Derneklerin Rolü. Tükel TTB-Uzmanl. Dr. Raşit. Tıpta Uzmanlık Eğitimi Sempozyumu Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi 26 Kasım 2008

Transkript

1 Tıpta Uzmanlık k EğitimindeE Derneklerin Rolü Dr. Raşit Tükel TTB-Uzmanl Uzmanlık k Dernekleri Eşgüdüm E m Kurulu Tıpta Uzmanlık Eğitimi Sempozyumu Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi 26 Kasım 2008

2 Uzmanlık Eğitiminin Temel Yönleri I. Yetkinliğe dayalı eğitim II. III. Değerlendirme Kalite güvencesi

3 I. Yetkinliğe Dayalı Eğitim Yetkinliğe dayalı eğitim, özgül hedeflere ulaşmak için (müfredatın amaç ve hedefleri) öğrenenin performansına (öğrenme çıktıları) odaklanır

4 Çıktı Odaklı Eğitim Öğrenme çıktıları açık olarak belirlenir Belirlenmiş öğrenme çıktıları temel alınarak; eğitimin içeriği ve organizasyonu hakkındaki kararlar benimsenen eğitim stratejileri öğrenme yöntemleri değerlendirme işlemleri eğitim ortamı oluşturulur

5 Üç Daire Modeli Hekimin yapabildiği Doğru olanı yapmak 7 yetkinlik çıktısı Hekimin uygulamalarına yaklaşımı İşini doğru yapmak 3 öğrenme çıktısı Bir profesyonel olarak hekim Onu yapmak açısından doğru insan olmak İki çıktı Harden ve ark. 1999

6 Hekimin Ne Yapabildiği Doğru olanı yapma Klinik becerilerde yetkinlik Uygulamaya dönük işlemleri yapmada yetkinlik Bir hastanın muayenesinde yetkinlik Bir hastanın sevk ve idaresinde yetkinlik Halk sağlığı ve hastalığı önlemede yetkinlik İletişim becerilerinde yetkinlik Uygun bilgiye ulaşma ve bilgi işleme becerilerinde yetkinlik

7 Hekimin Uygulamalarına Nasıl Yaklaştığı İşini doğru yapma Temel, klinik ve sosyal bilimleri ve altta yatan mekanizmaları anlayarak Uygun tutumlar, etik anlayış ve yasal sorumluluklarla Uygun karar verme becerileri, klinik akıl yürütme ve yargılamayla

8 Bir Profesyonel Olarak Hekimin Ne Olduğu O işi yapmak için doğru insan olma Sağlık sisteminde hekimin rolünün değerini bilme Kişisel gelişim yeteneği Kendi performansını değerlendirebilme Kendi kişisel ve mesleki gelişim sorumluluğunu üstlenme

9 Genel Yetkinlikler Hekimlerin, alanlarında sahip olmaları gereken en az yetkinlik için, uygulamada neler yapabilmeleri gerektiğini gösterir

10 Amaçlar Uygulamaya Dayalı Öğrenme ve Gelişim Sisteme Dayalı Uygulama Tıbbi Bilgi Bir hekim Developing olarak competence yetkinlik as a geliştirme physician Kişilerarası İlişkiler ve İletişim Becerileri Hasta Bakımı Profesyonellik Derstine, 2006

11 Eğitsel amacı II. Değerlendirme Değerlendirmenin amacı açık ve net olmalıdır Hangi düzeyde yetkinlik değerlendiriliyor Hangi aşama değerlendiriliyor Değerlendirmenin içeriğine olduğu kadar, amacına da uygun olarak geri bildirim verilmelidir

12 Hangi Düzeyde Yetkinlik İçin Değerlendirme İşe dayalı değerlendirme NÖKS Bilgisayarda olgu simülasyonu Yapar İş ortamı Nasıl olduğunu gösterir Davranışsal Nasıl olduğunu bilir Uygulamalı bilgi Performans eylem Yeterlilik ÇSS Ne olduğunu bilir Temel olgular Miller ın piramidi

13 Hangi Aşama İçin Değerlendirme Seçilecek olan değerlendirme deseni, acemilikten uzmanlığa doğru giden gelişimle uyumlu olmalıdır Eğitim alanın hangi aşama için değerlendirildiği açık olmalıdır

