Büyük / Küçük Harf Değiştir Sayfa Arkaplanı Kesmeler / Sonlandırıcı Belge Bağlantıları

Transkript

1

2 İÇİNDEKİLER 1. BELGE İŞLEMLERİ Arayüz ve Görünüm Ayarları Giriş Genel Görünüm Belge Görünümleri Yakınlaştırma Cetvel ve Kılavuz Çizgileri Temel Belge İşlemleri Yeni Belge Oluşturma Kayıt işlemleri Oluşturulmuş Bir Belgeyi Açma Son Kullanılan Belgeler Listesini Düzenleme Temel Yazım İşlemleri Metin Girme Metin Düzenleme (Seçme-Taşıma-Kopyalama) İşlemleri Geri Alma ile Yeniden Yapma ve Tekrarla Metin Arama ve Değiştirme BİÇİMLENDİRME Metin Biçimlendirme Karakter İletişim Penceresi Paragraf Biçimlendirme Paragraf Ayarları Sekmeler Başlangıcı Büyüt Arkaplan Kenarlıklar Madde işaretleme ve Numaralama Biçim Boyacısı Yazdırılamaz Karakterler Belge Biçimlendirme Sütunlar Sayfa Yönlendirme Kenar Boşluğu Boyut...43 i

3 Büyük / Küçük Harf Değiştir Sayfa Arkaplanı Kesmeler / Sonlandırıcı Belge Bağlantıları Varsayılan Biçimlendirme Stiller ve Biçimlendirme Karakter Biçemleri Paragraf Biçemleri Çerçeve Biçemleri Sayfa Biçemleri Liste Biçemleri BELGE DENETİMİ Dil Ayarları Yazım ve Dil Bilgisi Heceleme Kelime Sayısı Eşanlamlılar Sözlüğü Otomatik Düzeltme Seçenekleri Yorum Ekleme Değişiklikler Belgeyi Karşılaştır SAYFA YAPISI Üst Bilgi- Alt Bilgi Dipnot/Sonnot Belgeyi Yazdırma Sayfa Önizleme TABLO İŞLEMLERİ Tablo Ekleme Satır ve Sütun Ekleme Tablo Hücrelerini Birleştirme Tablo Hücrelerini Bölme Tabloyu Bölme Tablo Verilerini Hizalama Tablo İçindeki Verileri Hizalama Tablo Özellikleri Tablo, Satır ve Sütunları Silme ii

4 5.10. Metni Tabloya Dönüştürme Tabloyu Metne Dönüştürme Tablo Tasarımını Değiştirme Tabloda Formülleri Kullanma Tabloyu Sayfada Hareket Ettirme NESNE İŞLEMLERİ Şekil Ekleme Grafik Ekleme Formül Ekleme Özel Karakter Metin Ekleme Yazı Sanatı Galerisi DİĞER ÖZELLİKLER Sihirbazlar Mektup Faks Ajanda Sunum Web Sayfası Belge Dönüştürücü Euro Dönüştürücü Adres Veri Kaynağı Kapat ve Tümünü Kaydet Yeniden Yükle ve Sürümler Dışa aktar ve PDF olarak Dışa Aktar Özellikler ve Sayısal İmzalar Şablonlar Yer İmi Kaynakça iii

5 1. BELGE İŞLEMLERİ Open Office içerisinde kelime işlemci programının arayüzünü inceleyerek görünüm ayarlarının nasıl yapıldığına bakalım Arayüz ve Görünüm Ayarları K elime işlemci programını çalıştırmak için aşağıdaki yöntemleri deneyebiliriz.windows 8 için arama düğmesine Open Office yazdığımız zaman ya da masaüstünde bulunan simgesine tıkladığımızda ofis açılmaktadır. Şekil 1.1:Kelime işlemciyi çalıştırma Şekil 1.2: Open Office ilk açıldığında gelen ekran Giriş Bu ekran Open Office için bütün programların tek bir ekranda toplandığı bölümdür. Tek arayüz içinde Metin Belgesi, Hesap Tablosu, Sunu, Çizim, Veritabanı ve Formül programlarına ulaşmak için bağlantılar mevcuttur Genel Görünüm İlk açılış ekranında gelen pencereden Metin Belgesi ni tıkladığımızda aşağıda gösterilen ekran gelmektedir. 1

6 Başlık Çubuğu Pencere Kontrol Menüsü Yazı Yazma Alanı Cetvel Kenar Çubuğu Kaydırma çubuğu Durum çubuğu Şekil 1.3: Metin Belgesi ekranı Pencere kontrol menüsü: Üzerinde simge durumunda küçült, aşağı geri getir, ekranı kapla ve kapat düğmelerinin bulunduğu bölüm. Başlık çubuğu: Belge başlığının bulunduğu bölüm. Dikey kaydırma çubuğu: Sayfalar üzerinde hareket etmemizi sağlayan bölüm. Durum çubuğu: Belgenin o anki durumu ile ilgili bilgi veren bölüm. Yazı yazma alanı: Yazı yazma, resim, tablo, şekil eklemek için kullanılan bölüm. Cetvel: Yatay ve dikey cetvel olmak üzere iki tanedir. Kenar Çubuğu: Özellikler, Stiller ve Biçimlendirme, Galeri ve Gezgin gibi sekmelerden oluşan bölümdür. 2

7 Belge Görünümleri Belge görünümlerine Görünüm menüsünden ulaşabilmekteyiz. Yazdırma düzeni en çok kullanılan görünüm biçimi iken, Web düzeni de web ortamında yazının nasıl görüneceği ile ilgili bizlere önemli fikirler vermektedir. Şekil 1.4: Belge görünümleri Yazdırma düzeni: Belgenin kâğıt üzerindeki görünümüne en yakın olan, dokümandaki içeriklerin belgede nasıl göründüğünü görebilmemizi sağlayan, üst ve alt bilgileri düzenlemeye, kenar boşluklarını ayarlama ile çizimler ve nesnelerle çalışmaya yarayan bölümdür. Web düzeni: Web sayfası olarak kaydedilmiş dosyalarda kullanılacak görüntü şeklidir. Web sayfası görünümüne geçmemizi sağlar Yakınlaştırma Görünüm menüsünden Yakınlaştır menüsüne tıkladığımız zaman aşağıdaki ekran gelir. Şekil 1.5: Yakınlaştırma ve Görünüm Düzeni 3

8 Yakınlaştırma etkeni:100% Yakınlaştırma etkeni:en uygun Yakınlaştırma etkeni:100% Yakınlaştırma etkeni: Genişliğe ve yüksekliğe uydur Yakınlaştırma etkeni:100% Yakınlaştırma etkeni:genişliğe uydur Yakınlaştırma etkeni:20%(değişken) Yakınlaştırma etkeni:100% Pencerenin sağ alt kenarında bulunan sayfa görünüm düğmelerinden tek sayfayı seçtiğiniz zaman, ne kadar küçük ya da büyük olursa olsun her zaman ardışık tek sayfa gözükür. 4

9 Pencerenin sağ alt kenarında bulunan sayfa görünüm düğmelerinden yan yana iki sayfaya tıkladığımız zaman sayfaların yan yana olduğu bir ekran gelir. Kitap kipine tıkladığımız zaman ekranı ne kadar küçültürsek küçültelim aralarında siyah çizginin olduğu iki sayfa ard arda gelir. Yakınlaştırma ve görünüm düzeni ekranından sütunları 2 olarak ayarladıktan sonra tamam düğmesine bastığımız zaman ne kadar küçülürse küçülsün sadece 2 sütun yan yana gelmektedir Cetvel ve Kılavuz Çizgileri Belgedeki nesneleri ölçmek ve hizalamak için cetvelden faydalanırız. Cetvel üzerinde iken sağ tuşa tıkladığımız zaman çeşitli ölçü birimleri gelmektedir. Bunlar; Milimetre, Santimetre, İnç, Nokta ve Pikadır. Şekil 1.6: Cetvelin ölçü birimi milimetre olarak seçilmiş hali 5

10 Şekil 1.7: Cetvelin ölçü birimi santimetre olarak seçilmiş hali Şekil 1.8: Cetvelin ölçü birimi inç olarak seçilmiş hali Şekil 1.9: Cetvelin ölçü birimi nokta olarak seçilmiş hali Şekil 1.10: Cetvelin ölçü birimi pika olarak seçilmiş hali Cetveli gizlemek için Görünüm menüsünden Cetvel alt menüsünün başındaki onay (tick) işaretini kaldırmak yeterlidir. Bazı durumlarda yatay ve dikey cetvellerinden bir tanesini kapatmak isteyebiliriz. Bunun için de Araçlar menüsünden Seçenekler alt menüsüne tıklamak yeterli olacaktır. Şekil 1.11: Yatay ve dikey cetvel görünüm ayarları Bu ekranda gizlemek istediğimiz cetvelin başındaki onay(tick) işaretini kaldırdıktan sonra tamam düğmesine tıkladığımız zaman kaldırmak istediğimiz cetvel artık ekranda görünmeyecektir. 6

11 1.2. Temel Belge İşlemleri Belge, kelime işlemcinin üzerinde yazılabilir alan olarak belirlenen alanın oluşturulması ve özelliklerinin belirlenmesini hedeflemektedir. Kelime işlemci programında çalışmak için yeni boş dokümanlar oluşturmamız, hazırladığımız dokümanları kaydetmemiz ve daha önceden kaydettiğimiz dokümanları çalışmak için açmamız gerekmektedir Yeni Belge Oluşturma Yeni belge oluşturmak için bir kaç yol vardır. Şekil 1.12: Dosya menüsünden yeni belge Bunlar; CTRL+N tuşlarına birlikte basmak, Dosya menüsünden Yeni alt menüsüne ve oradan da metin belgesine tıklamak, Şekil 1.13: Araç çubuğundan yeni belge Standart araç çubuğundan Yeni düğmesine tıklamak Kayıt işlemleri Oluşturmuş olduğumuz belgeye tekrar ulaşabilmek için onu kaydetmemiz gerekmektedir. Bunun için de bir çok yol vardır. Bunlar; CTRL+S tuşlarına birlikte basmak, Dosya menüsünden Kaydet alt menüsüne tıklamak, Standart araç çubuğundan Kaydet düğmesine tıklamak. Şekil 1.14: Dosya menüsünden kaydet Bir belge ilk defa kaydediliyor ise Farklı Kaydet alt menüsüne, daha önceden kaydedildi ise Kaydet alt menüsüne tıklamamız gerekmektedir. Bu tür işlemler genellikle tüm ofis programlarında aynıdır. Kayıt işlemi sırasında varsayılan dosya uzantısı.odt dir. Farklı ofis programları ile oluşturulan dosyalar da sorunsuz bir şekilde açılmaktadır. Şekil 1.15: Araç çubuğundan kaydet 7

12 Eğer bir sorun yaşamayacağınızdan emin değilseniz yedek olarak bir tane de farklı ofis program dosya uzantıları ile de kaydedebilirsiniz. Paralo ile kaydet özelliği ile ofis belgeleriniz için çok güvenli ortam hazırlanmıştır. Şekil 1.16: Kayıt türleri Şekil 1.17: kitap.odt dosyasını parola ile kaydetme Şekil 1.18: Kaydet tuşundan sonraki ekran Oluşturulmuş Bir Belgeyi Açma Daha önceden hazırlamış olduğumuz, bilgisayarımızda veya herhangi bir harici diskte yer alan bir belgeyi açmak için kullanılır. Şimdi de önceden hazırlanmış olan belgeleri açmak için hangi yolları Şekil 1.19: Dosya menüsünden Aç deneyebileceğimizi göreceğiz. CTRL+O tuşlarına birlikte basmak, Dosya menüsünden Aç alt menüsüne tıklamak, Standart araç çubuğundan Aç düğmesine tıklamak, İlk açılış ekranından Aç düğmesine Şekil 1.20: Araç çubuğundan Aç tıklamak. 8

13 Açmak istediğimiz dosyayı bulduktan sonra Aç düğmesine tıklamak yeterli olacaktır. Eğer kayıt yaptığımız ortam harici depolama birimlerinden biri ise baştan bilgisayardan o konuma gitmemiz gerekir. İşin en güzel yanı farklı ofis programlarında bile oluşturulan dosyaların çok rahat bir şekilde açılmasıdır. Şekil 1.21: Aç penceresi Son Kullanılan Belgeler Listesini Düzenleme Kelime işlemci ile çalıştığınız dosyalar sizin ayarlayabileceğiniz bir sayıda hafızada tutulur. Bunların kelime işlemci programında karşılığı son kullanılanlardır. Son kullanılanlara erişmek için Aç düğmesinin yanındaki aşağıya bakan oka basmanız yeterli olacaktır. Son belgelerden hangisini açmak istiyorsanız üzerine fare ile tıklamanız gerekmektedir. Eğer son çalışılan dosyanız silinmediyse veya başka bir yere Şekil 1.22: Son kullanılan belgeler taşınmadıysa açılacaktır. Aksi takdirde dosyanıza erişemezsiniz. En altta bulunan Listeyi Temizle alt menüsünden hafızadaki kısa yolları temizleyebilirsiniz Temel Yazım İşlemleri Kelime işlemci programı bize, temel yazım işlemlerini yapma ve düzenleme konusunda kolaylık sağlar. Şimdi temel yazım işlemlerinin nasıl yapılacağını inceleyelim. 9

14 Metin Girme Kelime işlemci programında yeni bir belge açtığınız zaman yazı yazma işlemine hemen başlayabilirsiniz. İmlecin bulunduğu yer, yazım yapılacak yerin neresi olduğunu gösterir. İmleç belgenin ilk satırında yer alır ve yazma işlemi sırasında bize rehberlik eder. Yeni boş bir belgede imleci, yazarak, enter tuşuna basarak, boşluk tuşuna basarak veya tab tuşuna basarak ileriye ve aşağıya doğru hareket ettirebiliriz. Sadece bir veya birkaç harfi büyük yazmak veya sadece bir veya birkaç harfi küçük yazmak için Shift, sürekli büyük harfle yazmak için Caps Lock tuşunu kullanırız. Klavyedeki rakamların üzerindeki ikinci karakterleri yazmak için Shift, tuşun sağ altındaki üçüncü karakterleri yazabilmek içinse Alt tuşunu kullanacağız Metin Düzenleme (Seçme-Taşıma-Kopyalama) Yazmış olduğumuz bir metin üzerinde metni seçme, metni taşıma ve kopyalama işlemini yapabilmek için öncelikle seçilmiş olması gerekir. Şimdi bir metni seçme, taşıma ve kopyalama işlemlerinin nasıl yapıldığına bakalım. Seçme işlemi fare veya klavye kullanarak aşağıdaki yollardan biri ile yapılabilir: İmleci seçmek istediğimiz metnin başlangıç noktasına getirerek farenin sol tuşuna iki kez basarız. Elimizi farenin sol tuşundan kaldırmadan seçmek istediğimiz metin boyunca sürükledikten sonra tuşu bırakırız. Sadece bir kelimeyi seçmek için imleç seçilmek istenen kelimenin üzerine getirilir ve farenin sol tuşuna iki kez tıklanır. Klavye kullanarak bir kelime seçmek için metnin en başına veya en sonuna imleci getiririz. Klavyeden shift tuşuna basarak yön tuşları yardımı ile kelimeyi seçeriz. Metnin bir satırını seçmek için imleç seçilmek istenen satırın başına getirilir ve farenin sol tuşu basılı tutularak seçilmek istenen satır boyunca sürüklenir. Klavye kullanılarak bir satır seçmek için, imleç seçilmek istenen satırın en başına getirilir ve klavyeden Shift+End tuşlarına basılır veya imleç seçilmek istenen satırın en sonuna getirilir ve klavyeden Shift+Home tuşlarına basılır. 10

15 Birden fazla satırı seçmek için farenin sol tuşu basılı tutularak seçilmek istenilen satır kadar sürüklenir. Bir paragrafı seçmek için paragraf üzerine farenin sol tuşu ile dört kez tıklanır. Eğer üç kez tıklarsak ilk cümlenin noktasına kadar olan yerleri seçer. Ardışık olmayan metinleri seçmek için metnin ilk kısmı seçildikten sonra Ctrl tuşuna basılır ve Ctrl tuşu basılı iken fare aracılığıyla seçilmek istenen diğer kısımlar çift tıklanılır. Tümünü seçmek için klavyeden Ctrl+A tuş grubuna basılır veya kelime işlemci programının Düzen menüsünden Tümünü Seç'e tıklanır. Düzen menüsü altında iki tür seçim kipi bulunmaktadır. Bunlar; standart ve blok alanıdır. Aralarındaki en önemli fark standart seçim kipi ardışık olarak seçim yaparken, blok kipi ise farenin basılı tutulduğu her yeri bağımsız bir şekilde seçebilmesidir. Klavyeden Alt+Shift+ F8 tuşları ile de seçim kipini değiştirmek mümkündür. Şekil 1.23: Standart Seçim Kipi Şekil 1.24: Blok Alanı Seçim Kipi Kelime işlemci programını kullanan bir kişi metin taşıma işlemini gerçekleştirilebilir. Metin taşımak, taşımak istediğimiz metni bir yerden alıp başka bir yere götürme işlemidir. Bu işlem aynı zamanda kesme ve yapıştırma işlemi olarak da adlandırılır. Taşımak istediğimiz metin ya da nesne seçilip kesildikten sonra bulunduğu yerden silinir ve belleğe alınır. Daha sonra taşınmasını istediğimiz yere gidilir ve yapıştırılır. Metin ya da nesne taşıma işlemi aşağıdaki yollardan herhangi birini kullanarak yapılabilir. Taşıma işleminin ilk aşaması olan kesme işlemi; Farenin sağ tuşuna basıp açılan pencereden seçilerek, Düzen menüsünden Kes alt menüsüne tıklamayla, Standart araç çubuğu üzerinde bulunan düğmesine basılarak, Klavyeden Ctrl+X (Cut) tuşlarına basılarak yapılabilir. 11

16 Taşıma işleminin gerçekleşebilmesi için istenilen yere yapıştırılması gerekir. Aksi takdirde sadece kesme işlemi uygulandığında ve yapıştırılmadığında, metin ya da nesne silinmiş olacaktır. Yapıştırma işlemi; Farenin sağ tuşuna basıp açılan pencereden seçilerek, Düzen menüsünden Yapıştır alt menüsüne tıklamayla, Standart araç çubuğu üzerinde bulunan düğmesine basılarak, Klavyeden Ctrl+V (Paste) tuşlarına basılarak yapılabilir. Özel Yapıştır alt menüsü kullanıcı için farklı yapıştırma olanaklarını sağlamış olmaktadır. Düzen menüsünden Özel Yapıştır alt menüsüne kopyaladığımız bir yazının diğer yapıştırma seçeneklerinden ne tür farkları olduğunu birlikte inceleyelim. Şekil 1.25: Özel Yapıştır Kopyalanan bir metin Yukarıdaki ifadeyi kopyaladıktan sonra Özel Yapıştır ile yapıştıralım ve aralarındaki farkları inceleyelim. Seçim Türü Kopyalandıktan Sonraki Biçim Kopyalanan bir metin OpenOffice Writer Biçimlendirilmiş metin (RTF) Kopyalanan bir metin HTML (Hyper Text Markup Language Kopyalanan bir metin Biçimlendirilmemiş metin Kopyalanan bir metin Öncelikle kopyalanan metnin özelliklerinden bahsedelim. Başında madde ve numaralandırmada kullanılan bir simge, düz metin ve bağlantıdan oluşmaktadır. Seçim Türü OpenOffice Writer olduğunda kopyalanan metnin aynen aktarıldığını 12

