... FEN BiLiMLERiİ FASiKuL - 1

Transkript

1 PAYAS ÖLÇME DEĞERLENDİRME KOMİSYONU FEN BİLİMLERİ FASİKÜLÜ - 1 T.C. PAYAS İLÇE MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ PEKİ PROJESİ ÇALIŞMASIDIR FEN BiLiMLERiİ FASiKuL - 1 Adı ve Soyadı :... Sınıfı :... Öğrenci Numarası :... ÜNİTE ADI SORU SAYISI : 20 : MEVSİMLER VE İKLİM Bu fasikül, Eğitim - Öğretim yılı içerisinde yapılacak olan Lise Geçiş Sınavı (LGS) amacıyla hazırlanan Çalışma Fsikülü dür. Sorular ve konu anlatımları, 8. sınıf kazanımları dikkate alınarak oluşturulmuştur. Copyright (c) Payas 2020

2 TEŞKİLAT ŞEMASI Dr. Polat KARA PAYAS KAYMAKAMI Eray SARI PAYAS İLÇE MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRÜ PAYAS ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME KOMİSYONU Uğur ŞAHİN Okul Müdürü (BAŞKAN) Beyazıt DÖNEN Fatih KAZMACI Recep ÇALIŞKAN Adem BAŞÇIL Umut ÇAKMAK Okul Müdürü Okul Müdürü Okul Müdürü Okul Müdürü Okul Müdürü (Başkan Yrd.) (Satın Alma) (Teslim Alma) (İstatistik) (Basın) YAYIN KURULU TÜRKÇE Beyazıt DÖNEN İbrahim İnan ŞİRİN Nurullah TANIK FEN BİLİMLERİ Burak ÖZKAN Fatih ÖZMEN Muhittin KAVAK Rüştü ULCAY MATEMATİK Uğur ŞAHİN Emrah UYAR Hakan CENGİZ Salih KAMBER ÖLÇME DEĞERLENDİRME KOMİSYONU İNGİLİZCE Emrullah KOCATAŞ Ozan SEL Zülfikar ÇİĞDEM SOSYAL BİLGİLER Ali KUREN İlhan AKSOY Kamuran ACAR DİN KÜLT VE AHL:BİL Ahmet ŞAHİN Mirac ÜSTÜN

3 . 1. FÖY FEN BİLİMLERİ MEVSİMLER VE İKLİM LGS Neler Öğreneceğiz? MESİMLER ve İKLİM Mevsimlerin Oluşumu Ünite: 1 Copyright: Peki Projesi?. Ne og r enec eg IM DÜNYA NIN ŞEKLİ VE ÖZELLİKLERİ ÖĞRENİYORUM Dünyamızın şekli geoit olarak ifade edilmektedir. Geoit kutuplardan basık ekvatordan şişik olarak ifade edilebilir. Dünya soldan sağa doğru kendi etrafında dönme, Güneş etrafında dolanma hareketi yapar. Dünyanın Güneş etrafında dolandığı yörünge düzlemi elips şeklindedir 1

4 1. FÖY FEN BİLİMLERİ MEVSİMLER VE İKLİM LGS Neler Öğreneceğiz? MESİMLER ve İKLİM Mevsimlerin Oluşumu Ünite: 1 Copyright: Peki Projesi?. Ne og r enec eg IM. EKSEN EĞİKLİĞİ ÖĞRENİYORUM Dünyanın dönme ekseni yörünge düzlemine doğru eğiktir. Bazı kaynaklarda kısaca 23 0 veya 23,5 0 olarak geçer KYK: Kuzey Yarım Küre GYK: Güney yarım Küre *Türkiye KYK de yer alır. *Eksen eğikliğinin en önemli sonucu her iki yarım kürede farklı mevsimlerin yaşanmasıdır. 2

