Gamma Knife QA. Radyofizik Uzm. Dr. Öznur Şenkesen Acıbadem Kozyatağı Hastanesi

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Gamma Knife QA. Radyofizik Uzm. Dr. Öznur Şenkesen Acıbadem Kozyatağı Hastanesi"

Gizem Nazlı
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Gamma Knife QA Radyofizik Uzm. Dr. Öznur Şenkesen Acıbadem Kozyatağı Hastanesi Stereotaktik Radyocerrahi ve Radyobiyoloji Kursu, İstanbul, 20 Haziran 2014

2 Leksell Gamma Knife Modelleri Manuel, Gamma Plan, Gamma Plan 4C, Gamma Plan TMR Classic, Gamma Plan TMR 10, Gamma Plan Convolution

3 Türkiye de Gamma Knife 1996 Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi 2004 Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi 2005 Acıbadem Kozyatağı Hastanesi ( Perfexion ) 2010 Adana Başkent Hastanesi 2012 F. Metropolitan Hastanesi ( Perfexion) 2013 Medikal Park Göztepe Hastanesi 2014 Medipol Üniversitesi Hastanesi ( Perfexion) 2014 Bezmialem Valide Sultan Vakıf Gureba Hast.

4 1988 (FDA) Gamma Knife model B Marmara Üniversitesi 1996 Kolimatörün açısı ve masa hareket sistemi Trunion ile sabitleme Bilgisayarlı planlama ve görüntüleme sistemelerinin kullanımı Kaynakların dizilimi dairesel

5 Leksell Gamma Knife Model B, C, 4C Kobalt kaynaklarının kolimatör konfigürasyonu 201 Co 60 kaynak 5 sıra dairesel kanal

6 1999 Gamma Knife model C Automatic Positioning System [APS]: TPS den gelen x-y-z koordinatları otomatik olarak ayarlanır Kolimatörlerde renk kodu Cihaza sabitlenmiş kolimatör değiştirici ve her bir kolimatöre ait taşıyıcı sistem

7 2004 Leksell Gamma Knife Model 4C Görüntüleme sistemleri ile entegrasyonu Leksell GammaPlan, imaj füzyon özelliği Planlama bilgilerinin monitörden izlenmesi Kolimatör ve APS sistemi daha hızlı Tedavi zamanı kısa 4C GK Acıbadem Kozyatağı Hastanesi Ekim2005

8 2006 Leksell Gamma Knife Perfexion 5 yeni özellik: Daha iyi dozimetrik performans (doğruluk, kesinlik, güvenilirlik) Işınlama bölgesinin genişlemesi (kafanın tamamı tedavi alanına dahil) Kesintisiz tedavi (shot ların tamamı tek bir shot gibi ışınlanır) Daha konforlu ve hızlı tedavi Hasta ve çalışanlar için daha iyi proteksiyon Acıbadem Kozyatağı Hastanesi GK 4C GK Perfexion, Ağustos 2012

9 Gamma Knife Radyocerrahi Süreci 1. Çerçeve sabitlenmesi 2. Görüntüleme 3. Tedavi planlama 4. Tedavi

10 Gamma Knife Radyocerrahi Süreci Güvenlik ve Acil durum testleri : Açma, Isınma Kapı güvenlik anahtarı Acil Düğmesi Sesli ve görüntülü iletişim Radyasyon alanı monitorü Test Run

11 Gamma Knife -Test Run Kolimatör sistemi veya sektörlerin Masa hareketlerinin Tedavi başlatma ve durdurma butonları Kapı ve konsol ışıklı göstergelerin çalışır durumda olduğunun kontrolünü sağlar

12 Tedavi Sürecinde QA Çerçeve ve görüntüleme Stereotaktik Çerçeve MRI, CT, DSA görüntüleme Görüntü çakıştırma Tedavi Planlama Kalibrasyon ve dozimetrik data Hesaplama Algoritması Hastaya özel QA Tedavi Kalibrasyon ve dozimetrik data Mekanik doğruluk Sistem fonksiyonları Güvenlik ve acil sistemler Hastaya özel QA

