MEY ALKOLLÜ İÇKİLER SANAYİ VE TİCARET A.Ş. KARAMAN SUMA FABRİKASI

Transkript

1 MEY ALKOLLÜ ĠÇKĠLER SAN. VE TĠC. A.ġ. MEY ALKOLLÜ İÇKİLER SANAYİ VE TİCARET A.Ş. KARAMAN SUMA FABRİKASI ETİL ALKOL ÜRETİMİ KAPASİTE ARTIRIMI Yenişehir Mh. Çoğlu Yolu Üzeri Merkez/KARAMAN ENVİRO MÜH. MED. İNŞ. KAUÇUK VE MAD. SAN.TİC.LTD.ŞTİ. PROJE TANITIM DOSYASI NİHAİ PROJE TANITIM DOSYASI KARAMAN

2 Proje Sahibinin Adı Adresi Telefon, GSM ve Faks Numaraları e-posta Projenin Adı Proje Bedeli Proje Ġçin Seçilen Yerin açık Adresi ( Ġli, Ġlçesi, Mevkii) MEY ALKOLLÜ ĠÇKĠLER SANAYĠ VE TĠCARET A.ġ. YeniĢehir Mh. Çoğlu Yolu Üzeri (Tapuda 213 Ada, 31 No lu Parsel) Merkez/KARAMAN (T) (F) (GSM) dilek.adak@mey.com.tr KAPASĠTE ARTIRIMI TL Karaman Ġli, Merkez ilçesi, YeniĢehir Mah. Çoğlu Yolu Üzeri Projenin ÇED Yönetmeliği Kapsamındaki Yeri(Sektör, Alt Sektör) Sektör Alt Sektör Bitkisel Ürünlerin Üretimi Ġle Ġlgili Projeler Suma Üretim Tesisi Projenin NACE Kodu Raporu Hazırlayan ÇalıĢma Grubunun Adı Adresi Telefon ve Faks Numaraları Saf alkol (etil alkol) imalatı ENVĠRO MÜHENDĠSLĠK MED. KAUÇ. ĠNġ. MAD. LTD. ġtġ. Fatih Mah. Koray Sk. No:30 Selçuklu/KONYA (T) (F) 2

3 Sayfa No ĠÇĠNDEKĠLER 3 TABLOLAR DĠZĠNĠ 4 ġekġller DĠZĠNĠ 4 EKLER DĠZĠNĠ 5 Projenin Teknik Olmayan Özeti 6 1- PROJENĠN ÖZELLĠKLERĠ 7 1.a. Projenin ve Yerin Alternatifleri(Proje Teknolojisinin ve Proje Alanının 7 Seçilme Nedenleri) 1.b. Projenin ĠĢ Akım Ģeması, Kapasitesi, Kapladığı Alan, Teknolojisi, 7 ÇalıĢacak Personel Sayısı 1.c. Doğal kaynakların kullanımı (arazi kullanımı, su kullanımı, kullanılan 20 enerji türü vb.) 1.ç. Atık Miktarı (katı, sıvı, gaz vb.) ve atıkların kimyasal, fiziksel ve 22 biyolojik özellikleri 1.d.Kullanılan teknoloji ve malzemelerden kaynaklanabilecek kaza riski PROJE YERĠ VE ETKĠ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL 35 ÖZELLĠKLERĠ 2.a. Mevcut arazi kullanımı ve kalitesi (tarım alanı, orman alanı, planlı 35 alan, su yüzeyi vb.) 2.b. EK-5 deki Duyarlı Yöreler listesi dikkate alınarak korunması gereken 35 alanlar 3-PROJENĠN ĠNġAAT VE ĠġLETME AġAMASINDA ÇEVRESEL 39 ETKĠLERĠ VE ALINACAK ÖNLEMLER NOTLAR VE KAYNAKLAR 46 EKLER 46 3

4 TABLOLAR DĠZĠNĠ Sayfa No Tablo 1 Tesiste Tüketilecek Hammaddelerin Miktarları 17 Tablo 2 Tesiste Üretilen ve Kapasite Artırımı Ġle Planlanan Üretim 17 Miktarları Tablo 3 Tesis Prosesine Dahil Edilmesi Planlanan Makine Teçhizat 18 Listesi Tablo 4 Tesiste Mevcutta Bulunan ve Kullanılan Makine Teçhizat Listesi 18 Tablo 5 Emisyon Faktörleri 23 Tablo 6 ĠnĢaat AĢamasında OluĢacak Gürültünün Mesafelere Göre 25 Dağılımı Tablo 7 Mesafelere Göre Lp Değerleri 25 Tablo 8 Mesafeye göre Ses Gücü Düzeyleri 25 Tablo 9 Tesisten Kaynaklanan Tehlikeli Atıklar ve Planlanan Miktarları 29 Tablo 10 Tesis faaliyeti sonucu oluģacak atık miktarları ve bertaraf 43 yöntemleri Tablo 11 ĠĢ Takvimi 45 ġekġller DĠZĠNĠ ġekil 1 NiĢasta SıvılaĢtırma Ünitesi ĠĢ Akım ġeması 9 ġekil 2 NiĢasta SıvılaĢtırma Ünitesi Vaziyet Planı 10 ġekil 3 Melastan Alkol Üretimi ĠĢ Akım ġeması 11 ġekil 4 Fermantasyon Ünitesi ĠĢ Akım ġeması 12 ġekil 5 Fermantasyon Ünitesi Vaziyet Planı 13 ġekil 6 Distilasyon Ünitesi ĠĢ Akım ġeması 14 ġekil 7 Distilasyon Ünitesi Vaziyet Planı 15 ġekil 8 ĠnĢaat Dönemi Gürültü Dağılım Grafiği 26 ġekil 9 Acil Müdahale Planı 34 4

5 EKLER DĠZĠNĠ EK 1 : PROJE ĠÇĠN SEÇĠLEN YERĠN KOORDĠNATLARI EK-2/a : YER BULDURU EK-2/b : UYDU FOTOĞRAFI EK-2/c : TAPU ÖRNEĞĠ EK-2/ç : 1/ ÖLÇEKLĠ TOPOĞRAFĠK HARĠTA EK-2/d : ÇED BELGELERĠ EK-2/e : 1/ ÖLÇEKLĠ ÇEVRE DÜZEN PLANI EK-2/f : VAZĠYET PLANI EK-2/g: DSĠ DEN ALINAN KUYU ĠZĠN YAZISI EK-2/h : ġġlempe ANALĠZ RAPORU ÖRNEĞĠ EK-2/ı : ARITMA ÇAMURU ANALĠZ ÖRNEĞĠ EK-2/i : DEġARJ ĠZĠN BELGESĠ EK-2/j : ATIKSU ARITMA TESĠSĠ Ġġ AKIM ġemasi EK-2/k : ATIKSU ANALĠZ RAPORU EK-2/l : TEHLĠKELĠ ATIK SÖZLEġME ÖRNEĞĠ EK-2/m: ATIK BEYANI EK-2/n : ÇEVRE ĠZNĠ EK-2/o : DEPREM HARĠTASI EK-2/ö : JEOLOJĠ HARĠTASI EK-2/p : TAAHHÜTNAME EK-2/r : VEKALETNAME 5

6 Projenin Teknik Olmayan Özeti: Karaman Ġli, Merkez Ġlçesi, YeniĢehir Mh. Çoğlu Yolu üzeri adresinde, tapunun 213 ada, 31 parsel numarasında kayıtlı, m 2 yüzölçümlü alan üzerinde Mey Alkollü Ġçkiler Sanayi ve Ticaret A.ġ. tarafından etil alkol üretimi gerçekleģtirilmektedir. Tesis; 1993 yılında kurulmuģ olup, özelleģtirme sürecinden(2005 yılı) sonra Mey Alkollü Ġçkiler Sanayi ve Ticaret A.ġ. tarafından iģletilmeye devam etmiģtir. Mevcut tesis için daha önce 2 kez ÇED belgelendirmesi yapılmıģ olup, mevcut üretim proseslerinde yapılacak değiģikliklerden dolayı kapasite artırımı planlanmaktadır. Bu nedenle, proje tanıtım dosyası hazırlanmıģ ve çevresel etkileri yeniden değerlendirilmiģtir. Kapasite artırımı planlanan tesiste mevcut durumda, hububat, yaģ üzüm ve patates niģastasından etil alkol (metanol) üretimi yapılmakta olup, ÇED sürecinin olumlu tamamlanmasına müteakip ilave olarak melastan da etil alkol (metanol) imalatı yapılacaktır. Kapasite artırımı ile mevcut tesis kapalı alanı olan m 2 lik kapalı alana 800 m 2 ilave yapılması ile toplam kapalı alanın m 2 olması, aynı zamanda tesiste üretimi yapılan etil alkol miktarının da L/yıl dan, L/yıl a çıkarılması planlanmaktadır. Proje İçin Seçilen Yerin Koordinatları Ek-1 de, Yer Bulduru Ek-2/a da, Uydu Fotoğrafı Ek-2/b de, Tapu Örneği Ek-2/c de, 1/ Ölçekli Topoğrafik Haritası Ek-2/ç de ve tesis için daha önce alınan ÇED Belgeleri Ek-2/d de sunulmuģtur. Tesis, Abdullah Sabri Ülgen Cd. ve Eski Çoğlu yolu kesiģim noktasında faaliyetini sürdürmektedir. Ġl merkezine mesafesi m, Karaman 82. Yıl Devlet Hastanesi ne mesafesi m, Organize Sanayi Bölgesine mesafesi ise 6,7 km dir. Tesise en yakın yerleģim 300 metre mesafede bulunan YeniĢehir mahallesindeki müstakil evlerdir. Projenin iģletme ömrü, gelen talebe göre belirleneceğinden, net olarak ortaya konulmamakla birlikte, talep geldiği müddetçe faaliyete devam edilmesi planlanmaktadır. Tesis yılda 10 ay, günde 3 vardiya çalıģmakta olup, kapasite artırımı sonrası uygulamada herhangi bir değiģikliğe gidilmeyecektir. Tesis; 03/10/2013 tarih ve Sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği Ek 2 Seçme ve Eleme Kriterleri Uygulanacak Projeler Listesi; Madde 28- Bitkisel ürünlerin üretimi ile ilgili projeler: c) Fermantasyon ile alkolleģtirme sürecinin gerçekleģtiği üretim tesisleri, (5.000 litre/yıl ve üzeri), kapsamında yer aldığından, proje tanıtım dosyası hazırlanmıģtır. 6

