KURTULUŞ MAH. 9.SOK NO:8 BUŞRA APT. ASMA KAT ADANA/TÜRKİYE BETON SANTRALİ PROJESİ BİR SONRAKİ SAYFADA

Transkript

1

2 PROJE SAHİBİNİN ADI HASAN CAN MAD. İNŞ. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ ADRESİ TELEFON VE FAKS NUMARALARI PROJENİN ADI KURTULUŞ MAH. 9.SOK NO:8 BUŞRA APT. ASMA KAT ADANA/TÜRKİYE Tel : (0 322) Fax: (0 322) KALKER OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI ve ENTEGRE KIRMA- PROJESİ PROJE BEDELİ PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN AÇIK ADRESİ PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KOORDİNATLARI, ZONE PROJENİN ÇED YÖNETMELİĞİ KAPSAMINDAKİ YERİ TL GAZİANTEP İLİ, ŞEHİTKAMİL İLÇESİ, KARPUZKAYA KÖYÜ BİR SONRAKİ SAYFADA ÇED YÖNETMELİĞİ MADDE 24-D BENDİ UYARINCA BU YÖNETMELİĞİN EK-I VE EK-II LİSTESİNDE BULUNUP DA EŞİK DEĞERİ OLMAYAN PROJELERDE YAPILACAK HER TÜRLÜ DEĞİŞİKLİĞİ İÇEREN PROJELER EK-I ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRİLMESİ UYGULANACAK PROJELER LİSTESİ MADDE 28 d BENDİ UYARINCA KIRMA-ELEME-YIKAMA TESİSLERİ (3213 SAYILI MADEN KANUNU 1. (a) VE 2. (a) GRUP MADENLER İLE HAFRİYAT MALZEMELERİ TON/YIL) PTD HAZIRLAYAN KURULUŞUN /ÇALIŞMA GRUBUNUN ADI ADRESİ TELEFON VE FAX, WEB ZEMAD MADENCİLİK MÜH. MÜŞ. İNŞ. TAAH. VE TİC. LTD. ŞTİ. Merhale sok. no: 41/1 BEŞTEPE/ANKARA RAPOR SUNUM TARİHİ KARAR NO VE TARİHİ./06/2013./ /2013 ii

3 PROJE KAPSAMINDA YER ALAN RUHSAT SAHASI, ÇED İZNİ TALEP EDİLEN ALAN, KALKER OCAĞI, KIRMA-ELEME-YIKAMA, ASFALT PLENT, PLENTMİKS TESİSİ VE HAZIR TESİSİ KOORDİNATLARI UTM KOORDİNATLARI COĞRAFİK KOORDİNATLAR DATUM ED-50 DATUM WGS-84 PROJEKSİYON 6 DERECE TÜRÜ Derece.Kesir DOM 37 Ayraç : ZON 39 Ruhsat Hak Sağlayan Saha Sınır Koordinatları utm koordinat sistem wgs 84 koordinat sistem Sağa (Y) Yukarı (X) ENLEM BOYLAM , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , İzin Alanı: 87,4hektar iii

4 Kalker Ocağı Sahası Sınır Koordinatları utm koordinat sistem wgs 84 koordinat sistem Sağa (Y) Yukarı (X) ENLEM BOYLAM , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , İzin Alanı: 87,4hektar Kırma-Eleme Tesisi Sınır Koordinatları utm koordinat sistem wgs 84 koordinat sistem Sağa (Y) Yukarı (X) ENLEM BOYLAM , , , , , , , , , , , , , , Alanı: 8275m 2 (0,83 ha) iv

5 Bitkisel Toprak Depolama Alanı Sınır Koordinatları utm koordinat sistem wgs 84 koordinat sistem Sağa (Y) Yukarı (X) ENLEM BOYLAM , , , , , , , , Alanı: 4866 m 2 Pasa Depolama Alanı Sınır Koordinatları utm koordinat sistem wgs 84 koordinat sistem Sağa (Y) Yukarı (X) ENLEM BOYLAM , , , , , , , , , , , , Alanı: 5292 m 2 Stok Sahası Sınır Koordinatları utm koordinat sistem wgs 84 koordinat sistem Sağa (Y) Yukarı (X) ENLEM BOYLAM , , , , , , , , , , , , , , Alanı: 7401 m 2 Hazır Beton Santrali Koordinatları utm koordinat sistem wgs 84 koordinat sistem Sağa (Y) Yukarı (X) ENLEM BOYLAM , , , , , , , , Alanı: 1197 m 2 Yıkama Tesisi Koordinatları utm koordinat sistem wgs 84 koordinat sistem Sağa (Y) Yukarı (X) ENLEM BOYLAM , , , , , , , , Alanı: 680 m 2 v

6 Plentmiks Tesisi Koordinatları utm koordinat sistem wgs 84 koordinat sistem Sağa (Y) Yukarı (X) ENLEM BOYLAM , , , , , , , , , , Alanı: 909 m 2 Asfalt Plent Tesisi Koordinatları utm koordinat sistem wgs 84 koordinat sistem Sağa (Y) Yukarı (X) ENLEM BOYLAM , , , , , , , , , , Alanı: 1448 m 2 vi

7 İ Ç İ N D E K İ L E R BÖLÜM I. PROJENİN TANIMI VE GAYESİ 1 I. I. Proje Tanımı, Amacı, Hizmet Amaçları, Önem ve Gerekliliği. 1 I. II. I.III. I.IV. Projenin Fiziksel Özelliklerinin, İnşaat ve İşletme Safhalarında Kullanılacak Arazi Miktarı ve Arazinin Tanımlanması Önerilen Projeden Kaynaklanabilecek Önemli Çevresel Etkilerin Genel Olarak Açıklanması (Su, Hava, Toprak Kirliliği, Gürültü, Titreşim, Işık, Isı,Radyasyon ve benzeri.) Yatırımcı Tarafından Araştırılan Ana Alternatiflerin Bir Özeti ve Seçilen Yerin Seçiliş Nedenlerinin Belirtilmesi BÖLÜM II. PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KONUMU 37 II.I. Proje Yeri ve Alternatif Alanların Mevkii, Koordinatları, Yeri Tanıtıcı Bilgiler BÖLÜM III. PROJE YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİ 42 III.I. Önerilen Proje Nedeniyle Kirlenmesi Muhtemel Olan Çevrenin; Nüfus, Fauna, Flora, Jeolojik ve Hidrojeolojik Özellikler, Doğal Afet Durumu, Toprak, Su, Hava, (atmosferik koşullar) İklimsel Faktörler, Mülkiyet Durumu, Mimari ve Arkeolojik Miras, Peyzaj Özellikleri, Arazi Kullanım Durumu, Hassasiyet Derecesi (EK-V deki Duyarlı Yöreler listesi de dikkate alınarak) ve Yukarıdaki Faktörlerin Birbiri Arasındaki İlişkileri de İçerecek Şekilde Açıklanması 42 III.I.I. Nüfus 42 III.I.II. Flora 42 III.I.III. Fauna 43 III.I.IV. Jeolojik Özellikler 60 III.I.V. Hidrojeolojik Özellikler 62 III.I.VI. Doğal Afet Durumu 62 III.I.VII. Toprak 65 III.I.VIII. Su 66 III.I.IX. Hava (Atmosferik Koşullar) ve İklimsel Faktörler 67 III.I.X. Mülkiyet Durumu 79 III.I.XI. Mimari ve Arkeolojik Miras 79 III.I.XII. Peyzaj Özellikleri 80 III.I.XIII. Arazi Kullanım Durumu 80 III.I.XIV. Hassasiyet Derecesi 81 BÖLÜM IV. PROJENİN ÖNEMLİ ÇEVRESEL ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER 84 IV.I. Önerilen Projenin Aşağıda Belirtilen Hususlardan Kaynaklanması Olası Etkilerinin Tanıtımı 84 a) Proje İçin Kullanılacak Alan 84 b) Doğal Kaynakların Kullanımı 84 c) Kirleticilerin Miktarı, (Atmosferik şartlar ile kirleticilerin etkileşimi) çevreye rahatsızlık verebilecek olası sorunların açıklanması ve atıkların minimizasyonu 88 vii

8 IV.II. Yatırımın Çevreye Olan Etkilerinin Değerlendirilmesinde Kullanılacak Tahmin Yöntemlerinin Genel Tanıtımı IV.III. Çevreye Olabilecek Olumsuz Etkilerin Azaltılması İçin Alınması Düşünülen Önlemlerin Tanıtımı 126 BÖLÜM V: HALKIN KATILIMI 130 V.I. Projeden Etkilenmesi Muhtemel Halkın Belirlenmesi ve Halkın Görüşlerinin Çevresel Etki Değerlendirmesi Çalışmasına Yansıtılması İçin Önerilen Yöntemler, 130 V.II. Görüşlerine Başvurulması Öngörülen Diğer Taraflar 130 V.III. Bu Konuda Verebileceği Diğer Bilgi ve Belgeler 130 BÖLÜM VI: YUKARIDA VERİLEN BAŞLIKLARA GÖRE TEMİN EDİLEN BİLGİLERİN TEKNİK OLMAYAN BİR ÖZETİ NOTLAR VE KAYNAKLAR. 138 EKLER LİSTESİ. 141 RAPORU HAZIRLAYAN ÇALIŞMA GRUBUNUN TANITIMI EK 1 EK 2 EK 3 EK 4 EK 5 EK 6 EK 7 EK 8 EK 9 EK 10 EK 11 EK 12 EK 13 EK 14 EK 15 EK 16 EK 17 EK 18 EK 19 EK 20 EK 21 EK 22 E K L E R : II. Grup İşletme Ruhsatı : 1 / Ölçekli Topoğrafik Haritası : ÇED Gerekli Değildir Alanları Gösteren1 / Ölçekli Topoğrafik Harita : 1 / Ölçekli Vaziyet Planı : 1/ ölçekli Yerleşim Yeri İle Ünitelerin Mesafelerini Gösteren Harita : 1 / Ölçekli Saha ve Civarı Jeolojik Haritası : Sahanın Tahmini Üretim Planı ve Kesiti : Son Durum İmalat Haritası : Sahanın Restorasyon Planı : Arazi Kullanım Durumunu Gösteren 1 / Ölçekli Harita : Sahaya Ait Fotoğraflar : İş Yeri Açma Ve Çalışma Ruhsatı : ÇED Gerekli Değildir Belgeleri : Tapu : YAS Kullanım Belgesi : Şehitkamil Belediyesi Evsel Katı Atık Yazısı : Gaziantep Organize Sanayisi Vidanjör Sözleşmesi : Meterolojik Veri : Kahramanmaraş Orman Bölge Müdürlüğü Ruhsat Numaralı Sahaya Ait Saha Tesellüm Tutanağı : Ruhsat Numaralı Sahaya Ait Kapasite Raporu : Canoğulları İnş. Taah. San. Ve Tic. Ltd. Şti Ait Kırma-Eleme Tesisi ÇED Olumlu Kararı : Agregaların Tane Yoğunluğu ve Su Emme Oranlarının Belirlenmesine İlişkin Rapor viii

9 Ş E K İ L L İ S T E S İ ŞEKİL 1 : Pafta İndeksi ŞEKİL 2 : Gaziantep Çevre Ve Şehircilik İl Müdürlüğünden Alınan ÇED Gerekli Değildir Alanları ŞEKİL 3 : Faaliyet Alanına Ait Vaziyet Planı ŞEKİL 4 : Proje İş Akım Şeması ŞEKİL 5 : Patlatma Prosesi Aşamaları ŞEKİL 6 : Delik Geometrisi ve Basamak Yükseklikleri ve Şeş-Beş Düzeninde Delinen Delikler ŞEKİL 7 : Patlayıcı Madde Şarjı ŞEKİL 8 : Yıkama-Eleme Tesisi İş Akım Şeması ŞEKİL 9 : Kırma-Eleme Tesisi İş Akım Şeması ŞEKİL 10 : Hazır Beton Tesisi İş Akım Şeması ŞEKİL 11 : Plent Miks Tesisi İş Akım Şeması ŞEKİL 12 : Asfalt Plent Tesisi İş Akım Şeması ŞEKİL 13 : Yer Bulduru Haritası ŞEKİL 14 : En Yakın Yerleşim Yerini Gösteren Uydu Görüntüsü ŞEKİL 15 : En Yakın Yerleşim Yerini Gösteren Uydu Görüntüsü ŞEKİL 16 : Türkiye Fitocoğrafik Bölgeler ŞEKİL 17 : Kategoriler Arası İlişkiler ŞEKİL 18 : Jeoloji Haritası (Kaynak: MTA 1/25000 Ölçekli Jeloji Haritası) ŞEKİL 19 : Ruhsat No lu Sahaya Ait Fotoğraf ŞEKİL 20 : Türkiye Deprem Haritası ŞEKİL 21 : Gaziantep İli Deprem Haritası ŞEKİL 22 : Şehitkamil Bölgesinin 1/ Ölçekli Arazi Varlığı Haritası ŞEKİL 23 : Aylık Basınç Değerleri (hpa) ŞEKİL 24 : Ortalama Nisbi Nem (%) ŞEKİL 25 : Ortalama Sıcaklık Değerleri (ºC) ŞEKİL 26 : Ortalama Toplam Yağış Miktarı (mm) ŞEKİL 27 : Ortalama Buharlaşma (mm) ŞEKİL 28 : En Hızlı Esen Rüzgar Hızı (m/s) ŞEKİL - 29 : Ortalama Fırtınalı ve Kuvvetli Rüzgarlı Gün Sayısı ŞEKİL - 30 : Aylık Ortalama Rüzgar Hızı ŞEKİL - 31 : Rüzgârın Esme Sayısına Göre Rüzgar Diyagramı (Yıllık) ŞEKİL - 32 : Rüzgarın Esme Sayılarına Göre Rüzgar Diyagramları (Aylık) ŞEKİL - 33 : Mevsimlere ve Esme Sayılarına Göre Rüzgar Diyagramları ŞEKİL - 34 : Ortalama Rüzgar Hızına Göre Rüzgar Diyagramı (Yıllık) ŞEKİL - 35 : Patlatma Faaliyetleri Sonucu Havada Asılı Kalan Partiküllerin Mesafeye Göre Dağılım Grafiği ŞEKİL - 36 : Patlatma Faaliyetleri Sonucu Çöken Partiküllerin Mesafeye Göre Dağılım Grafiği Üretim Faaliyetleri (Kontrolsüz Durumda) Sonucu Havada Asılı Kalan Partiküllerin Mesafeye Göre ŞEKİL 37 : Dağılım Grafiği Üretim Faaliyetleri (Kontrolsüz Durumda) Sonucu Çöken Partiküllerin Mesafeye Göre Dağılım ŞEKİL 38 : Grafiği Üretim Faaliyetleri (Kontrollü Durumda) Sonucu Havada Asılı Kalan Partiküllerin Mesafeye Göre ŞEKİL 39 : Dağılım Grafiği Üretim Faaliyetleri (KontrollüDurumda) Sonucu Çöken Partiküllerin Mesafeye Göre Dağılım ŞEKİL 40 : Grafiği ŞEKİL 41 : Üretim Faaliyetleri Sırasında Oluşacak L gündüz Gürültü Dağılım Grafiği ŞEKİL 42 : Patlatma Faaliyetleri Sırasında Oluşacak L gündüz Gürültü Dağılım Grafiği ix

10 T A B L O L A R TABLO 1 : Ruhsat Hak Sağlayan Saha Sınır Koordinatları TABLO 2 : Proje Sahası Sınır Koordinatları TABLO 3 : Kırma-Eleme Tesisi Sınır Koordinatları TABLO 4 : Bitkisel Toprak Depolama Alanı Sınır Koordinatları TABLO 5 : Pasa Depolama Alanı Sınır Koordinatları TABLO 6 : Stok Sahası Sınır Koordinatları TABLO 7 : Hazır Beton Santrali Koordinatları TABLO 8 : Yıkama Tesisi Koordinatları TABLO 9 : Plentmiks Tesisi Koordinatları TABLO 10 : Asfalt Plent Tesisi Koordinatları Kalker Ocağı ile Kırma-Eleme ve Yıkama Tesisi Mevcut ve Planlanan Üretim Programı ve TABLO 11 : Kapasitesi Hazır Beton Santrali, Plent Miks Tesisi, Asfalt Plent Tesisi Planlanan Üretim Programı Ve TABLO 12 : Kapasitesi TABLO 13 : Delik Çapı ve Patlayıcı Madde Yoğunluğu TABLO 14 : Faaliyet için planlanan Patlatma Dizaynı TABLO 15 : Günlük, aylık ve yıllık kullanılacak patlayıcı madde miktarları TABLO 16 : Mevcut ve Planlanan Durumda Görev Dağılımı ve Personel Sayısı TABLO 17 : Kullanılması Planlanan Ekipman Listesi ve sayısı TABLO 18 : Ruhsat Hak Sağlayan Saha Sınır Koordinatları TABLO 19 : Proje Sahası Sınır Koordinatları TABLO 20 : Kırma-Eleme Tesisi Sınır Koordinatları TABLO 21 : Bitkisel Toprak Depolama Alanı Sınır Koordinatları TABLO 22 : Pasa Depolama Alanı Sınır Koordinatları TABLO 23 : Stok Sahası Sınır Koordinatları TABLO 24 : Hazır Beton Santrali Koordinatları TABLO 25 : Yıkama Tesisi Koordinatları TABLO 26 : Plentmiks Tesisi Koordinatları TABLO 27 : Asfalt Plent Tesisi Koordinatları TABLO 28 : Prof. Dr. Ali Demirsoy a (1996) Göre Red Data Book Kategorileri TABLO 29 : IUCN kategorilerinin açıklaması TABLO 30 : Proje Etki Alanı ve Çevresinde Tespit Edilen Bitki Türleri TABLO 31 : Sürüngenler TABLO 32 : İkiyaşamlılar TABLO 33 : Kuşlar TABLO 34 : Memeliler TABLO 35 : Gaziantep ilinde meydana gelen depremlerde zarar gören yerleşim alanları TABLO 36 : Gaziantep ili deprem bölgeleri TABLO 37 : Basınç (hpa) TABLO 38 : Nisbi Nem (%) TABLO 39 : Ortalama Sıcaklık Değerleri (ºC) TABLO 40 : Maksimum Sıcaklık Değerleri (ºC) TABLO 41 : Minimum Sıcaklık Değerleri (ºC) TABLO 42 : Yağış (mm) TABLO 43 : Sayılı Günler TABLO 44 : Aylık Buharlaşma Miktarı (mm) TABLO 45 : En Hızlı Esen Rüzgar Yönü ve Hızı TABLO 46 : Fırtınalı ve Kuvvetli Rüzgar Günü Sayısı Ortalaması TABLO 47 : Ortalama Rüzgar Hızı TABLO 48 : Yönlere Göre Rüzgarın Esme Sayıları Toplamı TABLO 49 : Mevsimlere Ait Yönlere Göre Rüzgarın Esme Sayıları Toplamı TABLO 50 : Yönlere Göre Rüzgarın Ortalama Hız Değerleri (m_sec) TABLO 51 : İşletmede Çalışacak İşçi Ve Personelin İçme-Kullanma Suyu İhtiyaçları Hesabı TABLO 52 : Proses İçin Kullanılması Planlanan Su Miktarları Hesabı TABLO 53 : İşletmede İhtiyaç Duyulan Su Miktarları, Toplam Su Miktarı Ve Su Temini Planı TABLO 54 : Mevcut Durum ve Planlanan Süreçlerde İşçi Ve Personelden Kaynaklanacak Katı Atık Miktarları TABLO 55 : İşçi Ve Personelden Kaynaklı Oluşması Muhtemel Ambalaj Atık Türleri TABLO 56 : Patlatma Paterni TABLO 57 : Toz Emisyon Faktörleri x