13 Stereotaktik Çerçeve Doğruluğu

14 Stereotaktik Çerçeve

15 Görüntüleme Sistemlerinin Doğruluğu MR indicator box

16 Görüntüleme QA fiducial marker ölçümü

17 Stereotaktik lokalization MR indicator box CT indicator box DSA indicator box CT, MR ve Anjio görüntülerinin kullanılabilmesi için, TPS de radyo opak markerlar işaretlenir

18 Görüntüleme QA Hedef Koordinatları Bilinen Fantom 3 boyutlu hacimde koordinatları bilinen, 21 Tane kontrast madde ile doldurulmuş hedef için doğruluk < 0.1 mm ölçülmeli

19 Görüntüleme QA 3D objeler AXIAL CORONAL

20 CT ve MR Görüntüleme QA 3D objeler AXIAL CORONAL

21 CT ve MR Görüntüleme QA

22 DSA Görüntüleme QA

23 Mekanik Doğruluk GK B/ C/ 4C (Perfexion öncesi ) Perfexion

24 Perfexion Öncesi GK B / C/ 4C

25 Leksell Gamma Knife B/C/4C Kolimatörde X-Koordinatları ( Trunnion Çifti ) Kontrolleri (Haftalık)

26 Leksell Gamma Knife C/ 4C APS Parametrelerinin Kontrolü ( Haftalık: <0.1mm toleransla )

27 Leksell Gamma Knife B/C/4C Kolimatör Sensörlerinin Test Çemberiyle Kontrolü Tedavi pozisyonuna 0,1mm plaka eklenerek gönderildiğinde hatalı pozisyon nedeni ile geri dönmeli.

28 Leksell Gamma Knife B/C/4C Mekanik Eşmerkez İle Radyolojik Eşmerkez Uyumunun Kontrolü TRUNNİON kullanılarak eşmerkezin kontrolü

29 Leksell Gamma Knife C/4C Mekanik Eşmerkez İle Radyolojik Eşmerkez Uyumunun Kontrolü APS kullanılarak eşmerkezin kontrolü

30 4mm Kolimatör x-y ve x-z eksenlerinde doğruluk, hassasiyet (Accuracy, Precision) Kontrol aralığı yıllık ; Tolerans <0.4mm

31 Leksell Gamma Knife Perfexion HPS Zırhlı kapı Zırh 60 Co kaynakları Kolimatör Gövdesi

32 Kolimatör ve Sektör Sistemleri 8 Sektör, her sektör 24 kaynak 3 farklı ( 4,8,16mm) kolimatör içerir Her sektörde Toplam 24x3: 72 colimatör 8x24:192 Kobalt 60 Kaynağı (toplam aktivite max 6300Ci)

33 Hasta Pozisyonlama Sistemi Patient Positioning System (PPS) Çerçeve sabitleme sistemi Masa belirlenen koordinatlarda Hareket ederek tedavinin kesintisiz tamamlanmasını sağlar.

34 İzomerkezin Doğruluğu (Accuracy) PFX için Elekta Film tutucu Focus Pin Prick Film Test 192 (201) kobalt kaynağının kesiştiği ışın merkezi ile tedavi merkezinin (isocenter) çakışması Film x ve y koordinatlarında olarak tekrarlanır

35 İzomerkezin Doğruluğu (Accuracy) Hasta Pozisyonlama sistemi (PPS) Radiolojik Fokus Noktası İzomerkezin yeri GCF üzerinde iğne izi olarak İşaretlenir Kolimatörler için, iki yönde film İsocenter noktasından optik densitenin %50 ye düştüğü mesafenin asimetrisi için tolerans 0,3-0,4mm Z X

36 4mm Kolimatör, X Ekseninde Ölçüm Sonuçları

37 4mm Kolimatör, y Ekseninde Ölçüm Sonuçları

39 Leksell Gamma Knife Perfexion Eşmerkez Doğruluğu 1 1-Central Diode X=100, Y=100, Z=100

40 Diod Test Sistemi

41 Diod test QA Mekanik Doğruluk PPS günlük QA, Focus Precision Test 4 mm collimator

42 PPS Diod Test Günlük QA sonuçları

43 Elekta Servis için Diod Test Sistemi Central Diode X=100,Y=100, Z= Short DiodeX=100, Y=50,Z= Long Diode X=160, Y=100, Z=22 Yılda 2 kez servis mühendisi tarafından yapılır.

