HÜRRİYET GAZETESİ...3 MİLLİYET GAZETESİ...11 SABAH GAZETESİ...19 RADİKAL GAZETESİ...22 HABERTÜRK GAZETESİ...24

Transkript

1 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ HÜRRİYET GAZETESİ...3 Papadimos, Yunanistan da dümene geçti, ekonomist silahını çekti AB, Kurtaramam sinyali verdi, İtalya Korkusuz Monti ye sarılmayı seçti Bankacılık sektörü 1.2 trilyon lirayı aştı kâr 2.2 milyar eridi TMSF 4 firmayı satışa çıkardı ExxonMobil Kuzey Irak'ta petrol arayacak İstanbul Altın Rafinerisi, Real Madrid e gram altın üretecek Kredi kullanımında İstanbul açık ara önde MİLLİYET GAZETESİ...11 AB de zayıf halkalar yerine iki vites planı Roubini: İtalya nın günleri sayılı, Euro Bölgesi küçülebilir Yabancı sermayenin gitmesi Türkiye de döviz baskısı yaratır ABD de işsizlik maaşı başvuruları geriledi Fransız Credit Agricole ün karı resmen eridi 5 milyon kişiye kötü haber SABAH GAZETESİ...19 Sarkozy'nin ayakları titriyor AB'de büyüme tamamen durdu Türk Cesur Yürek İskoçya'ya giriyor Doha Bank'ın gözü Türkiye'de RADİKAL GAZETESİ...22 Bankaların 9 aylık kârı yüzde 13,2 azaldı Uğur Gürses...AB nin Akdeniz ateşi HABERTÜRK GAZETESİ...24 İtalya ile birlikte Fransa korkusu da artıyor Smaghi'den istifa! Nobelli'den tahvil çağrısı! Kurtuluş savaşı! Prim borcu olanlar dikkat!

2 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ DÜNYA GAZETESİ...28 Kriz kazandıran borsa bırakmadı Türkiye, İtalya ve Yunanistan ile ticarette açık verdi Kredi büyümesindeki yavaşlama sürüyor Devlet bankaları kredi faiz oranlarını yükseltti Global emtia üreticileri La Nina'ya hazırlanıyor Tarımsal nakit kredi limitleri yükseltildi Osman AROLAT... Siyasilerin ve hayatın zaman kavramı Tevfik GÜNGÖR... Devletin ve polisin adı kullanılarak halktan para toplanıyor

3 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ HÜRRİYET GAZETESİ Papadimos, Yunanistan da dümene geçti, ekonomist silahını çekti Euro Bölgesi ndeki krizin merkezi Yunanistan da 7 gündür devam eden başbakan krizinde düğüm çözüldü. Geçiş hükümetine başkanlık için en az 7 adayın adı geçerken sonunda daha ilk günden en iyi çözüm olarak görülen Avrupa Merkez Bankası (ECB) eski Başkan Yardımcısı ve Yunanistan ın drahmiden Euro ya geçiş mimarlarından bankacı Lukas Papadimos da karar kılındı. Papadimos un kuracağı hükümetin programı son kurtarma paketi olan 26 Ekim deki AB liderler zirvesi kararlarının ve bunlara uygun ekonomik politikanın uygulanması olarak belirlendi. Politikacı değilim İki büyük siyasi partinin Pasok ve Yeni Demokrasi liderleri Yorgo Papandreu ile Andois Samaras arasındaki 19 Şubat ta erken seçim anlaşmasına rağmen, yeni kabinenin görev süresi açıklanmadı. Papadimos, Ben politikacı değilim. Ekonomi politikalarını bilirim. Parti liderlerinin bana güvenleri büyük şeref ama üstlendiğim sorumluluklar daha büyük. Yunanistan krtik bir dönemeçte. Eğer birlik içinde olursa sorunları aşabiliriz dedi. Papadimos ayrıca Yunanistan için Euro nun ne kadar önemli olduğunu vurguladı. Yeni kabine bugün öğle saatlerinde yemin ederek göreve başlayacak. Yunan ekonomisinin, bütçenin iyileştirilmesine yönelik yapılan büyük çabalara rağmen hâlâ büyük sorunlarla karşı karşıya bulunmaya devam ettiğini söyleyen Papadimos, şöyle konuştu: Süreç kolay olmayacak Süreç içerisinde yapılacak tercihler ve uygulanacak politikaların, Yunan halkının refahı açısından belirleyici önemi bulunuyor. Süreç kolay olmayacak. Ancak sorunların çözümleneceğine eminim. Bu sorunlar, birlik, anlaşma ve muvafakat olması durumunda daha az külfetle ve kesin bir şekilde çözümlenecek. Euro Bölgesi nde kalmaya vurgu yaptı YUNANİSTAN ın Euro Bölgesi nde yer almasının, ekonominin iyileşmesinde önemli bir faktör olacağını belirten Lukas Papadimos, İnanıyorum ki ülkenin Euro Bölgesi ne dahil olması, parasal istikrarın güvencesini oluşturuyor ve bir ekonomik refah faktörü. Karşılaşılan tüm zorluklara rağmen, ülkenin Euro Bölgesi nde yer alması, ekonominin iyileşmesini ve ülkenin kalkınmasını kolaylaştıracak. Bu hedeflerin başarılmasında birlik olmamız ve sistemli çalışmamız durumunda hepimiz nihai sonuç konusunda iyimser olmalıyız dedi. AB, Kurtaramam sinyali verdi, İtalya Korkusuz Monti ye sarılmayı seçti AB, rekor seviyede yükselen faizler nedeniyle ateşlenen İtalya ya Kurtaramam mesajı vermeyi yeğledi. İtalya ise yeni hükümet için Korkusuz lakaplı ekonomist Mario Monti ye sarıldı. AB eski Rekabet Komiseri Monti, şimdiden Berlusconi dahil İtalya da geniş destek buldu.