11 TABLO 58 TABLO 59 TABLO 60 TABLO 61 TABLO 62 TABLO 63 TABLO 64 TABLO 65 TABLO 66 TABLO 67 TABLO 68 TABLO 69 TABLO 70 TABLO 71 TABLO 72 TABLO 73 TABLO 74 TABLO 75 TABLO 76 TABLO 77 TABLO 78 TABLO 79 TABLO 80 TABLO 81 TABLO 82 TABLO 83 TABLO 84 : Toz Emisyon Faktörleri : Etkin Baca Yüksekliğine Göre F, f, G, g Parametrelerinin Belirlenmesi : Yayılma Sınıflarının Tespiti Şeması : Rüzgâr Hızları Tespiti : Yayılma Sınıfları : Yayılma Sınıflan Ve U h Değerleri : Havada asılı Partiküllerin Dağılımı (mg/m 2 -gün) : Çöken Partiküllerin Dağılımı (mg/m 2 -gün) : Havada asılı Partiküllerin Dağılımı (mg/m 2 -gün) : Çöken Partiküllerin Dağılımı (mg/m 2 -gün) : Havada asılı Partiküllerin Dağılımı (mg/m 2 -gün) : Çöken Partiküllerin Dağılımı (mg/m 2 -gün) Tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren Sanayi Kaynaklı : Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği UVS-KVS sınır değerleri : Motorinin Özellikleri : Faaliyette Kullanılacak Ekipmanların Yakıt Harcamaları : Dizel Araçlardan Yayılan Kirlenmenin Faktörleri : İş Makinelerinden Kaynaklanması Beklenilen Kirletici Değerler : Endüstri Tesisleri için Çevresel Gürültü Sınır Değerleri : Teçhizat Tipi ve Bunların Net Güç Seviyesine Uygun Olarak Tanımlanan Ses Gücü Seviyeleri : İşletme Aşamasındaki Gürültü Kaynakları : Mesafelere Göre Eşdeğer Gürültü (L gündüz ) Düzeyi (dba) : Mesafelere Göre Delme-Patlatma Faaliyetleri Sırasında Oluşacak Ses Düzeyleri : Mesafeye Göre Titreşim Hızı Değerleri : Bina temeli titreşim hızı (V 0) değerlerine bağlı olarak patlatma nedeniyle hasar görebilecek bina türleri (Forssbland, 1981). Patlatma yapılan kaya türü ve bina temeli altındaki kayaç türüne bağlı olarak değişim gösteren K : katsayısı asgari ve azami değerleri (Armac Printing Company). (Tablo 6): Maden ve Taş Ocakları ile Benzeri Alanlarda Patlama Nedeniyle Oluşacak Titreşimlerin : En Yakın Çok Hassas Kullanım Alanının Dışında Yaratacağı Zemin Titreşimlerinin İzin Verilen En Yüksek Değerleri : Arazi Islahı Planı xi

12 BÖLÜM I. PROJENİN TANIMI VE GAYESİ I. I. Proje Tanımı, Amacı, Hizmet Amaçları, Önem ve Gerekliliği Proje konusu faaliyet, Gaziantep İli, Şehitkâmil İlçesi Karpuzkaya Köyü dâhilinde 1/ ölçekli N38-D2 paftasında yer alan ER: Erişim No lu, Ruhsat No lu, II. Grup (Doğaltaş-Mermer) işletme ruhsatlı 87,4 hektar lık hak kazanılan sahada HASAN CAN MAD. İNŞ. SAN. VE TİC. LTD.ŞTİ. tarafından işletilmekte olan Kalker Ocağının Kapasite Artışı ve ruhsat sahası içerisine Kırma-Eleme Tesisi, Yıkama Tesisi, Asfalt Plent Tesisi, Plentmiks Tesisi ve Hazır Beton Santralinin kurulması planlanmaktadır. PROJE ALANI Şekil.1: Pafta İndeksi 5995 sayılı Kanunla Değişiklik 3213 sayılı Maden Kanunu ve Maden Faaliyetleri Uygulama Yönetmeliğine göre Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından HASAN CAN MAD. İNŞ. SAN. VE TİC. LTD.ŞTİ. adına tarihinde II.a grup işletme ruhsatı alınmıştır. (Bkz. Ek.1) Proje konusu Kalker Ocağı ile ilgili olarak; iki adet ton/yıl üretim kapasiteli ÇED Gerekli Değildir kararı bulunmaktadır. 23,9683 hektarlık kalker Ocağı (

13 ton/yıl) çalışma alanı için; tarih ve 2356 nolu karar ile 16,07 hektarlık kalker ocağı ( ton/yıl) için de tarih ve 991 karar numarası ile Gaziantep Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünden ÇED Gerekli Değildir Kararları alınmıştır.(bkz. EK-13) Ruhsat sahası içinde toplamda 40,0383 hektarlık alanda çalışma yapılmakta olup üretim kapasitesi ton/yıldır. Ruhsat alanı ile ilgili üretim kapasiteni gösteren kapasite raporu EK- 20 de yer almaktadır. ÇED Gerekli Değildir Kararı verilen 40,0383 hektarlık alan Ek-3 de topografik harita üzerinde gösterilmiştir. 23,9683 hektar 16,07 hektar Şekil.2: Gaziantep Çevre Ve Şehircilik İl Müdürlüğünden Alınan ÇED Gerekli Değildir Alanları Proje kapsamında; proje alanının ruhsat sahasının tamamına genişletilmesi ve yıllık üretim kapasitesinin artırılması ve ruhsat sahası içerisine Kırma-Eleme Tesisi, Yıkama Tesisi, Asfalt Plent Tesisi, Plentmiks Tesisi ve Hazır Beton Santralinin kurulması planlanmaktadır. Proje konusu olan Kalker Ocağı Kapasite Artışı, Kırma-Eleme, Yıkama Tesisi, Asfalt Plent, Plentmiks Tesisi ve Hazır Beton Santrali faaliyeti; tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren ve tarih ve sayılı Resmi Gazetede değişiklik yapılan Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Yönetmeliği Madde 24- d uyarınca: Bu Yönetmeliğin Ek-I veya Ek-II listesinde bulunup da eşik değeri olmayan projelerde yapılacak her türlü değişikliği içeren projeler. EK-I Çevresel Etki Değerlendirmesi Uygulanacak Projeler Listesi Madde 28-d bendi uyarınca; Kırma-elemeyıkama tesisleri (3213 sayılı Maden Kanunu 1. (a) ve 2. (a) grup madenler ile hafriyat malzemeleri ton/yıl). listesinde yer almaktadır. Buna göre; bu proje, tarih ve sayılı ÇED Yönetmeliği gereği, EK-III Çevresel Etki Değerlendirmesi Genel Formatı na göre hazırlanmıştır. 2

14 Proje kapsamında mevcut ocak üretim kapasitesinin ton/yıl dan ( m 3 /yıl), ton/yıl lık artışla ton/yıl a ( m 3 /yıl) çıkartılması planlanmaktadır. Ayrıca proje kapsamında kurulması planlan tesislerin kapasitesi; Kırma- Eleme-Yıkama Tesisinin ton/yıl ( m 3 /yıl), Asfalt Plent Tesisinin 200 ton/saat, Plentmiks Tesisinin 200 ton/saat ve Hazır Beton Santralinin 200 m 3 /saat olarak planlanmaktadır. T.C. Gaziantep İl Özel İdaresi nden II. Grup Maden Ocağı için tarihinde I. Sınıf İşyeri açma ruhsatı alınmıştır. (Bkz. EK-12) 25/07/2010 tarih sayı ile değişiklik yapılan tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmeliğe göre; ÇED sürecinin olumlu sonuçlanmasından sonra mevcut I. Sınıf işyeri açma ve çalışma ruhsatı yenilenecektir. Ruhsatlı sahasının bir bölümü orman arazisi, bir kısmı tapulu arazidir. Orman Mescere Haritası rapor ekinde sunulmuştur (Bkz.Ek-19) Mevcut ocak alanı orman arazisi içinde kalmakta olup bu alanlar için Gaziantep Orman İşletme Müdürlüğünden gerekli Orman İzni alınmıştır. (Bkz. EK-19) Asfalt plent tesisi ve hazır beton santrali ruhsat sahası içerisinde orman alanı sayılmayan, CANOĞULLARI İNŞ. TAAH. SAN. Ve TİC. LTD. ŞTİ ye ait 119 ada, 5 parsel numaralı tapulu arazi içine kurulacaktır. (Bkz. EK-14) Faaliyet alanından çıkarılan malzemenin, ton/yıl lık kısmı proje alanı içerisinde kurulacak olan kırma-eleme tesisinde, ton/yıllık kısmında ruhsat sahası içinde bulunan CANOĞULLARI İNŞ. TAAH. SAN. Ve TİC. LTD. ŞTİ ye ait Kırma-Eleme Tesisinde işlemden geçirilip, farklı boyutlarda sınıflandırıldıktan sonra, HASAN CAN MAD. İNŞ. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. tarafından, kamu kuruluşlarının ve piyasanın taleplerine göre, ilgili yerlere nakledilecektir. Ruhsat sahası içinde bulunan CANOĞULLARI İNŞ. TAAH. SAN. Ve TİC. LTD. ŞTİ ye tarih ve 2379 sayılı karar ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığından ÇED Olumlu kararı alınmıştır. Ruhsat sahası içinde CANOĞULLARI İNŞ. TAAH. SAN. Ve TİC. LTD. ŞTİ ye şantiye alanı ve diğer üniteler mevcut olup, proje kapsamında bu alanlar HASAN CAN MAD. İNŞ. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. tarafından devir alınmıştır. ÇED Olumlu Belgesindeki unvan değişikliği ile ilgili olarak Gaziantep Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünde işlemler devam etmektedir. CANOĞULLARI İNŞ. TAAH. SAN. Ve TİC. LTD. ŞTİ ye ÇED Olumlu Belgesi EK-21 de yer almaktadır. 3

15 I.I.a. Projenin Özellikleri Proje Kapsamında ocak ve tesiste kullanılan ve kullanılması planlanan ve kurulacak tesisin üretim teknolojileri, kapasitesi, rezerv bilgileri, ömrü, kapladığı alan, iş akım şeması, çalışacak personel sayısı Ocakta kalker üretimi, açık işletme yöntemlerinden, basamaklı delme-patlatma yöntemi ile yapılmakta olup, gevşek yapıda olan alanlarda kazıcı iş makineleri ile doğrudan üretim yapılabilmektedir. Mevcut durumda ocak üretimi 5 kademede üretim yapılırken planlanan ocak üretimi 8 kademede istihraç yapılacak olup, basamaklar oluşturulurken malzeme kaymasını önlemek amacıyla şev açısı , genel şev açısı 60 0, basamak yükseklikleri 13 m. ve basamak genişliği üretimde kullanılacak olan makine ve teçhizatın emniyetli bir şekilde manevra yapabileceği şekilde metre olarak planlanmıştır. Son durum imalat haritası Ek-8 de, planlanan duruma ait tahmini üretim planı haritası Ek-7 de yer almaktadır. Üretimde öncelikle delici makineler ile patlayıcıların yerleştirileceği delikler açılacaktır. Açılan deliklere patlayıcılar yerleştirilerek gerekli önlemler alındıktan sonra patlatma yapılacaktır. Patlayıcı ile gevşetilen malzemenin ton/yıllık kısmı, yükleyici ile kamyonlara yüklenerek, faaliyet alanı içinde kurulması planlanan Kırma-Eleme- Yıkama Tesisinde, ton/yıllık kısmı da ruhsat alanının içinde bulunan CANOĞULLARI İNŞ. TAAH. SAN. Ve TİC. LTD. ŞTİ ye ait Kırma-Eleme Tesisinde işlemden geçirilip ilgili yerlere nakledilecektir. Kapasite: 87,4 hektar lık hak kazanılan ruhsat sahasının 40,0383 hektarlık alanı mevcut durumda ton/yıl kapasite ile Kalker Ocağı olarak işletilmektedir. Proje kapsamında mevcut ocak üretim kapasitesinin ton/yıl dan ( m 3 /yıl), ton/yıl lık artışla ton/yıl a ( m 3 /yıl) çıkartılması planlanmaktadır. Ayrıca proje kapsamında kurulması planlan tesislerin kapasitesi; Kırma-Eleme-Yıkama Tesisinin ton/yıl ( m 3 /yıl), Asfalt Plent Tesisinin 200 ton/saat, Plentmiks Tesisinin 200 ton/saat, Hazır Beton Santralinin 200 m 3 /saat olarak planlanmaktadır. Proje konusu Kalker Ocağı ile ilgili olarak; iki adet ton/yıl üretim kapasiteli ÇED Gerekli Değildir kararı bulunmaktadır. 23,9683 hektarlık kalker ocağı ( ton/yıl) çalışma alanı için; tarih ve 2356 nolu karar ile 16,07 hektarlık kalker ocağı ( ton/yıl) için de tarih ve 991 karar numarası ile Gaziantep Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünden ÇED Gerekli Değildir Kararları alınmıştır (Bkz. EK-13). Ruhsat sahası içinde toplamda 40,0383 hektarlık alanda çalışma yapılmakta olup üretim kapasitesi ton/yıldır. Ruhsat alanı ile ilgili üretim kapasiteni gösteren kapasite raporu EK- 20 de yer almaktadır. ÇED Gerekli Değildir Kararı verilen 40,0383 hektarlık alan Ek-3 de topografik harita üzerinde gösterilmiştir. 4

16 Proje sahasından çıkarılacak olan kalker cevherinin 40,0383 hektarlık kısmında bitkisel toprak tabakası bulunmamaktadır. 47,3617 hektarlık alan üzerinde yer yer 0-10 cm. arasında değişen, ortalama 0,05 cm kalınlığında bitkisel toprak tabakası bulunmaktadır. Bu alanda üretime geçilmeden önce bitkisel toprak tabakası sıyrılacak olup; bitkisel toprak döküm alanında düzenli depolanacaktır. Malzemenin kırma-eleme tesisinde işlemden geçirilmesi sırasında yaklaşık %5 lik pasa oluşacağı öngörülmektedir. Kırma eleme tesisinde yapılacak ton/yıl ( m 3 /yıl) üretim sırasında ton/yıl (83,333 m 3 /yıl) pasa oluşacaktır. Bu pasa malzemenin % 15 ni pasa döküm alanında depolanarak, faaliyetin sona ermesinden sonra, teraslama şeklinde açılan kazı alanlarına, arazinin genel eğim yapısına uygun olarak doldurularak arazinin ıslahı sağlanacaktır. Pasa malzemenin %85 lik bir kısmı da piyasanın taleplerine göre ilgili yerlere dolgu malzemesi olarak satışa sunulacaktır. Rezerv Bilgileri: Cevherin Mineralizasyon Türü ve Dağılımı: Cevherin Ortalama Yoğunluğu : 2.7 ton/m 3 Mineral Parajenezi : - Cevherleşme Yaşı : Eosen Cevherin Dokusu : Mikrokristalin Cevherin Rengi : Bej, gri, açık kahverengi renkli Cevher Gang Mineralleri: Cevherin gang minerali söz konusu değildir. Cevherin Boyutları, Şekil ve Durumu: Cevherli Zon Alanı: m 2 Cevherli Zon Derinliği: 100 m Cevherin Ortalama Yoğunluğu: 2,7 ton/m 3 Görünür Rezerv Miktarı: ton Sahada bulunan cevher kalınlığı yer yer değişmekle birlikte, ortalama 100 m. civarındadır. Sahada yapılan etüt ve prospeksiyon çalışmaları, göz önünde tutularak sahada görünür rezerv miktarı; Ömrü: m 2 x 100 m. X 2,7 ton/m 3 = ton olarak belirlenmiştir. Proje sahasından yılda ortalama ton/yıl ( m 3 /yıl) kalker cevheri üretimi yapılması planlanmaktadır. Sahada bulunan kalker cevherinin kalınlığı ortalama 100 metre civarındadır. Jeolojik olarak cevher yayılımı ve belirlenen cevher kalınlığı dikkate alınarak görünür rezerv ton civarında belirlenmiştir. Buna bağlı olarak işletmenin ömrü yaklaşık olarak 34 yıldır. 5

17 Ruhsat hak sağlayan alan ve proje kapsamında kurulacak olan üniteler 1/ ölçekli vaziyet planı üzerinde gösterilmiştir. ( Bkz. EK. 4) Ocakların işletme ruhsat süreleri 10 yıl olduğundan; günün ekonomik koşulları ve rezerv durumu göz önünde bulundurularak ruhsat süresi sonunda temdit (süre uzatımı) taleplerinde bulunulacaktır. Maden Kanunun 2. ve 24. Maddesi ve uygulama yönetmeliğinin ilgili maddeleri gereği madencilik işletme faaliyetleri ve kapasite artışı yönünde temdit işletme projesi Maden İşleri Genel Müdürlüğü ne sunulmuştur. Sunulan proje Maden İşleri Genel Müdürlüğü tarafından incelenmektedir. Kapladığı Alan: Faaliyet alanının köşelerine poligon taşları konularak çalışma alanı belirlenecektir. Faaliyet alanına ait vaziyet planı Şekil.3 de yer almaktadır. Ruhsat alanı 87,4 hektar olup, tamamı faaliyet alanı olarak planlanmaktadır. 87,4 hektarlık faaliyet alanının 7401 m 2 si Stok Alanı, 8275 m 2 si Kırma-Eleme Tesisi, 680 m 2 lik kısmı Yıkama Tesisi, 5292 m 2 lik kısmı Pasa Depolama Alanı, 4866 m 2 lik alan Bitkisel Toprak Depolama Alanı, 1197 m 2 lik kısmı Hazır Beton Santrali, 909 m 2 lik kısmı Plentmiks Tesisi, 1448 m 2 lik kısmı Asfalt Plent Tesisi olarak belirlenmiştir. Faaliyet alanının köşelerine poligon taşları konularak çalışma alanı belirlenecektir. Ayrıca ruhsat sahası içerisinde mevcut durumda CANOĞULLARI İNŞ. TAAH. SAN. Ve TİC. LTD. ŞTİ ye ait Kırma-Eleme Tesisi, şantiye alanı ve stok alanı bulunmaktadır. Mevcut üniteler vaziyet planı Şekil.3 de ve Ek-4 de bulunan vaziyet planı haritası üzerinde gösterilmiştir. Bitkisel Toprak Depolama Alanı: Ruhsat sahası 87,4 hektar olup, daha önceki çalışmalarda 40,0383 hektarlık alanda bitkisel toprak sıyırma işlemi yapılmıştır. Proje kapsamında 47,3617 hektarlık alanda bitkisel toprak sıyırma işlemi uygulanacaktır. Buna göre; Toplam Bitkisel Toprak Miktarı = Alan x Bitkisel Toprak Derinliği = m 2 x 0,05 m = ,85 m 3 dür. Depolanan malzemede toz oluşumunun engellenmesi amacıyla üzeri çimlendirilmek suretiyle ve yüksekliği 6 metreyi geçmeyen yığınlar halinde saklanacaktır. Buna göre Bitkisel Toprak Depolama için gerekli olan alan; A= ,85 m 3 / 6 m = 3946,8 m 2 = 0,39 hektar 6

18 Planlanan üretim için, Bitkisel Toprak Depolama alanı olarak 0,39 hektar yeterli olmakla birlikte projemizde bitkisel toprak depolama alanı olarak 0,48 hektarlık alan ayrılmıştır. Pasa Depolama Alanı: Kırma eleme tesisinde yapılacak üretim çalışmaları sırasında yaklaşık %5 lik pasa oluşacağı öngörülmektedir. Yıllık yapılacak ton/yıl ( m 3 /yıl) üretim sırasında ton/yıl ( m 3 /yıl) pasa oluşacaktır. Bu pasa malzemenin % 15 ni pasa döküm alanında depolanarak, faaliyetin sona ermesinden sonra, teraslama şeklinde açılan kazı alanlarına, arazinin genel eğim yapısına uygun olarak doldurularak arazinin ıslahı sağlanacaktır. Pasa malzemenin %85 lik bir kısmı da piyasanın taleplerine göre ilgili yerlere dolgu malzemesi olarak satışa sunulacaktır. Buna göre depolanacak pasa malzeme miktarı: m 3 x (15/100) = m 3 Pasa Depolama için gerekli olan alan; A= m 3 / 6 m= 2083 m 2 = 0, 2 ha Planlanan üretim için, proje kapsamında Pasa Depolama için 0,2 hektar yeterli olmakla birlikte projemizde bitkisel toprak depolama alanı olarak 0,53 hektarlık alan ayrılmıştır. PAFTA ADI ( 1/ Ölçekli ) : N38-D2 Tablo 1. Ruhsat Hak Sağlayan Saha Sınır Koordinatları utm koordinat sistem wgs 84 koordinat sistem Poligon No Koordinat Noktaları Sağa (Y) Yukarı (X) ENLEM BOYLAM 1 1. Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , ,