5 1. FÖY FEN BİLİMLERİ MEVSİMLER VE İKLİM LGS Neler Öğreneceğiz? MESİMLER ve İKLİM Mevsimlerin Oluşumu Ünite: 1 Copyright: Peki Projesi?. Ne og r enec eg IM. EKSEN EĞİKLİĞİ ÖĞRENİYORUM DÜNYA'NIN DÖNME EKSENİNİN EĞİK OLMASININ ETKİLERİ 1.Mevsimler meydana gelir. 2.Aynı zamanda Dünya'nın kuzey ve güney yarım küresinde farklı mevsimler yaşanır. 3.Yıl boyunca sıcaklık değişimleri olur. 4.Gece ve gündüz süreleri yıl boyunca değişir. 5.Güneş ışınlarının Dünya üzerine geliş açıları değişir. EKSEN EĞİKLİĞİ OLMASAYDI: 1. Güneş ışınları daima ekvatora dik açıyla gelirdi ve bu durum hiçbir zaman değişmezdi. 2. Mevsimler ortadan kalkardı. 3. Yıllık sıcaklık farkı meydana gelmezdi. 4. Daima gece gündüz eşitliği yaşanırdı. 5. Güneşin doğuş batış yer ve saati değişmezdi. 6. Güneş ışınlarının öğle vakti gelme açıları değişmezdi. 7. Dönenceler ve Kutup Daireleri ortadan kalkardı. DÜNYANIN HAREKETLERİ Kendi ekseni etrafında döner: 24 saatte gerçekleşir. Saat yönünün tersine doğrudur. Sonucu gece gündüz oluşumudur. Günlük sıcaklı farkları, hava olayları gibi durumlarda dünyanın kendi ekseni etrafında dönüşünün bir sonucudur. Güneş etrafında dolanır: 365 gün 6 saatte gerçekleşir. En önemli sonucu mevsimlerin oluşumudur. Yıllık sıcaklık farkları da bir sonucudur. 3

6 1. FÖY FEN BİLİMLERİ MEVSİMLER VE İKLİM LGS Neler Öğreneceğiz? MESİMLER ve İKLİM Mevsimlerin Oluşumu Ünite: 1 Copyright: Peki Projesi?. Ne og r enec eg IM. MEVSİMLERİN OLUŞUMU ÖĞRENİYORUM MEVSİMLER VE OLUŞUMU 2 etken mevsimleri oluşturur; 1- Dünyanın eksen eğikliği 2- Dünyanın Güneş etrafında dolanması Sırasıyla İlkbahar-Yaz-Sonbahar-Kış mevsimleri görülür. Aynı anda farklı yarım kürelerde farklı mevsimler yaşanır. Sırasıyla İlkbahar-Yaz-Sonbahar-Kış mevsimleri görülür. Aynı anda farklı yarım kürelerde farklı mevsimler yaşanır. Dünya'nın Güneş'e olan uzaklığının değişmesi mevsim lerin oluşumu üzerin de etkili değildir. Dünya'nın Güneş'e en yakın olduğu tarih 3 Ocaktır, fakat kuzey yarım kürede kış mevsimi yaşanır. Dünya'nın Güneş'e en uzak olduğu tarih 4 Temmuzdur, fakat kuzey yarım kürede yaz mevsimi yaşanır. 4

7

8 1. FÖY FEN BİLİMLERİ MEVSİMLER VE İKLİM LGS Neler Öğreneceğiz? MESİMLER ve İKLİM Mevsimlerin Oluşumu Ünite: 1 Copyright: Peki Projesi?. Ne og r enec eg IM. GÜN DÖNÜMÜ VE EKİNOKS ÖĞRENİYORUM GÜN DÖNÜMÜ (SOLSTİS) Gündönümü, en uzun gün ve gecelerin yaşandığı gündür. Aynı zamanda yaz ve kış mevsimlerinin başlangıcı olarak da kabul edilir. Gündönümünden sonra günler uzamadan kısalmaya ya da kısalmadan uzamaya geçer. 21 Aralık Gün Dönümü Kuzey yarım kürede kış, güney yarım kürede yaz başlangıcıdır. Kuzey yarım kürede en uzun gece, güney yarım kürede en uzun gündüz yaşanır. Güneş ışınları oğlak dönencesine dik olarak gelir. 21 Haziran Gün Dönümü Kuzey yarım kürede yaz, güney yarım kürede kış başlangıcıdır. Kuzey yarım kürede en uzun gündüz, güney yarım kürede en uzun gece yaşanır. Güneş ışınları yengeç dönencesine dik olarak gelir. Oğlak dönencesi güney yarım küre de yengeç dönencesi ise kuzey yarım küre de bulunmaktadır 5

