KİMYASAL VE NP/NPK GÜBRE ÜRETİM TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI

Transkript

1 SOLU-FERT KİMYEVİ MAD. SAN. Ve TİC. SOLU-FERT KİMYEVİ MADDELER SAN. VE TİC. CEMAL OLGUN VE ORTAKLARI KOLLEKTİF ŞİRKETİ İZMİR İLİ, MENEMEN İLÇESİ, İZMİR SERBEST BÖLGESİ Panaz Mevkii, 154 Ada 6 Parsel, 190 Ada 1 Parsel, 176 Ada 1 Parsel KİMYASAL MADDE VE NP/NPK GÜBRE ÜRETİM TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED Başvuru Dosyası 1

2 BAŞLIK SAYFASI PROJE SAHİBİNİN ADI ADRESİ TELEFON, GSM VE FAKS NUMARASI E-Posta PROJENİN ADI PROJE BEDELİ PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN AÇIK ADRESİ (İLİ, İLÇESİ, MEVKİİ) PROJENİN ÇED YÖNETMELİĞİ KAPSAMINDAKİ YERİ (SEKTÖR, ALT SEKTÖR) PROJENİN NACE KODU SOLU-FERT KİMYEVİ MADDELER SANAYİ VE TİCARET CEMAL OLGUN VE ORTAKLARI KOLLEKTİF ŞİRKETİ Deri Serbest Bölgesi 190 Ada 1 Numaralı Parsel Menemen İzmir TEL: + 90 (370) FAKS : + 90 (370) acar@labrisinsaat.com KİMYASAL MADDE ve NP/NPK GÜBRE ÜRETİM TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI TL İzmir İli, Menemen ilçesi, Maltepe Köyü, Panaz Mevkii, İzmir Serbest Bölgesi Tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren ÇED Yönetmeliği ne göre; Ek-I Listesi 6- Fonksiyonel olarak birbirine bağlı çeşitli birimleri kullanarak endüstriyel ölçekte üretim yapan kimya tesisleri: c) Yıllık ton ve üzeri fosfor, azot ve potasyum bazlı basit veya bileşik gübrelerin üretimi. Ek-II Listesi 3- Depolama kapasitesi m 3 arası olan doğalgaz, petrokimya, petrol ve kimyasal maddelerin depolandığı tesisler, (Perakende satış istasyonları bu kapsamın dışındadır) Fosfatlı veya Potasyumlu Gübreler, İki (Azot Ve Fosfor veya Fosfor ve Potasyum) veya Üç Besin Maddesi (Azot, Fosfor Ve Potasyum) İçeren Gübreler, Sodyum Nitrat İle Diğer Kimyasal ve Mineral Gübrelerin İmalatı RAPORU HAZIRLAYAN ÇALIŞMA GRUBUNUN / KURULUŞUN ADI ALMER Çevre Denetim Müş. Müh.İş Sağ. ve Güv. Proje Tic. Ltd. Şti. RAPORU HAZIRLAYAN KURULUŞUN/ ÇALIŞMA GRUBUNUN ADRESİ, TELEFON VE FAKS NUMARALARI BAŞVURU DOSYASININ SUNUM TARİHİ Cevizlidere Mah Sok. No:4/c Çankaya/ANKARA Tel : 0 (312) Faks : 0 (312) info@almerproje.com Mayıs 2015 ii

3 İÇİNDEKİLER Sayfa No Başlık Sayfası... i İçindekiler... iii Tablolar Dizini... v Şekiller Dizini... v Ekler Dizini... vi PROJENİN TEKNİK OLMAYAN ÖZETİ... vii BÖLÜM I: PROJENİN TANIMI VE ÖZELİKLERİ...1 I.a. Proje konusu yatırımın tanımı, özellikleri, ömrü, hizmet maksatları, önem ve gerekliliği...1 I.b. Projenin yer ve teknoloji alternatifleri, proje için seçilen yerin koordinatları...9 BÖLÜM II: PROJE YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİ...15 Proje alanının ve önerilen proje nedeniyle etkilenmesi muhtemel olan çevrenin; nüfus, fauna, flora, jeolojik ve hidrojeolojik özellikler, doğal afet durumu, toprak, su, hava, atmosferik koşullar, iklimsel faktörler, mülkiyet durumu, kültür varlığı ve sit özellikleri, peyzaj özellikleri, arazi kullanım durumu, hassasiyet derecesi (EK-5 deki Duyarlı Yöreler Listesi de dikkate alınarak)benzeri özellikleri...15 II.1.1. Nüfus...15 II.1.2. Flora ve Fauna...16 II Flora...16 II Fauna...16 II.1.3. Jeolojik ve Hidrojeolojik Özellikler ile Doğal Afet Durumu...17 II.1.4. Atmosferik Koşullar ve İklimsel Özellikleri...20 II.1.5. Arazi Kullanım Durumu ve Toprak Özellikleri...21 II.1.6. Mülkiyet Durumu...21 II.1.7. Kültür Varlığı ve Sit Özellikleri, Peyzaj Özellikleri, Arazi Kullanım Durumu...21 ve Hassasiyet Derecesi...21 BÖLÜM III: PROJENİN İNŞAAT VE İŞLETME AŞAMASINDA ÇEVRESEL ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER...33 III.a. Projenin Çevreyi etkileyebilecek olası sorunların belirlenmesi, kirleticilerin miktarı, alıcı ortamla etkileşimi, kümülatif etkilerin belirlenmesi...33 III.a.1. Doğal Kaynakların Kullanımı...33 III.a.2. Kirleticilerin Miktarı, (Atmosferik Şartlar İle Kirleticilerin Etkileşimi) Çevreye Olabilecek Sorunların Belirlenmesi ve Çevresel Etkilerin Minimizasyonu...33 iii

4 III.a.2.1. Mevcut Durumun Tespitine Yönelik Çalışmalar...33 III.a.2.2. Su Kullanımı ve Atıksu...33 III.a.2.3. Evsel Nitelikli Katı Atıklar ve Ambalaj Atıkları...35 III.a.2.4. Atık Yağlar...36 III.a.2.5. Tehlikeli Atıklar...38 III.a.2.6. Hafriyat...39 III.a.2.7. Hava Kalitesine Etkiler...39 III.a.2.8. Çevresel Gürültü...40 III.a.2.9. Peyzaj Etkisi...40 III.b. Sera Gazı Emisyon Miktarının Belirlenmesi ve Emisyonların Azaltılması İçin Alınacak Önlemler...41 III.c. Projenin Çevreye Olabilecek Olumsuz Etkilerinin Azaltılması İçin Alınacak Önlemler...41 III.ç. İzleme Planı (İnşaat Dönemi)...43 BÖLÜM IV: HALKIN KATILIMI...45 IV.a. Projeden Etkilenmesi Muhtemel İlgili Halkın Belirlenmesi Ve Halkın Görüşlerinin Çevresel Etki Değerlendirmesi Çalışmasına Yansıtılması İçin Önerilen Yöntemler...45 IV.b. Görüşlerine Başvurulması Öngörülen Diğer Taraflar...45 Notlar ve Kaynaklar...46 EKLER: Çevresel Etki Değerlendirmesi Başvuru Dosyası Hazırlanmasında Kullanılan Bilgi Ve Belgeler İle Raporda Kullanılan Tekniklerden Rapor Metninde Sunulamayan Belgeler Proje İçin Seçilen Yerin Koordinatları Proje için belirlenen yer ve alternatiflerinin varsa; çevre düzeni, nazım, uygulama imar planı, vaziyet planı veya plan değişikliği teklifleri Proje ile ilgili olarak daha önceden ilgili kurumlardan alınmış belgeler...48 ÇED Başvuru Dosyasını Hazırlayan Uzmanların Listesi iv

5 TABLOLAR DİZİNİ Sayfa No Tablo 1. Tesis Kapasitesi...1 Tablo 2. Tesiste Kullanılacak Hammaddeler...2 Tablo 3. Tesiste Kullanılması Planlanan Makine Ekipmanlar...7 Tablo 4. Parsele Yüzölçümü...8 Tablo 5. Parsele Ait Koordinatlar...11 Tablo 6. Proje Alanının Yerleşim Yerlerine Olan Mesafeleri ve Yönleri...13 Tablo 7. İzmir İli nin Yılı Nüfus Bilgileri...15 Tablo 8. Menemen İlçesi Nüfus Bilgileri...16 Tablo 9. İnceleme Alanı Jeolojik Birimlerin Gençten Yaşlıya Doğru İstifi Tablo 10. İzmir İli Sınırlarında Yer Alan Tabiat Parkları...23 Tablo 11. İzmir İli Sınırlarında Yer Alan Tabiat Anıtları...24 Tablo 12. İzmir İlinde Yer Alan Barajlar, Kullanım alanları ve Proje Alanına Uzaklıkları..30 Tablo 13. İzmir İlinde Yer Alan Göletler, Özellikleri ve Proje Alanına Uzaklıkları...31 Tablo 14. İzleme Programı...44 ŞEKİLLER DİZİNİ Şekil 1. İş Akım Şeması Şekil 2. İş Akım Şeması Şekil 3. Proje Alanı Uydu Görüntüsü...8 Şekil 4. Proje Alanına Ait Uydu Görüntüsü...13 Şekil 7. Proje Alanı Ve Çevresi Diri Fay Haritası...18 Şekil 8. İzmir İli Depremsellik Haritası...19 Şekil 5. Proje Alanlarına Ait Uydu Görüntüsü...21 Şekil 6. Türkiye deki Milli Parklar...22 Şekil 7. Proje Alanı ve Spil Dağı Milli Parkını Gösterir Uydu Görüntüsü...22 Şekil 8. Proje Alanı ve Meryemana Tabiat Parkını Gösterir Uydu Görüntüsü...23 Şekil 9. Proje Alanı ve Tabiat Parklarını Gösterir Uydu Görüntüsü Şekil 10.İzmir İli Ava Açık ve Kapalı Alanlar Haritası...26 Şekil 11. Gediz Deltası Ramsar Alanı ve Proje Alanını Gösterir Uydu Görüntüsü...27 Şekil 12. Alaçatı Kıyı Ekosistemi Sulak Alanı ve Proje Alanını Gösterir Uydu Görüntüsü.27 Şekil 13. Gölcük Gölü Sulak Alanı ve Proje Alanını Gösterir Uydu Görüntüsü...28 Şekil 14. Küçükmenderes Deltası Sulak Alanı ve Proje Alanını Gösterir Uydu Görüntüsü28 Şekil 15. Türkiye deki ÖÇK Alanları...29 Şekil 16. Foça ÖÇK Alanı...30 Şekil 17. İzmir İlinde Yer alan Barajlar...31 v

6 EKLER DİZİNİ Ek-1 Vekaletname Ek-2 Yer Bulduru Haritası Ek-3 1/ Ölçekli Topoğrafik Harita Ek-4 İzmir Serbest Bölgesi Yerleşim Planı Ek-5 Proje Alanını ve Yakın Çevresini Gösterir Fotoğraflar Ek-6 Tapular Ek 7 Resmi Yazılar Ek-7.1 ÇED Olumlu Kararı Ek-7.2 Karayolları 2. Bölge Müdürlüğü Görüşü Ek-7.3 İzmir Serbest Bölge Kurucusu ve İşletici A.Ş. Görüşü Ek-7.4 Yer Tetkiki ve Ön Etüt Yazısı vi

7 PROJENİN TEKNİK OLMAYAN ÖZETİ Solu-Fert Kimyevi Maddeler Sanayi ve Ticaret Cemal Olgun Ve Ortakları Kollektif Şirketi tarafından İzmir ili, Menemen ilçesi, Maltepe Köyü, Panaz Mevkii, İzmir Serbest Bölgesi 154 ada 6 parsel ve 190 ada 1 parsel üzerinde Kimyasal Madde ve NP/NPK Gübre Üretim Tesisi projesinin kurulması ve işletilmesi planlanmış olup, bahse konu faaliyet için tarih ve 3751 sayılı ÇED Olumlu kararı verilmiştir (Bkz: Ek- 7.1). ÇED Olumlu kararına esas proje kapsamında ton/yıl Potasyum Nitrat, ton/yıl Amonyum Klorür, ton/yıl Potasyum Sülfat, ton/yıl Tuz (Sodyum Klorür) ve ton/yıl Np/Npk Gübre üretimi gerçekleştirilmesi planlanmış olup inşaat çalışmalarına henüz başlanmamıştır. Daha sonraki aşamalarda yatırımcı firmanın yaptığı fizibilite çalışmaları neticesinde ÇED Olumlu kararına esas ürünlerin çeşitlendirilmesi ve 176 ada 1 nolu parselin projeye dahil edilmesi planlanmıştır. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Türkiye, gübre sektöründe, 2007 yılından 2012 Ekim ayına kadar toplam 6 milyar 171 milyon 857 bin dolarlık dış ticaret açığı verdi. Ülkemiz 2007 yılından 2012 Ekim ayına kadar, 7 milyar 95 milyon dolarlık gübre ithal ederken, bu süreç içerinde 923,3 milyon dolarlık gübre ihracatı gerçekleştirdi. Söz konusu rakamların ve sektörün ihtiyaçlarını göz önüne aldığımızda gerçekleştirilmesi planlanan yatırımın önemli hale geldiği görülmektedir. Söz konusu faaliyetin bölgede istihdam oluşturması ve ülke kaynaklarının verimli kullanılmasına olanak sağlaması ve proje kapsamında çalışacak personelle birlikte bölgede sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeyinin artmasına katkı sağlayacağı düşünüldüğünde projenin önemi ve gerekliliği ortaya çıkmaktadır. Proje konusu tesis; söz konusu projenin özelliklerini, yerini, olası etkilerini ve öngörülen önlemleri ortaya koymak ve projeyi genel özellikleriyle tanıtmak amacıyla tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Yönetmeliği Ek-I Madde 6. (c) bendi Yıllık ton ve üzeri fosfor, azot ve potasyum bazlı basit veya bileşik gübrelerin üretimi ve Ek-II Madde 3. Depolama kapasitesi m 3 arası olan doğalgaz, petrokimya, petrol ve kimyasal maddelerin depolandığı tesisler, (Perakende satış istasyonları bu kapsamın dışındadır) kapsamında değerlendirilerek, ÇED Yönetmeliği Ek-III Çevresel Etki Değerlendirmesi Genel Formatı na göre ÇED Başvuru Dosyası hazırlanmıştır. vii

8 BÖLÜM I PROJENİN TANIMI VE ÖZELİKLERİ

9 BÖLÜM I: PROJENİN TANIMI VE ÖZELİKLERİ I.a. Proje konusu yatırımın tanımı, özellikleri, ömrü, hizmet maksatları, önem ve gerekliliği Proje Konusu Yatırımın Tanımı ve Kapasitesi Solu-Fert Kimyevi Maddeler Sanayi ve Ticaret Cemal Olgun Ve Ortakları Kollektif Şirketi tarafından İzmir ili, Menemen ilçesi, Maltepe Köyü, Panaz Mevkii, İzmir Serbest Bölgesi sınırları içerisinde Kimyasal ve Np/Npk Gübre Üretim Tesisi Kapasite Artışı projesinin kurulması ve işletilmesi planlanmaktadır. Gerçekleştirilmesi planlanan Kimyasal Madde ve Np/Npk Gübre Üretim Tesisi Kapasite Artışı, projesine ilişkin kapasite bilgileri Tablo.1 de verilmiştir. Tablo 1. Tesis Kapasitesi Miktar (ton/yıl) Ürünler Mevcut ÇED Olumlu Kararına Esas Miktarlar Planlanan Miktarlar Potasyum Nitrat (1. Faz) (2. Faz) Amonyum Klorür (1. Faz) (2. Faz) Kompoze Gübreler* Potasyum Sülfat Tuz (Sodyum Klorür) %100 Suda-Erir Monoamonyum Fosfat Potasyum Hidroksit Klor Hidrojen Sodyum Hidroksit (Kostik Soda) Sodyum Hipoklorit Mono Potasyum Fosfat Potasyum Karbonat Hidroklorik Asit (%100 Bazda) (Hidrojen ve Klor Bileşeni) Kloro Asetik Asit Klorlu Parafinler Kalsiyum Klorür Amonyum Sülfat Re- Kristalizasyonu *(np , np , npk , npk gibi kompoze gübreler ve amonyum sülfat ve amonyum sülfat nitrat granülasyonu dahil olmak üzere) Tesiste yılda 12 ay (300 gün), ayda 25 gün, günde 8 saat çalışılması planlanmaktadır. Planlanan proje alanı İzmir Serbest Bölgesi (İZBAŞ) sınırları içerisinde olup, İzmir il merkezine yaklaşık 25 km, Menemen İlçesi ne yaklaşık 11 km, Maltepe Köyü ne 1.5 km ve Villakent e ise 1 km mesafededir. Projenin Teknolojisi, Özellikleri ve İş Akım Şeması Gerçekleştirilmesi planlanan proje kapsamında Tablo.1 de belirtilen ürünlerin elde edilmesi amaçlanmaktadır. Bahse konu proje kapsamında Tablo.2 de verilen hammaddeler kullanılacaktır. 1

