UZAKTAN ALGILAMA TEKNİĞİ VE CBS KULLANILARAK BARTIN ÇEVRESİNDEKİ DOĞAL OLMAYAN DEĞİŞİKLİKLERİN BELİRLENMESİ

Transkript

1 UZAKTAN ALGILAMA TEKNİĞİ VE CBS KULLANILARAK BARTIN ÇEVRESİNDEKİ DOĞAL OLMAYAN DEĞİŞİKLİKLERİN BELİRLENMESİ DETERMINING OF NONNATURAL CHANGES IN BARTIN PROVINCE USING REMOTE SENSING TECHNIQUE AND GIS Doç.Dr. Metin TUNAY Arş.Gör. Ayhan ATEŞOĞLU Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Bartın Orman Fakültesi BARTIN ÖZET Ülkemizde son yıllarda artarak devam eden doğal olmayan değişimler doğal çevre ile yaşam ilişkilerinin bozulmasına neden olmaktadır. Nüfus artışının ve kentleşmenin en çok yaşandığı kentlerin başında kıyı kentleri gelmektedir. Gereksinimden doğan bir takım ihtiyaçların çevreye vermiş olduğu tahribatlar geleceğimiz açısından son derece önemlidir. Yanlış arazi kullanımları gerekli kaynaklar için gelecekte bir tehdit olarak karşımıza çıkmaktadır. Ülkemizin Batı Karadeniz bölgesinde yer alan Bartın ili ve çevresindeki doğal kaynaklarımız bir takım doğal olmayan değişimlerle tahrip edilmektedir. Bartın taş ocağı, Bartın il çöp sahası, Karayolları genel Müdürlüğünce plan dahilinde yapılan BartınAmasra karayolu bu tahriplerden birkaçıdır. Ayrıca doğaya uygun yapılan ağaçlandırma çalışmaları ve bunların başarılı sonuçları da bu çalışmada tespit edilerek belirtilmiştir. Çalışmada Landsat 5 TM uydu görüntüleri kullanılmıştır. Elde edilen veriler görüntü sınıflandırma algoritmalarından Maksimum Likelihood yöntemi ile arazi kullanım bilgilerine dönüştürülmüştür. Sınıflandırmanın genel doğruluğu %77 (1992), %88 (2000) olarak elde edilmiştir. Sınıflandırma sonucunda belirlenen arazi kullanımlarının CBS ortamında analiz ve sunumları yapılmıştır. Anahtar kelimeler: Uzaktan algılama, CBS, Orman, Arazi kullanımı, Bartın ABSTRACT In recent years, nonnatural changes taking place increasingly in Turkey caused the relations between the natural environment and life to break. Population growth and urbanization mostly occur in coastal cities. Damages to the environment caused by some needs resulting from necessities have crucial importance for our future. Improper use of land threaten the natural sources we need in the future. Natural sources in the western Black Sea region, in Bartin and its close vicinity are ruined due to some nonnatural changes. BartinAmasra highway according to a plan prepared by the Directorate of Turkish Highways, Bartin stone quarry and Bartin waste storage area implemented are some of these changes. Moreover, naturefriendly forestation works and the successful outcomes of these works are stated in this study. In this study, data obtained from Landsat5 TM in 1992 and 2000 have been analyzed. The image has been changed in to land use data using maximum likelihood which is one of the classification algorithms. The overall accuracy of classifications has been obtained as 77 % (1992) and 88 % (2000). Determined land uses after classification have been analyzed and exposed in GIS. Keywords: Remote sensing, GIS, Forest, Land use, Bartin 1