9

10 1. FÖY FEN BİLİMLERİ MEVSİMLER VE İKLİM LGS Neler Öğreneceğiz? MESİMLER ve İKLİM Mevsimlerin Oluşumu Ünite: 1 Copyright: Peki Projesi?. Ne og r enec eg IM. GÜN DÖNÜMÜ VE EKİNOKS ÖĞRENİYORUM EKİNOKS Ekinoks tarihlerinde gece ile gündüz süreleri birbirine eşit olur. Kuzey Yarım Küre`de 21 Mart ilkbahar ekinoksu, 23 Eylül ise sonbahar ekinoksu olarak bilinir. Güneş ışınları öğle vakti Ekvator`a dik açıyla düşence Dünya`nın her yerinde gece-gündüz eşitliği (ekinoks) yaşanır. 23 Eylül Ekinoksu Kuzey yarım kürede sonbahar, güney yarım kürede ilkbahar başlangıcıdır. Gece ve gündüz eşittir. (12 saat) Güneş ışınları ekvatora dik düşer. Eksen eğikliği etkisi ortadan kalkar. 21 Mart Ekinoksu Kuzey yarım kürede ilkbahar, güney yarım kürede sonbahar başlangıcıdır. Gece ve gündüz eşittir. (12 saat) Güneş ışınları ekvatora dik düşer. Eksen eğikliği etkisi ortadan kalkar. g ü n e ş ı ş ı n l a r ı *** UNUTMA! Dünya ya ışınların dik açıyla geldiği yerler, eğik açıyla geldiği yerlerden daha sıcak olur. Işınlar dik veya dike yakın gelirse dar bir alan ısınır. Dar alanlarda birim yüzeye düşen enerji miktarı daha fazladır. Işınlar eğik açıyla gelirse geniş bir alan ısınır. Geniş alanlarda birim yüzeye düşen enerji miktarı daha azdır. 6

11

12 1. FÖY FEN BİLİMLERİ MEVSİMLER VE İKLİM LGS Neler Öğreneceğiz? MESİMLER ve İKLİM Mevsimlerin Oluşumu Ünite: 1 Copyright: Peki Projesi?. Ne og r enec eg IM. GÜNEŞ IŞINLARININ GELİŞ AÇISI ÖĞRENİYORUM K BÖLGESİ *Güneş ışınları daha eğik gelir *Metrekareye düşen enerji daha azdır *ısınma daha azdır *Güneş ışınları daha geniş alana yayılır L BÖLGESİ *Güneş ışınları daha dik gelir *Metrekareye düşen enerji daha fazladır *Isınma daha fazladır *Güneş ışınları daha dar alana yayılır L K *Dünyaya ulaşan güneş enerjisi miktarı her iki bölgede eşittir KIŞ İLK BAHAR YAZ SONBAHAR KIŞ Güneş ışınlarının geliş açısı Güneş ışınlarının geliş açısı büyümeye başlar küçülmeye başlar Güneş ışınlarının geliş açısı diktir 7

13

14 1. FÖY FEN BİLİMLERİ MEVSİMLER VE İKLİM LGS Neler Öğreneceğiz? MESİMLER ve İKLİM İklim ve Hava Olayları Ünite: 1 Copyright: Peki Projesi?. Ne og r enec eg IM. İKLİM ÖĞRENİYORUM İKLİM Geniş bir bölge içinde, yıl gibi uzun yıllar boyunca değişmeyen, uzun bir süre boyunca gözlemlenen sıcaklık, nem, hava basıncı, rüzgâr, yağış, yağış şekli gibi meteorolojik olayların meydana getirdiği ortalama hava koşullarına iklim denir. İklimden bahsedilirken Kurak, Yağışlı, Soğuk, Sıcak gibi kavramlar kullanılır. İklim kesinlik bildirir ama değişmez değildir. Bir bölgede var olan iklim zaman içinde değişebilir. İklimi inceleyen bilim dalına Klimatoloji denir. İklimi inceleyen bilim insanına Klimatolog denir. Ülkemizde görülen iklim tipleri Karasal İklim Akdeniz İklimi Karadeniz İklimi Karasal iklim: Karasal iklimin özelliği yazlar sıcak ve kurak, kışlar soğuk ve yağışlı geçer. Akdeniz İklimi: Yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlıdır Karadeniz İklimi: Yazlar nispeten serin, kışlar ise kıyı kesiminde ılık yüksek kesimlerde karlı ve soğuk geçer. İKLİMİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER Enlem Yükselti Yer Şekilleri İnsan Faaliyetleri Güneşten Gelen ve Yansıyan Işınlar İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ Dünya üzerinde insanların faaliyetleri sonucu iklimlerde değişmeler meydana gelmeye başlanmıştır. Atmosfere salınan sera gazları hava sıcaklığının artmasına bu da iklim değişikliğine neden olmaktadır. Sera gazlarının salınımı sonucu küresel ısınma meydana gelir. Küresel ısınma ile buzullar erimekte, deniz seviyelerinde artış oluşmaktadır. Mevsimsel değişiklikler ile beraber sel, kasırga gibi doğal afetler daha sık yaşanmaktadır. Fosil Yakıtlar (kömür, petrol, doğal gaz) CO 2 Sera Etkisi Küresel Isınma İklim Değişikliği, Doğal Afetler ve Canlı Türlerinde Azalma 8