10 Tablo 2. Tesiste Kullanılacak Olan Hammaddeler Miktar (ton/yıl) Hammadde Mevcut ÇED Olumlu Kararına Esas Miktarlar Planlanan Miktarlar Potasyum Klorür Amonyum Nitrat Sodyum Sülfat (veya Glauber (veya Glauber Tuzu Tuzu ) ) Di-Amonyum Fosfat Monoamonyum Fosfat Triple Super Fosfat Single Super fosfat Amonyum Sülfat Üre Fosforik Asit Potasyum Sülfat Karbondioksit Asetik Asit Karbondioksit Parafin Yardımcı Maddeler Miktar (ton/yıl) Kireçtaşı, Bentonit, Dolomit, Kalsit Buhar ve Enerji Üretiminde Kullanılacak Maddeler Miktar (ton/yıl) Kömür Potasyum Nitrat / Amonyum Klorür Üretim Yöntemi Potasyum Klorür ve Amonyum Nitrat ayrı elevatörle ana tartım bunkerlerine sevkedilip oradan uygun miktarlarda çözündürme tanklarına aktarılır. Çözünen ürünler karışım tanklarında reaksiyona bırakılır ve burada çift dekompozisyon sonucu oluşan eriyik birincil Potasyum Nitrat kristalizatörlerine sevkedilerek Ham Potasyum Nitrat elde edilir. Ham Potasyum Nitrat daha sonra ana Potasyum nitrat kristalizatörlerinde yoğunlaştırılarak nihai ürün Potasyum Nitrat elde edilir. Birincil Potasyum Nitrat kristalizatörlerinden ilk kristalizasyon sonrası kalan eriyikten evaporatör ve ve sonrasındaki kristalizatör vasıtasıyla yan ürün olarak Amonyum Klorür elde edilir. Her kristalizasyon sonrası kalan eriyik sistemde ana eriyik içine katılarak proses tekrarlanır. Üretilen her iki ürün de 25 veya 50 kg. polietilen dış astarlı Polipropilen torbalarda ambalajlanarak stoğa alınır veya direkt olarak alıcı depolarına sevkedilir. NPK Kompoze Gübre Üretim Yöntemi NPK gübresinin besleyici elemanlarını teşkil eden; Azot (N) için: Potasyum Nitrat yan ürünü Amonyum Klorür veya Amonyum Sülfat veya Amonyum Nitrat veya Üre Fosfor (P 2O 5) için: Dia-Amonyum Fosfat veya Mono-Amonyum fosfat ve/veya Single superfosfat veya Triple Superfosfat Potas (K 2O) için: Potasyum Klorür veya Potasyum Sülfat Çinko, Bor, Magnezyum gibi Mikroelementler için: Çinko Oksit, Çinko Sülfat, Magnezyum Sülfat, Boraks Pentahidrat 2

11 Değişik bunkerlere yüklenerek gübre kompozisyonundaki besleyici eleman ihtiyacı oranında tartılarak miksere verilir ve karıştırılan reçete granülatöre sevk edilerek buhar vasıtasıyla granüle edilerek kurutma tamburlarına sevk edilir. Kurutmadan çıkan ürün elenerek soğutma tamburuna verilir, elek altı tekrar granüle edilmek üzere granülatöre geri gönderilir. Soğutma sonrası ürün ant-caking kaplama maddesi ile kaplanarak dökme deposuna sevk edilir veya 50 kg. Polietilen astarlı Polipropilen torbalarda ambalajlanarak stoğa alınır veya direkt olarak alıcı depolarına sevk edilir. Potasyum Sülfat ve Tuz Üretim Yöntemi Potasyum Klorür ve Sodyum Sülfat (veya Glauber Salt) tartım bunkerlerine sevkedilip oradan uygun miktarlarda çözündürme tanklarına aktarılır. Çözünen ürünler karışım tanklarında reaksiyona bırakılır ve burada çift dekompozisyon sonucu oluşan eriyik Potasyum Sülfat kristalizatörlerine sevkedilerek Potasyum Sülfat elde edilir. Potasyum Sülfat kristalizatörlerinde kalan eriyikten evaporatör ve sonrasındaki kristalizatör vasıtasıyla yan ürün olarak Tuz (Sodyum Klorür) elde edilir. Her kristalizasyon sonrası kalan eriyik sistemde ana eriyik içine katılarak proses tekrarlanır. Üretilen her iki ürün de 25 veya 50 kg. polietilen dış astarlı Polipropilen torbalarda ambalajlanarak stoğa alınır veya direkt olarak alıcı depolarına sevkedilir. %100 Suda-Erir Mono Amonyum Fosfat Üretim Yöntemi Kompoze gübrelerin üretiminde hammadde olarak kullanılan düşük kalite Mono amonyum Fosfat çözündürülerek filtre edilir ve suda-erir olmayan kısmı ayrıştırılarak kalan kısım gir miktar evaporasyon ile yoğunlaştırılarak kristalize edilir. Kristaller santrifüjden geçirilerek akışkan yataklı kurutucu ve soğutucudan geçirilerek ambalajlanır. Bu üretim sonucunda ortaya çıkan %40 Sitratta Erir P2O5 ihtiva eden yan ürün NPK Kompoze Gübre üretiminde hammdde olarak kullanılır. Potasyum Hidroksit (Kostik Potas), Klor ve Hidrojen (Yan Ürün) Üretim Yöntemi Potasyum Klorür yıkanarak elektrolize uygun hale getirilir, özel filtrasyondan geçirilmiş su ile membranlı elektrolikitk ünitelere sevkedilerek elektroliz yöntemiyle Potasyum Hidroksit elde edilir. Bu proseste yan ürün olarak Klor ve Hidrojen gazları elde edilmektedir. Bu gazlar, Yakma Ünitesinde birleştirilerek Hidroklorik Asit elde edilir veya Asetik Asit ile reaksiyona tabi tutularak Kloro Asetik asit elde edilir. Sodyum Hidroksit (Kostik Soda) Üretim Yöntemi Potasyum Sülfat üretimimizden yan ürün olarak elde edilen Tuz (Sodyum klorür) yıkanarak elektrolize uygun hale getirilir, özel filtrasyondan geçirilmiş su ile membranlı elektrolikitk ünitelere sevkedilerek elektroliz yöntemiyle Sodyum hidroksit elde edilir. Bu proseste yan ürün olarak Klor ve Hidrojen gazları elde edilmektedir. Bu gazlar, Yakma Ünitesinde birleştirilerek Hidroklorik Asit elde edilir veya Asetik Asit ile reaksiyona tabi tutularak Kloro Asetik asit elde edilir. Sodyum Hipoklorit Üretim Yöntemi Üretilen Sodyum Hidroksit in tamamı veya bir kısmı Hipoklorit ünitesinde yine yan ürün olarak üretilen Klor ile reaksiyona tabi tutularak Sodyum Hipoklorit elde edilir. 3

12 Mono Potasyum Fosfat Üretim Yöntemi Tesislerimizde üretilecek Potasyum Hidroksit, Fosforik Asit ile reaksiyona tabi tutularak kristalizasyon ile Mono Potasyum Fosfat üretilir. Bu üretimin hiçbir yan ürünü yoktur. Potasyum Karbonat Üretim Yöntemi Ürettiğimiz Potasyum Hidroksit dışarıdan temin edilecek Karbon Dioksit ile reaksiyonu sonucu elde edilmektedir. Hidroklorik Asit (Klor Ve Hidrojen Yan Ürünleri Bileşiği) Üretim Yöntemi Sodyum hidroksit ve/veya Potasyum hidroksit üretimi sırasında ortaya çıkan Klor ve Hidrojen gazları yanma ünitesinde birleştirilerek Hidroklorik Asit elde edilir ve 1:3 oranında suyla karıştırılarak %32-33 konsantrasyonda tanklarda depolanır. Kloro Asetik Asit Üretim Yöntemi Potasyum Hidroksit veya Sodyum Hidroksit üretiminden yan ürün olarak elde edilen klor gazı dışarıdan temin edilecek Asetik asit ile reaksiyona tabi tutularak Kloro Asetik Asit elde edilir. Kloro Parafinler Üretim Yöntemi Potasyum Hidroksit veya Sodyum Hidroksit üretiminden yan ürün olarak elde edilen klor gazı dışarıdan temin edilecek Parafin ile reaksiyona tabi tutularak Kloro Parafin elde edilir. Kalsiyum Klorür Üretim Yöntemi Potasyum Hidroksit veya Sodyum Hidroksit üretiminden yan ürün olarak elde edilen klor ve hidrojen gazlarının yakılmasıyla elde edilen hidroklorik Asit dışarıdan temin edilecek Kireçtaşı ile reaksiyona tabi tutularak Kalsiyum Klorür elde edilecektir. Amonyum Sülfat Re-Kristalizasyonu Dışarıdan temin edilen ve aynı zamanda Kompoze Gübre tesislerimizde hammadde olarak kullanılan demir-çelik fabrikaları yan ürünü Amonyum Sülfat çözdürülüp saflaştırıldıktan sonra kristalize edilmektedir. Bahse konu proje kapsamında iş akım şemaları Şekil.1 ve Şekil.2'de verilmiştir. 4

13 CHILLER VE GÜÇ MERKEZİ CHILLER VE GÜÇ MERKEZİ 45 TON/SAAT BUHAR, 8,7 MWH ENERJİ POTASYUM NİTRAT FABRİKASI POTASYUM KLORÜR + AMONYUM NİTRAT KCL + NH4NO3 MAP / DAP FABRİKASI MONO veya Di -AMONYUM FOSFAT MAP veya DAP SAFLAŞTIRMA VE KRİSTALİZASYON POTASYUM NİTRAT KNO3 13% N 46% K2O AMONYUM KLORÜR NH4CL 24% N 4% K2O %100 SUDA ERİR KRİSTAL MONO veya Di-AMONYUM FOSFAT MAP veya DAP %100 SUDA VE SİTRATTA ERİR 40% P2O5 Şekil 1. İş Akım Şeması-1 KÜL (DOLGU) N P K KOMPOZE GÜBRE FABRİKASI HAMMADDELER ÜRE AMONYUM SÜLFAT AMONYUM NİTRAT FOSFORİK ASİT Dİ-AMONYUM FOSFAT MONO-AMONYUM FOSFAT POTASYUM KLORÜR POTASYUM SÜLFAT ÇİNKO OKSİT ÇİNKO SÜLFAT MAGNEZYUM SÜLFAT DEMİR SÜLFAT BORAKS PENTAHİDRAT BENTONİT (DOLGU) DOLOMİT (DOLGU) KALSİT (DOLGU) ANTİ-KEK MADDESİ 5

14 POTASYUM SÜLFAT FABRİKASI KOSTİK SODA VEYA KOSTİK POTAS FABRİKASI POTASYUM KLORÜR + SODYUM SÜLFAT KCL + NA2SO4 POTASYUM KLORÜR VEYA SODYUM KLORÜR (TUZ) ELEKTROLİZİ POTASYUM KLORÜR KCL POTASYUM SÜLFAT K2SO4 50% K2O TUZ NACL SODYUM HİDROKSİT NAOH POTASYUM HİDROKSİT KOH SODYUM HİPOKLORİT NACLO HİDROKLORİK ASİT HCL 32-33% POTASYUM HİDROKSİT + FOSFORİK ASİT KOH + H3PO4 POTASYUM HİDROKSİT + KARBON DİOKSİT KOH + CO2 HİD.ASİT + KİREÇTAŞI HCL + CACO3 HİD.ASİT + ASETİK ASİT HCL + CH3CO2H MONO-POTASYUM FOSFAT KHPO4 POTASYUM KARBONAT K2CO3 KALSİYUM KLORÜR CACL2 KLOROASETİK ASİT CLCH2CO2H Şekil 2. İş Akım Şeması-2 6

15 Proje Kapsamında Kullanılacak Makine ve Ekipman Kimyasal Madde ve Np/Npk Gübre Üretim Tesisi Kapasite Artışı projesi kapsamında kullanılacak olan makine ekipman listesi Tablo3.te verilmiştir. Tablo 3. Tesiste Kullanılması Planlanan Makine Ekipmanlar Potasyum Nitrat/Amonyum Klorür Üretiminde NPK Kompoze Gübre Üretiminde Kullanılacak Ekipmanlar Kullanılacak Ekipmanlar Elevatörler Çözdürme Tankları ve Mikserler Primer Kristalizatörler İkincil Kristalizatörler Evaporatör ve Kondenser Santrifüjler Akışkan Yataklı Kurutucular Anti-Caking Kaplama Tamburu Ambalajlama Makinaları %100 Suda-Erir Mono Amonyum Fosfat ve Sodyum Hidroksit (Kostik Soda) Üretiminde Kullanılacak Ekipmanlar Potasyum Klorür Hazırlama Ünitesi Yüksek Gerilim Redresörü Elektroliz Ünitesi Kimyasal Tanklar Klor kompresörü Potasyum Klorür Hazırlama Ünitesi Yüksek Gerilim Redresörü - Sodyum Hipoklorit Üretiminde Kullanılacak Ekipmanlar Reaksiyon Tankları Dinlendirme Ünitesi Dozajlama Ünitesi Depolama Tankları Ürün Hazırlama Kırıcıları Mikser Granülatör Kurutucular Elek Soğutma Tamburu Elek Anti-Caking Kaplama Tamburu Ambalajlama Makinaları Amonyum Sülfat Re-Kristalizasyonunda Kullanılacak Ekipmanlar Amonyum Sülfat Çözündürme ve Safsızlıklardan Arındırma Ünitesi Evaporatörler Kondenserler Kristalizatörler Santrifüj Ambalajlama Potasyum Karbonat Üretiminde Kullanılacak Ekipmanlar Karbon dioksit Basınçlı Kabı Reaksiyon Tankı Kristallendirme veya Flaking Ünitesi Karbon dioksit Basınçlı Kabı - Reaksiyon Tankı Hidroklorik Asit Üretiminde Kullanılacak Ekipmanlar Gaz Basınç Regülatörleri Asit Yakma Ünitesi Hidroklorik Asit Tankları Kloro Parafin Üretiminde Kullanılacak Ekipmanlar Parafin Klorlaştırma Ünitesi Saflaştırma Ünitesi Paketleme Mono Potasyum Fosfat Üretiminde Kullanılacak Ekipmanlar Çözündürme Tankları Kristalizatör Kalsiyum Klorür Üretiminde Kullanılacak Ekipmanlar Kireçtaşı Asitleme Reaktörü Saflaştırma Ünitesi Kristalizatörler Kloro Asetik Asit Üretiminde Kullanılacak Ekipmanlar Asetik Asit-Klor Reaksiyon Ünitesi Filtrasyon Ünitesi Saflaştırma Ünitesi Kristalizatörler Santrifüj Akışkan Yataklı Kurutma ve Soğutma Kazanı 7

16 Çalışacak Personel Sayısı ve Yatırımın Ömrü Planlanan projenin arazi hazırlık ve inşaat aşamasında 35 kişinin çalışması öngörülmektedir. Projenin işletme aşamasında; toplam 250 kişinin çalışması öngörülmektedir. Yatırımın ekonomik ömrünün 30 yıl olacağı tahmin edilmektedir. Bu süre sonunda günün ekonomik ve ticari koşulları ile sektör ihtiyaçları doğrultusunda projenin ekonomik ömrü uzatılabilecektir. Tesiste yer alan mekanik ekipmanların bakım ve onarımının düzenli bir şekilde yapılması, gerekli durumlarda yenilenmesi halinde, projenin daha uzun yıllar hizmet verebilmesi mümkün olabilecektir. İnşaat ve İşletme Safhalarında Kullanılacak Arazi Miktarı ve Arazinin Tanımlanması Solu-Fert Kimyevi Maddeler Sanayi ve Ticaret Cemal Olgun Ve Ortakları Kollektif Şirketi tarafından gerçekleştirilmesi planlanan Kimyasal Madde ve Np/Npk Gübre Üretim Tesisi Kapasite Artışı ; İzmir ili, Menemen ilçesi, Maltepe Köyü, Panaz Mevkii, İzmir Serbest Bölgesi sınırları içerisinde, 154 ada 6 no lu parsel, 190 ada 1 no lu parsel ve 176 ada 1 no lu parselde gerçekleştirilmesi planlanmaktadır. Söz konusu parsellerin uydu görüntüsü Şekil.3 te verilmiştir. Şekil 3. Proje Alanı Uydu Görüntüsü Bahse konu parsellerin alan büyüklükleri Tablo.4 te verilmiştir. Tablo 4. Parsel Yüzölçümleri Ada-Parsel Yüzölçüm 190 Ada 1 Parsel m Ada 6 Parsel m Ada 1 Parsel m 2 8