2 1. GİRİŞ Bilim ve teknolojideki hızlı değişimler, sanayi toplumundan bilgi toplumuna dönüşüm sürecini hızlandırmıştır. Bu süreçte, üretimi ve maliyeti etkileyen en önemli faktör bilgidir. Bilgi, toplumlararası rekabetin anahtarı olmuştur. Rekabette üstünlük, artık bilimsel ve teknolojik gelişim ve değişimlere uyum sağlayabilen bilgi ve beceri düzeyine bağlı olacaktır. Bilgi toplumuna dönüşüm sürecini de, toplumlararası rekabetin dayandığı bilimsel ve teknolojik düzey belirleyici olacaktır (Önder, 2002). Dünya nüfusunun hızla artışı, buna paralel olarak da teknolojideki gelişmeler, insanların gereksinimlerini sağlamak için sınırlı olan doğal kaynakların araştırılması ve kullanılmasında daha etkin çalışmaların yapılmasını gerektirmiştir. Doğal kaynakların zenginliği ekonomik gelişmenin temeli olup gelişmeyi hızlandırır. Ancak ekonomik gelişmeye bağlı olarak tüketimin artması sonucunda doğal kaynaklar hızla azalmaktadır. Bunun sonucu olarak doğal kaynakların saptanması ve kullanımındaki çevre ve ilgili dengelerin sağlanmasında teknoloji kullanımı giderek daha fazla rol oynamaktadır (DİE, 1999). Doğal kaynakların mevcut varlıklarının ve potansiyellerinin belirlenmesi, zamansal değişimlerinin izlenmesi, güncelleştirilmesi amacıyla yapılacak çalışmalarda, amaca uygun uzaktan algılama verilerinin kullanılması doğru, hızlı ve düşük maliyetli veri/bilgi elde edilmesini sağlayacaktır (Kachhwala, 1985). Doğal kaynaklar üzerindeki yanlış kullanımlar, bugünkü ve potansiyel arazi kullanım çelişkileri ülkemizde olduğu gibi birçok gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin de gündemindeki sorunlardır. Bu sorunların yaşanmasında en büyük etkenler, koruma ve kullanım dengesinin yeterince kurulamaması ve alan kullanım planlarında çevresel boyutun yeteri kadar dikkate alınmamasıdır. Doğal ve kültürel kaynakları koruma yönteminin temelinde fiziksel çevrenin işlevselliğini ve çok yönlü yararlanmayı sağlayacak planlama, tasarım ve yönetimden bahsedilebilir. Bu bağlamda doğal kaynakların korumakullanım dengesi gözetilerek toplumun talepleri doğrultusunda ve sürdürülebilir biçimde çok yönlü olarak kullanımının sağlanması son derece önemlidir. Sorun çözmekarar verme sürecinde yardımcı olacak bilgilerin üretilmesi ve yönetilmesinde uzaktan algılama ve CBS gibi iki disiplinin bir arada kullanılması, elde edilen bilgilerin takibi ve kontrolü açısından büyük önem kazanmaktadır. Bu çalışmada Bartın ili ve çevresindeki arazi kullanım değişimleri Landsat 5 TM uydu görüntülerinden, dijital görüntü işleme teknikleri kullanılarak belirlenmiştir. Elde edilen bilgilerin CBS ortamında analiz ve sorgulamaları yapılarak sonuçları ortaya konulmuştur. 2. ÇALIŞMA ALANI Çalışma bölgesi Batı Karadeniz Havzası nın kuzeyinde yer alan, Bartın Çayı Havzası içerisinde Bartın ili ve yakın çevresini kapsamaktadır (Şekil 1). Çalışma alanı 41 º 20' 00'' ve 41 º 40' 00'' kuzey enlemi, 32 º 20' 00'' ve 32 º 52' 00'' doğu boylamı üzerinde yer almaktadır. Çalışma alanı içerisindeki orman alanları sahip olduğu tür çeşitliliği (Meşe (Quercus sp.), Gürgen (Carpinus betulus), Kestane (Castenae sativa), Kayın (Fagus orientalis), Sarıçam (Pinus sylvestris), Karaçam (Pinus nigra), Göknar (Abies bornmülleriana), Ardıç (Juniperus sp.), Porsuk (Taxus baccata) ve diğer türler) nedeniyle Türkiye nin sayılı alanlarındandır. Ormanların yüksek vasıflı tabiat ormanı olması ve büyük bir tür zenginliğini bulundurması Türkiye deki önemini bir kat daha artırmaktadır. Bartın ili genel olarak engebeli bir arazi yapısına sahiptir. Bu engebeli yapı nedeniyle çevre ilçe ve köylerde verimli bir şekilde tarım yapılamamaktadır km 2 olan toplam alanın; %46 sını ormanlar, %35 ini tarımsal alanlar, %7 sini çayır ve meralar ve %12 sini yerleşim merkezleri ve kültüre elverişsiz alanlar oluşturmaktadır (Turizm İl Müdürlüğü 2001). 2

