MEYSÜT MEYVE SÜT VE GIDA MAMÜLLERİ SAN. TİC. A.Ş. SÜT TOZU İŞLETMESİ ŞUBESİ

Transkript

1 MEYSÜT MEYVE SÜT VE GIDA MAMÜLLERİ SAN. TİC. A.Ş. SÜT TOZU İŞLETMESİ ŞUBESİ SÜT TOZU, PEYNİR ALTI SUYU TOZU, PEYNİR TOZU, TEREYAĞI VE SADEYAĞ ÜRETİMİ TESİSİ KAPASİTE ARTIRIMI ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ BAŞVURU DOSYASI KONYA İLİ, EREĞLİ İLÇESİ ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ 2. CADDE NO:11 ARÇED MÜHENDİSLİK MÜŞAVİRLİK MADENCİLİK İNŞ. GIDA TİC. SAN. LTD. ŞTİ. Abdülaziz Mahallesi, Misakı Milli Sokak, Müze Apt. No:5/302 Meram/KONYA Tel :0(332) Fax:0(332) KONYA HAZİRAN-2013

2

3 MEYSÜT MEYVE SÜT VE GIDA MAMÜLLERİ SAN. TİC. A. Ş. PROJE SAHİBİNİN ADI ADRESİ Organize Sanayi Bölgesi 2. Cadde No:11 Ereğli/KONYA TELEFON/FAX TEL: FAX: PROJENİN ADI Süttozu, Peynir Altı Suyu Tozu, Peynir Tozu, Tereyağı ve Sadeyağ Üretimi Tesisi Kapasite Artırımı PROJE BEDELİ TL. ( üçmilyonyediyüzbin türk lirası) PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN AÇIK ADRESİ ( İLİ, İLÇESİ, BELDESİ, MEVKİİ) Organize Sanayi Bölgesi 2. Cadde No:11 Ereğli/KONYA PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KOORDİNATLARI TÜRÜ UTM COĞRAFİ DATUM ED-50 WGS-84 PROJEKSİYON 6 DERECE - ELEM. SIR. SAĞA, YUKARI ENLEM, BOYLAM DOM 33 - ZON 36 - NOKTA ADI UTM(Y) UTM(X) COĞRAFİ(Y) COĞRAFİ(X) Ç , ,96796 Ç , ,96946 Ç , ,96809 Ç , ,96658 PROJENİN ÇED YÖNETMELİĞİ KAPSAMINDAKİ YERİ PTD/ÇED RAPORU/NİHAİ ÇED RAPORUNU HAZIRLAYAN KURULUŞUN/ÇALIŞMA GRUBUNUN ADI PTD/ÇED RAPORU/NİHAİ ÇED RAPORUNU HAZIRLAYAN KURULUŞUN/ÇALIŞMA GRUBUNUN ADRESİ, TELEFON VE FAX NUMARALARI PTD/ÇED RAPORU/NİHAİ ÇED RAPORU SUNUM TARİHİ Ek-1 MADDE 23- Entegre süt ürünleri üretim tesisleri (50 ton/gün ve üzeri sütten peynir, yağ, yoğurt gibi süt ürünlerinden en az ikisinin üretildiği tesisler). ARÇED Mühendislik Müşavirlik Madencilik İnşaat Tic. San. Ltd. Şti. Abdülaziz Mah, Misak-ı Milli Sok, Müze Apt. No:5/302 Meram/KONYA / 06/2013

4 İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER DİZİNİ TABLOLAR DİZİNİ ŞEKİLLER DİZİNİ EKLER LİSTESİ KISALTMALAR Sayfa No I II II III III BÖLÜM I PROJENİN TANIMI VE AMACI Proje Konusu Yatırımın Tanımı, Ömrü, Hizmet Maksatları, Önem Ve Gerekliliği Projenin Fiziksel Özelliklerinin, İnşaat Ve İşletme Safhalarında Kullanılacak Arazi Miktarı Ve Arazinin Tanımlanması Önerilen Projeden Kaynaklanabilecek Önemli Çevresel Etkilerin Genel Olarak Açıklanması (Su, Hava, Toprak Kirliliği, Gürültü, Titreşim, Işık, Isı, Radyasyon Ve Benzeri.) Yatırımcı Tarafından Araştırılan Ana Alternatiflerin Bir Özeti Ve Seçilen Yerin Seçiliş Nedenlerinin Belirtilmesi BÖLÜM II PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KONUMU BÖLÜM III 3.1 BÖLÜM IV 4.1 Proje Yeri Ve Alternatif Alanların Mevkii, Koordinatları, Yeri Tanıtıcı Bilgiler PROJE YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİ Önerilen Proje Nedeniyle Kirlenmesi Muhtemel Olan Çevrenin; Nüfus, Fauna, Flora, Jeolojik Ve Hidrojeolojik Özellikler, Doğal Afet Durumu, Toprak, Su, Hava, (Atmosferik Koşullar) İklimsel Faktörler, Mülkiyet Durumu, Mimari Ve Arkeolojik Miras, Peyzaj Özellikleri, Arazi Kullanım Durumu, Hassasiyet Derecesi (EK-V deki Duyarlı Yöreler Listesi De Dikkate Alınarak) Ve Yukarıdaki Faktörlerin Birbiri Arasındaki İlişkileri De İçerecek Şekilde Açıklanması PROJENİN ÖNEMLİ ÇEVRESEL ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER Önerilen Projenin Aşağıda Belirtilen Hususlardan Kaynaklanması Olası Etkilerinin Tanıtımı. 4.1.a Proje İçin Kullanılacak Alan b Doğal Kaynakların Kullanımı c Kirleticilerin Miktarı, (Atmosferik Şartlar İle Kirleticilerin Etkileşimi) Çevreye Rahatsızlık I

5 Verebilecek Olası Sorunların Açıklanması Ve Atıkların Minimizasyonu) Yatırımın Çevreye Olan Etkilerinin Değerlendirilmesinde Kullanılacak Tahmin Yöntemlerinin Genel Tanıtımı Çevreye Olabilecek Olumsuz Etkilerin Azaltılması İçin Alınması Düşünülen Önlemlerin Tanıtımı BÖLÜM V HALKIN KATILIMI Projeden etkilenmesi muhtemel halkın belirlenmesi ve halkın görüşlerinin çevresel etki değerlendirmesi çalışmasına yansıtılması için önerilen yöntemler, 5.2 Görüşlerine başvurulması öngörülen diğer taraflar, Bu konuda verebileceği diğer bilgi ve belgeler, BÖLÜM VI YUKARIDA VERİLEN BAŞLIKLARA GÖRE TEMİN EDİLEN BİLGİLERİN TEKNİK OLMAYAN BİR ÖZETİ 56 TABLOLAR DİZİNİ Sayfa No Tablo 1 Yardımcı ve Ana Hammaddeler 4 Tablo 2 Üretilecek Maddeler ve Miktarları 4 Tablo 3 Kullanılan Makine ve Teçhizat 5 Tablo 4 Faaliyet Alanı Koordinatları 16 Tablo 5 Ereğli ilçesi 2012 yılı nüfus sayımı sonuçları 18 Tablo 6 Proje Alanı ve Etki Alanında Saptanan Flora türleri ve Korunma Durumları 20 Tablo 7 Habitat Özelliği Nedeniyle Bulunması Muhtemel Proje Alanı ve Etki Alanında Saptanan İkiyaşamlı Türleri, Korunma Durumları ve 21 Statüler Tablo 8 Habitat Özelliği Nedeniyle Bulunması Muhtemel Proje Alanı ve Etki Alanında Saptanan İkiyaşamlı Türleri, Korunma Durumları ve 21 Statüler Tablo 9 Habitat Özelliği Nedeniyle Bulunması Muhtemel Proje Alanı ve Etki Alanında Saptanan Sürüngen Türleri, Korunma Durum ve Statüler 21 Tablo 10 Habitat Özelliği Nedeniyle Bulunması Muhtemel Proje Alanı ve Etki Alanında Saptanan Kuş Türleri, Korunma Durumları ve Statüleri 22 Tablo 11 Basınç Değerleri(hPa) 35 Tablo 12 Sıcaklık Değerleri( C) 36 Tablo 13 Yağış Değerleri(mm) 36 Tablo 14 Nem Değerleri (%) 36 Tablo 15 Sayılı Günler 38 Tablo 16 Maksimum Kar Kalınlığı(cm) 39 Tablo 17 Buharlaşma Değerleri (mm) 39 Tablo 18 Yönlere Göre Rüzgarın Esme Sayıları Toplamı 40 Tablo 19 Yönlere Göre Rüzgarın Mevsimlik Esme Sayıları Toplamı 41 II