17 I.b. Projenin yer ve teknoloji alternatifleri, proje için seçilen yerin koordinatları Planlanan Kimyasal Madde ve Np/Npk Gübre Üretim Tesisi Kapasite Artışı İzmir Serbest Bölgesi sınırları içerisinde yer alacaktır. İzmir Serbest Bölgesi avantajlarını 1 aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür: 1. Üretici Kullanıcılar için Vergi Avantajlarından Yararlanma İmkânı Üretim konulu Faaliyet Ruhsatı kapsamında faaliyet gösteren serbest bölge kullanıcılarının imal ettikleri ürünlerin satışından elde ettikleri kazançları, Avrupa Birliği üyeliğinin gerçekleşeceği yılın vergileme dönemi sonuna kadar Gelir veya Kurumlar Vergisinden istisnadır. Serbest bölgelerde üretilen ürünlerin FOB bedelinin en az %85'ini yurtdışına ihraç eden kullanıcıların istihdam ettikleri personele ödedikleri ücretler gelir vergisinden müstesnadır. Bu oran Bakanlar Kurulu tarafından yüzde 50"ye kadar indirilebilir. Üretim faaliyetinde bulunan serbest bölge kullanıcılarının, serbest bölgelerde gerçekleştirilen faaliyetlerle ilgili olarak yapılan işlemleri ve düzenlenen kağıtları damga vergisi ve harçlardan müstesnadır. 2. Orta ve Uzun Vadede Geleceği Planlayabilme İmkânı Hazır işyeri kiralayan kiracı-kullanıcı firmalar için 15 yıl, Hazır işyeri kiralayan üreticikiracı-kullanıcı firmalar için 20 yıl, Kendi işyerini inşa eden yatırımcı-kullanıcı firmalar için 30 yıl, Kendi işyerini inşa eden üretici-yatırımcı-kullanıcı firmalar için 45 yıl, süreli faaliyet ruhsatı düzenlenmektedir. Diğer taraftan, yatırımcı kullanıcılara Hazinenin özel mülkiyetinde bulunan arazi, arsa ve binalar kiralanabilir veya bunlar üzerinde 49 yıla kadar irtifak hakkı tesis edilebilir. 3. Kâr Transferi İmkânı Serbest bölge faaliyetlerinden elde edilen kazanç ve gelirler, hiç bir izne tabi olmaksızın yurt dışına veya Türkiye'ye serbestçe transfer edilebilmektedir. 4. Ticaret Kolaylığı İmkânı Serbest bölgeler ile Türkiye nin diğer yerleri arasında yapılan ticarette dış ticaret rejimi hükümleri uygulanır. Başka bir deyişle, Türkiye den serbest bölgeye satılan mallar ihracat rejimine, serbest bölgeden Türkiye ye satılan mallar ise ithalat rejimine tabi olup, serbest bölge kullanıcıları Türkiye den ihraç fiyatına (KDV siz) mal ve hizmet satın alabilirler. Diğer taraftan, serbest bölge ile diğer ülkeler ve diğer serbest bölgeler arasında dış ticaret rejimi hükümleri uygulanmaz. 1 Kaynak: 9

18 5. Gümrük Vergisi Prosedüründen Arındırılmış Ticari Faaliyet İmkânı Serbest bölgeye getirilen Türkiye veya AB menşeli ya da buralarda serbest dolaşımda bulunan malların, serbest dolaşımda bulunma statüsü değişmediğinden, Türkiye ye veya AB üyesi ülkelere girişinde gümrük vergisi ödenmez. Ayrıca üçüncü ülke menşeli malların serbest bölgeye girişinde ve bu malların Türkiye veya AB üyesi ülkeler dışındaki üçüncü ülkelere gönderilmesi halinde de gümrük vergisi ödenmez. Ancak serbest bölgeden Türkiye ye veya AB üyesi ülkelere gönderilen serbest dolaşım durumunda olmayan üçüncü ülke menşeli mallar için Ortak Gümrük Tarifesinde belirtilen oran üzerinden gümrük vergisi ödenir. 6. AB ve Gümrük Birliği Kriterlerinin Gerektirdiği Serbest Dolaşım Belgelerinin Temini İmkânı Serbest bölgeler, Türkiye-AB Gümrük Birliği nin parçası sayıldığından, bölgelerden Türkiye veya AB menşeli ürünler ile Türkiye de serbest dolaşım durumunda bulunan ürünlerin A.TR Belgesi düzenlenerek AB ye gönderilmesi mümkündür. Üçüncü ülke menşeli ürünler ise Ortak Gümrük Tarifesinde belirtilen oran üzerinden Serbest Bölge Gümrük Müdürlüğüne gümrük vergisi ödenerek serbest dolaşıma geçirildikten sonra A.TR Belgesi düzenlenerek AB ye gönderilebilir. 7. Eşitlik Prensibi Serbest bölgede sağlanan teşvik ve avantajlardan yerli ve yabancı bütün firmalar eşit olarak yararlanır. İşleticiler ve kullanıcılar, yatırım ve üretim safhalarında Bakanlar Kurulu nca belirlenecek vergi dışı teşviklerden de yararlandırılabilir. 8. Zaman Kısıtlaması Bulunmaması Mallar serbest bölgede süre sınırlaması olmaksızın kalabilir. 9. Pazar İhtiyaçlarına ve Şartlarına Göre Serbestçe Belirlenecek Ticari Faaliyet İmkânı Gümrük ve kambiyo mükellefiyetlerine dair mevzuat hükümleri ile üretici işletmelerin talepleri hariç olmak üzere, fiyat, kalite ve standartlarla ilgili olarak kamu kurum ve kuruluşlarına verilen yetkiler serbest bölgelerde uygulanmaz. 10. Gerçekçi Bir Enflasyon Muhasebesi İmkânı Serbest bölgelerdeki faaliyetlerle ilgili her türlü ödeme dövizle yapılır. 11. Yerli ve Yabancı Tüm Pazarlara Erişim İmkânı Serbest bölgelerden Türkiye ye yönelik mal satışına ve serbest bölge ile diğer ülkeler arasında yapılacak ticarete kısıtlama getirilmemiştir. Serbest bölgelerden yurt içine mal satışına, tüketim malları ve riskli mallar dışında, herhangi bir kısıtlama getirilmemiştir. 12. Azaltılmış Bürokratik Prosedür ve Dinamik İşletme Yönetimi Başvuru ve faaliyet süresince her türlü bürokrasi en aza indirilmiştir. Serbest bölgeler özel sektör şirketlerince işletilmektedir. 10

19 13. Stratejik Avantaj Serbest bölgelerimiz, AB ve Orta Doğu pazarlarının yakınında, Akdeniz, Ege ve Karadeniz deki büyük limanlara, uluslararası havaalanlarına, karayolu ağlarına, kültür, turizm ve eğlence merkezlerine yakın yerlerde kurulmuştur. 14. Her Türlü Ticari ve Sınai Faaliyete Uygun ve Ucuz Altyapı İmkânı Serbest bölgelerin altyapısı gelişmiş ülkelerdeki benzerleri ile aynı standarttadır. 15. Tedarik Zinciri İmkânlarından Yararlanma Kolaylığı Serbest bölgeler özellikle ihracata dönük üretim yapan firmalara, ara malı ve hammadde temininde, dünya fiyatları ve şartları ile kesintisiz tedarik imkânları sunmaktadır. Tüm bunlara ilaveten; İzmir ve Aliağa Limanları arasında bulunan İzmir Serbest Bölgesi nin Dünyanın en büyük limanları arasında sayılan ve inşası devam eden Çandarlı Limanı na olan yakınlığı ile lojistik avantajı artmıştır. Raylı sistem toplu taşıma aracı olan İZBAN ile Şehir Merkezi ne, Demiryoluna, Havaalanına oldukça kısa sürelerde ulaşılabilmektedir. Bölgede yatırım yapmayı isteyen firmalar farklı alternatifleri değerlendirerek yatırım yapacakları arsaların tapusuna sahip olabilmektedir. Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi ile profesyonel sağlık hizmetleri ve tecrübeli İş ve İşçi Güvenliği hizmetleri tedarik edilebilmektedir. Bölgede KDV uygulanmadığından kullanıcı firmalar uygun fiyatlı elektrik ve doğalgaz hizmetlerinden faydalanabilmektedir. Elektrik İşletmesinin İZBAŞ bünyesinde olmasıyla acil çözümler geliştirilebilmektedir. Atıklı çalışan sektörler için atıksu arıtma Tesisi Kapasite Artışı büyük bir avantaj sağlamaktadır. Söz konusu proje alanı için bahsi geçen avantajlar düşünüldüğünde alternatif arazi arayışına gidilmemiştir. Proje alanlarına ilişkin koordinatlar Tablo.4 te verilmiştir. 11

20 Tablo 5. Parsellere Ait Koordinatlar Koordinat Sırası : Sağa, Yukarı Koor. Sırası : Enlem,Boylam Datum : ED-50 Datum : WGS-84 Türü : UTM Türü : COĞRAFİ KÖŞE D.O.M. : 33 D.O.M. : 33 KOORDİNATLARI Zon : 36 Zon : 36 Ölçek Faktörü : 6 derecelik Ölçek Fak. : Pafta : F29-d3 X Y ENLEM BOYLAM 154 Ada 6 Parsel Ada 1 Parsel Ada 1 Parsel Planlanan proje alanı İzmir Serbest Bölgesi (İZBAŞ) sınırları içerisinde olup, İzmir il merkezine yaklaşık 25 km, Menemen İlçesi ne yaklaşık 11 km, Maltepe Köyü ne 1.5 km ve Villakente ise 1 km mesafededir. Proje alanına en yakın yerleşim birimlerini gösterir tablo aşağıda verilmiştir. 12

21 Tablo 6. Proje Alanının Yerleşim Yerlerine Olan Mesafeleri ve Yönleri YERLEŞIM YERI YÖNÜ MESAFESİ (km) İzmir İl Merkezi Güney 25 km Menemen İlçesi Güney-Doğu 11 m Maltepe Köyü Kuzey 1,5 km Villakent Güney 1 km Proje alanına ait uydu görüntüleri ise aşağıdaki şekillerde verilmiştir. 25 km Proje Alanı İzmir Şekil 4. Proje Alanına Ait Uydu Görüntüsü 13

22 11 km Menemen Şekil 5. Proje Alanı ve En Yakın Yerleşim Alanlarına Ait Uydu Görüntüsü-1 Maltepe Köyü 1,5 km 1 km Villakent Şekil 6. Proje Alanı ve En Yakın Yerleşim Alanlarına Ait Uydu Görüntüsü-2 14

23 BÖLÜM II PROJE YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİ

24 BÖLÜM II: PROJE YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİ Proje alanının ve önerilen proje nedeniyle etkilenmesi muhtemel olan çevrenin; nüfus, fauna, flora, jeolojik ve hidrojeolojik özellikler, doğal afet durumu, toprak, su, hava, atmosferik koşullar, iklimsel faktörler, mülkiyet durumu, kültür varlığı ve sit özellikleri, peyzaj özellikleri, arazi kullanım durumu, hassasiyet derecesi (EK-5 deki Duyarlı Yöreler Listesi de dikkate alınarak)benzeri özellikleri II.1.1. Nüfus Nüfus büyüklüğü bakımından Türkiye'nin 3. Büyük kenti olan İzmir ilinin nüfusu döneminde sürekli artış göstermiştir. Son 73 yılda Türkiye'nin nüfusu 5 kat artarken, İzmir'in nüfusu 6.3 kat artış göstermiş ve 2000 yılında 'ya yükselmiştir. Bu nüfusun 'u (%81) kentte, 'si (%19) ise kırsal kesimde yaşamaktadır. Ancak tarihli sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu ile mahalle statüsü kazanan köyler ve Büyükşehir sınırları içerisinde kalan orman köyleri ve belde belediyeleri ile birlikte şehirde yaşayan nüfus , köyde yaşayan nüfus olmuştur. Hem Ege Bölgesi hem de Türkiye değerlerinden yüksek olan İzmir in şehirleşme oranı ve nüfus yoğunluğu bu son düzenlemeyle daha da artmıştır. İlgili kanunun geçici 2. maddesine göre 50 km içinde kalan orman köyleri ve mahalle statüsü kazanan köylerle birlikte Metropol nüfusu kişi artarak 'den kişiye yükselmiştir. Köy sayısında da bir düşüş görülen İzmir ilinde son gelişmelere göre köy sayısı 582'ye inmiştir. Son değişikliğe göre İzmir nüfusunun % 83'i kentlerde, % 17'u kırsal kesimde yaşamaktadır döneminde İzmir ilinde kentte yaşayan nüfusun oranı yavaş bir artış göstermiş olup, kent nüfus oranı, 1985 yılında % 77,7'den, 2000 yılında % 81,1'e yükselmiştir. Son çıkarılan kanun ile bu oran % 2 artış göstererek % 83'e ulaşmıştır. Büyükşehir Belediye sınırları içerisinde önceden 9 ilçe yer alırken, son düzenlemeyle bu sayı 19'a çıkmıştır. Büyükşehir'i oluşturan ilçe merkezlerinden en fazla nüfusa sahip ilçe merkezi ile Konak, en az nüfusa sahip olan ilçe merkezi ile Güzelbahçe'dir. Büyükşehir dışında kalan 9 ilçeden, kent nüfusu en fazla olan Ödemiş, en az olanı Karaburun ilçesidir. İzmir ilçeleri arasında nüfus yoğunluğu en fazla olan ilçe kişi ile Konak, en az olan ilçe 28 kişi ile Karaburun'dur. İzmir ilinde çalışan nüfusun ekonomik faaliyet alanlarına göre dağılımı incelendiğinde, tarım kesiminde çalışanların zaman içinde oransal olarak gerilediği, buna karşılık, sanayi ve özellikle de hizmet sektöründe çalışan nüfusun arttığı gözlenir. Nitekim 1980 yılında tarım kesiminin, çalışan nüfus içindeki payı % 37,4 ile ilk sırayı alırken, bu oran 2000 yılında % 28,5'e gerilemiştir. 1980'de % 35,5'lik paya sahip olan hizmet sektörü ise % 45,5 ile ilk sırayı almaktadır. Çalışan nüfus içinde, sanayi kesiminin aldığı pay ise oransal olarak çok daha az artış sergilemiştir. 1980'de ilde istihdam edilen nüfusun % 20.1 i sanayi sektöründe çalışırken, 2000 yılında bu oran, % 20.6 olarak gerçekleşmiştir. TÜİK Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemine göre İzmir İlinin ve Menemen İlçesinin nüfus bilgileri Tablo.6 ve ve Tablo.7 de sunulmuştur. Tablo 7. İzmir İli nin Yılı Nüfus Bilgileri 2 YILLAR TOPLAM Kaynak:TÜİK, 15

25 Tablo 8. Menemen İlçesi Nüfus Bilgiler 3 YILLAR II.1.2. Flora ve Fauna II Flora TOPLAM Flora deyince belirli bir yerde veya coğrafi bölgede yetişen çeşitli taksonomik sınıfta, yani cins, tür alttür, vb. bütün bitkilerin listesi anlaşılır. Vejetasyon ise herhangi bir coğrafi bölgenin bir kesimi üzerinde yaşama koşulları birbirine benzeyen bitkilerin özellikle odunlu bitkilerin bir arada toplanma şeklidir. Yapılacak arazi çalışmalarında tür tespiti için çiçekli bitki örnekleri toplanarak, kurutulmuş ve bilimsel materyal (Herbaryum) haline getirilecektir. Toplanan ve kurutulan bitki örnekleri Flora of Turkey And The East Aegean Islands adlı kaynaktan elde edilen bulgularla teşhis edilecek olup alana yakın, alan ile aynı ekolojik özellikleri gösteren bitki türlerinden de literatürden araştırma yapılarak inceleme alanı ve yakın çevresinin flora tablosu oluşturulacaktır. Flora başlığı oluşturulurken, Floraya ilişkin endemizm ve tehlike sınıfları Prof. T. Ekim ve arkadaşlarının hazırlamış olduğu "Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı (Red Data Book of Turkish Plants, 2000) adlı esere göre değerlendirilecektir. Yeni kategorilere göre bitki taksonları aşağıdaki kriterler göz önüne alınarak sınıflandırılacak ve alınacak olan ÇED Raporu Formatına göre hazırlanan ÇED Raporunda detaylı şekilde yer verilecektir. II Fauna Canlılar alemindeki omurgalı hayvanlar faunası, sistematik olarak 4 büyük sınıf altında toplanır. Bunlar iki yaşamlılar, sürüngenler, kuşlar ve memeli hayvanlardır. Fauna türleri mevsimsel değişiklikler göstermekte olup, bir alanın fauna envanterinin belirlenmesi birkaç yıl sürebildiğinden fauna listelerinde verilen türler; arazi çalışmasının yanı sıra, yöre halkının gözlem ve duyumları, bölgenin biyotop özellikleri, mevcut yayılma alanları ve geçerli biyo coğrafya kuralları göz önüne alınarak hazırlanmıştır. Proje çalışma alanı ve yakın çevresi fauna envanterinin; gerek yerinde incelemeler ve gerekse literatür araştırmaları ile ortaya konulması bu bölümün ana amacını oluşturmaktadır. Belirtilen amaç doğrultusunda; fauna türlerinin büyük kısmı, bölgede yapılmış literatür çalışmaları kontrol edilerek ve uygun habitatlarda bulunabilme durumlarına göre tespit edilmiştir. Hayvan türlerinin tespitinde tercihlerine uygun habitatların varlığından ve hayvanlara ait yuva-yavru-ayak izi (özellikle kuş ve makro memeli türlerinin tanımlanmasında), dışkı ve besin artığı (özellikle, memelilerin tanımlanmasında) kalıntılardan yararlanılacaktır. Faaliyet alanı ve çevresinde bulunan fauna türleri belirlenirken, fauna türleri ve bunlarla ilgili bilgiler ve yerel durumu çok daha iyi yansıtabilen (Habitatları, Koruma kategorileri) Prof. Dr. Ali Demirsoy un "Türkiye Omurgalı Faunasının Sistematik ve Biyolojik Özelliklerinin Araştırılması ve Koruma Önlemlerinin Saptanması" ile ilgili "Memeliler" "Sürüngenler" ve "Amfibiler" isimli çalışmalarından tespit edilip ÇED Raporunda yer verilecektir. 3 Kaynak:TÜİK, 16