17 görüyoruz. Biçimlendirilmiş metin (RTF) ile kopyalandığında ise başındaki simge kaybolmuş oluyor. HTML (Hyper Text Markup Language) ile kopyalandığında ise RTF'den farklı olarak siyah renge sahip köprü bağlantısı olduğunu görüyoruz. Biçimlendirilmemiş metin ile kopyalandığında ise hem başındaki madde ve numaralandırmada hem de metnin köprü bağlantısının gittiğini görüyoruz. Kelime işlemci programını kullanarak bir metnin ya da nesnenin bir veya birden fazla kopyasını oluşturabiliriz. Yani metni veya nesneyi çoğaltabiliriz. Taşıma ve kopyalama işlemi arasındaki fark, taşıma işleminde taşınan nesne eski yerinden kaybolurken; kopyalama işleminde ise seçili metin ya da nesne eski yerinden kayblomamaktadır. Sonuçta her ikisi de istenen yere yapıştırma işlemi sonucunda metni ya da nesneyi getirmektedir. Kopyalama işlemi için aşağıdaki yollardan biri kullanılabilir. Farenin sağ tuşuna basıp açılan pencereden seçilerek, Düzen menüsünden Kopyala alt menüsüne tıklamayla, Standart araç çubuğu üzerinde bulunan düğmesine basılarak, Klavyeden Ctrl+C (Copy) tuşlarına basılarak yapılabilir İşlemleri Geri Alma ile Yeniden Yapma ve Tekrarla Kelime işlemci programında yapmış olduğumuz bir işlemi geri almak için izlenecek üç yol vardır: Standart araç çubuğundan Geri al ( ) düğmesine tıklamak, Klavyeden CTRL+Z tuş grubuna aynı anda basmak, Düzen menüsünden Geri al alt menüsüne tıklamak Geri aldığımız bir işlemin tekrar yapılmış hâli olan yeniden yapma işlemini yapmak için izlenecek üç yol vardır: Standart araç çubuğundan Yeniden Yap ( ) düğmesine tıklamak, Klavyeden CTRL+Y tuş grubuna aynı anda basmak, Düzen menüsünden Yeniden Yap alt menüsüne tıklamak. Yazdığımız bir kelime Tekrarla düğmesi ( ) ile kopyalama ve yapıştırma işlemlerini birlikte yapabilmektedir. Örnek vermek gerekirse yazılan en son kelime hafızaya alınır. Aynı kelimeyi tekrar yazabilmek için iki yol vardır: 13

18 Klavyeden CTRL+Shift+Y tuş grubuna aynı anda basmak, Düzen menüsünden Tekrarla alt menüsüne tıklamak Metin Arama ve Değiştirme Çalışmakta olduğumuz bir belgedeki herhangi bir sözcüğü bulmak veya değiştirmek isteyebiliriz. Örneğin, 50 sayfadan oluşan bir belgede çalışıyoruz ve bu belgede geçen bir metni veya kelimeyi bulmak istiyoruz. Bunun için standart araç çubuğu üzerinde bulunan Bul ve Değiştir düğmesine veya klavyeden Ctrl+F(Find) tuşlarına basmamız gerekir. Ayrıca düzen menüsünden de Bul ve Değiştir düğmesine tıklayabiliriz. Bu düğmeye tıkladığımız zaman karşımıza şekil 1.26'daki Bul ve Değiştir penceresi gelecektir. Şekil 1.26: Bul ve Değiştir Kullanımını basit bir örnek ile açıklayalım. İnternetten ya da başka bir yerden aldığımız metnin için de Türkçe karakter sorunu var. Bütün bu harfleri tek tek değiştirmek çok zaman alabilir. Çözüm için aranan kısma desteklenmeyen karakteri ve yeni değer kısmına da istenilen karakteri yazıyoruz. Aşağıdaki örnek MEGEP modüllerinden alınmış bir yazı örneğidir. Sizin de gördüğünüz gibi ş harfi bilinmeyen bir karakter Ģ" olarak karşımıza çıkıyor. Şimdi bu sorunu çözelim. Aranan kısma Ģ", yeni değer kısma da "ş" yazıyoruz ve Tümünü Değiştir düğmesine tıklıyoruz. Şekil 1.27: Bilinmeyen karakterli paragraf Şekil 1.28: Karakter hatası düzeltilmiş paragraf Şekil 1.29: Hatalı karakteri değiştirme işlemi 14

19 2. BİÇİMLENDİRME Bu bölümde yazdığımız metin üzerinde her türlü şekillendirme yapabileceğiz Metin Biçimlendirme Yazmış olduğumuz metinleri farklı boyut, renk, karakter vb. özelliklerde yazabilmek için biçimlendirme işlemi yapmamız gerekir. Şimdi metin biçimlendirme işlemlerinin nasıl yapıldığına bakalım Karakter İletişim Penceresi Kenar çubuğu üzerinde bulunan özellikler sekmesini inceleyelim. Genel olarak metin, paragraf ve sayfa alt özellikleri de anlamlı bir şekilde sıralanmıştır. Dilerseniz buradaki özellikleri örnekler üzerinden öğrenmeye çalışalım. Biçilendirme işlemini yapabilmek için önce seçim işlemini yapmamız gerektiğini unutmayalım. Şekil 2.1: Metin Bölümü Özellik Uygulamadan Önce Uyguladıktan Sonra Kelime (Times New Roman) Kelime (Vivaldi) Yazı tipini değiştirir Kelime(Yazı Kelime (Yazı tipi Boyutu:12) tipi Boyutu:20) kalın kalın Yazı tipi boyutunu değiştirir. Seçilen karakterleri kalın yapar. 15

20 italik italik Altı çizili Altı çizili Üstü Çizili Üstü Çizili Gölge Gölge Büyük (12) Küçük(12) Büyük(13) İmleçten sonraki ifadeyi üs şeklinde yazar. x2 X2 İmleçten sonraki ifadeyi alta gelecek şeklinde yazar. p1 p1 Çok sıkı Sıkı Normal Bol Çok Bol Son Özel Değer Çoksıkı Sıkı Normal Bol Ç o k B o l Son Özel Değer Seçilen karakterleri italik yapar. Seçilen karakterleri yanda aşağı doğru bakan ok işaretine göre altı çizgili yapar. Seçilen karakterleri üstü çizili hale getirir. Seçilen karakterlere gölge efekti verir. Yazı tipini büyütür ve küçütür. Karakter aralıklarını ayarlar. 16 Küçük (11)

21 Siyah renkli bir yazı. Kırmızı renkli bir yazı. vurgusuz vurgulu Seçilen karakterlerin yazı tipi rengini değiştirir. Seçilen karakterleri vurgulu yapar. Daha fazla özellikleri görebilmek için Daha Fazla Seçenek düğmesine tıklamamız gerekmektedir. Şekil 2.2: Daha Fazla Seçenek Düğmesi Karakter penceresinin ilk sekmesinde Yazı tipi ayarları yer almaktadır. Ofis programı içindeki tüm yazı tipleri burada yer almaktadır. Yazı şeklinde dikkatimizi çeken bir nokta kalın italik diye bir yazı şeklinin yer almasıdır. Yani seçili karakterlere hem kalın hem de italik biçimlendirmeyi tek seferde uygulayabilmekteyiz. Şekil 2.3: Yazı Tipi Sekmesi Yazı tipi efektleri ilgli ayarların yapıldığı bölümdür. Aşağıdaki tabloda efektler sonucu değişiklikleri görebilirsiniz. Şekil 2.4: Yazı Tipi Efektleri 17

22 Efekt eklemeden önce Efekt ekledikten sonra Büyük baş harfler BÜYÜK BAŞ HARFLER Küçük Harf küçük harf Başlık Başlık küçük baş harfler KÜÇÜK BAŞ HARFLER Kabartmalı Kabartmalı kazınmış kazınmış Anahat Gölge Gölge Yanıp Sönme Yanıp Sönme (bilgisayarda çalışıyor) Gizli 90 dönmüş yazı. Satır (270 satıra sığdır ve %70 ölçeklendir) 18 Satır Satır (90 satıra sığdır) 270 dönmüş yazı. 270 dönmüş yazı. satır Anahat 90 dönmüş yazı. Özellikler

23 Günlük hayatta yazı yazarken kolaylık olsun diye yazılara köprü vermek isteyebiliriz. Örneğin internetten aldğımız bilginin kaynağını belli etmek için kelimeye köprü atamak isteyebiliriz. üzerindeki videoları izliyoruz. Open Office ile ilgili video kelimesine bir köprü atamak isteyelim. Bunun için yapmamız gereken; ilk önce video kelimesini seçelim,( ) Sonra Karakter penceresini açalım, Köprü sekmesine gelelim ve aşağıdaki ayarları yapalım. Şekil 2.5: Karakter Penceresi Köprü Sekmesi video yazısı halini alır. Üzerine fare ile geldiğimiz zaman aşağıdaki görüntü oluşur. Şekil 2.6: CTRL tuşuna bastıktan sonraki görüntü Seçili kelime arkasına arka plan vermeyi kısaca vurgu olarak tanımlayabiliriz. Hemen hemen yapılan iş aynıdır. Şekil 2.7: Karakter Penceresi Arkaplan sekmesi 19

24 2.2. Paragraf Biçimlendirme Yazdığımız metindeki paragraflarda biçimlendirme araçlarıyla yapabiliriz. istediğimiz ayarlamaları paragraf Paragraf Ayarları Metinler ile ilgili düzenlemeleri öğrendikten sonra paragraf ayarlarını öğreneceğiz. Metinler birleşerek paragrafları oluşturmaktadır. Bu bölümde toplu metinleri nasıl biçimlendirebileceğimizi öğreneceğiz. Şekil 2.8: Özellikler /Paragraf bölümü Özellik Seçili paragrafı sola yaslar. Seçili paragrafı ortalar. Seçili paragrafı sağa yaslar. Uygulamadan Önce Uygulamadan Sonra Metinler ile ilgili düzenlemeleri öğrendikten sonra paragraf ayarlarını öğreneceğiz. Metinler birleşerek paragrafları oluşturmaktadır. Metinler ile ilgili düzenlemeleri öğrendikten sonra paragraf ayarlarını öğreneceğiz. Metinler birleşerek paragrafları oluşturmaktadır. Metinler ile ilgili düzenlemeleri Metinler ile ilgili düzenlemeleri öğrendikten sonra paragraf öğrendikten sonra paragraf ayarlarını öğreneceğiz. Metinler ayarlarını öğreneceğiz. Metinler birleşerek paragrafları birleşerek paragrafları oluşturmaktadır. oluşturmaktadır. Metinler ile ilgili düzenlemeleri Metinler ile ilgili düzenlemeleri öğrendikten sonra paragraf öğrendikten sonra paragraf ayarlarını öğreneceğiz. Metinler ayarlarını öğreneceğiz. Metinler birleşerek paragrafları birleşerek paragrafları oluşturmaktadır. oluşturmaktadır. Metinler ile ilgili düzenlemeleri öğrendikten sonra paragraf Seçili paragrafı her ayarlarını öğreneceğiz. Metinler birleşerek paragrafları iki yana yaslar. oluşturmaktadır. 20 Metinler ile ilgili düzenlemeleri öğrendikten sonra paragraf ayarlarını öğreneceğiz. Metinler birleşerek paragrafları oluşturmaktadır.

25 Hizalanacak kelime burada Hizalanacak kelime burada Üstele hizalar. Hizalanacak kelime burada Hizalanacak kelime burada Dikey ortalayarak hizalar. Hizalanacak kelime burada Alta hizalar. Hizalanacak kelime burada Kelime-i şahadet namaz hac oruç zekat Kelime-i şahadet namaz hac oruç zekat Madde işaretlerini koyar Madde işaretlerini koyar. Paragrafın arkaplanını boyar. Allah'a iman Meleklere iman Peygamberlere iman Kadere ve kazaya iman Kitaplara iman Ahiret gününe iman Metinler ile ilgili düzenlemeleri öğrendikten sonra paragraf ayarlarını öğreneceğiz. Metinler birleşerek paragrafları oluşturmaktadır. Metinler ile ilgili düzenlemeleri öğrendikten sonra paragraf ayarlarını öğreneceğiz. Metinler birleşerek paragrafları oluşturmaktadır. 21 I. Allah'a iman II. Meleklere iman III. Peygamberlere iman IV. Kadere ve kazaya iman V. Kitaplara iman VI. Ahiret gününe iman Metinler ile ilgili düzenlemeleri öğrendikten sonra paragraf ayarlarını öğreneceğiz. Metinler birleşerek paragrafları oluşturmaktadır. Metinler ile ilgili düzenlemeleri öğrendikten sonra paragraf ayarlarını öğreneceğiz. Metinler birleşerek paragrafları oluşturmaktadır.

26 Aralıklar paragrafı hem alttan hem de üstten boşluklarla doldurmakla görevlidir. Metinler ile ilgili düzenlemeleri öğrendikten sonra paragraf ayarlarını öğreneceğiz. Metinler birleşerek paragrafları oluşturmaktadır. Metinler ile ilgili düzenlemeleri öğrendikten sonra paragraf ayarlarını öğreneceğiz. Metinler birleşerek paragrafları oluşturmaktadır. Metinler ile ilgili düzenlemeleri öğrendikten sonra paragraf ayarlarını öğreneceğiz. Metinler birleşerek paragrafları oluşturmaktadır. (Aralık:1 seçildi) Metinler ile ilgili düzenlemeleri öğrendikten sonra paragraf ayarlarını öğreneceğiz. Metinler birleşerek paragrafları oluşturmaktadır. Metinler ile ilgili düzenlemeleri öğrendikten sonra paragraf ayarlarını öğreneceğiz. Metinler birleşerek paragrafları oluşturmaktadır. (Aralık:1.15 seçildi) Metinler ile ilgili düzenlemeleri öğrendikten sonra paragraf ayarlarını öğreneceğiz. Metinler birleşerek paragrafları oluşturmaktadır. Metinler ile ilgili düzenlemeleri Metinler ile ilgili düzenlemeleri öğrendikten sonra paragraf ayarlarını öğreneceğiz. Metinler öğrendikten sonra paragraf birleşerek paragrafları oluşturmaktadır. ayarlarını öğreneceğiz. Metinler (Aralık:2 seçildi) birleşerek paragrafları oluşturmaktadır. 22

27 Metinler ile ilgili düzenlemeleri Metinler ile ilgili düzenlemeleri öğrendikten sonra paragraf ayarlarını öğreneceğiz. Metinler öğrendikten sonra paragraf birleşerek paragrafları oluşturmaktadır. ayarlarını öğreneceğiz. Metinler (Aralık:özel seçildi) birleşerek paragrafları oluşturmaktadır. Metinler ile ilgili düzenlemeleri öğrendikten sonra paragraf ayarlarını öğreneceğiz. Metinler birleşerek paragrafları oluşturmaktadır. Girintiler paragrafı hem sağdan hem de soldan boşlukla doldurur Metinler ile ilgili düzenlemeleri öğrendikten sonra paragraf ayarlarını öğreneceğiz. Metinler birleşerek paragrafları İlk satır girintisini oluşturmaktadır. ayarlar. Metinler ile ilgili düzenlemeleri öğrendikten sonra paragraf ayarlarını öğreneceğiz. Metinler birleşerek paragrafları oluşturmaktadır. Metinler ile ilgili düzenlemeleri öğrendikten sonra paragraf ayarlarını öğreneceğiz. Metinler birleşerek paragrafları oluşturmaktadır. Paragraf penceresinde; Girinti, Aralıklar, Hizalama, Metin Akışı, Anahat & Numaralandırma, Sekmeler, Kenarlıklar, Başlangıcı Büyüt ve Arkaplan yer almaktadır. Şekil 2.9: Paragraf Ekranı 23

28 Sekmeler Sekmeler tab tuşuna basıldığında otomatik olarak sayfada duran yerlerdir. Bu ayarlamaları tablo kullanmadan verileri daha düzenli göstermek için kullanabiliriz. Paragraf pencresinden Sekmeler sekmesine tıklayalım. Konum listesine sekmeyi koymak istediğimiz yerleri yani cetvel üzerindeki konumlarını yazıyoruz. Sonrasında Yeni tuşuna tıkladığımız zaman listeye eklenmiş oluyor. Tamam düğmesine tıkladıktan sonra aşağıdaki cetvelde sekmelerin yerlerini görebilirsiniz. Şekil 2.10: Paragraf Ekranında Sekmeler sekmesi Şekil 2.11: Yukarıdaki ekranın cetvel üzerindeki etkisi Sekmeleri ayrıca CTRL tuşuna sürekli basılı tutarken bir kez farenin sol tuşu ile cetvel üzerindeki konuma tıklamayla da elde edebiliriz. Yine aynı pencereden sekmeleri silmek için; Tümünü Sil ya da seçili olanı silmek için sil düğmesine tıklamak yeterli olacaktır. Şekil 2.12: Bir önceki şekilde ayarlanan sekmenin kullanımına bir örnek Bu özelliğin en sık kullanıldığı yerlerden biri de kitabın başında bulunan içindekiler bölümünü oluşturmak için kullanılmasıdır. Yalnız aradaki boşluklar yerine noktalar koyulmasını istiyorsak dolgu karakteri özelliğini ayarlamak gerekiyor. Bunun için de önceki ayarlara ek olarak dolgu karakterini noktalı olarak ayarlayalım. Yeni bir içindekiler bölümü oluşturalım. Şekil 2.13: Sekmeler arası dolgu örneği Ayarları 24

29 Şekil 2.14: Sekmeler arası dolgu örneği Başlangıcı Büyüt Eminim siz de dergi ve makalelerde buna benzer sayfalara rastlamışsınızdır. Peki bunun nasıl yapıldığını hiç merak ettiniz mi? Şimdi bu tasarımı ve daha fazlasını örneklerle açıklamaya çalışalım. Şekil 2.15: Başlangıcı büyük harf örnekleri Şekil 2.16: Paragraf ekranı Başlangıcı Büyüt sekmesi Özellik Uygulamadan Önce Uygulamadan Sonra E Eminim siz de dergi ve minim siz de dergi makalelerde buna benzer ve makalelerde buna sayfalara rastlamışsınızdır. benzer sayfalara Peki bunun nasıl yapıldığını rastlamışsınızdır. Peki hiç merak ettiniz mi? bunun nasıl yapıldığını hiç merak ettiniz mi? Paragraf seçili iken Paragraf penceresini açıyoruz. Başlangıcı Büyüt sekmesinden Büyük harfleri görüntüle özelliğinin başındaki onay kutusuna tıklıyoruz. Büyük karakter sayısı 1, büyültülecek karakterin dağılacağı satır sayısı 3 ve büyültülecek harfin kendisinden sonra geleceği harfe uzaklığı ise 0.00" olarak ayarlanmıştır. 25

30 Em Eminim siz de dergi ve in makalelerde buna benzer i sayfalara rastlamışsınızdır. m Peki bunun nasıl yapıldığını si hiç merak ettiniz mi? z de dergi ve makalelerde buna benzer sayfalara rastlamışsınızdır. Peki bunun nasıl yapıldığını hiç merak ettiniz mi? Paragraf seçili iken Paragraf penceresini açıyoruz. Başlangıcı Büyüt sekmesinden Büyük harfleri görüntüle özelliğinin başındaki onay kutusuna tıklıyoruz. Büyük karakter sayısı 2, büyültülecek karakterin dağılacağı satır sayısı 4 ve büyültülecek harfin kendisinden sonra geleceği harfe uzaklığı ise 0.20" olarak ayarlanmıştır. Eminim Eminim siz de dergi ve siz makalelerde buna benzer de sayfalara rastlamışsınızdır. dergi ve makalelerde buna Peki bunun nasıl yapıldığını benzer sayfalara hiç merak ettiniz mi? rastlamışsınızdır. Peki bunun nasıl yapıldığını hiç merak ettiniz mi? Paragraf seçili iken Paragraf penceresini açıyoruz. Başlangıcı Büyüt sekmesinden Büyük harfleri görüntüle özelliğinin başındaki onay kutusuna tıklıyoruz. Hemen altında bulunan Tam Kelime onay kutusuna da tıklıyoruz. Büyütülecek karakterin dağılacağı satır sayısı 2 ve büyütülecek harfin kendisinden sonra geleceği harfe uzaklığı ise 0.00 dir. Karakter biçemini de alıntı seçelim. Tamam düğmesine basalım Arkaplan Daha önce bir metnin hemen arkasına vurgu yapmanın onun arkaplanını değiştirmek olduğunu söylemiştik. Şimdi ise bir paragrafın arkaplanının nasıl değiştiğini göreceğiz. Paragraf penceresinden Arkaplan sekmesine tıklayalım. 26

31 Özellik Olarak özelliği renk seçildi. Uygulamadan Önce Uygulamadan Sonra Daha önce bir metnin Daha önce bir metnin hemen arkasına vurgu hemen arkasına vurgu yapmanın onun arkaplanını yapmanın onun arkaplanını değiştirmek olduğunu değiştirmek olduğunu söylemiştik. Şimdi ise bir söylemiştik. Şimdi ise bir paragrafın arkaplanının paragrafın arkaplanının nasıl değiştiğini göreceğiz. nasıl değiştiğini göreceğiz. Daha önce bir metnin hemen arkasına vurgu yapmanın onun arkaplanını değiştirmek olduğunu söylemiştik. Şimdi ise bir paragrafın arkaplanının nasıl değiştiğini göreceğiz. Daha önce bir metnin hemen arkasına vurgu yapmanın onun arkaplanını değiştirmek olduğunu söylemiştik. Şimdi ise bir paragrafın arkaplanının nasıl değiştiğini göreceğiz. Olarak özelliği grafik oldu Kenarlıklar Paragrafların etrafına kenarlık ekleyebiliyoruz. Bunu örnek üzerinde açıklamaya çalışalım. Özellik Uygulamadan Önce Paragrafların etrafına kenarlık ekleyebiliyoruz. Bunu örnek üzerinde açıklamaya çalışalım. Uygulamadan Sonra Paragrafların etrafına kenarlık ekleyebiliyoruz. Bunu örnek üzerinde açıklamaya çalışalım. Paragraf ekranından Kenarlıklar sekmesine geliyoruz. Satır ayarlamasını 27