3 Şekil 1: Çalışma Alanı; (Study Area) 3. VERİ KAYNAKLARI Çalışma alanı içerisinde arazi kullanımı değişimlerini belirlemek için , ve tarihli Landsat 5 TM uydu görüntüleri kullanılmıştır. Uydu verilerinin geometrik düzeltme aşamasında 15 adet 1: ölçekli topoğrafik haritadan yararlanılmıştır. Sınıflandırma prosedürü içerisinde sınıfların tespiti ve değişim alanlarını yer gerçeği ile ilişkilendirmek amacı ile Amenajman Planı Meşcere Haritaları, Bonitet ve Yaş Sınıfı Haritaları, hava fotoğrafları ve alana ilişkin bilgi birikimine sahip kişilerden elde edilen bilgiler kullanılmıştır. Çalışma, Z.K.Ü. Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği uzaktan algılama laboratuarında yer alan PCI Geomatica V7.0 görüntü işleme yazılımının ilgili modülleri (Xpace, GCPWorks, Image Works) ve Bartın Orman Fakültesi, Ölçme Bilgisi ve Kadastro Anabilim Dalı bünyesinde bulunan ARC Gıs 8.3 Coğrafi Bilgi Sistemi (GIS) programı kullanılarak yapılmıştır. 4. METOT Sayısal görüntü, bilgisayara belirli bir zaman aralığında piksel olarak aktarılır. Bilgisayar, her bir piksel için elde edilen bu verilerin, belli bir program yardımı ile oluşan sonuçlarını kaydedebilen ya da ek programlar yardımıyla ileri işlemlere tabi tutabilen yeni sayısal görüntülerin oluşmasını sağlar. Sayısal görüntülerde farklı özellik tipleri, doğal spektral yansıtma ve yayma özelliklerine bağlı olarak farklı sayısal değerler içeren kombinasyonlar oluşturmaktadır. Bu farklılıktan yararlanılarak aynı spektral özellikleri taşıyan yer yüzündeki nesneler gruplandırılabilmektedir. Sınıflandırmada amaç uydu görüntülerindeki her pikseli spektral özelliklerine göre farklı gruplara ayırmak ve pikseli yansıtma değerlerine göre yer yüzünde karşılık geldiği kümeye atamaktır. Sınıflandırma işleminin gerçekleştirilmesinde dikkat edilecek hususlar şunlardır (Musaoğlu 1999); Algılayıcı, algılama zamanı ve spektral bantların amaca uygun olarak seçimi. Yer yüzü özelliklerini ortaya koyabilecek kontrol alanlarının seçimi. Amaca yönelik sınıflandırma algoritmasının seçimi. Belirlenen bu özelliklerin tüm görüntüye uygulanması ve görüntülenmesi. 3

4 Sonuç görüntülerinde doğruluk değerlendirmelerinin yapılması. Değişim belirlemenin bir yolu da sınıflandırma sonrası karşılaştırmayı kullanmaktır. Bu yaklaşımda görüntüler bağımsız şekilde sınıflandırılır ve kayıt edilir. Daha sonra her iki görüntü arasında değişen pikseller belirlenerek sonuçları ortaya konulur (Lillesand and Kiefer 1994). Bu nedenle farklı iki tarihe ait görüntüler ( ) ayrı ayrı sınıflandırılmış ve değişimin görüldüğü bölgeler belirlenmiştir. Dijital görüntü işleme tekniklerinden biri olan görüntü zenginleştirme, görüntünün görsel yorumlanabilirliğini manzaradaki görünüm farklılığını arttırmak suretiyle yükseltmektir (Schowengerdt, 1997). Bu