19 3 1. Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , İzin Alanı: 87,4 hektar Tablo 2. Proje Sahası Sınır Koordinatları utm koordinat sistem wgs 84 koordinat sistem Poligon No Koordinat Noktaları Sağa (Y) Yukarı (X) ENLEM BOYLAM 1 1. Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , İzin Alanı: 87,4 hektar 8

20 3. Kırma-Eleme Tesisi Sınır Koordinatları Poligon No Koordinat Noktaları utm koordinat sistem wgs 84 koordinat sistem Sağa (Y) Yukarı (X) ENLEM BOYLAM 1 1. Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Alanı: 8275 m 2 (0,83 ha) Tablo.4. Bitkisel Toprak Depolama Alanı Sınır Koordinatları Poligon No Koordinat Noktaları utm koordinat sistem wgs 84 koordinat sistem Sağa (Y) Yukarı (X) ENLEM BOYLAM 1 1. Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Alanı: 4866 m 2 Tablo.5. Pasa Depolama Alanı Sınır Koordinatları Poligon No Alanı: 5292 Koordinat Noktaları utm koordinat sistem wgs 84 koordinat sistem Sağa (Y) Yukarı (X) ENLEM BOYLAM 1 1. Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Tablo.6. Stok Sahası Sınır Koordinatları Poligon No Koordinat Noktaları utm koordinat sistem wgs 84 koordinat sistem Sağa (Y) Yukarı (X) ENLEM BOYLAM 1 1. Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Alanı: 7401m 2 9

21 Tablo.7. Hazır Beton Santrali Koordinatları Poligon No Koordinat Noktaları utm koordinat sistem wgs 84 koordinat sistem Sağa (Y) Yukarı (X) ENLEM BOYLAM 1 1. Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Alanı: 1197 m 2 Tablo.8. Yıkama Tesisi Koordinatları Poligon No Koordinat Noktaları utm koordinat sistem wgs 84 koordinat sistem Sağa (Y) Yukarı (X) ENLEM BOYLAM 1 1. Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Alanı: 680 m 2 Tablo.9. Plentmiks Tesisi Koordinatları Poligon No Koordinat Noktaları utm koordinat sistem wgs 84 koordinat sistem Sağa (Y) Yukarı (X) ENLEM BOYLAM 1 1. Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Alanı: 909 m 2 Tablo.10. Asfalt Plent Tesisi Koordinatları Poligon No Koordinat Noktaları utm koordinat sistem wgs 84 koordinat sistem Sağa (Y) Yukarı (X) ENLEM BOYLAM 1 1. Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Alanı: 1448 m 2 10

22 hektarlık ÇED Gereli Değildir Alanı Şekil.3: Faaliyet Alanına Ait Vaziyet Planı İş Akım Şeması: Ocakta kalker üretimi, açık işletme yöntemlerinden, basamaklı delme-patlatma yöntemi ile yapılmakta olup, gevşek yapıda olan alanlarda kazıcı iş makineleri ile doğrudan üretim yapılabilmektedir. Mevcut durumda ocak üretimi 5 kademede üretim yapılırken planlanan ocak üretimi 8 kademede istihraç yapılacak olup, basamaklar oluşturulurken malzeme kaymasını önlemek amacıyla şev açısı , genel şev açısı 60 0, basamak yükseklikleri 13 m. ve basamak genişliği üretimde kullanılacak olan makine ve teçhizatın emniyetli bir şekilde manevra yapabileceği şekilde metre olarak planlanmıştır. Son durum imalat haritası Ek-8 de, planlanan duruma ait tahmini üretim planı haritası Ek-7 de yer almaktadır. Ocaktan elde edilen kalker malzemesi kırma-eleme tesisinde boyutlandırıldıktan sonra stok alanı, plentmiks tesisi, hazır beton santrali ve asfalt beton santraline nakliyesi gerçekleştirilecektir. Faaliyet alanına ait üretimin iş akım şeması Şekil.4. de verilmiştir. 11

23 Şekil 4. Proje İş Akım Şeması Kalker Ocağı ile Kırma Eleme Yıkama, Plent Miks, Asfalt Plent Tesisinin ve Hazır Beton santralinin planlanan çalışma süreleri ve üretim kapasitesi Tablo.11 ve Tablo.12 de verilmiştir. 12

24 Tablo 11. Kalker Ocağı ile Kırma-Eleme ve Yıkama Tesisi Mevcut ve Planlanan Üretim Programı ve Kapasitesi MEVCUT DURUM PLANLANAN DURUM Kalker Ocağı Kırma-Eleme- Yıkama Tesisi Kalker Ocağı Kırma-Eleme- Yıkama Tesisi 12Ay/Yıl, Ay/Yıl, 360 Yıllık Çalışma Gün/Yıl, 30 Gün/Yıl, 30 Gün/Ay, 12 Ay/Yıl, Süreleri Gün/Ay, Saat/Gün Gün/Yıl, 30 Gün/Ay, 24 Saat/Gün Saat/Gün Yıllık Üretim Ton Ton Ton Miktarı ( m 3 - ) ( m 3 ) ( m 3 ) Aylık Üretim Ton Ton Ton Miktarı (92592 m 3 - ) ( m 3 ) ( m 3 ) Günlük Üretim 8333,3 Ton ( Ton Ton Miktarı m 3 - ) (7.201 m 3 ) (4.629m 3 ) Saatlik Üretim 520,8 Ton ( Ton 520,8 Ton Miktarı m 3 - ) (300 m 3 ) (192 m 3 ) Vardiya Sayısı 2 3 Tablo 12. Hazır Beton Santrali, Plent Miks Tesisi, Asfalt Plent Tesisi Planlanan Üretim Programı Ve Kapasitesi Yıllık Çalışma Süreleri Yıllık Üretim Miktarı Aylık Üretim Miktarı Günlük Üretim Miktarı Saatlik Üretim Miktarı PLANLANAN DURUM Hazır Beton Santrali Plent Miks Tesisi Asfalt Plent Tesisi 12 Ay/Yıl, 360 Gün/Yıl, Ay/Yıl, 360 Gün/Yıl, Ay/Yıl, 360 Gün/Yıl, 30 Gün/Ay, 16 Saat/Gün Gün/Ay, 16 Saat/Gün Gün/Ay, 16 Saat/Gün m 3 /saat m 3 /saat m 3 /saat 200 m 3 /saat ton/saat ton /saat ton /saat ton /saat ton /saat ton /saat 200 ton /saat 200 ton /saat Vardiya Sayısı Faaliyet iki aşamada gerçekleştirilmektedir; birinci aşama; kalker ocağı işletmeciliği olup burada üretim, delme patlatma yöntemi ile yapılmaktadır. İkinci aşama; patlama sırasında elde edilen malzemenin kırma-eleme-yıkama tesisinde boyutlandırılarak Hazır Beton Santrali, Plent Miks ve Asfalt Plent Tesislerinde kullanılması ve piyasa taleplerine göre satılmasıdır. Patlatma işleminde patlatma bölümünde belirtilen düzenek sistemi kullanılmaktadır. Patlatma Ocakta kalker üretimi, açık işletme yöntemlerinden, basamaklı delme-patlatma yöntemi ile yapılacak olup, gevşek yapıda olan alanlarda kazıcı iş makineleri ile doğrudan üretim yapılmaktadır. Mevcut durumda ocak üretimi 5 kademede üretim yapılırken planlanan ocak üretimi 8 kademede istihraç yapılacak olup, basamaklar oluşturulurken malzeme kaymasını önlemek amacıyla şev açısı , genel şev açısı 60 0, basamak yükseklikleri 13 m. ve basamak genişliği üretimde kullanılacak olan makine ve teçhizatın emniyetli bir şekilde manevra yapabileceği şekilde metre olarak planlanmıştır. 13

25 Üretim, iş makineleri ve patlayıcı madde kullanılarak yapılacaktır. Proje alanında hakim yumuşak ve küçük parçalı Kalker malzemesi, genelde kırıcı-koparıcı iş makineleri kullanılarak, sert ve çok iri parçalar ise patlayıcı madde kullanılarak yerinden çıkarılacaktır. Ocağın işletilmesinde kullanılacak olan patlayıcılar ANFO, dinamit ve gecikmeli kapsüldür. Patlatma işlemi galeri şeklinde değil, gevşetme patlatması şeklinde olacaktır. Delme-patlatma işlemi; wagon-drill ile deliklerin delinmesi, ANFO nun hazırlanması, sıkılanması ve patlatılması sırasıyla yapılacaktır. Patlatmada amonyum nitrat ve fuel-oil karışımı olan ANFO nun tercih edilmesinin sebebi her ortamda hazırlanabilmesi ve ucuz olmasıdır. Patlatma ve diğer ocak üretim çalışmalarıyla, kırma-eleme tesisi çalışmaları eş zamanlı olarak yapılmayacaktır. 08:00-17:00 saatleri arasında patlatma yapılacaktır. Patlatma işlemi delme, patlayıcı maddenin delinen deliklere şarjı ve ateşleme işlemlerinden oluşmaktadır. Deliklerdeki kırıntının dışarı atılmasını ve delici ucu soğutulmasını sağlayacak basınçlı hava ise, sabit ve elektrik tahrikli kompresör sayesinde elde edilecektir. Açılacak deliklerin aralığı ve dilim kalınlıkları, delik derinlikleri, elde edilecek malzemenin kullanım amacına uygun olarak belirlenir. PATLATMA PROSESİ Şarj Prosesi Sıkılama Prosesi Ateşleme Prosesi Şekil.5: Patlatma Prosesi Aşamaları 14

26 Şarj Prosesi Patlatma işleminde kullanılan patlayıcılara şarj adı verilmektedir. Sıkılama Prosesi Delme artıklarından (pasasından) oluşan sıkılama işlemi, patlayıcının enerjisini kayaya yönlendirmek için uygulanan bir işlemdir. İşletme basamaklarında açılan patlatma deliklerine patlayıcı maddeleri tekniğine uygun olarak yerleştirilir. Sıkılama işlemi, kolon şarjı üzerine, patlatma delikleri içerisine delme artıklarının elle doldurulması ve sıkıştırılması esasına dayanmaktadır. Ateşleme Prosesi Patlatma prosesinde ateşleme elemanları olarak gecikmeli kapsül, manyeto ve ateşleme telleri kullanılarak patlatma yapılır. Gecikmeli kapsüller, deliklerin aynı anda ateşlendiğinde, aynı zamanda patlamamasını sağlayan kapsüllerdir. Bu kapsüller sayesinde patlatılan bir delik, yanındaki deliklerin verimli bir şekilde patlamasını sağlayan yeni yüzeyler meydana getirdiğinden, patlayıcı madde sarfiyatını da azaltmaktadır. Sıkılama işleminin tamamlanmasından sonra manyetonun bağlı olduğu iletken ateşleme telleri gidiş ve dönüş ayrı olacak şekilde bağlanır. Manyeto dinamo yardımı ile akım oluşturan bir ateşleme elemanıdır. Ateşleme prosesinde pil ve aküler ile normal elektrik şebekesi de kullanılabilmektedir. Manyeto vasıtası ile de ateşleme yapılarak proses tamamlanmış olur. 9,25 ha. ÇED Gerekli Değildir Alanı K=13 9,25 ha. ÇED Gerekli Değildir Alanı H=14 Şekil.6: Delik Geometrisi ve Basamak Yükseklikleri ve Şeş-Beş Düzeninde Delinen Delikler 15

27 9,25 ha. ÇED Gerekli Değildir Alanı 11 H=14 m m (ANFO) Şekil.7: Patlayıcı Madde Şarjı Şarj konsantrasyonu ( I b ); 88,9 mm delik çapı ve yoğunluğu 0.82 gr/ cm 3 olan anfo için aşağıdaki Tablo.13 den seçilmiştir. Tablo.13: Delik Çapı ve Patlayıcı Madde Yoğunluğu Delik Çapı Patlayıcı Madde Yoğunluğu Inch Mm ¼ / ½ / ¾ ¼ ½ ¾ ½ ¼ Kaynak: TMMOB Maden Mühendisleri Odası,

28 Proje kapsamında ocaktan cevherin çıkarılması esasına dayanan patlatma prosesi için planlanan Patlatma Dizaynı Tablo.14 de verilmiştir Tablo.14: Faaliyet için planlanan Patlatma Dizaynı Delik Düzeni : Şeşbeş düzeni Eğim : 75 0 Bir Patlatmadaki Delik Sayısı : 150 Delik Çapı : 88,9 mm (3,5 inch) Şarj Konsantrasyonu (I b ) 5,09 Delik Yükü (Bmax) (Deliğin aynaya uzaklığı) : 1.36 x ( I b ) = 1,36 x 5,09 = 3 m Kaynak: TMMOB Maden Mühendisleri Odası, 1999 (Kaynak Longefors, U. Kihlström, 1963) Basamak Yüksekliği (K) : 13 m (Delici makinelerin optimum verimle çalıştıkları bir yükseklik önerilir. Bu yükseklik gereğinden kısa tutulduğunda deliciden tam verim alınamaz, delgi ve patlayıcı madde hataları artar. Makinelerin verimli ve emniyetli çalışabilmesi açısından basamak yüksekliği, iş makinelerinin erişebilme yüksekliği kadar olmalıdır. (Erkoç 1990 ve Anon 1987) e göre basamak yüksekliği dilim kalınlığının minimum 2 katı olmalıdır) 10 3 m x 2 Delik taban payı (u) : 1 m (10 * 0,1) Delikler arası mesafe (S) : 1* 3 = 3 m (1* B max ) Delik Boyu (H) : = 14 m (K+u) Sıkılama Boyu (h o ) : 3 m (h o = B max ) Şarj Boyu (Q) : 14 3 = 11 m (H h o ) 1 Delikteki Şarj Miktarı : 11 * 5,09 = 55,99 kg ANFO Yemleme Dinamiti : 1 kg Toplam şarj miktarı : 56,99 kg ANFO Elektrikli Gecikme Kapsülü : 2 adet Bir deliğin patlatacağı kaya hacmi (m 3 ) Özgül şarj (kg/cm 3 ) : 56,99 / 126 = 0,45 kg/m 3 Bir Patlatma Sonucu Elde Edilecek Maksimum Hammadde Hacmi (Q * I b, delik çapı 63,5 mm ve yoğunluğu 0,82 g/cm 3 olan ANFO için I b yani şarj konsantrasyonu 2,19 alınmıştır.) : 3 * 3 * 14 = 126 m 3 (B*S*K) delik : 126 m 3 * 150 = m 3 17

29 Yıllık üretim miktarı; ton/yıl ( m 3 /yıl) olup, her bir patlatmada 126 m 3 malzeme çıkarılacağı düşünüldüğünde; m 3 /yıl / 126 m 3 / delik = adet delik/yıl Malzemenin kazanımı için; tam atım yapılmadığı veya yapılamadığı durumlarda göz önüne tutularak delik sayısı % 25 arttırılırsa; adet delik * 1,25 = adet delik / yıl adet delik / 150 delik / patlatma = 171 adet patlatma 171 adet patlatma / yıl / 12 ay/ yıl = 14,25 adet delik / patlatma Yılda 12 ay boyunca çalışma yapılacak olup bir yılın 3 ayında her ay için 15 adet patlatma, geri kalan 9 ayında her ay için 14 adet patlatma yapılacaktır ton/yıl ( m 3 /yıl) üretim yapılacak olup, kullanılacak anfo, kapsül ve dinamit miktarı; Tablo.15 de verilmiştir. Tablo.15: Günlük, aylık ve yıllık kullanılacak patlayıcı madde miktarları ANFO KAPSÜL ( Yemleme ve Dip Kapsülü Olmak Üzere Patlatma Başına 2 Adet) YEMLEME DİNAMİTİ 1 Patlatma İçin 8.398,5 kg 300 adet 150 kg Ayda 14 Patlatma İçin (yılın 9 ayı) Ayda 15 Patlatma İçin (yılın 3 ayı) kg adet kg ,5 kg adet kg Yıllık ,5 kg adet kg Bu hesaplamalara göre; ton/yıl ( m 3 /yıl) malzeme çıkarabilmek için yılda 12 ay boyunca çalışma yapılacak olup bir yılın 3 ayında her ay için 15 adet patlatma, geri kalan 9 ayında her ay için 14 adet patlatma yapılacaktır. Toplamda bir yılda 171 adet patlatma yapılması planlanmaktadır. Patlatmayla alınan malzeme yükleyici ile kamyonlara yüklenip, ocak sahasının içerisinde bulunan kırma-eleme tesisine taşınacaktır. Patlatma esnasında her türlü çevre emniyeti alınacak, tüm saha çevresine gerekli ikaz levhaları asılacak ve patlatma yapılmadan önce siren ile uyarı yapılacaktır. İşletmede tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Parlayıcı, Patlayıcı, Tehlikeli ve Zararlı Maddelerle Çalışılan İşyerlerinde ve İşlerde Alınacak Tedbirler Hakkındaki Tüzük hükümlerine uyulacaktır. Patlayıcı madde kullanımı Tekel Dışı Bırakılan Patlayıcı Maddelerle Av Malzemesi ve Benzerlerinin Üretimi, İthali, Taşınması, Saklanması, Depolanması, Satışı, Kullanılması, Yok Edilmesi, Denetlenmesi Usul ve Esaslarına İlişkin 29 Eylül 1987 tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 87/12028 karar sayılı tüzüğe uygun olarak yapılacaktır. Faaliyet sırasında sayılı tarihli Resmi Gazete de yayınlanan İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü nün ilgili maddelerine uyulacaktır. 18