15

16 1. FÖY FEN BİLİMLERİ MEVSİMLER VE İKLİM LGS Neler Öğreneceğiz? MESİMLER ve İKLİM İklim ve Hava Olayları Ünite: 1 Copyright: Peki Projesi?. Ne og r enec eg IM. İKLİM ve HAVA OLAYLARI ÖĞRENİYORUM İklim değişikliğini önlemek için; * Yenilenemez enerji kaynakları (fosil yakıtlar, nükleer enerji) yerine, yenilenebilir enerji kaynakları (rüzgâr, güneş, hidroelektrik...) kullanılmalıdır. * Enerji tasarrufu sağlayan A+++ sınıfı elektrikli araçlar kullanılmalıdır. * Atıkların geri dönüşümü sağlanmalıdır. * Ormanlar ve yeşil alanlar korunmalıdır. * İnsanlar küresel ısınma ve çevrenin korunması konusunda bilinçlendirilmelidir. HAVA OLAYI Dar bir bölgede, günlük veya haftalık gibi kısa bir süre içerisinde gerçekleşen hava olaylarıdır. Hava olayları tahmini olduğu için kesinlik bildirmez, kısa süre içerisinde değişkenlik gösterebilir. Hava olaylarını inceleyen bilim dalına Meteoroloji, hava olaylarını inceleyen bilim insanına Meteorolog denir. Hava olayından bahsedilirken Güneşli, Yağmurlu, Karlı, Rüzgârlı gibi kavramlar kullanılır. *** Hava olayları sıcaklık, nem ve basınca bağlıdır. Higrometre: Havadaki nemi ölçer. Barometre: Hava basıncını ölçer. Termometre: Hava sıcaklığını ölçer. Anemometre: Rüzgarın hızını ölçer. Hava olayları ; rüzgar, yağmur, kar, dolu, sis, kırağı, çiy gibi şekillerde karşımıza çıkar Kar: Gökyüzünde soğuk havanın etkisiyle havadaki nem buz kristallerine dönüşür. Bu kristaller birleşerek karı oluşturur. Dolu: Gökyüzünde soğuk hava etkisiyle bulutlardaki su damlacıkları donar. Donan tanecikler bir araya gelerek doluyu oluşturur. Yağmur: Gökyüzünde bulutlardaki su buharı yoğuşarak damlacıklarına dönüşür. Daha sonra bu damlacıklar birleşerek yağmur şeklinde yağar. Sis: Yeryüzüne yakın yerde hava içindeki su buharının yoğuşması veya donarak kristalleşmesi sonucu ortaya çıkan çok küçük su damlacıkları veya buz kristallerinden meydana gelir. Çiy: Yeryüzünde gece hava soğuduğunda, havadaki su buharı ağaçlar, yeşillikler üzerinde yoğuşarak sanki yağmur yağmış gibi su damlacıklarını oluşturur. Kırağı: Yeryüzünde gece hava çok fazla soğursa havadaki su buharı çiye dönüşmeden direkt donarak sanki kar yağmış gibi bir görüntü oluşturur. 9

