FİNANSAL PLANLAMA USB- PROFORMA MALİ TABLOLAR KSB- NAKİT BÜTÇESİ VE 14. HAFTA

Transkript

1 FİNANSAL PLANLAMA USB- PROFORMA MALİ TABLOLAR KSB- NAKİT BÜTÇESİ VE 14. HAFTA

2 FİNANSIN FONKSİYONLARI p Finansal Analiz p Finansal Planlama p Fonların Sağlanması p Fonların Yatırımı p Özel Sorunlara Çözüm Bulma.

3 FİNANSAL PLANLAMANIN ANLAMI VE ÖNEMİ p Finansal planlama, işletmenin tahmin edilen fon ihtiyaçlarının karşılanması için uygun olarak hazırlanan düzenlemelerin tümüdür. p Bu tanıma göre, finansal planlama, işletmelerin ihtiyaç duyacakları fon miktarıyla, bu fonların nereden ve ne zaman sağlanacağına ilişkin faaliyetleri kapsar.

4 FİNANSAL PLANLAMA SÜRECİ p Finansal planlamada ilk adım, tüm işletme faaliyetlerinin gerçekleşmesiyle ortaya çıkacak olan gelir ve giderlerin önceden belirlenmesi, yani finansal tahmin ile başlar. p Finansal planlamanın ikinci adımı; finansal tahminlerle belirlenen sorunun çözülebilmesi için, seçim olanaklarının saptanmasıdır.

5 FİNANSAL PLANLAMA SÜRECİ p Finansal planlamanın üçüncü ve son adımı; karar verme sürecidir. Karar, akılcı bir kimse gibi davranmanın sonucu olarak, ancak optimum olarak nitelendirilebilen olanak ve olasılıklar için verilebilen bir düşünce tarzıdır. p Sonuç olarak; finansal planlama süreci, kısa ve uzun vadeli nakit ihtiyaçlarının tahmininden oluşmaktadır.

6 Şekil 7.2: Genel Olarak Bütçeleme Süreci İŞLETMENİN TEMEL AMAÇLARININ BELİRLENMESİ İŞLETMENİN UZUN VADELİ PLANININ YAPILMASI UZUN VADELİ SATIŞ TAHMİNLERİNİN YAPILMASI ÜRETİM BİLEŞİM STRATEJİSİNİN BELİRLENMESİ KISA VADELİ SATIŞ TAHMİNLERİNİN YAPILMASI ÜRETİM POLİTİKASIYLA İLGİLİ BÜTÇELER PAZARLAMA POLİTİKASIYLA İLGİLİ BÜTÇELER ARAŞTIRMA VE GENEL YÖNETİM POLİTİKASI İLE İLGİLİ BÜTÇELER FİNANSAL KONTROL POLİTİKASIYLA İLGİLİ BÜTÇELER BÜTÇELENDİRİLMİŞ FİNANSAL TABLOLAR v v v v NAKİT AKIMI BÜTÇESİ PROFORMA GELİR TABLOSU PROFORMA BİLANÇO PROFORMA FON AKIM TABLOSU (Proforma Kaynak Kullanım Tablosu)

7 Fon Açığı ve Fon Fazlalığı p Pasif Toplamı > Aktif Toplamı veya Nakit Girişi > Nakit Çıkışı ise Fon Fazlalığı vardır. p Pasif Toplamı < Aktif Toplamı veya Nakit Girişi < Nakit Çıkışı ise Fon Açığı vardır.

8 FİNANSAL KONTROL p Kontrol aşamasında ilk başta ne planladığı? Kısa ve uzun vadeli hedeflerin neler olduğu? Bu hedeflerden hangilerine ulaşıldığı? Hedeflerden sapmaların olup olmadığı? Planlanan ile ulaşılan arasında fark olup olmadığı? Farklar varsa bu sapmaların büyüklüğünün ne olduğu ve nerelerde oluştuğu? Sapmaların sebepleri nelerdir? Burada düzeltici faaliyetler nelerdir? p Her sapmanın mutlaka düzeltilmesi gerekmeyebilir. Sapma ilk başta koyulan hedef ile sonuçta ulaşılan nokta arasındaki fark olarak tanımlanabilir. Başta koyulan hedeflerde hata yapılmış olunabilir. Bu durumda hedeflerin yeniden belirlenmesi gerekecektir

9 Şekil 7.5: Finansal Kontrol Ne planlandı? Sapmaların nedenleri ne? Düzeltici faaliyetler nelerdir? Ulaşılan nokta ne? Sapma var mı? Nerede? Sapma büyük mü? Önemli mi?

