlu hale getirmek için 3 aşamalı bir yöntem öngörülmektedir. 1- DURUM TESPİTİ: Öncelikle şirketinizin serbest muhasebecisi veya yeminli mali müşaviri, şirket avukatı, şirket ortakları ve şirket yöneticileri ile bir toplantı yaparak; şirketinizin finansal ve idari durumunu, şirketin hangi yönlerde yeni kanun gerekliliklerine uygun veya uyumsuz olduğunu belirlemelisiniz. Doğru durum tespitinin yapılabilmesi için belli kontrol listeleri ile şirket denetlenebilir veya farklı bir kuruluştan denetleme raporu da alınabilir. 2- EYLEM PLANI YAPILMASI: Toplantıda belirlenen esasları göz önüne alarak ve özellikle şirketin mali ve idari ihtiyaçlarını değerlendirerek bir eylem planı belirlemelisiniz. Bu planlama esnasında şirketiniz yapısına göre gerekirse hissedarlar arası pay devri, şirketin birleşmesi yada bölünmesi, şirketin nev isinin değiştirilmesi (örn. Anonim şirket yada şahıs şirketine geçilmesi, sermaye artırımı yapılması gibi) stratejik planlama yapılmalıdır. 3- DÜZENLEME FAALİYETLERİ: Kanunda konulan süre sınırlamalarına uyularak ve belirlenen eylem planına uygun şekilde gerekli düzenlemelerin yapılması gerekmektedir. Burada önemli olan unsurlardan biride idari personele yeni TTK ve getirdiği yenilikler üzerine gerekli eğitimlerin verilmesidir. Unutulmamalıdır ki yeni TTK nın esas amaçlarından biri ticari hayatta şeffaflığı sağlamaktır. Dolayısıyla şirketiniz hiç olmadığı kadar denetime açık bir yapı içerisine girmek zorunda kalacaktır. Denetime uygun hale gelmenin tek yolu da kurumsal bir finansal ve idari sistem kurmaktır.

12 DİĞER YENİLİKLER NELERDİR? Cari hesaplar ve ticari iş niteliğindeki ödünç sözleşmeleri haricinde birleşik faiz yasağı net şekilde düzenlendi. Ticari unvanın, iş yerinde görünür bir şekilde yer alması şartı getirildi. Ticari defterlerin hukuki anlaşmazlıklarda kesin delil olma hükmü kaldırılarak, ticari defterler takdiri delil haline getirildi. Şirketlerin birleşmeleri ve bölünmeleri esasları kapsamlı olarak düzenlendi. Şirketlerin ana sözleşmelerini tarihine kadar yeni TKK hükümlerine uygun hale getirmeleri zorunluluğu getirildi. Şirketler Topluluğu müessesi düzenlenerek, grup şirketlerinin ana şirket ve yavru şirketler arasındaki organik bağ kanunen düzenlendi. (Faydalı Bilgi: Şirketler topluluğu ortağı iseniz şirketlerinizi yeni yasa esaslarınca derhal düzenlemeniz gerekmektedir.) Anonim şirketlerin kuruluş türlerinden biri olan tedrici kuruluş usulü kaldırılmıştır. Limited şirketlerin en az sermayesi TL., anonim şirketlerin en az sermayesi TL. dir. Ancak halka arzı yapılmayan ve kayıtlı sermayeyi benimsemiş anonim şirketlerin en az sermayesi TL. olmalıdır. Şirkete sermaye olarak getirilen gayrimenkuller, eskiden olduğu gibi tapu sicilinde sermayeyi getiren ortak adına kayıtlı olamayacaktır. Şirkete sermaye olarak getirilen gayrimenkul şirket adına tescil edilecektir. Genel kurul ve yönetim kurulu toplantıları (sonradan düzenlenecek bir sistemle) online olarak internet üzerinden gerçekleştirilebilecektir. Şirketini kötü yöneten ortaklar şirketten azledilebilecektir. Ayrıca hileli veya muvazaalı işlem yapan şirketlere Gümrük ve Ticaret Bakanlığı fesih davası açabilecektir. Şirket kuruluşunda blokaj sistemi getirilmiştir. Şirketin esas sermayesinin ¼ ü kuruluşta bloke edilir. Kalan ¾ ise 24 ay içinde ödenmelidir. Ticari işletmeyle ilgili düzenlenen mektuplarda ve ticari defterlerin tutulmasına esas olan defterlerde; tacirin sicil numarası, ticari unvanı, ticari işletme merkez adresi ve (eğer internet sitesi kurması zorunlu şirketlerdense) internet sitesi yazılması zorunludur. Ticari davaların görüleceği mahkemelerin görev yapılanmasında değişikliğe gidilmiştir. Bağımsız denetçilerin kimler olabileceği ve hangi ilkelerle görev yapacakları son değişiklik ile yeniden düzenlenmiştir. Bir şirket kurmak yada kulu bir şirketin sermayesini arttırmak için çağrı yapılarak halktan para toplanması yasaklanmıştır. Şirket kuruluşlarında paydaşların ödemeyi taahhüt ettikleri sermaye miktarını, ifa yeri ve zamanını (imzası noterlikte onanmış şekilde) içeren bir irade beyanı vermeleri zorunluluğu getirilmiştir. Bağımsız denetime tabi olacak şirketlerin belirlenmesi konusunda her ne kadar Bakanlar Kuruluna yetki tanınmışsa da ilerleyen zamanlarda bağımsız denetime tabi olacak şirketlerin sınırları genişleyeceği için; KOBİ sınıflandırmalarının yapılması yetkisi Gümrük ve Ticaret Bakanlığına devredilmiştir.