30 Faaliyetin ikinci aşaması, patlama sırasında elde edilen malzemenin kırma-eleme tesisinde boyutlandırılarak Hazır Beton Santrali, Plent Miks ve Asfalt Plent Tesislerinde kullanılması ve piyasa taleplerine göre satılmasıdır. Kırma Eleme Yıkama Tesisinde boyutlarına göre sınıflandırılan malzeme Hazır Beton Santrali, Plent Miks ve Asfalt Plent Tesislerinde kullanılması için ve ilgili yerlere satılması için depolanacaktır. Kırma Eleme Tesisi m 3 /yıl kapasiteli olarak kurulacaktır. Kırma-Eleme Tesisi: Kırma-Eleme Tesisine dökülecek malzeme ilk önce Primer (Çeneli Kırıcı) Kırıcıya gönderilecektir. İşletme sırasında kırıcı çenenin üzeri kapatılacaktır. Çeneli kırıcıda kaba bir kırma işleminden geçirilecek (yaklaşık 1/6 oranında kırılan malzeme) malzeme bant konveyörler vasıtasıyla Sekonder (Darbeli kırıcı) Kırıcıya gönderilecektir. Sekonder Kırma Ünitesine gelen malzeme burada kırılmadan önce ızgaralı elekten geçirilecek ve elek üstü malzeme bant konveyörler vasıtasıyla tekrar kırılmak üzere Çeneli Kırıcıya gönderilecektir. Elek altı malzeme ise darbeli kırıcılara gelerek burada daha küçük boyutlara indirgenecektir. Darbeli Kırma işleminden geçen malzeme bant konveyör vasıtasıyla titreşimli elekler gönderilecektir. Titreşimli elek üzerinde kalan malzeme tekrar kırılmak üzere bant konveyörler vasıtasıyla Darbeli kırıcıya, elek altı malzeme ise elek sisteminden geçirilerek tane boylarına göre sınıflandırılacaktır. Malzeme 1 grup; 0 3 mm, 2 grup; 3 7 mm 3 grup; 7 15 mm ve 4 grup; mm olacaktır. Kırma-eleme Tesisi İş akım Şeması Şekil.9 da yer almaktadır. Toz İndirgeme Sistemi: (MÜLGA) Çevre ve Orman Bakanlığı Çevresel Etki Değerlendirmesi ve Planlama Genel Müdürlüğü nün 8 Temmuz 2009 tarih ve 5102/40174 sayılı genelgesi gereğince çevresel önlemler alınması amacıyla, tesiste bulunan toz kaynağı olan her bir ünite (bunker, kırıcılar, elekler, bantlar) kapalı ortam içerisine alınacak ve kapalı ortam içerisine alınan ünitelere toz indirgeme sistemi kurulacaktır. Proje kapsamında, Kırma-eleme tesisinde; Torbalı filtreye nazaran daha düşük işletme maliyetine sahip oluşundan dolayı toz indirgeme sistemi olarak pülvarize sistem kurulması tercih edilmiştir. Herhangi bir sarf malzemeye ihtiyaç duymayan bu sistem; tozu minimum seviyeye indirirken aynı zamanda su tasarrufu da sağlamaktadır. Özellikle kum ve taş ocaklarında tercih edilen sistemin en büyük özelliği kolayca kumanda edilerek, havada biriken toz zerreciklerini dağılmadan önleyebilmesidir. Pülvarize toz indirgeme sisteminin temeli, su ve havanın çarpıştırılarak ve suyun toz zerreciği büyüklüğüne getirilmesi ile su zerreciğinin tozu ıslatmadan ağırlaştırarak çökelmesi esasına dayanır. Suyun çok küçük zerrecik durumuna getirilmesi hem tozun yön değiştirebilmesi; daha çok yoğunlaştırılması, hem de çok az su ile bu işlemin tamamlanması yönünden avantaj sağlamaktadır. Su moleküllerinin toz moleküllerinden büyük olması halinde toz molekülleri, içinde bulunduğu hava akımını takip ederek su moleküllerini tutmaksızın etrafından geçer. Kaba sulama yöntemiyle yapılan tozsuzlaştırma çalışmaları bu nedenle bir netice vermez. 19

31 Su moleküllerinin toz molekülleri boyutuna indirilmesi halinde toz molekülleri su moleküllerinin kapilaritesini yenerek su moleküllerine yapışır. Bu şekilde nemlenen toz molekülleri biri birine yapışarak ağırlaşır ve çöker. Toz indirgeme sistemlerinde, su moleküllerini parçalamak için özel tasarlanmış Nozzle lar kullanılır. Nozzle içine gönderilen basınçlı hava, daralan bir ortamda sıkışarak ultrasonik ses dalgaları oluşturur. Bu ses dalgaları üzerine yanlardan gönderilen basınçlı su, ses dalgaları tarafından mikron seviyesinde parçalara ayırılır. Parçalanan su molekülleri Nozzle önünde bir sis perdesi meydana getirerek tesis tarafından oluşturulan tozun tesisin tamamında % 95 oranında indirgenmesini sağlar. Yıkama Tesisi: Kırma Eleme tesisinden istenilen boyutlara getirilen kalker cevheri piyasa talebine göre yıkama tesisine getirilir. Kırılmış kalker malzemesi yıkama tesisinin ürün silosuna boşaltılır. Siloya boşaltılan malzeme bant aracılıyla yıkama mikseri bölümüne aktarılır. Yıkama mikseri bölümünde bulunan elek üzerine gelen malzeme su ile yıkama işleminden geçirilir. Yıkama işlemi sırasında herhangi bir kimyasal madde kullanılmayıp yıkama işlemi sadece su ile yapılmaktadır. Yıkama mikseri bölümünde yıkanan malzeme bantlar aracılıyla yıkama tesis alanı içinde bulunan stok alanında depolanır. Yıkanan malzeme stok sahasından yükleyiciler ile kamyonlara yüklenerek ilgili yere nakledilir. Yıkama tesisi içerisinden kullanılan suyun tekrar sistem içerisinde kullanılması düşünülmektedir. Bu sayede su tasarrufu sağlanmış olacaktır. Yıkama tesisinde kullanılan su, tesisten çıktıktan sonra zemini sızdırmasız olarak yapılacak olan çökeltme havuzlarına alınacaktır. Çökeltme havuzunun 15x4x2 = 120 m 3 hacminde 3 bölme olarak yapılması planlanmaktadır. Yıkama-Eleme tesisinden çökeltme havuzuna gelen atıksu, çökeltme havuzunda dinlendirilerek fiziksel olarak arıtılması sağlanacaktır. Arıtılan su, pompa ile su deposuna basılacak ve buradan yıkama mikserine geri beslenecektir. Çökeltme havuzda dinlendirme işlemi sonucunda dibe çöken malzeme ruhsat sahasında mevcut olarak bulunan stok sahasında depolanacak ve filler malzeme olarak piyasaya satışı olacaktır. Su Ürün Silosu Su Yıkama Mikseri Su Stok veya Piyasaya Arz Stok veya Piyasaya Arz Çöktürme Havuzu Su Su Deposu Şekil 8. Yıkama-Eleme Tesisi İş Akım Şeması 20

32 ) Şekil 9. Kırma-Eleme Tesisi İş Akım Şeması 21

33 Hazır Beton Tesisi İş Akım Şeması: Kırma Eleme Tesisinde boyutlandırılan malzeme, Hazır Beton Santralinde beton yapımı için agrega olarak kullanılacaktır. Üretimi yapılan beton ise transmikserlere doldurularak ilgili yere nakledilecektir. Beton, agrega (kum, çakıl, mıcır), çimento ve suyun, kimyasal ve mineral katkı maddeleri ilave edilerek veya edilmeden homojen olarak üretim teknolojisine uygun olarak karıştırılmasından oluşan, başlangıçta plastik kıvamda olup, zamanla katılaşıp sertleşerek mukavemet kazanan önemli bir yapı malzemesidir. Beton hacimce, % 75 agrega, % 15 çimento ve % 10 oranında suyun karışımıyla oluşturulur. Katkı maddesi ilave edilmesinin gerektiği durumlarda ise maksimum çimento oranının % 2 si oranında katkı maddesi ilave edilebilir. Tesiste üretilecek beton malzemesi için herhangi bir katkı maddesi kullanılmayacaktır. Malzemenin Agrega Bunkerine Yüklenmesi Agreganın Tartım Bandına Yüklenmesi Agreganın Yükleme Bandı ile Miksere Yüklenmesi Çimentonun ve Suyun Miksere Yüklenmesi Karıştırma Betonun Transmiksere Yüklenmesi NAKLİYE (İlgili Yere Nakil) Şekil 10. Hazır Beton Tesisi İş Akım Şeması 22

34 Plent Miks Tesisi: Kırılmış çakıl, kırılmış cüruf, kırma taş ve ince malzeme kullanılarak belirlenen gradasyon verecek şekilde ince ve kaba olmak üzere en az iki ayrı tane boyutu grubunun uygun oranda su ile plentte karıştırılması ile hazırlanan malzemeye plentmiks malzeme adı verilir. Genellikle yollarda, tren yollarında vb. alt temel tabakası üzerine bir veya birden fazla tabakalar halinde serilip sıkıştırılması şeklinde kullanılmaktadır. Plent Miks Tesisinde ocaktan üretilerek kırma-eleme tesisinde kırılarak üretilen mıcır su ile karıştırılarak üretilmektedir. Yola vb. yerlere serilen mıcır + su karışımı malzeme evoporatif etki ile kuruyup sertleşmekte olduğundan yol yapımında kullanılmaktadır. Malzeme Naliyesii 4 Adet Küçük Silo Su Kullanımı Malzemenin Bant Yardımı İle Sulama ve Mikser Bölümüne Aktarımı Malzemenin Sulanması Malzemenin Mikserde Karıştırılması Büyük Siloya Aktarım Kamyonlara Malzemenin Aktarımı ve Nakliye Şekil 11. Plent Miks Tesisi İş Akım Şeması 23

35 Asfalt Plent Tesisi: Besleme silolarına karışım için gelen belirli büyüklükteki malzemeler (agrega) bir yükleme aracı ile bunkere boşaltılır. Karışım ihtiyaç miktarına göre dozajlama bantları frekans kontrollü) vasıtası ile agregalar toplama bandına ve daha sonra eğik banda aktarılır. Toplama ve eğik banttan alınan agrega döner kurutucuya girer. Agrega, kurutucudan brülörün yardımıyla C ye çıkartılarak kurutulur. Kurutma sırasında oluşan toz ve yanma artığı fan vasıtası ile filtre üzerinden emilir. Kurutulan agrega, elevatör vasıtası ile eleğe aktarılır. Elek ile ayrıştırılan malzemeler büyüklüklerine göre silo katındaki kendi bölümlerine alınır. Karışım oranlarına göre gerekli büyüklükte agregalar gerekli miktarda pistonlu klapeler vasıtası ile agrega tartı bunkerine alınır ve tartı sistemi sayesinde tartılır. Agrega tartımı ile eş zamanlı olarak yine silo katındaki filler tartı bunkerine alınan filler (taş tozu) ile bitüm servis tankında bitüm pompası ile bitüm tartı bunkerinde bitüm tartılır. Tartılan agrega bunker altındaki pistonlu kapak açılarak, tartılan filler, pistonlu klape ve helezon vasıtası ile ve tartılan bitüm, bitüm boşaltma pompası ile miksere alınırlar. Mikserde agrega, filler ve bitüm karıştırılarak asfalt üretilmiş olur. Üretilen asfalt, mikser altında bulunan pistonlu kapaklar açılarak sıcak siloya alınır. Sıcak siloda biriktirilen asfalt, sıcak silo altındaki pnömatik kapakların açılması ile silo altında bekleyen nakil aracına boşaltılır. 24

36 Agrega Bitüm Soğuk Agrega Bunkeri Emisyon Bitüm Isıtma Sistemi Düzbant Kurutma Tanburu Isıtma Emisyon Bitüm Kantarı Sıcak Agrega Elevatörü Karıştırıcı Toz Emisyonu Asfalt Elevatörü Mamul Madde Silosu Kamyonlara Yükleme Arazi Hazırlanması: Şekil.12. Asfalt Plent Tesisi İş Akım Şeması 87,4 hektarlık ruhsat sahasının 40,0383 hektarlık kısmında hali hazırda çalışan bir ocak bulunmaktadır. Bu yüzden arazinin 40,0383 hektarlık kısmında arazi hazırlanma işlemi gerçekleştirilmeyecektir. Proje kapsamında 47,3617 hektarlık alanda bitkisel toprak sıyırma işlemi uygulanacaktır. 47,3617 hektarlık alan üzerinde yer yer 0 10 cm arasında değişen ortalama 5 cm bitkisel toprak bulunmaktadır. Bu alanda üretime başlanmadan önce sıyırma işlemi yapılarak bitkisel toprak alınacaktır. Hafriyatı yapılacak tabakanın gevşek oluşu nedeniyle, hafriyat işlemleri iş makineleri (ekskavatör) ve insan gücüyle yapılacak olup; patlayıcı madde kullanılmayacaktır. 25

37 47,3617 hektarlık alan üzerinde ortalama sıyrılacak bitkisel toprak katmanı kalınlığı 0,05 m olarak kabul edildiğinde; toplamda ortalama sıyrılacak toprak miktarı ,85 m 3 dür. Depolanan malzemede toz oluşumunun engellenmesi amacıyla üzeri çimlendirilmek suretiyle ve yüksekliği 6 m. yi geçmeyen yığınlar halinde saklanacaktır. Hafriyatı yapılacak toprağın yoğunluğu 1,5 gr/cm 3 kabul edildiğinde yılda toplam yaklaşık ton bitkisel toprak sıyrılacaktır. Sahadan çıkarılan üst toprak katmanı, işletme sonrasında kullanılmak üzere; ruhsatlı sahanın içerisinde ocak giriş-çıkışını engellemeyecek şekilde Bitkisel toprak depolama alanında muhafaza edilecektir; herhangi bir boş araziye veya dere yatağına boşaltılmayacaktır. Bitkisel toprak depo alanı EK.4 de gösterilmiştir. Depolanan malzemede toz oluşumunun engellenmesi amacıyla üzeri çimlendirilmek suretiyle ve yüksekliği 6 m. yi geçmeyen 3 m. genişliğindeki yığınlar halinde saklanacaktır. Ocak içerisinden cevher çıkarımı tamamlandıktan sonra muhafaza edilen bitkisel toprağı arazi düzenlenmesi ve rekreasyon işlemlerinde kullanılacaktır. Bitkisel toprağı bu şekilde değerlendirilerek; doğal döngüye katkıda bulunulup, toprak kaybı da önlenmiş olacaktır. Çalışacak Personel Sayısı: Proje kapsamında mevcut durumda ortalama toplam 22 kişi çalışmakta olup, kapasite artışı ve planlanan ünitelerin kurulumu ile birlikte çalışan sayısının toplamda 94 kişiye çıkarılması planlanmaktadır. Tesiste mevcut durumda çalışan ve kapasite artışı kapsamında çalıştırılması planlanan personel sayısı ve görev dağılımı Tablo.16 de sunulmaktadır. Tablo 16. Mevcut ve Planlanan Durumda Görev Dağılımı ve Personel Sayısı Görev Dağılımı Mevcut Personel Sayısı Planlanan Personel Sayısı Maden Mühendisi 1 2 Kırma-eleme Tesisi Operatörü - 3 Yükleyici Operatörü 2 9 Ekskavatör Operatörü 2 9 İşçi 2 4 Şoför Yemekhane Personeli 1 1 İdari personel 1 1 Bekçi 1 1 Rok(Delici) Operatörü 2 6 Asfalt Plent Tesisi Operatörü - 2 Plentmiks Tesisi Operatörü - 2 Hazırbeton Santrali Operatörü - 2 Yıkama tesisi Operatörü - 2 Toplam

38 Çıkarılacak ve tesise verilecek malzemenin fiziksel, kimyasal ve mineralojik özellikleri ile tesisten çıkan malzemenin fiziksel, kimyasal ve mineralojik özellikleri Kalsit ve aragonit, kalsiyum karbonatın (CaCO 3 ) iki farklı kristali olup, teorik olarak %56 CaO, %44 CO 2 ihtiva etmektedir. Kimyasal bileşiminde asgari %90 kalsiyum karbonat (ortorombik CaCO 3 ) bulunan tortul kayaçlarla mineralojik bileşiminde asgari %90 kalsit (hegzagonal CaCO 3 ) bulunan kayaçlara kalker (ya da kireçtaşı) denilmektedir. Kalker her zaman ikincil mineral ve bileşiklerle birlikte bulunur. İmpüriteler nedeniyle kalkerler beyazdan siyaha, griden kahverengiye, sarıdan pembeye değişen çok geniş bir renk yelpazesine sahiptir. Kalkerin sertlik derecesi Mohs skalasına göre 3, özgül ağırlığı ise 2,5-2,7 gr/cm³ arasındadır. Deniz ya da tatlı sularda kimyasal, organik veya mekanik çökelme sonucu kalker yatakları oluşur. Kalker ve kireçtaşları köken, oluşum biçimi, ortam, fiziksel ve jeolojik özellikler açısından faklılıklar göstermektedir. Kireçtaşları iri, ince veya çok ince taneli, miktritik; masif, kalın, orta veya ince tabakalanmalı, laminalanmalı, oolitik, resifal, kumlu, killi, çörtlü, fosilli, steril vb. farklı örneklere rastlanmaktadır. Çalışma sahasından üretilecek olan kalker malzemesinin dış görünümü kahverengi-gri renkte olup taze yüzeyi sarımtırak-bej renklidir. Malzememiz masif bir yapıda olup bol oranda bölgü ve çatlaklar mevcuttur. Kayacımızın sertliği 3, yoğunluğu 2,7 gr/cm³ dür. Kalkerler hangi yolla oluşurlarsa oluşsunlar, doğada bulundukları durumları ile bileşimlerinde kalsiyum karbonatın yanı sıra; magnezyum karbonat, kil mineralleri, demir silikat-oksit ve sülfürleri, silikat asidi (SiO 2 ) gibi bileşikler içerirler. Bu bileşiklerin bir kısmı kalker oluşumu esnasında ve oluşum ortamının koşullarına bağlı olarak gelebildiği gibi diyajenez esnasında ve etkenleri ile de gelebilir. Bu durumda kökene bağlı olarak içerdikleri primer safsızlıkları oluştururlar. Kalker oluşumunun tamamlanmasından sonra gelen safsızlıklar ile daha çok orojenik-epirojenik hareketler metamorfizma, tektonizma, metazomatik ve atmosferik olaylar ile oluşan sekonder safsızlıklar olmaktadır. Ocaktan çıkarılan malzeme için, fiziksel bir işlem olan kırma-eleme işlemi uygulanacaktır. Kalker; Kırma-eleme Tesisinde 0 3 mm, 2 grup; 3 7 mm 3 grup; 7 15 mm ve mm çaplarına kadar küçültülerek yalnızca fiziksel değişime tabi tutulacaktır. Proses, kimyasal veya mineralojik değişiklik içermediğinden; tesisten çıkan malzemede kimyasal veya mineralojik değişiklik olmayacaktır. Çukurova Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Maden Mühendisliği bölümünde tesise giren malzemenin analizi yapılmış olup; buna göre kırılmış ve elenerek boyutlandırılmış kalkerden üretilen agrega örneklerinin aynı orijinden geldikleri için tane yoğunluğu ve ağırlıkça su emme oranlarının oldukça homojen bir dağılım gösterdikleri anlaşılmıştır. (Bkz.Ek-22) 27

39 Proje Kapsamında ocak ve tesiste kullanılması planlanan makinelerin, araçların ve aletlerin miktarı Ocakta ve tesis alanında kullanılacak ekipman Tablo.17 da görüldüğü gibidir. Tablo 17. Kullanılması Planlanan Ekipman Listesi ve sayısı Ünite Mevcut Adet Sayısı Planlanan Adet Sayısı Motor Gücü Kırma-eleme Tesisi Operatörü Yükleyici HP = 104 kw Ekskavatör HP = 119 kw Kamyon HP = 112 kw Transmikser HP = 112 kw Arazöz HP = 112 kw Rok(Delici) Asfalt Plent Tesisi Plentmiks Tesisi Hazırbeton Santrali Yıkama tesisi Kompresör HP = 75 kw (MÜLGA) Çevre ve Orman Bakanlığı Çevresel Etki Değerlendirmesi ve Planlama Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan 8 Temmuz 2009 tarih ve 5102/40174 sayılı genelge gereğince; çevresel önlemler alınması amacıyla, Faaliyet sahibi tarafından, tesiste bulunan toz kaynağı olan her bir ünite (bunker, kırıcılar, elekler, bantlar) genelge doğrultusunda kapalı ortam içerisine alınıp; kapalı ortam içerisine alınan ünitelere toz indirgeme sistemi kurulduktan sonra işletmeye geçilecektir. Proje Kapsamındaki ulaştırma altyapısı (ulaştırma güzergahı, güzergah yollarının mevcut durumu ve kapasitesi vb.) Proje alanının en yakın yerleşim birimi ruhsat sınırının 150 m kuzeybatısında bulunan Karpuzkaya köyüdür. Karpuzkaya köyü ocak alanının 700 m batısında, kurulacak olan plentmiks tesisinin 630 m, yıkama tesisinin 660 m, asfalt plent tesisinin 685 m, hazır beton santralinin 730 m ve kırma eleme tesisinin 975 m güneybatısında yer almaktadır. Proje alanının 23 km güneydoğusunda Şehitkamil İlçesi ve 24 km güneydoğusunda Gaziantep İli yer almaktadır. Yer bulduru haritası Şekil-13 de verilmiştir. Üretimi yapılan kalker malzemenin ton/yıllık kısmı ruhsat sahası içinde kurulacak olan Kırma Eleme Tesisine ve ton/yıllık kısmı da ruhsat sahası içinde kurulu CANOĞULLARI İNŞ. TAAH. SAN. Ve TİC. LTD. ŞTİ ye ait Kırma-Eleme Tesisine nakledilecektir. Kırma-Eleme Tesisinde işlemden geçirilip, farklı boyutlarda sınıflandırıldıktan sonra kırma eleme tesisinin 300 m doğusunda bulunan stok sahasına nakledilecektir. Kırma eleme tesisinde boyutlandırılan malzemenin bir kısmı stok alanına gönderilemeden kırma eleme tesisinin 300 m batısında kurulacak olan plentmiks tesisine, asfalt plent tesisine ve hazır beton santraline nakledilecektir. Stok alanında depolanan malzeme 1000 m uzunluğundaki stabilize yol ile stok alanının kuzeydoğusunda bulunan asfalt yola bağlanacak ve sahanın kuş uçumu 990 m kuzeydoğusunda bulunan Gaziantep-Narlı Karayoluna bağlanarak ilgili yere nakliyesi sağlanacaktır. Ocak içi ve bağlantı yollarının 28