32 baştan ikinciyi yani Tüm Dört Kenarlığı Ayarla özelliğini seçelim. Stil özelliğini 1.10 pt ayarlayalım. Rengi kırmızı seçelim. İçerikler için aralık özelliğini 0.08" seçelim. Böylece kenarlık çizgilerinden ne kadar içeride metnin başlaması gerektiğine karar veriyoruz. Son olarak sol üste gölge ekle konumunda çizelge 11 renk kodunda gölge ekliyelim. Tamam düğmesine tıklayalım Madde işaretleme ve Numaralama Madde işaretleri ve Numaralama penceresi içindeki sekmeler; Madde işaretleri, Numaralama türü, Anahat, Grafik, Konum, Seçenekler. Şekil 2.17: Madde İşaretleri ve Numaralama Eğer maddelerin otomatik olarak sıralanmasını istiyorsak şu şekilde bir yol izleyebiliriz. Önce 1 yazdıktan sonra hemen arkasına. daha sonra boşluk tuşu ve metni girdikten sonra da Giriş(Enter) tuşuna basmak yeterli olacaktır. Şekil 2.18: Otomatik numaralama örneği Numara vermeden sıralama yapmak istiyorsak şu şekilde bir yol izleyebiliriz. Önce * karakterini yazalım sonra hemen arkasında boşluk bırakalım sonra metni yazalım ve Giriş (Enter) tuşuna basalım. Şekil 2.19: Otomatik numaralama örneği 28

33 Daha güzel grafik ve şekillerle numaralama yapmak istiyorsak baştan alt alta sıralamak istediğimiz maddeleri yazalım ve yazılanları seçelim. Sonrasında ise Biçim menüsünden Madde işaretleme ve Numaralama alt menüsüne tıklayalım. Grafik sekmesine geçelim. Hoşumuza giden bir tasarımı seçtikten sonra tamam düğmesine basalım. Şekil 2.20: Grafik madde işaretleme örneği Anahat konusuna geçmeden önce biçimlendirme yapabilmek için bazı noktaları bilmemiz gerekiyor. Eğer Anahat sekmesinde bulunan şablonları denemek için yukarıda verilen örneklere uygulamaya çalışırsanız hiçbir şey olmadığını göreceksiniz. Dilerseniz Madde İşaretleme ve Numaralama araç çubuğunda kaldığımız yerden devam edelim. Görünüm menüsünden Araç Çubukları ve onun altında yer alan Madde İşaretleme ve Numaralama alt menüsüne tıklayalım. Şekil 2.2:1 Madde İşaretleme ve Numaralama araç çubuğu Yukarıdaki araç çubuğu üzerindeki düğmeleri bir örnek üzerinden anlatalım. 29

34 Yanda resimde gösterilen yazalım ve yazılanları seçelim. metinleri Araç çubuğunda ilk düğmeye tıkladığımız zaman madde imlerini açıksa kapatır ve kapalı ise açar. İlk düğmeye tıkladıktan sonraki hali yanda gösterilmektedir. Eğer tekrar aynı düğmeye tekrar tıklarsak bir önceki haline döner. Baştan ikinci düğmenin görevi ise bir öncekinin aksine numaralama yapmaktadır. Yukarıdaki örnek seçili durumda iken baştan ikinci düğmeye tıklandıktan sonra yandaki gibi olur. Numaraları kapatır ve en baştaki hale getirir. Seçili olan maddeleri bir seviye aşağıya indirir. İlçe ve altındakiler doğal olarak il seviyesinin altında olmalıdır. Seçili maddere bir seviye aşağı işlemi uygulandığında otomatik olarak alt seviyede tekrar numaralama yapılır. Böylece 2. İlçe ifadesi artık 1. İlçe şekline dönüşmüştür. Aynı işlemi Köy ve Bucak için tekrar siz de yapın. Alta Bölge adında yeni bir madde ekleyin. 30

35 Araç çubuğundan bir seviye aşağı işlemlerinden sonra en sona Bölge adında yeni bir madde ekleyelim. Ancak Bölge bucak ile aynı seviyede olamayacağı için üst seviyelere çıkması gerekmektedir. Bölge metni üzerine fare ile imleci oraya getirdikten sonra Bir Seviye Yukarı düğmesine tıklayalım. Bölge metni köy isimleri ile aynı seviyede oldu. Yalnız bölge metninin daha da yukarıdaki seviyelerde olması gerekmektedir. Bir Seviye Yukarı düğmesi pasif olana kadar il ile aynı seviyede olacak şekle getirelim. Bölge maddesini seçtikten sonra en yukarı gelene kadar Yukarı Taşı düğmesine tıklayalım. Evet Bölge maddesini en üste getirmeyi başardık. Ancak hala sorunumuz devam ediyor. Bölge ile İl aynı seviyede olamaz. Bunun için de İl ve altında bulunanlar bir seviye aşağı inmesi gerekiyor. İl ve altında bulunanların birlikte hareket etmesi için imleç il maddesi üzerinde iken Alt Noktalarla Bir Seviye Aşağı Düşür düğmesine tıklayalım. Yanda resimde görüldüğü gibi en üst seviyede Bölge maddesi onun altında ise il ve altındakiler doğru bir şekilde yer almaktadır. 31

36 2. Köy maddesini yukarı çıkartmak için yanda gösterilen düğmeye tıklamak gerekir. Yanda resimde görüldüğü gibi 2. Köy maddesi bir yukarı taşınmıştır. Eski haline getirmek için hemen sağında bulunan Aşağı taşı düğmesine basılmalıdır. 3.Köy maddesini altındakiler ile birlikte bir üste taşımak için Alt Noktalarla Yukarı Taşı düğmesine basılmalıdır. Yandaki resimde görüldüğü 3. Köy maddesi altındakiler ile beraber bir üste çıkmıştır. Hangi maddeyi yukarı çıkarmak istiyorsak baştan o maddenin üzerine fare ile tıklamak gerekiyor. İmleç o madde üzerinde yanıp sönerken yukarı taşıyabiliriz. Seçim işlemi olmadan olmaz. Tekrar eski hale getirmek için düğmenin hemen sağında bulunan Alt Noktalarla Aşağı Taşı düğmesine basılmalıdır. Eğer Bölge kelimesi üzerinde iken başında numara olmadan başlamasını istiyorsak yandaki düğmeyi tıklamalıyız. Yanda görüldüğü gibi Bölge maddesi bir aşağı inmiş ve başında numara yok. Hemen altında ise il maddesi 1'den başlamış. 32

37 Yukarıda yazmış olduğumuz maddeleri seçtikten sonra artık Anahat sekmesinden yeni bir şablon uygulayabiliriz. Ben sol alt köşede olan şablonu uyguladım siz hoşunuza giden diğer şablonlardan birini uygulayabilirsiniz. Anahat sekmesinden ilgili şablon maddelere uygulandıktan sonra yandaki gibi olur. Eğer numaralamada bir sorun olursa yani 1,2,1 gibi bir durum meydana gelirse yanda gösterilen düğmeye tıklayın sonrasında 1,2,3 gibi olacaktır. Madde İşaretleme ve Numaralama penceresini yandaki düğmeden de açabilirsiniz. Madde İşaretleme ve Numaralama penceresinden Konum sekmesinde ise Anahat için alt seviyelerinin ne kadar içeride olacağı ile ilgili ince ayarların yapılması sağlanmaktadır. Her bir seviyenin sekme duraklarını, numaralandırma hizalaması, yeri ve girintinin metne uzaklığı gibi ayarları yapmak mümkündür. 33

38 Seçilen şablona uygun olarak Anahat üzerinden istediğimiz gibi düzenlemeleri yapabiliriz. Örneğin harfler yerine daha farklı simgeler belirleyebiliriz. Madde İşaretleme ve Numaralama penceresinden Seçenekler sekmesinde 4 nolu seviye düzenlendikten sonra yandaki gibi bir durum ortaya çıkar Biçim Boyacısı Biçim boyacısının görevi herhangi bir yazının içerdiği tüm stilleri bir başka yazıya kopyalamaktır diyebiliriz. Bunu da bir örnekle açıklamaya çalışalım. Resim Türk Bayrağı Açıklama Yandaki yazının stil özellikleri; * Ravie yazı tipi, * 22 yazı tipi boyutu, * Kırmızı renkte vurgu. olsun. İmleci stili kopyalanacak metnin üzerine getirelim. Sonra standart araç çubuğu üzerinde bulunan Biçimlendirme Fırçası düğmesine tıklayalım. Biçimlendirme yapacağımız metni yazalım. 34

39 Yandaki yazının stil özellikleri; * Times New Roman yazı tipi * 12 yazı tipi boyutu * Dolgu(Vurgu) yok Türkiye Türkiye Fare imleci boya simgesini aldıktan sonra yazının üzerine farenin sol tuşu ile bir kez tıklayalım ve stilin yazıya uygulanmış olduğunu görelim Yazdırılamaz Karakterler Eğer yazdığımız bir yazı içinde boşluk ve giriş (Enter) tuşu gibi görünmeyen karakterleri görüntülemek istersek standart araç düğmesi üzerinde bulunan bu düğmeden ( ) faydalanabiliriz. Şekil 2.3: Yazdırılamaz Karakterler örneği Kırmızı dikdörtgen içindeki karakterler Giriş (Enter) tuşuna basıldığını, yeşil renkli dikdörtgen içindeki yana bakan ok işareti tab tuşuna basıldığını ve mor renkli dikdörtgen içindeki noktalar ise boşluk tuşuna basıldığını ifade etmektedir Belge Biçimlendirme Belgemizi istediğimiz düzen ve görsellikte yazmamız bizim için çok önemlidir. Bu işlemleri kelime işlemci programının belge biçimlendirme araçlarıyla yaparız. Belge biçimlendirme işlemlerinde neler yapabileceğimizi başlıklar hâlinde açıklayalım Sütunlar Bazı durumlarda sayfayı ikiye ya da daha fazla sayıda bölüme oluşturma ihtiyacımız olabilir. Bu durumu bir senaryo üzerinden anlatalım. 35

40 Senaryo Lise öğrencisi olduğunuzu farz edelim. Öğretmeniniz sizden aşağıdaki maddeleri yapmanızı istemiş olsun; 1- İstiklal Marşını bir sayfada iki sütun halinde yazınız 2- Sayfanın kenarlıkları olsun. 3- Sayfanın arka planında her bir sütunda birbirine sırt sırta bayrak resmi Olsun. Neler yapmanız gerekir? Ödevi hazırlamadan Önce Ne Bilmem Gerekiyor? Bu ödevi hazıralayabilmek için; ilk önce kelime işlemci programında bir metni nasıl sütunlara ayırabileceğimi, sayfaya kenarlık eklemeyi ve arkaplana resim ekleme ile onun üzerinde düzenleme yapabilmeyi bilmem gerekiyor. Ödevim İçin Gerekli Bilgileri Öğreniyorum Eğer bir sayfayı sütunlara ayırmak istiyorsak iki seçeneğimiz var. Bunlardan birincisi sayfa üzerinden hiçbir ayar yapmadan tüm sayfaları istenilen sütuna ayırmaktır. Diğer bir seçenek ise seçili metin üzerinden istenilen sütuna ayırmaktır. Bu şekilde diğer sayfalar bu seçimden hiçbir şekilde etkilenmez. Şekil 2.4: Biçim menüsünden Sütunlar alt menüsü Yanda sütunlar ile ilgili ekran gösterilmiştir. Her bir sütun arasında genişlik ve boşluk ayarları vardır. Bunun yanında ayırıcı çizgisinin yükseklik ve konum gibi ince ayarlarını yapmak da mümkündür. Şekil 2.5: Sütunlar 36

41 Sayfaya kenarlık eklemenin birden fazla yolu vardır. Bunlardan bir tanesi Biçim / Sayfa menüsüne tıklamaktır. Şekil 2.5: Sayfa Genel olarak sayfanın hangi kenarlarının çerçeveli olacağı, çerçevenin stili ve rengi, çerçeveden ne kadar uzakta bilgilerin yer alacağı, gölglendirme yapmak istiyorsak gölgenin konumu, uzaklığı ve rengi bu bölümden ayarlanmaktadır. Şekil 2.6: Sayfaya kenarlık ekleme Ekle / Resim / Dosyadan alt menüsünden bir Türk bayrağı ekleyelim. Resmi ekledikten sonra resmin her bir kenarında üç tane yuvarlatılmış yeşil dikdörtgenler bulunmaktadır. Sayfanın başka bir yerine tıkladığımız zaman bu tutamaçlar kaybolmaktadır. Tekrar geri getirmek için resmin üzerine bir kez tıklamak yeterli olacaktır. Köşelerdeki yuvarlatılmış yeşil dikdörtgenler çaprazlamasına resmi büyütürken, kenarların tam ortasında bulunan tutamaçlar ise sağa, sola, yukarı ve aşağı doğru resmi büyütmek için kullanılır. Görünüm / Araç çubukları / Resim alt menüsünden resim ile ilgili araç çubuğunu açabiliriz. Şekil 2.7: Fligran grafik kipi 37

42 Dosyadan: Resim üzerinde yapabileceğimiz bir pencere açar. ayarlamalar Şekil 2.8:Varsayılan grafik kipi Süzgeç: Ters yüzet, Yumuşak, Keskinleştirme, Gürültü yok et, Renk soldurma, Yaşladırma, Posterleştir, Pop türü, Kara kalem Taslak, Kabartma ve Mozaik gibi resim üzerinde çeşitli işlem yapmamızı sağlayan araçlar bulunmaktadır. Şekil 2.9:Gri tonlama grafik kipi Grafik Kipi: Açılır menü içinde özellikler listelenmektedir. Varsayılan ile resim olduğu gibi durur. Dosyadan özelliğinin yanındaki resim buna örnektir. Gri tonlama seçildiğinde siyah beyaz çıktı alınan görüntü oluşur. Süzgeç özelliğinin anlatıldığı resim buna örnektir. Siyah / beyaz özelliği seçildiğinde ise hemen sol taraftaki resim gibi bir resim oluşmaktadır. Filigran ise türk bayrağının olduğu ilk resme örnektir. Şekil 2.10:Siyah/ Beyaz grafik kipi Resim:%50 kırmızı Resim:%50 Yeşil Resim:%50 karşıtlık Resim:%50 Mavi Resim:%50 Parlak Resim:3.0 Kontrast derecesi (Gama) 38

43 Saydamlık: Dosyadan eklenen resim üzerinde yazdığımız sayı miktarınca saydamlık özelliği vermeyi sağlar. Şekil 2.11:Saydamlık Yatay Olarak Çevir: Dosyadan eklenen bir resmi yatay olarak çevirmeyi sağlar. Y eksenine göre tersini alır. Şekil 2.11:Yatay Olarak Çevir Dikey Olarak Çevir: Dosyadan eklenen bir resmi yatay olarak çevirmeyi sağlar. X eksenine göre tersini alır. Şekil 2.12:Dikey Olarak Çevir Adım Adım Uygulama Yapıyorum Yeni bir sayfa eklemek için Dosya menüsünden Yeni / Metin Belgesine tıklanır. Ekranın sağ tarafında bulunan kenarlık çubuğu üzerinden sayfa bölümüne geliyoruz. Kenarlık çubuğu gizli ise Görünüm menüsünden Kenar Çubuğu alt menüsüne tıklayın. Daha fazla seçenek için yanda kırmızı kutu ile gösterilen düğmeye tıklayın. 39

44 Açılan pencerede ilk önce satır ayarlamasını yapıyoruz. Baştan ikinci seçenek bize tüm kenarlarda çizgi olmasını sağlıyor. Diğer seçenekleri siz de deneyebilirsiniz. İkinci seçeneğe tıklayalım. İstediğiniz çizgi stillerinden bir tanesini seçebiliyorsunuz. Renk açılır kutusundan da istediğiniz rengi seçin. İstiklal marşını yazacağımız için ben kırmızı rengi seçtim. Kenarlık eklendikten sonra yazıların kenarlıklara göre ne kadar içeriden başlayacağını ayarladığımız bölümdür. Bunu 0.10" (inç) olarak ayarlayalım. Eğer kenarlıklara gölge eklemek konumunu, uzaklığını ve rengini ayarlayabiliriz. istersek buradan Kenarlık sekmesinin hemen yanında Sütun sekmesi vardır. Sütunları 2 olarak ya resimden ya da açılır kutudan ayalayabiliriz. Sütun sekmesinin sol alt köşesinde iki sütunu, ayırıcı çizgisi ile ayarlayabiliriz. Çizginin kalınlığını, sayfaya göre yükseklik yüzdesini ve çizginin başlama konumunu da ayarlayabiliriz. 40

45 Ekle menüsünden Resim / Dosyadan Türk Bayrağı resmini ekleyelim. Resmi arkaplana göndermek için resmin üzerinde sağ tuşa tıkladıktan sonra Metin Dağılımı / Arkaplanda alt menüsüne tıklayalım. Resmin üzerinde yazıların daha iyi okunabilmesi için %50 saydamlaştıralım. Resim Araç çubuğundan resmi yatay olarak çevirelim. Artık ödevimiz hazır. Şekil 2.13:Ödevin Bitmiş Hali 41

46 Sayfa Yönlendirme Sayfayı bazen dikey değil de yatay olarak kullanmak isteyebiliriz. Bunun için de Kenar çubuğundan sayfa bölümünden Yönlendirme üzerinden; 1. Dikey, 2. Yatay özelliklerinden birisini seçebiliriz. Şekil 2.14:Sayfa Yönlendirme Sayfa yönlendirme Dikey seçili Sayfa yönlendirme Yatay seçili Kenar Boşluğu Sayfada yazı yazılamaz alanları belirlediğimiz bölümdür. Yazının ya da bilgilerin en az ne kadar sayfanın içerisinden başlayacağını belirlemeyi sağlar. Varsayılan özellikler; Dar, Normal, Geniş, Yansıtılmıştır. Şekil 2.15:Kenar Boşluğu 42

47 Kenar boşluğu dar olarak seçildi. Kenar boşluğu normal olarak seçildi. Kenar boşluğu geniş olarak seçildi. Kenar boşluğu yansıtılmış olarak seçildi Boyut Sayfalar kullanım alanlarına göre çeşitli büyüklüklerde olabilmektedir. Varsayılan ayarlar; A3, A4, A5, B4, B5, C5, Mektup, Legal Şekil 2.15:Boyut 43

48 Boyut A3 seçildi. Boyut A4 seçildi. Boyut A5 seçildi. Boyut B4 seçildi. Boyut B5 seçildi. Boyut C5 seçildi. 44

49 Boyut Mektup seçildi. Boyut Legal seçildi. Yukarıda gösterilen kağıt boyutlarında cetvellerin ölçü birimi santimetre cinsinden ayarlanmıştır. Aralarındaki farkı çok rahat bir şekilde kıyaslayabilirsiniz. Örneğin A4 boyutu 8,27 X 11,69" olarak bilinmektedir. Her bir değeri 2,54 ile çarprasak X cm gibi bir sonuç elde ederiz Büyük / Küçük Harf Değiştir Yazı yazarken bazen harfler üzerinde otomatik değişiklikler yapmak isteyebiliriz. Open Office bu durumlar için bazı özellikler sunmaktadır. Bunlar; Tümce düzeni, küçük harf, BÜYÜK HARF, Her Sözcüğü Büyük Harfle Başlat, büyük küçük dönüşür özellikleridir. Şekil 2.16: Büyük / Küçük Harf Değiştirir Yukarıda bahsettiğimiz özellikleri bir örnek üzerinde deneyelim. Hangi durumlarda kullanılabileceğini daha iyi anlamış oluruz. 45