nedenle, özellikle doğal olmayan değişimlerin saptanması amacı ile, 1987 ve 2000 görüntülerine Tasseled Cap Transformation (TST) uygulanarak parlaklık, yeşillik, ıslaklık özeliklerine göre zenginleştirilmiş görüntüler elde edilmiştir. Her bir band için kullanılan dönüşüm katsayıları Tablo 1 de verilmiştir. Tablo 1: Landsat 5 TM Verileri İçin TST Dönüşümünde kullanılan katsayılar (Tung Fung and Lyn HannaFolkes, Waterloo University); (Coefficients used in the TST Transformation of the Landsat 5 TM) TM1 TM2 TM3 TM4 TM5 TM7 Parlaklık Yeşillik Islaklık UYGULAMA tarihli Landsat 5 TM uydu görüntüsü üzerinde temsili eğitim alanları tanımlanarak amaca uygun toplam 6 adet sınıf ( orman, deniz, yerleşim, ziraat boş alan, kumulkumluktaşlıkkayalık, bulut) belirlenmiştir (Şekil 2). Örnek alanların belirlenmesinde ve sınıflandırma kontrolünde, yersel veriler, hava fotoğrafları, bölgeye ait fotoğraflar ve kişisel görüşmelerden yararlanılmıştır. Sınıflandırılmış görüntü verisinde bulut sınıfının bulunma nedeni mevcut 1992 tarihli TM uydu görüntüsünün küçük bir kısmının bulutlu olmasından kaynaklanmaktadır. Kontrollü sınıflandırma sonucu sınıfların birbirleri ile ayrım durumu incelenmiş ve sonuçlar Tablo 2 de verilmiştir. Çizelgeye göre minimum ayrım, yerleşim sınıfı ile, kumulkumluktaşlıkkayalık sınıfı arasında olmuştur tarihli Landsat 5 TM uydu görüntüsü üzerinde temsili eğitim alanları tanımlanarak amaca uygun toplam 5 adet sınıf (orman, deniz, yerleşim, ziraat boş alan, kumulkumluktaşlıkkayalık) belirlenmiştir (Şekil 2). Belirlenen bu 5 temsili alan kullanılarak, 2000 tarihli TM uydu görüntüsünün tümüne kontrollü sınıflandırma algoritması uygulanmış ve örnek alanları temsil eden en yüksek olasılık dağılımlı alanlar görüntü üzerinde sınıflanmıştır.doğruluk analizi sonucunda minimum ayrım, yerleşim sınıfı ile, ziraatboş alan sınıfı arasında gerçekleşmiştir (Tablo 2). 4

5 A 1992 B 2000 Şekil 2: (A) ve (B) Tarihli sınıflandırılmış Landsat 5 TM uydu görüntüsü; (Visualization of classification results from 1992 image (A), visualization of classification results from 2000 image (B)) Tablo 2: Sınıflandırma sonuçlarına ait doğruluk analizleri ve hata matrisleri; (Confusion matrix and accuracy figures resulted from the classification of 1992 and 2000 images) Hata Matrisi [Landsat 5 TM ( )] Sınıflar Yerleşim Deniz Orman Kumul Ziraat Kumluk... Boş Alan Bulut Toplam Yerleşim Deniz Orman Kumluk Ziraat Alanı Bulut Toplam Doğruluk Analizi [Landsat 5 TM ( )] Sınıflar Üretici Kullanıcı Doğruluğu Doğruluğu Yerleşim 7.143% % Deniz % % Orman % % KumlukKayalık % % Ziraat ve Boş Alan % % Bulut 0.000% 0.000% Genel Doğruluk: % 5

6 Hata Matrisi [Landsat 5 TM ( )] Sınıflar Doğruluk Analizi [Landsat 5 TM ( )] Sınıflar Üretici Kullanıcı Doğruluğu Doğruluğu Yerleşim % % Deniz % % Orman % % KumlukKayalık % % Ziraat ve Boş Alan % % Genel Doğruluk: % Tablo 3: Sınıflandırma sonucundaki değişim miktarları; (Total pixels dispersion that constitute the field of study according to the landcover types determined for each year.) Sınıflandırma sonucunda her iki görüntüde orman alanlarının azaldığı net bir şekilde görülmektedir. Bunun aksine tarım alanlarındaki artış, arazi kullanımındaki değişimin tarım alanlarının lehine