14 Değerlendirme değer biçme, ayırt etme Sentez bütünleme, tasarım Uygulama gösterme Analiz düzenleme Kavrama yorumlama, tartışma Bloom un taksonomisi Bilgi tanımlama, açıklama Uzmanlaşma

15 III. Kalite güvencesi Gözden geçirme Kurum ziyareti Eğitim programı Asistan geri bildirimi Eğitimde kalite güvencesi Eğitim alan Anket değerlendirmesi Eğitici Eğitim raporu Asistan geri bildirimi

16 TTB-UDEK Genel Kurulu / Aralık 1998, İstanbul

17 Yeterlik Kurullarının Yapılanması / Mayıs 2006 TTB-UDEK UYEK Uzmanlık Dernekleri Yeterlik Kurulları Yeterlik Genel Kurulu Yürütme Kurulu Akreditasyon Komisyonu Eğitim Programlarını Geliştirme Komisyonu Sınav Komisyonu Eğitim Üst Kurulu

18 Yeterlik Kurulları: Amaçlar - 1 Temel ilkeler Uzmanlık eğitiminin ulusal standartlarını oluşturmak ve geliştirmek Uzmanlık eğitimindeki yeterliğin ve eğitim birimlerinin akreditasyonunun temel ilkelerini oluşturmak

19 Yeterlik Kurulları: Amaçlar - 2 Uzmanlık eğitimi programının hazırlanması Kuramsal eğitim için çekirdek eğitim müfredatı Uygulamalı eğitim için en az yapılması gerekenler Eğitsel araçların oluşturulması Uzmanlık öğrencisinin eğitim süresince öğrenmesini sağlamak, izlemek ve değerlendirmek Asistan karnesi vb.

20 Yeterlik Kurulları: Amaçlar - 3 Eğitim kurumları için rehber bilgiler ve standartların oluşturulması Hizmetin hacmi ve çeşitliliği Eğitici ve tıbbi personelin sayı ve yetkinliği Alt yapının yeterliliği Sağlık hizmeti sunumunun iyi düzenlenmiş ve sistematik olması Eğitim ortamının uygunluğu Kuramsal ve uygulamalı eğitim programının oluşturulması Araştırma olanakları

21 Yeterlik Kurulları: Amaçlar - 4 Akreditasyon için ziyaret programı Eğitim birimlerini gönüllülük temelinde ziyaret etmek ve akreditasyonunu gerçekleştirmek Yeterlik sınavı ve yeterlik belgesi Uzman hekimlerin mesleki bilgi ve uygulamalar açısından yeterliklerini sınamak Yeterlik belgesi vermek

22 Yeterlik Kurulları: Amaçlar - 5 Yeniden belgelendirme çalışmaları Eğiticilerin ve uzmanlık öğrencilerinin STE/SMG programlarına katılımını özendirmek, izlemek ve yeniden belgelendirme çalışmaları yapmak Uluslararası uygunluk çalışmaları Ulusal yeterlik belgelendirmesi ve akreditasyon standartlarının uluslararası düzeyde uygunluğunu sağlamak

23 Yeterlik Kurullarının İşlevleri / Mayıs 2006 TTB-UDEK UYEK Uzmanlık Dernekleri Yeterlik Kurulları Eğitim Progr. Geliştirilmesi Ziyaret Programları Yeterliğin Belgelendirilmesi Yeniden Belgelendirme Yeterlik Sınavları STE / SMG

24 I. Eğitim Programlarını Geliştirme Komisyonu Eğitim programının hedefleri ve gerekçeleri Genel ve özel hedefler; bilgi, beceri ve tutum Eğitim programının uygulama yöntemi Süre, rotasyonlar, eğiticiler, eğitim kurulu Eğitim programını sınama yöntemi Ara sınavlar, uzmanlık sınavları Eğitim programının eğitim verilen kurumlarda değerlendirilme yöntemi Geri bildirimler, müfredat analizi, süreç değerlendirmesi

25 II. Akreditasyon Komisyonu İlgili uzmanlık alanında uzmanlık eğitimi veren birimlerde eğitimin niteliğinin yükseltilmesi ve sürekli geliştirilmesi için ziyaret programları ana ilkeleri ile yürütülen bir mekanizma kurar Eğitim standartlarını oluşturmak ve sürdürmek için sivil ve gönüllülük temelinde bir sistem Eğitim programı için değerlendirmenin sağlanması ve birimde eğitimin niteliği için belirlenmiş ölçütlerin karşılandığının saptanması

