Ulusal Kredi Osmanlı Türkçesi Grameri Ön Koşullar : Bu dersin ön koşulu ya da yan koşulu bulunmamaktadır.

Transkript

1 Ders Kodu Teorik Uygulama Lab. Ulusal Kredi Osmanlı Türkçesi Grameri Ön Koşullar : Bu dersin ön koşulu ya da yan koşulu bulunmamaktadır. Önerilen Dersler : Önceki dönemde Osmanlı Türkçesine Giriş dersi önerilmektedir. Öğretim planındaki AKTS Dersin Türü : SİSTEMDEN GELECEK Dersin Dili : TÜRKÇE Dersin Seviyesi : SİSTEMDEN GELECEK Dersin Veriliş Biçimi (Mode of delivery) : Yüz Yüze Eğitim Ders Koordinatörü : Yrd. Doç. Dr. Ali ŞEYLAN Dersi verenler : Yrd. Doç. Dr. Ali ŞEYLAN, Yrd. Doç. Dr. Muzaffer ÜREKLİ Dersin Yardımcıları : SİSTEMDEN GELECEK Dersin Yürütülmesi Hakkında (Yüz Yüze Eğitim için) Bu dersten en iyi şekilde faydalanmak ve başarılı olmak için; ders biriktirilmeden çalışılmalıdır. Öğrencinin derse gelmeden önce ödev olarak verilen materyalleri çalışmış ve en az 2 soru sorabilecek düzeyde hazırlanmış olması gerekir. Her dersin sürümü içinde öğrenciye Kısa Sorular sorulabilecektir. Dönem içinde Ara Sınavı dışında bir Kısa Sınav yapılacak ve bir Ödev verilecektir. Dersin pekiştirilmesi için, okuma ve yazma eylemleri birlikte gerçekleştirilir, ders sonrasında tekrarlar yapılarak, konunun anlaşılmasında güçlük çekilen hususlar bir kez daha gözden geçirilir. Her dersin sonunda, konuyla ilgili alıştırmalar yapılır ve mutlaka ev ödevi verilir. Dersin Amacı : Ders İçeriği : Osmanlı Türkçesi Grameri bir dönemlik derstir. Bu dersin amacı, öğrencilere Osmanlı Türkçesinin dil bilgisini öğreterek onların tarihî metinleri kolayca ve hatasız bir şekilde okumalarını ve yazmalarını sağlamaktır. Osmanlı Türkçesi Grameri dersinde Osmanlı Türkçesini oluşturan üç dil olan Türkçe, Arapça ve Farsça unsurlar öğretilir, eski harfli metinler okutulur ve yazdırılır. Öğretim Yöntemleri (kısaltmalar): 1:Anlatım, 2:Soru-Cevap, 3:Tartışma, 4:Alıştırma ve Uygulama, 5:Gösteri, 6:Gösterip Yaptırma, 7:Rol Oynama, 8:Grup Çalışması, 9:Benzetim, 10:Beyin Fırtınası, 11:Altı Şapka,12:Örnek Olay, 13:Deney / Laboratuvar/Atölye/Alan Uygulaması/Staj,14:Bireysel Çalışma, 15:Problem Çözme, 16:Proje Temelli Öğrenme).