gerçekleştiğini göstermektedir. Tablo 3 ve Şekil 3 deki değişim miktarları bu gerçeği gözler önüne sermektedir tarihleri arasında orman alanlarının negatif yönde (%5.6), tarım alanlarının ise pozitif yönde (%6.3) bir artışı belirlenmiştir. Yerleşim Deniz Orman Kumul Ziraat Kumluk... Boş Alan Toplam Yerleşim Deniz Orman Kumluk Ziraat Alanı Toplam (%) 2000 (%) Değişim (%) Orman 37.11% 31.51% 5.6% ZiraatBoş Alan 38.54% 44.85% 6.31% Yerleşim 3.74% 4.04% 0.3% Kumlukkayalık % 0.91% 0.46% Deniz 18.69% 18.69% 0.00% Bulut 0.55% Şekil 3: Sınıflandırma sonucu oluşan değişimlerin grafiksel gösterimi; (Estimated net change (%) in landcover area between 1992 and 2000) Çalışma alanı sınırları içerisinde orman alanları işletme sınıfı itibariyle koru, bozuk koru ve baltalık işletme sınıfı olmak üzere üçe ayrılmaktadır. Orman Meşcere haritaları kullanılarak 6

7 işletme sınıfları CBS ortamında sayısallaştırılmış, vektör formata çevrilen 2000 yılı uydu görüntüsü verisi ile ilişkilendirilmiştir. Sonuçta bozuk baltalık işletme sınıfına ait orman alanlarının, diğer kullanım alanlarına (ziraat, yerleşim vb.) değişiminin fazla olduğu tespit edilmiştir. Aksine koru ormanı işletme sınıfına ait ormanlık alanlarda arazi kullanımının değiştiği yönünde bir bulguya rastlanılmamıştır (Şekil 4). Şekil 4: 2000 yılı sınıflanmış görüntüsü İle 1984 yılı işletme sınıfı haritalarının karşılaştırılması; Topluca köyü ve yakın çevresi (A), Kozcağız beldesi ve yakın çevresi (B); (Comparison of management units map and classification image of 2000: (A) Topluca village and its vicinity. (B) Kozcagiz district and its vicinity) TM verisinden bitkilenme ve toprak verisinin daha kolay çıkarılabildiği, görüntülendiği ve anlaşıldığı bir ortama dönüştürmek için TST dönüşümü uygulanan 1987 ve 2000 tarihli Landsat 5 TM görüntülerinde, doğal olmayan ve insan kaynaklı değişim alanları belirlenmiştir. Değişimin görüldüğü yerler Bartın Çöp Depolama alanı (A), Kalker Ocağı (B), Taş Ocağı (C) ve Marn (D) ocaklarıdır (Şekil 5, Şekil 6). Ayrıca bölgede yapılan ağaçlandırma çalışmalarının başarılı sonuçları da tespit edilmiştir (Şekil 5). Şekil 5: Çalışma alanının her iki tarihe ait Tasseled Cap Dönüşümü (TST) uygulanmış (Parlaklık+Yeşillik+Islaklık) görüntüleri; (The Tasseled Cap Transformation applied images (Brightness+Greenness+Wetness ) of the study area belonging to the both dates) 7

8 Şekil 6: Çalışma alanındaki doğal olmayan değişimler; Marn Ocağı (A), Taş Ocağı (B), Kalker Ocağı (C), Çöp Depolama Alanı (D); (NonNatural Changes in the Study Area; Marl Field (A), Stone Quarry (B), Limestone Quarry (C) and Waste Storage Area (D)) TST dönüşümü uygulanmış görüntü üzerinden değişimi belirlenen alanlar PCI, Image Works modülü yardımıyla vektör olarak çıkartılmışlardır (Şekil 7) ve 2000 tarihlerindeki Kalker Ocağı, Taş Ocağı ve Marn Ocağı alanlarına ilişkin vektör yapıdaki alanlar Şekil 7/A, Bartın ili çöp depolama sahasının vektör yapıdaki alanı Şekil 7/B de görülmektedir. Vektör veriler yardımı ile alansal bilgilere ulaşılmış ve değişim miktarları hesaplanmıştır. Gerekli çalışma izinleri bulunan kalker ocağı, taş ocağı ve marn ocağının değişim miktarları sırası ile ha., +6.8 ha., ve ha. olarak bulunmuştur (Tablo 4). Bu durumun aksine Bartın çöp depolama sahasında ise 5.4 ha. bir daralma söz konusudur. Eski bir maden işletmesi olan bölgenin zamanla doldurulması ve doldurulan malzemenin spektral yansıması bu sonucu doğurmuştur. Şekil 7: Elde edilen vektör veriler; (Obtained vector data) 8