6 Tablo 20 Yönlere Göre Ortalama Rüzgâr Hızı(m/s) 44 Tablo 21 Ortalama Rüzgâr Hızı(m/s) 45 Tablo 22 Maksimum Rüzgâr Hızı(m/s) 45 Tablo 23 Fırtınalı ve kuvvetli rüzgarlı günler sayısı 46 Tablo 24 Tesisin Türü (Süt ve Süt Ürünleri Üretim Tesisi) 51 ŞEKİLLER DİZİNİ Sayfa No Şekil 1 Uydu Fotoğrafı 2 Şekil 2 Peynir Tozu, Demineralize Peynir Altı Suyu Tozu, Süttozu, Peynir Tozu İş Akım Şeması 5 Şekil 3 Tereyağı İş Akım Şeması 6 Şekil 4 Sadeyağı İş Akım Şeması 7 Şekil 5 İç Anadolu Fitocoğrafya Bölgesi nin Vejetasyon Formasyonu 18 Şekil 6 Konya İli Deprem Haritası 33 Şekil 7 Basınç Değerleri 34 Şekil 8 Sıcaklık Değerleri( C) 35 Şekil 9 Toplam, Maksimum Yağış Değerleri(mm) 36 Şekil 10 Nem Değerleri (%) 36 Şekil 11 Sayılı Günler 37 Şekil 12 Maksimum Kar Kalınlığı 38 Şekil 13 Buharlaşma Değerleri 39 Şekil 14 Esme Sayılarına Göre Yıllık Rüzgâr Diyagramı 40 Şekil 15 Esme Sayılarına Göre Mevsimlik Rüzgâr Diyagramları 41 Şekil 16 Esme Sayılarına Göre Aylık Rüzgâr Diyagramları 42 Şekil 17 Ortalama Rüzgar Hızına Göre Yıllık Rüzgar Diyagramı 43 Şekil 18 Ortalama Rüzgâr Hızı 44 Şekil 19 Maksimum Rüzgâr Hızı 45 Şekil 20 Fırtınalı ve kuvvetli rüzgarlı günler sayısı 45 KISALTMALAR ÇED : Çevresel Etki Değerlendirme LT/YIL : Litre/Yıl KG : Kilogram M 3 : Metreküp MAK : Merkez Av Komisyonu M 2 : Metrekare III

7 İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER DİZİNİ TABLOLAR DİZİNİ ŞEKİLLER DİZİNİ EKLER LİSTESİ KISALTMALAR Sayfa No I II II III III BÖLÜM I PROJENİN TANIMI VE AMACI Proje Konusu Yatırımın Tanımı, Ömrü, Hizmet Maksatları, Önem Ve Gerekliliği Projenin Fiziksel Özelliklerinin, İnşaat Ve İşletme Safhalarında Kullanılacak Arazi Miktarı Ve Arazinin Tanımlanması Önerilen Projeden Kaynaklanabilecek Önemli Çevresel Etkilerin Genel Olarak Açıklanması (Su, Hava, Toprak Kirliliği, Gürültü, Titreşim, Işık, Isı, Radyasyon Ve Benzeri.) Yatırımcı Tarafından Araştırılan Ana Alternatiflerin Bir Özeti Ve Seçilen Yerin Seçiliş Nedenlerinin Belirtilmesi BÖLÜM II PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KONUMU BÖLÜM III 3.1 BÖLÜM IV 4.1 Proje Yeri Ve Alternatif Alanların Mevkii, Koordinatları, Yeri Tanıtıcı Bilgiler PROJE YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİ Önerilen Proje Nedeniyle Kirlenmesi Muhtemel Olan Çevrenin; Nüfus, Fauna, Flora, Jeolojik Ve Hidrojeolojik Özellikler, Doğal Afet Durumu, Toprak, Su, Hava, (Atmosferik Koşullar) İklimsel Faktörler, Mülkiyet Durumu, Mimari Ve Arkeolojik Miras, Peyzaj Özellikleri, Arazi Kullanım Durumu, Hassasiyet Derecesi (EK-V deki Duyarlı Yöreler Listesi De Dikkate Alınarak) Ve Yukarıdaki Faktörlerin Birbiri Arasındaki İlişkileri De İçerecek Şekilde Açıklanması PROJENİN ÖNEMLİ ÇEVRESEL ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER Önerilen Projenin Aşağıda Belirtilen Hususlardan Kaynaklanması Olası Etkilerinin Tanıtımı. 4.1.a Proje İçin Kullanılacak Alan b Doğal Kaynakların Kullanımı c Kirleticilerin Miktarı, (Atmosferik Şartlar İle Kirleticilerin Etkileşimi) Çevreye Rahatsızlık I

8 Verebilecek Olası Sorunların Açıklanması Ve Atıkların Minimizasyonu) Yatırımın Çevreye Olan Etkilerinin Değerlendirilmesinde Kullanılacak Tahmin Yöntemlerinin Genel Tanıtımı Çevreye Olabilecek Olumsuz Etkilerin Azaltılması İçin Alınması Düşünülen Önlemlerin Tanıtımı BÖLÜM V HALKIN KATILIMI Projeden etkilenmesi muhtemel halkın belirlenmesi ve halkın görüşlerinin çevresel etki değerlendirmesi çalışmasına yansıtılması için önerilen yöntemler, 5.2 Görüşlerine başvurulması öngörülen diğer taraflar, Bu konuda verebileceği diğer bilgi ve belgeler, BÖLÜM VI YUKARIDA VERİLEN BAŞLIKLARA GÖRE TEMİN EDİLEN BİLGİLERİN TEKNİK OLMAYAN BİR ÖZETİ 56 TABLOLAR DİZİNİ Sayfa No Tablo 1 Yardımcı ve Ana Hammaddeler 4 Tablo 2 Üretilecek Maddeler ve Miktarları 4 Tablo 3 Kullanılan Makine ve Teçhizat 5 Tablo 4 Faaliyet Alanı Koordinatları 16 Tablo 5 Ereğli ilçesi 2012 yılı nüfus sayımı sonuçları 18 Tablo 6 Proje Alanı ve Etki Alanında Saptanan Flora türleri ve Korunma Durumları 20 Tablo 7 Habitat Özelliği Nedeniyle Bulunması Muhtemel Proje Alanı ve Etki Alanında Saptanan İkiyaşamlı Türleri, Korunma Durumları ve 21 Statüler Tablo 8 Habitat Özelliği Nedeniyle Bulunması Muhtemel Proje Alanı ve Etki Alanında Saptanan İkiyaşamlı Türleri, Korunma Durumları ve 21 Statüler Tablo 9 Habitat Özelliği Nedeniyle Bulunması Muhtemel Proje Alanı ve Etki Alanında Saptanan Sürüngen Türleri, Korunma Durum ve Statüler 21 Tablo 10 Habitat Özelliği Nedeniyle Bulunması Muhtemel Proje Alanı ve Etki Alanında Saptanan Kuş Türleri, Korunma Durumları ve Statüleri 22 Tablo 11 Basınç Değerleri(hPa) 35 Tablo 12 Sıcaklık Değerleri( C) 36 Tablo 13 Yağış Değerleri(mm) 36 Tablo 14 Nem Değerleri (%) 36 Tablo 15 Sayılı Günler 38 Tablo 16 Maksimum Kar Kalınlığı(cm) 39 Tablo 17 Buharlaşma Değerleri (mm) 39 Tablo 18 Yönlere Göre Rüzgarın Esme Sayıları Toplamı 40 Tablo 19 Yönlere Göre Rüzgarın Mevsimlik Esme Sayıları Toplamı 41 II