7 1.PROJENĠN ÖZELLĠKLERĠ 1.a. Projenin ve Yerin Alternatifleri(Proje Teknolojisinin ve Proje Alanının Seçilme Nedenleri): Karaman Ġli, Merkez Ġlçesi, YeniĢehir Mh. Çoğlu Yolu üzeri adresinde, tapunun 213 ada, 31 parsel numarasında kayıtlı, m 2 yüzölçümlü alan üzerinde Mey Alkollü Ġçkiler Sanayi ve Ticaret A.ġ. tarafından etil alkol üretimi gerçekleģtirilmektedir. Tesis; 1993 yılında kurulmuģ olup, özelleģtirme sürecinden(2005 yılı) sonra Mey Alkollü Ġçkiler Sanayi ve Ticaret A.ġ. tarafından iģletilmeye devam etmiģtir. Mevcut tesis için daha önce 2 kez ÇED belgelendirmesi yapılmıģ olup, mevcut üretim proseslerinde yapılacak değiģikliklerden dolayı kapasite artırımı planlanmaktadır. Bu nedenle, proje tanıtım dosyası hazırlanmıģ ve çevresel etkileri yeniden değerlendirilmiģtir. Kapasite artırımı planlanan tesiste mevcut durumda, hububat, yaģ üzüm ve patates niģastasından etil alkol (metanol) üretimi yapılmakta olup, ÇED sürecinin olumlu tamamlanmasına müteakip ilave olarak melastan da etil alkol (bioetanol) imalatı yapılacaktır. Kapasite artırımı ile mevcut tesis kapalı alanı olan m 2 lik kapalı alana 800 m 2 ilave yapılması ile toplam kapalı alanın m 2 olması, aynı zamanda tesiste üretimi yapılan etil alkol miktarının da L/yıl dan, L/yıl a çıkarılması planlanmaktadır. Melas iģlenmesi amacıyla seçilen teknoloji, konu ile ilgili Dünya da uygulanan son teknoloji olarak belirlendiğinden, teknoloji alternatifi düģünülmemiģtir. Yine, tesis mevcut adresinde kuruluģu itibariyle 1993 yılından beri faaliyet göstermesi ve prosesi konusunda sürekli iyileģtirme yatırımları yaparak büyümeye devam etmes, tesis alanının kendisine ait tapulu alan olması, toplam alan olarak geniģleyebilecek bir arazi büyüklüğüne sahip olması sebeplerinden dolayı, yer alternatifi düģünülmemiģtir. Tesiste yapılması planlanan kapasite artırımı ile, çalıģtırılması planlanan iģçi sayısında artıģa gidilecek olması, bölgeden istihdam edilen iģçi sayınsında da artıģa ve bu sayede sosyoekonomik kalkınmaya katkı sağlayacaktır. 1.b. Projenin iģ akım Ģeması, kapasitesi, kapladığı alan, teknolojisi, çalıģacak personel sayısı: Bu bölümde tesisin, iģletme aģamasında ulaģacağı kapasitesi ve bu kapasitenin kullanımı, proje ünitelerinin kapladığı alan, projenin teknolojisi ve projede çalıģacak personel durumu ele alınacaktır. 1.b.1.Projenin ĠĢ Akım ġeması: Karaman Ġli, Merkez Ġlçesi, YeniĢehir Mh. Çoğlu Yolu üzeri tapunun 213 ada, 31 parsel numarasında kayıtlı, m 2 yüzölçümlü alan üzerinde, m 2 kapalı alanda, MEY ALKOLLÜ ĠÇKĠLER SAN. VE TĠC. A.ġ. tarafından fermantasyon ile alkol üretimi faaliyeti gerçekleģtirilmektedir. Tesiste mevcut durumda hububat, yaģ üzüm ve patates niģastasından etil alkol (metanol) üretimi yapılmakta olup, ÇED sürecinin olumlu tamamlanmasına müteakip ilave olarak melastan da etil alkol (metanol) imalatı yapılacaktır. Tesiste kapasite artırımına gidilirken 800 m 2 lik ilave kapalı alan yapılması, böylece toplam kapalı alanın m 2 ye çıkarılması, aynı zamanda çalıģan iģçi sayısının da 34 den 42 ye çıkarılması planlanmaktadır. 7

8 Kapasite artırımı planlanan tesiste hububat, yaģ üzüm ve patates niģastasına ilave olarak melasın da fermantasyon yoluyla distile edilerek, % 96,0-96,6 saflıkta Etil Alkol elde edilecektir. Tesiste mevcut durumda hububat, yaģ üzüm ve patates niģastasının iģlenmesi ile ilgili iģ akım Ģemaları ve bunlara ilave olarak yapılması planlanan melas iģlemesinin iģ akım Ģeması aģağıda ayrı ayrı detaylandırılmıģtır. Tesiste mevcutta iģlenmesine devam edilen hammaddeler aynen kullanılmaya devam edilecek olup, ilave edilmesi planlanan melas iģlemesiyle etil alkol üretim kapasitesinin litreden litreye çıkarılması planlanmıģtır. 1.b.1.1. NiĢasta SıvılaĢtırma Ünitesi (Hububatın ĠĢlenmesi) Hububat, önce 20 ton kapasiteli TRM çukuruna alınmaktadır. Daha sonra ton kapasiteli 2 adet stok tankına aktarılmaktadır. Stok tanklarından ihtiyaca göre 2 adet ve kapasitesi 120 ton olan günlük silolara aktarılmaktadır. Buradan çekiçli değirmene, oradan da bag filtreden geçerek un depolama tankına gönderilmektedir. 8 ton kapasiteli un tankından un ihtiyaca göre NiĢasta sıvılaģtırma iģlemine tabi tutulmaktadır. Bu esnada kg una kg su, ph düzenlemek için Sülfürik Asit, alfa amilaz ve visko enzim ilave edilmektedir. Sıvı karıģım 550 kg/h buhar ile ısıl iģleme tabi tutulmaktadır. Isıl iģleme maruz kalan karıģım, fermantasyon ünitesine gönderilmekte ve soğutularak gluko amilaz ve maya ilave edilmektedir. NiĢasta SıvılaĢtırma Ünitesi ĠĢ Akım ġeması ġekil-1 de ve ilgili bölüme ait Vaziyet Planı ġekil-2 de verilmiģtir. YaĢ Üzümün ĠĢlenmesi YaĢ üzüm, üzüm haznesine dökülmektedir. Fulvarda sapları ayrılmakta ve tane patlatılmaktadır. Daha sonra preslerde sıkılmakta ve maiģe elde edilmektedir. Maya ilave edilerek fermente edilmektedir. Patates NiĢastasının ĠĢlenmesi Patates niģastası su ile sıvılaģtırılarak pastörizasyon tanklarına alınır, 850 kg/h buhar ısıl iģlem uygulanarak, alfa amilaz visko enzim ilave edilmaktadir. Daha sonra maiģe soğutulamakta ve fermentöre gönderilmektedir. Gliko amilaz ve maya ilave edilerek fermente edilmektedir. Proje Kapsamında Ġlave Edilmesi Planlanan Melasın ĠĢlenmesi Proje kapsamında tesiste üretimi gerçekleģtirilen etil alkol üretiminde kullanılan hammaddelere, Ģeker pancarı melasının ilave edilmesi planlanmaktadır. Hammadde olarak tesise getirilecek Ģeker pancarı melası, tesiste konumlandırılacak, 2 adet melas stok tanklarında depolanacaktır. Su ile karıģtırılacak melas, fermantasyon tanklarına alınacak ve yaklaģık %8 alkollü maiģe elde edilecektir. Elde edilecek maiģe; distilasyon tanklarına, arkasından susuzlaģtırma tankına aktarılarak etil alkol üretimi gerçekleģtirilmiģ olacaktır. Fermantasyon ve distilasyon uygulamaları, mevcut diğer hammadde uygulamaları ile aynı olacaktır. Ġlave edilmesi planlanan Ģeker pancarı melasından etil alkol üretimi için tamamen ayrı bir sistem kurulacaktır. Bu sistemin mevcutta kullanılan sistemden farkı, sistemden açığa çıkacak suyun evaporatörden geçirilmesi suretiyle, buharlaģtırılması ve bu sayede atıksu oluģumunun önlenmesi sağlanmıģ olacaktır. Distilasyon sonucunda açığa çıkacak melas vinansı evaporatörden geçirilip Ģilempe haline getirilecek ve elde edilecek Ģilempe hayvan yemi olarak satıģa sunulacaktır. Ġlave edilmesi planlanan Ģeker pancarı melasından etil alkol üretimine ait ĠĢ Akım ġeması ġekil-3 de verilmiģtir. 8