50 İlk olarak Tümce düzeni örneğini ele alalım. Cümleler her zaman büyük harfle başlar. Bu özelliği cümle haline getirmek için benin B si büyük olmak zorundadır. İmleç biçimlendirilecek cümle üzerinde yanıp sönerken ya da seçili durumda iken Tümce düzeni alt menüsüne tıklayalım. Yanda resimde görüldüğü gibi ben kelimesinin ilk harfi büyük hale geldi. Diğer karakterler ise olduğu gibi kaldı. İkinci olarak cümlemizin içinde hem büyük hem de küçük harfler var. İmleç biçimlendirilecek cümle üzerinde yanıp sönerken ya da seçili durumda iken küçük harf alt menüsüne tıklayalım. Yanda resimde görüldüğü gibi bütün harfler küçük hale gelmiştir. Bütün harflerin büyük olarak kullanıldığı en yaygın durumlar yazının başlıklarıdır. İmleç biçimlendirilecek cümle üzerinde yanıp sönerken ya da seçili durumda iken BÜYÜK HARF alt menüsüne tıklayalım. Bütün harflerin büyük harfe dönüştüğünü görebilirsiniz. 46

51 Open office menülerinde kelimenin ilk harfi büyük olan alt menüler mevcuttur. Bunun otomatik olarak nasıl yapıldığını öğrenmeye çalışalım. Yandaki cümleyi cümlemizi seçelim. yazdıktan sonra İmleç biçimlendirilecek cümle üzerinde yanıp sönerken ya da seçili durumda iken Her Sözcüğü Büyük Harfle Başlat alt menüsüne tıklayalım. Yanda resimde görüldüğü gibi her kelimenin ilk harfi büyük hale gelmiştir. Yandaki cümleyi yazalım. İmleç biçimlendirilecek cümle üzerinde yanıp sönerken ya da seçili durumda iken büyük küçük dönüştür alt menüsüne tıklayalım. Yandaki resimde görüldüğü gibi kelimelerin ilk harfleri küçük diğerleri ise büyük hale gelmiştir Sayfa Arkaplanı Sayfa arkaplanını değiştirmek için Biçim menüsünden Sayfa... alt menüsüne tıklayalım. Arkaplanın hangi renkte olmasını istiyorsak o rengi seçtikten sonra tamam düğmesine basalım. İstersek Olarak açılır kutusundan grafik menüsünden güzel bir resim de ekleyebiliriz. Şekil 2.17: Arkaplan rengini değiştirme 47

52 Sayfanın arkaplan rengi yeşil10 seçildi. Sayfanın arkaplanı grafikten resim seçildi Kesmeler / Sonlandırıcı Kesmeler bir yazıyı sonlandırmak için kullanılır. İşin mantığı kesme uygulanacak bölümü giriş tuşu ya da boşluklarla doldurmak otomatik olarak kesmeden sonra kullanılmayacak hale getirmektir. Şekil 2.18: Kesme ekleme Kesme yapılmak istenen metni yazınız. İmleç ise en alt satırda sonra kelimesinden hemen sonra yanıp sönmektedir. Ekle menüsünden Elle Kes... alt menüsüne tıkladıktan sonra Satırı sonlandır radyo düğmesini seçin ve tamam düğmesine tıklayın. Satırı sonlandırdığımız yerde imlecin olduğu yere giriş(enter) düğmesine basıldığını görüyoruz. Böylece satır sonlandırılmış oluyor. 48

53 Yine aynı örnek üzerinden..sonra kelimesinin hemen arkasında imleç yanıp sönerken Sütunu sonlandır radyo düğmesini seçin ve tamam düğmesine basın. İki sütun halinde bulunan bir sayfaya imlecin bulunduğu yerde Sütunu sonlandır özelliğini uyguladığımız zaman arada boşluk bırakmadan imleçten sonraki harfler yan sütuna kaydığını görüyoruz. Cümlenin sonunda da giriş (Enter) düğmesine basılmış olduğunu söylemeden geçmeyelim. Yine aynı örnek üzerinden..sonra kelimesinin hemen arkasında imleç yanıp sönerken Sayfayı sonlandır radyo düğmesini seçin ve tamam düğmesine basın. İmleçten sonraki harflerin Sayfayı sonlandır özelliği uygulandıktan sonra arada boşluk bırakmadan bir sonraki sayfanın ilk satırına odaklandığını görüyoruz. Yine cümle sonunda giriş(enter) tuşu karakteri de var. 49

54 Belge Bağlantıları Daha önceden metinlere nasıl köprü vereceğimizi öğrenmiştik. Şimdi ise köprü hakkındaki bilgilerimizi daha da arttıracağız. Köprüyü sadece internet sayfalarına erişmek için vermeyiz. Aynı zamanda bilgisayarımız içinde herhangi bir dosyaya bağlantı atamak için de kullanabiliriz. Şekil 2.19: Köprü Köprü vereceğimiz kelime ya da kelime gruplarını baştan seçiyoruz. Sonra köprü bağlantısı ekliyoruz. Erkan kocaman yazısı için yanda gösterilen ayarlamaları yapıyoruz. CTRL ile farenin sol tuşuna birlikte bastığımız zaman web sitenin açıldığı görülecektir. 50

55 Ayrıca istediğimiz metne ftp bağlantısını da verebiliyoruz. sitesine bağlantı vermek için yandaki bilgileri dolduruyoruz. Güvenlikten dolayı kullanıcı adı ve şifre gibi yerler gizlenmiştir. Yandaki bağlantıya tıkladığımız zaman aşağıdaki pencere açılmaktadır. Bize ulaşın yazısına e posta gönderecek bağlantıyı ekleyelim. Alıcı kısmına göndermek istediğimiz e posta adresini yazalım. Hemen altına ise konunun ne olduğunu yazalım. Uygula düğmesi ile kapat düğmesine bastıktan sonra aşağıdaki gibi olur. CTRL tuşuna farenin sol tuşu ile birlikte bastığımız zaman e posta gönderme ekranı açılır. 51

56 Gönderilecek e posta ile konu alanı otomatik olarak dolu geldi. Siz içeriği doldurduktan sonra gönderebilirsiniz. Yandaki metni yazınız. buradan metnini köprü vermek için seçiniz. Sol tarafta bulunan menüden belgeye tıklayın. Belgenin yolunu belirledikten sonra uygula ve kapat düğmelerine tıklayın. buradan yazan metne CTRL ile farenin sol tuşuna birlikte tıklarsak yeni bir ekranda pdf dökümanı açılır. Ofisin kendi programlarına ulaşmayı sağlayan Yeni Belge menüsüne tıklayın. Yeni open office belgesini nerede açmak istiyorsanız klasör düğmesinden yerini belirleyin. Dosya türünü seçin. Hangi metin üzerine bağlantı vermek istiyorsanız onun adını yazın. Uygula ve kapat düğmesine tıklayın. buradan yazan bağlantıya tıkladığımız zaman aşağıdaki ekran açılır. 52

57 Senaryo1 isminde yeni bir sayfa açmış oldunuz. Açtığınız yeri daha önceden belirlediğiniz için tekrar ulaşmada hiç bir sorunla karşılaşmayacaksınız Varsayılan Biçimlendirme Daha önceden biçimlendirmeye otomatik sağlar. belirlediğimiz olarak ulaşmayı Şekil 2.19: Varsayılan Biçilendirme Varsayılan biçilendirmeleri yapabilmek için Araçlar / Seçenekler OpenOffice Writer / Temel Yazı tipleri bölümüne tıklamak gerekir. Şekil 2.20: Seçenekler- Temel Yazı Tipleri 53

58 Stiller ve Biçimlendirme Karakter Biçemleri Kenar çubuğu üzerinde Özellikler ana menüsünün hemen altında yer alan Stiller ve Biçimlendirme ana menüsündeki alt menüler; Paragraf Biçemleri, Karakter Biçemleri, Çerçeve Biçemleri, Sayfa Biçemleri, Liste Biçemleri, Doldurma Biçem Kipi Seçimden Yeni Biçem gibi alt menüler yer almaktadır. Şekil 2.21: Stiller ve Biçimlendirme Aşağıdaki özellikler Karakter Biçemleri sekmesinden seçili kelimeye uygulandıktan sonra elde edilmiştir. Özellik Uygulandıktan Sonraki Durum kelime Alıntı kelime Ana dizin girişi kelime Başlangıcı Büyüt kelime(etki yok) Başlık Karakterleri kelime(etki yok) Daktilo Yazı Tipi kelime Değişken kelime Dikey Numaralama Simgesi kelime İnternet Bağlanıtısı Dipnot Karakterleri kelime(etki yok) 54

59 Dipnot Sabitleyicisi kelime Dizin Bağlanıtısı Kelime (Etki yok) Kaynak Metin kelime Kullanıcı Girişi kelime Kuvvetli Vurgu kelime Madde işaretleri kelime Numaralama Simgeleri kelime (Etki yok) Örnek kelime Satır Numaralama kelime (Etki yok) Sayfa Numarası kelime (Etki yok) Sonnot karakterleri kelime (Etki yok) Sonnot Sabitleyicisi kelime Tanım kelime (Etki yok) Telaffuz için özel not kelime varsayılan kelime (Etki yok) vurgu kelime Yer tutucu KELİME Ziyaret Edilmiş İnternet Bağlantısı kelime Yukarıdaki tablo üzerinde bazı stillerin yanında (Etki yok) yazısını siz de görmüşsünüzdür. Bunlardan herhangi biri üzerinde değişlik yapabiliriz. Konu anlatımı için biz Tanım stili üzerinde değişiklik yapacağız. Zaten yanında (Etki yok) yazıyordu. Tanım stili üzerinde değişiklik yapmadan önce yeni bir stil nasıl oluşturulur onu görelim. Fare ile boş bir ekran üzerinde iken sağ tuşa tıklayalım. Açılan menüden Yeni... alt menüsünü seçelim. Aşağıda tabloda ilk satırda gösterilen pencere açılacaktır. Şekil 2.22: Yeni stil ekleme 55

60 Yeni bir karakter biçimi oluşturmak için önce onun adını belirlememiz gerekmektedir. Ad kısmına Yeni Stil yazalım. Bağlanılan açılır kutusundan diğer stillerden ayrı olmasını istediğimiz için Hiçbiri özelliğini seçelim. Eğer başka bir stile bağlamak istersek mesela Alıntı gibi adını seçmek yeterlidir. Kategori otomatik olarak Özel Biçemler gelmektedir. Stiller ve Biçimlendirme ekranının en altında yer alan açılır kutuda özelliklerin gösterim şekli yer almaktadır. Bunlar; Hiyerarşik, Tümü, Kullanılan Biçemler, Özel Biçemler gibi dört tane gösterim biçimi vardır. Yeni bir stil eklediğimiz zaman kategori bölümünde tek bir tane gösterim şekli vardır. O da Özel Biçemler olarak karşımıza çıkmaktadır. Oluşturmak istediğimiz stilin yazı tipini belirleyebiliriz. Yandaki ekranda yazı tipi Comic Sans Ms, yazı şekli Kalın italik, boyut 13nk dil ise Türkçe olarak seçelim. 56

61 Yazı tipi efektleri sekmesine geçelim. Yanda gösterilen pencerede yazı tipi rengi Kırmzı, efektler küçük harf, kabartma kabartmalı, üstü çizili kalın, üstü çizgi rengi Çizelge 11, üstü çizili yok, altı çizili kalın, altı çizili rengi kırmızı 5 ile tekli kelimeler özelliğinin başındaki onay düğmesi de işaretlidir. Tekli kelimeler özelliği işaretlendikten sonra boşluklarda alt ve üstte çizgiler kaybolmaktadır. Konum sekmesine geçelim. Yazdığımız yazı matematikle ilgili olduğu zaman üst simge veya alt simge gibi özelliklerden birini seçebiliriz. Tablolarda döndürme özelliği çok kullanılmaktadır. Yazının harf aralıklarını da aralık özelliğinden değiştirebiliriz. Yandaki ekranda aralık genişletilmiş ve 3,0 nk olarak seçilmiştir. Arkaplan sekmesine geçelim. Arkaplan ya da vurgu olarak vermek istediğimiz bir rengi seçelim. Tamam düğmesine tıkladığımız zaman stil oluşturma işlemini başarıyla tamamladık demektir. 57

62 Sol tarafta yeni oluşturduğumuz stilin adı gelmiştir. Artık herhangi bir yazıya stilimizi eklemek için; seçili yazıya Yeni stil yazan alt menüye fare ile çift tıklamak yeterli olacaktır. Daha önceden oluşturulan Tanım özelliğini değiştirmek için Tanım yazısının üzerinde iken farenin sağ tuşuna tıklayalım. Açılan menüden Değiştir alt menüsünü seçelim. Yukarıdaki ekranlarda gösterildiği gibi istediğimiz değişiklikleri de yapabiliriz Paragraf Biçemleri Alttaki açılır kutudan alt menüler listelenmiştir. Bunlar; Hiyerarşik, Tüm Biçermler, Kullanılan Biçemler, Otomatik, Metin Biçemleri, Bölüm Biçemleri, Liste Biçemleri, Dizin Biçemleri, Özel Biçemler, Html Biçemleri, Koşullu Biçemler olarak listelenmektedir. Şekil 2.23: Yeni paragraf stili ekleme 58

63 Paragraflarda sürekli kullandığımız özellikler için yeni bir stil tanımlamak ve o tanımlı stili seçili durumda iken kullanmak bizim için çok faydalı olacaktır. Eğer hiçbir stil seçmedi isek ofis varsayılan adında bir stil üzerinden bize hizmet sunacaktır. Tüm yazdığımız yazıları varsayılan stili seçili olarak yazmaktayız. Şimdi yeni bir paragraf stili nasıl oluşturulur onu öğrenelim. Yönetici sekmesine geçelim. Yeni paragraf biçemi için yeni bir ad belirleyelim. Sonraki biçemi de aynı adla girebiliriz. Bağlanılan açılır kutusuna diğerlerinden bağımsız olması için Hiçbiri özelliğini seçelim. Kategori alanında artık diğer biçemlerde kendini göstermektedir. Özel biçemi seçebiliriz. Girinti ve Aralıklar sekmesine geçelim. Girinti metinden önce ve metinden sonra boşluk bırakmayı otomatik hale getirmektedir. Metinden önce 0,50" ve metinden sonra ise 1,00", ilk satır için satır başı başlığını otomatik olarak vermek için otomatik özelliğinin başındaki onay kutusunu işaretliyebiliriz. Aralık bölümü ise paragrafın üstünden ve aşağısından boşluk bırakmayı sağlamaktadır. İkisini de 0,40" olarak belirleyelim. Satır aralığını iki satır seçelim. 59

64 Hizalama sekmesine tıklayalım. Seçenekler bölümünde paragrafın sola, sağa, ortaya ve yasla seçenekleri ile nasıl görüneceğini belirleyebiliriz. Yasla seçeneği ile daha düzgün bir görünüm elde etmek için o özellik seçilmiştir. Son satırın solda, ortala ve yasla seçenekleri ile konumunu belirleyebiliriz. Metinden metne özelliğini otomatik olarak bırakmak en mantıklı seçim olacaktır. Bir önceki kelimenin durumuna göre otomatik olarak düzenlenir. 60

65 Yukarıdaki ekranların çoğunu daha önceden açıkladığımız için tekrar açıklama yazmaya gerek duyulmamıştır. Paragraf biçemleri ekranının altına yeni oluşturduğumuz biçem eklenmiştir. Biçem seçili konumda iken yanda resimde görüldüğü gibi yazmaya devam edecektir. Ya da bir paragrafı seçtikten sonra hazırladığımız biçemi uygulayabiliriz. 61

66 Çerçeve Biçemleri Çerçeve biçemlerini anlatmadan önce baştan çerçeve nasıl eklenir ve hangi amaçla kullanılır onun üzerinde durmak istiyorum. Sayfa üzerinde şekil ve grafikler ile çalışırken açıklama yazmak ve şeklin istediğimiz yerine açıklamayı getirebilmek gerçekten zordur. Bu zor durumdan bizleri çerçeveler kurtarır. Yazmış olduğumuz açıklamayı istediğimiz yere sürekleyip bırakabiliriz. Şimdi çerçeve nasıl eklenir onu anlatalım. Ekle menüsünden Çerçeve... alt menüsünü seçelim. Aşağıdaki gibi bir pencere açılacaktır. Şekil 2.24: Çerçeve Şekil 2.25: Çerçeve Penceresi Çerçeveyi seçili bir metne ekleyebileceğimiz gibi Çerçeve... alt menüsüne tıklamakla da ekleyebiliriz. En iyi yönetem seçili bir metne çerçeve eklemektir. Metni yazdıktan sonra seçelim. Ekle menüsünden Çerçeve... alt menüsüne tıklayalım. Hiçbir ayar yapmadan Tamam düğmesine tıklarsak metne çerçeve eklenmiş olacaktır. Artık fare imleci + olunca istediğiniz yere sürükleyebiliriz. 62

67 Çerçeve Biçemleri bir çok özellikten oluşmaktadır. Bunlar; Çerçeve, Derkenar, Etiket, Filigran, Formül, Grafik, Ole varsayılan özelliklerdir. Şekil 2.24: Çerçeve Biçemleri Çerçeve biçemleri ekranında boş bir yerde farenin sağ tuşuna tıkladığımız zaman Yeni... alt menüsü açılır. Yeni... menüsüne tıkladıktan sonraki işlemleri tablo üzerinden anlatalım. Yönetici sekmesine geçelim. Çerçevemiz için yeni bir ad belirleyelim. Yandaki ekranda yeni bir ad olarak Yeni Çerçeve Stili olarak bir isim belirledik. Bağlanılan açılır kutusundan Hiçbiri değerini seçelim. Eğer istersek önce oluşturduğumuz yeni stile daha fazla stil ekleyebiliriz. Kategori olarak da Özel Biçemler tek seçim halinde karşımıza gelmektedir. 63

68 Tür sekmesine geçelim. Yeni oluşturulacak çerçevenin genişliğini iki özellik ile ayarlaryabiliriz. Birincisi (")inç cinsinden ikincisi de göreceli özelliğinden % olarak belirleyebiliriz. En iyisi otomatik olarak yazının genişliğini kendi ayarlamasıdır. Aynı özellikler yükseklik için de geçerlidir. Burada da en iyi seçenek otomatik boyut olarak karşımıza çıkmaktadır. Çerçeve stili uygulandığında çerçevenin yeni konumunu belirlemek için kullanılır. Yandaki özellikler uygulandığı zaman çerçeve sayfanın sol üst köşesinde yer alır. Ayrıca çerçeveyi sayfanın kenarlıkları arasında konumlandırmak da mümkündür. Seçenekler sekmesine geçelim. Burada metin yönünü belirleyebiliriz. Bunlar; Soldan sağa (yatay), Sağdan sola (yatay), Soldan sağa (dikey), Üst düzey nesne ayarlarını kullan Metin dağılımı sekmesine geçelim. Ayarlar burada çerçeveyi aynı resimmiş gibi davranmaya zorlamaktadır. Çerçeve Metin dağılımı sekmesinden ayarlar bölümünden Hiçbiri seçildiğinde sayfadaki çerçeve ve metin iki ayrı nesne gibi davranmaktadır. Çerçeve yukarıda, yazılar ise hemen altında yer almaktadır. 64

69 Ayarlar bölümünden Önce özelliğini seçelim. Çerçevenin hemen önünde yazılar yer almaktadır. Ayarlar bölümünden Sonra özelliğini seçelim. Çerçevenin hemen arkasında yazılar yer almaktadır. Ayarlar bölümünden Paralel özelliğini seçelim. Çerçeve yazıların almaktadır. ortasında yer Ayarlar bölümünden İçinden özelliğini seçelim. 65

70 Çerçeve yazıları bir örtü gibi örtmektedir. Çerçeve altında olan yazıları bu özellikte göstermemektedir. Ayarlar bölümünden özelliğini seçelim. En uygun En uygun özelliği seçildiğinde ise çerçeveyi ister sağa isterse de sola kaydıralım yazıların hep beraber ayrılmadan bir bütün olduğu görülecektir. Metin dağılımı sekmesinin sol alt köşesinde bulunan Boşluk bölümü ise çerçeveden ne kadar uzaklıkta metnin başlayacağını belirlemek için kullanılır. Bir önceki örnekteki metne 0,80" özelliği uygulandıktan sonra çerçevenin sağından ayrılan boşluğu görebilirsiniz. 66

71 Bütün ayarlamaları yaptıktan sonra tamam düğmesine tıklıyoruz. Çerçeve biçemlerinde Yeni Çerçeve Stili adında yeni stilimiz oluştu. Daha önceden oluşturulmuş çerçeve seçili iken yeni oluşturduğumuz stilin ismi üzerine farenin sol tuşu ile çift tıklarsak sayfanın sol üst köşesine çerçevemiz yerleşecektir Sayfa Biçemleri Sayfa biçemi denince aklımıza ilk gelmesi gereken kenar boşlukları ayarlanmış sayfalar gelmelidir. Yüklü bazı sayfa biçemleri var. Bunlar; Şekil 2.25: Sayfa Biçemleri Dipnot, Dizin, Html, İlk Sayfa, Sağ sayfa, Sol sayfa, Sonnot, Varsayılan, Yatay, Zarf olmak üzere çeşitli biçemler vardır. 67