26 II.1.3. Jeolojik ve Hidrojeolojik Özellikler ile Doğal Afet Durumu Genel Jeoloji İzmir ili ve yakın dolayında İnceleme alanında Paleozoyik yaşlı metamorfikler, Mesozoyik yaşlı melanj ve Senozoyik yaşlı karasal tortul kaya birimleri ve bu eski birimler üzerinde yer yer yama şeklinde güncel alüvyon ve yamaç molozu birikimleri görülmüştür. İzmir ve yakın dolayında yapılan ayrıntılı jeolojik harita alımı ve stratigrafi kesiti ölçümüyle, inceleme alanında izlenen jeolojik birimlerin gençten yaşlıya doğru istifi Tablo 8 de sunulmuştur. Tablo 9. İnceleme Alanı Jeolojik Birimlerin Gençten Yaşlıya Doğru İstifi KUVATERNER Qym: Yamaç molozu Qal: Alüvyon SENEZOYİK NEOJEN MESOZOYİK (Kratese) Miyosen(üst) Miyosen(orta) Vişneli formasyonu; Torbalı-Kemalpaşa ve çevresinde geniş alanlarda yüzlek veren birimler çakıltaşı, kumtaşı, kiltaşı ve kireç taşlarından oluştuğu belirlenmiştir.(baba ve Sözbilir,2001) Yaklaşık m kalınlığı olduğu sanılan bu birimler genelde kahve renkli, yeşilimsi, yumuşak topoğrafik yapılarıyla kolayca tanınabilirler. Kesmedağı formasyonu; Çalışma alanında, Senozoyik alt dokanağı diskordans düzlemine karşılık gelen Kesme dağı Formasyonu (Tmk) ile başlar. Litolojik olarak genellikle kızıl renkli karasal çakıl taşı, kumtaşı, kiltaşı, killi kireçtaşı ve travertensi kireçtaşı merceklerinden oluşur. İçerisinde kömürleşmiş bitki kalıntılarına da rastlanan bu birimin yaşı Alt-Orta Miyosen olarak belirlenmiştir (Akdeniz ve diğ.,1986). Bornova karmaşığı; İnceleme alanı içinde yer alan en yaşlı kayaçlar Üst Kretase-Paleosen yaşlı Bornova karmaşığı yer alır. Bornova karmaşığı, güneyde Seferihisar-Doğanbey den başlayıp KKD ya doğru İzmir Körfezi ne kadar uzanan bir dağ sırasında yüzeylenmektedir. Aynı birim İzmir in daha kuzeydoğusunda Bornova çevresinde yeniden yüzeylenmekte ve Manisa, Akhisar, Sındırgı ve Balıkesir e kuzeye ilerledikten sonra KD ya Ankara ya kadar uzanan bir kuşakta yayılmaktadır (Aksoy,2001). Karmaşığın matriksi fliş fasiyesinde kırıntılı kayalar, mikritik kireçtaşı mercekleri ile yer yer mafik volkanitler meydana gelmiştir ve bu birim farklı büyüklükte platform türü kireçtaşlarından yapılı bloklar içermektedir (Erdoğan, 1990). Bornova karmaşığı içerisinde gözlenen gri, beyaz renkteki kireçtaşları ise genellikle merceksel dağılım göstermektedirler (Yılmazer, 1989). Detaylı jeolojik bilgilere ve jeolojik haritalara ÇED Raporu içerisinde yer verilecektir. 17

27 Tektonik Proje alanı İzmir kenti ve yakın çevresinde deprem kaynağı olabilecek on üç adet fay haritalamışlardır. Bu fayları, aktiviteleri açısından diri fay, olasılı diri fay ve çizgisellik olmak üzere üç kategoriye ayırmışlardır. Haritalanan faylardan sekiz tanesinin Holosen (son yıl) aktivitesi belirlenmiş olup diriliklerinin kesin olduğunu belirtmişlerdir (İzmir, Tuzla, Gülbahçe, Seferihisar, Manisa, Kemalpaşa, Dağkızılca ve Gediz Grabeni ana sıyrılma fayının batı bölümü). Diri fay kategorisinde haritalanmış fayları bölgede yüzey yırtılmasına yol açabilecek, yıkıcı özellikte büyük deprem üretme potansiyeli en yüksek olan faylar olarak betimlemişlerdir. Proje alanına ait diri fay haritası Şekil 7 de sunulmuştur. Şekil 7. Proje Alanı Ve Çevresi Diri Fay Haritası 4 Doğal Afet Durumu Depremsellik Proje alanı, Mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığı nın Türkiye Deprem Bölgeleri Haritası na göre 1. Derece deprem bölgesi içerisinde yer almaktadır. İzmir iline ait depremsellik haritası Şekil 8 de verilmiştir. 4 Kaynak: MTA,

28 Proje Alanı Şekil 8. İzmir İli Depremsellik Haritası 5 Proje kapsamındaki tüm inşaat çalışmaları; Mülga Bayındırlık İskan Bakanlığı nın tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik ve bu Yönetmelikte değişiklik yapılmasına dair tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yönetmelik hükümlerine uygun olarak yapılacaktır. Hidrolojik ve Hidrojeolojik Özellikler Proje alanında yer alan jeolojik birimler litolojik ve yapısal özelliklerine göre farklı geçirgenliktedirler. Proje alanı ve çevresindeki stratigrafik istifte yer alan jeolojik birimlerin detaylı hidrojeolojik özelliklerine ÇED raporunda yer verilecektir. Proje Alanı ve Çevresi Mevcut Su Kullanım Durumu, Planlanan ve Mevcut Sulama Tesisleri Şekil 9 da verilmiştir. 5 Kaynak: deprem.gov.tr 19

29 Şekil 9. Proje Alanı ve Çevresi Mevcut Su Kullanım Durumu, Planlanan ve Mevcut Sulama Tesisleri II.1.4. Atmosferik Koşullar ve İklimsel Özellikleri İzmir ili Orta Enlem kuşağında, denizsel etkilere açık, iç deniz özelliği gösteren körfez yapısı ile Kıyı Ege şeridinin tektonik özelliğine göre iklimsel karakter göstermektedir. Orta Enlem kuşağında yer alması ve kıyı şehri olması nedeni ile Akdeniz iklimi karakteri hakimdir. Yazlar sıcak ve kurak, kışlar ılık ve bol yağışlı, bahar ayları ise geçiş özelliği gösterir. Güneşlenme potansiyeli yüksektir. Rüzgâr durumu denize açık kıyı şeridi ve farklı topografik yapıları bir arada bulundurması nedeni ile önemli bir potansiyel oluşturmaktadır. İzmir ilinde tipik Akdeniz iklimi egemendir. İlde bir yılda hava sıcaklığı sıfırın altında 10 günden uzun sürmemektedir. Senenin yaklaşık 100 gün ise 30 derecenin üzerinde yaşanmaktadır. Kar yağışı ve don nadir görülmektedir. Senelik yağış miktarı mm arasındadır. Kara ve denizin gece-gündüz arasındaki ısınma ve soğuma farkından meydana gelen bu rüzgâr yalnızca bu ile özgüdür. Yıllık ortalama deniz suyu sıcaklığı 18,5 C'dir. 20

30 İzmir İli ve Menemen İlçesine ait daha geniş meteorolojik bilgi, ÇED Raporu nda verilecektir. II.1.5. Arazi Kullanım Durumu ve Toprak Özellikleri Proje alanı İzmir Serbest Bölgesi içerinde yer almakta olup yakın çevresinde sanayi kuruluşları yer almaktadır. Bahse konu projenin üç parsel üzerinde gerçekleştirilmesi planlanmaktadır. Proje alanlarına ait uydu görüntüsü Şekil.3 te verilmiştir. Tesis alanlarından 154 ada 6 numaralı parsel ( m 2 ) ve 190 ada 1 numaralı parsel ( m 2 ) üzerinde herhangi bir yapılaşma söz konusu değildir. 176 ada 1 numaralı parsel ( m 2 ) üzerinde ise tapu devir işleminden kalmış olan bina revize edilerek proje için uygun hale getirilecektir. İnşaat çalışmalarına ilişkin detay bilgi ÇED Raporu nda sunulacaktır. Şekil 5. Proje Alanlarına Ait Uydu Görüntüsü Proje alanının arazi varlığının gösterildiği ayrıntılı harita çalışmaları ÇED Raporu nda sunulacaktır. II.1.6. Mülkiyet Durumu Bahse konu tesisin, İzmir Serbest Bölgesi, 154 ada 6 parsel, 190 ada 1 parsel ve 176 ada 1 parsel üzerinde yer alması planlanmaktadır. Söz konusu 154 ada 6 parsel ( m 2 ), 190 ada 1 parsel ( m 2 ) ve 176 ada 1 parsel ( m 2 ) proje sahibi firmaya ait olup parsellere ait tapu belgeleri ekte verilmiştir. (Bkz: Ek-5) II.1.7. Kültür Varlığı ve Sit Özellikleri, Peyzaj Özellikleri, Arazi Kullanım Durumu ve Hassasiyet Derecesi Proje alanı İzmir Serbest Bölgesi sınırları içerisinde yer aldığından, proje alanı içerisinde herhangi bir kültür varlığı, mimari ve arkeolojik miras yer almamaktadır. 21

31 Projenin inşaat ve işletme aşamasında herhangi bir kültür ve tabiat varlığına rastlanıldığında en yakın müze müdürlüğüne veya Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü ne haber verilerek çalışmalar yürütülecektir. Proje Alanı ve yakın çevresinin Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği'nin EK V Duyarlı Yöreler Listesi dikkate alınarak yapılan değerlendirmesi aşağıdaki gibidir. Milli Parklar: Türkiye de 40 adet Milli Park bulunmaktadır. Şekil 6. Türkiye deki Milli Parklar 6 Projenin gerçekleşeceği İzmir İli sınırları içinde Milli Park bulunmamaktadır. Proje alanına en yakın milli park, yaklaşık 40 km mesafede Manisa İli sınırları içinde yer alan Sipil Dağı Milli Parkıdır. 40 km Şekil 7. Proje Alanı ve Spil Dağı Milli Parkını Gösterir Uydu Görüntüsü 6 Kaynak: 22

32 Tabiat Parkları: Projenin gerçekleştirileceği İzmir İli sınırları içinde 10 adet tabiat parkı bulunmaktadır. Tablo 10. İzmir İli Sınırlarında Yer Alan Tabiat Parkları 7 No İli İlçesi Bölge Müdürlüğü Adı Alanı (Ha) Tarihi Proje Alanına Mesafesi 23 İzmir Selçuk 4. Bölge Müdürlüğü (Manisa) Meryemana km 25 İzmir Karşıyaka 4. Bölge Müdürlüğü (Manisa) Örnekköy km 102 İzmir Karşıyaka 4. Bölge Müdürlüğü (Manisa) Yamanlardağı km 103 İzmir Seferihisar 4. Bölge Müdürlüğü (Manisa) Ekmeksiz Plajı km 104 İzmir Karşıyaka 4. Bölge Müdürlüğü (Manisa) Karagöl km 105 İzmir Buca 4. Bölge Müdürlüğü (Manisa) Efeoğlu km 106 İzmir Menderes 4. Bölge Müdürlüğü (Manisa) Gümüldür km 107 İzmir Seferihisar 4. Bölge Müdürlüğü (Manisa) Gümüşsuyu km 108 İzmir Bornova 4. Bölge Müdürlüğü (Manisa) Çiçekli km 109 İzmir Çeşme 4. Bölge Müdürlüğü (Manisa) Tanay km Proje alanı ve yakın çevresinde tabiat parkı bulunmamaktadır. Proje alanı ve tabiat parklarını gösterir uydu görüntüleri aşağıdaki şekillerde verilmiştir. 84 km Şekil 8. Proje Alanı ve Meryemana Tabiat Parkını Gösterir Uydu Görüntüsü 7 Kaynak: Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, 23

33 Şekil 9. Proje Alanı ve Tabiat Parklarını Gösterir Uydu Görüntüsü-2 Tabiat Anıtları: Projenin gerçekleştirileceği İzmir İli sınırları içinde 11 adet tabiat anıtı bulunmaktadır. Proje alanı ve yakın çevresinde tabiat anıtı bulunmamaktadır. İzmir ili sınırlarında yer alan tabiat anıtlarının özellikleri ve proje alanına yaklaşık mesafeleri aşağıdaki tabloda verilmiştir. Tablo 11. İzmir İli Sınırlarında Yer Alan Tabiat Anıtları 8 No İli Bölge Müdürlüğü Adı Alanı (Ha) Tarihi Proje Alanına Mesafesi 10 İzmir 4. Bölge Müdürlüğü (Manisa) Anadolu Kestanesi km 11 İzmir 4. Bölge Müdürlüğü (Manisa) Taşdede Pırnal Meşesi km 13 İzmir 4. Bölge Müdürlüğü (Manisa) Kunduracı Çınarı km 20 İzmir 4. Bölge Müdürlüğü (Manisa) Teos Menengici km 28 İzmir 4. Bölge Müdürlüğü (Manisa) Ovacık Köyü Anadolu Kestanesi km 42 İzmir 4. Bölge Müdürlüğü (Manisa) Yemişci Çınarı km 43 İzmir 4. Bölge Müdürlüğü (Manisa) Yarendere Fıstıkçamı km 44 İzmir 4. Bölge Müdürlüğü (Manisa) İlk Kurşun Çınarı km 45 İzmir 4. Bölge Müdürlüğü (Manisa) Fıstıkçamı km 55 İzmir 4. Bölge Müdürlüğü (Manisa) Kadınlar Kuyusu Koca Menengici km 100 İzmir 4. Bölge Müdürlüğü (Manisa) Dede menengici km Tabiatı Koruma Alanları: Projenin gerçekleştirileceği İzmir İli sınırları içinde tabiatı koruma alanı bulunmamaktadır. 8 Kaynak: Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, 24

34 Yaban Hayatı Koruma Alanları: Projenin gerçekleştirileceği İzmir İli sınırları içinde MAK kararlarına göre 2 adet yaban hayvanı geliştirme sahası bulunmaktadır. 1-Bayındır Ovacık ve Arpadağ Ormanları Yaban Hayatı Geliştirme Sahası: yılında ilan edilmiştir m 2 alana sahiptir. Alanda karaca cinsi izlenmektedir. Proje alanına yaklaşık 68 km mesafededir. 2-Selçuk-Gebekirse Gölü Yaban Hayatı Geliştirme Sahası: tarih ve sayılı Resmi Gazete de ilan edilmiştir m 2 alana sahiptir. Alanda su kuşları izlenmektedir. Proje alanına yaklaşık 76 km mesafededir. İzmir il sınırlarında MAK kararlarına göre ayrıca 3 adet Yaban Hayvanı Yerleştirme sahası bulunmaktadır. 1-Ödemiş İlçesi (A) ; Doğusu: Leblebiciler Tepe, Bayırlı Köyü, Gölcük yolu, Kuzeyi: Ödemiş-Gölcük yolu, Batısı: Erenler Tepe, Çağlayan Köyü ve Dolaylar Köyü, Güneyi: İncirlipınar Mah, Zeytinlik Mahallesi. Proje alanına yaklaşık 99 km mesafede yer almaktadır. (B); Doğusu: Aşılık Çayı Kuzeyi: Ovakent-Bademli- Pirinççi-Bıçakçı Köy Yolu Batısı: Ovakent-Karıncalı Tepe Orman Yolu Güneyi: Karıncalı Tepe-Uççayır mevkii. Proje alanına yaklaşık 113 km mesafede yer almaktadır. 2-Tire İlçesi; Doğusu: Armutlu köyü, Topalak Köyü, Köle Tepesi, Kuzeyi: Balıkayası Tepesi, Kocaağız Tepesi, Batısı: Teke sivrisi tepesi, Hacı Gediği, Güneyi: Uzgür Çayı. Proje alanına yaklaşık 92 km mesafede yer almaktadır. 3-Konak İlçesi; Doğusu: İkitaş Tepe, Karabelen Tepe, Çatalkaya Tepe, Akçakaya Tepe, Kuzeyi: Delice Tepe-İkitaş Tepe, Batısı: Başalan Tepe, Istapa Tepe, Kapaklı Tepeleri, Güneyi: Kapaklı Tepeleri, Karaçam Dere, Çatalkaya. Proje alanına yaklaşık 30 km mesafede yer almaktadır. 25