9 Kamyon Tartım Laboratuvar *RED *KABUL Hububat * TRM Çukuru * Hububat Depolama Silosu * Hububat Günlük Silo (TK 101) Çekiçli Değirmen (XX 102) * Bag Filtre (F 101) Proses Suyu Geri DönüĢ Suyu * Asit-Baz * Alfa amilaz enzimi Un * Visko enzim * Un Depolama Tankı (TK 104) KarıĢım Hazırlama Tankı (D240) Buhar SıvılaĢtırma Tankı (D210) FERMANTASYON ÜNĠTESĠ ġekil-1: NiĢasta SıvılaĢtırma Ünitesi ĠĢ Akım ġeması 9

10 ġekil-2: NiĢasta SıvılaĢtırma Ünitesi Vaziyet Planı 10

11 MELASIN TANKLARDA DEPOLANMASI ÖĞÜTME SIVILAġTIRMA MAYA FERMANTASYON DĠSTĠLASYON SUSUZLAġTIRMA SU EVAPORASYON ETANOL SU BUHARI ġlempe HAYVAN YEMĠ OLARAK SATILACAK ġekil-3: Melastan Alkol Üretimi ĠĢ Akım ġeması 1.b.1.2. Fermantasyon Ünitesi NiĢasta sıvılaģtırma/yaģ Üzüm iģleme/niģasta iģlemeden gelen maiģeler 3 adet her biri 45 tonluk pastorize tankına alınmaktadır. Pastorize tankında sıcaklık buhar desteği ile C de korunmaktadır. Pastorizasyon tankından çıkan maiģe eģanjör ile C ye soğutulur ve içerisine enzim, proses suyu ve ph ayarı için asit veya baz eklenerek fermantasyon tankına alınır. Her biri 100 tonluk toplam 6 adet fermantasyon tankına alınan maiģe mayalanır ve fermantasyona alınır. Fermantasyonu biten maiģe distilasyona sev edilir. Fermantasyon sonucu oluģan karbondioksit, CO2 kolonuna alınarak içindeki alkol alınarak ph ayarı için temiz su ünitesine gönderilir. Fermantasyon ünitesine ait ĠĢ Akım ġeması ġekil- 4 de ve ilgili bölüme ait Vaziyet Planı ġekil-5 de verilmiģtir. 11

12 NĠġASTA SIVILAġTIRMA YAġ ÜZÜM ĠġLEME NĠġASTA ĠġLEME MaiĢe C ġıra MaiĢe MaiĢe ġeker PANCARI MELASI Buhar Pastörize Tankı Glukoamilaz Asit-Baz Su MaiĢe MAYA CW C Fermentasyon Tankları CW CO 2 Alkol CO2 Yıkama Kolonu Fermente MaiĢe Dengeleme Tankı CO2 DĠSTĠLASYON ġekil-4:fermantasyon Ünitesi ĠĢ Akım ġeması 12

13 ġekil-5:fermantasyon Ünitesi Vaziyet Planı 1.b.1.3. Distilasyon Ünitesi Dengeleme tankından fermente maiģe C610 kolonuna gönderilir.c610 kolonunda alkol kaynatılarak ham alkol alınır. Alkol dıģındaki maiģe arıtma tesisine gönderilir. C610 kolonundan çıkan ham alkol, C650 kolonuna alınarak alkol derecesi düģürülür. C650 kolonundan çıkan alkol, C640 kolonuna alınır. BaĢmahsül ve Füzel ayrılarak C680 ve C660 kolonuna gönderilir. 96,0-96,6 derecedeki alkol C670 kolonuna gönderilir. C670 kolonundan çıkan alkol final eģanjöründen geçerek alkol stok ünitesine gönderilir. Alkol stok ünitesinde 4 adet toplam hacmi ltre olan günlük güvenlik tankı ve toplam hacmi litre olan 2 adet ana stok tankı bulunmaktadır. Ayrıca ltire kapasiteli Füzel stok tankı ve

14 litre kapasiteli BaĢ-Son mahsül tankı bulunmaktadır. Distilasyon sürecine ait ĠĢ Akım ġeması ġekil-6 da ve ilgili bölüme ait Vaziyet Planı ġekil-7 de verilmiģtir. FERMENTASYON ÜNĠTESĠ Fermente MaiĢe - ġıra *Geri Besleme1 *Geri Besleme2 Ham alkol (C 610 dan) Proses Suyu (C 640 dan) Buhar CW Buhar GazsızlaĢtırma Kolonu C 620 MaiĢe Kolonu C 610 C 630 Kolonu Hidroseleksiyon Kolonu C650 Rektifikasyon Kolonu C 640 CW * Artık Gazlar * Vinans * Su BaĢ-Son Mahsül AyrıĢtırma Kolonu C 680 Füzel AyrıĢtırma Kolonu C 660 CW CW *Füzel *BaĢ-Son Mahsül CW Dimetilizasyon Kolonu C 670 * Metil Alkol + BaĢmahsül * E 675 Distilas. ÇıkıĢı *Güvenlik Tankları RED KABUL STOK TANKLARI ġekil-6: Distilasyon Ünitesi ĠĢ Akım ġeması 14

15 ġekil-7: Distilasyon Ünitesi Vaziyet Planı 1.b.1.4. Isı Merkezi Ünitesi Isı merkezinde 3 adet doğal gaz ile çalıģan ve 1 adet biogaz ile çalıģan buhar kazanı bulunmaktadır. 2 adet Akın ısı marka Buhar kazanı 6.5 bar çalıģma basınçta ve 7.5 ton/saat buhar kapasitesine sahiptir. 1 adet selnikel marka buhar kazanı 6,2 bar çalıģma basıncı ve 6,5 ton/saat buhar kapasitesine sahiptir. Biogaz kazanı 1.85 ton/saat 6.5 bar çalıģma basıncı kapasitesine sahiptir. Buhar kazanlarının iģletmeye alınması ve durdurulması üretim programına bağlı olarak değiģmektedir. Su Ģartlandırma ünitesinde hazırlanmıģ olan 5-30 C de su pompa vasıtasıyla ısı merkezi kondens tankına alınır. Kondens tankına alınan su pompalar yardımıyla degazöre basılarak içerisindeki oksijen ayrıģtırılır ve kimyasal takviyesi yardımıyla çözülen oksijeni tutulur. Degazör tankındaki su buhar kazanına beslenir. Kazanın seviyesi tamamlanır. Eko sistemine ve kazana besleme gerçekleģmiģ olur. Doğalgaz vanası 15