17

18 LG 1. FÖY FEN BİLİMLERİ S MESİMLER ve İKLİM MEVSİMLER VE İKLİM Neler Öğreneceğiz? İklim ve Hava Olayları Ünite: 1 Ne og r e ne c e g I M.?.. Copyright: Peki Projesi HAVA OLAYLARI ÖĞRENİYORUM RÜZGAR Bölgeler arasında sıcaklık ve basınç farklılığından dolayı yatay yönde oluşan hava hareketidir. Rüzgâr her zaman yüksek basınç alanından alçak basınç alanına doğru akar. YB (Soğuk) >AB (Sıcak) Alçak Basınç (AB) Bu alanda hava yoğunluğu az, hava sıcaklığı fazladır. Buharlaşma olayı fazladır. Bu sebeple AB alanında olan yerlerde bulutlanma ve yağış oluşumu gözlenir. AB alanlarında rüzgâr çevreden merkeze doğru eser. AB alanlarında yükselici hava hareketi görülür. *** ÖNEMLİ! Sıcaklık ve nem doğru orantılıdır. Bir bölgede sıcaklık artarsa buharlaşma hızı artar. Buharlaşma artarsa havadaki nem de artar. Yüksek basınç (YB) Bu alanda hava yoğunluğu fazla ve hava sıcaklığı düşüktür. YB alanındaki yerlerde hava açık ve güneşlidir. Bulutlanma ve yağış oluşumu yok YB alanlarında rüzgâr merkezden çevreye doğru eser. YB alanlarında alçalıcı hava hareketi görülür. *** AB alanında bulutlanma ve YB alanındaki Güneşlenme olaylarına dikkat et! Sıcak olan yer Güneşli bölge değil bulutlanmanın olduğu bölgedir. 10

19

20 1. FÖY FEN BİLİMLERİ MEVSİMLER VE İKLİM LGS Neler Öğreneceğiz? MESİMLER ve İKLİM İklim ve Hava Olayları Ünite: 1 Copyright: Peki Projesi?. Ne og r enec eg IM. İKLİM VE HAVA OLAYLARI ARASINDAKİ FARKLAR ÖĞRENİYORUM Yandaki Şekli Yorumlayalım *A bölgesi YB altında B bölgesi AB altındadır *Bir birlerine göre A bölgesi Soğuk B bölgesi sıcaktır *A bölgesinde hava açıktır ve yağış oluşumu gözlenmez *B bölgesinde hava kapalıdır ve yağış oluşumu gözlenir KATKI SAĞLAYAN ÖĞRETMENLERİMİZ Burak ÖZKAN Muhittin KAVAK Fatih ÖZMEN Rüştü ULCAY Copyright: Peki Projesi Fen Zümresi 11

21

22 UYGULAMA 1 Aşağıda dünyanın güneş etrafındaki iki farklı konumu verilmiştir. UYGULAMA 3 Aşağıda dünyanın güneş etrafındaki konumuna ait görsel ve nuralandırılmış 4 şehir bulunmaktadır. Güney yarım kürede yaşayan ahmet aşağıda bulunan bu konumlarla ilgili soralardan hangisini doğru cevaplamıştır? A)Dünya I.konumda iken Ahmetin bulunduğu yarım kürede yaz mevsimi yaşanır. B)Dünya II. Konumada olduğunda Ahmet kuzey yarım küredeki teyzesini ziyaret etmek isterse yanına kışlık kıyafet almalıdır. C) Ahmet in bulunduğu yerde kayak yapabilmesi için dünyanın II. Konumda olması gerekir. D)Dünya II. Konumda iken kuzey yarım kürede yaz mevsimi yaşanmaktadır. 21 Aralık tarihinde gündüz süresi en uzun olan şehir aşağıdaki lerden hangisidir?. A)I B)II C)III D)IV UYGULAMA 2 Mevsimelerin başlangıcında 4 önemli tarih bulunmaktadır. Bun lar 21 Aralık,21 Haziran,21 Mart, 23 Eylül UYGULAMA 4 Zeynep ahmet ve alinin arasında geçen konuşmalar aşağıda ve rilmiştir. Zeynep: 21 haziranda bizim buralar çok sıcak oluyor ve gündüz süresi çok uzun Ahmet: Şuan Aralık ayındayız ve en uzun gündüzü yaşıyoruz çok mutluyum. Ali:Bizim:Şuan bizim burası çok soğuk üşüyoruz. Şu soğuklar geç sede rahatlasak ne güzel olurdu. Yukarıda verilen konuşmalardan yola çıkarak Zeynep Ahmet ve Ali nin bulundukları yarım küreler aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? A) B) Yukarıda konumları verilen K,L,M ve N şehirleri için aşağıda verilen bilgilerden hangileri doğrudur.? C) D) A)21 mart tarihinde K şehri kış mevsimini bitirip sonbahar mevsine geçmiştir. B)M şehrinde yaz mevsiminin başlangıcı 21Hazirandır. C) 23 eylülde K şehrinde yaşanan mevsim kış mevsiminden önce yaşanır. D) 21 martta tüm şehirlerde bahar mevsimi yaşanır. 12 Test-1