10 Bütçelenmiş Mali Tablolar 1. Proforma Bilanço 2. Proforma Gelir Tablosu 3. Proforma Fon Akım Tablosu 4. Nakit Bütçesi

11 Finansal Planlama Araçları p Uzun vadeli finansal planlamalarda, proforma bilanço ve proforma gelir tablosu kullanılır. p Kısa vadeli finansal planlamalarda, nakit bütçesi kullanılır.

12 Proforma Mali Tablolar p Proforma Mali Tablo: Belirli bir tahmin süresi sonunda, işletmenin finansal tablolarının nasıl oluşacağına ilişkin öngörüdür. p Proforma mali tablo, firmaların gelecekteki mali durumlarını tahmin etmek ve faaliyetlerini planlamak için kullanılan yararlı bir araçtır. p Örneğin, gelecek yıla ilişkin proforma gelir tablosu firmanın performansını özetleyecektir. p Gelecek yılın proforma bilançosu ise ilgili tarih itibariyle firmanın beklenen mali durumunu özetleyecektir.

13 Proforma Bilanço p Proforma bilanço, gelecekte belirli bir tarihte işletmenin olası varlık, borç ve özsermaye durumunu tasnifli halde gösteren tablodur. p Planlanan faaliyetle ilgili olarak çeşitli aktif kalemlerinin her birinden ne kadar bulundurulması gerektiği hesaplanır. p Daha sonra, planlanan faaliyetin, çeşitli pasif kalemlerini ne duruma getireceği saptandıktan sonra hesaplanan borçlar (banka veya satıcılara olan borçlar gibi) ve dönem sonunda elde edilecek kar mevcut sermayeye eklenerek, bilançonun pasif toplamı bulunur.

14 Proforma Bilanço p Bu şekilde hesaplanan pasif tutarı, daha önce hesaplanan aktif tutarına eşit olmayabilir. p Bu durumda, eğer aktif pasiften fazla ise, bu işletmenin sahip olacağı özkaynak ve yabancı kaynaklar aktifleri tam olarak karşılayamıyor demektir. İşletme ek kaynaklara veya fonlara ihtiyaç duyacaktır. p Bazen de pasif aktiften fazla olabilir. Eğer öyleyse işletmenin sahip olduğu özkaynak ve yabancı kaynaklar gereğinden fazla demektir.

15 Proforma Gelir Tablosu p Proforma gelir tablosu; işletmenin tahmin edilen hesap döneminde elde edeceği gelirler ile yapması beklenen giderleri tasnifli bir şekilde gösteren ve söz konusu dönem faaliyetlerinin sonucunu kar ya da zarar olarak özetleyen tablodur. p Proforma gelir tablosu; işletmenin gelecek döneme ilişkin gelir ve giderlerinin tahmin edilmesinde kullanılmaktadır.

16 Proforma Fon Akım Tablosu p Proforma fon akım tablosu, işletmenin gelecek hesap dönemlerinde sağlayacağı tahmin edilen kaynaklarla bunların olası kullanım yerlerini gösteren bir tablodur. p Proforma fon akım tablosu, proforma bilanço ve proforma gelir tablosundan faydalanılarak düzenlenebilir.

17 Proforma Mali Tablo Hazırlama Yöntemleri p Günlük Satış Tutarı Yöntemi p Satışların Yüzdesi Yöntemi p Oran (Rasyo) Yöntemi p Regresyon Yöntemi

18 Bilanço Kalemlerinin Günlük Satış Tutarına Oranlanması Yöntemi p Günlük satış tutarı yöntemi; satışlarla ilgili olan bilançonun aktif ve pasifindeki kalemlerin günlük satışlar cinsinden ifade edilmesi temeline dayanır. Günlük satış tutarı yönteminin aşamaları: Hazırlanacak olan tahmini bilanço için bir önceki yılın satışları bir yıldaki gün sayısına (360 veya 365'e) bölünerek günlük satış tutarı belirlenir. Bilançoda, satışlara bağlı olarak değişen kalemler günlük satışlara bölünür. Bu işlemle ilgili bilanço kalemleri günlük satışlar cinsinden ifade edilmiş olur.