16 ve Ģatofu açılır. Kazanın tadiye aralığına kadar otomatik beslenmesinden sonra kazana 1-2 hava-yakıt aralığında start verilir ve kazanda buhar tutulmaya baģlanır. BoĢ kazana alınan besleme suyu kazan içinde havanın sıkıģmasına sebebiyet verir. Kazan 2 bara ulaģana kadar üstündeki havalıkları açılarak dıģarı atılır. Kazan küçük adımlarla (1-2 hava-yakıt aralığında ) rejime alınır. Kondens tankı sıcaklığı C arasında tutulur. Degazör tankı 0,2 bar 90 C de tutulur. Degazörden kazana besleme yaparken 90 C olan suyun sıcaklığı Ekonomizer de 100 C ile 105 C arasında yükselir. Bu kazan suyu için bir ön ısıtmadır. 6.5 bara ulaģan buhar basıncı haberci vana manuel olarak açılarak ana kolektöre gönderilir. Ana kolektörün basıncıyla kazan basıncı aynı olmadan ana buhar vanaları açılmamalı ve yavaģ açılmalıdır. Fabrikadan önce ısı merkezi iç tesisatına buhar gönderilerek yeterli basınca ulaģması sağlanıldıktan sonra ana iģletme haberci vanası açılır. Isıtıldıktan sonra ana iģletme vanası açılır. Sisteme üretilen buharla besleme yapılır sonra kazanlar otomatik konumlara alınarak sarfiyatı karģılaması sağlanır. Merkezi kontrol ünitesiyle irtibata geçerek buharın hazır olduğu haberi verilir. Merkezi kontrol otomatik vanasını kullanarak önce hattı ısıtır, sonra ihtiyacı kadar buhar alır. Fabrikanın ısıtılması için gerekli kızgın su da üretilen buhardan elde edilir. Kullanılacak eģanjörün vanası önce haberci vanadan daha sonra ana vanadan yavaģ yavaģ açılmalıdır. Buharla elde edilen kızgın sular sirkilasyon pompaları vasıtasıyla fabrikanın eģanjör dairelerine gönderilir. Kızgın sular banyo, lavabo suyu ve ısınma amaçlı kalorifer peteklerine sevk edilir. Kızgın su vanası hava Ģartlarına göre operatör tarafından ayarlanır. Kızgınsu eģanjöründen dönen kondens besleme sularının ph ı 7,5-8,5 iletkenliği mikrosimens arası olur. Atıksu arıtma ünitesinden biogaz gönderileceği zaman ısı merkezi ile irtibata geçilir. Biogaz ısı merkezine gelir. ihtiyaç durumuna göre biogaz kazanı çalıģtırılır. Kazan iletkenlik değerleri yükseldiği zaman operatör tarafından yüzey be dip blöf yapılır ve atıksu arıtma tesisine gönderilir. ĠĢletmede buhar hatlarından atılan kondens suları atıksu arıtma tesisine gönderilir. 1.b.2. Proje Kapasitesi: Karaman Ġli, Merkez Ġlçesi, YeniĢehir Mh. Çoğlu Yolu üzeri tapunun 213 ada, 31 parsel numarasında kayıtlı, m 2 yüzölçümlü alan üzerinde, m 2 kapalı alanda, MEY ALKOLLÜ ĠÇKĠLER SAN. VE TĠC. A.ġ. tarafından fermantasyon ile alkol üretimi faaliyeti gerçekleģtirilmektedir. Tesiste mevcut durumda hububat, yaģ üzüm ve patates niģastasından etil alkol (metanol) üretimi yapılmakta olup, ÇED sürecinin olumlu tamamlanmasına müteakip ilave olarak melastan da etil alkol (metanol) imalatı yapılacaktır. Tesiste kapasite artırımına gidilirken 800 m 2 lik ilave kapalı alan yapılması, böylece toplam kapalı alanın m 2 ye çıkarılması, aynı zamanda çalıģan iģçi sayısının da 34 den 42 ye çıkarılması planlanmaktadır. Kapasite artırımı planlanan tesiste hububat, yaģ üzüm ve patetes niģastasına ilave olarak melasın da fermantasyon yoluyla distile edilerek, % 96,0-96,6 saflıkta Etil Alkol elde edilecektir. Tesiste mevcutta iģlenmesine devam edilen hammaddeler aynen kullanılmaya devam edilecek olup, ilave edilmesi planlanan melas iģlemesiyle etil alkol üretim kapasitesinin litreden litreye çıkarılması planlanmıģtır. Faaliyet ile ilgili tüketilecek hammaddelerin cins ve miktarları Tablo-1 de, planlanan üretim miktarları ise Tablo-2 de verilmiģtir. 16

17 Tablo-1: Tesiste Tüketilecek Hammaddelerin Miktarları Ticari ve Teknik Adı Birim Aylık Tüketim Miktarları Mevcut Durum Yıllık Tüketim Miktarları Aylık Tüketim Miktarları Planlanan Durum Yıllık Tüketim Miktarları Hububat(Patates Buğday,vb) Kg Melas Kg DAP Kg Visko Enzim Kg Alfa Amilaz Kg Gluko Amilaz Kg Sülfirik Asit Kg Maya Kg 0, Kostik Kg Tablo-2 : Tesiste Üretilen ve Kapasite Artırımı Ġle Planlanan Üretim Miktarları Ticari ve Teknik Adı Birim Mevcut Durum Planlanan Durum Aylık Üretim Miktarları Yıllık Üretim Miktarları Aylık Üretim Miktarları Yıllık Üretim Miktarları Etil Alkol Kg Karbondioksit(CO 2) Kg Biyogaz(Metan) Kg Füzel Yağı Kg b.3. Tesisin Kapladığı Alan: Kapasite artırımı planlanan Mey Alkollü Ġçkiler San. Ve Tic. A.ġ. Karaman Suma Fabrikasında; mevcut durumda m 2 lik kapalı alan kullanılmaktadır. Kapasite artırımı ile, kapalı alan miktarının m 2 ye çıkarılması planlanmaktadır. Tesisin toplam alanı m 2 olmakla beraber, faaliyet sahibine ait tapulu alandır. Proje İçin Seçilen Yerin Koordinatları Ek-1 de, Yer Bulduru Ek-2/a da, Uydu Fotoğrafları Ek-2/b de, Tapu Örneği Ek-2/c de, 1/ Ölçekli Topoğrafik Haritası Ek- 2/ç de sunulmuģtur. Kapasite artırımı planlanan Tesis Alanı; Ek-2/e de verilen 1/ Ölçekli Çevre Düzen Planında Tarımsal Nitelikli Alan olarak gözükmektedir. Tesis 1993 yılından beri üretimini gerçekleģtirmekte olup, mevcut mevzuatların gerekliliklerini yerine getirmektedir. Mevcut tesis yerleģimini ve yeni hammadde giriģi planlaması ile ilave edilecek alanları ve siloları gösteren Vaziyet Planı Ek-2/f de verilmiģtir. Ġlave edilmesi planlanan üniteler Vaziyet Planında sarı renkle gösterilmiģtir. 1.b.4. Tesis Teknolojisi: Tesiste planlanan hammadde ilavesi ile mevcut makine ve ekipmanlara ilaveler olacaktır. Tesis prosesine dahil edilmesi planlanan makine ekipmanlara ait teçhizat listesi Tablo-3 de, tesiste mevcutta bulunan makine ekipmanlara ait liste ise Tablo 4 de verilmiģtir. 17

18 Tablo-3: Tesis Prosesine Dahil Edilmesi Planlanan Makine Teçhizat Listesi Makine Adı UNIT 1100 MELAS DEPOLAMA Melas Depolama Tankı (2 Adet toplam ton depolama kapasiteli) UNIT 1200 ġeker KAMIġI MELASI DEKANTÖRÜ UNIT 1400 FERMANTASYON UNIT 1500 DĠSTĠLASYON UNIT 1600 VĠNANS DEKANTÖRÜ UNIT 1700 EVAPORATÖR Sayısı 1 TK 1 TK 1 TK 1 TK 1 TK 1 TK Tablo-4: Tesiste Mevcutta Bulunan ve Kullanılan Makine Teçhizat Listesi Makine Adı Sayısı HUBUBAT DEPOLAMA ÜNĠTESĠ Hububat Silosu-120 ton 2 Hububat Silosu-2000 ton 2 Helezon Konveyör 10 Kovalı Elevatör 2 Zincirli Konveyör 3 Değirmen-Çekiçli Tip 1 Dip Sıyırıcı 2 Santrüfüj Fan 1 Un Depolama Tankı 1 NĠġASTA ÜNĠTESĠ Mikser 7 Pompa 10 EĢanjör 3 Yardımcı Malzeme Tankları(14,23m 3 ) 12 FERMANTASYON ÜNĠTESĠ Mikser 17 Pompa 23 EĢanjör 8 Tank(902m 3 ) 17 DĠSTĠLASYON ÜNĠTESĠ Pompa 15 EĢanjör 32 ISI MERKEZĠ Buhar Kazanı(200m 2 ) 2 Pompa 21 Kazan Yönetim Sistemi 1 Buhar Kazanı(180m 2 ) 1 TEMĠZ SU ÜNĠTESĠ Tank (30m 3 ) 5 Hidrofor 4 Pompa 7 Mikser 7 Yangın Pompaları 3 ALKOL STOK ÜNĠTESĠ Alkol Stok Tankı (433m 3 ) 6 BaĢ Mahsul Tankı(36m 3 ) 2 Füzel Tankı(10 m 3 ) 2 Pompa 1 YAġ ÜZÜM ÜNĠTESĠ Helezon Konveyör 13 Ön Pres 1 Son Pres 2 Hava Kompresörü 1 ġıra Sevk Pompası 1 Posa Sevk Pompası 1 Chiller Grubu 1 Su Soğutma Kulesi 6 Sirkülâsyon Pompası 7 Maya ve Fermantasyon Pompası 1 18