44 Işın Demeti profillerinin kontrolü - Yıllık Perfexion ve öncesindeki modellerde Gafchromic film Her bir kolimatör x-y ve x-z

45 Film Kalibrasyonu Kalibrasyon eğrisi için en büyük kolimatör ile 0,0.5,1,2,3,4,6,8Gy dozlar

46 Doz Profillerinin Ölçümü 16mm, 8mm y z x x 4mm Tüm kolimatör boyutları için film ile elde edilen ölçümler LGP a yüklenen profillerle karşılaştırılır.

47 X-Y-Z Düzlemlerinde 16mm,8mm,4mm için Profil Eğrileri Profilde dozun %50 ye düştüğü mesafe < 1mm

48 Doz Hızı ölçümleri PFX öncesi modellerde Kolimatör: 18mm PFX Kolimatör: 16mm İzomerkezde; IAEA 398 absorbe doz protokolü 16cm çapında küresel fantom (polystyrene/solid water) küçük hacimli iyon odası ( cc, pin point, diod vs. )

50 Output faktörleri Kolimatör boyutu ile değişir En büyük kolimatör boyutundaki doz hızına normalize edilir 4mm ve 8mm kolimatör için ölçüm zorluğu TLD, diodlar, Gafchromic filmler, ve MC hesaplamaları kullanılır GK merkezlerinin çoğu için bu datayı Elekta sağlar

51 LGK4C Tedavi Planlama Sİsteminin Doz Hesaplamasının Doğrulanması LGK Perfexion

52 Tedavi Planı planı QA

53 Gamma Knife QA (C ve 4C model için) Günlük QA Warm up Kapı güvenlik anahtarı Acil Düğmesi Sesli ve görüntülü iletişim Radyasyon alanı monitorü Haftalık QA Masa serbest bırakma kolu Helmet microswich leri trunnion merkezi Otomatik pozisyonlama sistemi Aylık QA Out put Hesaplanan output vs. ölçülen Acil durum kontrolleri UPS akü kontrolü Zamanlayıcı doğruluğu, lineeritesi, Yıllık QA Rölatif out put faktörleri Isocenter çakışması Profil kontrolleri

54 Perfexion QA Testleri Aylık QA PPS mekanik isocenter - radyasyonun focal noktası (RFP) çakışması ( sistem daha max bir aylık periyot için izin verir) En büyük kolimatör ile doz hızı kontrolü Yıllık QA Tüm kolimatör boyutları için XY, YZ ve XZ düzlemlerinde profillerin kontrolü Output faktörlerin doğrulanması

55 QA Rapor ve Öneriler 1-ACR ASTRO Practice Guıdeline For The Performance Of Stereotactic Radiosurgery (Revised 2011) 2. AAPM TG 42(report 54) SRS, European Quality Assurance Program on Stereotactic Radiosurgery, DIN (Germany) Quality Assurance in Stereotactic Radiosurgery/ Radiotherapy 5. AAPM Task Group 68 on Intracranial stereotactic positioning systems, 2005

56 Teşekkürler

Benzer belgeler

Intracranial SRS Karşıt Görüş. Gamma Knife CyberKnife Linac Tabanlı

Intracranial SRS Karşıt Görüş. Gamma Knife CyberKnife Linac Tabanlı Intracranial SRS Karşıt Görüş Gamma Knife CyberKnife Linac Tabanlı Intracranial SRS Gamma Knife Tabanlı Radyofizik Uzm. Dr. Öznur Şenkesen Acıbadem Kozyatağı Hastanesi XIV. Medikal Fizik Kongresi, Antalya-