19 Bilanço Kalemlerinin Günlük Satış Tutarına Oranlanması Yöntemi p Proforma bilançonun hazırlanacağı dönemin yıllık satış tahmininden yararlanılarak, günlük satış miktarı belirlenir. Bulunan günlük satış miktarı ile o yılın günlük satış cinsinden ifade edilen bilanço kalemleri çarpılır. Satışlarla ilgili olmayan kalemler, baz alınan yılın değerleri ile tahmini bilançoda yer alırlar. Meydana gelen değerlerle düzenlenen yeni tahmini bilançonun aktiflerinin pasifleri aşan kısmı finansman açığını, pasiflerin aktifleri aşan kısmı fon fazlalığını göstermektedir

20 Örnek 1: p (X) A.Ş. nin tarihli bilançosu aşağıdaki gibidir. İşletmenin 2008 yılı satışları TL olarak gerçekleşmiş, 2009 yılı satışlarının ise TL olacağı tahmin edilmektedir. Satışlardaki bu artışı karşılamak için, işletmenin 2009 yılında, ne kadar ek fona gereksinim duyacağını, günlük satış yöntemine göre hesaplayınız.

21 (X) A.Ş. nin Tarihli Bilançosu (TL) AKTİFLER TUTAR PASİFLER TUTAR Kasa Kısa V.Krediler Bankalar Satıcı Kredileri Alacaklar Öd.Vergiler Stoklar U. Vad. Borçlar Sabit Değerler Özsermaye TOPLAM AKTİF TOPLAM PASİF (1) Geçmiş yıl satışları 360 a bölünerek, günlük satışlar bulunur /360 = TL

22 (2) Satışlara bağlı olarak değişen bilanço kalemleri, günlük satışlara bölünür. Kasa / = 20 günlük satış Bankalar / = 40 günlük satış Alacaklar / = 60 günlük satış Stoklar / = 80 günlük satış Sabit Değ / = 120 günlük satış Kısa V.Krediler / = 60 günlük satış Öd.Vergiler / = 20 günlük satış Satıcı Kredileri / = 40 günlük satış (3) Tahmini satışlar 360 a bölünür / 360 = TL

23 (4) Bilanço kalemleri (2) ve (3) çarpılarak bulunur. Kasa 20 * Bankalar 40 * Stoklar 80 * Alacaklar 60 * Sabit Değ. 120 * = TL = TL = TL = TL = TL Kısa V.Krediler 60 * = TL Öd.Vergiler 20 * = TL Satıcı Kredileri 40 * = TL

24 (X) A.Ş. nin Tarihli Proforma Bilançosu (TL) AKTİFLER TUTAR PASİFLER TUTAR Kasa Kısa V.Krediler Bankalar Satıcı Kredileri Alacaklar Öd.Vergiler Stoklar U. Vad. Borçlar Sabit Değerler Özsermaye Ara Toplam Ek Finansman İhtiyacı TOPLAM AKTİF TOPLAM PASİF

25 Satışların Yüzdesi Yöntemi 1.Satışlara bağlı olarak değişen her bilanço kalemine yapılacak yatırım tutarı belirlenir. 2.Kendiliğinden oluşacak fon kaynakları belirlenir. 3.Özsermaye tutarı belirlenir. 4.Aktif ve pasif tutarları dengelenir.