40 bakım onarımı, faaliyet sahibi tarafından yapılacaktır. Ocak içi yollar hava kalitesini olumsuz yönde etkilememesi için, düzenli olarak temizlenecek veya arazöz ile sürekli sulanacaktır. Ayrıca ilgili hat üzerindeki arazilere hiçbir şekilde zarar verilmeyecektir. PROJE ALANI 2 km Şekil.13: Yer Bulduru Haritası 29

41 Canoğulları Şantiye ve Kırma Eleme Tesis Alanı 700 m 150 m Üretim Noktası Kurulucak Olan Tesis Alanları Şekil.14: En Yakın Yerleşim Yerini Gösteren Uydu Görüntüsü I. II. Projenin Fiziksel Özelliklerinin, İnşaat ve İşletme Safhalarında Kullanılacak Arazi Miktarı ve Arazinin Tanımlanması Proje sahasında, kalker madeni üretimi yapılmakta olup ayrıca proje kapsamında kırma-eleme yıkama işlemi, hazır beton, asfalt ve plent miks üniteleride kurulacaktır. Proje alanının büyük bir kısmında kalker cevherleşmesi bulunmaktadır. Ruhsatlı sahasının bir bölümü orman arazisi, bir kısmı tapulu arazidir. Orman Mescere Haritası rapor ekinde sunulmuştur (Bkz.Ek-19) Mevcut ocak alanı orman arazisi içinde kalmakta olup bu alanlar için Gaziantep Orman İşletme Müdürlüğünden gerekli Orman İzni Alınmıştır. (Bkz. EK-19) Asfalt plent tesisi ve hazır beton santrali ruhsat sahası içerisinde orman alanı sayılmayan, CANOĞULLARI İNŞ. TAAH. SAN. Ve TİC. LTD. ŞTİ ye ait 119 ada, 5 parsel numaralı tapulu arazi içine kurulacaktır. (Bkz. EK-14) Ocak alanı içinde tarım alanı bulunmamaktadır. Proje sahasının bulunduğu bölgeye ait 1/ ölçekli Çevre Düzen Planı bulunmadığında rapor ekinde sunulamamıştır. Üretimi yapılan kalker malzemenin ton/yıllık kısmı ruhsat sahası içinde kurulacak olan Kırma Eleme Tesisine ve ton/yıllık kısmı da ruhsat sahası içinde kurulu CANOĞULLARI İNŞ. TAAH. SAN. Ve TİC. LTD. ŞTİ ye ait Kırma-Eleme Tesisine nakledilecektir. Kırma-Eleme Tesisinde işlemden geçirilip, farklı boyutlarda sınıflandırıldıktan sonra kırma eleme tesisinin 300 m doğusunda bulunan stok sahasına nakledilecektir. Kırma eleme tesisinde boyutlandırılan malzemenin bir kısmı stok alanına 30

42 gönderilemeden kırma eleme tesisinin 300 m batısında kurulacak olan plentmiks tesisine, asfalt plent tesisine ve hazır beton santraline nakledilecektir. Stok alanında depolanan malzeme 1000 m uzunluğundaki stabilize yol ile stok alanının kuzeydoğusunda bulunan asfalt yola bağlanacak ve sahanın kuş uçumu 990 m kuzeydoğusunda bulunan Gaziantep- Narlı Karayoluna bağlanarak ilgili yere nakliyesi sağlanacaktır. Ocak içi ve bağlantı yollarının bakım onarımı, faaliyet sahibi tarafından yapılacaktır. Ocak içi yollar hava kalitesini olumsuz yönde etkilememesi için, düzenli olarak temizlenecek veya arazöz ile sürekli sulanacaktır. Ayrıca ilgili hat üzerindeki arazilere hiçbir şekilde zarar verilmeyecektir. Ruhsat sahasının içinden akar dere bulunmamaktadır. Ruhsat sahasının güneyinden Karpuzkaya mevsimsel akışlı deresi geçmektedir. Ocak alanı içerisinde ve tesisi ünitelerinin bulunduğu alanda herhangi bir akar dere ve mevsimsel akışlı dere yer almamaktadır. Yapılacak çalışmalar sırasında ve sonrasında; ruhsat alanı içerisinde ve civarında bulunan dere yataklarına müdahale edilmeyecek, dere yataklarına herhangi bir atık bırakılmayacak, atık su deşarjı olmayacaktır. Ayrıca proje sahası içerisinde herhangi bir göl, gölet, baraj bulunmamaktadır Tarih ve Sayılı Resmi Gazetede Yayınlanan Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği ve tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin tüm hükümlerine riayet edilecektir. Proje sahasından istihsal edilen kalker cevherinin ton/yıllık kısmı proje kapsamında kurulacak olan kırma-eleme tesisinde, ton/yıllık kısmı da ruhsat sahası içinde kurulu olan CANOĞULLARI İNŞ. TAAH. SAN. Ve TİC. LTD. ŞTİ ye ait Kırma- Eleme Tesisine boyutlandırılacaktır. Boyutlandırılan malzemenin bir kısmı Yıkama Tesisi, Hazır Beton Santrali, Plent Miks ve Asfalt Plent Tesislerinde kullanılacaktır. Tesislerden elde edilen malzeme ve stok alanında biriktirilen kalker malzemesi mevcut yollar kullanılarak HASAN CAN MAD. İNŞ. SAN. VE TİC. LTD.ŞTİ. tarafından, kamu kuruluşlarının ve piyasanın taleplerine göre, ilgili yerlere nakledilecektir. Sahadan istihsal edilen kalker cevherinin kırma-eleme tesisinden ilgili yerlere nakliyesi sırasında kullanılacak yol güzergahı köy içerisinden ve diğer yerleşim birimlerinden geçmemektedir. Nakliye kamyonları kaynaklı olası bir kazaya mahal vermemek için; yol güzergahının gerekli görülen noktalarına uyarı levhaları konulacaktır. Faaliyet sahası içerisinde ve dışında araçların üstü branda ile kapatılacak ve sürücülerin yavaş gitmeleri sağlanacaktır. Ulaşım güzergahına hız limit levhaları konulacaktır. Taşımada, Trafik yasası ile belirlenmiş tonaj sınırlarına uyulacaktır sayılı Karayolları Trafik Kanunu na dayalı olarak hazırlanıp tarihinde Resmi Gazete de yayınlanan Karayolları Trafik Yönetmeliği hükümlerine uyulacaktır sayılı Trafik Kanunun 65/b-c-g ve 65/5 maddelerine göre yükleme yapılacaktır. 31

43 I.III. Önerilen Projeden Kaynaklanabilecek Önemli Çevresel Etkilerin Genel Olarak Açıklanması (Su, Hava, Toprak Kirliliği, Gürültü, Titreşim, Işık, Isı,Radyasyon ve benzeri.) Faaliyetten kaynaklanabilecek olumsuz çevresel etkilere aşağıda maddeler halinde değinilmiştir. Su Kirliliği: Toz çıkışını önlemek için kullanılan su, buharlaşma ile bertaraf olacağından, bu kullanımdan kaynaklı bir atık su söz konusu değildir. Yıkama-eleme işleminde kullanılan su geri dönüşümlü olarak sistemde tekrardan kullanılacaktır. Bu yüzden sistemden kaynaklı atık su oluşumu söz konusu olmayacaktır. Sosyal ihtiyaçlar için personelin içme ve kullanma suyundan kaynaklanan atık suyun bertarafı söz konusudur. Sahada işletme aşamasında çalışacak personelin ihtiyacı olan evsel nitelikli suyun tamamının atık suya dönüştüğü düşünülürse günlük 14,1 m 3 atık su oluşacaktır. İşletmede oluşacak evsel nitelikli atık sular için ocak sahasının içinde bulunan CANOĞULLARI İNŞ. TAAH. SAN. Ve TİC. LTD. ŞTİ ye ait şantiyede bulunan fosseptik çukuru kullanılacaktır. Oluşacak olan evsel nitelikli atık su, ocak sahası içerisinde; Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı nın tarihli sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren Lağım Mecrası İnşası Mümkün Olmayan Yerlerde Yapılacak Çukurlara Ait Yönetmelik hükümlerine uygun olarak, fosseptik çukuru kapağı ve havalandırma bacası boyutlandırılırken, çukura kemirici hayvan ve haşerenin girmesini engelleyecek şekilde yapılmıştır. Böylelikle ortaya çıkan atık su sızdırmasız fosseptik çukurunda depolanmaktadır. Fosseptik çukurunun taban ve yan duvarları su sızdırmayacak şekilde betondan yapılmıştır. Fosseptik çukurunun %80 doluluk oranına erişmesi durumunda Gaziantep Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü tarafından ücreti karşılığı vidanjör ile çekilecektir. (Bkz. Ek-17) Vidanjörle atıksu bertarafı için alınan belgeler denetimler sırasında görevlilere beyan etmek üzere 5 yıl boyunca saklanacaktır. Ruhsat sahası ve faaliyet alanı içinde keson, derin, artezyen vb. kuyular yoktur. Ruhsat sahasının içinden akar dere bulunmamaktadır. Ruhsat sahasının güneyinden Karpuzkaya mevsimsel akışlı deresi geçmektedir. Ocak alanı içerisinde ve tesisi ünitelerinin bulunduğu alanda herhangi bir akar dere ve mevsimsel akışlı dere yer almamaktadır. Yapılacak çalışmalar sırasında ve sonrasında; ruhsat alanı içerisinde ve civarında bulunan dere yataklarına müdahale edilmeyecek, dere yataklarına herhangi bir atık bırakılmayacak, atık su deşarjı olmayacaktır. Ayrıca proje sahası içerisinde herhangi bir göl, gölet, baraj bulunmamaktadır Tarih ve Sayılı Resmi Gazetede Yayınlanan Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği ve tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin tüm hükümlerine riayet edilecektir. 32

44 Ülkenin yeraltı ve yerüstü su kaynakları potansiyelinin korunması ve en iyi bir biçimde kullanımının sağlanması için tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği ve tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik hükümlerine uyulacaktır. Hava Kirliliği Proje kapsamında hava kirliliğine neden olabilecek unsurlar, patlatma, üretim, üretilen malzemenin tesiste işleme tabi tutulması ve nakliye sırasında meydana gelecek olan tozlanma ile kullanılacak araçlardan kaynaklanacak egzoz emisyonlarıdır. Faaliyet kapsamında patlatma ve üretim aşamalarında meydana gelebilecek olan toz miktarları ve kullanılacak iş makinelerinden kaynaklanacak egzoz emisyonları sonucu açığa çıkacak kirleticiler detaylı bir şekilde Bölüm IV.I.c. de hesaplanmıştır. Patlatma sırasında açığa çıkması muhtemel toplam toz miktarı, Tarih ve Sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Ek-2, Tablo 2.1 de Baca Dışı Yerlerden atmosfere yayılan toz emisyonları için sınır değer olan 1 kg/saat sınır değerini aşmaktadır. Bu sebeple toz dağılım modellemesi yapılmış ve patlatma sırasında açığa çıkacak havada asılı partiküllerin KVS ve UVS sınırlarını aşmayacağı belirlenmiştir. Üretim çalışmaları (malzemenin çıkarılması, yüklenmesi, taşınması, boşaltılması, tesiste işleme tabi tutulması, depolanması ve nakliyesi) sırasında açığa çıkması muhtemel toplam toz miktarı,, Tarih ve Sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Ek-2, Tablo 2.1 de Baca Dışı Yerlerden atmosfere yayılan toz emisyonları için sınır değer olan 1 kg/saat sınır değerini aşmaktadır. Faaliyet kapsamında kullanılacak taşıtların egzoz emisyonları sonucu açığa çıkacak kirleticilerin miktarı, Tarih ve Sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Ek-2, Tablo 2.1 de belirtilen sınır değerinin altında olduğundan hava kirlenmesine katkı değeri ve toplam kirlenme değerinin hesaplanmasına gerek olmadığı sonucuna varılmıştır. Toprak Kirliliği Ocakta çalışacak iş makineleri ve araçlar ile nakliye araçlarının bakım onarımları, yağ değişimlerinin ocak sahasında yapılması zorunlu olduğu durumlarda, tarih ve sayılı resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren Tehlikeli Atıkların Kontrolü yönetmeliği Madde 2'deki ve yönetmelikteki tüm hükümlere ve ayrıca tarih ve Sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uyularak yapılacaktır. Zorunlu olmayan durumlarda ise araçların bakımları ve yağ değişimleri servis istasyonlarında yapılacaktır. Ocak sahasında yapılacak bakım-onarım ve yağ değişimlerinden kaynaklı az miktarda atık yağ oluşumu söz konusu olacaktır. Üretim sırasında kullanılan araçların bakım-onarımı, yağ ve filtre değişimi faaliyet yerinde yapılması zorunlu olduğu durumlarda, bu faaliyetler sonucu oluşacak atık yağlar, tarih ve Sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Atık Yağların Kontrolü 33

45 Yönetmeliği ve tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uygun olarak sızdırmasız ağzı kapalı varillerde depolanarak lisanslı taşıyıcılar vasıtasıyla lisanslı bertaraf tesislerine intikali sağlanacaktır. Bu işlemler sırasında 12.Ağustos.1996 tarih ve (96/18) sayılı ve 21.Kasım.1997 tarih ve (97/22) sayılı Petrol Atıkları ve Atık Yağlar Genelgesi nin ilgili maddelerine uyulacaktır. Atık Pil ve Akümülatörler: Çalışma alanında atık pil oluşması durumunda tarih ve sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği nin 13. Maddesi uyarınca, atık piller evsel atıklardan ayrı toplanacak, pil ürünlerinin dağıtımını ve satışını yapan işletmelerce veya belediyelerce oluşturulacak toplama noktalarına atık piller teslim edilecektir. Araçların akümülatörlerinin çalışma alanında değiştirilmesi durumunda tarih ve sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrol Yönetmeliği nin 13. Maddesi uyarınca, eski akümülatörler, akümülatör ürünlerinin dağıtım ve satışını yapan işletmeler ve araç bakım-onarım yerlerini işletenlerin oluşturduğu geçici depolama yerlerine ücretsiz teslim edilecektir. Atık lastik: Faaliyet kapsamında atık lastik oluşması durumunda, bunlar tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uygun olarak, tehlikeli madde ve atıklarla kontamine olmuş lastik ve lastik atıkları türlerine uygun olarak Bakanlıktan lisans veya çalışma onayı almış tesislere intikali sağlanarak bertaraf edilecektir. Patlayıcı Torbaları: Patlayıcı torbaları tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uygun olarak tehlikeli atık kapsamında ayrı toplanarak, bunların lisanslı firmalara intikali sağlanacaktır. Tıbbi Atık: Faaliyet kapsamında proses kaynaklı tıbbi atık söz konusu olmayacaktır. Ancak İşletmede 94 personel görev yapacak olup, çalışanlarda meydana gelebilecek hastalanma veya yaralanma halinde, yapılacak ilk müdahale için temel bir ecza dolabı bulundurulacaktır. Bu şekilde oluşacak tıbbi atıklar sayılı tarihli Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine göre bertaraf edilecektir. 34

46 Gürültü Kirliliği Proje kapsamında, iş makinelerinin ve kırma eleme - yıkama tesisinin çalışması ve malzemeyi sökmek amacıyla yapılacak olan patlatmalar sırasında gürültü meydana gelecektir. Faaliyet kapsamında meydana gelecek gürültü seviyeleri GÜRÜLTÜ bölümünde detaylı bir şekilde hesaplanmıştır. İnceleme konusu olan kalker üretiminin yapılacağı proje alanında gürültünün; gerek ocak çevresinde, gerekse burada çalışan işçi ve personele olumsuz etkisi olabilir. Proje alanının en yakın yerleşim birimi ruhsat sınırının 150 m kuzeybatısında bulunan Karpuzkaya köyüdür. Karpuzkaya köyü ocak üretim alanının 700 m batısında, kurulacak olan plentmiks tesisinin 630 m, yıkama tesisinin 660 m, asfalt plent tesisinin 685 m, hazır beton santralinin 730m ve kırma eleme tesisinin 975 m güneybatısında yer almaktadır. Karpuzkaya köyünün kurulacak ünitelere olan uzaklığı ortalama 800 m alınmıştır. Üretim noktası da mevcut üretim noktasından tabana doğru üretim yapılmaktadır. Üretim çalışmaları sırasında Karpuzkaya köyüne yaklaşılmayacağından üretim noktasına uzaklığı 700 m alınmıştır. Karpuzkaya köyü, üretim faaliyetleri sonucu hissedilecek gürültü ve patlatmadan kaynaklanan gürültü düzeyleri 60 dba sınır değerinin altında kalmaktadır. Dolayısıyla en yakın yerleşim biriminin, proje alanında yapılacak çalışmalar sırasında oluşacak gürültü seviyelerinden etkilenmeyeceği düşünülmektedir. Titreşim: Proje kapsamında, malzemeyi sökmek amacıyla yapılacak olan patlatmalar sırasında titreşim meydana gelecektir. Faaliyet kapsamında meydana gelecek titreşim hesapları Bölüm GÜRÜLTÜ bölümünde detaylı bir şekilde hesaplanmıştır. Işık: Proje kapsamında ışık açığa çıkaran bir faaliyette bulunulmayacaktır. Isı: Proje kapsamında ısı açığa çıkaran bir faaliyette bulunulmayacaktır. Radyasyon: Proje kapsamında radyasyon açığa çıkaran bir faaliyette bulunulmayacaktır. 35