19 Tesiste mevcutta kullanılan makine ekipmanlarda da yeni alınacak makinelerle beraber bir takım revizyonlar gerçekleģtirilecektir. 1.b.5. Tesiste ÇalıĢacak Personel Sayısı: Tesiste mevcut durumda 34 kiģi çalıģmakla beraber, kapasite artırımı ile bu sayının 42 kiģiye çıkarılması planlanmaktadır. 1.b.6. Proje Bedeli Hesaplaması: Proje kapsamında ilave edilecek tesis binası ve prosese dahil edilecek makine ve ekipmanların toplam bedeli TL olarak hesaplanmıģtır. 19

20 1.c. Doğal Kaynakların Kullanımı (arazi kullanımı, su kullanımı, kullanılan enerji türü vb.): Kapasite artırımı planlanan Mey Alkollü Ġçkiler San. Ve Tic. A.ġ. Karaman Suma Fabrikasında; mevcut durumda m 2 lik kapalı alan kullanılmaktadır. Kapasite artırımı ile, kapalı alan miktarının m 2 ye çıkarılması planlanmaktadır. Tesisin toplam alanı m 2 olmakla beraber, faaliyet sahibine ait tapulu alandır. Kapasite artırımı planlanan Tesis Alanı; Ek-2/e de verilen 1/ Ölçekli Çevre Düzen Planında Tarımsal Nitelikli Alan olarak gözükmektedir. Tesis 1993 yılından beri üretimini gerçekleģtirmekte olup, mevcut mevzuatların gerekliliklerini yerine getirmektedir. 1.c.1 Arazi Kullanımı: Tesis sahası, mülkiyet sahibi firmanın tapulu arazisi olan, toplamda m 2 yüzölçümlü alan üzerinde, m 2 kapalı alanda yer almaktadır. Tesis içerisinde fabrika binasına ek olarak; 1 adet idari yönetim binası, 1 adet sosyal tesis binası, 1 adet trafo binası, 2 adet misafirhane, 12 adet lojman müstakil ev bulunmaktadır. Tesis, faaliyetini 1993 yılından beri mevcut fabrika binasında sürdürmekte olup, kapasite artırımı ile 800 m 2 lik ilave kapalı alan yapılması planlanmaktadır. Tesis sahası; Abdullah Sabri Ülgen Cd. Ve Eski Çoğlu yolu kesiģim noktasında yer almakta olup, Ġl merkezine mesafesi m, Karaman 82. Yıl Devlet Hastanesi ne mesafesi m, Organize Sanayi Bölgesine mesafesi ise 6,7 km dir. Tesise en yakın yerleģim 300 metre mesafede bulunan YeniĢehir mahallesindeki müstakil evlerdir. 1.c.2. Su Kullanımı: 1.c.2.1. ĠnĢaat AĢaması: Kapasite artırımı planlanan tesise 800 m 2 kapalı alan ilave edilmesi planlanmaktadır. ĠnĢaat aģamasında 10 kiģinin çalıģtırılması planlanmaktadır. Alanda çalıģanların içme ve kullanma suyu ihtiyacı ĠnĢaat iģlemleri sırasında kullanılacak su ihtiyacı Alanda çalıģanların içme ve kullanma suyu ihtiyacı ÇalıĢacak KiĢi Sayısı KiĢi BaĢına DüĢen Günlük Su Kullanımı Günlük Toplam Su Kullanımı : 10 kiģi : 150 lt/gün* : lt/gün= 1,5 m³/gün Kaynak: Atıksu Arıtma Sistemlerinin Tasarım Esasları (Cilt I.) D.E.Ü. Müh. Fak. Doç. Dr. Hikmet TOPRAK Çevre Müh Böl.,İZMİR,1996. Tesis inģaatında hazır beton kullanılacaktır. Hazır beton kullanılacağı için tesisin inģaat aģamasının 3 ayda (90 gün) biteceği düģünülmektedir. Dolayısıyla inģaat aģaması süresince çalıģanlar için gerekli su miktarı; L/gün * 90 gün = L (135 m 3 ) dir. ĠnĢaat iģlemleri sırasında kullanılacak su ihtiyacı Tesiste inģaat aģamasında, hazır beton kullanılacaktır. Dolayısıyla beton sulama iģlemi yapılmayacağı için inģaat iģlerinde su kullanılmayacaktır. 20

21 Tesisin inģaat aģamasında gerekli olan toplam su miktarı 135 m 3 tür ve mevcutta kullanılan Karaman Belediyesi içmesuyu Ģebekesinden karģılanacaktır. 1.c.2.2. ĠĢletme AĢaması: Evsel Amaçlı Su Kullanımı Proses Amaçlı Su Kullanımı Evsel Amaçlı Su Kullanımı: Tesiste kapasite artırımı ile 42 kiģiye çıkarılması planlanan personel için yaklaģık 6,3 m³/gün içme ve kullanma suyu ihtiyacı olacaktır. ÇalıĢacak KiĢi Sayısı KiĢi BaĢına DüĢen Günlük Su Kullanımı Günlük Toplam Su Kullanımı : 42 kiģi : 150 lt/gün* : lt/gün= 6,3 m³/gün Kaynak: Atıksu Arıtma Sistemlerinin Tasarım Esasları (Cilt I.) D.E.Ü. Müh. Fak. Doç. Dr. Hikmet TOPRAK Çevre Müh Böl.,İZMİR,1996. Tesiste mevcut durumda olduğu gibi evsel amaçlı su kullanımı Karaman Belediyesi su Ģebekesinden karģılanacaktır. Proses Amaçlı Su Kullanımı: Tesiste yılda 10 ay kesintisiz çalıģma yapılmakta olup 2 ay üretim durmaktadır. ÇalıĢma yapılan aylarda ise mevcut durumda ton/ay proses suyu kullanılmakta olup kapasite artırımı ile proses suyu miktarının ton/ay a çıkacağı planlanmıģtır. Kullanılan ve kapasite artırımı ile kullanılması planlanan suyun mevcutta olduğu gibi, tesis sahası içerisinde yer alan ve izin belgesi bulunan yer altı su kuyusundan karģılanması planlanmaktadır. DSİ den Alınan Kuyu İzin Yazısı Ek-2/g de sunulmuģtur. 1.c.3. Kullanılacak Enerji Türü: Tesiste mevcut durumda kwh elektrik enerjisi kullanılmakta iken, kapasite artırımı ile bu miktarın kwh e çıkacağı planlanmıģtır. Elektrik enerjisi haricinde tesiste doğalgaz ve biogaz enerjisi de kullanılmaktadır. Prosese dahil edilmesi planlanan Ģeker pancarı melası hammaddesinin üretime alınması ile sistemden açığa çıkacak su buharının da enerji olarak tesiste kullanılması planlanmaktadır. Tesis ısı merkezinde 3 adet doğal gaz ile çalıģan ve 1 adet biogaz ile çalıģan buhar kazanı bulunmaktadır. 2 adet Akın ısı marka Buhar kazanı 6.5 bar çalıģma basınçta ve 7.5 ton/saat buhar kapasitesine sahiptir. 1 adet selnikel marka buhar kazanı 6,2 bar çalıģma basıncı ve 6,5 ton/saat buhar kapasitesine sahiptir. Biogaz kazanı 1.85 ton/saat 6.5 bar çalıģma basıncı kapasitesine sahiptir. 21

22 1.ç. Atık Üretim Miktarı (Katı, Sıvı, Gaz v.b.) ve atıkların kimyasal fiziksel ve biyolojik özellikleri Tesiste kapasite artırımı planlanmakta olup, inģaat ve iģletme aģamalarında birtakım çevresel etkiler meydana gelecektir. Bu bölümde faaliyetin bütün dönemlerinde ne tür atıklar oluģacağı hesaplanacaktır. Bu bölümde söz konusu etkiler kısaca özetlenmiģ, oluģacak etkilere karģı alınacak önlemler raporun 3. bölümünde ele alınmıģtır. 1.ç.1. ĠnĢaat AĢaması Tesiste ilave inģaat aģamasında oluģacak atıklar Personelden kaynaklanacak katı atıklar Personelden kaynaklanacak sıvı atıklar Hafriyat iģlemlerinden kaynaklanacak toz Araçlardan kaynaklanacak gürültü Diğer atıklar (atık yağ, tehlikeli atık, atık pil, atık lastik ve akü) 1.ç.1.1. Personelden Kaynaklanacak Katı Atıklar: Tesiste kapasite artırımı ile ilave edilecek inģaat aģamasında çalıģtırılması planlanan 10 personelden kaynaklanan evsel katı atıkların miktarının belirlenmesi ile ilgili kabul ve hesaplamalar aģağıda görülmektedir. ÇalıĢacak ĠĢçi Sayısı : 10 kiģi KiĢi BaĢına OluĢacak Katı Atık : 1,34 kg/gün Günlük OluĢacak Toplam Katı Atık : 13,4 kg/gün Kaynak : Yapılan kabuller, Suess, M. J. (ed.) Solid Waste Management : Selected Topics, WHO (Dünya Sağlık Örgütü), ISBN adlı kaynaktan alınmıģtır. Söz konusu atıklar; personelin ihtiyaçlarının giderilmesi sonucu oluģan atıklar, yemek artığı, ambalaj, pet ĢiĢe, cam ĢiĢe vb.dir. Tesisin ilave inģaatında hazır beton kullanılacaktır. ĠnĢaat aģamasının 3 ayda biteceği düģünülmektedir. Dolayısıyla inģaat aģaması süresince personelden kaynaklanan katı atıklar; 13,4 kg/gün * 90 gün = kg olarak hesaplanmıģtır. 1.ç.1.2. Personelden Kaynaklanacak Sıvı Atıklar; Tesisin ilave inģaat aģamasında alanda çalıģacak olan 10 personel için yaklaģık lt /gün içme ve kullanma suyu ihtiyacı bulunmaktadır. ÇalıĢacak KiĢi Sayısı : 10 kiģi KiĢi BaĢına DüĢen Günlük Su Kullanımı : 150 lt/gün* Günlük Toplam Su Kullanımı : lt /gün Kullanılan Su/Atık su Oranı : 1/1* Günlük OluĢacak Atık su : lt /gün Kaynak: Atıksu Arıtma Sistemlerinin Tasarım Esasları (Cilt I.) D.E.Ü. Müh. Fak. Doç. Dr. Hikmet TOPRAK Çevre Müh Böl.,ĠZMĠR,1996. Dolayısıyla inģaat aģaması süresince çalıģanlar için personelden kaynaklanan sıvı atıklar; lt /gün * 90 gün = lt (135 m 3 ) dir. 22