35 Şekil 10.İzmir İli Ava Açık ve Kapalı Alanlar Haritası 9 Sulak Alanlar: Türkiye de 14 ü Ramsar Alanı olmak üzere 135 adet uluslararası öneme sahip sulak alan bulunmaktadır. İzmir İli sınırları içinde 1 adet Ramsar Alanı bulunmaktadır. Gediz Deltası: tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak Ramsar Alanı ilan edilmiştir. İzmir in 25 km kuzeybatısında, Gediz Nehri nin eskiden denize döküldüğü yerde, tuzlu ve tatlı su bataklıkları, koylar, tuzlalar ve dört lagünden oluşan geniş bir kıyı sulak alanıdır. Çamaltı Tuzlası veya İzmir Kuş Cenneti isimleriyle de ünlüdür. Gediz Deltası sulak alan ekosistemi temel olarak kuzeyden güneye doğru Kırdeniz Lagünü, Homa Lagünü, Çamaltı Tuzlası, Çilazmak Lagünü, Ragıppaşa Dalyanı ve kuzey Gediz Deltası nı meydana getiren tatlı su ve tuzlu su çayırlıklarından oluşmaktadır. Proje alanı Gediz Deltasına yaklaşık 4 km mesafededir. 9 Kaynak: MAK,

36 Şekil 11. Gediz Deltası Ramsar Alanı ve Proje Alanını Gösterir Uydu Görüntüsü İzmir ilinde 3 adet sulak alan bulunmaktadır. Alaçatı Kıyı Ekosistemi: Proje alanına yaklaşık 58 km mesafededir. Şekil 12. Alaçatı Kıyı Eekosistemi Sulak Alanı ve Proje Alanını Gösterir Uydu Görüntüsü Gölcük Gölü: Proje alanına yaklaşık 100 km mesafededir. 27

37 Şekil 13. Gölcük Gölü Sulak Alanı ve Proje Alanını Gösterir Uydu Görüntüsü Küçükmenderes Deltası: Proje alanına yaklaşık 76 km mesafededir. Şekil 14. Küçükmenderes Deltası Sulak Alanı ve Proje Alanını Gösterir Uydu Görüntüsü Yaban Hayatı Koruma Alanları: Kuş Cenneti (Homa Dalyanı) Yaban Hayatı Koruma Sahası: İzmir Kuş Cenneti; İzmir in 25 km kuzeybatısında, Gediz Nehrinin eskiden döküldüğü yerde, tuzcul ve tatlı su bataklıkları, koylar, tuzlalar ve lagünlerden (dalyan) oluşan ha lık Gediz Deltası içinde 8000 ha alanı kapsayan geniş bir kıyı sulak alandır. Proje alanına yaklaşık 4 km mesafededir. 28

38 Gebekirse Gölü Yaban Hayatı Koruma Sahası: İzmir ili, Selçuk ilçesi, Zeytinköy de bulunmaktadır. Proje alanına yaklaşık 76 km mesafededir. Bayındır-Ovacık Arpadağ Ormanları Yaban Hayatı Koruma Sahası: İzmir ili, Bayındır ilçesi, Ovacık köyü ve yaylası içinde karaçam ve kestanelik alan üzerine kurulmuştur. Proje alanına yaklaşık 68 km mesafededir. Karaada (Eşek Adası) Yaban Hayatını Koruma Sahası: İzmir ili, Çeşme ilçesi, Karaburun yarımadaları arasında bulunan Karaada 1994 yılında Yaban Hayatını Koruma sahası olarak tescil edilmiştir. Proje alanına yaklaşık mesafesi 35 km dir. Kültür Varlıkları, Tabiat Varlıkları, Sit ve Koruma Alanları: Proje alanında kültür varlıkları, tabiat varlıkları, sit ve koruma alanları bulunmamaktadır. Proje alanı İzmir Serbest bölgesi içinde yer almaktadır. Boğaziçi Kanununa Göre Koruma Altına Alınan Alanlar: Proje alanında Boğaziçi Kanuna Göre koruma altına alınmış alanlar bulunmamaktadır. Biyogenetik Rezerv Alanları, Biyosfer Rezervleri: Proje alanında tohum bahçesi, tohum meşceresi ve gen sahaları (gen koruma alanları, klon parkları, gen sahaları) bulunmamaktadır. Özel Çevre Koruma Bölgeleri: Türkiye de 15 adet ÖÇK Bölgesi bulunmaktadır. Şekil 15. Türkiye deki ÖÇK Alanları 10 İzmir ili sınırları içinde 1 adet ÖÇK alanı bulunmaktadır yılında Akdeniz Foklarının (Monachus monachus) Foça da en sık kullandıkları alan olan Orak Adası-Siren Kayalıkları koruma alanı ilan edilmiştir. 10 Kaynak: T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü, Özel Çevre Koruma Bölgeleri,. 29

39 Şekil 16. Foça ÖÇK Alanı 11 Proje alanı Foça ÖÇK alanına yaklaşık 15 km mesafede bulunmaktadır. İçme ve Kullanma Su Kaynakları İle İlgili Koruma Alanları: İzmir ilinde 12 adet baraj bulunmaktadır. Barajların özellikleri aşağıdaki tabloda verilmiştir. Tablo 12.İzmir İlinde Yer Alan Barajlar, Kullanım alanları ve Proje Alanına Uzaklıkları 12 Baraj ve HES Tesisinin Sıra No İlçesi Amacı Adı Proje Alanına Yaklaşık Mesafesi 1 Beydağ Beydağ Sulama 123 km 2 Kestel Bergama Sulama + Taşkın 61 km 3 Balçova Balçova İçme ve Kullanma Suyu 24 km 4 Güzelhisar Aliağa İçme ve Endüstri Suyu + Sulama 24 km 5 Ürkmez Seferihisar Sulama ve İçme 58 km 6 Seferihisar Seferihisar Sulama 43 km 7 Tahtalı Menderes İçme ve Sulama 51 km 8 Alaçatı Çeşme İçme Suyu 58 km 9 Kavakdere Seferihisar Sulama + Taşkın 48 km 10 Yortanlı Bergama Sulama 75 km 11 Çaltıkoru Kınık Sulama 78 km 12 Burgaz (Zeytinova) Bayındır Sulama 82 km 11 Kaynak: T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü, Özel Çevre Koruma Bölgeleri. 12 Kaynak: DSİ 2. Bölge Müdürlüğü, 30

40 Şekil 17. İzmir İlinde Yer alan Barajlar 13 Tablo 13. İzmir İlinde Yer Alan Göletler, Özellikleri ve Proje Alanına Uzaklıkları 14 Sıra No Adı İli Amacı Proje Alanına Yaklaşık Mesafesi 1 İzmir-Karaburun Mordoğan Göleti İzmir Sulama + İçme suyu 34 km 2 İzmir-Menderes Ataköy Göleti İzmir Sulama + İçme suyu 60 km 3 İzmir-Dikili Harputlu Göleti İzmir Sulama 45 km 4 İzmir Foça Arpaçay Göleti İzmir Sulama 10 km 5 İzmir Aliağa Yenişakran Göleti İzmir sulama 34 km 6 İzmir Menemen Süleymanlı Göleti İzmir Sulama 22 km 7 İzmir-Tire Yenişehir Göleti İzmir Sulama 104 km Turizm Alan ve Merkezleri 2634/4957 Sayılı Turizm Teşvik Kanunu Uyarınca Bakanlar Kurulunca ilan edilen İzmir İli Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Alanları ve Turizm Merkezleri aşağıda verilmiştir. 1- İzmir Alaçatı T.M. ( R.G:6 Eylül Sayı: 17804) 2- İzmir Çeşme Altınkum T.M. ( R.G:7 Aralık Sayı: 18951) 3- İzmir Selçuk Pamucak T.M. ( R.G:7 Aralık Sayı: 18951) 4- İzmir Seferihisar T.M. ( R.G:7 Aralık Sayı: 18951) 5- İzmir Çeşme Paşa Limanı Kültür ve Turizm Koruma Ve Gelişim T.M. (R.G: Sayı: 25692) 6- İzmir Selçuk Pamucak II nolu T.M.( R.G:9 Nisan Sayı: 19426) 7- İzmir İnciraltı T.M. Tevsii ( R.G: 20 Eylül Sayı: 20997) 8- İzmir Balçova Termal T.M. Tevsii ( R.G: 17 Şubat Sayı: 22205) 9- İzmir Özdere Kesre T.M. ( R.G:7 Ekim Sayı: 23133) 10-İzmir Çeşme Alaçatı T.M. ( R.G:12 Ekim Sayı: 25964) 11-İzmir Dikili-Bademli Termal Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgesi T.M. (R.G: 16 Ocak Sayı: 26378) 13 Kaynak: DSİ Barajlar Uygulaması, Eylül, Kaynak: DSİ 2. Bölge Müdürlüğü, Eylül,

41 12- İzmir Seferihisar Doğanbey Termal Turizm Merkezi Sınır Genişletmesi (R.G:16 Ocak Sayı: 26378) 13- İzmir Bergama Alianoi Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim T.M. (R.G:16 Ocak Sayı: 26378) 14-İzmir Çeşme Reisdere Turizm Merkezi (R.G:13 Nisan Sayı: 26815) Proje alanı serbest bölgede kalmakta olup, turizm alanları içinde kalmamaktadır. 32

42 BÖLÜM III PROJENİN İNŞAAT VE İŞLETME AŞAMASINDA ÇEVRESEL ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER

43 BÖLÜM III: PROJENİN İNŞAAT VE İŞLETME AŞAMASINDA ÇEVRESEL ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER III.a. Projenin Çevreyi etkileyebilecek olası sorunların belirlenmesi, kirleticilerin miktarı, alıcı ortamla etkileşimi, kümülatif etkilerin belirlenmesi Planlanan Kimyasal Madde ve Np/Npk Gübre Üretim Tesisi Kapasite Artışı projesinin arazi hazırlık ve işletme aşamalarından kaynaklı olarak çevresel etkilerin oluşması beklenmektedir. Söz konusu projenin çevresel etkileri arazi hazırlık ve inşaat aşamaları ile işletme aşaması olmak üzere iki başlık halinde hazırlanmıştır. Bu kapsamda projenin arazi hazırlık aşamasında kullanılacak olan alan ve işletme aşamasında kullanılacak alan tanımları ve olası çevresel etkiler aşağıdaki bölümlerde açıklanmıştır. III.a.1. Doğal Kaynakların Kullanımı Planlanmakta olan Kimyasal Madde ve Np/Npk Gübre Üretim Tesisi Kapasite Artışı projesinin arazi hazırlık, inşaat ve işletme aşamasında çalışacak personellerden kaynaklı su kullanımı söz konusu olacaktır. İnşaat aşamasında çalışacak personelin 5,25 m 3 /gün olarak hesaplanan içme suyu ihtiyacı özel firmalardan satın alınacak damacanalar ile karşılanacak olup, personelin kullanma suyu ihtiyacı ile inşaat aşamasında proje alanında meydana gelebilecek tozumayı önlemek amacıyla sulama için kullanılacak 10 m 3 /gün su, İzmir Serbest Bölgesi nin mevcut su şebekesinden temin edilecektir. Tesiste proses kapalı olup endüstriyel nitelikli atıksu oluşumu gerçekleşmeyecektir. III.a.2. Kirleticilerin Miktarı, (Atmosferik Şartlar İle Kirleticilerin Etkileşimi) Çevreye Olabilecek Sorunların Belirlenmesi ve Çevresel Etkilerin Minimizasyonu III.a.2.1. Mevcut Durumun Tespitine Yönelik Çalışmalar Planlanan Kimyasal Madde ve Np/Npk Gübre Üretim Tesisi Kapasite Artışı, İzmir İli, Menemen ilçesi, Maltepe Köyü, Panaz Mevkii, İzmir Serbest Bölgesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Söz konusu alan ile ilgili olarak hali hazırda 1/ ölçekli Topoğrafik Harita çalışması gerçekleştirilmiş ve Ek.3 te verilmiştir. Bu aşamadan sonra söz konusu alanın mevcut durumunun ortaya konulması adına; Arazi Varlığı Haritası, Jeolojik Haritalar ve alan içerisinde flora ve fauna çalışması gerçekleştirilecektir. Söz konusu konular hakkında detaylı bilgiler ise ÇED Raporunda sunulacaktır. III.a.2.2. Su Kullanımı ve Atıksu Planlanmakta olan Kimyasal Madde ve Np/Npk Gübre Üretim Tesisi Kapasite Artışı projesi kapsamında gerekli olan su miktarları, nasıl temin edileceği ve oluşacak olan atıksuların nasıl bertaraf edileceği inşaat ve işletme aşamaları olmak üzere iki başlık altında incelenecektir. 33

44 İnşaat Aşaması Kimyasal Madde ve Np/Npk Gübre Üretim Tesisi Kapasite Artışı projesinin inşaat aşamasında 35 kişinin çalışması öngörülmektedir. Kişi başına kullanılacak günlük içme ve kullanma suyu miktarı 150 lt/kişi-gün (15) olduğundan toplam kullanılacak su miktarı; Personelin su kullanım miktarı = (Kişi başına su kullanım mik.) x (personel sayısı) Personel su kullanım miktarı = 150 lt/gün x 35 kişi = lt/gün = 5,25 m 3 /gün olacaktır. Kullanılacak suyun % 100 ünün atık su olarak döneceği kabulüyle projenin inşaat aşamasında oluşacak evsel nitelikli atık su miktarı 5,25 m 3 /gün olacaktır. İnşaat çalışmaları esnasında çalışacak olan personelin idari ve sosyal gereksinimleri, İzmir Serbest Bölgesi içerisinde karşılanacaktır. İnşaat aşamasında oluşacak evsel nitelikli atıksular proje alanının yer aldığı İzmir Serbest Bölgesi nin mevcut alt yapı sistemine verilerek bertaraf edilecektir. Bunun dışında inşaat aşamasında tozumayı önlemek için arazözle sulama yapılacaktır. Söz konusu sulama çalışmaları için de yaklaşık 10 m 3 /gün su kullanılacağı tahmin edilmektedir. Kullanılacak olan su İzmir Serbest Bölgesi mevcut su şebekesinden karşılanacaktır. Projenin inşaat aşamasında oluşacak sıvı atıkların bertarafı sırasında tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği ndeki ( tarih ve sayılı RG ve tarih ve sayılı RG ile değişik) tüm hususlara uyulacaktır. İşletme Aşaması Kimyasal Madde ve Np/Npk Gübre Üretim Tesisi Kapasite Artışı projesinin işletme aşamasında 100 kişinin çalışması öngörülmektedir. Kişi başına kullanılacak günlük içme ve kullanma suyu miktarı 150 lt/kişi-gün (16) olduğundan toplam kullanılacak su miktarı; Personelin su kullanım miktarı = (Kişi başına su kullanım mik.) x (personel sayısı) Personel su kullanım miktarı = 150 lt/gün x 250 kişi = litre/gün = 37,50 m 3 /gün olacaktır. Kullanılacak suyun % 100 ünün atık su olarak döneceği kabulüyle projenin işletme aşamasında oluşacak evsel nitelikli atık su miktarı 37,50 m 3 /gün olacaktır. İşletme aşamasında çalışacak olan personelin idari ve sosyal gereksinimleri İzmir Serbest Bölgesi içerisinde karşılanacaktır. İşletme aşamasında; tesiste proses kapalı olup endüstriyel nitelikli atık su söz konusu olmayacaktır. 15 Kaynak: Su Temini ve Atık su Uzaklaştırılması Uygulamaları İTÜ , Prof. Dr.Dinçer TOPACIK, Prof. Dr. Veysel EROĞLU) 16 Kaynak: Su Temini ve Atık su Uzaklaştırılması Uygulamaları İTÜ , Prof. Dr.Dinçer TOPACIK, Prof. Dr. Veysel EROĞLU) 34