26 Satışlardan Etkilenen Bilanço Kalemleri p Hazır Değerler p Alacaklar p Stoklar p Maddi Duran Varlıklar p Ticari Borçlar p Ödenecek Giderler p Ödenecek Borçlar p Ödenecek Vergiler p Ödenecek Primler

27 Satışlardan Etkilenmeyen Bilanço Kalemleri p İştirakler p UV Banka Kredileri p UV Diğer Borçlar p Tahviller p İpotekli Borç Senetleri p Ödenmiş Sermaye

28

29 Satışların Yüzdesi Yöntemi p Söz konusu yöntemde ilk adım, satışlarla doğrudan ilişkili olarak değişim gösteren bilanço kalemlerini belirlemektir. p Bilanço kalemlerinin önemli bir bölümü satışlara koşut olarak ve aynı yönde değişim gösterirler. p Yüksek bir satış hacmi düzeyi, faaliyetlerin yürütülebilmesi için daha fazla para mevcuduna, alacaklara ve stoklara gereksinme gösterdiği gibi, üretim kapasitelerinin genişlemesi için duran varlıklara eklemeler yapılmasını da gerekli kılar.

30 Satışların Yüzdesi Yöntemi p Bilançonun kaynakları (pasif) bölümünde kısa süreli satıcı kredilerinin, ödenecek (tahakkuk etmiş) giderlerin ve tahakkuk etmiş vergi, resim ve sigorta prim borçlarının, satışlara koşut bir gelişme göstermesi beklenir. p Yedek akçelerin de, firmanın karlılığı arttığı ve karın tamamı ortaklara dağıtılmadığı sürece, yükselmesi normaldir.

31 Satışların Yüzdesi Yöntemi p Satış hacmiyle kar dolayısıyla dağıtılmamış karlar arasında bir ilişki olmakla beraber; bu ilişkiyi sabit bir oranla belirlemek çoğu kez olanaksızdır. p Dolayısıyla, satış hacmi genişledikçe, firmanın dağıtılmamış karlarının da artması olağandır. p Ancak unutulmaması gereken konu, yedek akçelerdeki değişmenin firmanın izlediği kar dağıtım politikasına da bağlı olduğudur.

32 Satışların Yüzdesi Yöntemi p Satışların yüzdesi yöntemi ile bir firmanın ek kaynak gereksiniminin hesaplanması şu şekilde formül ile gösterilebilir: EFG=[(A/S)-(L/S)] S [S1*m (t+d)] (A/S): Aktiflerin Satışlara Oranı (L/S): Kendiliğinden Oluşan Fonların Satışlara Oranı S : Satışlardaki Değişim S1 : Tahmini Satışlar m : Net veya Brüt Kar Marjı t : Vergi Ödemeleri D : Kar Payı Ödemeleri

33 ÖRNEK 1: p Satış hacmini gelecek hesap döneminde TL den TL ye yükseltmeyi planlayan bir firmanın, geçmiş yıllarda bilanço kalemlerinin satışların yüzdesi olarak ifadesi şu şekildedir: Hazır değerler %3, Alacaklar %12.5, Stoklar %25, Net maddi duran varlıklar %30, Ticari borçlar %10, Ödenecek giderler %2.5, Tahakkuk etmiş vergi resim harç ve primler %6, Firmanın net kar marjı %8, kar dağıtım oranı %50, kullanılan kısa süreli banka kredileri 700 TL, Dönem başı ödenmiş sermaye 500 TL ve yedek akçeler toplamı TL dir.

34 ÖRNEK 1: PROFORMA BİLANÇO (TL) AKTİF 2009 YILI PASİF Hazır Değerler 180 Banka Kredileri 700 Alacaklar 750 Ticari Borçlar 600 Stoklar Ödenecek Vergi Resim Harç. 360 DÖNEN VARLIKLAR TOPLAMI Maddi Duran Varlıklar, net Ödenecek Giderler 150 KISA SÜRELİ YABANCI KAYNAKLAR TOPLAMI UZUN SÜRELİ YABANCI KAYNAK ÖZ SERMAYE Ödenmiş Sermaye 500 Yedek Akçeler TOPLAM Fon Açığı 540 AKTİFLER TOPLAMI PASİFLER TOPLAMI