23 1.ç.1.3. Hafriyattan Kaynaklanacak Toz; Proje kapsamında yapılacak hafriyat iģlemleri sırasında toz emisyonları oluģması beklenmektedir. Bu emisyonlar toprak yapısına (malzeme cinsi, rutubeti ve tane boyut dağılımı), kazıcı cinsine, yükleme boģaltma yüksekliğine, taģıyıcı araçların tonajına, hızına, tekerlek sayısına, kullanılan yolların yüzey kaplaması özelliklerine ve mesafeye bağlı olarak değiģmektedir. Proje kapsamında mevcut tesis kapalı alanına ilave olarak 800 m 2 lik ilave kapalı alan kurulumu gerçekleģtirilecektir. ĠnĢaat çalıģmaları esnasında, sadece temel kazısı gerçekleģtirilecek olup, açığa çıkacak hafriyat toprağının tamamı tesisin çevre düzenlemesi çalıģmalarında kullanılacaktır. Ġlave yapılacak inģaat çalıģmalarında; 800 m 2 lik alanda 150 cm toprak alınacağından hareketle; 800 m 2 x 1,5 m = m 3 hafriyat toprağı elde edilecektir. Ortaya çıkacak hafriyat toprağının birim ağırlığı 1,6 ton/ m 3 kabul edilirse, toplam hafriyat miktarı, m 3 x 1,6 ton/ m 3 = ton dur. Hafriyat iģlemlerinin, yapılan planlamaya göre 10 günde tamamlanması beklenmektedir. Buna göre günlük yapılacak hafriyat miktarı; ton / 10 gün = 192 ton/gün olarak hesaplanmıģtır. Günde 10 saat çalıģılması planlanmıģ olup, saatlik hafriyat miktarı 19,2 ton olarak hesaplanmıģtır. Malzemenin nakliyesi aģamasında 50 metre yol kullanılacak toplam gidiģ-geliģte toplam 100 m yol kullanılacaktır. 1 Aracın seferde yaklaģık 20 ton taģıyacağı varsayılarak, günlük 192 ton/gün/20 ton =9,6=10 sefer yapacaktır. Bu da toplamda 1 km lik (gidiģ-dönüģ) yol anlamına gelmektedir. Planlanan tesiste inģaat çalıģmaları esnasında oluģabilecek ortam havasında toz emisyonlarının kütlesel debileri Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Ek.12 gereğince emisyon faktörleri yardımıyla hesaplanmıģ olup aģağıda verilmiģtir; Tablo-5: Emisyon Faktörleri Kaynaklar Kontrolsüz Emisyon Faktörleri kg/ton Kontrollü Sökme 0,025 0,0125 Yükleme 0,010 0,005 Nakliye (gidiģ-dönüģ toplam mesafesi) 0,7 0,35 BoĢaltma 0,010 0,005 Kontrolsüz: Sökme iģlemleri sırasında; 19,2 ton/saat x 0,025 kg/ton = 0,48 kg/saat Yükleme iģlemleri sırasında; 19,2 ton/saat x 0,010 kg/ton = 0,192 kg/saat Nakliye iģlemleri esnasında; 0,1 km/sefer x 10 sefer/gün x 0,7 kg/km x 1 gün/10 saat = 0,07 kg/saat BoĢaltma iģlemleri sırasında 19,2 ton/saat x 0,01 kg/ton = 0,192 kg/saat 23

24 Toplam toz miktarı= 0,48 kg/saat + 0,192 kg/saat + 0,07 kg/saat+0,192 kg/saat=0,934 kg/saat toz oluģumu beklenmektedir. Kontrollü: Sökme iģlemleri sırasında; 19,2 ton/saat x 0,0125 kg/ton = 0,24 kg/saat Yükleme iģlemleri sırasında; 19,2 ton/saat x 0,005 kg/ton = 0,096 kg/saat Nakliye iģlemleri esnasında; 0,1 km/sefer x 10 sefer/gün x 0,35 kg/km x 1 gün/10 saat = 0,035 kg/saat BoĢaltma iģlemleri sırasında 19,2 ton/saat x 0,005 kg/ton = 0,096 kg/saat Toplam toz miktarı= 0,24 kg/saat + 0,096 kg/saat + 0,035 kg/saat + 0,096 kg/saat = 0,467 kg/saat toz oluģumu beklenmektedir. Bu değer malzemenin tamamen kuru, kullanılan araçların tamamen dolu, boģaltma sırasında ıslatma yapılmadığı kabul edilerek belirlenmiģtir. ĠĢletme aģamasında çevrenin olumsuz yönde etkilenmemesi için kamyon boģaltma noktalarında meydana gelecek olan tozlanmaya karģı tesis içi yolların hava kalitesini bozmaması için yolların tozlanmayı engelleyecek Ģekilde düzenli olarak sulama yapılarak tozlanma asgariye indirilecektir. Hafriyat iģlemleri sırasında oluģacak toz miktarı her iki durum için de, Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği nde verilen 1 kg/saat'lik standart değerin altındadır. Bu nedenle modelleme çalıģması yapılmamıģtır. Hesaplamalardan, inģaat çalıģmalarından çevrenin olumsuz yönde etkilenmeyeceği düģünülmektedir. 1.ç Araçlardan Kaynaklanacak Gürültü; Hafriyat ve betonlama iģlemi yapılacak inģaat çalıģmalarında kullanılacak iģ makinelerinin aynı anda çalıģması söz konusu olmamakla birlikte tüm iģ makinelerinin aynı anda çalıģtığı varsayılmıģtır. Makine Cinsi Kamyon Silindir Transmikser Ses Gücü Düzeyi 101 db 105 db 103 db Proje sahasında kullanılan iģ makinelerinin birbirine göre yakın bulunması durumunda; her bir kaynağın ses gücü düzeyi aģağıdaki formül yardımı ile hesaplanmıģtır. Tesiste meydana gelecek eģdeğer gürültü düzeyi, Çevre ve ġehircilik Bakanlığı internet sitesinden ve Prof. Dr. Nevzat ÖZGÜVEN e ait olan Endüstriyel Gürültü Kontrol, Makine Mühendisi Odası Yayınından alınmıģtır. L Pt L Wt Q 10log 4 r 2 L Wi = Gürültü kaynaklarının ses gücü düzeyleri (db) değerleri L Wt = Toplam ses gücü düzeyi L Pt = Toplam ses basıncı düzeyi Q = Ses kaynağının konumuna göre yönelme katsayısı.(hesaplamalarda 1 alınmıģtır.) r = mesafe (m) OluĢacak ses basıncı düzeyinin mesafelere göre dağılımı aģağıda verilmektedir. Hesaplama sonuçları tabloda verilirken; en yakın mesafede yer alan mesken dikkate alınmıģtır. 24