9 Tablo 20 Yönlere Göre Ortalama Rüzgâr Hızı(m/s) 44 Tablo 21 Ortalama Rüzgâr Hızı(m/s) 45 Tablo 22 Maksimum Rüzgâr Hızı(m/s) 45 Tablo 23 Fırtınalı ve kuvvetli rüzgarlı günler sayısı 46 Tablo 24 Tesisin Türü (Süt ve Süt Ürünleri Üretim Tesisi) 51 ŞEKİLLER DİZİNİ Sayfa No Şekil 1 Uydu Fotoğrafı 2 Şekil 2 Peynir Tozu, Demineralize Peynir Altı Suyu Tozu, Süttozu, Peynir Tozu İş Akım Şeması 5 Şekil 3 Tereyağı İş Akım Şeması 6 Şekil 4 Sadeyağı İş Akım Şeması 7 Şekil 5 İç Anadolu Fitocoğrafya Bölgesi nin Vejetasyon Formasyonu 18 Şekil 6 Konya İli Deprem Haritası 33 Şekil 7 Basınç Değerleri 34 Şekil 8 Sıcaklık Değerleri( C) 35 Şekil 9 Toplam, Maksimum Yağış Değerleri(mm) 36 Şekil 10 Nem Değerleri (%) 36 Şekil 11 Sayılı Günler 37 Şekil 12 Maksimum Kar Kalınlığı 38 Şekil 13 Buharlaşma Değerleri 39 Şekil 14 Esme Sayılarına Göre Yıllık Rüzgâr Diyagramı 40 Şekil 15 Esme Sayılarına Göre Mevsimlik Rüzgâr Diyagramları 41 Şekil 16 Esme Sayılarına Göre Aylık Rüzgâr Diyagramları 42 Şekil 17 Ortalama Rüzgar Hızına Göre Yıllık Rüzgar Diyagramı 43 Şekil 18 Ortalama Rüzgâr Hızı 44 Şekil 19 Maksimum Rüzgâr Hızı 45 Şekil 20 Fırtınalı ve kuvvetli rüzgarlı günler sayısı 45 KISALTMALAR ÇED : Çevresel Etki Değerlendirme LT/YIL : Litre/Yıl KG : Kilogram M 3 : Metreküp MAK : Merkez Av Komisyonu M 2 : Metrekare III

10 BÖLÜM I PROJENİN TANIMI VE GAYESİ

11 BÖLÜM I: PROJENİN TANIMI VE GAYESİ I.1.Proje Konusu Yatırımın Tanımı, Ömrü, Hizmet Maksatları, Önem ve Gerekliliği: Konya İli, Ereğli İlçesi, Organize Sanayi Bölgesi 2. Cadde No:11 adresinde Meysüt Meyve Süt ve Gıda Mamülleri San. Tic. A.Ş. tarafından süttozu, peynir altı suyu tozu, peynir tozu üretimi yapılmaktadır. Faaliyetle ilgili olarak mevcutta peynir altı suyundan süttozu üretimi yapılmaktadır. Kapasite artırımı ile yıllık ton/yıl (156,7 ton/gün) süt kullanılarak süttozu üretimi de gerçekleştirilecektir ve tereyağı-sadeyağ üretimi yapılacaktır tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirilmesi Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile değişen, tarih ve Sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirilmesi Yönetmeliği; Ek-1 Madde 23- Entegre süt ürünleri üretim tesisleri (50 ton/gün ve üzeri sütten peynir, yağ, yoğurt gibi süt ürünlerinden en az ikisinin üretildiği tesisler). kapsamında bu rapor hazırlanmıştır. Firmaya peynir altı suyundan süttozu üretimi olarak; tarihinde ÇED muafiyeti alınmıştır. Ek-6 da sunulmuştur. Meysüt Meyve Süt ve Gıda Mamulleri San. Tic. A.Ş. adı altında tarihinde peyniraltı suyundan süttozu üretimi ile faaliyetine başlamıştır. Firma m 2 lik kapalı alan, toplam m 2 lik alanda 12 kişi ile faaliyet göstermektedir. Faaliyet alanı tapuludur. Faaliyet alanına ait tapu Ek-6 de sunulmuştur nolu ada, 24.H.2 pafta, 7 parsel nolu tapulu alan Meysüt Meyve Süt ve Gıda Mamülleri San. Tic. A.Ş. ye aittir. Tesiste kapasite artırımından sonrada 12 kişi ile faaliyetine devam edecektir. Faaliyet alanının yerini gösterir uydu haritası aşağıda verilmiştir. 1

12 Meysüt Süttozu Şubesi MEYSÜT SÜT TOZU İŞLETMESİ ŞUBESİ Şekil. I.1 Uydu Fotoğrafı 2

13 Prosesin işleyişi: Firma gıda sektöründe faaliyet göstermektedir. Tesiste mevcutta peynir altı suyundan süttozu üretimi yapılmaktadır. Kapasite artırımından sonra yıllık ton/yıl (156,7 ton/gün) süt kullanılarak süttozu üretimi gerçekleştirilecektir. İlave olarak tereyağı ve sadeyağ üretimi gerçekleştirilecektir. Faaliyette kapasite artırımı sonrası kullanılacak yardımcı ve ana hammaddeler aşağıda Tablo.I.1 de verilmiştir. Tablo.I.1 Yardımcı ve Ana Hammaddeler Kullanılacak Madde Miktar Birim Graft torba adet Naylon torba 972 kg Süt ton Peynir altı suyu ton Etiket adet Palet adet Strech metre Tesiste mevcutta, peynir altı suyundan süttozu yapılırken kapasite artışıyla beraber üretilecek ürün listesi aşağıda verilmiştir. Tablo.I.2 Üretilecek Maddeler ve Miktarları Üretilecek malzeme Miktar Birim Yağlı süttozu imalatı 594 ton/yıl Yağsız süttozu imalatı ton/yıl Peynir altı suyu tozu 90 ton/yıl Demineralize peynir altı suyu tozu 808 ton/yıl Tereyağı ton/yıl Sadeyağ 239 ton/yıl Faaliyette mevcutta kullanılan makine ve ekipmanlar Tablo.I.3 de sunulmuştur. 3

14 Tablo. I.3 Kullanılan Makine ve Teçhizat Teçhizat Adet Yıkama tankı 5 Strech makinesi 1 Pastörizatör 1 Eveparatör 1 Koyulaştırma tankı 1 Krema tankı 1 Depolama tankı 4 Asit tankı 1 Kristalize tankı 2 Demineralize ünitesi komple 1 Yıkama makinası 1 Yıkama tankı 1 Klarifikatör 2 Silindir 1 Toz kurutma ünitesi 1 Buhar kazanı ve ekipmanları 3 Kompresör 2 Torna makinası 1 Tereyağı yayık makinası 1 Sadeyağı ertime makinası 1 Tereyağı paketleme makinası 1 Faaliyette Bulunacak Nihai Bölümler PEYNİR TOZU, DEMİNERALİZE PEYNİR ALTI SUYU TOZU, SÜTTOZU, PEYNİR TOZU ÜRETİMİ TEREYAĞI ÜRETİMİ SADEYAĞI ÜRETİMİ YAPILACAKTIR. 4

15 Peynir Tozu, Demineralize Peynir Altı Suyu Tozu, Süttozu, Peynir Tozu Üretimi: Şekil.I.2 Peynir Tozu, Demineralize Peynir Altı Suyu Tozu, Süttozu, Peynir Tozu İş Akım Şeması Peynir Tozu, Demineralize Peynir Altı Suyu Tozu, Süttozu, Peynir Tozu Üretimi: Tesise getirilen peynir altı suyu yada süt içerisindeki suyun buharlaştırılması için ilk olarak evaporasyona getirilir. Burada suyun buharlaştırılması için gerekli enerji buhar ile sağlanır. Daha sonra kurutma kulesinde kurutma işlemi yapılarak siklonlar vasıtasıyla süt tozu elde edilir. Süttozları paketlenerek sevkiyat için depo alanına gönderilir. 5

16 Tereyağı Üretimi: Şekil.I.3 Tereyağı İş Akım Şeması Tereyağı Üretimi: Tereyağında lezzet ve aroma bozukluklarına neden olan enzimleri inaktive etmek için krema pastörizasyon işlemine tabi tutulur. Pastörizasyon işlemi o C de dk, 6

17 72-87 o C de 15 sn yada o C de 3 sn olarak yapılır. Pastörizasyon sonrası o C de ki havalandırıcılara gönderilerek suyun buharlaştırılması sağlanır. Havalandırma işleminden sonra süratle 8-22 o C ye düşürülerek olgunlaştırma tankına alınır ve burada aynı ısıda 1-2 saat bekletilir. Tam lezzetli ve aromalı tereyağı elde etmek için kremaya olgunlaştırma sırasında ortalama %2-3 oranında tereyağı kültürü ilave edilir o C de yaklaşık 16 saat inkübe edilir. Yağ oranı ayarlanan krema yayıklara 1/2 ile 1/3 oranında doldurulur. Böylece krema yayık içerisinde rahat hareket edebilir. Kremanın tereyağına dönüşme süresi ve yayıklamada sıcaklık ortalama 10 o C de 35 dakikadır. Daha sonra paketlenerek sevkiyat için depolanarak bekletilir. Sadeyağı Üretimi: Şekil. I.4 Sadeyağı İş Akım Şeması 7