35 ÖRNEK 1: AKTİF PROFORMA BİLANÇO (%) 2009 YILI PASİF Hazır Değerler 3 Satıcı Kredileri 10 Alacaklar 12.5 Ödenecek Vergi Resim Harç. 6 Stoklar 25 Ödenecek Giderler 2.5 Maddi Duran Varlıklar Net 30 TOPLAM 70.5 KENDİLİĞİNDEN OLUŞAN KAYNAKLAR 18.5 TOPLAMI Varlıklar Toplamı (satışların Yüzdesi Olarak) %70.5 Kendiliğinden Oluşan Kaynaklardaki Artış (-) %18.5 Satışlardaki Artışın Ek Finansman Kaynaklarından Karşılanması Gereken Kısmı%52 Satışların TL artması bekleniyor. Bu durumda ek finansman: TL * %52 = 780 TL olarak bulunacaktır. Ayrıca, satış artışı nedeniyle yedek akçelerdeki artış bulunup bu rakam yukarıdaki ek fon ihtiyacından düşülmelidir: 780 TL (6.000 TL * %8 * %50=240 TL) = 540 TL olacaktır.

36 ÖRNEK 1: p Aynı örnek formülle çözülecek olursa; p EFG=[(A/S)-(L/S)] S [S 1 *m (T+d)] p p p p p p p (A/S): Aktiflerin Satışların Oranı (L/S): Kendiliğinden Oluşan Fonların Satışlara Oranı S: Satışlardaki Değişim S 1 : Tahmini Satışlar m: Net veya Brüt Kar Marjı T: Vergi Ödemeleri d: Kar Payı Ödemeleri p EFG=[(0.705)-(0.185)]*1.500 [6.000*%8-240)] p EFG= = 540 TL

37 ÖRNEK 2: p Bir firmanın varlıklarının satışlara oranı, %72, kendiliğinden oluşan finans kaynaklarının satışlara oranı %20, İlgili hesap dönemi için planlanan satış hedefi TL, önceki hesap dönemine kıyasla satışlarda öngörülen artış TL, Brüt kar marjı %8 ve geçmiş yıl karı üzerinden ödenecek vergi ve karpayları toplamı TL ise, Firmanın ek fon gereksinimi (EFG) ne olacaktır? p EFG = [(%72-%20)*700] [(2.300*%8) 120] p EFG= TL fon ihtiyacı olacağı hesaplanır.

38 Rasyo/Oran Yöntemi p İşletmelerin gelecekteki fon ihtiyaçlarının tahmininde finansal oranlardan da yararlanmak mümkündür. p Proforma finansal tabloların hazırlanmasında kullanılacak oranlara ilişkin bilgi, başlıca üç kaynaktan sağlanır. Bunlar; işletmenin tarihi verilerinden yararlanarak bulunan oranlar, işletmenin faaliyette bulunduğu endüstrinin ortalaması olan oranlar ve benzer yapıda olan işletmelerin oranlarıdır. p Özellikle yeni kurulmuş işletmelerde geçmiş yıllara ilişkin verilerin olmayışı nedeniyle finansal oranlardan yararlanmak akılcı bir yoldur. p Bu yöntemi kullanarak proforma bilanço düzenlemek için satış tahminlerinin yanı sıra yeterli sayı ve özellikte finansal oranın belirlenmesi gerekir.

39 ÖRNEK 3: p Gelecek hesap dönemi için satış hacmi TL olarak planlanan bir firmanın, faaliyette bulunduğu endüstri kolundaki tipik oranlar şöyledir: p Cari Oran :%160 p Yabancı Kaynak / Öz Sermaye :%150 p Stok Devir Hızı (Satışlar/Ortalama Stok) p Alacak Devir Hızı p Öz Sermaye Devir Hızı :5 kez :8 kez :3,5 kez p Kısa Sür. Yab. Kay./Kaynak Toplamı :%30 p Maddi Duran Varlıklar, net/öz Sermaye :%130

40 ÖRNEK 3:

41 ÖRNEK 3: Alacaklar Satışlar/Alacak Devir Hızı (7000/8) 875 Dönen Varlıklar KSB*Cari Oran (1.500*1,6) Hazır Değerler Duran Varlıklar, net Varlık Toplamı Kaynak Toplamı Dönen Varlıklar-(Alacaklar+Stoklar) [ ] Duran Varlıklar / Özsermaye = 1,3 (2000*1,3) Dönen Varlıklar+Duran Varlıklar ( ) KSB+USB+Özsermaye ( )