4 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ YUNANİSTAN ın referandum, ardından hükümet kriziyle uğraşan Euro Bölgesi, son bir haftada borçlanma maliyeti yüzde 7 lik rekor seviyeyi aşan İtalya yı kurtarma niyetinde olmadığı mesajını verdi. İtalya ya finansal yardım yapılmasının Euro Bölgesi nin gündeminde olmadığının altını çizen yetkililer, ülkenin atacağı adımlarla kendi kendine piyasalardaki güveni yeniden sağlamak zorunda olduğunun altını çizdi. Uluslararası piyasaların yoğun faiz baskısı altındaki İtalya ise, istifa eden Başbakanı Silvio Berlusconi nin yerine Avrupa Birliği nin de (AB) onayını alabilecek AB nin en etkili bürokratlarından korkusuz olarak anılan ve hayat boyu senatör ünvanı taşıyan Mario Monti yi hükümetin başına getirmeye hazırlanıyor. Kenardan yardımcı Euro Bölgesi nin isim vermeden yetkililer aracılığı ile ilettiği İtalya yı kurtarma planımız yok mesajında, İtalya ya yönelik ihtiyati kredi hattının genişletilmesi planlanmıyor. İtalya atacağı adımlarla yatırımcılara güvence vermeli. Faizdeki artışın haklı olmadığı kanıtlamalı, çünkü değil. Güvence konusunu İtalya kendisi yeniden sağlamalı. Biz sadece kenardan yardımcı olabiliriz denildi. Bu yıl milli gelirinin 2 trilyon 245 milyar dolar olması beklenen İtalya nın toplam borcunun 2 trilyon 684 milyar dolara (GSYH nin yüzde 119 u) dayanması, kurtarılamayacak kadar büyük gözüyle bakılmasına yol açıyor. Yunanistan ın ise toplamda borçlarının 365 milyar Euro civarında olduğu tahmin ediliyor. İtalya nın sadece 12 ayda geri ödemesi gereken borç miktarı 326 milyar Euro yu buluyor. Berlusconi den destek Berlusconi nin parlamentoda daha önce söz verdiği ekonomik reformları onaylattıktan sonra istifa etmesi beklenirken, Mario Monti öncülüğünde kurulacak yeni teknokratlar hükümetinin de önümüzdeki hafta başında kurulmasına kesin gözüyle bakılıyor. Monti ye Berlusconi nin bir kutlama mesajı gönderdiği ve bunun destek anlamına geldiği kaydedildi. İktidarın küçük ortağı Kuzey Birliği Partisi, geçiş hükümetine destek vermezken, diğer küçük partilerden destek geldi. Monti başkanlığındaki geçiş hükümetinin daha iyi olacağı fikri iş dünyasından da geniş destek gördü. Faizde yeni rekor İtalya Hazinesi nin dün düzenlediği bir yıl vadeli hazine tahvili ihracında ortalama faiz yeni bir rekor daha kırdı. İtalya Merkez Bankası ndan yapılan açıklamaya göre, Hazinenin 5 milyar Euro borçlandığı 12 ay vadeli tahvil ihracında ortalama getiri oranı yüzde ye yükseldi. 11 Ekim deki benzer ihalede ortalama faiz oranı yüzde 3.57 düzeyindeydi. Monti, ömür boyu senatör ilan edildi İTALYA nın yeni başbakanı gözüyle bakılan Mario Monti Cumhurbaşkanı Giorgio Napolitano tarafından hayat boyu senatör ilan edildi. 68 yaşındaki Monti, AB Rekabet Komiseri iken özellikle dünyanın en büyük iki şirketi Microsoft ve Genaral Electric e yönelik yaptırımlarıyla Avrupa da korkusuz olarak anılan Monti, o dönemde Microsoft a 497 milyon Euro ceza kestirmişti. İtalya nın önde gelen üniversitelerinden Bocconi Üniversitesi Rektörü de olan Monti nin İtalya nın kötü imajını temizleyecek tek kişi olduğu düşünülüyor. Dün geçiş hükümetine başkanlık etmek üzere Monti nin düşünüldüğünün duyulmasının ardından İtalyan basınında Monti için, Soğuk bir teknokrat değil, tutkulu bir İtalyan, İtalya yı kurtarmak için fikir geliştirebilir, kişisel çıkarlarını öne çıkarmaz şeklinde ifadeler kullanıldı. İtalya da Bocconi Üniversite sinde ekonomi eğitimi aldıktan sonra ABD de Yale Üniversitesi nde yüksek lisans yapan Monti, burada Nobel ödüllü ekonomist James Tobin ile birlikte ders aldı. Berlusconi nin desteğiyle AB Rekabet Komiser-liği görevini yürüttüğü sırada birliğin en etkili bürokratlarından biri haline gelen Monti, partiler üstü bir politikacı olarak algılanıyor. Monti Euro nun