26 Eğitimin Niteliği ve Geri Bildirim Mekanizmaları Eğitimin niteliği, tıbbi bakım niteliğini artırmada en önemli belirleyicilerden biri Bu amaca yönelik olarak geri bildirim mekanizmaları oluşturulmalı Tıpta uzmanlık eğitiminde kalitenin yükseltilmesine yönelik kullanılabilecek önemli bir geri bildirim mekanizması, eğitim kurumlarının ziyareti

27 Eğitim Kurumları Ziyareti Eğitim kurumunun gönüllülüğü temelinde gerçekleştirilir Oluşturulan rehber bilgiler ve standartlarla eğitim programını değerlendirme Kurum eğitim programlarının belgelendirilmesi ya da yeniden belgelendirmesi için görüş ve öneri oluşturma Belirlenen bir sürenin sonunda, belgelendirilmiş kurumdan gelen talep dikkate alınarak, yeniden belgelendirme programı doğrultusunda yinelenir

28 Kurum Ziyaretlerinin Amacı Değerlendirme Eğitim kurumunda eğitim etkinliklerini iyileştirerek eğitimin niteliğini artırma Nitelik güvencesini sağlama

29 Uzmanlık Eğitimi Programı ve Asistan Karnesi Uzmanlık eğitimi verilen kurumlarda eğitim etkinlikleri Ulusal yasa ve yönetmelikler ve TTB-UDEK / UYEK önerileri ile uyum içinde olmalı Yeterlik Kurulu tarafından onaylanmış bir uzmanlık eğitimi programı esas alınarak gerçekleştirilmeli Her bir asistan için yapılandırılmış bir eğitim programı Eğitimin farklı aşamaları ve asistanın etkinlikleri bir asistan karnesine kaydedilmeli

30 TTB-UDEK ve UYEK Ulusal Ziyaret Programı Yeterlik Kurulları ile işbirliği Ulusal yasa ve yönetmeliklerle uyumu gözeterek ziyaret programının standartlarını belirleme Ulusal düzeyde gönüllülük temelinde gerçekleştirilecek olan eğitim kurumlarını ziyaret programının uygulanmasını özendirme

31 Yeterlik Kurulları ve Ziyaret Programları Yeterlik Kurulları Ziyaret programlarının oluşturulması yönündeki çalışmalar Eğitim kurumlarını gönüllü ziyaret programlarına katılmaya cesaretlendirilme Ziyaret programları sonrası kurumların ödüllendirme olarak belgelendirmesi

32 Ziyaret Kurulu Uzmanlık eğitimi veren bir kurumda en azından 10 yıl aktif eğitici konumunda bulunan en az 4 uzman hekim Akreditasyon Komisyonu nun önerisiyle ilgili Yeterlik Yürütme Kurulu tarafından belirlenen en az 3 üye (ziyaretçi eğitimine katılmış olma) TTB-UDEK Yürütme Kurulu tarafından belirlenen 1 üye (tercihen ilgili branşın dışından olmalı) Kendi içinden başkan ve sekreter seçer

33 Kurum Ziyaretinin Organizasyonu Ziyaret tarihini belirleme Formların doldurulması Eğitim Kurumu ve Programını Değerlendirme Formu (ziyaret edilecek bölümün başkanı / eğitim programı sorumlusu) Eğitilen Değerlendirme Formu (asistan temsilcisi) Formların ve kurum eğitim programının, ziyaret tarihinden en az 2 hafta önce eğitim kurumunun eğitim programı sorumlusu tarafından Ziyaret Kurulu üyelerine iletilmesi

34 Açılış toplantısı Ziyareti Gerçekleştirme - 1 Anabilim dalı başkanı / yan dal bilim dalı başkanı / klinik şefi ve kurumun eğitim sorumlusu ile görüşme Ziyaret planını gözden geçirme Talep edilirse diğer eğiticilerle görüşme Ziyaret edilen eğitim kurumunda 10 ya da daha az sayıda asistan var ise, tümüyle görüşme 10 dan fazla asistan var ise, her bir eğitim yılı dikkate alınarak belirlenen 10 asistan ile görüşme Kurumun uzmanlık eğitimi ile ilgili tüm alanlarını gezerek yerinde değerlendirme