42 ÖRNEK 3: PROFORMA BİLANÇO 31/12/2009 (1.000 TL.) VARLIK KAYNAK Dönen Varlıklar Hazır Değerler Kısa Süreli Yab. Kay Alacaklar Uzun Vadeli Yab. Kay Stoklar Öz Seramaye Dönen Varlıklar Top Maddi Duran Varlıklar,net VARLIK TOPLAMI KAYNAK TOPLAMI

43 Regresyon Yöntemi p Uzun süreli finansal tahminlerin yapılmasında regresyon yönteminden önemli ölçüde yararlanılmaktadır. p Regresyon yönteminde, satışlarla doğrudan bağlantılı olan bilanço ve gelir tablosu kalemleri ile satışlar arasındaki ilişki araştırılır. p Ancak regresyon yönteminde satışlarla ilgili kalemler ile satışlar arasındaki ilişkiyi ortaya koyabilmek için, 5-7 yıl gibi uzun süreli finansal tablo bilgilerine gereksinim vardır. p Regresyon analizi yapılarak tahmin edilecek bilanço kalemi ile satışlar arasında geçmiş yıllarda görülen ilişki saptanır. Başka bir ifade ile bu ilişkiyi en iyi açıklayan regresyon denklemi bulunur. p Gelecek yıllara ait satış tahminleri yapılmışsa, regresyon denklemi aracılığı ile gelecek yılların bilanço değerleri hesaplanır.

44 Regresyon Yöntemi p Regresyon yönteminde, satışlar (X) bağımsız değişken, ilgili bilanço kalemi ( Y) bağımlı değişkendir. p Sözkonusu ilişki doğrusal ya da eğrisel olabilir. İlişki doğrusal ise; p Y=a+bX fonksiyonu kullanılır. a= Sıfır satış düzeyinde bilanço kaleminin alacağı değer, b= Regresyon katsayısı (Satışlardaki bir birimlik değişme karşısında bilanço kalemindeki değişme)

45 Proforma Gelir Tablosunun Düzenlenmesi p Satışların yüzdesi yönteminde geçmiş satışlarla gelir tablosu kalemleri arasındaki ilişkinin gelecekte de benzer şekilde devam edeceği varsayılmaktadır. p Bu nedenle işletmenin gelecek yıldaki satışları tahmin edildikten sonra geçmiş gelir tablosunda yer alan çeşitli kalemlerle satışlar arasında yüzdesel ilişki ortaya konur. p Satış tahminlerinden yararlanarak, satılan malın maliyeti, satışlarla ilgili giderler ve yönetim giderleri tahmin edilir. p Gelir ve giderler arasındaki fark, o dönemin kar/zararını oluşturur.

46 ÖRNEK 4: p Örnek Cari Dönem Gelir Tablosu

47 ÖRNEK 4: p Gelecek yıl satışlarda %10 artış beklendiğine göre Proforma Gelir Tablosunu oluşturunuz.

48 Nakit Bütçesi p Finansal planlama yöntemlerinden proforma bilanço, işletmenin uzun vadeli fon ihtiyacının toplam değerini belirler. p Oysa, ilgili dönem içindeki nakit ihtiyacının gerek miktar olarak gerekse zaman olarak açıklamasını yapmaz. p İşletmelerdeki nakit açığının dağılımı yılın her ayında aynı miktarda değildir. Dönem içinde tahmini nakit giriş ve çıkışlarını miktar ve zaman olarak gösteren tabloya nakit bütçesi denir.

49 Nakit Bütçesi p İşletmelerde finans yöneticilerinin nakit girişleri ile nakit çıkışlarını koordine etmede ve kontrol altına almada faydalandığı araçlardan en önemlisi nakit bütçesidir. p Nakit bütçesi yardımıyla, nakit girişleri planlanan dönemdeki ödemelerin zamanlaması yapılır. p Nakit bütçeleri, günlük, haftalık, aylık, üç ya da altı aylık dönemler için hazırlanabilir.

50 Nakit Bütçesi p Nakit bütçesinin düzenlenmesinin amacı işletmenin nakit ihtiyaçlarının zamanında belirlenmesidir. p Böylece işletme ne zaman nakit ihtiyacı ile karşılaşacağını ödeme güçlükleri ile karşı karşıya kalmadan belirlemiş olur. p Böylece işletmede yeterli nakit tutularak alımlarda nakit iskontosundan yararlanılması ve vadesi gelen borçların ödenmesi sorunsuz biçimde gerçekleştirilecektir.