25 Tablo 6 ĠnĢaat AĢamasında OluĢacak Gürültünün Mesafelere Göre Dağılımı Mesafe m 300(En yakın yerleģim) Kamyon db Silindir db Transmikser db ,03 60,03 58,03 50,01 54,01 52,01 40,46 44,46 42,46 36,03 40,03 38,03 30,01 36,01 32,01 23,99 27,99 25,99 20,46 24,46 22,46 Lport= 10 log (1/n 10 Lpi/10 ) Mesafelere göre Lp değerleri hesaplanarak aģağıdaki tabloda verilmiģtir. Tablo 7 Mesafelere Göre Lp Değerleri Mesafe m (En yakın yerleģim) Lport db 103,3 58,3 52,3 43,97 38,3 33,4 25,5 22,3 X mesafesinde oluģacak gürültü seviyesi, mesafeye ve atmosferik yapıya bağlı olarak değiģiklik gösterir. A atm = 7.4 x 10-8 x f 2 x r dba Q A atm = Atmosferik YutuĢ (dba) f = Ġletilen sesin frekansı ( Hz) (hesaplamalarda frekans Hz olarak alınmıģtır.) r = Kaynaktan olan uzaklık (m) Q = Havanın bağıl nemi (%) ( 65 olarak alınmıģtır.) Tablo 8 Mesafeye Göre Ses Gücü Düzeyleri Mesafe m (En yakın yerleģim) Lport db Atmosf. YutuĢ 103,3 0, ,3 0,355 52,3 0,711 43,97 2,13 38,3 3,55 33,4 7,11 25,5 17,78 22,3 21,3 Lnet(Leq) dba 103,22 57,94 51,59 41,83 34,7 26,28 7,71 1,0 25

26 Ġlave inģaat aģamasında oluģacak gürültü seviyesinin, mesafelere göre gürültü dağılım grafiği ġekil-2 de verilmiģtir Leq(dBA) ġekil-8: ĠnĢaat Dönemi Gürültü Dağılım Grafiği 1.ç.1.4. Diğer atıklar (atık yağ, tehlikeli atık, atık pil, atık lastik ve akü) Proje sahasında yapılacak inģaat çalıģmalarında kullanılacak makine ve teçhizatın bakım ve onarımı sahada yapılmayacak olup, proje alanında atık yağ, tehlikeli atık, atık pil, atık lastik ve akü oluģması söz konusu değildir. 1.ç.2. ĠĢletme AĢaması 1.ç.2.1. Katı Atıklar: Tesiste oluģacak katı atıklar; Personelden kaynaklanacak katı atıklar Prosesten kaynaklanacak katı atıklar 1.ç Personelden Kaynaklanacak Katı Atıklar: Tesiste planlanan kapasite artırımı ile iģletme aģamasında personelden kaynaklanacak evsel katı atıkların miktarının belirlenmesi ile ilgili kabul ve hesaplamalar aģağıda görülmektedir. Tesiste kapasite artırımı ile çalıģan kiģi sayısının 34 den 42 ye çıkarılması planlanmaktadır. ÇalıĢacak KiĢi Sayısı : 42 kiģi KiĢi BaĢına OluĢacak Katı Atık : 1,34 kg/gün Günlük OluĢacak Toplam Katı Atık : 42 x 1,34 = 56,28 kg/gün Kaynak : Yapılan kabuller, Suess, M. J. (ed.) Solid Waste Management : Selected Topics, WHO (Dünya Sağlık Örgütü), ISBN adlı kaynaktan alınmıģtır. Tesiste çalıģan ve kapasite artırımı ile ilave edilecek personelden kaynaklanacak evsel katı atık miktarı toplam 56,28 kg/gün olacaktır. 26

27 1.ç Prosesten Kaynaklanacak Katı Atıklar; Tesiste prosesten kaynaklı katı atıklar; Üretim prosesinde kullanılan hububat, yaģ üzüm ve patates atıklarından Ģlempe olarak adlandırılan organik atık çıkıģı olmaktadır. Bu atıklar mevcut durumda tesis çevresinde bulunan çiftçilere hayvan yemi olarak satılmaktadır. Mevcutta oluģan atık miktarı ton olmakla beraber, kapasite artırımı ile bu miktara melastan kaynaklanacak Ģlempenin de ilavesi ile toplam ton/yıl oluģacağı planlanmıģtır. Mevcutta satıģı gerçekleģtirilen Ģilempe atığının hayvan yemi olarak kullanılabilirliğine dair Selçuk Üniversitesi Veterinerlik Fakültesine analiz yaptırılmıģ ve Şilempe Analiz Raporu Örneği Ek-2/h de sunulmuģtur. Tesiste, prosesten kaynaklanan atık suların arıtımı iģleminin gerçekleģtirildiği Arıtma Tesisinden kaynaklı Arıtma Çamurunun miktarı yıllık 450 kg olmakla beraber, kapasite artırımı ile ilave edilmesi planlanan prosesten(melas iģleme) atıksu çıkıģı olmayacağından arıtma çamurunun içeriğinde ve miktarında herhangi bir değiģiklik olmayacaktır. AAT den kaynaklanan arıtma çamurunun analizi yaptırılmıģ ve tehlikesiz ve inert sınıfında değerlendirilmiģtir. Arıtma Çamuru Analiz Örneği Ek- 2/ı da verilmiģ olup çamur halen tesiste depolanmaktadır, herhangi bir firmaya verilmemiģtir. Yapılan araģtırmalar sonucunda lisanslı firmalara verilecektir. 1.ç.2.2. Sıvı Atıklar Tesiste oluģan ve kapasite artırımı oluģacak sıvı atıklar Personelden kaynaklanacak sıvı atıklar Prosesten kaynaklanacak sıvı atıklar 1.ç Personelden Kaynaklanan Sıvı Atıklar: Tesiste kapasite artırımı ile çalıģtırılması planlanan toplam 42 personel için yaklaģık 6,3 m³/gün kullanma suyu ihtiyacı olacaktır. ÇalıĢacak KiĢi Sayısı : 42 kiģi KiĢi BaĢına DüĢen Günlük Su Kullanımı : 150 lt/gün* Günlük Toplam Su Kullanımı : 6,3 m³/gün Kullanılan Su/Atık su Oranı : 1/1* Günlük OluĢan Atık su : 6,3 m³/gün Kaynak: Atıksu Arıtma Sistemlerinin Tasarım Esasları (Cilt I.) D.E.Ü. Müh. Fak. Doç. Dr. Hikmet TOPRAK Çevre Müh Böl.,ĠZMĠR,1996. Kullanılacak su, mevcut tesiste kullanılan Karaman Belediyesi içmesuyu Ģebekesinden karģılanacaktır. OluĢacak evsel nitelikli atıksular ise, mevcut durumdaki gibi Karaman Belediyesi kanalizasyon hattına deģarj edilecektir. Evsel atıksular, tesiste bulunan arıtma tesisine verilmeden direk kanalizasyona deģarj edilmektedir. Karaman Belediyesinden alınan Deşarj İzin Belgesi Ek-2/i de verilmiģtir. Kapasite artırımı ile mevcut uygulamaya devam edilecektir. 1.ç Prosesten Kaynaklanacak Sıvı Atıklar Proseste fermantasyon ünitesinden kaynaklanan proses atık suyu miktarı 9 m 3 /saat olmakla beraber, günde 24 saat kesintisiz çalıģması ve yılda 10 ay üretim yapmasından hareketle yıllık atık su miktarı m 3 tür. Aylık atıksu miktarı m 3 dür. 27