18 Sadeyağı Üretimi: Sadeyağ su ve diğer elemanlarından hemen hemen ayrılarak, yağ nispeti % 99'a çıkarılmış bir tereyağı çeşididir. Sadeyağ yapımında yayıklama işlemine kadar tereyağı üretimi ile aynı şekilde üretim akışı izlenir. Tereyağının eritilmesi ile 50 o C de sadeyağın ayrılarak oluştuğu gözlenir. Oluşan sadeyağ uygun şekilde ambalajlanarak sevkiyat için soğuk hava deposunda bekletilir. Proje Ömrü: Meysüt Meyve Süt ve Gıda Mamülleri San. Tic. A.Ş. adı altında yılında faaliyetine başlamıştır. Halen faaliyetine devam etmektedir. Faaliyet; proje alanı ve etrafına, iş istihdamı yönünden, çevre yönünden, sağlık yönünden vb faydalı olduğu sürece devam edecektir. Hizmet Maksatları, Faaliyetin Önem ve Gerekliliği: Günümüzde süt üretimi önemli bir endüstri sektörü olmuş ve dev adımlarla ilerlemektedir. Proje, insan beslenmesinde mükemmel gıda olan sütün üretimi açısından oldukça önemli bir faaliyettir. Türkiye deki Üreticiler küçük ölçekli ve bölgede dağınıktır. Bu da düşük süt kalitesi ve fazladan toplama maliyetine yol açmaktadır. Karaman bölgesindeki işletmeler, Marmara ve Ege bölgelerindeki kadar gelişmiş değildir. Birçok gıda maddesi canlının ihtiyaç duyduğu besin elementlerinin sadece bir bölümünü karşılar. Örneğin ya karbonhidrat, ya yağ, ya da protein yönünden zengindir. Yani tek yönlü bir gıdadır. Oysa süt bütün besin maddelerini ayrıca vitaminleri, enzimleri ve daha birçok maddelerin hem yeterli miktarda hem de dengeli bir oranda bulunduran tek gıda maddesidir. Süt ürünleri, Türkiye de beslenmede önemli bir role sahiptir. Ancak, sıvı süt tüketimi azdır. Süt, daha çok, işlenmiş olarak yoğurt, beyaz peynir ve ayran olarak tüketilmektedir. Kaşar peyniri de çok tüketilen işlenmiş süt ürünleri arasındadır. Süt ve süt ürünlerinin kişi başına ortalama yıllık tüketimi 132 litredir. Bu rakam diğer Avrupa ülkeleriyle karşılaştırıldığında düşüktür. Ülkemiz ortalama süt verimi yönünden başta İsrail, ABD, Kanada ve AB ülkeleri olmak üzere birçok ülkeden geridedir. Süt sığırı başına düşen ortalama yıllık süt verimi Türkiye de 1,578 kg iken, dünya ortalaması 2,110 kg dır. 8

19 Ülkemizde kişi başına yıllık süt tüketimi 130 kg düzeyinde kalırken gelişmiş ülkelerde bu miktar 200 kg dır. AB ülkelerinde üretilen sütün %90-98 i modern tesislerde işlenmekte, ülkemizde ise %50 si pazara hiç arz edilmemekte, %40 ı küçük ve ilkel mandıralarda, sağlıksız bir şekilde süt ürünlerine dönüştürülmektedir. Kalan %10 luk miktar da modern tesislerde işlenmektedir. Ülkemizde çok modern şartlarda çalışan işletmeler bulunmakla birlikte ilkel şartlarda çalışan işletmeler, aile işletmelerine ve mevsimlik çalışan mandıralara sıklıkla rastlanmaktadır. Tarım ve Köy İşleri Bakanlığınca yapılan gıda ve sanayi araştırmasına göre adet civarında gıda maddesi üreten süt tesisi mevcuttur. Süt ve süt ürünleri sanayi, işletme sayısı yönünden gıda sanayinin yaklaşık % 16 sını oluşturmaktadır. Sütün %27'si süt teşvik priminden yararlanan, kayıtlı büyük süt işleme tesisleri tarafından alınmakta ve işlenmekte, %33'ü küçük ve orta ölçekli kayıtlı veya kayıt dışı mandıralarda işlenmekte, %20'si çiftlik içi tüketim ve buzağı beslemede kullanılmakta, %20'si gerek sokak sütü olarak satılan, gerekse üreticinin tüketiciye doğrudan aracısız sattığı, açık süt ve ürünleri olarak kabul edilmektedir.( kaynak: Nüfus artışı gıdaya olan talebi artırmaktadır. Ayrıca kentleşme, nüfus yaş piramidindeki değişme, ülkemize gelen turist sayısındaki artış gibi faktörler de gıdaya olan talebi etkilemektedir. Ülkemiz gibi gelişmekte olan ülkelerde besin üretimi için potansiyel alanlar bulunmasına rağmen, tarım alanlarının sanayi için veya yerleşim alanı için kullanılması gibi bu alanların kullanımında yanlış uygulamalar söz konusudur. Ülkemizdeki bu potansiyel üretim alanlarının amacına uygun olarak kullanılması ve mevcut olanların geliştirilmesi, yapılması gereken ilk iştir. Bu alanlarda yapılacak çalışmalar insanlarımız için alternatif besin kaynağı olması yanında, iş ve istihdam olanağı sağlayarak da milli ekonomiye katkıda bulunacaktır. Ülke nüfusunun sağlıklı-dengeli beslenmesi ve gelecek nesillerinde sağlıklı olması, çevre ve biyolojik çeşitliliğin korunarak sürdürülebilir bir ekonomik kalkınmanın sağlanması, iç ve dış piyasada rekabet gücü yüksek ürünlerin üretilmesi, üreticilerin gelirlerinin artırılması, çevreye zarar vermeden veya en az zararla kaynakların dengeli kullanılması ve tarımsal alt yapının iyileştirilmesi için gerekli olan politika araçlarının belirlenerek uygulanması giderek daha fazla önem taşımaktadır. Üretimde verimlilik ve kalitenin artırılması, bilinçli girdi kullanımı, üretim-teknoloji entegrasyonunun sağlanması, pazarlama şartlarının iyileştirilmesi, kaliteli ve standartlara uygun üretim yapılarak gıda güvenliğinin tam olarak sağlanması gözetilmelidir. Bu nedenle bu ve bunun gibi tesisler büyük önem taşımaktadır. 9

20 Proje konusu faaliyetin hizmet amaçları aşağıdaki şekilde özetlenmiştir; İstihdam sağlamak, Kalite yönetim sistemlerinin etkinliğini sürekli iyileştirerek kuruluşun büyümesi ve gelişmesini sürekli kılmak, süt sektöründe önde gelen kuruluşlardan biri olmak, Modern Üretim Tekniklerinin kullanılarak verimliliğin artırılması, mamul kalitesinin geliştirilmesi ve maliyetlerin düşürülmesi, Taze ve sağlıklı süt ürünleri tüketimini sağlamak, Ülkeye döviz girdisi sağlamak, pazar payının arttırılarak satış miktarının katlanmasını sağlamak, Ülkeye katma değer sağlamak, ( Yerli üretim olarak tanımlanan katma değerin yurt içinde gelişmesi, daha çok üretim ve istihdam ile toplumun refahında temel kaynağını oluşturmaktadır.) Yurt içi ve yurt dışı pazarlarda kalite ve rekabeti arttırmak, Dolaylı olarak diğer sektörler ve yan sanayilerin güçlenmesine katkıda bulunmak, Ürün çeşitliliğini arttırmak, Artırılacak üretim kapasitesine cevap verecek hammadde kaynaklarını bulmak ve geliştirmek, Proje alanı civarında bulunan ve ana hammadde olan sütün temin edileceği yer olan çiftçilerin kalkınmalarına yardımda bulunmak, Yeni teknolojilerle doğal kaynakların kullanımının daha etkin ve temiz kullanımına kat sağlamak. Sürdürülebilir gelişimi sağlamaktır. Projenin ülke açısından önem ve gerekliliği ele alındığında; Proje ile Ülkemizin ihracat bakımından diğer ülkelerle yarışabilmesi ve pazarda yer alabilmesi dolayısı ile itibarı bakımından da ek olarak kuvvet katacaktır. Ülkemizin sürdürülebilir bir ekonomik büyümeye kavuşturulabilmesi için, üretimdeki Katma Değer in ülkede daha fazla oluşması gerekmektedir. Bahsi geçen faaliyetteki kapasite artışı ile daha çok katma değer sağlanmış olacaktır. Ülkemizde bulunan mevcut süt ve süt ürünleri üretim tesislerinin arttırılması ile yurtiçi ve yurt dışı pazarlarda yüksek rekabet gücü yaratılmış olunacaktır. Ülkemizin Avrupa Birliği girme sürecinde model işletme olarak sektörün önder firması olarak kalitenin arttırılması, oluşacak olan yeni rekabet ortamında maliyet, kalite ve yeni ürün çeşidi unsurlarının kullanılması ile Avrupa pazarında mücadele edebilmek, Faaliyetin gerçekleştirilmesi halinde yardımcı sektörlerdeki artış ile ekonomik olarak katkı oranının daha da artması söz konusu olacaktır. Ayrıca süt ve süt ürünleri tüketiminin ülke genelinde daha sağlıklı bir şekilde sağlanmasına katkıda bulunulacağı gibi durumlar göz önüne alındığında projenin bölge ve ülke olarak önemi büyüktür. 10