47 I.IV. Yatırımcı Tarafından Araştırılan Ana Alternatiflerin Bir Özeti ve Seçilen Yerin Seçiliş Nedenlerinin Belirtilmesi Planlanan proje, Kalker Ocağı Kapasite Artışı ve Entegre Kırma Eleme Yıkama, Plent Miks, Asfalt Plent Tesisi ve Hazır Beton Santrali işletmeciliğidir. Proje yeri olarak; Gaziantep İli, Şehitkamil İlçesi, Karpuzkaya köy ü Bozkaya Tepesi mevkisi seçilmiştir. Madencilikte, kalker cevherinin oluşum koşullarına bağlı olarak alternatif söz konusu olmamaktadır. Kalker, doğal bir süreç sonucu yeryüzünün bazı yerlerinde oluşmaktadır. Bu yüzden madencilik faaliyetleri yer alternatifi olmayan faaliyetlerdir. Üretim, ancak mevcut şartlar göz önüne alınarak, bu şartların gerek teknik, gerekse ekonomik yönleri dikkate alınarak gerçekleştirilmektedir. Bu faaliyetin birçok sektöre dolaylı ya da direk olumlu etkisi vardır. Mevcut üretimde 22 kişi çalışmakta olup kapasite arıtışı ve entegre tesislerin kurulmasıyla çalışan sayısı 72 kişilik bir atışla faaliyet kapsamında toplamda 94 kişi çalışacaktır. Buna göre faaliyette yaklaşık 72 kişinin daha çalıştırılması düşünülmektedir. Her bir kişinin yaklaşık 4 kişilik bir aileden oluştuğu kabul edilirse 288 kişi daha bu faaliyetten doğrudan olarak faydalanacaktır. Ayrıca yukarıda da belirtildiği gibi, burada belli bir süreç sonucu oluşmuş, doğal bir kaynak bulunmaktadır. Bu kaynağın değerlendirilmesi, ülkemiz ekonomisine katkı sağlayacaktır. Dolayısıyla yer olarak da alternatifi yoktur. Ayrıca, üretim öncesinde kullanılacak olan ekipmanların alımı ve daha birçok hazırlık için yapılacak giderler, yine üretim sırasında, işçilerin gıda ve giyim giderleri, ekipmanların bakım, onarım ve yedek parça giderleri, yakıt giderleri, genel ve beklenmeyen giderler, ekonomiyi canlandıracaktır. Madencilik faaliyetlerinde madenin bulunduğu alanda üretim yapılması zorunludur. Kalker cevheri proje alanının geniş bir bölümüne yayılmış durumdadır. Sahaya herhangi bir ulaşım problemi söz konusu değildir. Alanda Kalker Ocağı işletmeciliği yapılmaktadır. Ayrıca Kırma Eleme Yıkama, Plent Miks, Asfalt Plent Tesisi ve Hazır Beton Santrali işletmeciliği planlanmakta olup; üretim çalışmaları bu tür işletmelerde uygulanan açık işletme yöntemlerinden basamaklarda delme-patlatma sistemiyle kademeli olarak gerçekleştirilecektir. Patlatma esnasında gerekli emniyet tedbirleri alınacaktır. Çalışma sahasından üretilen cevher, proje alanı içerisinde bulunan kırma - eleme yıkama tesisinde işlemden geçirilerek, Asfalt Plent Tesisi, Plent Miks Tesisi ve Hazır Beton Santraline ve piyasa talebine göre ilgili yerlere nakledilecektir. Ocak içi stabilize yolun bakım onarımı ruhsat sahibi tarafından yaptırılacaktır. Proje sahasında, üretim faaliyetlerinin belirtilen teknoloji ile gerçekleşmesinin randımanlı olacağı tahmin edilmektedir. Proje teknolojik açıdan, bu tür işletmelerde kullanılması gereken basit bir teknoloji gerektirmektedir. Sahada istihsali gerçekleştirilecek olan kalker cevheri Kırma - Eleme Yıkama Tesisinde işlendikten sonra bir kısmı Asfalt Plent, Plent Miks Tesisleri ve Hazır Beton Tesislerine gönderilecek bir kısmı da satışa sunulacaktır. 36

48 BÖLÜM II. PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KONUMU II.I. Proje Yeri ve Alternatif Alanların Mevkii, Koordinatları, Yeri Tanıtıcı Bilgiler Proje alanının en yakın yerleşim birimi ruhsat sınırının 150 m kuzeybatısında bulunan Karpuzkaya köyüdür. Karpuzkaya köyü ocak alanının 700 m batısında, kurulacak olan plentmiks tesisinin 630 m, yıkama tesisinin 660 m, asfalt plent tesisinin 685 m, hazır beton santralinin 730m ve kırma eleme tesisinin 975 m güneybatısında yer almaktadır. Proje alanının 23 km güneydoğusunda Şehitkamil İlçesi ve 24 km güneydoğusunda Gaziantep İli yer almaktadır. Yer bulduru haritası Şekil-13 de, sahaya ait en yakın yerleşim yerini gösteren uydu görüntüsü Şekil-15 de verilmiştir. Ruhsat alanı 87,4 hektar olup, tamamı faaliyet alanı olarak planlanmaktadır. 87,4 hektarlık faaliyet alanının 7401 m 2 si Stok Alanı, 8275 m 2 si Kırma-Eleme Tesisi, 680 m 2 lik kısmı Yıkama Tesisi, 5292 m 2 lik kısmı Pasa Depolama Alanı, 4866 m 2 lik alan Bitkisel Toprak Depolama Alanı, 1197 m 2 lik kısmı Hazır Beton Santrali, 909 m 2 lik kısmı Plentmiks Tesisi, 1448 m 2 lik kısmı Asfalt Plent Tesisi olarak belirlenmiştir. Faaliyet alanının köşelerine poligon taşları konularak çalışma alanı belirlenecektir. Ayrıca ruhsat sahası içerisinde mevcut durumda CANOĞULLARI İNŞ. TAAH. SAN. Ve TİC. LTD. ŞTİ ye ait Kırma-Eleme Tesisi, şantiye alanı ve stok alanı bulunmaktadır. PAFTA ADI ( 1/ Ölçekli ) : N38-D2 Tablo 18. Ruhsat Hak Sağlayan Saha Sınır Koordinatları utm koordinat sistem wgs 84 koordinat sistem Poligon No Koordinat Noktaları Sağa (Y) Yukarı (X) ENLEM BOYLAM 1 1. Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , ,

49 3 3. Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , İzin Alanı: 87,4 hektar Tablo 19. Proje Sahası Sınır Koordinatları utm koordinat sistem wgs 84 koordinat sistem Poligon No Koordinat Noktaları Sağa (Y) Yukarı (X) ENLEM BOYLAM 1 1. Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , İzin Alanı: 87,4 hektar 38

50 20. Kırma-Eleme Tesisi Sınır Koordinatları Poligon No Koordinat Noktaları utm koordinat sistem wgs 84 koordinat sistem Sağa (Y) Yukarı (X) ENLEM BOYLAM 1 1. Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Alanı: 8275 m 2 (0,83 ha) Tablo.21. Bitkisel Toprak Depolama Alanı Sınır Koordinatları Poligon No Koordinat Noktaları utm koordinat sistem wgs 84 koordinat sistem Sağa (Y) Yukarı (X) ENLEM BOYLAM 1 1. Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Alanı: 4866 m 2 Tablo.22. Pasa Depolama Alanı Sınır Koordinatları Poligon No Alanı: 5292 Koordinat Noktaları utm koordinat sistem wgs 84 koordinat sistem Sağa (Y) Yukarı (X) ENLEM BOYLAM 1 1. Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Tablo.23. Stok Sahası Sınır Koordinatları Poligon No Koordinat Noktaları utm koordinat sistem wgs 84 koordinat sistem Sağa (Y) Yukarı (X) ENLEM BOYLAM 1 1. Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Alanı: 7401m 2 39

51 Tablo.24. Hazır Beton Santrali Koordinatları Poligon No Koordinat Noktaları utm koordinat sistem wgs 84 koordinat sistem Sağa (Y) Yukarı (X) ENLEM BOYLAM 1 1. Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Alanı: 1197 m 2 Tablo.25. Yıkama Tesisi Koordinatları Poligon No Koordinat Noktaları utm koordinat sistem wgs 84 koordinat sistem Sağa (Y) Yukarı (X) ENLEM BOYLAM 1 1. Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Alanı: 680 m 2 Tablo.26. Plentmiks Tesisi Koordinatları Poligon No Koordinat Noktaları utm koordinat sistem wgs 84 koordinat sistem Sağa (Y) Yukarı (X) ENLEM BOYLAM 1 1. Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Alanı: 909 m 2 Tablo.27. Asfalt Plent Tesisi Koordinatları Poligon No Koordinat Noktaları utm koordinat sistem wgs 84 koordinat sistem Sağa (Y) Yukarı (X) ENLEM BOYLAM 1 1. Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Nokta , , Alanı: 1448 m 2 40

52 Canoğulları Şantiye ve Kırma Eleme Tesis Alanı 700 m 150 m Üretim Noktası Kurulucak Olan Tesis Alanları Şekil.15: En Yakın Yerleşim Yerini Gösteren Uydu Görüntüsü 41

53 BÖLÜM III. PROJE YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİ III.I. III.I.I. Önerilen Proje Nedeniyle Kirlenmesi Muhtemel Olan Çevrenin; Nüfus, Fauna, Flora, Jeolojik ve Hidrojeolojik Özellikler, Doğal Afet Durumu, Toprak, Su, Hava, (atmosferik koşullar) İklimsel Faktörler, Mülkiyet Durumu, Mimari ve Arkeolojik Miras, Peyzaj Özellikleri, Arazi Kullanım Durumu, Hassasiyet Derecesi (EK-V deki Duyarlı Yöreler listesi de dikkate alınarak) ve Yukarıdaki Faktörlerin Birbiri Arasındaki İlişkileri de İçerecek Şekilde Açıklanması Nüfus Faaliyet alanı Gaziantep İli, Şehitkamil İlçesi, Karpuzkaya Köyü dahilinde bulunmaktadır. Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) tarafından yapılan Adrese Dayalı nüfus kayıt sistemi ile 2012 yılı itibariye Gaziantep ilinin genel nüfusu , Şehitkamil ilçesinin genel nüfusu dur. Bu nüfusun kişisi belde ve köylerde bulunmaktadır. İlçenin yıllık nüfus artışı 29,3 artmıştır. III.I.II. Flora Proje Alanı Flora-Faunası Proje faaliyet alanı tarımsal faaliyet ve antropojenik etki altında olduğundan dolayı proje alanın flora ve faunası kültür türleri ve kozmopolit türlerden oluşmaktadır. Ayrıca önceki yıllarda yapılmış olan işletmenin etkisinden dolayı bölgede herhangi bir yaban hayatı unsurundan bahsetmek güçtür. Bu kapsamda proje faaliyet alanın flora ve faunası için tehlike arz eden bir durum bulunmamaktadır. Proje Etki Alanı Flora-Faunası Flora Faaliyet etki alanı, P.H.Davis in kareleme sistemine göre C6 karesi içerisinde yer almaktadır. Raporun flora kısmı oluşturulurken araziden toplanan bitki türlerinin teşhisinde Davis in Flora of Turkey and East Aegean Islands adlı eserinden yararlanılmış, flora listesinin tam ve eksiksiz olması amacıyla aynı eserden literatür çalışması yapılmış, ek olarak TÜBİTAK tarafından hazırlanan Türkiye Bitkileri Veri Servisi nden ve Türkiye Florası ile ilgili yayınlanmış çalışmalardan yararlanılmıştır. Ayrıca, daha önce bölgede yapılan bir çok projenin hazırlanması sırasında derlenen veriler de bu projenin flora ve fauna kısmının hazırlanmasında değerlendirilmiştir. Proje etki alanı ve çevresinde bulunan ve habitat özelliği nedeniyle bulunması muhtemel flora listesi Tablo-37 de verilmektedir. 42

54 Fitocoğrafik Bölge ve Vejetasyon: Proje etki alanı, İran-Turan (İç Anadolu) Fitocoğrafik Bölgesi ve Akdeniz Fitocoğrafik bölgesinin kesişim noktasındadır. Akdeniz elemanlarının baskın olduğu bir bitki topluluğuna sahiptir. Şekil.16.Türkiye Fitocoğrafik Bölgeler Davis P.H., Harper P.C. and Hege I.C. (eds.), Plant Life of South-West Asia. The Botanical Society of Edinburg] EUR.-SİB.(EUX): Avrupa-Sibirya Bölgesi(Öksin alt bölgesi); Col.: Öksin alt bölgesinin Kolşik sektörü MED.: Akdeniz Bölgesi(Doğu Akdeniz alt bölgesi); W.A: Batı Anadolu bölgesi; T.: Toros Bölgesi; A.:Amanus Bölgesi IR.-TUR.: Iran-Turanien Bölgesi; C.A.: İç Anodolu Bölgesi; E.A.: Doğu Anadolu Bölgesi (Mes: Mezopotamya) X: Muhtemelen Avrupa-Sibirya bölgesinin Orta Avrupa/Balkan alt bölgesi (mt): Dağ Güneydoğu Anadolu Bölgesi ile Akdeniz bölgesini birbirine bağlayan bir konumda olması, il sınırları içerisinde yükseklik farklılıklarının fazla olması sebebiyle çok değişik mikro klima bölgelerine sahiptir. Bu da, bölgenin zengin bir bitki çeşitliliğine sahip olmasını sağlamaktadır. Gaziantep te başlıca buğday, arpa, fıstık, zeytin ve üzüm tarımı yapılmaktadır. Dağlık alanlar ilin batı ve kuzey kesimlerinde yer almaktadır ve bu dağların başlıca yapıları kalker yapılıdır. İlin genel orman yapısı olarak dağlık alanlarındaki karışık yaprak döken meşe ormanlarıdır. Büyük kısmı garig formasyonuna dönüşmüş olan aşırı antropojenik etkiler sonucunda bozuk baltalık alanlar halindedir. Meşe ormanları Gaziantep platosunun kuzeyinden Akdenize doğru ilerler. Gaziantep teki meşe ormanları Güney Anadolu ormanlarının sadece güney sınırı değil, aynı zamanda güney Anadolu bozkırının da kuzey 43

55 sınırını oluşturmaktadır. Faaliyet alanının olduğu bölgede tarım alanları mevcut olup doğal vejetasyon çok cılız bir durumdadır. Flora Türlerinin Fitocoğrafik Bölgelere Göre Dağılımı Proje etki alanı ve çevresinde bulunan ve habitat özelliği nedeniyle bulunma olasılığı yüksek olan taksonların fitocoğrafik bölgelerinin belirtilmesinde çeşitli kısaltmalar kullanılmıştır. Buna göre; Avr.-Sib. Ele. (Avrupa-Sibirya Elementi ni), D. Akd. Ele. (Doğu Akdeniz Elementi ni), Akd. Ele. (Akdeniz Elementi ni) ve İr.-Tur. Ele. (İran-Turan Elementi ni) ifade etmektedir. Geniş yayılışlı ya da fitocoğrafik bölgesi tam olarak bilinmeyenler için (-) işareti konmuştur. Flora listesinde tür ve tür altı düzeyde yer alan 70 adet bitki taksonunun fitocoğrafik bölgelere göre dağılımı; Iran-Turan elementi 37, Avrupa-Sibirya elementi 1 ve Akdeniz elementi 7 ve 2 Doğu Akdeniz şeklindedir. Geri kalan türler ise kozmopolit veya fitocoğrafik bölgesi belirsizler kategorisinde yer almaktadır. Flora Türlerinin Endemizm ve Tehlike Sınıfları Açısından Durumu: Türkiye, kıtalararası geçiş bölgesi konumunda bir ülke olması sebebiyle endemik ve nadir bitkiler bakımından zengindir. Ülkemizde tespit edilen toplam bitki türünün yaklaşık % 30 unu endemik türler oluşturmaktadır. Endemik ve nadir bitki türleri için Ekim, T. ve arkadaşları (2000) tarafından hazırlanan Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı adlı yayında kullanılan 1994 IUCN Red Data Book kategorileri aşağıdaki açıklanmıştır. EX: Tükenmiş EW: Doğada Tükenmiş CR: Çok Tehlikede EN: Tehlikede VU: Zarar Görebilir DD: Veri Yetersiz NE: Değerlendirilemeyen LR: Az Tehdit Altında; Gelecekte durumlarına göre tehdit açısından sıralanabilecek 3 alt kategorisi vardır. 1) cd- Conservation Dependent (Koruma Önlemi Gerektiren): 5 yıl içerisinde yukarıdaki kategorilerden birisine girebilecek taksonlar bu gruptadır. 2) nt- Near Threatened (Tehdit Altına Girebilir): Bir önceki kategoriye konamayan ancak VU kategorisine konmaya yakın aday olan bitki türleri bu grupta yer alır. 3) Ic- Least Concern (En Az Endişe Verici): Herhangi bir koruma gerektirmeyen ve tehdit altında olmayan bitki türleri bu kategoride yer alır. Proje etki alanı çevresinde habitat özelliği nedeniyle proje sahasının yakın çevresinde 15 endemik bitki türü bulunmaktadır. Bu türlerin proje etki alanındaki yoğun antropojenik etkinin varlığından dolayı faaliyet alanı içerisinde bulunmamaktadır. Bu endemiklerin alana 44

56 yakın bozulmamış lokalitelerde olduğu düşünülmektedir. Bu türler haricinde flora listesinde yer alan türler, Türkiye de oldukça yaygın ve bol yetişmektedir. Bu bitki türlerinin neslinin tehlikeye girmesi gibi bir durum şu anda söz konusu değildir. Çalışmanın yapılacağı alan ve çevresindeki flora listesinde yer alan bitki türleri arasında, nesli tehlikede olan ve/veya Avrupa nın Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarını Koruma Sözleşmesi (Bern Sözleşmesi) Ek-1 listesine göre koruma altına alınması gereken bir bitki türü bulunmamaktadır. Fauna Proje etki alanı, yaban hayatı açısından cılız bir özellik sergilemektedir. Alan yoğun tarım alanı ve vejetasyon karakterinden dolayı fırsatçı kemirgen türleri haricinde yoğun bir yaban hayatı faaliyeti sahip değildir. Proje etki alanı ve çevresinde bulunan ve habitat özelliği nedeniyle bulunması muhtemel fauna türlerinden; Tablo 2.a de amfibi türleri, Tablo 2.b de sürüngen türleri Tablo 2.c da kuş türleri ve Tablo 2.d de memeli türleri verilmiştir. Tablolarda her türün familyası, Türkçe adı, habitatı, IUCN ( ) kategorisi, Red Data Book kategorisi ve Bern Sözleşmesi Ek-2 (kesin olarak koruma altına alınan fauna türleri) ve Ek-3 (korunan fauna türleri) listelerinin hangisinde yer aldığı belirtilmiştir. Bern Sözleşmesi Ek-2 ve Ek-3 listesinde yer almayan türler için (-) işareti konulmuştur. Ayrıca; T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığınca hazırlanan tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren Av Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararları Ek-I (Orman ve Su İşleri Bakanlığınca Koruma Altına Alınan Yaban Hayvanları), Ek-II (Merkez Av Komisyonunca Koruma Altına Alınan Av Hayvanları), Ek-III (Merkez Av Komisyonunca Avına Belli Edilen Sürelerde İzin Verilen Av Hayvanları) listeleri ilgili tablolara işlenmiştir. Ek-I listesinde bulunan yaban hayvanları, 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu nun 4. maddesinin birinci fıkrası gereğince Orman ve Su İşleri Bakanlığınca koruma altına alınmıştır. Bu listede yer alan yaban hayvanlarını avlamak, ölü yada canlı bulundurmak ve nakletmek yasaktır. Ek-II listesinde bulunan kuşlar ve memeliler, 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu nun 4. maddesinin birinci fıkrasının verdiği yetki çerçevesinde Merkez Av Komisyonunca koruma altına alınmıştır. Bu listede yer alan av hayvanlarını avlamak, ölü yada canlı bulundurmak ve nakletmek yasaktır. Ek-III listesinde bulunan av hayvanları, 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu nun 4. maddesinin birinci fıkrası gereğince Orman ve Su İşleri Bakanlığınca belirlenen av döneminde belli edilen sürelerde avlanmasına Merkez Av Komisyonunca izin verilen av hayvanlarıdır. 45