23 UYGULAMA 5 Aşağıda dünyaya ait konumları ve bazı şehirlere ait bilgiler verilmiştir. UYGULAMA 7 Dünyanın 21 aralık tari hine ait güneş etrafın daki konunmu yandaki şekilde verilmiştir. Bu konuma bakarak; aşağıda yapılan yorum lardan hangisi veya hangileri doğru olur? I)Kuzey yarım kürede en kısa gece yaşanmaktadır. II) Her iki yarım kürede gün dönümü gerçekleşmektedir. III) Güney yarım kürede ilkbahar mevsimi bitip yaz mevsimi başlar. A)Yanlız I B) I ve II C) II ve III D) I,II,III *K şehri: kuzey yarım kürede bulunmaktadır. *L şehri: güney yarım kürede bulunmaktadır. *M şehri:kuzey yarım kürede bulunmaktadır. Yukarıdaki bilgiler ve konumları bakılarak aşağıda yapılan yorum lardan hangisi doğrudur? UYGULAMA 8 Aşağıda dünyanın güneş etrafındaki konumları verilmiştir A)K şehrin Yaz mevsimi yaşanırken dünya 3.konumdadır. B)M şehri yaz mevsimini bitirip sonbahar mevsimine geçince Dünyanın konumu 4.dür. C)Dünya 2. Konumda ise L şehrinde sonbahar yaşanır K şehrinde ise ilk bahar yaşanır. D)L şehri kış mevsimini yaşarken dünya 1.konumdadır. UYGULAMA 6 K şehrinde bulunan bir ağacın gölge boyu tarih grafiği verilmiş tir. Yandaki grafiğe bakarak 21 haziran tarihide K şehrinin konumu aşağıdaki görsellerin hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) B) Yukarıda dünyanın güneşin etrafında bulundukları konumlar ile ilgili ; I)Dünya 4 ve 2 numaralı konumdayken gece ve gündüz süreleri eşit olur. II) 21 haziranda dünya 3 numaralı konumda bulunur. III) Güney yarım kürede yaz mevsimi yaşandığında dünya 3 konumda olur. İfadelerinden hangileri doğrudur? A)yanlız I B) I ve II C )I ve III D) II ve III C) D) 13 Test-1

24 UYGULAMA 9 Yandaki şekilde Özge ve Hülya nın yaşadığı konumlar verilmiş r. Özge ve Hülya nın yaşadığı konumlar ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlış r. A)21 Haziran da Hülya bulunduğu konumda kış mevsimini yaşamaktadır. B)21 Aralık tarihinde güneş ışınları Hülya nın ve Özge nin yaşadığı konumlara dik olarak gelir. C)Hülya bulunduğu konumda 21 mart tarihinde sonbahar mevsimini yaşar. D)Özge nin bulunduğu konumda 21 aralık tarihinde en uzun gündüz süresi yaşanır. UYGULAMA 10 UYGULAMA 11 Fa h öğretmen mevsimler ve iklim konusunu anla rken aşağıdaki görseli öğrencilerine göstermiş r. Buna göre aşağıdakilerden hangisi alçak basınç alanlarının özelliklerinden biri değildir? A)Yağış miktarı fazladır. B)Gökyüzü açık ve yerin ısı kaybı fazladır. C)Yükselici hava hareketleri görülür. D)Hava hareketleri çevreden merkeze doğrudur. UYGULAMA 12 Yukarıdaki görselde verilen K şehri ile ilgili aşağıda yapılan yorum lardan hangisi doğrudur. A)K şehirndeki bir ağacın gölge boyunun en uzun olduğu tarih 21 Aralık tır. B)21 Mart tarihinde K şehrinde ilkbahar mevsimi yaşanmaktadır. C)K şehrinde yaşan bir kişi 21 Haziran tarihinde sahilde rahat bir şekilde güneşlenebilir. D)K şehirinde en kısa gecenin yaşandığı tarih 21 Aralıktır. İklim, bir yerde uzun yıllar boyunca süre gelen hava koşullarıdır. İklimi detaylı inceleyecek olursak; mevsimlerde yaşanan ortalama sıcaklığı, güneş ışığı ve yağış bilgileri gibi birçok bilgiyi elde ederiz. Dünya Meteoroloji Örgütü, iklimin oluşması için en az otuz yıl kadar bir sürecin geçmesi gerektiğini belirtmiştir. Bu örgüt sayesinde tüm dünyada iklim değişiklikleri, küresel ısınmanın iklimi nasıl etkilediği ve sürecin şartları hakkında bilgi sahibi olabiliriz. Sadece yukarıda parçadaki bilgilerden yola çıkarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A)Ortalama sıcaklık değerleri etkilidir. B)Uzun zaman içinde oluşur. C)Bölgede etkili olan yağış biçimleri hakkında bilgi verir. D)İklimi inceleyen bilim dalına klimatoloji, bu bilim dalıyla uğraşan bilim insanına klimatolog denir. 14 Test-1