21 I.2. Projenin fiziksel özelliklerinin, inşaat ve işletme safhalarında kullanılacak arazi miktarı ve arazinin tanımlanması: Meysüt Meyve Süt ve Gıda Mamülleri San. Tic. A.Ş. adı altında tarihinde peyniraltı suyundan süttozu üretimi ile faaliyetine başlamıştır. Firma m 2 lik kapalı alan, toplam m 2 lik alanda 12 kişi ile faaliyet göstermektedir. Faaliyet alanı tapuludur. Faaliyet alanına ait tapu Ek-6 de sunulmuştur nolu ada, 24.H.2 pafta, 7 parsel nolu tapulu alan Meysüt Meyve Süt ve Gıda Mamülleri San. Tic. A.Ş. ye aittir. Faaliyet alanı olarak kullanılan alan sanayi bölgesi olarak geçmektedir. Faaliyet alanının sanayi alanı olduğunu gösteren 1/ ölçekli Konya-Isparta Çevre Düzeni Planı ve lejantı Ek-3 te sunulmuştur. I.3.Önerilen projeden kaynaklanabilecek önemli çevresel etkilerin genel olarak açıklanması (su, hava, toprak kirliliği, gürültü, titreşim, ışık, ısı, radyasyon ve benzeri.) Su Kirliliği Proje kapsamında atık su oluşumu iki şekilde gerçekleştirilecektir. Bunlar; personelden kaynaklı atık su ile proses kaynaklı atık sudan ibaret olacaktır. İşletme sırasında personel kaynaklı atıksular kanalizasyona verilmektedir. Ereğli Organize Bölge Müdürlüğü nden alınan izin yazısı Ek-7 de sunulmuştur. Tesisin ihtiyaç duyduğu içme ve kullanma suyu; şebeke suyundan sağlanmaktadır. (Ek-7) Tesiste tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanan değişiklikleri Tarih ve Sayılı Resmi Gazete de Yayınlanan; Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği ve tarih ve Sayılı Resmi Gazete de Yayınlanan Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği ndeki değişikliklere uyulacak ve bu kapsamında gerekli tedbirler alınacaktır. Katı Atıklar Tesiste oluşabilecek katı atıklar, çalışan işçilerden kaynaklanan evsel nitelikli katı atıklar ve kömür kullanılması sonucu oluşan cüruf atıklarıdır. Tesiste kömür kazanlarında kömür yakılması sonucu kömür cüruf atıklar oluşmaktadır. Oluşan cüruf atıkları sızdırmaz zeminde biriktirilerek üzeri tozumaya karşı sulanmaktadır. Kömür cürufları hafriyat almaya yetkili firmalara verilecektir. 11

22 Ayrıca tesiste tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanan değişiklikleri ile tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren ve tarih ve sayılı Resmi Gazete de yapılan değişiklikler dikkate alınarak Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uyulacaktır. Hava Kirliliği Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkındaki Yönetmeliği ne göre (ÇKAGİLHY), Gaz Yakıt (doğalgaz, sıvılatırılmı petrol gazı, kokgazı, yüksek fırın gazı, fuel gaz) yakan ve toplam yakma sistemi ısıl gücü 2MW ve daha büyük 100MW dan küçük olan tesisler, litre/gün ve üzeri kapasiteli süt veya süt ürünleri işleme tesisleri.,7.23 Süt tozu üretim tesisleri, kapsamında yer almaktadır. Kapasite Artırımı sonucunda, işletme aşamasına geçilmesini müteakip tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında yönetmelik ve ilgili yönetmelik değişiklikleri ( tarih ve sayılı, tarih ve sayılı ve tarih ve 27562, tarih ve sayılı değişiklikler) gereğince, tarih ve sayılı (30/3/ , 10/10/ , 13/4/ , 16/6/ , 10/10/ değişikleri ile) Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uygun olarak emisyon ölçüm raporu hazırlatılarak, Çevre İzin Belgesi alınması gerekmektedir. Toprak Kirliliği Tesisin inşaat ve işletme aşamalarında araçların bakım ve onarımları, yetkili servislerde yaptırılacaktır. Bu sebeple tesiste toprak kirliliği yaratacak herhangi bir unsur oluşmayacaktır. Gürültü Kirliliği tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik ve İlgili Yönetmelik Değişiklikleri ( tarih ve sayılı, tarih ve sayılı ve tarih ve 27562, tarih ve sayılı değişiklikler) kapsamında yer almaktadır. Ancak tesis tarih ve sayılı Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği, tarih ve sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik hükümleri gereğince, çevre 12

23 izninin gürültü kontrolü ile ilgili hükümlerine tabi değildir. Tesisin inşaat aşamasında bazı iş makineleri kullanılacaktır. Tesisin inşaatı sırasında araçlar kademeli olarak çalışacaktır. Tesisin işletme aşamasında tesise giriş çıkış yapacak araçlar ve tesiste kullanılacak jeneratör, traktör vb. makine ve ekipmandan kaynaklı gürültü oluşumu söz konusu olacaktır. Tesisin inşaat ve işletme aşamasında çalışacak bütün ekipmanlar ile ilgili yapılan hesaplamalar ile Ses Basınç Düzeyleri, Toplam Ses Düzeyleri, Tüm Kaynaklardan Oluşacak Ses Seviyelerinin Mesafelere Göre Dağılımı (L gündüz ) değerleri hesaplanacak olup, Akustik Rapor ÇED Raporunda sunulacaktır. Projenin inşaat ve işletme aşamasında Tarih ve Sayılı Resmi Gazete de Yayımlanarak Yürürlüğe giren Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği ve tarih ve sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan; Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik hükümlerine uyulacaktır Sayılı İş Kanunu ile İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü hükümlerine uyulacaktır. Tesise en yakın yerleşim yeri m mesafede bulunan Kargacı Köyüdür. Kapasite artışıyla beraber oluşacak gürültü ÇED raporunda detaylı olarak verilecektir Titreşim Kirliliği Proje kapsamında herhangi bir titreşim kirliliği oluşturacak eylem gerçekleştirilmeyecektir. Bu sebeple herhangi bir titreşim kirliliği söz konusu olmayacaktır. Isı, Işık, Radyasyon v.b. Kirlilikler Proje kapsamında herhangi bir ısı, ışık, radyasyon kirliliği oluşturacak eylem gerçekleştirilmeyecektir. Bu sebeple herhangi bir ısı, ışık, radyasyon v.b. kirliliği söz konusu olmayacaktır. I.4.Yatırımcı tarafından araştırılan ana alternatiflerin bir özeti ve seçilen yerin seçiliş nedenlerinin belirtilmesi: Teknoloji olarak; seçilen teknoloji en ileri teknoloji, en ekonomik ve çevre tahribatı açısından en düşük kirliliğe sebebiyet verdiğinden dolayı tercih edilmiştir. Faaliyet alanı olarak buranın uygun görülmesinin başlıca nedeni sanayi alanı olmasıdır. (Ek-3) Yerin özellikleri aşağıda verilmiştir: Sanayi bölgesinde kalmaktadır. Yakınında ormanlık alan bulunmamaktadır. Yakınında tarım alanı bulunmamaktadır. 13