2 Ölçme Yöntemleri (kısaltmalar): A:Sınav (kâğıt ile yapılan ara sınav ve dönem sonu sınavları), B:Kısa Sınav, C:Juri/Kurul Sınavı, D:Ödev, E:Rapor, F:Araştırma Makalesi, G:Sunum, H:Portfolyo, I:Uygulamalı Beceri Gösterimi, J:Proje İzleme, K:Grup Projesi İzleme, L: Tez İzleme, M:Devam (En fazla %10) Öğrenme Hedefleri Öğrenme Kazanımı (Sistemde ilgili haftalar ile ilişkilendirilecektir) Yüz Yüze Eğitimde (Örgün) Öğretim Ölçme Yöntemle Yöntemler ri i Harmanlanmış Eğitimde Öğretim Yöntemler i Ölçme Yöntemler i Uzaktan Eğitimde Öğretim Yöntemler i Ölçme Yöntemler i 1.1. Batı Türkçesinin ikinci devresi olan Osmanlı Türkçesinin tarihî gelişimini anlatır Osmanlı Türkçesi üzerine yazılmış kaynakçanın (makale, bildiri, kitap, lügat) tasnifini yapar Harflerin tasnifini ve taksimini yaparak umumî kaidelerini örneklerle açıklar. 1. Batı Türkçesini ve bu dönemin ikinci devresini teşkil eden Osmanlı Türkçesinin tarihî gelişimini anlatır, Osmanlı Türkçesi alfabesinin özelliklerini ve farklılıklarını açıklar. 1, 2,4 A 1.4. Transkripsiyon alfabesinin nasıl kullanıldığını bilir Türkçe kelimelerin yazılış özelliklerini sıralar Türkçe kelimelerin ünlülerinin ve ünsüzlerinin özelliklerini ve yazılışlarını örneklerle anlatır İmlâsı kalıplaşmış yapım ve çekim eklerini, metinlerden hareketle açıklar Türkçe isim çekim eklerini örneklerle anlatır Türkçe fiil çekim eklerini örneklerle anlatır Arapça unsurlar hakkında gerekli genel bilgiye 2. Türkçe kelimelerin ve eklerin imlâsını örneklerle açıklar. 1, 2,4 A,B 3. Osmanlı Türkçesinde 1, 4, 14 A

3 sahiptir. kullanılan Arapça 3.2. Arapça kelimelerin unsurları ve bir köklerini ve vezinlerini takım dil bilgisi anlatır, aslî ve zâid harflerin konularını açıklar. neler olduğunu bilir Aksam-ı Seb ayı, idgâmı, izharı ve i lali bilir; mücerred sülâsi masdarların ism-i fâ illerinin bu yedi kısma göre ne tür farklılıklar gösterdiğini örneklerle ortaya kor Mimli masdarları anlatır Mezîdünfih masdarların bâblarından olan if âl ve tef îl vezinlerini örneklerle açıklar Mezîdünfih masdarların bâblarından olan müfa alet ve infi âl vezinlerini, i lâlleriyle birlikte örneklerle anlatır Mezîdünfih masdarların bâblarından olan tefe ül ve tefâ ül vezinlerini, i lâlleriyle birlikte örneklerle anlatır Mezîdünfih masdarların bâblarından olan ifti âl ve if ilâl vezinlerini, i lâlleriyle birlikte örneklerle anlatır Mezîdünfih masdarların bâblarından olan istif âl veznini, i lâlleriyle birlikte örneklerle anlatır Mezîdünfihlerin ism-i fâ'illerini teker teker örnekler vererek açıklar Mezîdünfihlerin ism-i mef ûllerini teker teker örnekler vererek açıklar Sıfât-ı Müşebbehe vezinlerini örneklerle anlatır Mübâlağa Sigalarının vezinlerini örneklerle açıklar İsm-i tafdilin vezinlerini örneklerle açıklar İsm-i mekânın vezinlerini örneklerle açıklar İsm-i âletin vezinlerini