25 UYGULAMA 13 Küresel iklim değişikliği ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A)Fosil yakıtlar kullanılarak küresel iklim değişikliği önlenebilir. B)Günümüzde gerçekleşmekte olan küresel iklim değişikliğine neden olan en önemli etken küresel ısınmadır. C)İklim değişikliği bazı bölgelerde kuraklığın yaşanmasına bazı bölgelerde aşırı yağışlarla sellerin oluşmasına neden olabilir D)Küresel iklim değişikliği canlıların yaşam alanlarına zarar verir, bazı türlerin yok olmasına neden olabilir. UYGULAMA 15 Ayşegül doğa yürüyüşü yaparken yukarıdaki fotoğra çekmiş r. Resmin çekildiği bölgeyle ilgili aşağıdakilerden hangisi kesinlikle söylenebilir? A)Kuzey yarım kürede bulunur. B)Güneş ışınları eğik olarak gelir. C)Güney yarım kürede bulunur. D)Dünya güneşe en uzak konumdadır UYGULAMA 16 PEKİ HABER UYGULAMA 14 Dünya 1 konumundayken kuzey yarım kürede A şehri,güney yarım kürede B şehri bulunmaktadır. Buna göre; 1-A şehrinde ilkbahar mevsimi yaşanır. 2-B şehrinde ortalama sıcaklık A şehrindekinden daha düşüktür. 3-Güneş ışınları B şehrine daha dik açıyla gelir. 4-B şehrinde yaz mevsimi yaşanır. Yukarıdakilerden hangileri doğrudur? A)1-2 B)2-3 C)1-2-3 D) Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Murat Türkeş, Küresel iklim deği şikliği kışları ortadan kaldırmıyor; ancak kışların etkisini azaltıyor. Özellikle ilkbahar döneminin etki si artıyor, don olayının görüldüğü gün süreleri azalı yor. dedi. İklim değişikliğinin hava olayları üzerindeki etkisinin gün geçtikçe daha çok hissedildiğini vurgulayan Türkeş, kış aylarının daha ılık geçtiğini, buna bağlı olarak kar yağışının azaldığı ve karın yerde kaldığı gün süresinin düştüğünü ifade etti. Haber değerlendirildiğinde küresel iklim değişikliklerinin aşağıda verilen olası sonuçlarından hangisinin gerçekleşmesi beklenemez? Test-1

26 UYGULAMA 17 YB Erzin AB Dörtyol AB Payas UYGULAMA 19 - AB Hassa AB YB n ru YB Kırıkhan e nd Belen - e İsk UYGULAMA 20 Zeynep Zehra Fatma Zülfikar Verilen harita ve öğrenci cevapları birlikte değer lendirildiğinde hangi öğrencilerin veridiği yanıtlar doğru olur? Zülfikar Zülfikar UYGULAMA 18 KATKI SAĞLAYAN ÖĞRETMENLERİMİZ Burak ÖZKAN Muhittin KAVAK Fatih ÖZMEN Rüştü ULCAY Copyright: Peki Projesi Fen Zümresi KAYNAKLAR: Milli Eğitim Bakanlığının yayınlamış olduğu soru görselleri, internet sitelerindeki görseller, bazı cümlelerden, bazı sorulardan alıntı yapılmıştır. 16 Test-1