45 Yapılması planlanan tesiste proses kapalı olup endüstriyel nitelikli atık su oluşumu bulunmamaktadır. Ancak genel bakım sırasında evaporatör ve kristalizatör ünitelerinden çıkabilecek atık su içerisinde bulunabilecek (max. 50 mg/l Cl-, max 37 mg/l K+, max 45 mg/l NO3+ ve max 20 mg/l NH4+) iyon değerleri müsaade edilen değerlerin altında bulunması öngörülmektedir. Oluşacak evsel atıksuların bertarafı konusunda, İzmir Serbest Bölgesi nin mevcut atıksu arıtma tesisine verilmesi planlanmaktadır. Projenin işletme aşamasında oluşacak sıvı atıkların bertarafı sırasında tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği ( tarih ve sayılı RG ve tarih ve sayılı RG ile değişik) ndeki tüm hususlara uyulacaktır. III.a.2.3. Evsel Nitelikli Katı Atıklar ve Ambalaj Atıkları İnşaat Aşaması Projenin arazi hazırlık ve inşaat çalışmaları esnasında çalışacak personellerden kaynaklı evsel nitelikli katı atıklar ile inşaat atıkları meydana gelecektir. Söz konusu projenin inşaat aşamasında 35 kişinin çalışması öngörülmektedir. Söz konusu personelden dolayı oluşan evsel nitelikli katı atık miktarının hesabında günlük kişi başına üretilen katı atık miktarı 1,14 kg/kişi-gün 17 kabul edilmiştir. Buna göre; Oluşacak evsel nitelikli katı atık miktarı = 35 kişi x 1,14 kg/gün-kişi = 39,9 kg/gün olarak hesaplanır. Faaliyetin inşaat aşamasında personelden kaynaklı oluşacak evsel nitelikli katı atıklar; şantiye olarak kullanılacak saha içerisinde çeşitli noktalara yerleştirilecek ağzı kapalı konteynırlarda niteliklerine göre (organik, cam, plastik, kâğıt, metal vb.) ayrı ayrı toplanarak görünüş, toz, koku ve benzer faktörler yönünden çevreyi kirletmeyecek şekilde toplanacaktır. Konteynırlarda biriktirilecek bu katı atıklar ise belli periyotlarda İzmir Serbest Bölgesi Müdürlüğü katı atık toplama sistemine verilerek bertaraf edilmesi sağlanacaktır. Oluşacak geri kazanımı mümkün olan atıklar, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği çerçevesinde; diğer katı atıklardan ayrı olarak toplanacak ve ambalaj atığı toplama lisansına sahip firma ile yapılacak sözleşme dahilinde belirli aralıklarla firmaya telsim edilecektir. Geri kazanımı mümkün olmayan katı atıklar ise, İzmir Serbest Bölgesi Müdürlüğü aracılığı ile Menemen Belediyesi katı atık toplama sistemine verilmesi sağlanacaktır. İnşaat aşamasında oluşacak olan tüm katı atıkların bertarafında Tarih ve Sayılı Resmi Gazete de yayınlanan Atık Yönetimi Yönetmeliği ve bu yönetmelikte yapılan tüm değişikliklere uygun olarak hareket edilecektir. Projenin inşaat aşamasında oluşması muhtemel ambalaj atıkları; tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uygun olarak bertaraf edilecektir. 17 Kaynak: TÜİK, Belediye Atık İstatistikleri 35

46 İşletme Aşaması Planlanan projenin işletme aşamasında 100 kişinin çalışması öngörülmektedir. Söz konusu personelden dolayı oluşan evsel nitelikli katı atık miktarının hesabında günlük kişi başına üretilen katı atık miktarı 1,14 kg/kişi-gün kabul edilmiştir. Buna göre; Oluşacak evsel nitelikli katı atık miktarı = 250 kişi x 1,14 kg/gün-kişi = 285 kg/gün olarak hesaplanır. Faaliyetin işletme aşamasında personelden kaynaklı oluşacak evsel nitelikli katı atıklar ve üretim hatası sonucu tüketime uygun olmayan katı atıklar; tesis sahası içerisinde çeşitli noktalara yerleştirilecek ağzı kapalı konteynırlarda niteliklerine göre (organik, cam, plastik, kâğıt, metal vb.) ayrı ayrı toplanarak görünüş, toz, koku ve benzer faktörler yönünden çevreyi kirletmeyecek şekilde toplanacaktır. Konteynırlarda biriktirilecek bu katı atıklar ise belli periyotlarda İzmir Serbest Bölgesi Müdürlüğü katı atık toplama sistemine verilerek bertaraf edilmesi sağlanacaktır. Projenin işletme aşamasında paketleme faaliyeti kapsamında hatalı paketleme yapılması sonucu oluşması muhtemel, geri kazanımı mümkün olan atıklar, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği çerçevesinde; diğer katı atıklardan ayrı olarak toplanacak ve ambalaj atığı toplama lisansına sahip firma ile yapılacak sözleşme dahilinde belirli aralıklarla firmaya telsim edilecektir Geri kazanımı mümkün olmayan katı atıklar ise, İzmir Serbest Bölgesi Müdürlüğü aracılığı ile Menemen Belediyesi katı atık toplama sistemine verilmesi sağlanacaktır. İşletme aşamasında oluşacak olan tüm katı atıkların bertarafında Tarih ve Sayılı Resmi Gazete de yayınlanan Atık Yönetimi Yönetmeliği ve bu yönetmelikte yapılan tüm değişikliklere uygun olarak hareket edilecektir. Projenin işletme aşamasında oluşması muhtemel ambalaj atıkları; tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uygun olarak bertaraf edilecektir. III.a.2.4. Atık Yağlar İnşaat Aşaması İnşaat aşamasında ortaya çıkması muhtemel atık yağlar; proje alanında çalışacak makinelerin günlük, haftalık veya aylık yapılacak bakım-onarım işlemleri sonucunda açığa çıkabilecek atık yağlar ile acil durumda oluşabilecek atık yağ olarak sıralanabilir. İnşaat aşamasında çalışacak makinelerin bakım-onarım çalışmaları tesis dışındaki yetkili bakım-onarım istasyonlarında yaptırılacaktır. Ancak makine ve ekipmanlarının bakım-onarımlarının proje sahasında yapılmasının zorunlu olduğu durumlarda oluşması muhtemel atık yağların bertarafı için tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği ( tarih ve sayılı RG ve tarih ve sayılı RG ile değişik) hükümlerine uygun hareket edilecektir. İnşaat aşamasında herhangi bir atık yağ oluşması durumunda, oluşacak atık yağların yetkili laboratuvarlarda analizleri yaptırılarak kategorileri belirlenecektir. 36

47 Analiz sonuçlarına göre kategorileri belirlenen atık yağlar proje alanı içerisinde; sızdırmazlığı sağlanmış ve üzeri kapalı şekilde inşa edilecek geçici atık depolama alanındaki sızdırmaz atık yağ tanklarında geçici olarak depolanacaktır. Söz konusu atık yağ tankları her kategori atık yağ için ayrı ayrı olacaktır. Ayrıca tanklar kırmızı renkli olacak, üzerlerinde ATIK YAĞ ibaresi ve atık yağ kategorisi bulunacaktır. Oluşacak atık yağların 6 aylık geçici depolama süreleri geçirilmeden Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ndan lisans almış geri kazanım/geri dönüşüm tesislerine UATF düzenlenerek gönderilmeleri ve bertaraf edilmeleri sağlanacaktır. Daha sonra söz konusu UATF evraklarının A formunun bir nüshası Çevre ve Şehircilik Bakanlığına, D formunun bir nüshası İzmir Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü ne sunulacak olup, B ve D formlarının birer nüshaları da arşivlenip en az 5 yıl saklanacaktır. Proje sahası içerisinde yapılacak bakım ve onarımlar, sızdırmazlığı sağlanmış bir alanda yapılacak olup, yapılacak çalışmalar esnasında Tarih ve Sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren "Toprak Kirliliğinin Kontrolü ve Noktasal Kaynaklı Kirlenmiş Sahalara Dair Yönetmelik" hükümlerine uygun hareket edilecektir. İşletme Aşaması: İşletme aşamasında ortaya çıkması muhtemel atık yağlar; proses bünyesinde kullanılacak makine-ekipmanların günlük, haftalık veya aylık yapılacak bakım-onarım işlemleri sonucunda açığa çıkabilecek atık yağlar ile tesis bünyesinde geri dönüşümü yapılacak atıklardan oluşabilecek atık yağlar olarak sıralanabilir. Tesis bünyesinde çalışacak makine-ekipmanların bakım-onarım çalışmaları eğer mümkünse tesis alanı dışındaki yetkili bakım-onarım istasyonlarında yaptırılacaktır. Ancak makine ve ekipmanlarının bakım-onarımlarının tesis alanında yapılmasının zorunlu olduğu durumlarda ve tesis bünyesinde geri dönüşümü yapılacak atıklardan oluşması muhtemel atık yağların bertarafı için tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği ( tarih ve sayılı RG ve tarih ve sayılı RG ile değişik) hükümlerine uygun hareket edilecektir. İşletme aşamasında herhangi bir atık yağ oluşması durumunda, oluşacak atık yağların yetkili laboratuvarlarda analizleri yaptırılarak kategorileri belirlenecektir. Analiz sonuçlarına göre kategorileri belirlenen atık yağlar tesis alanı içerisinde; sızdırmazlığı sağlanmış ve üzeri kapalı şekilde belirlenecek geçici atık depolama alanındaki sızdırmaz atık yağ tanklarında geçici olarak depolanacaktır. Söz konusu atık yağ tankları her kategori atık yağ için ayrı ayrı olacaktır. Ayrıca tanklar kırmızı renkli olacak, üzerlerinde ATIK YAĞ ibaresi ve atık yağ kategorisi bulunacaktır. Oluşacak atık yağların 6 aylık geçici depolama süreleri geçirilmeden Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ndan lisans almış geri kazanım/geri dönüşüm tesislerine UATF düzenlenerek gönderilmeleri ve bertaraf edilmeleri sağlanacaktır. Daha sonra söz konusu UATF evraklarının A formunun bir nüshası Çevre ve Şehircilik Bakanlığına, D formunun bir nüshası İzmir Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü ne sunulacak olup, B ve D formlarının birer nüshaları da arşivlenip en az 5 yıl saklanacaktır. Tesis alanı içerisinde bulunan makine-ekipmanlarda yapılacak bakım ve onarımlar sızdırmazlığı sağlanmış bir alanda yapılacak olup, yapılacak çalışmalar esnasında Tarih ve Sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren "Toprak Kirliliğinin Kontrolü ve Noktasal Kaynaklı Kirlenmiş Sahalara Dair Yönetmelik" hükümlerine uygun hareket edilecektir. 37

48 III.a.2.5. Tehlikeli Atıklar İnşaat Aşaması Projenin inşaat aşamasında çalışacak makine ve ekipmanlardan kaynaklı oluşması muhtemel yağlı üstüpler, araçlardan oluşabilecek yağlı filtre aksamları vb. gibi kontamine olmuş atıklar, tehlikeli atık olarak sınıflandırılabilir. Proje alanında ortaya çıkacak tehlikeli atık kapsamındaki atıklar cinslerine göre ayrılarak, proje alanında inşa edilecek, sızdırmazlığı sağlanmış, üstü kapalı ve her atık türü için bölmeleri bulunacak şekilde tasarlanmış geçici atık depolama alanında depolanacaktır. Her bölmede depolanan atıkları tanımlayıcı bilgileri (adı, atık kodu vb.) içeren tabelalar bulunacaktır. Oluşacak tehlikeli atıkların 6 aylık geçici depolama süreleri geçirilmeden Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ndan lisans almış geri kazanım/geri dönüşüm tesislerine UATF düzenlenerek gönderilmeleri ve bertaraf edilmeleri sağlanacaktır. Daha sonra söz konusu UATF evraklarının A formunun bir nüshası Çevre ve Şehircilik Bakanlığına, D formunun bir nüshası İzmir Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü ne sunulacak olup, B ve D formlarının birer nüshaları da arşivlenip en az 5 yıl saklanacaktır. Projenin inşaat aşamasında oluşması muhtemel tehlikeli atıkların oluşmasından bertarafına kadar olan süreçte, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği ( tarih ve sayılı RG ve tarih ve sayılı RG ile değişik) hükümlerine uygun hareket edilecektir. İşletme Aşaması Tesisi Kapasite Artışın işletme aşamasında ortaya çıkacak tehlikeli atık kapsamındaki atıklar cinslerine göre ayrılarak, kodları belirlenecektir. Atık kodları belirlenen tehlikeli atık kapsamındaki atıklar cinslerine göre ayrılarak, proje alanında inşaat aşamasında inşa edilecek, sızdırmazlığı sağlanmış, üstü kapalı ve her atık türü için bölmeleri bulunacak şekilde tasarlanmış geçici atık depolama alanında geçici depolanacaktır. Her bölmede depolanan atıkları tanımlayıcı bilgileri (adı, atık kodu vb.) içeren tabelalar bulunacaktır. Tesis proseslerinde geri kazanımı yapılamayacak olan tehlikeli atıklar mevcut tesis alanında inşa edilecek zemin geçirimsizliği sağlanmış, dört tarafı kapalı, her atık türü için bölmeleri bulunacak ve her bölmede depolanan atıkları tanımlayıcı bilgileri(adı, atık kodu vb.) içeren tabelalar bulunacak şekilde tasarlanacak geçici atık depolama geçici depolanacaktır. Oluşacak bu tehlikeli atıkların 6 aylık geçici depolama süreleri geçirilmeden Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ndan lisans almış bertaraf tesislerine UATF düzenlenerek gönderilmeleri ve bertaraf edilmeleri sağlanacaktır. Daha sonra da söz konusu UATF evraklarının A formunun bir nüshası Çevre ve Şehircilik Bakanlığına, D formunun bir nüshası İzmir Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü ne sunulacak olup, B ve D formlarının birer nüshaları da arşivlenip en az 5 yıl saklanacaktır. Bununla birlikte tesiste oluşacak ve tesiste değerlendirilemeyecek tüm tehlikeli atıkların yönetiminde tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği ( tarih ve sayılı RG ve tarih ve sayılı RG ile değişik) hükümlerine uygun hareket edilecektir. 38

49 III.a.2.6. Hafriyat İnşaat Aşaması Kimyasal Madde ve NP/NPK Gübre Üretim Tesisi Kapasite Artışı projesi kapsamında hafriyat çalışması gerçekleştirilecektir. Gerçekleştirilecek olan hafriyat çalışmaları esnasında ortaya çıkacak olan hafriyat malzemesi temel iç dolgu işlemleri ile arazi tesviye çalışmaları esnasında tekrar kullanılması sağlanacak olup, bu kapsamda büyük miktarda hafriyat atığı oluşacağı öngörülmemektedir. Projenin arazi hazırlık çalışmaları esnasında meydana gelecek olan hafriyat malzemeleri, döküm için izin alınan alanlar dışında, dere yataklarına ve/veya proje alanı içerisinde kullanılan diğer alanlara kontrolsüz bir şekilde kesinlikle atılmayacaktır. Hafriyat çalışmaları esnasında, hafriyat toprağı ile inşaat ve yıkıntı atıklarının çevreye zarar vermeyecek şekilde öncelikle kaynakta azaltılması, toplanması, geçici biriktirilmesi, taşınması, geri kazanılması, değerlendirilmesi ve bertaraf edilmesine ilişkin teknik ve idari hususlar ile uyulması gereken genel kuralları belirleyen Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği hükümlerinin gereği yerine getirilecektir. Arazi hazırlık çalışmaları esnasında hafriyat çalışması yapılacak olan bölgelere ait alansal bilgiler, bu kapsamda meydana gelecek toplam hafriyat miktarları ile ilgili detaylı hesaplamalar ÇED Raporu nda sunulacaktır. III.a.2.7. Hava Kalitesine Etkiler İnşaat Aşaması Projenin arazi hazırlık ve inşaat çalışmaları esnasında, hafriyat çalışmalarından kaynaklı toz emisyonu oluşması söz konusu olacaktır tarihli sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği (SKHKKY) Ek-2 de, hava kirlenmelerini temsil eden değerler, ölçümlerle elde edilen hava kalitesi değerleri, hesapla elde edilen hava kirlenmesine katkı değerleri ve bu değerlerle teşkil edilen toplam kirlenme değerlerinin tespit edilmesine, eğer baca dışındaki yerlerden yayılan toz emisyonları 1 kg/saat ten küçükse gerek olmadığı belirtilmektedir. Projenin arazi hazırlık ve inşaat çalışmaları dahilinde yapılacak bütün çalışmaların aynı zaman diliminde gerçekleştirileceği (en kötü senaryo) ve yapılacak olan çalışmalarda toz emisyonunu minimize edecek herhangi bir kontrol tedbirinin alınmadığı göz önüne bulundurularak toz emisyon hesaplamaları yapılacaktır. Bu hesap sonuçlarına göre Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Ek-2, Tablo 2.1. de belirtilen kirletici kütlesel debilerinin aşılıp aşılmayacağı tespit edilecek; aşılması durumunda tesis etki alanında uluslararası kabul görmüş bir dağılım modeli kullanımıyla Hava Kirlenmesine Katkı Değerinin Hesaplanması yapılacaktır. Buna göre, proje alanında oluşacak toz emisyonlarının hava kalitesi üzerine etkilerini ve atmosferik dağılım profilini belirlemek üzere, ABD EPA tarafından geliştirilen ve ABD de yapılan ÇED çalışmalarında kullanılması aynı kuruluş tarafından onaylanmış olan ISCST3 (Industrial Source Complex Short Term 3) Modeli kullanılarak Hava Kirlenmesine Katkı Değerleri hesaplanacak ve değerlendirmeleri ÇED Raporu içerisinde verilecektir. 39