57 Tablo.28. Prof. Dr. Ali Demirsoy a (1996) Göre Red Data Book Kategorileri E Ex I K Nt O R V Tehlikede Soyu tükenmiş Bilinmiyor Yetersiz bilinenler Takson henüz tehlike altında değil Takson tehlike dışı Nadir Zarar görebilir Tablo.29. IUCN kategorilerinin açıklaması Evaluated Not Evaluated (NE) Adequate data Data Deficient (DD) Extinct (EX) Extinct in the Wild (EW) Critically Endangered (CR) Endangered (EN) Vulnerable (VU) Near Threatened (NT) Least Concern (LC) Değerlendirmeye alınmış Değerlendirmeye alınmamış Yeterli data mevcut Yeterli data mevcut değil (data eksik) Türü tamamen yok olmuş, nesli tükenmiş tür Vahşi doğada nesli tükenmiş tür Önemli derecede yok olma tehlikesi olan tür Yok olma tehlikesi olan tür Koruma önlemi alınmazsa ileride yok olma tehlikesi olan tür Neredeyse tehdit altında En az kaygılanılan tür IUCN (The World Conservation Union: The International Union for the Conservation of Nature and Natural Resources = Doğayı ve Doğal Kaynakları Korumaya Yönelik Uluslararası Topluluk - Dünya Koruma Topluluğu) tarafından en son yayınlanan Red List kategorileridir. Avrupa ülkelerinde IUCN risk sınıflarına göre flora ve fauna türlerinin sınıflandırılması 1970 li yıllardan itibaren gerçekleştirilmeye başlanmıştır. IUCN kategorilerinin açıklaması aşağıdaki tabloda, kategoriler arası ilişkiler de şekilde sunulmuştur. 46

58 Şekil.17.Kategoriler Arası İlişkiler İkiyaşamlılar: Proje etki alanı ve çevresinde bulunan ve habitat özelliği nedeniyle bulunması muhtemel 3 tane amfibi türünden 2 tanesi Bern Ek-2, 1 tanesi de Bern Ek-3 listesinde yer almaktadır. Amfibi türlerinin hepsi IUCN Red List Kategorileri nde LC kategorisinde yer almalarına rağmen, Demirsoy (1996) tarafından yapılan çalışmalara göre bu türler Türkiye de oldukça bol ve yaygındır. Ayrıca herhangi bir tehdit altında değillerdir. Bununla birlikte ağaç kurbağası türü (Hyla arborea) Demirsoy a göre (nt) kategorisinde bulunmaktadır. Ayrıca herhangi bir tehdit altında değillerdir. Sürüngenler Proje etki alanı ve çevresinde bulunan ve habitat özelliği nedeniyle bulunması muhtemel 13 tane sürüngen türünden 3 tanesi Bern Ek-2, 10 tanesi de Bern Ek-3 listesinde yer almaktadır. Sürüngen türleri arasında 1 tür IUCN Red List Kategorileri Listesi nde VU kategorsinide bulunmasına rağmen, Demirsoy (1996) tarafından yapılan çalışmalara göre bu tür Türkiye de oldukça bol ve yaygındır. Ayrıca herhangi bir tehdit altında değildir. Bu tür Demirsoy a göre de bu tür NT statüsündedir. Bu türün izlenmesi ve inşaat çalışmaları sırasında zarar görmemesine dikkat edilmelidir. Sürüngen türleri T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığınca tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren Av Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararları nın yansıtıldığı en son listelere göre Ek-I (Orman ve Su İşleri Bakanlığınca Koruma Altına Alınan Yaban Hayvanları) listesinde bulunmaktadır. 47

59 Kuşlar Proje etki alanı ve çevresinde bulunan ve habitat özelliği nedeniyle bulunması muhtemel 49 tane kuş türünden 34 tanesi Bern Ek-2, 6 tanesi de Bern Ek-3 listesinde yer almaktadır. T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığınca tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren Av Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararları nın yansıtıldığı en son listelere göre; 32 kuş türü Ek-I, yani Orman ve Su İşleri Bakanlığınca Koruma Altına Alınan Yaban Hayvanları listesinde; 4 kuş türü Ek-II, yani Merkez Av Komisyonunca Koruma Altına Alınan Av Hayvanları listesinde; 8 kuş türü ise Ek-III de yani Merkez Av Komisyonunca Avına Belli Edilen Sürelerde İzin Verilen Av Hayvanları listesinde bulunmaktadır.kuş türlerinin büyük çoğunluğu IUCN Red List Kategorileri nde LC kategorisinde yer almaktadır. LC kategorisine giren türler için herhangi bir tehlike söz konusu olmayıp, koruma önlemi gerektirmemektedir. Memeliler Proje etki alanı ve çevresinde bulunan ve habitat özelliği nedeniyle bulunması muhtemel 13 tane memeli türünden 1 tanesi Bern Ek-2, 7 tanesi de Bern Ek-3 listesinde yer almaktadır Av Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararları nın yansıtıldığı en son listelere göre; 3 tane memeli türü Ek-I yani Orman ve Su İşleri Bakanlığınca Koruma Altına Alınan Yaban Hayvanları listesinde, 2 tane memeli türü Ek-II yani Merkez Av Komisyonunca Koruma Altına Alınan Av Hayvanları listesinde, 2 tane memeli türü de Ek- III yani Merkez Av Komisyonunca Avına Belli Edilen Sürelerde İzin Verilen Av Hayvanları listesinde yer almaktadır. Listedeki Spermophilus xanthoprymnus türü ise, NT kategorisinde bulunmaktadır. Bu türün proje sahasındaki durumu değerlendirilmesi yuvası ve yaşama alanları tespit edildiği taktirde uzmanlar eşliğinde yapılacak faaliyetlerde dikkatli olunmalıdır. Bu türün proje sahasındaki durumu değerlendirilecek yuvaları ve yaşama alanları tespit edildiği taktirde uzmanlar eşliğinde, yapılacak faaliyetlerde dikkatli olunmalıdır. IUCN Listesi ne giren diğer bütün türler LC kategorisinde bulunmaktadır. Bu kategorideki türlerin şuan için herhangi bir tehlike durumları söz konusu değildir. Faaliyetin işletme aşamasında çevredeki doğal ortamlarından faaliyet alanına gelebilecek olan fauna türlerine herhangi bir zarar verilmemesi konusunda projede çalışacak personele faaliyet sahibi tarafından gerekli uyarılar yapılacaktır. Faaliyetin işletme aşamasında flora ve fauna türlerinin her ikisi ile ilgili olarak Bern Sözleşmesi 4. madde hükümlerine, Bern Sözleşmesi Ek-2 ve Ek-3 listesinde bulunan fauna türleri ile ilgili olarak da Bern Sözleşmesi koruma tedbirlerine ve bu sözleşmedeki 6. ve 7. madde hükümlerine uyulacaktır. Bunlar; Yaşama ortamlarının korunması ile ilgili olarak (4. madde); Her Akit Taraf, yabani flora ve fauna türlerinin yaşama ortamlarının, özellikle Ek-1 ve Ek-2 nolu ek listelerde belirtilenlerin ve yok olma tehlikesi altında 48

60 bulunan doğal yaşama ortamlarının muhafazasını güvence altına almak üzere, uygun ve gerekli yasal ve idari önlemleri alacaktır. Akit Taraflar, planlama ve kalkınma politikalarını saptarken, önceki paragraf uyarınca korunan sahaların muhafaza gereksinimlerine, bu gibi yerlerin her türlü tahribattan uzak veya tahribatın mümkün olan en alt düzeyde tutulmasına özen göstereceklerdir Akit Taraflar, Ek-2 ve Ek-3 nolu ek listelerde belirtilen göçmen türler için önem taşıyan ve kışlama, toplanma, beslenme, üreme veya tüy değiştirme yönünden göç yollarına uygun ilişki konumunda bulunan sahaların korunmasına özel dikkate göstermeyi kabul ederler. Akit Taraflar, bu maddede değinilen doğal yaşama ortamlarının korunması için bunların sınır bölgelerinde bulunması halinde, çabalarını uyumlu kılmak yönünden eşgüdüm sağlamayı taahhüt ederler. Kesin olarak koruma altına alınan fauna türleri ile ilgili olarak (6. madde); Her türlü kasıtlı yakalama ve alıkoyma, kasıtlı öldürme şekilleri, Üreme ve dinlenme yerlerine kasıtlı olarak zarar vermek veya buraları tahrip etmek, Yabani faunayı bu sözleşmenin amacına ters düşecek şekilde özellikle üreme, geliştirme ve kış uykusu dönemlerinde kasıtlı olarak rahatsız etmek, Yabani çevreden yumurta toplamak veya kasten tahrip etmek veya boş dahi olsa bu yumurtaları alıkoymak, Fauna türlerinin canlı veya cansız olarak elde bulundurulması ve iç ticareti yasaktır. Korunan fauna türleri ile ilgili olarak (7. madde); Kapalı av mevsimleri ve/veya işletmeyi düzenleyen diğer esaslara, Yabani faunayı yeterli populasyon düzeylerine ulaştırmak amacıyla, uygun durumlarda geçici veya bölgesel yasaklamaya, Yabani hayvanların canlı ve cansız olarak satışının, satmak amacıyla elde bulundurulmasının ve nakledilmesinin veya satışa çıkarılmasının uygun şekilde düzenlenmesi hususlarına uyulacaktır. Faaliyetlerin her aşamasında, 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu na ve ilgili Yönetmeliklere uyulacaktır. Ayrıca sahada faaliyet gösteren ve gösterecek iş makinalarından sızabilecek yakıt ve atık yağ gibi atıkların toprağa karışmaması için önlemler alınacaktır. 49

61 Tablo.30 Proje Etki Alanı ve Çevresinde Tespit Edilen Bitki Türleri Asteraceae LATİNCE İSMİ TÜRKÇE İSMİ ENDEMİZM Tanacetum argenteum ssp. argenteum TÜRKİYE DEKİ YAYILIŞI FLORA BÖLGESİ IUCN BERN NİSPİ BOLLUK + G. Anadolu İran-Turan Siebera nana - G. Anadolu İran-Turan Calendula arvensis Öküz gözü - Dış Anadolu Helichrysum graveolens Altın otu - Karasal Anadolu Scorzonera kotschyi - G. Anadolu İran-Turan Apiaceae Coriandrum sativum Kişniş - G. ve D. Anadolu Ferulago bracteata Çakşır + D. Anadolu İran-Turan Scandix australis - B. ve G. Anadolu Apocynaceae Nerium oleander Zakkum - B. ve G. Anadolu Akdeniz Boraginaceae Nonea melanocarpa - Karasal Anadolu İran-Turan Onosma albo-roseum Emzik otu - Karasal ve G. Anadolu İran-Turan Onosma giganteum - Karasal ve G. Anadolu D. Akdeniz Rindera caespitosa + D. Anadolu İran-Turan Brassicaceae Alyssum condensatum - B., G., O., D. Anadolu Aubrieta canescens ssp. macrostyla Crambe orientalis var. alutacea - B., G., O., D. Anadolu GD Anadolu İran-Turan - 3 Erysimum purpureum - D. Anadolu İran-Turan - 1 Isatis aucheri Çivit otu + O., G. ve D. Anadolu İran-Turan Nasturtium officinale Su teresi - K., G., O. ve D. Anadolu

62 LATİNCE İSMİ TÜRKÇE İSMİ ENDEMİZM Campanulaceae Asyneuma amplexicaule ssp. amplexicaule TÜRKİYE DEKİ YAYILIŞI FLORA BÖLGESİ IUCN BERN NİSPİ BOLLUK - Karasal ve G. Anadolu Campanula saxonorum Çan çiçeği + KD., D. ve G. Anadolu İran-Turan Caprifoliaceae Lonicera nummulariifolia ssp. nummulariifolia Caryophyllaceae Arenaria ledebouriana var. parviflora Minuartia dianthifolia ssp. cataonica Hanımeli - Karasal ve G. Anadolu G. ve GD. Anadolu İran-Turan G. Anadolu İran-Turan Silene brevicaulis + D. Anadolu İran-Turan Convolvulaceae Convonvulus carduchorum Çit sarmaşığı + D. Anadolu İran-Turan Cyperaceae Cyperus glaber Japon şemsiyesi - Euphorbiaceae Anadolu(Orta Anadolu Hariç) Euphorbia herniariifolia Sütleğen - Karasal Anadolu Euphorbia oxydonta Sütleğen - D. Anadolu D. Akdeniz Fabaceae Onobrychis caput-galli Fiğ - Anadolu Akdeniz Onobrychis galegifolia Fiğ - D. ve G. Anadolu İran-Turan Ononis pubescens Tüylü Kayışkıran - B. ve D. Anadolu Akdeniz Fagaceae Quercus libani Lübnan meşesi - D. ve G. Anadolu İran-Turan Iridaceae Gladiolus humilis Kılıç otu + GD Anadolu İran-Turan

63 LATİNCE İSMİ TÜRKÇE İSMİ ENDEMİZM TÜRKİYE DEKİ YAYILIŞI FLORA BÖLGESİ IUCN BERN NİSPİ BOLLUK Iris persica Süsen - G. ve GD Anadolu İran-Turan Juncaceae Juncus articulatus Hasır otu - Anadolu Avrupa-Sibirya Lamiaceae Lamium gargaricum ssp. lasioclades Marrubium globosum ssp. globosum Ballı baba - G. ve GD Anadolu İran-Turan O. ve G. Anadolu İran-Turan Micromeria congesta Kaya yarpuzu - D. Anadolu İran-Turan Origanum haussknechtii Mercan köşk + D. Anadolu İran-Turan Phlomis linearis + Karasal Anadolu İran-Turan Salvia ceratophylla Ada çayı - Karasal Anadolu İran-Turan Satureja boissieri Kaya kekiği - D. Anadolu İran-Turan Thymus fallax Kekik - Karasal Anadolu İran-Turan Liliaceae Allium flavum ssp. tauricum Yabani soğan - K. ve D. Anadolu Akdeniz Asphodeline ssp. gigantea damascena Dede değneği + GD. Anadolu İran-Turan Fritillaria pinardii Ters lale - Karasal Anadolu İran-Turan Gagea chlorantha - GD. Anadolu İran-Turan Gagea luteoides - G ve D. Anadolu Ornithogalum narbonense Tükrük otu - Karasal Anadolu Akdeniz Oleaceae Fraxinus angustifolia ssp. oxycarpa Dış budak - Karasal Anadolu Jasminum fruticans Yasemin - Türkiye Akdeniz Olea europaea var. europaea Zeytin - D. Anadolu Akdeniz Orobanchaceae 52

64 LATİNCE İSMİ TÜRKÇE İSMİ ENDEMİZM TÜRKİYE DEKİ YAYILIŞI FLORA BÖLGESİ IUCN BERN NİSPİ BOLLUK Orobanche elatior Canavar otu - G. ve D. Anadolu Plumbaginaceae Acantholimon acerosum var. acerosum Kar geveni - Anadolu İran-Turan Acantholimon venustum - G. ve Karasal Anadolu İran-Turan Poaceae Aegilops speltoides var. speltoides - Karasal Anadolu Alopecurus textilis ssp. textilis - Anadolu İran-Turan Bromus scoparius Akrep otu - GD. Anadolu Cynodon dactylon Köpek dişi ayrığı - G. Anadolu Festuca callieri ssp. zederbauri + Karasal Anadolu İran-Turan Festuca pratensis Çayır yumağı - Karasal Anadolu Poa bulbosa Polygonaceae Yumrulu salkım otu - Anadolu Polygonum aviculare Çoban değneği - K., B., G., ve D. Anadolu Rannunculaceae Delphinium peregrinum Bit otu - K., B., G., ve D. Anadolu Rannunculus repens Düğün çiçeği - K., B., G., ve D. Anadolu Rubiaceae Asperula glomerata ssp. eriantha - D. Anadolu İran-Turan Galium incanum ssp. elatius Yoğurt otu - Anadolu İran-Turan Scrophulariaceae Scrophularia striata - G. ve GD. Anadolu İran-Turan Veronica anagalloides Mine çiçeği - Anadolu

65 Nispi Bolluk 1 Bol 2 Orta 3 Nadir(Seyrek) Tablo. 31. Sürüngenler LATİNCE ADI TÜRKÇE ADI IUCN BERN KAYNAK HABİTAT Testudinidae Testudo graeca Adi tosbağa VU EK III L Taşlı, kumlu veya kuru araziler Agamidae Laudakia ruderata Bozkır keleri - EK III L Gekkonidae Zayıf vejetasyonlu veya çıplak alanlardaki taşlı topraklar Hemidactylus turcicus Geniş parmaklı keler - EK III L Kayalık yerler, taşlar arası ve evler Lacertidae - Lacerta trilineata İri yeşilkertenkele - EK II L Bahçe ve orman içi, çayırlıklar Ophisops elegans Tarla kertenkelesi - EK III L Az bitkili ve taşlık yüksek stepler Scincidae - Mabuya aurata Tıknaz kertenkele - EK III L Zayıf vejetasyonlu açık ve taşlı alanlar Typhlopidae Thyplops vernicularis Kör yılan - EK III A Taş altları veya nemli toprak içi Colubridae Coluber najadum İnce yılan - EK II A Çalılıklar ve taşlı yerler Coluber schmidti Kırmızı yılan - EK III A Taşlık dere kenarları, tarla ve yamaçlar Coluber ravergieri Kocabaş yılan - EK III L Bitki örtüsü bakımından fakir olan taşlık ortamlar Eirenis modestus Uysal yılan - EK III A Bitki örtüsü bakımından fakir olan taşlı araziler Elaphe quatuorlineata Sarı yılan - EK II A Sık ormanlık olmayan yerler ile çalılık ve taşlık bölgeler Natrix natrix Yarısucul yılan - EK III L Su yakınlarındaki çayırlık ve taşlık alanlar Natrix tessellata Su yılanı - EK II A Su içi ve kenarları Kaynak: Demirsoy, A., 1997, Omurgalılar Sürüngenler, Kuşlar ve Memeliler Meteksan A.Ş., Ankara. Kaynak: Demirsoy, A., 1996, Türkiye Omurgalıları Sürüngenler, Çevre Bakanlığı Çevre Koruma Genel Müdürlüğü, Proje No: 90-K Ankara. 54

66 Tablo. 32 İkiyaşamlılar LATİNCE ADI TÜRKÇE ADI IUCN BERN KAYNAK HABİTAT Bufonidae Bufo viridis viridis Hylidae Gece kurbağası LC EK II A Taş altı, toprak içi gibi çeşitli kovuklar Hyla arborea Ağaç kurbağası LR(nt) EK II L Ağaç ve sazların üstü Ranidae Rana ridibunda Ova kurbağası LC EK III L Yaprak döken ormanlar ve ıslak çayırlar Kaynak: Demirsoy, A., 1996, Türkiye Omurgalıları Amfibiler, Çevre Bakanlığı Çevre Koruma Genel Müdürlüğü, Proje No: 90-K Ankara. Tablo. 33. Kuşlar LATİNCE ADI TÜRKÇE ADI İNGİLİZCE ADI RDB IUCN END. BERN MAK KAYNAK CICONIIDAE Leylekler Ciconia ciconia Akleylek White stork A3 - - Ek II Ek-I G ACCIPITRIDAE Yırtıcı kuşlar Circaetus gallicus Yılan kartalı Short-toed eagle A Ek II Ek-I L Aquila chrysaetos Kaya kartalı Golden eagle A3 - - Ek II Ek-I G Buteo buteo Şahin Buzzard A3 - - Ek II Ek-I G FALCONIDAE Doğangiller Falco tinnunculus Kerkenez Kestrel A4 - - Ek II Ek-I G Falco subbuteo Delice doğan A2 - Ek II Ek-I A PHASIANIDAE Tavuksular Coturnix coturnix Bıldırcın Quail A4 - - Ek II Ek-III G Alectoris chukar Kınalı keklik - - Ek-III COLUMBIDAE Güvercingiller Columba livia Kaya güvercini Rockdove - - Ek II Ek-III G Columba palumbus Tahtalı güvercin Wood pigeon A4 - - Ek II Ek-III G STRIGIDAE Baykuşgiller Athena noctua Kukumav kuşu Little owl A3 - - Ek II Ek-I G 55