9 Tablo 4: Tespit edilen alanların değişim miktarları; (Amount of change on the areas) 1987 (ha) 2000 (ha) Farklar (ha) Çöp depolama sahası Kalker ocağı Taş ocağı Marn ocağı Yapımı halen devam etmekte olan BartınAmasra karayolunun orman arazisi üzerinde yaptığı tahribat da tespit edilmiştir. Karayolunun net bir şekilde belirlenmesi için parlaklık bilgisi içeren, Tasseled Cap dönüşümü (TST) uygulanmış görüntüler kullanılmıştır (Şekil 8). Arazi üzerindeki incelemelerde de tahribatın boyutlarını görmek mümkündür (Şekil 9). Yapılan karayolunun kilometreleri arasında orman tahribatı m 2, şev taşması ve depo yeri nedeni ile oluşan orman kaybı ise m 2 dir. Toplamda yaklaşık 35.8 ha. orman alanı tahrip olmuştur. Şekil 8: BartınAmasra Karayolunun 1987 ve 2000 uydu görüntülerindeki durumu; (The position of BartinAmasra Highway in 1987 and 2000 images.) Şekil 9: BartınAmasra Karayolu ve genel çevresi; (BartınAmasra Highway and its vicinity.) 9

10 6. SONUÇ Çalışma sonucunda, değişim izleme çalışmalarında kullanılan Landsat uydu verilerinin etkili bir kaynak olduğu görülmüştür. Bu tür doğal veya doğal olmayan değişikliklerin araziye gitmeden, uydu teknolojisi kullanımı ile belirlenebilmesi açısından, bu çalışmada önemli son uçlara ulaşılmıştır. Bartın ili ve yakın çevresini kapsayan çalışma alanında, arazi kullanımına ait ciddi sıkıntıların olduğu tespit edilmiştir. Bölgede geleneksel diyebileceğimiz yerleşik bir arazi kullanım düzeni mevcut olup, arazi kullanımında arazi yetenek sınıflarına uygun davranılmadığı görülmüştür. Çalışma alanında tarım, fındıklık, yerleşim ve benzeri kullanımlara dönüştürülmek üzere orman alanlarının tahribi söz konusudur. Hiçbir toprak koruma önlemi alınmadan yapılan tarımsal faaliyetler, özellikle yerleşim yerlerine yakın olan orman arazilerinin daralmasına ve dolayısıyla mevcut doğal dengenin bozulmasına neden olmaktadır. Orman alanlarından tarım ve yerleşme amacı ile açık ve yoğun bir şekilde açmalar yapılmaktadır. Bu nedenle ormanların tür bileşimi bozulmuş, kapalılık ve sıklık azaltılmıştır. Orman Genel Müdürlüğü nce bazı sahalarda yap ılan ağaçlandırma çalışmalarının başarısı da bu çalışmada net olarak görülmüştür. Orman alanlarına yönelik tahribatların engellenmesi için, orman açmalarına karşı yasal önlemler tavizsiz uygulanmalıdır. Bunun yanında yasal yaptırımların artırılmasına yönelik çalışmalara hız verilmeli, açmacılığa karşı sıkı denetim mekanizmaları oluşturulmalıdır. Orman kadastrosu tamamlanmış yerlerde ormanlara karşı işlenen açma ve işgal suçlarının büyük oranlarda azaldığı bilinmektedir. Bu nedenle orman kadastrosu çalışmalarının en kısa sürede tam amlanması büyük öneme sahiptir. Bölgede orman arazilerinin bu şekilde tahrip edilmesinin arkasındaki diğer bir sebep ise, kırsal bölgelerde yaşayan orman köylülerinin ekonomik ve kültürel durumlarıdır. Orman içi ve civarında yaşayan insanlar tüm bölgenin en yoksul kesimini oluşturmaktadır. Orman köylülerinin