51 Nakit Bütçesi p Nakit bütçesinin düzenlenmesinin diğer bir amacı ise işletmenin nakit fazlasına sahip olacağı günleri önceden belirlemektir. İşletme, nakit fazlasını kısa bir süre için hisse senedi ve tahvillere yatırarak gelir sağlama yoluna başvurabilir. p Fazla nakit önemli miktarlara ulaşıyorsa süre ne kadar kısa olursa olsun, bu kısa sürede elde edilecek faiz geliri günümüzün ekonomik koşullarında önemli tutarlara ulaşabilir.

52 Nakit Bütçesi Düzenleme Aşamaları 1. Bütçenin kapsayacağı süre belirlenir. 2. Nakit girişleri tahmin edilir. 3. Nakit çıkışları tahmin edilir. 4. Net nakit akışı hesaplanır ve nakit dengesi kurulur.

53 İşletmede nakit giriş ve çıkışları nelerdir? p NAKİT GİRİŞLERİ -Peşin ve kredili satış hasılatı -Pay senedi, tahvil satışı -Bina, arazi, taşıtların vb. satılması -Banka Kredileri p NAKİT ÇIKIŞLARI -Hammadde giderleri -İşçilik giderleri -Maaş ve ücretler -Borç ödemeleri -Kar payı ödemeleri -Faiz ve komisyonlar -Yatırım giderleri

54 Nakit Bütçesini Düzenleme Bir nakit bütçesi için şu şekilde bir şablon oluşturulabilir: n Dönemi n+1 Dönemi Nakit Girişleri (+) XX XX Nakit Çıkışları (-) XX XX Nakit Giriş Çıkışları Farkı (=) XX XX Dönem Başı Nakit Mevcudu (+) XX XX Minimum Nakit Düzeyi (-) XX XX Aylık Nakit Açığı/Fazlası (=) XX XX Açığı Giderici Kaynak (Borç-Kredi) XX XX Kümülatif Borç-Kredi Tutarı XX XX

55 ÖRNEK 5: p Bir işletmenin Ocak, Şubat ve Mart aylarına ait satış tahminleri sırasıyla; TL, TL ve TL dir. p Geçmiş Kasım ve Aralık aylarına ait satış tutarları TL dir. p Satışların % 50'si peşin, % 50'si kredi ile yapılmaktadır. p Kredili satışların %80'ine bir ay, % 20'sine iki ay vade tanınmaktadır.

56 ÖRNEK 5: p Aylık hammadde alışı TL dir. Kasım ayında TL peşin ödenerek alınan TL lik makinenin geri kalan tutarı iki eşit taksitte Ocak ve Mart aylarında ödenecektir. p Maaş ve ücretler, Ocak ayında TL, Şubat ayında TL, Mart ayında TL dir. p Her ay 200 TL kira ödenmektedir. p Diğer giderler hesabının, aylık satışların % 5'ine ulaşacağı tahmin edilmektedir. p Mart ayında TL gelir vergisi ödenecektir. p İşletmenin yılbaşı nakit mevcudu 800 TL dir. p Minimum nakit gereksinimi 400 TL olarak saptanmıştır. p İşletmenin O-Ş-M dönemine ilişkin Nakit Bütçesini düzenleyiniz.

57 ÖRNEK 5: Ocak Şubat Mart Peşin Satışlar Kredili Satışlardan Tahsilat Toplam Nakit Girişi Hammadde ile ilgili ödemeler Makine ile ilgili ödemeler Maaş ve ücretler Kira Diğer Giderler Gelir Vergisi Toplam Nakit Çıkışı

58 ÖRNEK 5: Ocak Şubat Mart Toplam Nakit Girişi Toplam Nakit Çıkışı Net nakit giriş ve çıkışı farkı (3.500) 50 (2.900) Dönem başı nakit mevcudu (+) Minimum nakit gereksinimi (-) Aylık nakit açığı veya Fazlalığı (3.100) 50 (2.850) Borç Gereksinimi Kümülatif Borç