72 Sayfa Biçemi Dipnot seçildi. Sayfa Biçemi Dizin seçildi Sayfa Biçemi HTML seçildi. Sayfa Biçemi İlk Sayfa seçildi. Sayfa Biçemi Sağ Sayfa seçildi. Sayfa Biçemi Sol Sayfa seçildi. 68

73 Sayfa Biçemi Sonnot seçildi. Sayfa Biçemi Varsayılan seçildi. Sayfa Biçemi Yatay seçildi. Sayfa Biçemi Zarf seçildi. Bir örnek üzerinden kendi sayfa stilimizi oluşturalım. Yanda resimde görüldüğü gibi boş bir ekranda farenin sağ tuşuna basalım ve açılan menüden Yeni... komutuna tıklayalım. 69

74 Yönetici sekmesine geçelim. Adını A3 Sayfa Stili olarak belirleyelim. Sonraki biçem de aynı adla olsun. Kategori ise Özel Biçemler olsun. Sayfa sekmesine geçelim. Biçim A3 olsun. Genişlik ve yükseklik otomatik olarak değişecektir. Yönlendirme de yatay olsun. Sayfa sekmesinin sol alt köşesinde bulunan kenar boşluklarını ayarlayabiliriz. Sayfa sekmesinin sağ alt köşesinde bulunan ayarları olduğu gibi bırakalım. Daha önceden ayarladığımız stil varsa doğru kayıt özelliğine onay işaretini koyduktan sonra biçem seçebiliriz. Arkaplan sekmesine geçelim. Burada daha önceden anlattığımız gibi düz renkleri kullanabildiğimiz gibi bunun yerine sevdiğimiz bir grafiği de ekleyebiliriz. Tür alanından grafiğin konumunu da ayarlamak mümkündür. Grafiğin konumunu daha aşağı gelecek şekilde ayarlayabiliriz. 70

75 Kenarlık sekmesine geçelim. İlk önce satır ayarlamasını yapalım. Tüm kenarlarında çizgi olması için baştan ikinci varsayılan özelliği seçelim. Çizgi stilini 5,0 pt ve rengini kırmızı olarak belirleyelim. Kenarlık sekmesinde sağ üst köşede yazıların kenarlıklardan ne kadar uzakta başlayacağı ile ilgili ayarlar bulunmaktadır. En alttaki eşitleme onay kutusunu seçersek tüm kenarlıklar için aralık değerleri otomatik olarak değişecektir. Kenarlık sekmesinin en altında gölge stili bulunmaktadır. Baştan üçüncü şekle tıklayalım. Uzaklık değeri, gölge efektinin kenarlıktan ne kadar uzağa kadar uzanacağı ile ilgilidir. Renk değeri gölgenin rengini belirlemektedir. Sütun sekmesine geçelim. Eğer oluşturduğumuz sayfa stilinde sürekli sütunlara ihtiyacımız varsa buradan duruma göre sütun oluşturabiliriz. Bizim şu an sütunlara ihtiyacımız olmadığı için burayı boş geçiyoruz. Dipnot, Üst bilgi ve Alt bilgi sekmeleri daha sonra ayrıntılı işleneceği için burada fazla üstünde durulmamıştır. Tamam düğmesine tıklayabiliriz. 71

76 A3 Sayfa Stili adında oluşturduğumuz stili yanda ekranda görebiliriz. Eğer sayfayı kaydetmeden kapatırsak oluşturduğumuz stiller de kaybolmaktadır. Bunun için sayfayı bir isimle kaydetmeyi unutmayalım. A3 Sayfa Stili adına farenin sol tuşu ile çift tıkladığımız zaman sayfanın biçemi de değişecektir. Yeni oluşturduğumuz karşımızda durmaktadır. sayfa biçemi Yeni oluşturduğumuz biçemler hoşumuza gitmezse değiştirmek isteyebiliriz. Biçemin adı üzerinde iken farenin sağ tuşuna tıklayalım. Açılan menüden Değiştir, Sil gibi alt menülerden birini seçebiliriz Liste Biçemleri Liste biçemleri çeşitli biçemlerden oluşmaktadır. Bunlar; Liste 1, Numaralama 3, Liste 2, Numaralama 4, Liste 3, Numaralama 5, Liste 4, Liste 5, olarak listelenmektedir. Numaralama 1, Numaralama 2, Şekil 2.26: Liste Biçemleri 72

77 Liste 1 biçemi seçildi. Liste 2 biçemi seçildi. Liste 3 biçemi seçildi. Liste 4 biçemi seçildi. Liste 5 biçemi seçildi. Numaralama 1 biçemi Numaralama 2 biçemi Numaralama 3 biçemi Numaralama 4 biçemi Numaralama 5 biçemi Yeni numaralama biçemi oluşturmak için Liste Biçemleri ekranından boş bir yere tıklayalım. Farenin sağ tuşuna tıkladıktan sonra açılan menüden Yeni... menüsünü seçelim. Yönetici sekmesine geçelim. Biçemin adı kısmına Yeni Madde Numaralama yazalım. Kategori ise Özel Biçemler olarak gelmektedir. 73

78 Hazır liste ve numaralama biçemlerinde bulunmayan grafik tabanlı bir biçem oluşturmak için grafik sekmesinden istediğimiz biçemi seçebiliriz. Konum sekmesi, madde işaretlemeyi anahat olarak kullanmak istersek diye her seviyedeki sekme durağı, numaralama hizası, hizalama yeri ve girinti yeri gibi daha ince ayarları yapabilmeye imkan veren bir yerdir. Tek tek bütün seviyedeki ayarları yapabiliriz. Ya da varsayılan ayarları da kullanabiliriz. Grafik olarak yanda resimde gösterildiği gibi hazır bir resim de seçebiliriz. Bilgisayarımdan klavye.gif adında bir resmi numaralama olarak ayarlıyorum. Hizalama kısmı ise eklediğimiz resmi hangi konumda göstermek istiyorsak ona göre ayarları yapabileceğimiz bölümdür. Seçili listeye yeni biçemi eklemek için Yeni Madde Numaralama yazısına çift tıklayabiliriz. İşte tamamen kendi zevkinize göre yep yeni madde ve numaralandırma biçemimiz olmuş oldu. 74

79 3. BELGE DENETİMİ Bu bölümde belge denetimi için gerekli olan yazım, dil bilgisi ve dil ayarlarını öğreneceğiz Dil Ayarları Open office dünyanın her yerinde kullanılan bir ofis türüdür. İşletim sistemin diline bağlı olarak otomatik olarak dili düzenlemektedir. Eğer işletim sistemi diliniz yerel dilinizden farklı bir dil ise dil ayarlarını yapmanız gerekecektir. Dil ayarlarını değiştirmek için Araçlar menüsünden Seçenekler alt menüsüne tıklayalım. Şekil 3.1: Dil Ayarlları Yukarıda resimde gösterilen ayarları yaptıktan sonra yazım kuralları ile ilgili sorunlar büyük ölçüde azalacaktır Yazım ve Dil Bilgisi Dil bilgisi ayarlarını yapabilmek için libreofis eklentilerinden zemberek-ooo1.0_rc4.oxt yüklemek gerekmektedir. 75

80 Araçlar menüsünden Uzantı Yöneticisi.. alt menüsüne tıklayalım. Uzantı yöneticisinden ekleye tıklayalım. Aşağıda gösterilen OpenOffice\Yazilim\Eklenti\zemberekooo-1.0_rc4.oxt dosyasını kuralım. Zembrerek imla denetimi kurulduktan sonraki hali yanda gösterilmektedir. 76

81 Aşağıdaki şekil 3.2'de boyle kelimesinin üzerine gelinip klavyeden F7 tuşuna bastığımızda karşımıza gelen Yazım denetimi ve dil bilgisi penceresi görülmektedir. Şekil 3.2: Yazım Denetimi ve Dil Bilgisi Buradaki pencerede bir kez yoksay seçeneğine tıklandığında sözcüğü bir defaya mahsus ayni şekilde bırakacaktır, tümünü yoksay tıklandığında kelimenin bu şekilde yazıldığını program görmezden gelecektir. Değiştir butonuna tıkladığımızda alt seçeneklerde doğru sözcük varsa onu var olan kelimenin yerine atayacaktır. Tümünü değiştir seçeneği ile mevcut kelimeyi belgedeki her yerde değiştirecektir. Sözlüğe ekle seçeneğini tıkladığımızda istenilen kelimenin sözlüğe eklenmesi sağlanacaktır Heceleme Heceleme cümlelerin sorunda yer alan kelimeleri otomatik olarak bölmeyi sağlar. Heceleme özelliği olmadığı zaman sayfanın sonunda girinti ve çıkıntılar çok olmaktadır. Heceleme özelliği sayesinde girinti ve çıkıntıların sayısı çok azalmaktadır. Ne yazık ki şu an çalışmamaktadır. Şekil 3.3: Heceleme 77

82 Şekil 3.4: Yazım Yardımı Eğer heceleme doğru bir şekilde çalışsa idi aşağıdaki gibi bir durum oluşurdu. Yukarıdaki pencerede heceleme ile ilgili ek özellikler gösterilmektedir Kelime Sayısı Araçlar menüsünden Kelime Sayısı seçildiğinde açık olan sayfada kaç kelime ya da kaç harf olduğunu gösteren pencere gelmektedir. Şekil 3.5: Kelime Sayısı 78

83 Araçlar menüsünden Kelime Sayısı alt menüsüne tıkladığımız zaman yandaki pencere açılır. İstatistik sonuçları yanda ekranda ayrıntılı bir şekilde gösterilmiştir. Seçili karakterlerin içine boşluk tuşu da dahil olmaktadır. Şekil 3.6: Kelime Sayısı Penceresi 3.5. Eşanlamlılar Sözlüğü Eşanlamlılar sözlüğü burada çalışan ofis ile uyumlu değil. Şekil 3.7: Eş anlamlılar sözlüğü 3.6. Otomatik Düzeltme Seçenekleri Şekil 3.8: Otomatik Düzeltme 79

84 Neyseki Türkçe'nin dil bilgisi ile ilgili kurallarda çok da yalnız değiliz. Yardımıza otomatik düzelt penceresi yetişiyor. Pencereyi inceleyerek eksikleri kendimiz tamamlayabiliriz. Mesela acaip kelimesi yazıldığında acayip olarak çevirecek kısmı Yeni düğmesine bastıktan sonra listeye eklenmiş olacaktır. Şekil 3.9: Otomatik Düzeltme İstisnalar Sekmesi Yukarıdaki ekranda genelde ingilizce kelimelerin kısaltmaları var. Siz en çok kullandığınız kısaltmaları Yeni düğmesine bastıktan sonra ekleyebilirsiniz. Şekil 3.10: Otomatik Düzeltme Seçenekler Sekmesi Yukarıdaki ekranda bazı seçenekler yer almıştır. Mesela URL Tanıma özelliklerinin başındaki onay işaretini kaldırırsak www ile başlayan web adreslerini mavi bağlantı şeklinde göstermeyecektir. 80

85 Otomatik tamamlama özelliği bir çok yönden fayda sağlar. Mesela aça kelimesini yazdıktan sonra hemen kelimenin devamında bilirsiniz gibi yardımcı harflerle tamamlamak için yol gösterir. Giriş (Enter) tuşuna bastığımız zaman kelime artık yazılmış olur. Boşluk tuşuna ya da yazmaya devam edersek de kendiliğinden kaybolmaktadır. Şekil 3.11: Otomatik Düzeltme Kelime Tamamlama Sekmesi Yukarıda gösterilen penceredeki özellikleri açıklayalım. Eğer kelime tamamlama özelliğini kullanmak istemiyorsanız kelime tamamlamayı etkinleştir özelliğinin onay kutusundaki çeltiği kaldırmanız gerekecektir. Yazdığınız kelimelerden sonra seçili halde değil de sadece öneri olarak gözükmesini isterseniz ipucu olarak göster onay kutusunu işaretlemeniz gerekmektedir. Kelimeleri topla özelliği ise yazmış olduğunuz kelimeleri hafızasına aldıktan sonra liste halinde biriktirmektedir. Eğer yazım hatası olan bir kelimeye rastgelirseniz Girişi sil düğmesine tıklamanız yeterli olacaktır. Birlikte kabul et açılır kutusunda onay vermeniz için hangi tuşu kullanmak istediğinizi sorar. Genellikle bu tuş, giriş (enter) tuşu olarak kullanılmaktadır. Siz isterseniz tab, boşluk, end ve right gibi tuşları atayabilirsiniz. Kelimeleri topla özelliği aktif halde iken en az kelime uzunluğu ile en fazla kelime uzunluğunu da ayarlayabilirsiniz. 81

86 3.7. Yorum Ekleme Sayfanın kenar boşluklarına yazdığımız yazı ile ilgili açıklayıcı notlar yazabiliriz. Ekle menüsünden Yorum alt menüsüne tıkladığımız zaman aşağıdakine benzer yorum satırı açılır. Şekil 3.12: Yorum Ekleme Klavyeden CTRL+Alt+C tuşlarına birlikte basıldığında da yorum satırı eklemek mümkündür. Yorumları silmek için Yorumu Sil, Bilinmeyen Yazar Tarafından Yazılmış Tüm Yorumları Sil ve Tüm Yorumları Sil seçenekleri vardır. Aynı kelimeye birden fazla yorum eklemek de mümkündür. Alttaki satırda önce gelen harfe eklenen yorum da daha üstte yer almaktadır. 82

87 3.8. Değişiklikler Sizin için önemli olan sayfanın başkaları tarafından değiştirilmediğinden emin olmak isteyebilirsiniz. Bunun için bir kaç yöntem mevcuttur. İlk örneğimiz güvensiz bir yöntem olacaktır. İsterseniz adım adım tabloda uygulama yapalım. Şekil 3.13: Değişiklikler Değişikliklerin izlenebilmesi için Kayıt alt menüsünün başında çeltik (tick) olması gerekiyor. Yoksa bütün uğraşlarınız boşa gidebilir. Sayfamıza yandaki gibi bir yazı yazalım. Sonra onu kaydedelim. Sayfayı tekrar açalım. Sonra yandakine benzer bir yazı yazalım ve sayfayı tekrar kaydedelim. Değişiklikleri görebilmek için alt menüsüne tıklayalım. Göster Evet yandaki gibi bizden sonra yazılanlar belli oldu. Şimdi istersek bu yazılanları kabul ederiz istersek de redderiz. 83

88 Yazılanlar üzerinde ne yapmak istediğimizi yanda gösterilen Kabul Et veya Reddet alt menüsü ile belirlemiş olacağız. Yandaki ekranda da görüldüğü gibi seçtiğimiz satırları kabul ya da redderiz. Hepsini kabul ya da reddetmek istersek Tümünü Kabul Et ya da Tümünü Reddet düğmelerine tıklamak yeterli olacaktır. Eğer kabul et seçeneklerini içeren düğmelere tıklarsak farklı renkteki yazılar siyah yazıya dönecektir. Reddet düğmelerinden birisine tıklayacak olursak sonradan yazılanlar silinecektir. Tümünü Kabul Et düğmesine tıkladıktan sonra yazı yandaki gibi olur. Eğer sizden sonra sayfa üzerinde değişiklik yapacak kişi Kayıt alt menüsü üzerinde bulunan çeltiği kaldırdıktan sonra yazıya devam etse ne tür değişiklikler yaptığı bilinemeyecektir. Kimse yukarıdaki gibi bir durumla karşılamak istemez herhalde. Bunun için Kayıtları Koru... alt menüsü bizim yardımımıza koşmaktadır. Bu alt menüye tıklayın. Sizden parola soran bir ekran açılacaktır. 84

89 Parolanızı girebilirsiniz. Parola girerken dikkat etmemiz gereken husus parolanın harf, sayı ve özel karakterlerden oluşmasının güvenlik için çok önemli oluşudur. Tekrar önceki senaryoya dönecek olursak belgeyi açtıktan sonra Kayıt alt menüsünün önündeki çeltiği kaldırmaya çalıştığımızda yandaki parola ekranı gelecektir. Evet güvenliği sağlamış olduk Belgeyi Karşılaştır Farklı isimlere sahip aynı içerikteki belgelerin üzerindeki değişiklikleri görmemizi sağlayan bir özelliktir. Düzen menüsünden Belgeyi Karşılaştır... alt menüsüne tıkladığımız zaman karşılaştırılmak istenen belgeyi soran bir pencere açılır. Açılan bu pencereden aynı belgenin eski bir adını buluruz. Tamam düğmesine tıkladıktan sonra değişklikler sayfaya yansıtılmış halde bize gelir. Aşağıdakine benzer bir sayfa oluşturun. Şekil 3.14: Belgeyi Karşılaştır Adsız2.odt isimli dosyamız 85

90 Adsız22.odt isimli dosyamız Adsız2.odt ( belgenin son hali) isimli belgemiz açıkken daha önceden oluşturulmuş eski belgeyi (Adsız22.odt) açalım. Düzen menüsünden Belgeyi Karşılaştır.. alt menüsüne tıkladığımız zaman Ekle yazan bir pencere açılır. Daha önceden aynı belgenin bir kopyası olan bu belgeyi seçelim ve aç düğmesine tıklayalım. Yeni belge üzerinden bulunan Erkan Kocaman yazısı, eski belge üzerinde bulunmadığından Değişiklik olarak algılanmış olmaktadır. Kabul Et düğmesine tıkladığımız zaman yeni belgede yazılı olduğu halde onaylanmış olacaktır. Böylece tekrar siyah yazı haline dönecektir. Reddet düğmesine tıkladığımız zaman ise Erkan Kocaman ifadesi silinecektir. 86

91 Biraz önceki durumun tam tersini yapalım. Eski belge içinde iken daha sonradan oluşturulmuş ve üzerine veri eklenmiş bir belgeyi açalım. Sayfada yapılan değişklikler gösterilmektedir. Erkan Kocaman ifadesi eski belgede olmadığı için üzeri tek çizgi halinde gösterilmektedir. Bir de sayfanın sağ üst köşesinde resim olduğu halde eski belge üzerinde gösterilmedi. Demekki yazılar üzerindeki değişiklikler gösterilmektedir. 87

92 4. SAYFA YAPISI Bu bölümde hazırlamış olduğunuz belgenin üst bilgi, alt bilgi, dipnot ve yazdırma ayarlarının nasıl yapılacağını öğreneceğiz Üst Bilgi- Alt Bilgi Çalışmakta olduğunuz belgeye üst ve alt bilgi ekleyebilirsiniz. Üst bilgi ve alt bilgi dokümanın sayfa sınırlarının dışında kalan başlık, tarih ve sayfa numaralarının eklenebileceği kısımdır. Üst bilgi ve alt bilgi alanlarına eklenebilecek alanlar yanda gösterilmiştir. Bunlar; Tarih, Zaman, Sayfa Numarası, Sayfa Sayısı, Konu, Başlık, Yazar olarak listelenmektedir. Şekil 4.1: Alanlar Özellik Eklendikten Sonraki Görünüm Tarih 04/08/14 Zaman 21:18:24 Sayfa Numarası 92 Sayfa Sayısı 170 Konu Metin Belgesi ile ilgili konuyu anlatır Open Office Metin Belgesi Kitabı Başlık Open Office Metin Belgesi Kitabı Yazar Erkan Kocaman 88

93 Ekle menüsünden Üst bilgi / Varsayılan seçildikten sonra sayfanın üst kenarı ile metin alanı ortasında bir yer açılır. Ekle menüsünden Alt bilgi / Varsayılan seçildikten sonra sayfanın alt kenarı ile metin alanı ortasında bir yer açılır. Alt bilgide genellikle sayfa numaraları yer almaktadır. Sayfa numaraları her sayfa eklendiğinde otomatik olarak artar. 89