5 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ en büyük savunucularından biri olarak biliniyor ve İtalya nın bu birlik içinde yer alması gerektiğini savunuyor. Eski Başbakan Romano Prodi ise Monti nin başbakanlığını destekleyerek, Monti nin zamanı geldi dedi. The Economist dergisi Avrupa nın en etkili bürokratlarından biri olarak değerlendirirken, Monti nin konusuna olan hakimiyetine vurgu yapmak için AB deki görevi sırasında The cardinal (kardinal-en önemli olan) ünvanı da kullanılmıştı. EFSF büyütülse de İtalya ya yetmez 440 milyar Euro luk Avrupa Finansal İstikrar Fonu nun (EFSF) kaynaklarının bir bölümü Yunanistan, İrlanda ve Portekiz e tahsis edildiği için şu anda 250 milyar Euro su bulunuyor. O nedenle de İtalya nın EFSF nin bu haliyle AB tarafından kurtarılmasına ihtimal verilmiyor. EFSF nin büyüklüğünün 1 trilyon Euro ya çıkarılması olasığılığına karşılık ise, Bunun ne zaman olacağı belli değil. Ayrıca İtalya çok büyük bir ekonomi 1 trilyon Euro bile yetmez. İtalya için daha çabuk hereket edilmesi gerekiyor değerlendirmesi yapılıyor. S&P, Fransa nın notunu düşürdü anında yanlış yaptık düzeltmesi geçti ULUSLARARASI kredi derecelendirme kuruluşu Standart & Poor s un (S&P) dün akşam saatlerinde abonelerine Fransa nın kredi notunun düşürüldüğünü duyuran bir bildiri göndermesi kafaları karıştırdı. S&P nin bildirisi abonelere ulaşır ulaşmaz, söz konusu duyurunun yanlışlıkla yapıldığı yönünde düzeltmede bulunması da kurumun Fransa nın notunu düşürmeye hazırlandığı şeklinde yorumlandı. S&P den yapılan açıklamada, Teknik bir hata sonucu, bugün (dün) Fransa nın AAA olan kredi notunun düşürüldüğüne ilişkin otomatik bir mesaj bazı abonelerimize yanlışlıkla ulaşmıştır. Fransa nın notunun indirilmesi söz konusu değildir. Bu yanlışlık ile ilgili araştırmalarımız sürüyor denildi. S&P nin yanlışlıkla yayınlanan not indirme mesajının ardından Almanya ve Fransa arasındaki 10 yıl vadeli borçlanma faizi arasındaki farka 170 baz puana (yüzde 1.70) kadar çıktı. Resesyonun yeni aşamasındayız AB Komisyonu, Euro Bölgesi nin gelecek yıl büyüme tahminini yüzde 1.8 den yüzde 0.5 e çekti için de büyüme 1.3 öngörüldü. AB nin Ekonomi ve Parasal İşlerden Sorumlu üyesi Oli Rehn, Avrupa da büyüme durdu, resesyonun yeni bir aşamasıyla karşı karşıya kalabiliriz dedi. AB Komisyonu, Yunanistan ın bütçe açığı tahminini de yukarı revize ederek, GSYH oranının bu yıl 7.8 ve gelecek yıl 5.4 olacağını öngördü. Yunanistan ekonomisi gelecek yıl yüzde 2.8 daralacak. İtalya nın ise bütçe açığının GSYH ye oranının bu yıl yüzde 3.6 olacak. İtalya nın 2012 yılında durgunluğa gireceği tahmin ediliyor. Romanya: Gülmeyin ama Euro ya geçmek istiyoruz ROMANYA Başbakanı Traian Basescu, Euro Bölgesi nde yaşanan krize rağmen Euro para birliğinin bir parçası olmayı hedeflediklerini söyledi. Basescu, Gülmeyin ama 2015 yılına kadar bütün şartları yerine getirerek Euro Birliği nin bir parçası olmak istiyoruz. Bütün çabamız Romanya yı Euro Bölgesi ne hazır hale getirmek için dedi den beri AB üyesi olan Romanya 2013 e kadar Euro para birimine geçmek istiyor. Almanya Başbakanı Angela Merkel de, Romanya Euro ya geçiş için ne kadar istekli olduğunu açıkça gösterdi. Buna saygım sonsuz. Hükümetin bütçeyi konsolide etmek için ne kadar çalıştığını biliyorum diye konuştu.