50 Arazide oluşabilecek tozlanmayı minimuma indirgemek için emisyon kaynağında savurma yapmadan doldurma ve boşaltma işlemlerinin yapılması, yollarda tesviye yapılması, malzeme taşınması sırasında araçların üzerinin branda ile kapatılması, malzemenin üst kısmının % 5 nemde tutulması, gerektiği durumlarda proje alanında bulunan yollar düzenli olarak arazöz araçlar ile sulanması gibi önlemler ÇED Raporu nda detaylandırılacaktır. Bunlara ek olarak, araçlardan kaynaklanacak emisyonların da minimuma indirgenmesi için, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Egzoz Gazı Emisyonu Kontrolü ile Benzin ve Motorin Kalitesi Yönetmeliği uyarınca; kullanılacak tüm araç ve ekipmanların rutin kontrolleri yaptırılarak bakım gereken araçlar bakıma alınacak ve bakımları bitene dek çalışmalarda başka araçlar kullanılacaktır. Ayrıca Trafik Kanunu na uygun şekilde çalışmaları konusunda uyarılarak özellikle yükleme standartlarına uygun yükleme yapmalarına dikkat edilecektir. III.a.2.8. Çevresel Gürültü Faaliyetin inşaat ve işletme aşamasında kullanılacak makine ve ekipmanlardan kaynaklı gürültü oluşumu söz konusu olacaktır. İnşaat ve işletme işlemleri sırasında oluşacak çevresel gürültünün hesaplamaları yapılarak ilgili yönetmelikte verilen sınır değerler ile faaliyet alanına en yakın yerleşim birimine etkisi irdelenecek ve alınması gereken önlemler belirlenecektir. İlgili tüm hesaplamalar ve alınacak tedbirler ÇED Raporunda yer alacaktır. Planlanan projenin arazi hazırlık ve inşaat çalışmaları ve işletme aşamasında esnasında meydana gelecek olan gürültü düzeyinin tespit edilmesi amacıyla SoundPLAN programından yararlanılacaktır. Yapılacak hesaplamalarda gürültü kaynağı olacak araç ve ekipmanların gürültü düzeyleri hakkında bilgi programın kitaplığında bulunan veritabanından sağlanacaktır. Programda ilk olarak, gürültü dağılımını direk olarak etkileyen doğal zeminin yükseklik modeli ortaya çıkartılacaktır. Doğal zeminin programa yansıtılması esnasında 1/ ölçekli topoğrafik harita üzerinde bulunan ve 10 m yükseltilerle atılan yükselti konturları sayısallaştırılacaktır. Yükseltilerin sayısallaştırılmasından sonra programın sayısallaştırılan yükseltiyi algılaması amacıyla geçici SZM (sayısal zemin modellemesi) oluşturulacaktır. Geçici SZM oluşturulması işleminden sonra ise arazi hazırlık çalışmaları esnasında çalışacak olan araçlar tanımlanacak ve tesis oturum alanı içerisine yerleştirilecektir. Yapılacak hesaplamada arazi hazırlık çalışmaları esnasında tüm araçların aynı anda ve aynı noktada çalışmaları varsayımı ile veriler girilecektir. Sayısal yükseklik verisinin oluşturulması, tesis alanı ve gürültü kaynaklarının coğrafi veri tabanına aktarılmasına ilişkin haritalar oluşturulacak ve akabinde gürültü haritaları hazırlanacaktır. Gürültü haritaları doğrultusunda da etkilenecek alanlar belirlenecek ve alınması gereken önlemler ÇED Raporu nda detaylandırılacaktır. III.a.2.9. Peyzaj Etkisi Projenin inşaat döneminde şantiye alanında farklılık göstermeye başlayacak olan peyzaj karakteri, işletme döneminde bazı ünitelerde geri dönüşümü olmayacak biçimde farklılıklara uğrayacaktır. İnşaat aşamasında meydana gelebilecek minimum etkiler için gerekli önlemler alınacak olup, peyzaj çalışmalarıyla bölgenin rehabilitasyonu gerçekleştirilerek alanın peyzaj değerinin artması sağlanacaktır. 40

51 Proje kapsamında geride hiçbir atık bırakılmayacak olup, arazi biçimlendirme sahanın orijinal durumuna uygunluk sağlayacak biçimde yapılacaktır. Ayrıca söz konusu projenin uygulanacağı alan içerisinde ve yakın çevresinde herhangi bir yerleşim birimi yer almamaktadır. III.b. Sera Gazı Emisyon Miktarının Belirlenmesi ve Emisyonların Azaltılması İçin Alınacak Önlemler Sera gazları, Sera etkisini destekleyen, atmosferde bulunan ve en çok ısı tutma özelliğine sahip olan bileşiklerdir. Dünya atmosferi çeşitli gazlardan oluşur. Ayrıca küçük miktarlarda bazı asal gazlar bulunmaktadır. Güneşten gelen ışınlar (ısı ışınları/kısa dalgalı ışınlar), atmosferi geçerek yeryüzünü ısıtır. Atmosferdeki gazlar, yeryüzündeki ısının bir kısmını tutar ve yeryüzünün ısı kaybına engel olurlar. Atmosferin, ışığı geçirme ve ısıyı tutma özelliği vardır. Atmosferin ısıyı tutma yeteneği sayesinde suların sıcaklığı dengede kalır. Böylece nehirlerin ve okyanusların donması engellenmiş olur. Bu şekilde oluşan, atmosferin ısıtma ve yalıtma etkisine "Sera etkisi" denir. Dünya'da başlıca sera etkisine neden olan gazlar %36-70 Su buharı, %9-26 Karbon dioksit, %4-9 Metan ve %3-7 ile Ozon'dur. Sera gazlarının bir kısmı kendi kendine oluşurken, bir kısmı da insanlar tarafından üretilir. Doğal yollarla oluşan sera gazları su buharı, karbondioksit, metan, nitroz oksit ve ozon içerir. İnsan etkinlikleri sonucunda da bu gaz seviyelerine eklemeler olur ve bunun sonucunda da sera etkisi görülür. Projenin inşaat ve işletme aşamasında yakıt olarak elektrik kullanımı söz konusu olacaktır. Ayrıca işletme aşamasında toz emisyonu olacaktır. Toz emisyonunun önlenmesi için gerekli tüm önlemler (sulama, üstü kapatma vb.) alınacaktır. Bu kapsamda söz konusu toz emisyonlarının hesaplamaları ÇED Raporu içerisinde verilecektir. Dolayısıyla da bu emisyonların sera etkisi de rapor içerisinde belirtilecektir. Planlanan ürünlerin üretiminde kurutma sırasında oluşan gazlar scrubberlarda yıkanacağından baca gazı değerleri kabul edilen limitlerin altında olacaktır. Kurulacak tesislerimizde buhar üretimi için kullanılacak kömürün yüksek verimde yakılması ve yanma sırasında oluşan gazların ikinci kademede tekrar yakılması sonucu ortaya çıkan baca gazı Karbon Monoksit (CO) miktarı maksimum 90 mg/nm 3 olup, tarihinde yayınlanan sayılı Endüstri Tesislerinden Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolu Yönetmeliği nde müsaade edilen maksimum 200 mg/nm3 CO miktarının altında kalması öngörülmektedir. Projenin inşaat ve işletme safhalarında tarih ve sayılı resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Sera Gazı Emisyonlarının Takibi Hakkında Yönetmelik hükümlerine uygun hareket edilecektir. III.c. Projenin Çevreye Olabilecek Olumsuz Etkilerinin Azaltılması İçin Alınacak Önlemler Planlanan projenin çevresel etkileri; arazi hazırlık, inşaat ve işletme aşaması olmak üzere üç başlık halinde incelenecek ve değerlendirilecektir. Bu kapsamda faaliyetin çevresel etkileri; atıksu, katı atık, hafriyat atıkları, gürültü, toz-gaz emisyonları gibi çeşitli başlıklar halinde olacaktır. 41

52 Proje kapsamında ortaya çıkacak olan atıklar (katı atık, tehlikeli atık, atık yağ, hafriyat atığı) öncelikli olarak minimum atık üretecek şekli ile teknoloji seçimine dikkat edilecektir. Oluşması muhtemel atıklar ise ilk olarak kaynağında ayrı olarak diğer atıklardan ayrı olarak tesisler bazında toplanacak ve ilgili mevzuatlar çerçevesinde biriktirilecek ve geçici olarak depolanacaktır. Atıkların bertaraf edilmesinde ise ilgili bakanlık tarafından yetkilendirilmiş lisanslı firmalar kullanılacaktır. Proje kapsamında çalışacak personelin, inşaat ve işletme aşamalarında, işçi sağlığı ve iş güvenliğini sağlamak amacıyla 4857 sayılı ve 6331 sayılı İş Kanunu hükümlerine uyulacak olup kapsamında çalışanlara her türlü kişisel korunma amacı verilecek ve kullanmaları sağlanacaktır. İşçi sağlığı ve iş güvenliği açısından çalışan personele baret, eldiven, toz maskesi, dizlik, ayakkabı gibi malzemeler faaliyet sahibi tarafından karşılanacak ve bunların kullanılması sağlanacaktır. Planlanan projenin arazi hazırlama ve inşaat çalışmalarından kaynaklanacak tüm emisyonlar için AERMOD modeli ile hava kalitesi modelleme çalışması yapılacak ve modelleme sonuçları Sanayi kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği ve Hava Kalitesinin Korunması Yönetmeliği sınır değerleri ile karşılaştırılarak değerlendirmeler yapılarak ÇED Raporu nda sunulacaktır. Projenin tüm aşamalarında alınacak kontrol tedbirleri ve önlemleri ile üretim faaliyetleri aşağıda belirtilen Kanun ve mevzuatlar çerçevesinde gerçekleştirilecektir. ÇED Raporu içerisinde belirtilen önlemlerle birlikte 2872 sayılı Çevre Kanunu ve bu kanuna istinaden çıkarılan tüm mevzuat hükümlerine uyulacaktır. Bu kapsamda: 2872 sayılı Çevre Kanunu ve 5491 sayılı Çevre Kanunu nda değişiklik yapılmasına dair Kanun 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, 6831 sayılı Orman Kanunu, 4342 sayılı Mera Kanunu 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu ve Yönetmeliği İş Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü ( tarih ve sayılı RG) Yapı İşlerinde Sağlık ve Güvenlik Yönetmeliği ( tarih ve sayılı RG) Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği ( tarih ve sayılı RG) (Değişik: RG ) İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik ( tarih ve sayılı RG) (Değişik: RG , RG , RG ) Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği ( tarih ve sayılı RG) (Yönetmelikte tarih ve sayılı RG ile yapılan değişiklikler) Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği ( tarih ve sayılı RG) ve yönetmelikte yapılan tüm değişiklikler Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği ( tarih ve sayılı RG) Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği ve Yönetmelikte Yapılan Değişiklikler ( tarih ve sayılı RG) ve yönetmelikte yapılan tüm değişiklikler 42

53 Sulak Alanların Korunması Yönetmeliği ( tarih ve sayılı RG) (Yönetmelikte tarih ve sayılı RG ile yapılan değişiklikler) Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği ( tarih ve sayılı RG) Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği ve yönetmelikte yapılan değişiklikler ( tarih ve sayılı RG) (Değişik: RG , RG , RG ) Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği ( tarih ve sayılı RG) (Yönetmelikte tarih ve sayılı RG ile yapılan değişiklik) Toprak Kirliliğinin Kontrolü ve Noktasal Kaynaklı Kirlenmiş Sahalara Dair Yönetmelik ( Tarih ve Sayılı RG) (Değişik: RG , RG ) Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği ( tarih ve sayılı RG) (Değişik: RG , RG , RG ) Egzoz Gazı Emisyonu Kontrolü ile Benzin ve Motorin Kalitesi Yönetmeliği ( tarih ve 28837sayılı RG) Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği ve yönetmelikte yapılan değişiklikler ( tarih ve sayılı RG) (Değişik: R.G /25744, R.G /27537, RG , RG ) Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği ve yönetmelikte yapılan değişiklikler ( tarih ve sayılı RG) (Değişik: RG: , RG: , RG: tarih ve 27537, RG: ) Lağım Mecrası İnşası Mümkün Olmayan Yerlere Yapılacak Çukurlara Ait Yönetmelik ( tarih ve sayılı RG) Çevre İzin Ve Lisans Yönetmeliği ( tarih ve sayılı RG) (Düzeltme tarih ve sayılı RG) Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmeliği ( tarih ve sayılı RG) 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanım Kanunu, Tüzüğü ve Yönetmeliği Atık Yönetimi Yönetmeliği ( Tarih ve Sayılı RG) Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik ( tarih ve sayılı RG) (Değişik: RG: ) III.ç. İzleme Planı (İnşaat Dönemi) Planlanan projenin arazi hazırlık ve inşaat çalışmaları esnasınca katı atık, tehlikeli atık, atıksu, gürültü ve peyzaj üzerine çevresel etkiler beklenmektedir. Söz konusu bu etkiler ve bu etkilere karşı alınacak olan kontrol tedbirleri Bölüm II de verilmiş olup, bu kapsamda daha detay bilgiler hazırlanacak ÇED Raporunda verilecektir. Planlanan söz konusu projenin arazi hazırlık ve inşaat aşamasında olası çevresel etkiler ve bu etkilere karşı alınacak kontrol tedbirlerinin uygulanmasının kontrolü amacıyla tarih ve sayılı Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği Madde 18 gereğince ÇED İzleme çalışması gerçekleştirilecektir. İzleme çalışması raporları ise T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile İzmir Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü ne sunulacaktır. Ayrıca izleme çalışması aşağıdaki Tablo.9 da verilen program dahilinde gerçekleştirilecektir. 43

54 Tablo 14. İzleme Programı İzlenecek Durum İzlemenin Nasıl Yapılacağı Zamanlama İzlemenin Nedeni Açıklama Hafriyat toprağı, inşaat ve yıkıntı Hafriyat çalışmaları Hafriyat çalışmaları Görsel tetkik, kayıt ve rapor tutma atıklarının kontrolü yönetmeliği ne süresince sürekli uyumluluk Hava emisyonları Gözlemsel, Toz emisyonları için yeterlilik almış ve akredite olmuş firma tarafından ölçümler yapılarak Şikayetin olduğu her zaman, Çevre ve çalışanlarının korunması için SKHKKY, iş sağlığı ve güvenliği yönetmeliği gereği Hafriyat çalışmalarının ÇED raporunda verilen taahhütlere uygun yapılıp yapılmadığının kontrolü sağlanacak Araç emisyonları Egzoz emisyon ölçüm cihazları Arazi hazırlık ve inşaat Görsel tetkik, kayıt ve rapor tutma Günlük Atık yağlar Görsel tetkik, kayıt ve rapor tutma Sürekli Gürültü İş sağlığı ve iş güvenliği Gözlemsel ve gerektiğinde gürültü ölçüm cihazıyla, yeterlilik almış ve akredite olmuş firma tarafından ölçümler yapılarak gürültü ölçümü yapılacaktır Yazılı, çalışanlara tebliğ edilerek rapor ile Araçların periyodik bakımlarında Şikâyetin olduğu durumda Sürekli Ulaşım Gözlemsel Sürekli Kamu güvenliği Çed raporunda belirtilen taahhütler çerçevesinde ilgili kurumlardan izinlerin alınıp alınmadığının gözlenmesi İnşaat öncesi, İnşaat süresince ilgili kurumlardan istenenlerin yerine getirilmesi Trafikte seyreden motorlu kara taşıtlarından kaynaklanan egzoz gazı emisyonlarının kontrolüne dair yönetmelik e uyumluluk Katı atıkların kontrolü yönetmeliği ve ambalaj atıklarının kontrolü yönetmeliği gereği Atık yağların kontrolü yönetmeliği gereği Çevresel gürültünün değerlendirilmesi ve yönetimi yönetmeliği gereği İş kanunu gereği Can ve mal güvenliği, karayolu trafik kanunu gereği, Kanunlar gereği Araçların periyodik kontrollerinin yapılıp yapılmadığı sorgulanacaktır. Çed raporunda verilen taahhütlere uygunluğunun kontrolü Çed raporunda verilen taahhütlere uygunluğunun kontrolü Çed raporunda verilen taahhütlere uygunluğunun kontrolü 44

55 BÖLÜM IV HALKIN KATILIMI

56 BÖLÜM IV: HALKIN KATILIMI IV.a. Projeden Etkilenmesi Muhtemel İlgili Halkın Belirlenmesi Ve Halkın Görüşlerinin Çevresel Etki Değerlendirmesi Çalışmasına Yansıtılması İçin Önerilen Yöntemler Proje kapsamında birinci derece etkilenecek kesim, proje alanına yakın yerleşim yerlerinde yaşamını sürdüren yerel halktır. Projeden yörede yaşayan ve yöreden geçimini sağlayan yerel halk öncelikli olarak etkilenecektir. Bunların yanı sıra, yakın çevredeki köylerde yaşayan bölge halkı dolaylı olarak etkilenecektir. Bölüm III de proje alanı ve yakın çevresinde yer alan yerleşim birimlerinin proje ünitelerine olan uzaklıkları ayrıntılı olarak verilmiştir. Proje ile ilgili ÇED çalışmaları başlamış olup, bu çalışmalar kapsamında çalışma grubunca yöre birçok defa ziyaret edilmekte, arazi etütleri ve mahallinde incelemeler yapılmaktadır. Bu ziyaretlerde mümkün olduğunca yöre halkı proje ile ilgili olarak bilgilendirilmekte ve yöre halkının konuya ilişkin düşünce ve görüşleri alınmaya çalışılmaktadır. Proje ile ilgili ÇED çalışmaları, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirme Yönetmeliği ne uygun olarak yürütülmektedir. Bu kapsamda gerekli görülmesi durumunda halkı yatırım hakkında bilgilendirmek, projeye ilişkin görüş ve önerilerini almak üzere Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenecek tarihte Halkın Katılım Toplantısı yapılacaktır. Halkın Katılım Toplantısının projeden en çok etkilenecek ve tüm yerleşim yerlerinden yöre halkının kolayca ulaşabileceği yerleşim yerinde yapılmasına özen gösterilecektir. Halkın Katılım Toplantısı için, projeden etkilenmesi muhtemel yerleşim yerlerinde duyurular yapılacak ve toplantının içeriği, tarih ve saatinin yer aldığı duyuru metni, ulusal ve yerel düzeyde yayın yapan gazetelerde yayınlanarak çok sayıda ilgilinin katılması çalışılacaktır. Böylece yöre halkının faaliyetle ilgili görüş ve önerilerini bildirmeleri mümkün olacaktır. Ayrıca halkın proje ile ilgili bilgilendirilmesi amacıyla; proje hakkında kısa görsel sunumlar yapılacak ve proje hakkında bilgiler verilecektir. IV.b. Görüşlerine Başvurulması Öngörülen Diğer Taraflar Proje alanının bulunduğu yer ile ilgili gerekli izinler Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından oluşturulan komisyon tarafından talep edilmesi halinde, yürürlükte olan yönetmelikler gereğince ilgili kurumlardan alınacaktır. 45