35 Ziyareti Gerçekleştirme - 2 Eğiticilerle müzakere Ziyaret mümkünse bir gün içerisinde bitirilir Ziyaret Kurulu ziyaret sonu toplantısı dakika Değerlendirme, görüş oluşturma ve öneri sunma Taslak rapordaki kurumun fizik koşulları ve eğitim kadrosuyla ilgili kısımları kurum yöneticisiyle birlikte gözden geçirme

36 Ölçütler ve Değerlendirme Ziyaret öncesinde veri toplama Eğitim Kurumu ve Programını Değerlendirme Formu Eğitilen Değerlendirme Formu Ziyaret sırasında veri toplama Ziyaret Kurulu İçin Kontrol Listesi Ziyaret Kurulu tarafından ziyaret sonunda yapılan değerlendirme TTB-UDEK, UYEK ve ilgili Yeterlik Kurulu tarafından tanımlanan ölçütlere uygunluk Tüm veri ve gözlemleri içermeli

37 Ziyaret Kurulu Ziyaret Raporu - 1 Değerlendirme, karar ve öneriler açısından taslak rapor üzerinde tam bir anlaşma sağlanmalıdır 15 gün içinde tamamlanır Rapor tamamlanarak Akreditasyon Komisyonu na sunulur Ziyaret Kurulu nda yer alan TTB-UDEK temsilcisi, ziyaret sürecine ilişkin bir değerlendirme raporunu TTB-UDEK Yürütme Kurulu na sunar

38 Ziyaret Raporu - 2 Akreditasyon Komisyonu Raporu inceler Gerekirse Ziyaret Kurulu ile görüşerek raporu Ziyaret Programının esaslarına uygunluğu açısından değerlendirir Raporu onaylanmak üzere Yeterlik Yürütme Kurulu na sunar Yeterlik Yürütme Kurulu Ziyaret raporunu değerlendirerek onaylar Onaylanan ziyaret raporunun karar kısmını, ilgili Uzmanlık Derneği Yönetim Kurulu na ve TTB-UDEK Yürütme Kurulu na gönderir TTB-UDEK Yürütme Kurulu Raporu onaylar UYEK Yürütme Kurulu ve TTB Merkez Konseyini bilgilendirir

39 Kurum Eğitim Programı Yeterlik Belgesi Kurumun belgelendirilmesi kararının verilmesi durumunda, TTB, TTB-UDEK, ilgili Uzmanlık Derneği ve ilgili Yeterlik Kurulu başkanlarının imzalarıyla Kurum Eğitim Programı Yeterlik Belgesi düzenlenir Belgenin süresi 5 yıldır Ziyaret Raporunda yer alan karar doğrultusunda, eğitim kurumu için, 5 yıldan daha kısa süre içinde (1 yıldan az olmamak üzere) ziyaret edilip yeniden değerlendirilmek üzere, koşullu Kurum Eğitim Programı Yeterlik Belgesi düzenlenebilir

40 III. Sınav Komisyonu ve Yeterlik Belgelendirmesi Hedefler İyi hekimlik uygulaması ve nitelikli sağlık hizmeti verilmesi Uzmanlık eğitimi ve uzmanlık sonrası öğrenme ve sürekli mesleksel gelişim süreçlerine yön verme Yeterlik sınavlarının geçerlilik ve güvenilirliklerini en üst düzeye çıkarma

41 Yeterlik Sınavları Yazılı Sınav / Uygulama Sınavı Gönüllülüğe dayalı Bilimsel gelişmeleri yakından izleme ve güncel bilgiye ulaşma teşvik edilir

42 Türkiye de Yeterlik Kurulları TTB-UDEK 57 uzmanlık dalı / 67 uzmanlık derneği Yeterlik Kurulu (46 uzmanlık dalı) Çekirdek eğitim programı (s=26) Asistan karnesi (s=27) Yeterlik sınavı (s=23) Kurum ziyareti (s=4)

43 Tıpta Uzmanlık Eğitimi Nitelikli uzmanlık eğitimi Eğitimde Süreklilik Uzmanlık Alanları Yeterlik Kurulları Uzmanlık eğitimi içini in geri bildirim Eğitim Kurumları Ziyareti Yeterliğin Belgelendirmesi Yeterlik Sınavları STE / SMG uygulamaları