94 Daha önceden sayfa biçemini anlatırken üst bilgi, alt bilgi ve dipnot konularına sonra değineceğimizi söylemiştik. Şimdi ayrıntılı bir şekilde konumuza kaldığımız yerden devam edelim. Sayfa biçeminden üst bilgi sekmesine geçin. Üst bilgide onay kutusunun çeltiği normalde yoktur. Ama işaretlediğiniz anda sayfada üst bilgi alanı aktif hale gelecektir. Sol/sağ içerik aynı özelliğinin onay kutusu işaretsiz olduğu zaman tamam düğmesine bastığınızda imleç üst bilgide yanıp sönmeye devam edecektir. Sol/sağ içerik aynı özelliğinin onay kutusu işaretli olduğu zaman tamam düğmesine bastığınızda ise imleç sayfanın ilk satırına geçecektir. Üst bilginin sol kenar boşluğunu 0,46" olarak ayarlayın. Yandaki resimde üst bilginin sayfanın metin alanına göre içte olduğu çok rahat bir şekilde anlaşılmaktadır. Üst bilginin sağ kenar boşluğunu 0,70" olarak ayarlayın. Yandaki resimde üst bilginin sayfanın metin alanına göre içte olduğu çok rahat bir şekilde anlaşılmaktadır. Üst bilgi alanı ile sayfanın yazı alanı arasındaki boşluğu ayarlar. 90

95 Üst bilgi ile yazı alanı arasındaki fark 0,82" olarak belirlenmiştir. Varsayılan olarak ayarlamak istediğiniz zaman yanda resimde gösterilen ayarlar olduğu gibi bırakılabilir. Daha fazla düğmesine tıkladığınız zaman Kenarlık ile Arkaplan sekmelerinin yer aldığı pencere açılır. Alt bilgi sekmesinde bulunan özellikler üst bilgi sekmesiyle aynı olduğundan tekrar açıklama yapılmayacaktır. Eğer sayfaya daha fazla alan eklemek isterseniz ya da eklediğiniz özelliklerde değişiklik yapmayı düşünürseniz Diğer... alt menüsüne tıklayabilirsiniz. Sayfa numara tasarımlarını değiştirmek isterseniz yandaki ayarları yapın ve imleç alt bilgide iken ekle düğmesine tıklarsanız sayfa numaraları artık Roma rakamı olacaktır. 91

96 4.2. Dipnot/Sonnot Genellikle yazı yazarken açıklama gereken yerler olduğunda dipnot kullanırız. Ya da bilginin kaynağını belirtmek istediğimiz zaman da dipnotlardan faydalanırız. Bir örnek üzerinden dipnot kullanmayı öğrenelim. Şekil 4.2: Dipnot Şekil 4.3: Dipnot Örneği Dipnot koymak istediğimiz yere farenin imlecini getiriyoruz. Ekle menüsünden Dipnot/Sonnot alt menüsüne tıklayalım. Eğer dipnotu numara ile göstermek istiyorsak numaralama bölülümünden Otomatik ve türü de Dipnot seçmeliyiz. Office kelimesinin sonunda üstünde 1 rakamı vardır. Yazı alanı ile alt bilgi arasında dipnot alanı açılmıştır. 92

97 Eğer birden fazla dipnot ekleyeceksek eklenen dipnotlar alt alta sıralanır. Eğer dipnotu sayı ile değil de özel karakter olarak göstermek istersek * veya daha özel karakter ile bunu yapabiliriz. Yanda * karakteri kullanıldıktan sonra eklenmiş dipnotu göstermektedir. Bu sefer sonnot radyo düğmesini seçelim. Tamam düğmesine tıklayalım. Sonnot eklediğimiz zaman bir dahaki sayfanın en başına sonnot ile ilgili ayrıntıları yazabiliriz. Buradaki fark artık bu aşamadan sonra yeni bir sayfanın metin alanının olmamasıdır. Dipnotta ise yeni bir sayfadan devam edebiliyorduk. 93

98 4.3. Belgeyi Yazdırma Yazıcıdan çıktı almayı göstermeden önce baştan yazıcı kurulumunu ayarlamak gerekebilir. Yazıcı ayarlarını Ubuntu ya da Pardus gibi işletim sistemlerinde denediğim halde çok fazla bir sorun ile karşılaşmadım. Özellikle tanınmış firmaların yazıcıları ile daha az sorunla karşılaşıyoruz. Şekil 4.4: Yazıcı Ayarları Yazıcı kurulumundan Seçenekler düğmesine tıkladığımız zaman aşağıdaki Yazıcı seçenekleri penceresi açılır. Şekil 4.5: Yazdır Şekil 4.6: Yazıcı Seçenekleri Klavyeden yazdırmak için CTRL+P tuşlarına birlikte basmak gerekir. Yazdır düğmesine bastıktan sonra aşağıdaki ekran karşımıza gelmektedir. 94

99 Şekil 4.7: Yazdır Penceresi Yazdır penceresinin en solunda tüm yazdırılacak belgelerin baskı önizlemesi gösterilmektedir. Bu ekran tüm sayfaları yazdırmadan önce bize kontrol etme imkanı verir. Yazdır penceresinin Genel sekmesinde yer alan yazıcılar yanda resimde görüldüğü yerde listelenmektedir. Tüm Sayfalar seçili iken bütün sayfaların çıktısı alınır. Sayfalar seçili iken, veya ardışık ise - ile ayırdığımız sayfaların çıktısı alınır. Seçim özelliği yazıcı yüklü olmadığı için pasif gözüküyor. Ters sayfa sırasında yazdır işaretli iken en sonuncu sayfadan çıktı almaya başlar ve birinci sayfadaki çıktıyı en son alır. 95

100 Aynı belgeden kaç adet alacağımızın belirlendiği bölümdür. Kopya sayısını 2 olarak belirlediğimiz zaman baştan sona birisi, diğeri de önceki bittikten sonra yine baştan sona çıktı alır. Yandaki ifadeler gayet açık bir şekilde anlatılmış. Eğer o özelliği istiyorsanız onay kutusunun başındaki çeltiği koyun. Şayet istemiyorsanız da onay kutusunun çeltiğini kaldırın. Sayfa düzeninin varsayılan gösterim şekli böyledir. Sayfa düzeni sekmesi bir sayfaya yan yana iki sayfanın çıktısını almayı sağlar. Yan yana 16 sayfaya kadar bir sayfaya sıkıştırma özelliği vardır. Sıralama olarak; Soldan sağa ondan sonra aşağı, Üsten alta ondan sonra aşağı, Üsten alta ondan sonra sola, Sağdan sola ondan sonra aşağı. Broşür seçeneği aktif iken sayfa yan döndürülmüş olur. 96

101 İstediğimiz özelliklerin koymak yeterlidir. başına çeltik 4.4. Sayfa Önizleme Sayfa önizleme yazıcıdan çıktı almadan önce sayfada sorunların olup olmadığını incelediğimiz yerdir. Dosya menüsünden Sayfa Önizleme alt menüsünü seçtiğimiz zaman aşağıdaki pencere açılır. Sayfa önizleme ekranında önceki sayfaya gider. Sayfa önizleme ekranında sonraki sayfaya gider. Sayfa önizleme ekranında ilk sayfaya gider. 97

102 Sayfa önizleme ekranında son sayfaya gider. Sayfa önizleme ekranında iki sayfayı yan yana gösterir. İstediğiniz kadar otomatik satır ve sütunları oluşuturabilirsiniz. Kendim denerken en aşağıya ve en sağa kadar olan yeri doldurdum. Kitap önizleme seçeneğidir. Diğerlerinden çok da farkı yok. Büyüteç sayfa önizlemeyi yakınlaştırır ya da uzaklaştırmak için kullanılır. Sayfa önizlemeyi gösterir. tam ekran Belgeyi Yazdırmak için kullanılır. Önizlemeyi kapatır. Web tarayıcıda önizlemeyi yukarıdaki resimden görebilirsiniz. 98 olarak

103 5. TABLO İŞLEMLERİ 5.1. Tablo Ekleme Metin belgesi üzerinde tablo eklemenin bir kaç farklı yolu vardır. Bunları tablo üzerinde gösterelim. Tablo menüsünden Ekle alt menüsünden Tablo menüsüne tıklamayla tabloyu ekleyebiliriz. CTRL + F12 ye birlikte bastığımız zaman yanda gösterilen tablo açılır. Açılan pencere üzerinde hiçbir ayar yapmadan Tamam düğmesine tıklarsak iki satır ve iki sütundan oluşan bir tablo imlecin olduğu yere eklenir. Araç çubuğu üzerindeki tablonun sağ yanında bulunan aşağı doğru bakan ok işaretine tıkladığımız zaman istediğimiz kadar satır ve sütundan oluşan tabloyu oluşturabiliriz Satır ve Sütun Ekleme Dikdörtgenlerin yan yana gelmesiyle oluşan yapıya tablo denir. En küçük dikdörtgenlere de hücre diyebiliriz. Şekil 5.1: Hücre 99

104 Tablo üzerinde en soldan başlayan ve aynı seviyede en sağa kadar hücrelerin birleşmesiyle oluşan yapıya satır denir. Şekil 5.2: Satır Tablo üzerinde en üstten başlayan ve aynı seviyede en alta kadar hücrelerin birleşmesiyle oluşan yapıya sütun denir. Şekil 5.3: Sütun Daha önceden oluşturmuş olduğumuz tabloya satır ekleyebiliriz. Bunlardan bir tanesi Tablo ana menüsünden Ekle ve Satırlar alt menüsünü seçmektir. Aşağıda gösterilen pencere açılır. İmlecin bulunduğu yerden satırın öncesine mi yoksa sonrasına mı kaç tane satır ekleneceği gibi seçenekler bulunmaktadır. Yanda resimde gösterildiği gibi İmleç hücre içinde yanıp sönerken sekme (Tab) tuşuna basarsak alta otomatikmen bir satır eklenmiş olacaktır. Tablo araç çubuğu üzerinden de Satıları Ekle düğmesine tıklamayla bir satır ekleyebiliriz. 100

105 Daha önceden oluşturmuş olduğumuz tabloya sütun ekleyebiliriz. Bunlardan bir tanesi Tablo ana menüsünden Ekle ve Sütunlar alt menüsünü seçmektir. Aşağıda gösterilen pencere açılır. İmlecin bulunduğu yere göre sütunun öncesine mi yoksa sonrasına mı kaç tane sütun ekleneceği gibi seçenekler bulunmaktadır. Tablo araç çubuğu üzerinden de Sütunları Ekle düğmesine tıklamayla bir sütun ekleyebiliriz. Yazdığımız kelimeleri yanlamasına yazmak isteyebiliriz. Karakter penceresinden istenilen ayarlarmaları yapabiliriz. Bu konuyu daha önceden anlattığımız için ayrıntılara girmiyoruz Tablo Hücrelerini Birleştirme Tablo içindeki hücreleri duruma göre birleştirmek isteyebiliriz. Tablo üzerindeki sütunlardan istediklerimizi fare ya da SHIFT tuşu basılı iken yön tuşlarını kullanarak seçelim. Hücreler seçili durumda iken farenin sağ tuşuna tıklayalım. Açılan menüden Hücre den Birleştir menüsüne tıklayalım. 101

106 Yandaki resimde hücre birleştirme işlemi sonucunda tablonun nasıl göründüğü verilmiştir. Hücreler seçili iken Tablo araç çubuğundan Hücreleri Birleştir düğmesine tıkladığımız zaman da yukarıdaki görüntüyü elde ederiz Tablo Hücrelerini Bölme Daha önceden oluşturmuş olduğumuz tablonun sütunlarını bölmek isteyebiliriz. Tablo üzerindeki sütunlardan istediklerimizi fare ya da SHIFT tuşu basılı iken yön tuşlarını kullanarak seçelim. Hücreler seçili durumda iken farenin sağ tuşuna tıklayalım. Açılan menüden Hücre den Böl menüsüne tıklayalım. Yandaki Hücreleri Böl penceresi açılır. Hücreyi böl sayısını 3 ayarlayalım. Yönünü de Dikey ve eşit oranlarda olacak şekilde düzenleyelim. Tamam düğmesine tıklayalım. Yukarıdaki ayarlamaları yaptıktan sonra yandaki gibi tabloyu düzenlemiş oluruz. Genelde tekrar eski haline dönecek şekilde varsayılan ayarlar gelir. Siz ihtiyacınıza göre daha farklı bir şekilde düzenleyebilirsiziniz. 102

107 Seçili hücreleri bölmek için ayrıca Tablo araç çubuğu üzerindeki Hücreleri Böl düğmesinden yararlanabiliriz Tabloyu Bölme Tabloyu istediğimiz satırdan itibaren ayırmak için kullanılır. Yandakine benzer bir tablo oluşturalım. Her satırın arkaplanını farklı renklere boyadımki özellikler denendiği zaman daha iyi anlaşılsın. İmlecin örnekte ikinci satırda bulunduğu görünmektedir. Farenin sağ tuşuna tıkladıktan sonra açılan menüden Tabloyu Böl menüsüne tıklayalım. Eğer ilk seçenek (Başlığı kopyala) işaretli olduğu halde tamam düğmesine tıklarsak tablo aşağıdaki gibi olur. İlk satırın da üstteki tablodan ayrıldığını görüyoruz. 103

108 Eğer ikinci seçenek (Özel başlık-biçem uygula) işaretli olduğu halde tamam düğmesine tıklarsak tablo aşağıdaki gibi olur. İkinci satırdaki biçem kaybolmuş ve yukarıdaki biçem ikinci satıra kopyalanmış halde imleçten itibaren tablo ikiye bölünüyor. Eğer üçüncü seçenek (Özel başlık) işaretli olduğu halde tamam düğmesine tıklarsak tablo aşağıdaki gibi olur. İkinci satırdaki biçem kaybolmuş ve yukarıdaki biçem ikinci satıra kopyalanmış halde imleçten itibaren tablo ikiye bölünüyor. Yukarıdaki ile aynı. Eğer son seçenek (başlık yok) işaretli olduğu halde tamam düğmesine tıklarsak tablo aşağıdaki gibi olur. İmlecin bulunduğu satırdan ayrılan tabloyu yanda görebilirsiniz. Biçemler aynı kalmış vaziyettedir. 104

109 Tabloyu bölmek için menülerden de faydalanabiliriz. Tablo ana menüsünden Tabloyu Böl alt menüsünü de tablodaki satırları bir önceki tablodan ayırmak için kullanılabilir Tablo Verilerini Hizalama Tablo içindeki yazıları hücrenin istediğiniz yerine getirebilirsiniz. Yandaki tabloda kelime yazan yerler hücre içinde hizalama ile oluşturulmuştur. İlk sütundaki tüm yazıların biçimini paragraf ayarlarından Sola Hizalayı seçelim. İkinci sütundaki tüm yazıları da Ortada seçelim. Üçüncü sütun üzerindeki tüm yazıları da Sağa Hizalayı seçelim. Peki kelimeler nasıl yukarıda ortada ve altta oldu? Şimdi bu sorunun cevabını bulalım. İlk satırdaki tüm yazılar Tablo araç çubuğu üzerinde bulunan Üste özelliği seçildikten sonra elde edildi. İkinci satırdaki tüm yazılar Tablo araç çubuğu üzerinde bulunan Ortala özelliği seçildikten sonra elde edildi. Son satırdaki tüm yazılar Tablo araç çubuğu üzerinde bulunan Alta özelliği seçildikten sonra elde edildi. 105

110 5.7. Tablo İçindeki Verileri Hizalama Bazı durumlarda tablo üzerindeki verileri sayısal olarak büyükten küçüğe ya da küçükten büyüğe sıralama ihtiyacımız olabilir. Aynı durum metinler için de geçerlidir. Harflerin başlarındaki harfin durumuna göre artan ya da azalan sıralama yapabiliriz. Yanda gösterildiği şekilde bir tablo hazırlayın. Hazırladıktan sonra ilk sütunu seçin. Eğer seçmezseniz Tablo araç çubuğu üzerinde bulunan Sırala düğmesi pasif halde gözükecektir. Ya da siz hangi sütun üzerinde sıralama yapmak istiyorsanız sadece onu seçebilirisiniz. Tablo araç çubuğu üzerinden Sırala düğmesine tıklayalım. İlk sütundaki sayıların Artan şekilde sıralanmasını isteyelim. Sadece seçili olan ilk sütun üzerinde sayıların küçükten büyüğe doğru sıralandığını görmüş olduk. Şimdi ikinci sütunu seçelim ve Sırala düğmesine tıklayalım. 106

111 Sıralama yapmak istediğimiz karakterler harfler olunca anahtar türünü Abecesayısal olarak değiştirelim. Harfleri küçükten büyüğe doğru sıralaması için Artan sırasını seçelim. Yanda resimde seçili olan ikinci sütun üzerinde Artan olarak sıralama yapalım. Şimdi biraz daha karışık bir örnek yapalım. Yandaki tabloyu oluşturalım. Seçtikten sonra Sırala düğmesine tıklayalım. 1 nolu sütun üzerinde Azalan sıralama yapacağız. Tamam düğmesine tıklayalım. Sayıları sıralarken iki sütun (numara ve isim) da seçili olduğundan hemen yanındaki isimler ile beraber sıralama yapıldığına dikkat edelim. Eğer 2 nolu sütun üzerinde Azalan türünde sıralama yapsa idik aşağıdaki ekran görüntüsünü elde ederdik. İki sütunda seçili olduğu için bilgiler birbirinden ayrılmadan büyükten küçüğe sıralanmıştır. 107

112 5.8. Tablo Özellikleri Hücrelerin aralarındaki mesafaleri ayarlamak gerekebilir. Bunu tablo üzerinden anlatalım. Önce bir tablo oluşturalım. Tablo araç çubuğu üzerinden Tablo Özellikleri düğmesine tıkladığımız zaman aşağıdaki pencere açılır. Bunun için imlecin tablo üzerinde olması gerekir. İlk açıldığında yandaki gibi ayarlarla karşılaşırız. Hizalamayı Otomatik olarak değiştirelim. Genelde tablo eklediğimiz zaman varsayılan ayar budur. Eğer hizalamayı sağa doğru olmasını istiyorsak Sol boşluk sayısını arttırmamız gerekiyor. Sol boşluk sayısını arttırırken otomatik olarak genişlik değeri de değişmektedir. Tamam düğmesine tıklayalım. 108

113 Metin Akışı sekmesine geçelim. Resimde gösterilen ayarları yapalım. Sayfanın sağ üst köşesine tablonun gittiğini görüyoruz. Çünkü tablomuz en son sağa hizalı idi. Sütunların tek tek genişliğini ayarlayabiliriz. Tablonun sınırları bozulmadan sütun genişliklerini de ayarlamak mümkündür. Fareyi iki hücre arasına getirdiğimizde fare işaretçisi her iki yöne bakan ok işaretine dönüştüğünde çizgiyi farenin sol tuşuna basılı tutarak istediğimiz yöne götürebiliriz. Yukarıdaki ayarları yaptıktan sonra tablo yandaki gibi olmuştur. 109

114 Kenarlıklar sekmesine geçelim. Resimdeki ayarlamaları yaptığımız zaman aşağıdaki gibi bir durumla karşılaşırız. (Kenarlıklar konusunu daha önceden anlattığımız için çok fazla ayrıntıya girilmeyecektir.) Tablonun yukarıdaki ayarlar yapıldıktan sonraki hali resimde gösterilmiştir. Arka plan rengini hedef olarak Hücre, Satır ve Tablo ya gönderebiliriz. İmleç ilk satır üzerinde iken arkaplan rengi seçili olarak geldi. Çünkü daha önceden ayarlamıştık. İstediğimiz hücreyi koruma altına alabiliriz. Böylece dışarıdan yanlışlıkla değişmesine engel olmuş oluruz. Bunun için bir hücrenin ya da seçili hücrelerin üzerinde iken farenin sağ tuş menüsünden Hücre, açılan menüden de Koru özelliğini seçmek yeterlidir. Eğer koruma altına aldığımız hücre üzerinde değişiklik yapmaya kalkarsak yandaki gibi uyarı pencersi açılır. Değişiklik yapmayı engellemiş olur. 110

115 Korunmuş hücreyi tekrar eski haline getirmek için; korunmuş hücre üzerinde iken farenin sağ tuşuna tıklayalım. Hücre menüsünden Korumayı Kaldır komutunu seçelim. İstediğimiz satır üzerinde yükseklik değerini ayarlayabiliriz. Bunun için imlecin bulunduğu yerde farenin sağ tuşuna tıklayalım açılan menüden Satır sonra da Yükseklik.. alt menüsünü seçelim. Satır yüksekliğini ihtiyacımız kadar arttırabiliriz. Tamam düğmesine tıklayalım. Yeni satırın diğer satırlara oranla daha yüksek olduğunu söyleyebiliriz. Satırdaki karakterlerin büyüklüğüne göre en uygun yüksekliği belirlemek için Satır menüsünden En Uygun Yükseklik özelliğini seçmek yeterlidir. Satır için en uygun yüksekliği ayarlandıktan sonraki hali yanda gösterilmektedir. 111