28 Proses kaynaklı atık sular, tesiste bulunan arıtma tesisinde arıtıldıktan sonra Karaman Belediyesi kanalizasyon Ģebekesine verilmektedir. Atıksu Arıtma Prosesinin iģletim aģamaları aģağıdaki gibidir; 1. Fermantasyon ünitesindeki yıkama suları ve vinans hat ile ortalama 8-9 m³/saat debi ile döner eleğe gelir. Elekte 1mm den büyük katı maddeleri alınan atıksu dekantör besleme havuzuna(tk-802) boģalır. Katı maddeler ise katı atık toplama helezonuna dökülerek kamyon kasası veya römorka doldurularak posa olarak ayrılır. 2. Dekantör besleme havuzundaki atıksu pompa (P802) ile santrüfüj dekantörlere(cd 801A ve CD802B) verilir devir/dk ile çalıģan dekantör atıksu daki 1mm den daha küçük katı maddeleri ayırarak römorka boģaltır, katı maddeleri ayrıģmıģ atıksu reaktor besleme havuzuna (TK 803) boģalır. Ayrılan dekantör posası katı atık toplama helezonuna dökülerek kamyon kasası veya römorka doldurulur. 3. Reaktör besleme havuzundaki atıksu pompa (P-803-P101) ile DAF1 ünitesine gönderilir. Üniteye girmeden önce kireç hazırlama tankı ve anyonik poli elektrolit hazırlama tankından uygun miktarda dozaj yapılarak flok oluģumu sağlanır. Yüzey sıyırıcı çalıģtırılarak yükselen floklar toplama tankına alınır. DAF ünitesi taban otomatik vanası SC103 açılarak DAF konik tabanındaki katı malzeme flok toplama tankına alınır. 4. Flok toplama tankındaki atık su santrifüj dekantöre verilir. Katı madde Römork veya Kamyon kasasına alınarak posa olarak ayrılır. 5. Dekantörden çıkan katı maddeden ayrılmıģ atık su DAF1 ünitesi yüzey suyuyla birleģerek P201 ile Asidifikasyon havuzuna gönderilir veya bypass hattından reaktöre sevk edilir. 6. Asidifikasyon havuzunda bekletilen atık su sirküle edilir. ph ı ayaralanır ve ihtiyaç halinde reaktöre sevk edilmeden önce Nutrient verilir. 7. Havuz seviyesine göre reaktöre (R801) atık su gönderilir. 7.1 Reaktörün sıcaklığı C olmalıdır C nin altına düģerse buhar 62 0 C nin üstünde olursa soğuk su ile eģanjörde(e801) ısıl iģlem uygulanır. 7.2 Reaktörün içerisindeki atıksuyun ph ı 6,8 in altında olmamalıdır. 6,8 altına düģerse asidifikasyon havuzuna payet kostik ilavesi yapılır. 7.3 OluĢan biogaz ise blower (K801) ile ısı merkezine gönderilir. Reaktör basıncı ve ısı merkezinde biogazın yakılma durumuna göre meģale(fl 801) kendiliğinden yanar. 8. Reaktörde arıtılan atıksu taģkan yoluyla DAF2 ünitesine gönderilir veya baypassdan açık havuzlara ( TK-806 ) boģalır. DAF2 ünitesinde uygun dozajda Katyonik polielektrolit kullanılarak dozaj yapılır. Faltasyon ile katı madde filtre pres hattı ile TK 802A/B havuzlarına gönderilir. Atık su taģganla birlikte kendiliğinden açık havuzlara geçer. 9. Açık havuzlarda dip blower ile oksijen verilir. Havalandırma havuzunda bulunan havalandırıcılar havuzdaki atık suyun çözünmüģ oksijen değeri 2 mg/lt nin altına düģmeyecek Ģekilde zaman ayarlı çalıģtırılır. 10. Açık havuzlardan taģgan ile atık su TK 808 son çökeltim havuzuna aktarılır. Havuz sıyırıcısı SD801 sürekli çalıģtırılır. 28

29 10.1 Dip hattından P808 pompası ile açık havuzlara çamur geri devri yapılır Çamur yoğunluğuna göre P809 ile TK808 dip çamuru TK809 çamur yoğunlaģtırma havuzuna aktarılır TK808 Son çökeltim havuzundan taģgan ile süzülen atık su belediye kanalizasyon bağlantı noktasından deģarj edilir TK809 Çamur yoğunlaģtırma havuzundaki oluģan çamur filtre prese gönderilmek üzere TK808A/B havuzlarına P810 ile gönderilir. 11. TK 807 evsel atık havuzundaki evsel atık sular da dalgıç pompa P812 ile havalandırma havuzuna gönderilir. Arıtma tesisinden çıkan atık periyodik olarak akredite laboratuara gönderilerek analizi yapılmaktadır. Tesise ait atıksular, arıtma sürecinden geçtikten sonra Karaman Belediyesi Kanalizasyon ġebekesine deģarj edilmektedir. Atıksu Arıtma Tesisi İş Akış Şeması Ek- 2/j de ve Atıksu Analiz Raporu Ek-2/k de verilmiģtir. Tesiste planlanan kapasite artırımına esas yeni hammadde alternatifi olan Ģeker pancarı melasının sisteme dahil edilmesi ile tesisten kaynaklanan atıksu miktarında herhangi bir artıģ olmayacaktır. Yeni proseste konumlandırılacak evaporatörler vasıtası ile su, sistem içerisinde devir daim olarak dolaģacak, oluģacak su buharı kullanımı tamamlandıktan sonra bacadan salınacaktır. Bu nedenle, mevcut atıksu miktarında artıģ olmayacak, dolayısı ile kullanılmakta olan Atıksu Arıtma Tesisi nin kapasitesinde de herhangi bir değiģikliğe gerek kalmayacaktır. 1.ç.2.3. Atık Yağlar: Tesiste makine ve ekipmanların bakımından kaynaklanan kodlu 144 kg/yıl ve kodlu 1420 kg/yıl miktarındaki atık yağlar sızdırmasız kaplarda biriktirilmekte ve lisanslı firmalara verilmektedir. Kapasite artırımı ile söz konusu atık yağ miktarlarının toplamda kg/yıl a çıkması planlanmıģtır. Kapasite artırımı ile oluģacak atık yağların tamamı lisanslı firmalara verilecektir. 1.ç.2.4. Tehlikeli Atıklar Tesisin mevcut çalıģma kapasitesinden kaynaklanan atıklar, tesis içerisinde konumlandırılan Geçici Depolama Alanında depolanmakta ve lisanslı firmalara ait araçlara teslim edilmektedir. Tesiste gerçekleģtirilmesi planlanan kapasite artırımı ile, tesisten kaynaklanacak tehlikeli atık miktarları ve mevcut durumları tablo halinde verilmiģtir. Tablo-9: Tesisten Kaynaklanan Tehlikeli Atıklar ve Planlanan Miktarları Tehlikeli Atık Adı Kategorisi Mevcut Atık Miktarı (yıllık) Tehlikeli maddelerle kirlenmiģ emiciler, filtre malzemeleri, koruyucu giysiler Floresan lambalar ve diğer civa içeren atıklar Planlanan Atık Miktarı (yıllık) kg 15,6 kg kg 7,8 kg Kontamine ambalajlar kg kg 29

30 Tesisten kaynaklanan tehlikeli atıklar, tesis içerisinde konumlandırılan Geçici Depolama Sahasında depolanmakta ve lisanslı firma olan Anel Doğa Entegre Geri DönüĢüm End. A.ġ. ye verilmekte olup, kapasite artırımı ile mevcut uygulamaya devam edilecektir. Tesisten kaynaklanan tehlikeli atıklar konusunda lisanslı firma ile yapılan SözleĢme Örneği Ek-2/l de ve tesisin yapmıģ olduğu Atık Beyanı Ek-2/m de sunulmuģtur. 1.ç.2.5. Tıbbi Atıklar Tesisten kaynaklanan tıbbi atıklar, sözleģme yapılarak hizmet alınan iģ sağlığı güvenliği firması tarafından toplanarak en yakın Sağlık kuruluģu olan Karaman Devlet Hastanesi ne teslim edilmektedir. Kapasite artırımı ile mevcut uygulamaya devam edilecektir. Tıbbi atıklar ile ilgili olarak; toplama, depolama, taģıma ve bertarafında, Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği nin ilgili hükümlerine riayet edilecektir. 1.ç.2.6. Gürültü Kapasite artırımı planlanan, Mey Alkollü Ġçkiler San. Ve Tic. A.ġ.-Karaman Suma Fabrikası; tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Çevre Kanununca Alınması Gereken Ġzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik ve 24/02/2010 Tarih ve Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Çevre Kanununca Alınması Gereken Ġzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelikte DeğiĢiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik, Ek-2 Listesi; Gaz yakıt (doğalgaz, sıvılaģtırılmıģ petrol gazı, kok gazı, yüksek fırın gazı, fuel gaz) yakan ve toplam yakma sistemi ısıl gücü 2 MW ve daha büyük 100 MW tan küçük olan tesisler. (Tesisin toplam ısıl gücü: 8,16 MW)* 7.4 Fermantasyon ile içki imalinde kullanılan 1000 m 3 /yıl ve üzerindeki suma üretim vea 1000 m 3 /yıl ve üzerindeki malt tesisleri*. Kapsamlarında yer almaktadır. Söz konusu Yönetmelik de * iģareti yer alan iģletmeler, Gürültü konulu Çevre Ġzninden muaftır. Aynı zamanda, tesiste mevcut durumda kullanılmakta olan ve kapasite artırımı ile ilave edilmesi planlanan donanımlar tamamen kapalı alanda kullanıldığından ve kullanılacağından gürültü hesaplaması yapılmamıģtır. Dolayısı ile, tesisin iģletme aģamasında oluģan gürültünün, en yakın yerleģimde hissedilmeyeceği düģünülmektedir. 1.ç.2.7 Hava Emisyonları Tesisin mevcut ısı merkezinde 3 adet doğal gaz ile çalıģan ve 1 adet biogaz ile çalıģan buhar kazanı bulunmaktadır. 2 adet Akın ısı marka Buhar kazanı 6.5 bar çalıģma basınçta ve 7.5 ton/saat buhar kapasitesine sahiptir. 1 adet selnikel marka buhar kazanı 6,2 bar çalıģma basıncı ve 6,5 ton/saat buhar kapasitesine sahiptir. Biogaz kazanı 1.85 ton/saat 6.5 bar çalıģma basıncı kapasitesine sahiptir. Buhar kazanlarının iģletmeye alınması ve durdurulması üretim programına bağlı olarak değiģmektedir. Tesis, 29/04/2009 Tarih ve Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Çevre Kanununca Alınması Gereken Ġzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik (R.G DeğiĢiklik / / / / /28159)kapsamında değerlendirildiğinde; 30