24 Yerleşim yerlerine uzaktır. En yakın yerleşim yeri civarındaki sanayi tesisleridir. Sanayi bölgesinde kaldığından elektrik, su, doğalgaz vs. ihtiyaçları Organize Bölge Müdürlüğü nden karşılanmaktadır. Faaliyet alanına giriş çıkışlarda tali yollar kullanılmaktadır. Buda ürünlerin sevkiyatı ve hammadde, yardımcı madde temininde kolaylık sağlamaktadır. Sit alanı değildir. 14

25 BÖLÜM II PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KONUMU

26 BÖLÜM II: PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KONUMU: II.1.Proje yeri ve alternatif alanların mevkii, koordinatları, yeri tanıtıcı bilgiler Konya İli, Ereğli İlçesi, Organize Sanayi Bölgesi 2. Cadde No:11 adresinde Meysüt Meyve Süt ve Gıda Mamulleri San. Tic. A.Ş. tarafından süttozu, peynir altı suyu tozu, peynir tozu üretimi yapılmaktadır. Faaliyetle ilgili olarak mevcutta peynir altı suyundan süttozu üretimi yapılmaktadır. Kapasite artırımı ile yıllık ton/yıl (156,7 ton/gün) süt kullanılarak süttozu üretimi de gerçekleştirilecektir ve tereyağı-sadeyağ üretimi yapılacaktır. Faaliyet adresi Konya İli, Ereğli İlçesi, Organize Sanayi Bölgesi 2. Cadde No:11 adresidir. Faaliyet 2011 yılından beri devam etmektedir. Alternatif bir alan düşünülmemektedir. Faaliyet alanı koordinatları aşağıda verilmiştir. Tablo II.4. Faaliyet Alanı Koordinatları TÜRÜ UTM COĞRAFİ DATUM ED-50 WGS-84 PROJEKSİYON 6 DERECE - ELEM. SIR. SAĞA, YUKARI ENLEM, BOYLAM DOM 33 - ZON 36 - NOKTA ADI UTM(Y) UTM(X) COĞRAFİ(Y) COĞRAFİ(X) Ç , ,96796 Ç , ,96946 Ç , ,96809 Ç , ,96658 Tarım: Üretimin yapıldığı tesis sanayi bölgesi içinde kaldığından dolayı herhangi bir tarımsal faaliyet mevcut değildir. 15

27 Çayır ve mera: Üretimin yapıldığı tesis sanayi bölgesi içinde kaldığından dolayı faaliyet alanı ve yakın çevresinde çayır ve mera alanı mevcut değildir. Orman: Proje sahasında orman alanı bulunmamaktadır. Ulaşım: Faaliyet yerine ulaşım; Konya-Ereğli karayolu üzerinden sağlanmaktadır. Madenler: Faaliyet alanı ve yakın çevresinde maden alanı veya rezervi bulunmamaktadır. 16

28 BÖLÜM III PROJE YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİ

29 BÖLÜM III: PROJE YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİ Önerilen proje nedeniyle kirlenmesi muhtemel olan çevrenin; nüfus, fauna, flora, jeolojik ve hidrojeolojik özellikler, doğal afet durumu, toprak, su, hava, (atmosferik koşullar) iklimsel faktörler, mülkiyet durumu, mimari ve arkeolojik miras, peyzaj özellikleri, arazi kullanım durumu, hassasiyet derecesi (EK-V deki Duyarlı Yöreler listesi de dikkate alınarak) ve yukarıdaki faktörlerin birbiri arasındaki ilişkileri de içerecek şekilde açıklanması. III.1. Nüfus: Faaliyet alanı Konya ili, Ereğli ilçesindedir. Ereğli ilçesi 2012 yılı nüfus sayımı sonuçları aşağıda verilmiştir. Tablo III. 5. Ereğli ilçesi 2012 yılı nüfus sayımı sonuçları İl/İlçe Merkezleri Belde/Köyler Toplam Konya Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Kadın Erkek Ereğli Toplam (TÜİK) III.2. Flora ve Fauna: FLORA Raporun flora kısmı oluşturulurken bitki türlerinin tespitinde, Tübitak Türkiye Bitkileri Veri Servisinden (TUBİVES) ve ek olarak H. Kutluk ve Burhan Aytuğ a ait Grid by Grid, Plants of Turkey çalışmasından, Davis in Flora of Turkey and East Aegean Islands adlı eserinden ve Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı ndan yararlanılmıştır. Faaliyet alanı ve çevresinin florasını tespit edebilmek arazi gözleminin yanında literatür çalışmasına da yer verilmiştir. Proje alanı ve çevresinin flora ve fauna bilgileri DAHA ÖNCE Ereğli Organize Sanayi Bölgesinde çalışma yapan Biolog Hatice Kustas tarafından hazırlanmıştır. Bu çalışmada, türlerin endemizm durumu, tehlike sınıfları, hangi fitocoğrafik bölge elementi oldukları belirtilmiştir. Bitkilerin türkçe karşılıkları ise Türkçe Bitki Adları Sözlüğü (Baytop,1994) adlı eserlerden faydalanılarak verilmiştir. Vejetasyon Türkiye tamamıyla Holoarktik aleme girmekte ve bu alemin 3 bitkisel (floristik) bölgesi yurdumuzda birleşmektedir. Bunlar Akdeniz, Avrupa-Sibirya ve İran-Turan 17

30 floristik bölgeleridir. Bu bölgelerin hepsinin kendisine has iklimsel özellikleri vardır. Konya, bu bölgelerden İran-Turan fitocoğrafik bölgesine dahildir. Bu fitocoğrafik bölge, genellikle kurakçıl bitki türlerinin meydana getirdiği bozkırları oluşturmaktadır. Anadolu daki en yaygın vejetasyon tipidir. Genellikle ağaçsız topraklarda yetişen bozkır bitkileri çeşitlilik bakımından olağanüstü zenginliğe sahiptir. Ancak proje alanı, etki alanı ve yakın yerleşimlerdeki araziler, insan faaliyetleri sebebiyle doğal niteliklerini büyük oranda yitirmiştir. Şekil III.6. İç Anadolu Fitocoğrafya Bölgesi nin Vejetasyon Formasyon Açıklama: 1. Çoğunlukla Meşe Ormanları 2. Karaçam Ormanı 3. Karaçam ve Meşe Ormanları 4. Sarıçam Ormanı 5. Sarıçam Karaçam Meşe Karışık Ormanı 6. Ardıç Meşe Topluluğu 7. Ardıç Topluluğu 8. Antropojen Step 9. Step 10. Subalpin İran Turan Fitocoğrafik Bölgesi nde kalan İç Anadolu, karasal bir iklime sahiptir. Ekolojik ortam şartlarına göre bölgenin orta bölümünde 1200 m ye kadar çıkan sahalarda step topluluklarını, daha yüksekte ise yarı kurak yarı nemli koşulların bulunduğu orman örtüsü bulunmaktadır. Bölgesel olarak çeşitli durumlarda değişmekle birlikte, step sonrası üst sınırlarda meşe ve karaçam toplulukları ve orman alanları görülmektedir. Konya ili bitki örtüsü, iklim koşullarına göre değişim göstermektedir. Geniş düzlükler bozkırlarla kaplıdır. Düzlüklerinde bahar yağmurları ile birlikte otsu bitkiler yeşerir fakat yağışlar kısa sürer ve de yaz sıcaklıkları başlayınca otlar hemen kurur. Geniş düzlükler step halini alır. İlin dağlık bölgelerinde çalılık ve orman görülür. İldeki ormanlık alan hektardır. İldeki orman yüzdesi %14,6 dır. Her ne kadar doğal stepin hakim olduğu bölgeyse de, başta aşırı otlatma ve tarım olmak üzere, birçok andropojenik etkiye maruz kalan step alanları, gittikçe daralmış, yerleşim yerlerinden uzağa çekilmiştir. 18