4 örneklerle açıklar İsm-i mensûbu örneklerle açıklar Arapça kelimlerde keyfiyeti (müenneslikmüzekkerlik)örneklerle anlatır Arapça kelimlerde kemiyyeti (müfred-tesniyecem )örneklerle anlatır Arapça izâfet terkibini örneklerle açıklar Arapça edat ve birleşik şekilleri anlatır Farsça alfabenin belli başlı özelliklerini ve Arapça ile Türkçeden farklı yönlerini açıklar Farsça sayı isimlerini bilir ve bunlardan türetilmiş kalıp sözleri anlatır Osmanlı Türkçesinde çok kullanılan Farsça isim ve sıfat tamlamalarını (izâfet terkîbi) örneklerle açıklar, değişik kullanımlarını anlatır Farsça kelime yapma yollarını açıklar, türemiş isimlerin yapılışına vakıftır Farsça yer ismi yapan gâh, -istân, -zâr,- kede, -sâr eklerini bilir Farsça zaman ismi yapan gâh, -istân, -ân,- gâhân ekleriyle yeni kelimeler türetir Farsça ön ekleri bilir ve bunları örneklerle açıklar Farsça son ekleri bilir ve bunları örneklerle açıklar Osmanlı Türkçesinde en çok kullanılan Farsça masdarlar ve bunlarla kelime yapma yollarını anlatır Bu dönemde yazılmış örnek metinleri okur, transkripsiyon harfleriyle ve 4. Osmanlı Türkçesinde kullanılan Farsça 1, 2, 4, 14 A,D unsurları ve birtakım dil bilgisi konularını açıklar.

5 eski harflerle yeniden yazar Metinde geçen Türkçe kelime ve dil bilgisi morfemlerini Eski Türkçe ve Türkiye Türkçesi ile karşılaştırarak anlatır Metinlerde geçen Arapça unsurların dil bilgisel tahlillerini yapar Metinlerde geçen Farsça unsurların dil bilgisel tahlillerini yapar Metinleri günümüz Türkçesine aktarır Metinlerde yer alan arkaik kelimelerle Eski Anadolu Türkçesi devresine ait kelimelerin ve diğer Türkçe kelimelerin kökenlerini açıklayabilir. 5. Osmanlı Türkçesine ait matbu eserleri okur, yazar yorumlar ve metinlerde yer alan dil bilgisi hususiyetlerini açıklar. 1, 2, 4, 14 A Hafta Konular Haftalık Konular Batı Türkçesinin ikinci devresini teşkil eden Osmanlı Türkçesinin tarihî gelişimi ve Osmanlı Türkçesinde genel hatlarıyla yazı ve imlâ hususiyetleri Osmanlı Türkçesinin Tarihî Gelişimi, 1.2. Osmanlı Türkçesinde genel hatlarıyla yazı ve imlâ. 2. Osmanlı Türkçesi üzerine yapılmış çalışmalar, gramer kitapları ve lügatlar Osmanlı Türkçesi üzerine yapılmış çalışmalar, 2.2. Osmanlı Türkçesi üzerine yazılmış gramer kitapları, 2.3. Osmanlı Türkçesi için faydalanılacak Türkçe, Arapça, Farsça, İngilizce lügatlar. 3. Türkçe kelimelerin ve eklerin imlâsı Türkçe kelimelerin ünlülerinin ve ünsüzlerinin özellikleri ve yazılışları, 3.2. İmlâsı kalıplaşmış yapım ve çekim eklerin yazılışı, 3.3. Türkçe isim ve fiil çekim eklerinin yazılışı, 3.4. Metin okuma ve yazma. 4. Osmanlı Türkçesindeki Arapça Unsurlar I Genel bilgiler, 4.2. Arapça kelimelerin köklerini ve vezinlerini bulma, aslî ve zâid harfler, 4.3. Metin okuma ve yazma Osmanlı Türkçesindeki Arapça Unsurlar II.