116 Satır üzerinde iken sağ tuş menüsüden Satır menüsü altında Seç, Ekle ve Sil alt menüleri en çok kullanılanlar arasındadır. Seç menüsü imlecin olduğu satırı seçer. Ekle menüsü yeni satır ekler. Sil menüsü ise imlecin olduğu satırı siler. Eğer sütunları belli ölçülere bağlı kalarak sütun genişliğini değiştirmek istiyorsak herhangi bir hücrede iken sağ tuş menüsünden Sütun ve Genişlik menülerine tıklamak yeterli olacaktır Yanda resimde görüldüğü gibi istediğimiz sütunda genişliği değiştirme imkanı veren pencere ile karşılaşırız. Sütun numarasını değiştirmekle aktif olan sütunlar arasında gezinme imkanına sahip olacağız. Eğer en uygun sütun genişliğini ofis ayarlasın diyorsanız sağ tuş menüsü üzerinden Sütun ve En Uygun Genişlik menülerini sırası ile seçmeniz yeterli olacaktır. Yandaki resimde sayıların olduğu sütunun en uygun genişlik seçildikten sonraki durum gösterilmektedir. Sütun üzerinde iken sağ tuş menüsüden Sütun menüsü altında Seç, Ekle ve Sil alt menüleri en çok kullanılanlar arasındadır. Seç menüsü imlecin olduğu sütunu seçer. Ekle menüsü yeni sütun ekler. Sil menüsü ise imlecin olduğu sütunu siler. 112

117 İmleç herhangi bir hücre üzerinde iken sağ tuş menüsünden Başlık menüsüne tıklayalım. Başlık alanına tablonun adını yazabiliriz. Ayrıca numaralama türünü, ayırıcıyı ve başlığın altta mı yoksa üstte mi olacağı ile ilgili ayarları yapabiliriz. Tamam düğmesine tıklayalım. Yukarıda önizlemesi gözüken yazı tablonun altında yer almıştır. Tablo 1:Başlık Örneği 5.9. Tablo, Satır ve Sütunları Silme Tablo hücreleri üzerinde düzenleme yaparken kullanmak istemediğimiz hücreleri silebiliriz. Tablo menüsünden Sil alt menüsünden üç tane seçenek ile karşılaşırız. Bunlar; Tablo, Satırlar ve Sütunlar dır. Tablo alt menüsünü seçtiğimiz zaman tüm tablo silinir. Satırlar alt menüsünü seçersek imlecin olduğu satır silinir. Sütunlar alt menüsünü seçersek imlecin olduğu sütun silinir. Tablo araç çubuğu üzerindeki düğmelerden de silmek için faydalanabiliriz. 113

118 Yandaki gibi bir metin yazalım ve tüm metni seçelim. Tablo ana menüsünden Dönüştür alt menüsünü oradan da Metinden Tabloya alt menüsünü seçin. Paragrafımızdaki sekmelerin dönüştürme işleminden sonra kaybolmasını istiyorsak metinden ayırmak istdiğimiz özelliğin Sekmeler olmasına dikkat edelim. Tamam düğmesine tıklayalım. Paragrafımızdaki sekmenin gitmiş oldğunu yandaki resimden görebiliriz. Yandakine benzer noktalı virgül içeren bir metin yazalım. Bu sefer metinden ayırmak isteğimiz Noktalı virgül olsun. İstersek Diğer özelliğinden karakteri de belirleyebiliriz. Paragrafımızdaki ; işaretinin kaybolduğu ve sütunlara ayırılmış şekilde tablonun sağ tarafında boş hücreler olduğu görülmektedir. 114

119 5.10. Metni Tabloya Dönüştürme Yandakine benzer birbirinden ayrı iki paragraf hazırlayalım. İki paragrafı birbirinden ayırmak için Paragraf özelliğini seçelim. Tamam düğmesine tıklayalım. Her bir paragrafın ayrı satırda olduğuna dikkat edelim Tabloyu Metne Dönüştürme Yandaki gibi bir tablo oluşturalım. Tablo ana menüsünden Tablodan Metne... alt menüsünü seçelim. Sekmeler özelliğini seçelim. düğmesine tıklayalım. Tabloyu metne dönüştürdükten yandaki gibi olur. 115 Tamam sonra

120 5.11. Tablo Tasarımını Değiştirme Yanda oluşturmuş olduğumuz tablonun stilini değiştimek için Otomatik Biçimlendir... özelliğine tıklamak yeterlidir. Tablo menüsünden Otomatik Biçimlendir... alt menüsünü seçelim. Yandaki biçimlerden Varsayılan olanı seçelim. Tamam düğmesine tıkladıktan sonra yandaki gibi biçimlendirme tamamlanmış olur. Yandakine benzer yeni bir tablo biçimi tasarlayalım. 116

121 Yeni tasarladığımız tablo üzerinde iken Otomatik Biçimlendirme penceresini tekrar açalım. Ekle menüsünden yeni tablo stilimizi ofise yükleyelim. Yeni oluşturmuş olduğumuz tablo biçimi için bir isim belirlememiz isteniyor. İsim olarak Yeni Tablo Biçimi koydum. Tamam düğmesine tıklayalım. Yeni stilimiz artık hazır. Silmek istersek Sil düğmesine tıklayabiliriz. İstediğimiz zaman yeni stil tablo biçimini kullanabiliriz. Açık kaynak yazılımın en güzel yanı bu Tabloda Formülleri Kullanma Yandaki gibi bir tablo oluşturalım. Otomatik Biçimlendirme özelliğinden Para Birimi gibi bir biçim belirleyelim. Tablo ana menüsünden Formül alt menüsünü seçelim. 117

122 Formül çubuğundan hücre adreslerini tek tek yazarsak hücre içeriklerinin toplandığını göreceğiz. Aynı işlemi =sum(<b2> <B3>) ifadesiyle de elde edebiliriz. Formül çalıştığında yandaki gibi bir sonuç ortaya çıkar Tabloyu Sayfada Hareket Ettirme Böyle bir konu olmamasına rağmen açıklama gereği duydum. Normal şartlarda bir tablo sağa ve sola doğru kaydırılarak düzenlenebilir. Ama tutamaçlarından tutup bir yere sürükleme özelliği yoktur. Küçük bir operasyondan sonra tablomuzu artık sayfa üzerinde istediğimiz yere gezdirebileceğiz. İşin sırrı çerçeve içine tabloyu koymak ve sayfa içinde gezdirmektir. Tablo seçili durumda iken Ekle menüsünden Çerçeve alt menüsüne tıklayalım. Yanda resimde görüldüğü gibi tablomuz çerçeve içinde yer alacaktır. Tabloyu çerçevenin tutamaçlarından tutarak istediğimiz genişlik ve yüksekliğe de getirebiliriz. Çerçevenin kenarlıklarını da kaldırdıktan sonra tablomuz çerçeve içinde olduğu belli olmadan rahat bir şekilde kullanılabilecektir. Tekrar çerçevesiz hale getirmeye çalıştığımız zaman sorun yaşamamak için tablonun kopyasında deneyelim. 118

123 6. NESNE İŞLEMLERİ Bu bölümde nesne eklemeyi ve biçimlendirmeyi öğreneceğiz Şekil Ekleme Metin Belgesi üzerine çeşitli otomatik şekiller ekleyebiliriz. Çizim araç çubuğu üzerindeki şekiller fare ile seçildikten sonra farenin sol tuşuna sürekli basılı tutarak sayfa üzerinde istenilen boyutta çizilebilirler. Şekil çizmeyi iptal etmek için ESC tuşuna basabiliriz. Şekil eklemek için ilk yapmamız gereken, Çizim araç çubuğu aktif değilse görünür hale getirmektir. Görünüm menüsünden Araç Çubukları oradanda Çizim alt menüsünün önü işaretli değilse farenin sol tuşu ile işaretlememiz gerekir. Yandaki Çizim araç çubuğu açılacaktır. En baştaki düğme Seçim düğmesidir. Şekilleri seçmek için kullanılır. Çizgi çizmek için kullanılır. Bu düğme seçildikten sonra fare işaretçisi + ve altında eğimli bir çizgi halini alır. Dikdörtgen düğmesi dikdörtgen çizer. sayfa üzerine Elips düğmesi sayfa üzerine elips çizer. Serbest Çizgi düğmesi de farenin hareketlerine göre çizgi çizer. Metin düğmesi şekillerin açıklama yazmak için kullanılır. Belirtme Çizgisi düğmesi çizgisi olan dörtgen çizer. 119 altına yanında

124 Temel Şekiller düğmesi yanda ekranda gösterilen şekilleri çizmek için kullanılır. Simge Şekiller düğmesi yanda ekranda gösterilen şekilleri çizmek için kullanılır. Kalın Oklar düğmesi yanda ekranda gösterilen şekilleri çizmek için kullanılır. Akış Çizelgeleri düğmesi yanda ekranda gösterilen şekilleri çizmek için kullanılır. Belirtme Çizgisi düğmesi yanda ekranda gösterilen şekilleri çizmek için kullanılır. Yıldızlar düğmesi yanda ekranda gösterilen şekilleri çizmek için kullanılır. 120

125 Noktalar düğmesi şekil ekledikten sonra şeklin etrafında noktalar olunca aktif olur. Yazı Sanatı Galerisi düğmesi süslü yazılar ekler. Dosyadan düğmesi resim eklemek için pencere açar Grafik Ekleme Grafik eklemeyi tablo üzerinden anlatalım. Ekle menüsünden Nesne alt menüsünden Çizelge... komutunu seçelim Satır 3 Satır 1 Sütun 1 Sütun 2 Sütun 3 Yanda gösterildiği gibi sayfaya bir grafik eklenir Formül Ekleme Ekle menüsünden Nesne alt menüsünden Formül komutunu seçelim. Yeni pencere açıldıktan sonra Katalog düğmesine tıklayalım. 121

126 Açılır kutuda iyunanca seçili iken yanda gösterilen simgeler listelenmektedir. Açılır kutuda özel seçili iken yanda gösterilen simgeler listelenmektedir. Açılır kutuda Yunanca seçili iken yanda gösterilen simgeler listelenmektedir. Düzenle düğmesine tıkladıktan sonra yandaki gibi simgelerin yerine kullanabileceğimiz karakterleri gösteren pencere açılmaktadır. Formül yazabilmek için elemanlara ihtiyacımız olmaktadır. Görünüm ana menüsünden Elemanlar alt menüsüne tıklayalım. 122

127 İkili operatörler üzerinden bir şablon seçelim. Sayfanın sol üst köşesinde formülün kullanıcı için gösterim şekli yer alırken aşağıda açılan pencerede ise yandaki formüller yer almaktadır. Formül çubuğu üzerindeki <?> yerine sayı yazdığımız zaman istenilen sonuca ulaşmış oluyoruz. 123

128 2 [ + 24 ] Π. r 2 3 =? 2 Yandaki formülün sayfadaki görünümü gösterilmektedir. Bu da yukarıdaki formülün yazım şeklidir Özel Karakter Simge eklemek için Ekle menüsünden Özel Karakter... alt menüsünü seçelim. Açılan penceden istediğimiz karakteri seçelim ve Tamam düğmesine tıklayalım. Daha fazla karakter görüntülemek istersek Yazı Tipi açılır kutusunda biraz gezinmeniz yeterli olacaktır. Tamam düğmesine tıkladıktan sonra yanda gösterildiği gibi simge eklenir Metin Ekleme Yanda kırmızı dörtgen içinde gösterilen düğmeye tıklayalım. Farenin işaretçisi + ve yanında imleç simgesi olacaktır. Farenin sol tuşuna basılı tutarak çizdiğimiz metin kutusu yandaki gibi olur. 124

129 Kenarlıklar üzerinde farenin sağ tuşuna bastığımız zaman yandaki gibi bir menü açılır. Çizgi... menüsüne tıklayalım. Metin eklerken çizgi stili varsayılan olarak hiçbiri olarak gelir. Çünkü etrafında çizgi yoktur. İsterseniz bir stil belirleyebilirsiniz. Örnek olarak İnce Noktalı stili seçelim. Renk çizgi rengini belirler. Çizginin rengini kırmızı seçelim. Genişlik çizgi kalınlığını ayarlar. Çizgi genişliğini 0,20" olarak ayarlayalım. Çizgi saydamlığını %50 olarak belirleyelim. %0, saydamlık olmadığını; %100 ise saydamlık demek nesnenin görünmeyecek düzeyde olması saydam olması demektir. Metin içerisine yazı yazdıktan sonra tekrar yazıyı düzenlemek istersek metin içine çift tıklamamız yeterli olacaktır. Alan menüsüne tıklayalım 125

130 Alan sekmesinde dolgunun varsayılan özelliği hiçbiri olarak belirlenmiştir. İstersek bunun değiştirebiliriz. Renk Turkuaz seçildikten sonraki metnin dolgusu yanda resimdeki gibi olur. Alan sekmesinden dolguyu renk olarak belirlemişsek daha fazla ayarları yapabileceğimiz Renkler sekmesine de göz atmak bizim için faydalı olacaktır. Burada renk üzerinde daha hassas ayarlamaları yapabiliriz. Geçiş Orange Gradient 1 seçildikten sonraki metnin dolgusu yanda resimdeki gibi olur. Alan sekmesinden dolguyu geçiş olarak belirlemişsek daha fazla ayarları yapabileceğimiz Geçişler sekmesine de göz atmak bizim için faydalı olacaktır. Burada geçiş üzerinde daha hassas ayarlamaları yapabiliriz. 126

131 Tarama Kırmızı ızgaralı 45 derece seçildikten sonraki metnin dolgusu yanda resimdeki gibi olur. Alan sekmesinden dolguyu Tarama olarak belirlemişsek daha fazla ayarları yapabileceğimiz Tarama sekmesine de göz atmak bizim için faydalı olacaktır. Burada tarama üzerinde daha hassas ayarlamaları yapabiliriz. Bit eşlem Papatya seçildikten sonraki metnin dolgusu yanda resimdeki gibi olur. Alan sekmesinden dolguyu Bit eşlem olarak belirlemişsek daha fazla ayarları yapabileceğimiz Bit eşlemler sekmesine de göz atmak bizim için faydalı olacaktır. Burada bit eşlemler üzerinde daha hassas ayarlamaları yapabiliriz. 127

132 Gölge sekmesine geçelim. Konum, gölgenin metne göre yerini belirler. Metnin hemen altında olmasını istediğimiz için aşağıdaki noktayı seçtik. Gölgenin metne uzaklıklığını 0,18", rengi Turuncu 1 ve saydamlığı da %50 olarak belirleyelim. Yukarıdaki ayarları yaptıktan sonra metin yandaki hali alır. Gölgenin saydamlığını ayarlayabildiğimiz gibi resmin de saydamlığını ayarlamak mümkündür. İlk seçenek saydamlık yok. İkinci seçenekte yüzdelik olarak saydamlığı ayarlayabiliyoruz. Son özellik Geçiş ile tam olarak resmin neresinin saydam olacağını belirleyebiliyoruz. Örnekte kırmızı yuvarlak içine aldığımız yeri saydam yaptık. Yukarıdaki ayarları yaptıktan sonra metin yandaki hali alır. Metin üzerinden sağ tuşa tıkladıktan sonra Metin alt menüsünü seçelim. Metin içine yazılan yazıyı istediğimiz hale gelinceye kadar üzerinde ayarlama yapabiliriz. En uygun Çerçeveye sığdır olduğu için onu seçtim. Diğer özellikler de ihtiyaca uygun olunca seçilebilir. 128

133 Metin içindeki yazıyı tam ortalayabilmek için aralıklardan faydalanabiliriz. Tamam düğmesine tıkladıktan sonra metin aşağıdaki gibi olur. Yukarıdaki ayarları yaptıktan sonra metin yandaki hali alır. Metin canlandırma sekmesine geçelim. Buradaki efektler bilgisayar ortamında çalıştığı için çok fazla kitap üzerinde gösterme imkanına sahip değiliz. Mutlaka inceleyin pişman olmazsınız. Metin üzerinden sağ tuşa tıkladıktan sonra Konum ve Boyut alt menüsünü seçelim. Metnin genişlik ve yüksekliğini değiştirebiliriz. Oranı tut onay düğmesi aktif olursa genişlik değişince yükseklik de değişmektedir. Metni nereye sabitleyeceğimizi belirlemek için yanda gösterilenlerden birini seçebiliriz. Varsayılan özellik Paragrafa olan özelliktir. 129

134 Sabitleyici sayfaya olarak seçilirse metnin hareket alanını sayfa olarak sınırlar. Yani kenar boşlukları da dahil her yanda istenilen yere yerleştirilebilir. Sabitleyici paragrafa olarak seçilirse metnin hareket alanını sayfanın üst ve altı hariç sayfanın tamamı olarak sınırlar. Yanda hareket alanı kırmızı kutu içinde gösterilmiştir. Sabitleyici karaktere olarak seçilirse metnin hareket alanı yanındaki karakterlere göre belirler. Eğer korumak için konumu seçerseniz fare ile metin hiçbir yere oynatılamaz. Yazılar metnin arkasından yazılmaya devam eder. Yukarıdaki ayarları yaptıktan sonra metin yandaki gibi olur. Fare ile hiçbir yere oynatılamaz hale gelir. Koru bölümünden Boyut seçildiğinde metni ne büyütmeye ne de küçültmeye izin verir. Fakat konum koruma altında olmadığı için sayfa üzerinde istenilen yere taşınabilir. Metin içindeki karakterlerin metnin hangi konumuna göre döndürmek istediğimizi belirlediğimiz yerdir. Metnin sol alt köşesine göre döndürmek isteyelim. 130

135 Metin içindeki gülen yüz karakterinin 45 döndürdürelim. Daha fazla ayları yapmak için Eğim ve Köşe Yarıçapı sekmesine geçebilirsiniz. Şu anki örnek için çok fazla özellik bulunmamaktadır. Yukarıdaki ayarları yaptıktan sonra gülen yüz karakterimizin görüntüsü yandaki gibi olur. Gülen yüz seçili iken sağ tuş menüsünden Tanımlama menüsüne tıklayın. Metin belgesi için açıklama yazabiliriz. Bu metin için ne zaman tanımlamaya girsek yandaki açıklama karşımıza gelecektir. Metnimize isim verebilmek için isim menüsüne tıklayalım. Ad olarak Gülen Yüz Resmi ifadesini girelim. 131

136 Yandakine benzer içinde resim olan metinler hazırlayalım. Sağ tuş menüsünden Alan menüsüne tıkladıktan sonra dolgu özelliğini bit eşlem seçelim. (Daha önce bu konuyu ayrıntılı olarak işlediğim için burada yüzeysel geçmek istiyorum.) Yandakine benzer şekilde üst üste metinleri birbirinin üzerine getirelim. Ortadaki metni farenin sol tuşu ile seçelim. Metin seçili halde iken farenin sağ tuşunu tıkladıktan sonra açılan menüden Düzenle oradan da En Öne Getir alt menüsüne tıklayalım. Ortadaki metin en öne geldi. En altta kırmızı gül olan metni seçelim. Öne Getir özelliğine tıklayalım. Üçüncü sırada yer alan metin artık ikinci sırada yer almaktadır. 132

137 En baştaki taş resimli olan metni seçtikten sonra Düzenle menüsünden arkaya gönder alt menüsüne tıklayalım. Yukarıdaki düzenlemeleri yaptıktan sonra metinlerimiz yandaki gibi olur. Ortadaki metin seçili durumda iken en arkaya gönderelim. En arkaya göndermek için seçili metin üzerinde iken sağ tuş menüsü Düzenle menüsünden En Arkaya Gönder alt menüsüne tıklayalım. Ortadaki metin seçili durumda iken en arkaya gönderildikten sonraki hali yanda gösterilmiştir. Metinlerden gül resmi olanı arkaplan olarak belirledikten sonra üzerine yazı yazalım. Arkaplan olarak ayarladığımız metnin üzerinden yazı yazabiliriz. Biraz önceki koyun ifadesindeki gülen yüzü seçelim. Farenin sağ tuş menüsünden Hizalama oradan da Üst menüsünü seçelim. 133

138 Önce Önce Sonra SonraSonra Sonra Önce Üst alt menüsünü seçtikten sonraki hali hemen öncekinin sağında gösterilmektedir.çok az gülen yüzün yukarı kaydığını görebilirsiniz. Orta alt menüsünü seçtikten sonraki hali hemen öncekinin sağında gösterilmektedir.çok az gülen yüzün aşağı kaydığını görebilirsiniz. Alt alt menüsünü seçtikten sonraki hali hemen öncekinin sağında gösterilmektedir.biraz gülen yüzün aşağı kaydığını görebilirsiniz Yazı Sanatı Galerisi Çizim araç çubuğu üzerinden Yazı Sanatı Galerisi düğmesine süslü metinler eklemek için tıklayalım. İstediğimiz biçeme tıklayalım Tamam düğmesine tıklayalım. ve Yandaki gibi bir biçem sayfaya eklenecektir. Varsayılan yazıyı değiştirmek için biçemin üzerinde iken farenin sol tuşu ile çift tıklayalım. Değiştirmek istediğimiz ifadeyi artık girebiliriz. Metni yazdıktan sonra fare ile sayfanın boş bir yerine tıkladığımız zaman yeni yazımız biçem içinde yerini alacaktır. Çizim nesnesi Özellikleri araç çubuğundan daha fazla ayar yapabiliriz. 134