31 Tablo III.6. Proje Alanı ve Etki Alanında Saptanan Flora türleri ve Korunma Durumları FAMİLYA VE TÜR ADI TÜRKÇE İSİM HABİTAT ENDEMİZM DURUMU FİTOCOĞRAFİK BÖLGE IUCN RED DATA BOOK KATEGORİL ERİ APIACEAE Eryngium campestre Şeker dikeni orman açıklığı, taşlı tepe yanları, bozulmuş step, nadas tarlalar,kumullar ASTERACEAE / COMPOSITAE Achillea wilhelmsii Civanperçemi step, tarla - İran-Turan Ele. - Anthemis tinctoria Sarı Papatya çalılık, kayalık yamaç - D. Akdeniz Ele. - Tragopogon longirostris Tekesakalı,Yemlik Çayır,step - İran-Turan Ele. - Onopordum bracteatum Kangal step, çalılık açıklığı, nadas tarla - Av-Sbr Ele. - BORAGINACEAE Anchusa leptophylla tarlalar, taşlı yerler Heliotropium dolosum Siğil otu tarlalar, yol kenarları, kumlu yerler, bozkır BRASSICACEAE CRUCIFERAE Alyssum murale Her yer Aeothionema arabicum Kayalık yamaç, kaya oyukları - İr-Turan Ele. - Boreava orientalis Sarı ot Tarla, yol kenarı CARYOPHYLLACEAE Minuartia anatolica Taşlık yerler Silena conoidea Step ve yamaçlar - İr-Tur Ele. - CISTACEAE Heliatthemun salicofolium çıplak yamaç, step, moloz FABACEAE / LEGUMINOSAE Astragalus microcephalus Boz Geven Bozkır - İr-Tur Ele. - Trifolium physodes Yonca Açık yerler,orman açıklıkları - Akd. Ele. - LAMIACEAE / LABIATAE Ajuga chamaepitys taşlı tepeler, bozkır, nadas tarlaları - İr-Tur Ele. - Salvia cryptantha Ada çayı çalı koruluk, çayırlar nadas tarlaları, - İr-Tur Ele. - yol kenarları LİLİACEAE Ornithogalum armeniacum Ak yıldız yamaçlar, ormanlar, çayırlıklar - D.Akd. Ele. - PAPAVERACEAE Papaver dubium Gelincik Kayalık kenar, yol kenarı POACEAE Bromus squarrosus çorak yerler, step, tepeler ve ormanı kesilmiş yerler Poa bulbosa Step,yol kenarı POLYGONACEAE Polygonum bellardii Potuk kültür ve tahrip edilmiş alanlar, açık ve yaş yerler Rumex acetosella Kuzukulağı tarlalar, kıyılar, çorak yerler ROSACEAE Crataegus monogyna Alıç Kayalık yerler,ormanlar Sanguisorba minor Amel otu tarlalar, ormanlar, yamaçlar FAUNA Yapılan arazi ve literatür çalışmaları neticesinde proje alanı ve etki alanında bulunan ve bulunması muhtemel fauna türlerinden; amfibi türleri, sürüngen türleri, kuş türleri ve verilmiştir. İlgili tablolarda her türün familyası, Türkçe adı, populasyon yoğunluğu, IUCN (ERL) kategorisi, Red Data Book kategorisi ve Bern sözleşmesi Ek-II (kesin olarak koruma altına alınan fauna türleri) ve Ek-III (korunana fauna türleri) listelerinin hangisinde yer aldığı belirtilmiştir. Bern sözleşmesi Ek-II ve Ek-III listesinde 19

32 yer almayan türler için (-) işareti konulmuştur. Ayrıca fauna çalışmaları Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü nün 07 Haziran 2012 tarihli sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren Merkez Av Komisyonu nun Av Dönemi Kararı ek listelerine göre değerlendirilmiştir. Faaliyet alanının faunası, arazi ve literatür çalışması sonucunda belirlenmiştir. Faaliyet alanının dâhil olduğu bölgede yaşaması muhtemel/tespit edilen yaban hayatı grupları aşağıdaki listelerde belirtilmiştir. Aşağıdaki tablolarda belirtilen türlerden koruma altına alınan türleri belirlemek için Türk Çevre Mevzuatı Avrupa nın Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarını Koruma Sözleşmesi ve ekleri incelenmiştir. Bern sözleşmesine göre koruma altına alınmış türler gösterilmiştir. Bern Sözleşmesine göre koruma altına alınan fauna türleri iki kategoriye ayrılmıştır. Tablo III.8. Habitat Özelliği Nedeniyle Bulunması Muhtemel Proje Alanı ve Etki Alanında Saptanan İkiyaşamlı Türleri, Korunma Durumları ve Statüler FAMİLYA VE TÜR ADI TÜRKÇE ADI HABİTAT IUCN RED DATA BOOK BERN RANIDAE Rana ridibunda ova kurbağası Sığ sularda ve kıyılarda LC Nt III HYLIDAE Hylia arborea Yaprak kurbağası Ağaçlar ve çalılar üzerinde LC Nt II Tablo III.9: Habitat Özelliği Nedeniyle Bulunması Muhtemel Proje Alanı ve Etki Alanında Saptanan Sürüngen Türleri, Korunma Durum ve Statüler FAMİLYA VE TÜR ADI TÜRKÇE ADI BERN RED DATA BOOK IUCN AKK (*) HABİTAT LACERTİDAE Lacerta trilineata Büyük yeşil kertenkele III nt LC Ek-I Ekili tarlalarda, yol kenarlarında, bitkisi bol ve suya yakın yerlerde TYPHLOPİDAE Thyplops vermicularis Kör yılan III nt - Ek-I Nemli topraklar ve taşaltları COLUBRIDAE Coluber caspius Ok yılanı III nt - Ek-I Ovalarda, dere kenarlarında, dağ yamaçlarında, tarlalarda Coluber modestus Uysal yılan III nt - Ek-I Bitki örtüsü fakir taşlı alanlar Kaynak: Demirsoy, A. 1996, Sürüngenler.Çevre Bakanlığı, Çevre Koruma Genel Müdürlüğü, Proje No:90-K Ankara 20

33 Tablo III.10. Habitat Özelliği Nedeniyle Bulunması Muhtemel Proje Alanı ve Etki Alanında Saptanan Kuş Türleri, Korunma Durumları ve Statüleri FAMİLYA VE TÜR ADI TÜRKÇE ADI HABİTAT RED DATA BOOK BERN IUCN RED LİST STATÜ AKK (*) ACCIPITRIDAE Buteo buteo Şahin Açık alanlara, tarım alanlarına, meralara ve bataklıklara yakın ormanlık alanlarda A,3 II LC Y, KZ, T Ek-I FALCONIDAE Falco tinnunculus Kerkenez Dağlar, vadiler, orman A.4 II LC Y Ek-I kenarları, bozkırlar, tarım alanları, deniz kıyıları PASSERIDAE Passer domesticus Serçe Bahçeler, parklar ve tarlalar A.5 LC Y Ek-III Passer montanus Ağaç serçesi Açık tarım arazilerine yakın ağaçlık ve çalılıklar STURNIDAE Sturnus vulgaris Sığırcık Seyrek ormanlar, seyrek ağaçlı açık araziler, tarım arazileri, meyve bahçeleri, çiftlikler CORVIDAE Pica pica Saksağan Tarım alanları ile seyrek ağaçlı alanlar ve çalılıklar PARIDAE Parus major Büyük baştankara Her türlü ağaçlık alanlar, ormanlar, parklar, bahçeler, fundalıklar ve makilikler A.3 III LC Y Ek-II A.5 LC Y Ek-II A.5 LC Y Ek-III A.3 II LC Y Ek-I Kaynak: Demirsoy, A. 1999, Genel ve Türkiye Zoocoğrafyası Hayvan Coğrafyası, Meteksan, Ankara A) İkiyaşamlılar (Amphibia) Çalışma alanında, bulunan veya bulunması muhtemel 2 amfibi türü saptanmış olup, bu türlerin 1 tanesi Bern Ek-II listesinde, 1 tanesi de Bern Ek-III listesinde bulunmaktadır. Saptanan amfibi türlerinin hepsi IUCN(ERL) kriterlerine göre LC kategorisindedir. Tüm türler Türkiye de bol ve yaygın olup, herhangi bir tehdit altında değildirler. B) Sürüngenler ( Reptilia ) Çalışma alanında, bulunan ya da bulunması muhtemel 4 sürüngen türü saptanmış olup 4 tanesi ise Bern Ek-III te bulunmaktadır. Türler ise IUCN (ERL) kriterlerine göre LC kategorisindedir. Herhangi bir tehdit şimdi ya da gelecekte söz konusu değildir. (-) ile belirtilen türler ise henüz IUCN tarafından sınıflandırılmamıştır. Ancak yine 21