6 5.1. Aksâm-ı Seb a, İdgâm, İzhar ve İ lal, 5.2. Mücerred sülâsi masdarların yedi şekli Mücerred sülâsi masdarların Aksâm-ı Seb aya göre ism-i fâ illeri, 5.4. Metin okuma ve yazma Osmanlı Türkçesindeki Arapça Unsurlar III Mimli masdarlar, 6.2. Mezîdünfih masdarların bâbları: if âl ve tef îl, 6.3. Metin okuma ve yazma. 7. Osmanlı Türkçesindeki Arapça Unsurlar IV Mezîdünfih masdarların bâbları: müfâ alet ve infi âl, 7.2. Mezîdünfih masdarların bâbları: tefe ül ve tefâ ül, 7.3. Mezîdünfih masdarların bâbları: ifti âl, if ilâl, istif âl 3.4. Metin okuma ve yazma. 8. Osmanlı Türkçesindeki Arapça Unsurlar V Mezîdünfihlerin ism-i fâ'illeri, 8.2. Mezîdünfihlerin ism-i mef'ûlleri, 8.3. Sıfât-ı Müşebbehe, Mübâlağa Sigaları, 8.4. Metin okuma ve yazma. 9 Ara Sınav Osmanlı Türkçesindeki Arapça Unsurlar VI İsm-i tafdil, İsm-i Mekân, İsm-i Alet, İsm-i Mensub, Arapça kelimlerde keyfiyet (müenneslik-müzekkerlik), Arapça kelimlerde kemiyyet (müfred-tesniye-cem ), Arapça İzafet Terkibi Metin okuma ve yazma. 11. Osmanlı Türkçesindeki Farsça Unsurlar I Farsça alfabenin belli başlı özellikleri, Farsça sayı isimleri, Farsça isim ve sıfat tamlamaları (izâfet terkîbi), Metin okuma ve yazma. 12. Osmanlı Türkçesindeki Farsça Unsurlar II Farsça kelime yapma yolları, türemiş isimlerin yapısı, Farsça yer ismi yapan gâh, -istân, -zâr,- kede, -sâr, Farsça zaman ismi yapan gâh, -istân, -ân,- gâhân, Örnek metin okuma ve yazma. 13. Osmanlı Türkçesindeki Farsça Unsurlar III Farsça ön ekler, Farsça son ekler, Farsça masdarlar ve bunlarla kelime yapma yolları, Örnek metin okuma ve yazma.

7 Metin okuma ve inceleme Seçilmiş manzum ya da mensur bir eseri okuma, transkripsiyon harfleriyle yazma, Eseri dil bilgisel açıdan değerlendirme, Eseri günümüz Türkçesine aktarma, Metni eski harflerle yeniden yazma. KAYNAKLAR Ders Notu Diğer Kaynaklar Develi, Hayati, Osmanlı Türkçesi Kılavuzu I-II, 3F Yayını, 2006, İstanbul. [1] adresinden yayınladığım indirilebilir ders malzemeleri (Uzaktan eğitim öğrencileri için kendi platformlarında yayınlanan ders notları) [2] Ergin, Muharrem, Osmanlıca Dersleri, Boğaziçi Yayını, 2005, İstanbul. [3] Timurtaş, F. Kadri, Osmanlı Türkçesine Giriş, Alfa Basım Yayın,2005, İstanbul. [4] Devellioğlu, Ferit, Osmanlıca- Türkçe Ansiklopedik Lugat, Aydın Kitabevi,2007, Ankara. [5] Sami, Şemseddin, Kamus-ı Türki, Kapı Yayınları,2009, İstanbul. [6] TDK Türkçe Sözlük I-II, TDK Yayınları,2005, Ankara. [7] Hagopian, V. H., Ottoman-Turkish Conversation-grammar, Harvard University, [8] James W. Redhouse, Turkish and English Lexicon [Redhouse Lugati], Çağrı Yay., İstanbul [9] İsmail E. Erünsal, Kütüphanecilikle İlgili Osmanlıca Metinler ve Belgeler, I-II, İstanbul [10] Tarihî Eserlerden Seçilmiş Eski Metinler, İÜ Edebiyat Fakültesi Yayınları, İstanbul Derste kullanılan araç, gereç ve yazılımlar