139 7. DİĞER ÖZELLİKLER 7.1 Sihirbazlar Sihirbazlar gündelik hayatta çok sık kullanılan şablonlardır diyebiliriz. İlerliyen dönemlerde biz de dilekçe gibi çok sık kullanılan şablon oluşturabiliriz Mektup Dosya menüsünden Sihirbazlar alt menüsünden Mektup komutunu seçelim. Karşımıza gelen ilk pencerede çeşitli mektup türleri gelmektedir. Kişisel mektup radyo düğmesini seçelim. Sayfa tasarımını da Şişe olarak belirleyelim. Sonraki düğmesine tıklayalım. Göndermek istediğimiz ülkeye özgü olarak mektup biçimini de ayarlamak mümkündür. Yanda pencerede gösterildiği gibi selamlama ve kapanış cümleleri otomatik olarak gelmektedir. 135

140 Varsayılan mektup tasarımını istersek kendimize göre değiştirebiliriz. Buradaki örnek için Bu şablondan mektup oluştur radyo düğmesi aktif iken Bitir düğmesine tıklayalım. Açılan pencereden Evet düğmesine tıklarsak aşağıdaki pencere açılır. Bu şablonu hangi tür alıcılar için kullanmak istediğimizi soran bir pencere açılır. Bu pencereyi kapattıktan sonra aşağıdakine benzer bir sayfa oluşturulmuş olur Faks Sihirbazlar / Faks alt menüsünü seçelim İş faksından sayfa tasarımını Klasik Faks seçelim. 136

141 Faksın içinde yer almasını istediğimiz özelliklerin başına onay işaretini koymak yeterlidir. Tam tersine istemediğimiz özellikler de varsa onay işaretini kaldırmamız gerekmektedir. Sonraki düğmesine tıklayalım. Gönderici ve alıcı bilgilerini giriyoruz. Sonraki düğmesine tıklayalım. Eğer alt bilgi istiyorum diye Alt Bilgi özelliği seçili durumda ise bu penceredeki bilgileri de doldurmalıyız. Bu bilgileri doldurmaya ihtiyacımız yoksa bir önceki sihirbaz adımlarından içerilecek öğeler bölümünden alt bilginin onay işaretini kaldırmak yeterli olacaktır. İlk radyo düğmesi seçili durumda iken Bitir düğmesine tıklayalım. Üzerine yazma uyarısı gelen pencereye Evet dedikten sonra aşağıdakine benzer bir faks şablonu oluşturulmuş olacaktır. 137

142 Yukarıdaki gibi faks örneği oluşur Ajanda Dosya / Sihirbazlar / Ajanda komutunu seçelim Ajanda sayfa tasarımı özelliğini seçelim. 138 için kırmızı

143 Ajanda, burada iş toplantısı olarak düşünülmüş. Tarih, zaman, ad ve konum gibi toplantıya ait bilgileri dolduralım. Seçmek istediğimiz özelliklerin önüne onay işareti koymak yeterlidir. Toplantıya katılanların durumuna göre yanda gösterilen kişileri aktif yada pasif olacak şekilde ayarlayabiliriz. Toplantıya katılan kişilerin görev ve sorumluluklarına göre daha ayrıntılı bir bölüm oluşturmak için yandaki ekranı kişilere göre dolduralım. 139

144 İlk radyo düğmesini seçelim. Aşağıdakine benzer şablonlarımız oluşacaktır Sunum Dosya / Sihirbazlar / Sunum menülerine sırayla tıklayalım. Sunu programının sihirbazını çalıştırır. Sunum programını ayrı bir kitapta anlatacağımız için burada çok fazla ayrıntıya girmiyoruz. 140

145 Web Sayfası Dosya / Sihirbazlar / Web Sayfası menülerine sırayla tıklayalım. Web sihirbazının ilk giriş ekranı yanda gösterilmektedir. Daha öncelerden yazmış olduğumuz bir belge seçelim. Ekle düğmesi ile belge ekleyebildiğimiz gibi Kaldır düğmesiyle de seçili belgeyi kaldırabiliriz. Web sitemizin içerik tablosu için düzen seçelim. Sonraki düğmesine tıklayalım. 141

146 Yanda resimde gösterilen ayarlardan sayfamızda olmasını istediğimiz özelliklerin başına onay işaretini koymak yeterlidir. İçerik sayfası için Biçem, arkaplan ve simge takımı gibi özellikleri ayarlayalım. Yanda resimde gösterildiği gibi boşlukları dolduralım. Web sitemizi kaydedeceğimiz klasörü seçelim ve Bitir düğmesine tıklayalım. 142

147 Dosyaların kopyalandığı klasör yanda gösterilmiştir. İndex.html dosyasına çift tıklayalım. Aşağıdakine benzer bir sayfa oluşacaktır Belge Dönüştürücü Dosya / Sihirbazlar / Belge Dönüştürücü menülerine sırayla tıklayalım. Aşağıdaki pencere açılacaktır. 143

148 Eski kelime işlemci programında oluşturulmuş bir dosyamız olsun. Sonraki düğmeye tıklayalım. Eski bir dosya yanda gösterilmektedir. Belgenin aktarılacak yeri varsayılan olarak belgelerimdir. İstersek bu ayarları değiştirebiliriz. İleri düğmesine tıklayalım. 144

149 Yukarıdaki resimde dönüştürme sonucu yeni bir open office belgesi oluştuğunu görebiliriz Euro Dönüştürücü Dosya / Sihirbazlar / Euro Dönüştürücü menülerine sırayla tıklayalım. Aşağıdaki pencere açılacaktır. Euro dönüştürme işleminde Avrupa birliğine üye ülkeler arasında para dönüştürmeyi sağlayan pencere yanda gösterilmektedir. Türk Lirası olmadığı için anlatma gereği duymadım. 145

150 Adres Veri Kaynağı Hesap tablosu üzerinden yandakine benzer bir adres tablosu oluşturalım. Dosya / Sihirbazlar / Adres Veri Kaynağı menülerine sırayla tıklayalım. Aşağıdaki pencere açılacaktır. Diğer harici veri kaynağını seçelim. İleri düğmesine tıklayalım. Ayarlar düğmesine tıklayalım. Yeni bir pencere açılacaktır. Veri tabanı türünü açılacak pencereden ayarlayabiliriz. Hesap tablosunu seçelim. Hesap tablosunun yolunu seçelim. 146

151 Alan atamasını yapabilmek için yanda gösterilen düğmeye tıklayalım. Adres defterine kaynak olacak alanların eşleşmelerini sağlıyoruz. Nerdeyse işimiz bitti. Bitir düğmesine tıklayalım. Veri tabanı dosyamız hazır. 147

152 7.2. Kapat ve Tümünü Kaydet Açık olan belgeleri kapatır. Ama program kapatılmaz. Openoffice giriş ekranı gelir. Açık olan tüm openoffice belgelerinin türü ne olursa olsun hepsini kaydeder Yeniden Yükle ve Sürümler Açık olan belgeyi kapatır ve tekrar açar. Belgede yaptığımız değişiklerin neler olduğunu bildirmek isteyebiliriz. Sürümler alt menüsüne tıklayalım. Yeni sürümü kaydet düğmesinden belge üzerinde ne zaman değişiklik yaptığımızı açıklamayla birlikte kaydedebiliriz. 148

153 7.4. Dışa aktar ve PDF olarak Dışa Aktar Pdf olarak aktarmadan önce belge üzerinde yandaki gibi satırları seçelim. Dışa aktar alt menüsüne tıklayalım. Pdf olarak kaydetmek istediğimiz belgenin adını belirliyoruz. Genel sekmesi altında seçim radyo düğmesini seçelim. Eğer Hepsi radyo düğmesi seçili olsa idi bütün sayfalar pdf olarak dönüştürülürdü. Sayfa radyo düğmesi aktif olsa idi, mesala kutuya 1-7 yazsa idik ardışık sayfalar pdf olarak dönüştürülürdü. Ayrı ayrı sayfalar olarak yani 1,3 yazdığımız zaman sadece 1 ve 3 nolu sayfalar pdf dosyası olurdu. 149

154 Seçilen yazıların pdf dosya formatına dönüştüğünü yandaki resimden görebiliriz. Eğer sayfamızın arkaplanında saydamlaştırılmış bir resim varsa Jpeg sıkıştırmayı seçmek mantıklı olacaktır. Eğer Kayıpsız sıkıştırma seçilmiş ise saydamlık özelliği kaybolacaktır. İlk resmin boyutu 96,5 KB İkinci resmin boyutu 1,49 MB Kayıpsız sıkıştırma Üçüncü resmin Kayıpsız DPI %100 kalite JPEG boyutu 207 KB resim çöz. düşük sıkıştırma Pdf dosya formatını biçiminde kaydedelim. PDF/A-1a Yukarıdaki formatla kaydedilmiş bir pdf dosya açıldığı zaman düzenlemenin aktif olmadığını belirten bir uyarı penceresi açılır. 150

155 Büyütme: Varsayılan Büyütme: Pencereye sığdır. 151

156 Büyütme: Genişliğe Sığdır Büyütme: Görünen alana sığdır. Büyütme: Yakınlaştırma çarpanı %

157 Pencere Seçenekleri: Pencere ekranın tam ortasında Pencere Seçenekleri: Tam ekran kipinde aç 153

158 Arayüzü seçenekleri:menü çubuğu gizli Arayüzü seçenekleri:araç çubuğu gizli Arayüzü seçenekleri:yer imleri gizli Güvenlik sekmesi şifre belirleme. 154

159 Eğer şifreyi, açma parolası olarak girersek belge açılırken bizden şifre isteyen pencere gelir. Şifre doğru girildikten sonra belge açılır. İzin parolası belirle şifresi ise metin üzerinde değişiklerin yapılmasına kısıtlama getirmek için kullanılır Özellikler ve Sayısal İmzalar Dosya / tıklayalım. Özellikler alt menüsüne Genel sekmesinin ilk bölümünde belgenin adı, türü, konumu ve boyutu ile ilgili bilgiler yer almaktadır. Belge üzerinde tarih bilgilerinin yanısıra Sayısal İmza düğmesi de mevcuttur. Belgeyi sayısal imza ile imzalamak için bu düğmeye tıklayalım. Aşağıdaki pencere açılacaktır. Bu pencere üzerinde bulunan Belgeyi İmzala düğmesine tıklayalım. 155

160 Yerel bilgisayarın adı üzerinde iken Sertifikayı Görüntüle düğmesine tıkladığımız zaman aşağıdaki pencere açılır. Sertifika ile ilgili bilgiler yer almaktadır. Belge hakkında bize daha ayrıntılı bilgi vermeyi sağlayan Tanım sekmesi yanda gösterilmektedir. Özel tercihler sekmesinde ise metin belgesini düzenleme ile ilgili özel veriler bulunmaktadır. Güvenlik sekmesinde iki tür güvenlik vardır. Bunlardan birincisi Dosyayı saltokunur aç düğmesiyle belgeyi tamamen kilitlemektir. Diğeri de yapılan değişiklikleri kaydetmeden önce bize sorulan pencere güvenliğidir. Düzen menüsündeki değişikler ile aynı güvenliktir. 156

161 İstatistik sekmesinde ise belgenin ağırıklı olarak kullandığı nesneler çok rahat görülebilir Şablonlar Şablonları senaryo üzerinden anlatırsak daha akılda kalıcı olur inancındayım. Senaryo Üniversite öğrencisi olduğunuzu farz edelim. Hastalığınızdan dolayı sınava giremediniz. Dekanlığa bir dilekçe yazarak sınava girmek istiyorsunuz. Neler yapmanız gerekir? Ödevi hazırlamadan Önce Ne Bilmem Gerekiyor? Bu ödevi hazıralayabilmek için; ilk önce dilekçe yazım kuralarını, sonra oluşturmuş olduğum dilekçe formatını bilgisayara kaydetmeyi bilmem gerekiyor. Ödevim İçin Gerekli Bilgileri Öğreniyorum Aşağıda dilekçe yazım kuralları web1 siteden alınmıştır. Biraz teoriden sonra hemen uygulamaya geçeceğiz

162 Özel şahısların tüzel kişiliklere (resmi daire veya firmalar) talebini yazılı olarak iletmek için yazılan yazılara dilekçe denir. Genel olarak bir dilekçede 6 temel öğe vardır: 1) Tarih 2) Makam adı (ve gerekirse ili veya açık adresi.) 3) Konu metni 4) İmza 5) Dilekçeyi yazan kişinin adı 6) Dilekçeyi yazan kişinin adresi Bu öğeler kenar boşlukları belirlendikten sonra içeride kalan alanda, hayali dış çerçeveye yaslanacak şekilde yerleştirilir. İç bölgenin sağ üst kısmına dilekçenin tarihi GG.AA.YYYY biçiminde yazılır. Sol alt bölgeye de dilekçeyi yazan kişinin adresi yazılır. Adres yazarken posta kodu biliniyorsa mahalle yazmaya gerek yoktur. Adres açık olmalıdır. Konu metni kağıdın tam ortasına gelecek şekilde (belki biraz üst tarafta kalabilir) yazılır. Paragraflar girinti ile başlar. Makam adı da konu metninin üst kısmına, arada normal paragraf boşluğundan biraz daha fazla boşluk kalacak şekilde yazılır ve hitap sonrasına virgül getirilir. Konu metninin sağ alt tarafına, kenara çok yaklaşmayacak ve metinle arasında bir miktar boşluk kalacak şekilde imza atılır. İmzanın hemen altına isim yazılır. İsim, soyadı büyük harflerle olacak şekilde yazılır. 158

163 Öğe aralarında bırakılacak boşluk miktarı, sayfanın görünümü bozulmayacak biçimde ayarlanabilir. Bunların dışında ek belgelerin bir listesi yer alabilir. Dilekçe ile birlikte ek belgeler de veriliyorsa adres kısmının hemen üstünde bunlar belirtilmelidir. Ek 1: 1 adet nüfus cüzdanı fotokopisi Ek 2: 1 adet adli sicil kaydı Konu metni içinde eklerin varlığından ve miktarından açıkça bahsediliyorsa bunları bu şekilde ayrıca belirtmeye gerek yoktur. Amaç yalnızca, ilgili makamı eklerin varlığından haberdar etmektir. Dilekçede başvurulan makamın konu ile gerçekten ilgili olması gerekir. Dilekçeyi, konunun hangi kurum ve makamla doğrudan ilgili olduğunu öğrendikten sonra yazmak gerekir. Eğer makam doğru değilse dilekçenizin işleme alınmayabilir. Dilekçenin Bölümleri ve Yazım Kuralları 1. Başlık Ve Sayı Yazım Farkı Başlık, kurumu adresi, telefonu, unvanı, logosu vs. bilgileri ile tanıtır. Bu bilgilerin bir kısmı özel şahıslarda olmadığı için, kendine ait bilgileri gönderici adresi bölümünde yazacaktır. Sayı bölümü kurumların gelen giden evrak takibini içindir. Özel şahısların evrak takibi ve arşivleme ihtiyacı olmadığı için dilekçede sayı yazılmaz. 2. Tarih Tarih bölümü resmi yazılardaki gibi yazılabilir. Ancak uygulamada sıkça görüldüğü gibi metin bölümünün bitiminden itibaren tarihi yazabilirsiniz. 159

164 3. Adres Bölümü (Dilekçenin Gönderileceği Kurumun Adresi) Bu bölüm resmi yazı veya iş yazılarındaki adres düzenlemesi aynı yazılabilir. Uygulamada daha yaygın kabul gören biçimde adresin hitaba dönüştürülmesi ve satır boyu uzatılıp -kelimelerin baş harfi veya hepsi- büyük harfle yazılabilir. Bu durumda il ismi üst satırla aynı hizada bitecek şekilde bir alt satıra altı çizili olarak yazılır. 4. Metin Bölümü Şekil yönünden resmi yazı ile aynı olmasına rağmen içerik olarak çok önemli iki temanın en az iki paragrafta bulunması gerekir. 1. paragrafta dilekçe sahibinin talebine esas olan konuda yeterliliğini ve niteliklerini belirtmek suretiyle kendini tanıtması gerekir. 2. paragrafta dilekçe sahibi talebini açıklar. Saygı ibaresi dilekçelerde çok önemlidir. Bu husus metnin sonunda...saygılarımla arz ederim. şeklinde veya iş yazılarında olduğu gibi ayrı bir satıra da yazılabilir. Tarih bölümü yukarıda oluşturulmamışsa, metnin sonuna eklenir. 5. İmza Bölümü Metin içinde saygı belirtilmişse resmi yazı gibi, metin içinde saygı belirtilmemişse iş yazısı standardında yazılır. 6. Dilekçe Sahibinin Adresi Bölümü Resmi yazı ve iş yazılarında bulunmayan bu bölüm dilekçenin imza kısmından sonra 5 satır boşluk bırakılıp sol bloğa dayalı yazılır. Adresin her satırı sol bloktan başlar, bütün kelimelerin baş harfi büyük yazılır. Kasaba ve şehir ismi en alt satıra yazılır. Bu bölümün 1. satırına Adres: kelimesi yazılabilir. 160

165 Adım Adım Uygulama Yapıyorum Yeni bir sayfa eklemek için Dosya menüsünden Yeni / Metin Belgesine tıklanır. Farklı kaydet penceresinden şablon formatı olan.ott uzantılı olarak dosyamızı kaydedelim. 5 defa giriş tuşu ve 11 defa sekme tuşuna bastıktan sonra Ekle / Alanlar /Tarih alt menülerini seçin. Tarihten sonra 7 kere aşağıya inelim. Bütün harfleri büyük olacak biçimde kurumun tam adını yazalım. İki satır aşağıda ilk paragraf kendimizi tanıttığımız bölümdür. İkinci paragraf isteğimizin ne olduğunu yazdığımız bölümdür. Bu paragrafın hem üstünden hem de altından iki satırlık boşluk olacak şekilde ayarlalayalım. Sağ köşeye de imza atacağımız alanı belirleyelim. 161

166 İmza alanından üç satır aşağıya adımızı ve soyadımızı yazalım. Adımızı ve soyadımızı yazdıktan sonra yedi satır aşağıya inelim. Son olarak ek varsa adresten hemen önce yazalım. Adresi de aşağıya gelecek şekilde yazalım. Yukarıdaki dilekçeyi oluşturduktan sonra kaydetmeyi unutmayalım. 162

167 Şablonlar / Düzenle alt menülerine sıra ile tıklayalım. Şablonlar / Şablonu menülerini seçelim. İçe Aktar alt Yanda resimde görüldüğü gibi şablonlarım altında dilekçe adında şablonumuz geldi. İstersek şablonu silebilir, düzenleyebilir veya varsayılan şablon olarak ayarlayabiliriz. Böylece sürekli daha önceden yazmış olduğumuz dilekçe örneklerine gözümüz gibi bakmaya gerek kalmadı. Artık şablondan ulaşacağız. Varsayılan Şablon Olarak Tanımla özellğini seçelim. Yeni bir sayfa oluşturduğumuz zaman dilekçe.ott olan şablon gelecektir. Tekrar eski hale getirmek istersek aşağıdaki işlemleri yaparız. Şablonların olduğu bölümde farenin sağ tuşuna tıkladıktan sonra Varsayılan Şablonu Sıfırla / Metin Belgesine tıklamak yeterli olacaktır. 163

168 7.7. Yer İmi Eğer belge içinde bizim için önemli olan yere ulaşmak için sürekli sayfa numarasını yazarak gitmek istemiyorsak Yer imi... alt menüsünü kullanabiliriz. Yer imi koymak istediğimiz yere farenin imlecini getiriyoruz. Ekle / Yer imi alt menülerine sıra ile tıkladıktan sonra aşağıdaki pencere açıklacaktır. Yer iminin adını yazdıktan Tamam düğmesine tıklayalım sonra Gezgin araç çubuğu üzerinde sayfa üzerinde bulunan nesneler burada gösterilmektedir. Yer İmleri /Dilekçe Yer İmi yazan yere farenin sol tuşu ile çift tıkladığımız zaman yer imini eklediğimiz konuma imleç odaklanır. 164