34 Demirsoy a göre tehdit altında değildir. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü nün 07 Haziran 2012 tarihli sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren Merkez Av Komisyonu nun Av Dönemi Kararı nda yansıtıldığı en son listelere göre tüm türler Ek-1 de yer almaktadır. C) Kuşlar (Aves) Çalışma alanında, bulunan ya da bulunması muhtemel 7 kuş türü saptanmış olup, bunlardan 3 tanesi Bern Ek-II, 2 tanesi de Bern Ek-III listesinde bulunmaktadır. Ayrıca Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü nün 07 Haziran 2012 tarihli sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren Merkez Av Komisyonu nun Av Dönemi Kararı nın yansıtıldığı en son listelere göre; 8 kuş türü Ek-1, yani Orman ve Su İşleri Bakanlığı nca Koruma Altına Alınan Yaban Hayvanları listesinde; 6 tanesi de Ek-2 yani Merkez Av Komisyonunca Koruma Altına Alınan Av Hayvanları kategorisinde bulunmaktadır. Ek-3 yani Merkez Av Komisyonu nca Avına Belli Edilen Sürelerde İzin Verilen Av Hayvanları listesinde bulunan kuş türlerinin sayısı ise 7 dir. Saptanan kuş türlerinden 1 tanesi IUCN (ERL) kriterlerine göre NT diğerleri ise LC kategorisindedir. Türkiye nin Kuşları (KİZİROĞLU, 1989) adlı esere dayanarak Ulusal ve Uluslararası Mevzuatla Koruma Altına Alınan ve proje alanı çevresinde tanımlanan bazı kuş türleri Red Data Book (ERZ, 1977; HEINWALD et all., 1981; BAYERISCHE STAATSMINISTEIUM 1982 a and b; GEEP 1984) kategorilerine göre şu şekilde sınıflandırılmıştır: Kuş türlerinin korunma durumları ve statüleri ile ilgili olarak kullanılan sembollerin açıklaması şu şekildedir; A1: Nesli tükenmiş veya tükenme tehlikesi altında olan türler A1.1: Nesli tükenmiş olan türler A1.2: Tüm Türkiye deki birey sayısı 1-25 çift arasında olan türler A2: Birey sayısı çift altında kalan ve yayılış gösterdikleri bölgelerde büyük risk altında olan türler A3: Birey sayısı (500) çift arasında kalan ancak bazı bölgelerde oldukça azalmış türler A4: Birey sayıları fazla olmakla birlikte belirli bölgelerde azalmış olan türler B: Geçici olarak Türkiye ye gelen ve biyotopların yok edilmesi ile risk altına girecek türler B1: Anadolu yu kışlak olarak kullanan ancak Anadolu da üremeyen türler B2-B3:Anadolu dan transit olarak geçen veya Anadolu yu kışlak olarak kullanan ve risk derecesi daha düşük olan türler Y: Düzenli olarak yurdumuzda kuluçkaya yatan yerli kuş türleri G: Yurdumuzda kuluçkaya yattıktan sonra göç eden türler 22

35 K: Yurdumuzda kuluçkaya yatmayan, yurdumuzu transit göç esnasında kullanan türlerdir KZ: Kış aylarını yurdumuzda geçiren, kış ziyaretçisi türlerdir D) Memeliler (Mamalia) Orman ve Su İşleri Bakanlığı nın yansıtıldığı en son listelere göre, 5 memeli türü Ek-1 yani Orman ve Su İşleri Bakanlığı nca Koruma Altına Alınan Yaban Hayvanları listesinde; 3 tanesi de Ek-3 yani Merkez Av Komisyonu nca Avına Belli Edilen Sürelerde İzin Verilen Av Hayvanları listesinde bulunmaktadır. Ek-2 yani Merkez Av Komisyonunca Koruma Altına Alınan Av Hayvanları kategorisinde herhangi bir memeli türü bulunmamaktadır. Memeli türleri arasında 1 tür (Nannospalax leucodon) IUCN (ERL) listesinde (VU D2) kategorisinde bulunmaktadır. Ancak Demirsoy, A. (1996) a göre bu tür nt kategorisindedir, yani Türkiye de oldukça bol ve yaygın olup herhangi bir tehdit altında değildir. Diğer türler ise LC, LR/lc ve LR/nt kategorisindedir. Yani bu türler için herhangi bir tehdit söz konusu değildir. Faaliyetin kurulduğu alan, özellikle hafriyat ve düzenleme çalışması yapılacak alan çorak bir alandır. Buna karşın, tesiste işletmeye geçilmesi ile gerçekleştirilecek peyzaj ve yeşil doku çalışmaları ile çorak arazinin bu kısımlarının yeni yaşam alanı olması sağlanacaktır. Proje kapsamında sahanın işletilmesi sırasında flora ve fauna türleri üzerine olumsuz etkileri olacaktır. Bu etkiler özellikle iş makinelerinin çalışmaları sırasında etrafa verecekleri atık maddeler (egzoz dumanı, yağ vs.) ve gürültüdür. Bu çevresel olumsuz etkiler, ilgili yönetmeliklerdeki hükümlere uyularak asgari düzeye indirilecektir. İşletme sırasında araçlardan kaynaklanacak olan tozuma, gürültü ve vibrasyon olacaktır. Bu etkileri en aza indirgemek için, alan üzerinde tozu engelleyici sulama, gürültüyü azaltma için ise araçların kademeli olarak çalışması sağlanacaktır. Flora ve fauna türleri ortamdaki gürültü ve hareketlilikten etkilenecekler ve çevredeki daha uygun alternatif yaşam alanlarına çekileceklerdir. Sabit yaşayışlı fauna türleri açısından bir miktar kayıp olacaktır. Hareketli fauna türlerine herhangi bir zarar verilmemesi ve Tuz Gölü nü göç ve üreme alanı olarak kullanmakta olan kuş türleri korunması amacıyla gerekli önlemler alınacaktır. Bölgedeki mevcut flora ve faunanın çalışmadan mümkün olan en az şekilde etkilenmesi için gerekli özen gösterilecektir. Proje sona erdikten sonra bölgede yetiştirebilecek bitkilerden rekreasyon çalışmaları yapılacaktır. 23

36 Faaliyetin her aşamasında Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü nün 07 Haziran 2012 tarihli sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren Merkez Av Komisyonu nun Av Dönemi Kararlarına uygun hareket edilecektir. Gerek işletme gerekse inşaat aşamasında 2872 sayılı Çevre Kanunu ve Yönetmeliklerine, 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu ve Yönetmelikleri, Bern Sözleşmesi hükümlerine uyulacaktır. III.3. Jeolojik Özellikler: Genel Jeoloji Konya il sınırları içerisinde kalan, Türkiye nin Ana Tektonik Üniteleri nden Orta Anadolu Birliği nin güney kesimi ile Toros birliğinin orta kesiminde kalmaktadır. Toros Birliği farklı çökelme ortamlarını yansıtan ve geç Krestase Paleosen ( II. zaman sonu- IV. zaman başlangıcı) döneminde gelişen sıkışma kuvvetleri ile üst üste bindirilmiş kütlelerden meydana gelmektedir. Konya il sınırları içerisine giren alanda bunlardan Bozkır Geyikdağı ve Aladağ kütleleri gözlenmektedir. Gerek Toros Kuşağında, gerekse Orta Anadolu Birliği nde yörede yüzeyleyen en yaşlı kayaçlar olarak Paleozoik (I. Zaman) yaşlı kayaç birimleri Bozkır, Hadim, Seydişehir, Akören, Ahırlı, Beyşehir, Doğanhisar, Kadınhanı yörelerinde ortaya çıkmaktadır. Genellikle Paleozoik yaşlı birimlerin bir devamı niteliğinde olan Mesozoik (II. Zaman) yaşlı kayaçlar ise yaygın olarak Ereğli, Bozkır, Beyşehir, Seydişehir, Ahırlı, Akören, Altıneki, Kadınhanı, Akşehir; Ilgın, Doğanhisar bölgelerinde yüzeyleşmektedir. Mesozoik zamanda sonunda kapanan okyanusun sıkışması ile ortaya çıkan dağ oluşumu evresinde Toroslar da kütleler meydana gelirken okyanus kabuğu parçaları olan ofiyolidler bu kütlelerin arasında özellikle Konya Meram, Ereğli güneyi, Bozkır güneyi, Karapınar ve Cihanbeyli civarında gözlenir konuma gelmiştir. Çalışma alanında, Kütahya-Bolkardağı kuşağına ait çok evreli, yoğun deformasyon geçirmiş bir istif yer almaktadır. Faylar: İnceleme alanında gözlenen düşey ve normal fayların doğrultuları GD-KB, GB-KB, K- G yönündedir. Fay düzlemlerinin eğimleri arasında değişir. Çirlenkaya Fayı: Tahtalı kuzeydoğsunda yer alan ve yaklaşık 3 km. uzunluğunda K-G uzanımlı normal bir faydır. Ölçülebilen eğim 'dir. 24