8 Dönem içi değerlendirme araçları (%40-70) A: Sınav (arasınav) Değerlendirme Yüz Yüze Eğitimde (Örgün) Say ısı Katkı Payı (%) (Toplam %100) 1 30 Harmanlanmış Eğitimde Sayısı Katkı Payı (%) (Toplam %100) Uzaktan Eğitimde Sayısı Katkı Payı (%) (Toplam %100) Ara değerlendirme (Sadece 1 ara değerlendirme aracı seçiniz) Diğer dönem içi değerlendirme faaliyetleri (En az 2 diğer araç seçiniz) Ara sınav salon gerektiriyor F:Araştırma Makalesi H:Portfolyo I:Uygulamalı Beceri Gösterimi J:Proje İzleme K:Grup Projesi İzleme L:Tez İzleme Evet B:Kısa Sınav 1 10 D:Ödev 1 10 E:Rapor F:Araştırma Makalesi G:Sunum H:Portfolyo I:Uygulamalı Beceri Gösterimi J:Proje İzleme (Project) K:Grup Projesi İzleme (Project) L:Tez İzleme (Project) M:Devam (En fazla %10) Dönem sonu değerlendirme araçları (%30-60) Gözetimsiz yapılan değerlendirmelerin toplamı (özellikle uzaktan eğitimde %20 yi aşamaz! A:Sınav (Dönemsonu 50 (Dönem sonu sadece 1 araç Sınavı) ile yapılıyor, katkı oranını ilgili satıra yazınız) Dönem sonu sınavı Evet salon gerektiriyor C:Juri/Kurul Sınavı

9 AKTS / İŞ YÜKÜ TABLOSU Etkinlikler Devam (Bu kısmı sabit giriniz) Sınıf Dışı Ders Çalışma Yüz Yüze Eğitimde (Örgün) Süresi Sayısı [h] Toplam İş Yükü [h] Harmanlanmış Eğitimde Sayısı Süresi [h] Toplam İş Yükü [h] Uzaktan Eğitimde Sayısı Süresi [h] Toplam İş Yükü [h] (Bireysel Çalışma=Ön çalışma, pekiştirme) A: Sınav (arasınav) D:Ödev E:Rapor F:Araştırma Makalesi G:Sunum H:Portfolyo I:Uygulamalı Beceri Gösterimi J:Proje İzleme K:Grup Projesi L:Tez İzleme (A+C) Dönem sonu Değerlendirmesi (Sınav için hazırlık ve sınav süresi dahil) Toplam İş Yükü 105 Toplam İş Yükü / Dersin AKTS Kredisi 4

10 DERSİN ÖĞRETİM ALANLARINA DAĞILIMI ISCED GENEL ALAN KODU GENEL ALANLAR ISCED TEMEL ALAN KODU EĞİTİM VE ÖĞRETİM TEMEL ALANLARI 1 Eğitim 14 Öğretmen Yetiştirme ve Eğitim Bilimleri 0 2 Beşeri Bilimler ve Sanat 21 Sanat 0 Toplam Beşeri Bilimler Sosyal Bilimler, İşletme ve Hukuk 31 Sosyal ve Davranış Bilimleri 0 32 Gazetecilik ve Enformasyon 0 34 İşletme ve Yönetim Bilimleri 38 Hukuk 0 4 Bilim 42 Yaşam Bilimleri 0 44 Doğa Bilimleri 0 46 Matematik ve İstatistik 0 48 Bilgisayar 0 5 Mühendislik, Üretim ve İnşaat 52 Mühendislik 0 54 Üretim ve İşleme 0 58 Mimarlık ve Yapı 0 6 Tarım 62 Tarım, Ormancılık, Hayvancılık ve Su Ürünleri 0 64 Veterinerlik 0 7 Sağlık ve Refah 72 Sağlık 0 76 Sosyal Hizmetler 0 8 Hizmet 81 Kişisel Hizmetler 0 84 Ulaştırma Hizmetleri 0 85 Çevre Koruma 0 86 Güvenlik Hizmetleri 0

11 Bu ders tasarım/özgün üretimler içeriyor Hayır Bu ders disiplinler arası çalışmalar içeriyor Evet Bu ders staj/işyeri uygulamaları içeriyor Hayır