67 LATİNCE ADI TÜRKÇE ADI İNGİLİZCE ADI RDB IUCN END. BERN MAK KAYNAK APODIDAE Ebabilgiller Apus apus Karasağan, Ebabil Swift A4 - - Ek II Ek-I G MEROPIDAE Arıkuşugiller Merops apiaster Arıkuşu Beeater A4 - - Ek II Ek-I L UPUPIDAE Çavuşkuşugiller Upupo epops Hüthüt, çavuşkuşu Hoopoe A2 - - Ek II Ek-I L ALAUDIDAE Tarlakuşugiller Galerida cristata Tepeli toygar Crested lark Ek II Ek-II G Alauda arvensis Tarlakuşu Skylark Ek II Ek-II G Melanocorypha calandra Boğmaklı tarlakuşu Calanadra lark Ek II Ek-I L HIRUNDINIDAE Kırlangıçgiller Hirundo rustica İs kırlangıcı Barn swallow Ek II Ek-I G Delichon urbica Ev kırlangıcı House martin A4 - - Ek II Ek-I G MOTACILLIDAE Kuyruksallayangiller Anthus campsetris Kır incirkuşu Tawny pipit A3 - - Ek II Ek-I G Motacilla alba Akkuyruksallayan White wagtail A4 - - Ek III Ek-I L TURDIDAE Ardıçkuşugiller Erithacus rubecula Narbülbülü, kızılgerdan Robin Ek II Ek-I H Luscinia megarhynchos Bülbül Nightingale A3 - - Ek II Ek-I L Phoenicurus ochruros Ev kızılkuyruğu Black Redstart Ek II Ek-I L Phoenicurus phoenicurus Çayır Taşkuşu Redstart Ek II Ek-I G Saxicola rubetra Kahvegerdan Whinchat Ek II Ek-I G Oenanthe oenanthe Kuyrukkakan Wheatear A3 - - Ek II Ek-I G Turdus merula Karatavuk Blackbird Ek II Ek-III G SYLVIIDAE Ötleğenler Sylvia communis Akgerdan ötleğen Whitethroat Ek II Ek-I L Sylvia borin Bahçe ötleğeni Garden warbler Ek III Ek-I L Sylvia atricapilla Karabaş, ötleğen Blackcap Ek III Ek-I L MUSCICAPIDAE Sinekkapangiller Muscicapa striata Gri sinekkapan Spotted flycatcher Ek II Ek-I H ORIOLIDAE Sarıasmagiller Oriolus oriolus Sarıasma Golden oriole Ek II Ek-I L LANIIDAE Çekirgekuşugiller 56

68 LATİNCE ADI TÜRKÇE ADI İNGİLİZCE ADI RDB IUCN END. BERN MAK KAYNAK Lanius collurio Kızıl sırtlı örümcekkuşu Red-backed shrike Ek II Ek-I G Lanius minor Karaalın örümcekkuşu Lesser grey shrike Ek II Ek-I G CORVIDAE Kargagiller - Garrulus glandarius Alakarga Jay Ek-III G Pica pica Saksağan Magpie Ek-III G Corvus monedula Cüce karga Jackdaw Ek-III G Corvus frugilegus Ekin kargası Rook Ek-III G Corvus corone cornix Leş kargası Hooded crow Ek-III G Corvus corax Kuzgun Raven Ek III Ek-III A STURNIDAE Sığırcıkgiller Sturnus vulgaris Sığırcık Starling Ek-II G PASSERIDAE Serçegiller Passer domesticus Şehir serçesi House sparrow Ek-III G FRINGILLIDAE İspinozgiller Fringilla coelebs İspinoz Chaffinch Ek III Ek-II L Carduelis chloris Florya, yelvekuşu Greenfinch A Ek-I L Carduelis carduelis Saka Goldfinch A4 - - Ek II Ek-I L Curduelis cannabina Ketenkuşu Linnet A Ek-I G EMBERIZIDAE Kirazkuşugiller Emberiza hortulana Kirazkuşu Ortolan A3 - - Ek II - L Emberiza melanocephala Karabaş kirazkuşu Black-headed bunting A3 - - Ek II Ek-I G Emberiza calandra Tarla kirazkuşu Corn bunting Ek III - G IUCN MAK RDB Red List of Globally Threatened Species merkez av komisyonu kararı Kiziroğlu (1993) Risk Sınıfları Kaynak: A anket (yöre halkından alınan bilgiler) G gözlem H habitat uygunluğu L literatür Kaynak: Demirsoy, A., 1997, Omurgalılar Sürüngenler, Kuşlar ve Memeliler Meteksan A.Ş., Ankara. Kaynak: Kiziroğlu, İ, 1993, The Birds of Türkiye (Species List in Red Data Book), TTKD, Ankara. 57

69 Kiziroğlu (1993) tarafından kuşlar için kullanılan risk sınıfları (RDB): A1 : Nesli tükenmiş veya tükenme tehlikesi altında olan türler. A1.1 : Nesli tükenmiş olan türler A1.2 : Tüm Türkiye deki birey sayısı 1-25 çift arasında olan türler. A2 : Birey sayısı çift altında kalan ve yayılış gösterdikleri bölgelerde büyük risk altında olan türler. A3 : Birey sayısı (500) çift arasında kalan ancak bazı bölgelerde oldukça azalmış olan türler. A4 : Birey sayıları fazla olmakla birlikte belirli bölgelerde azalmış olan türler. B : Geçici olarak Türkiye ye gelen ve biyotoplarının yok edilmesi ile risk altına girecek olan türler. B1 : Anadolu yu kışlak olarak kullanan ancak Anadolu da üremeyen türler. B2-B3 : Anadolu dan transit olarak geçen veya Anadolu yu kışlak olarak kullanan ve risk derecesi daha düşük olan türler. Tablo. 34. Memeliler LATİNCE ADI TÜRKÇE ADI IUCN BERN MAK KAYNAK HABİTAT Erinaceidae Erinaceus concolor Kirpi LC EK III Ek-I A Ev ve harabeler Soricidae Crocidura leucodon Tarla sivrifaresi LC EK III - L Açık ve çalılık araziler Vespertilionidae Pipistrellus pipistrellus Cüce yarasa LC EK III - L Çeşitli ortamlar Leporidae Lepus europeus Yabani tavşan LC EK III Ek-III G Çalılık, çayırlık, bahçeler Sciuridae Spermophilus Ek-I Gelengi NT EK III xanthoprymnus G Açık araziler, tarlalar Cricetidae Arvicola terrestris Su sıçanı LC - - Sık otlarla kaplı su kenarları Muridae Rattus rattus Siyah sıçan, Ev - LC - sıçanı H Yerleşim alanları Mus musculus Ev faresi LC - - G Yerleşim alanları Apodemus mystanicus Kayalık faresi LC - - Taşlık-kayalık yerler Canidae 58

70 LATİNCE ADI TÜRKÇE ADI IUCN BERN MAK KAYNAK HABİTAT Canis lupus Kurt LC EK II Ek-I A Orman ve Vulpes vulpes Tilki LC - Ek-III G Orman, çalılık, çayırlık Mustellidae Mustela nivalis Gelincik LC EK III Ek-II L Çeşitli Meles meles Porsuk LC EK III Ek-II Orman, çalılık, çayırlık, L bahçeler Kaynak: Demirsoy, A., 1997, Omurgalılar Sürüngenler, Kuşlar ve Memeliler Meteksan A.Ş., Ankara. Kaynak: Demirsoy, A., 1996, Türkiye Omurgalıları Memeliler, 59

71 III.I.IV. Jeolojik Özellikler Çalışma sahamız Gaziantep ili Şehitkamil ilçesinin Karpuzkaya köyü Bozkaya Tepesi mevkiinde yer almaktadır. Proje alanımızın genel jeolojisi MTA tarafından yapılmıştır olup Gaziantep İli Jeolojik Özellikleri çalışmasından yararlanılmıştır. Çalışma sahası içeresinde gözlenen birimler sırasıyla Eosen yaşlı Hoya formasyonu, ve Plio-kuaterner yaşlı birim yer almaktadır. Hoya formasyonu Karbonatlardan oluşan birim Sungurlu (1974) tarafından adlandırılmıştır. Birim Kırma-eleme tesisimizin bulunduğu alanda yüzlek göstermektedir. Formasyonun egemen kaya türü kireçtaşıdır. Altta çakıllı kireçtaşı ile başlar. Gri, bej, yer yer kırmızı renkli, kalın çok kalın tabakalı olan kireçtaşları, üste doğru kireçtaşına geçer. Bu kireçtaşları krem-kirli beyaz-açık gri renkli, orta-kalın tabakalı, yer yer tabakasız, bazı düzeyleri bol fosilli, bol çatlaklı ve makro fosil kavkılıdır. Birimin üst düzeylerinde çört yumruları izlenmektedir. Kireçtaşları karbonat düzlüğü mikro fasiyes ortamı ile açık platform mikro fasiyes ortamında çökelmiştir. Birim üzerinde pliokuaterner yaşlı adlandırılmamış birim ve Kuaterner alüvyon yer almaktadır. Birimin yaşını Terlemez ve diğ. Orta (Üst Lütesiyen) Üst (Priyaboniyen) Eosen olarak belirlemiştir. Plio-Kuaterner yaşlı birim: Çalışma sahasının batısında gözlenen birim; Çakıl taşı, kumtaşı, kil taşı ve çamurdan oluşan bu birimin adlandırılması ve tanımlaması Terlemez ve diğ. tarafından yapılmıştır. Birim altta çakıl taşı ile başlar. Çakıltaşları gri açık gri renkli, tabakasız olup, kireçtaşı, ofiyolit ve radyolarit çakılları, gevşek ve egemen olarak karbonat çimento ile tutturulmuştur. Çakıltaşları üste doğru kumtaşlarına geçer. Kumtaşları gri sarı renkli, ince-orta çapraz tabakalı, derecelenmelidir. Kumtaşları üste sarı renkli kil taşı ile kırmızı renkli çamur taşlarına geçer. Birimi oluşturan kaya türleri genellikle akarsu, çok az bölümü ise göl çökelleri özelliğindedir. Birimin yaşı stratigrafik konumuna dayandırılarak Pliyosen olarak kabul edilmektedir.

72 Proje Alanı Şekil.18: Jeoloji Haritası (Kaynak: MTA 1/25000 Ölçekli Jeloji Haritası) Şekil.19: Ruhsat No lu Sahaya Ait Fotoğraf 61

73 III.I.V. Hidrojeolojik Özellikler Proje alanı içerisinden ve faaliyetin etki alanı içinde önemli bir yüzey suyu olmamakla birlikte, ruhsat sahasının kuzeyinden geçen tren yoluna paralel uzanan Karpuzkaya isimli mevsimsel akışlı bir dere geçmektedir. Tarsus-Adana-Gaziantep (TAG) otoyolu, Karpuzkaya dere yatağını faaliyet alanının kuzey-kuzeydoğusunda bölmekte ve bu noktada uygun kesitte bir sanat yapısı mevcut olup, geçiş sağlanmaktadır. Söz konusu tesis uzun yıllardır alanda faaliyet göstermektedir ve Karpuzkaya dere yatağında uzun yıllardır akış gözlenmemiştir. Projenin işletme aşamasında; Karpuzkaya isimli mevsimsel akışlı dere yatağına katı veya sıvı atık atılmayacak, pasa veya malzeme doldurulmayacak, dere yatağından malzeme temini edilmeyecek ve doğal akışını değiştirecek herhangi bir müdahalede bulunulmayacaktır. III.I.VI. Doğal Afet Durumu Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Afet İşleri Genel Müdürlüğü Deprem Araştırma Daire Başkanlığınca hazırlanan Türkiye Deprem Bölgeleri Haritasına göre Ülkemizin toplam yüzey alanının % 92 si I.,II.,III. Ve IV. Derece deprem bölgesi olup; toplam nüfusun % 95 ine yakını deprem tehlikesi altında yaşamaktadır. Ayrıca büyük sanayi merkezlerinin % 98 i ve barajlarımızın % 93 ünün deprem bölgesinde olduğu bilinmektedir. Şekil.20: Türkiye Deprem Haritası 62

74 Bölgedeki depremler; Antakya, Kahramanmaraş, Malatya doğrultusunda uzanan Doğu Anadolu Fay zonuna paralel olarak uzanan ikincil kırık hatlardan biri üzerinde oluşmaktadır. Gaziantep ili 4. derecede deprem bölgesinde olup civar deprem merkezlerinin etkisinde kalarak yersel küçük depremler olmaktadır. İslahiye İlçemiz ise Kahramanmaraş ve Antakya tektonik hattının tesir sahası içinde olduğundan 3. Derecede deprem bölgesine girmektedir. Kırma-eleme Tesisi tesis alanı 3. derece deprem bölgesinde kalmaktadır. Yoğun bir yerleşim ve sanayi bölgesi olan Gaziantep Doğu Anadolu Fayına 50 km. kadar uzakta yer almaktadır. Bu ana fay ile buna paralel ve ana fay ile Gaziantep arasında yer alan tali fayların bulunması ve bunların aktif olmaları nedeniyle İlimizin bu fayların üzerinde olabilecek daha büyük depremlerden ciddi olarak etkilenebileceği görülmektedir. Şekil.21. Gaziantep İli Deprem Haritası Günümüz Tektoniği: Türkiye'nin en önemli hatlarından olan ve Gaziantep'in Kuzeybatısından geçen Doğu Anadolu Fayı (DAF) ile batısından geçen Ölüdeniz yarılımı günümüzde zaman zaman etkinliklerini sürdürmektedir. Aktivitesini devam ettiren bu fay sisteminin etkileri (deprem) Gaziantep'te az oranda hissedilmektedir. Gaziantep 3. derecede deprem bölgesinde olup şehir, civar deprem merkezlerinin tesirinde kalarak yersel küçük depremler olmaktadır. Bu bölgede meydana gelmiş tarihi büyük depremler yoktur. İlimiz İslahiye İlçesi, Fevzipaşa beldesi, Nurdağı İlçesi ve Sakçagözü beldesi ise; Kahramanmaraş ve Antakya tektonik hattının tesir sahası içinde olduğundan, 1. derecede deprem bölgesine girmektedir. İlimizde meydana gelen büyük depremler bu bölgededir. Bölgemizdeki depremler; Antakya, Kahramanmaraş, Malatya doğrultusunda uzanan Doğu Anadolu Fay sonuna paralel olarak uzanan ikincil kırık hatlardan biri üzerinde oluşmaktadır. Bölgemizde en büyük deprem 1872 yılında merkezi Antakya olan 63

75 7.3 şiddetinde olduğu kabul edilen bir depremdir. Bu depremde büyük çapta can kaybı olmuştur. Gaziantep'te en son olarak günü 4 ( dört ) şiddetinde bir deprem olmuştur. Yoğun bir yerleşim ve sanayi bölgesi olan Gaziantep Doğu Anadolu Fayına 50 km. kadar uzakta yer almaktadır. Bu ana fay ile Gaziantep arasında yer alan tali fayların bulunması ve bunların son depremde görüldüğü gibi aktif olmaları Gaziantep'in bu fayların üzerinde olabilecek daha büyük depremlerden ciddi olarak etkilenebileceğini göstermektedir. Geçmiş yıllarda yaşanan depremlerde zarar gören yerleşim birimlerinin ait bilgiler tablo 1 'de Bölgemize ait Gaziantep Merkez ve ilçelerinin kaçıncı derece deprem bölgesinde olduğu tablo da verilmiştir. Tablo.35. Gaziantep ilinde meydana gelen depremlerde zarar gören yerleşim alanları S.N İlçe Köy-Mah Afet Tarihi Afet Turu Yapılan Konut Sayısı 1 ŞAHİNBEY Sarısalkım K Deprem 6 2 ŞEHITKAMIL Uçgöze K Deprem 29 3 ŞEHITKAMIL Yeşilce K Deprem 1 4 ŞEHITKAMIL Karadede K Deprem 1 5 NURDAĞI Gedikli K Deprem 4 6 NURDAĞI Kırışkal K Deprem 5 7 NURDAĞI Içerisu K Deprem 2 8 NURDAĞI Şatırhöyük K Deprem 1 9 NURDAĞI Akınyolu K Deprem 1 10 NURDAĞI Hisar K Deprem 1 11 NURDAĞI Kurudere K Deprem 2 12 NURDAĞI Kozdere K Deprem NURDAĞI Toplamalar K Deprem 9 14 NURDAĞI Gökçedere K Deprem NURDAĞI Gözlühöyük K Deprem İSLAHİYE Yelliburun K Deprem İSLAHİYE Hasanlök K Deprem 45 64

76 Tablo. 36. Gaziantep ili deprem bölgeleri Yerleşim Yeri Deprem Bölgesi GAZIANTEP(Merkez) 3 ARABAN 3 İSLAHİYE 1 Fevzipaşa 1 KARKAMIŞ 4 NİZİP 4 Sarısalkım Beldesi 3 NURDAGI 1 Sakçagözü 1 OĞUZELİ 4 Doğanpınar 4 ŞAHİNBEY 3 Büyükşahinbey Beldesi 4 Burç 3 ŞEHITKAMIL 3 YAVUZELİ 3 III.I.VII Toprak İklim topografya ve ana madde farklılıkları nedeniyle zamana bağlı olarak Gaziantep'te çeşitli büyük toprak grupları oluşmuştur. Proje alanımız Kırmızı Akdeniz Toprakları eğimli, fundalık, VII sınıf Toprak işlemeli tarıma elverişsiz arazilerde toprak yetersizliği (Taşlılık, tuzluluk ve alkalilik) ve eğim ve erozyon zararı arazi sınıfı içinde yer almaktadır. Taşlık ve Kayalık Topraklar: Üzerinde toprak katı olmadığı için herhangi bir toprak developmanı söz konusu olmayan ve bu sebeple arazi tipi olarak değerlendirilen, parçalanmamış veya kısmen parçalanmış sert kaya ve taşlarla kaplı sahalardır. Bu kaya ve taşlar kalkerli ve kalkersiz, jipsli ve tuzlu olabildiği gibi volkanik, tortul ve metamorfik menşelide olabilir. Profilde taşlılık ve kayalılık arttıkça; toprak miktarı, toprakların su ve bitki besin maddesi azalır, bitki gelişimi önemli derecede sınırlanır. Tarımda hiçbir işe yaramayan bu araziler arazi kullanma kabiliyeti yönünden VII. sınıftır. Bu duruma göre tarım, orman ve mer acılıkta kullanılmayan; ancak av sahası, maden, taşocağı vs olarak kullanılabilecek sahalardır. Bu tip arazilerde bazı durumlarda kaya ve taşların çatlaklarında tutunarak, bu çatlaklardaki mevcut topraklardan faydalanarak gelişen 65

77 çok seyrek orman ağaçları, çalı ve otlar bulunabilir. Fakat genellikle vegetasyondan yoksundur. PROJE ALANI Şekil.22: Şehitkamil Bölgesinin 1/ Ölçekli Arazi Varlığı Haritası III.I.VIII Su Ruhsat sahası ve faaliyet alanı içinde keson, derin, artezyen vb. kuyular yoktur. Proje alanı içerisinden ve faaliyetin etki alanı içinde önemli bir yüzey suyu olmamakla birlikte, ruhsat sahasının kuzeyinden geçen tren yoluna paralel uzanan Karpuzkaya isimli mevsimsel akışlı bir dere geçmektedir. Tarsus-Adana-Gaziantep (TAG) otoyolu, Karpuzkaya dere yatağını faaliyet alanının kuzey-kuzeydoğusunda bölmekte ve bu noktada uygun kesitte bir sanat yapısı mevcut olup, geçiş sağlanmaktadır. Söz konusu tesis uzun yıllardır alanda faaliyet göstermektedir ve Karpuzkaya dere yatağında uzun yıllardır akış gözlenmemiştir. Yapılacak çalışmalar sırasında ve sonrasında; proje alanı içerisinde ve civarında bulunan dere yataklarına müdahale edilmeyecek, dere yataklarına herhangi bir atık bırakılmayacak, atık su deşarjı olmayacaktır. Ayrıca proje sahası içerisinde herhangi bir göl, gölet, baraj bulunmamaktadır. Sahada çalışmalar yapılırken Tarih ve Sayılı Resmi Gazetede Yayınlanan Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği ve tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin tüm hükümlerine riayet edilecektir. Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü Genel Müdürlüğü, Enerji Hammadde Etüt ve Arama Dairesi nde yapılan araştırmalara göre jeotermal kaynak mevcut değildir. 66