kalkındırılması için gerekli ekonomik desteği devlet yüklenmeli, yapılacak bölgesel planlar ve uygulama projelerinde ormancılık, tarım, hayvancılık, el sanatları, küçük sanayi işletmeleri vb. gibi ekonomik anlamda gelir getirici olanaklar ortaya konulmalıdır. Gerekli tüm fiziki, teknik, hukuki, ekonomik, sosyal ve kültürel önlemler bölgesel kalkınma plan ı dahilinde ele alınmalıdır. Sıklığı ve kapalılığı bozulan ormanlar hidrolojik ve toprak koruma işlevlerini yerine getirememektedir. Bu alanların kendi doğal yapısı bozulmadan, sürekliliğini sağlayabilecek şekilde verimli hale dönüştürülmeleri bölge için büyük önem taşımaktadır. Özellikle bozuk baltalık işletme sınıfındaki orman alanlarına yönelik tahribatın oldukça fazla olması bu konunun öne mini bir kat daha artırmaktadır. Özel şirketlerin orman arazisi içerisinde bulunan, malzeme temin ettikleri alanların zamanla genişlediği tespit edilmiştir. Faaliyetlerine devam eden bu şirketlerin önceden malzeme temin ettikleri ve şu an atıl olarak bulunan alanların bir an önce doğaya uygun olarak ağaçlandırılması ve oluşan kirliliğin giderilmesi gerekmektedir. Bartın çöp depolama alanı olarak kullanılan bölgenin, orman alanı içi, aynı zamanda da turizmin yoğun olarak yaşandığı belde sınırları içerisinde olması, yer seçimi konusunda yanlışlığın ne denli büyük olduğunun bir göstergesidir. Bu nedenle faaliyetinin bir an önce durdurulması ve çöp depolamaya uygun bir yerin tespit edil mesi gerekmektedir. Toplam ha. alanda 12 yılda tamamlanan ağaçlandırma çalışmalarının başarılı bir şekilde sonuçlandığı tespit edilmiştir. Bu tür başarılı çalışmaların devamlılığı bölge ormancılığı açısından son derece önemlidir. Bir kıyı kenti olduğundan turizm faaliyetlerinin yoğun olarak yaşandığı Bartın ilinin ulaşım sorununa çözüm olarak yapılan BartınAmasra karayolunun çevreye daha duyarlı bir şekilde tamamlanması gereklidir. Doğanın kendini yenileyemediği bu bölgelerde maliyeti yüksek olsa da minimum zarar ilkesi ile çalışmalara yön verilmelidir. 10

11 KAYNAKLAR Die, ( 1999). Uzaktan Algılama İle Türkiye Tahıl Ekili Alan Ve Rekolte Tahmini Çalışması, T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü, Ankara, 57 s. Kachhwala T.S, (1985). Temporal Monitoring of Forest Land for Change Detection And Forest Cover Mapping through Satellite Remote Sensing. Proc. of the 6th Asian Conf. on Remote Sensing. Hyderabad, pp Lillesand, M.,Tt., Kiefer, W., R., (1994). Remote Sensing And İmage İnterpretation, Third Editation, John Wiley & Sons, Inc., New York, 750 pp. Musaoğlu, N., (1919). ElektroOptik Ve Aktif Mikrodalga Algılayıcılardan Elde Edilen Uydu Verilerinden Orman Alanlarında Meşcere Tiplerinin Ve Yetişme Ortamı Birimlerinin Belirlenme Olanakları, Doktora Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul, 112 s. Önder, M., (2002). Uzaktan Algılamada Topoğrafik Uygulamalar, Harita Genel Komutanlığı, Ankara, 134 s. Schowengerdt, R., A., (1997). Remote Sensing Models And Methods For İmage Processing, Second Edition, Department Of Elektrical And Computer Engineering University Of Arizona Tucson, Arizona, 522 pp. Tarım İl Müdürlüğü, (2001). 5. Yıllık Faailiyet Raporu ( ), T.C. Tarım Ve Köy İşleri Bakanlığı, Bartın İl Müdürlüğü, Bartın. 11