57 NOTLAR VE KAYNAKLAR

58 Notlar ve Kaynaklar İzmir İl Çevre Durum Raporu Maden, Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Resmi Web Sitesi ( ÖZGÜVEN, N. (Doç. Dr.) Endüstriyel Gürültü Kontrolü ; TMMOB Makine Mühendisleri Odası T.C.Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Afet İşleri Genel Müdürlüğü, Deprem Araştırma Dairesi Resmi Web Sitesi ( Merkez Av Komisyonu Kararı. T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü. Türkiye de Yaşayan Kuşlar, 2000, Milli Parklar ve Av-Yaban Hayatı Genel Müdürlüğü, No: 001, Ankara. Kiziroğlu, İ., 1993, The Birds of Türkiye (Species List İn Red Data Book), TTKD, Ankara. Demirsoy, A., 1998, Omurgasızlar (Böcekler dışında), Cilt II-Kısım I, Meteksan A.Ş., Ankara. Demirsoy, A., 1998, Omurgalılar (Anamniyota), Cilt III-Kısım I, Meteksan A.Ş., Ankara. Demirsoy, A., 1997, Omurgalılar (Amniyota), Cilt III-Kısım II, Meteksan A.Ş., Ankara. Demirsoy, A., 1996, Amfibiler. Çevre Bakanlığı, Çevre Koruma Genel Müdürlüğü, Ankara. Demirsoy, A., 1996, Sürüngenler. Çevre Bakanlığı, Çevre Koruma Genel Müdürlüğü, Ankara. Demirsoy, A., 1996, Memeliler. Çevre Bakanlığı, Çevre Koruma Genel Müdürlüğü, Ankara. Baytop T., 1994, Türkçe Bitki Adları Sözlüğü, TDK, Ankara. Ekim T., Koyuncu, M., Vural, M., Duman, H., Aytaç, Z., Adıgüzel, N., 2000, Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı, Türkiye Tabiatını Koruma Derneği, Ankara. Yaltırık, F., Efe, A., 1989, Otsu Bitkiler Sistematiği, İstanbul Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Yayınları, No:3, İstanbul. DAVIS, P.H., Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Vol. 1-9, Edinburgh, DAVIS, P.H., MILL, R.R., KIT, T., Flora of Turkey and the East Aegean Islands, (Suppl.) Vol. 10, Edinburgh, Anşin, R., 1988, Tohumlu Bitkiler, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Orman Fakültesi Yayınları, No: 15, Trabzon. 46

59 T.C. İzmir Valiliği Resmi Web Sitesi ( T.C. İzmir Belediyesi Resmi Web Sitesi ( T.C. Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı Resmi Web Sitesi ( T.C. Devlet İstatistik Enstitüsü Resmi Web Sitesi ( 47

60 EKLER: Çevresel Etki Değerlendirmesi Başvuru Dosyası Hazırlanmasında Kullanılan Bilgi Ve Belgeler İle Raporda Kullanılan Tekniklerden Rapor Metninde Sunulamayan Belgeler. 1- Proje İçin Seçilen Yerin Koordinatları Alana ait koordinatlar Bölüm I, Tablo.5 te verilmiştir. 2- Proje için belirlenen yer ve alternatiflerinin varsa; çevre düzeni, nazım, uygulama imar planı, vaziyet planı veya plan değişikliği teklifleri Planlanan tesis; İzmir İli, Menemen ilçesi, Maltepe Köyü, Panaz Mevkii, İzmir Serbest Bölgesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Proje alanı 1/ ölçekli Manisa-İzmir Bölgesi Çevre Düzeni Planında yer almaktadır. Çevre Düzeni Planı ÇED Raporunda sunulacaktır. 3- Proje ile ilgili olarak daha önceden ilgili kurumlardan alınmış belgeler Proje alanı İzmir Serbest Bölgesi sınırları içerisinde 154 ada 6 parsel, 176 ada 1 parsel ve 190 ada 1 numaralı parseller üzerinde yer almaktadır. ÇED çalışmaları kapsamında ise, çevresel etüt çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Proje alanı jeolojisinin ve orman durumunun gösterildiği ayrıntılı harita çalışmaları ÇED Raporu nda sunulacaktır. 48

61 EKLER

62 EKLER Ek-1 Vekaletname Ek-2 Yer Bulduru Haritası Ek-3 1/ Ölçekli Topoğrafik Harita Ek-4 İzmir Serbest Bölgesi Yerleşim Planı Ek-5 Proje Alanını ve Yakın Çevresini Gösterir Fotoğraflar Ek-6 Tapular Ek 7 Resmi Yazılar Ek-7.1 ÇED Olumlu Kararı Ek-7.2 Karayolları 2. Bölge Müdürlüğü Görüşü Ek-7.3 İzmir Serbest Bölge Kurucusu ve İşletici A.Ş. Görüşü Ek-7.4 Yer Tetkiki ve Ön Etüt Yazısı

63 EK-1 VEKALETNAME

64

65

66

67 EK-2 YER BULDURU HARİTASI

68 YER BULDURU HARİTASI PROJE ALANI PROJE ALANI

69 EK-3 1/ ÖLÇEKLİ TOPOĞRAFİK HARİTA

70 K Ada 6 Parsel X Y Ada 1 Parsel X Y Ada 1 Parsel X Y PROJE ALANI (154 Ada 6 Parsel, 190 Ada 1 Parsel ve 176 Ada 1 Parsel) SOLU-FERT KİMYEVİ MADDELER SANAYİ VE TİCARET CEMAL OLGUN VE ORTAKLARI KOLLEKTİF ŞİRKETİ İZMİR İLİ, MENEMEN İLÇESİ, İZMİR SERBEST BÖLGESİ, PANAZ MEVKİİ "KİMYASAL VE NP/NPK GÜBRE ÜRETİM TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI PROJESİ" 1/ ÖLÇEKLİ TOPOĞRAFİK HARİTA ALMER Çevre Denetim Müş. Müh. İş Sağ. ve Güv. Proje Tic. Ltd. Şti. Abdulaziz BİLGİN Çizen Çevre Müh Pafta K17-c3 Ölçek 1/25.000

71 EK- 4 İZMİR SERBEST BÖLGESİ YERLEŞİM PLANI

72

73 EK- 5 PROJE ALANINI VE YAKIN ÇEVRESİNİ GÖSTERİR FOTOĞRAFLAR

74

75

76

77

78

79 EK- 6 TAPULAR

80

81

82

83 EK-7 RESMİ YAZILAR

84 EK-7.1 ÇED OLUMLU KARARI

85 T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ İZİN VE DENETİM GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 29/12/ : /220.01/20743 * * T.C. ÇEVRE ve ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI Çevresel Etki Değerlendirmesi, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü Konu: KİMYASAL (Potasyum Nitrat, Amonyum Klorür, Potasyum Sülfat-Tuz) ve NP/NPK GÜBRE ÜRETİM TESİSİ PROJESİ Projesi ÇED Olumlu Kararı DAĞITIMLI İzmir İli, Menemen İlçesi, İzmir Serbest Bölgesi (izbaş), Panaz Mevkii Mevkii'nde, Solu-fert Kimyevi Maddeler Sanayi ve Ticaret Cemal Olgun ve Ortakları Kollektif Şirketi tarafından yapılması planlanan KİMYASAL (Potasyum Nitrat, Amonyum Klorür, Potasyum Sülfat-Tuz) ve NP/NPK GÜBRE ÜRETİM TESİSİ PROJESİ projesi ile ilgili olarak Bakanlığımıza Çevrimiçi ÇED süreci Yönetim Sisteminden sunulan ÇED Raporu, İnceleme Değerlendirme Komisyonu tarafından incelenmiş ve değerlendirilmiştir. KİMYASAL (Potasyum Nitrat, Amonyum Klorür, Potasyum Sülfat-Tuz) ve NP/NPK GÜBRE ÜRETİM TESİSİ PROJESİ hakkında ÇED Yönetmeliğinin Geçici 1. Maddesi kapsamında 14. maddesi gereğince Bakanlığımızca Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu Kararı verilmiş olup, İzmir Valiliği (Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü) tarafından kararın halka duyurulması gerekmektedir. Söz konusu projeye ait Nihai ÇED Raporu ve eklerinde belirtilen hususlar ile 2872 sayılı Çevre Kanununa istinaden yürürlüğe giren yönetmeliklerin ilgili hükümlerine uyulması, mer i mevzuat uyarınca ilgili kurum/kuruluşlardan gerekli izinlerin alınması ve ÇED Yönetmeliğinin 18. maddesi gereğince yatırımın başlangıç, inşaat dönemine ilişkin izleme raporlarının Bakanlığımıza, projede yapılacak Yönetmeliğe tabi değişikliklerin de Bakanlığımıza veya İzmir Valiliği (Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü) 'ne iletilmesi gerekmektedir. Bilgilerinizi ve gereğini arz ve rica ederim. M. Mustafa SATILMIŞ Bakan a. Genel Müdür Ek: ÇED Olumlu Belgesi Adres: Vekaletler Cad. No: Bu Belge E-İmza ile imzalanmıştır. Bakanlık/ANKARA Ayrıntılı Bilgi :... Telefon : Faks : e-posta :ece.dinsel@csb.gov.tr Elektronik Ağ : Bu belge 5070 sayılı elektronik imza kanuna göre güvenli elektronik imza ile imzalanmıştır. Elektronik imzalı suretine adresinden Belge Num.: /220.01/20743 ve Barkod Num.: bilgileriyle erişebilirsiniz.

86 T.C. ÇEVRE ve ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI Çevresel Etki Değerlendirmesi, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü DAĞITIM: Ankara Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı (Sanayi Bölgeleri Genel Müdürlüğü) Ankara Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü (Kimyasalların Yönetimi Dairesi Başkanlığı) Ankara Mekansal Planlama Genel Müdürlüğü Ankara Orman ve Su İşleri Bakanlığı (DSİ Genel Müdürlüğü) İzmir İzbaş İzmir Serbest Bölge Kurucu ve İşleticisi A.Ş. İzmir Valiliği (Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü) İzmir Valiliği (Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü) Solu-fert Kimyevi Maddeler Sanayi ve Ticaret Cemal Olgun ve Ortakları Kollektif Şirketi (Ek) Proje Sahibi Adres: İzmir il Menemen ilce Deri Serbest Bölgesi 190 Ada 1 Numaralı Parsel Almer Çevre Denetim Müş. İş. Sağ. ve Güv. Proje Tic. Ltd. Şti. Firma Adres: Ankara ili Cevizlidere Mah Sok. No:4/C Çankaya/Ankara Menemen Belediye Başkanlığı Menemen/İZMİR Adres: Vekaletler Cad. No: Bu Belge E-İmza ile imzalanmıştır. Bakanlık/ANKARA Ayrıntılı Bilgi :... Telefon : Faks : e-posta :ece.dinsel@csb.gov.tr Elektronik Ağ : Bu belge 5070 sayılı elektronik imza kanuna göre güvenli elektronik imza ile imzalanmıştır. Elektronik imzalı suretine adresinden Belge Num.: /220.01/20743 ve Barkod Num.: bilgileriyle erişebilirsiniz.

87

88 EK-7.2 KARAYOLLARI 2. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ GÖRÜŞ YAZISI

89

90 EK-7.3 İZMİR SERBEST BÖLGE KURUCU VE İŞLETİCİSİ A.Ş. GÖRÜŞ YAZISI

91

92

93 T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI Çevresel Etki Değerlendirmesi, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü Sayı: B.09.0.ÇED // Konu: Geçici Faaliyet Belgesi İlgi: İZBAŞ İZMİR SERBEST BÖLGE KURUCU VE İŞLETİCİSİ ANONİM ŞİRKETİ MALTEPE KÖYÜ PANAZ MEVKİİ YOK MENEMEN MENEMEN / İZMİR tarihli ve sayılı e-başvurunuz. İlgide kayıtlı başvuru ile, 29/04/2009 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik in 6 ncı maddesi gereğince Çevre İzin/Çevre İzin ve Lisansı başvurusunda bulunulmuştur. Sözkonusu başvurunun Bakanlığımızca Yönetmeliğin 6 ncı ve 7 nci maddeleri ile EK-3A ve Ek-3B kapsamında değerlendirilmesi sonucu eksik bilgi ve belge bulunmadığı tespit edilmiş ve işletmeniz için Yönetmeliğin 7 nci maddesi gereğince Atıksu Deşarjı, Tehlikeli Madde Deşarjı, Düzenli Depolama - 1. Sınıf (Tehlikeli Atık Düzenli Depolama) konularında GEÇİCİ FAALİYET BELGESİ verilmesi uygun bulunmuştur. İş bu Geçici Faaliyet Belgesi 11/11/2014 tarihine kadar geçerli olup, Yönetmeliğin 8 inci maddesinin birinci fıkrası hükmü gereğince geçici faaliyet belgesinin alınmasından itibaren en geç 6 ay içerisinde (11/05/2014 tarihine kadar) Ek-3C de belirtilen bilgi, belge ve raporlar sunulmak suretiyle çevre izin/çevre izin ve lisansı e-başvuru sürecinin tamamlanması zorunludur. Bu süre içinde çevre izin/çevre izin ve lisansı başvurusu tamamlanmaz ise Geçici Faaliyet Belgesi iptal edilecek ve bir defaya mahsus olmak üzere, başvuruda bulunulan her bir çevre izin ve/veya lisans konusu için belirlenen belge bedeli kadar ödeme yapılarak tekrar müracaatta bulunulması gerekmektedir. İşletmenin faaliyeti ile ilgili bilgilerin " adresi talep edilen belgeler kısmında yayımlanan "Kütle-Denge Tablosu" formatı kullanılarak aylık olarak hazırlanması ve Ek-3C'de belirtilen bilgi, belge ve raporlar ile birlikte 6. ayın sonundaki e-başvuru sürecinin tamamlanması aşamasında yazılım üzerinden sunulması gerekmektedir. Geçici Faaliyet Belgesi süresi içinde 2872 sayılı Çevre Kanunu ve bu Kanuna bağlı olarak çıkarılan mevzuat şartlarına uygun faaliyet gösterilmesi ve süresi içerisinde çevre izin/çevre izin ve lisansının e-başvuru sürecinin tamamlanması, aksi durumda ise Geçici Faaliyet Belgesinin iptal edileceği, yapılacak denetimlerde Geçici Faaliyet Belgesi olmadığı halde çalıştığı tespit edilen işletmeler hakkında 2872 sayılı Çevre Kanunu nun ilgili maddeleri uyarınca idari yaptırım uygulanacağı hususunda bilgilerinizi ve gereğini rica ederim. EK: Tesise Kabul Edilecek Atıklar ve Kodları Bu belge elektronik imza ile imzalanmıştır. Dr. A. Çağatay DİKMEN Bakan a. Genel Müdür Vekaletler Cad. No:1 Bakanlıklar/ANKARA Ayrıntılı bilgi için irtibat: İzin ve Lisans Dairesi Başkanlığı Tel: , Faks: / Elektronik Ağ: eizin.cob.gov.tr

94 T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI Çevresel Etki Değerlendirmesi, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü TESİSE KABUL EDİLECEK ATIKLAR VE KODLARI Sıyırma ve kireçleme ile deriden et sıyırma işleminden kaynaklanan atıklar Kireçleme atıkları Saha içi atıksu arıtımından kaynaklanan krom içeren çamurlar Saha içi atıksu arıtımından kaynaklanan krom içermeyen çamurlar Krom içeren tabaklanmış atık deri (çivitli parçalar, tıraşlamalar, kesmeler, parlatma tozu) Perdah ve boyama atıkları Başka bir şekilde tanımlanmamış atıklar Biyolojik olarak bozunabilir mutfak ve kantin atıkları Vekaletler Cad. No:1 Bakanlıklar/ANKARA Ayrıntılı bilgi için irtibat: İzin ve Lisans Dairesi Başkanlığı Tel: , Faks: / Elektronik Ağ: eizin.cob.gov.tr