6 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ Bankacılık sektörü 1.2 trilyon lirayı aştı kâr 2.2 milyar eridi BDDK nın, Türk Bankacılık Sektörü Genel Görünümü raporuna göre bankacılık sektörünün aktif toplamı 9 ayda yüzde 20.6 artarak, 1 trilyon 214 milyar liraya ulaşırken, net kâr 2.2 milyar lira eriyerek 14 milyar 620 milyon liraya indi. Sektör üçüncü çeyrekte yüzde 5.9 büyürken, 21 bankanın kârı azaldı. BANKACILIK Düzenleme ve Denetleme Kurumu nun (BDDK), Türk Bankacılık Sektörü Genel Görünümü yılın ilk 9 ayında bankaların aktif büyüklük toplamlarının artarken, kârlılıklarının geçen yılın aynı dönemine göre azaldığını ortaya koydu. BDDK nın verilerine göre, bankacılık sektörünün aktif toplamı 2011 yılının 9 aylık döneminde yüzde 20.6 artarak, 1 trilyon 214 milyar liraya ulaştı. Yılın ilk çeyreğinde yüzde 3.9 büyüyen sektör ikinci çeyrekte yüzde 9.5, üçüncü çeyrekte ise yüzde 5.9 büyüme gösterdi. Buna karşın, 2011 yılında çeyrek dönemler itibarıyla azalmaya devam eden bankacılık sektörünün dönem net kârı, 2 milyar 229 milyon lira yani yüzde 13.2 gerileyerek 14 milyar 620 milyon liraya indi. 21 bankanın kârı azaldı Eylül 2011 itibarıyla sektörde faaliyet gösteren 48 bankadan 21 inin kârı, son bir yıllık dönemde azaldı. Kârı yüzde 13.2 gerileyerek 14 milyar 620 milyon liraya indi. Kredi-mevduat faiz gelir ve gider farkı tutar olarak artmasına karşın, başta menkul değer faiz gelirlerindeki azalış olmak üzere, repo işlemlerine, bankalara ve ihraç edilen menkul değerlere verilen faizlerdeki artış ile bankalardan ve para piyasalarından alınan faizlerdeki azalışın etkisiyle daralan net faiz marjı ile genel karşılık provizyonları, diğer faiz dışı giderler ve personel giderlerindeki artışa bağlı olarak yüksek tutarlı artan faiz dışı giderler kârın azalmasında rol oynadı. Bunların yanı sıra sermaye piyasası işlem kâr-zararı ile kambiyo kâr-zararı toplamının dönem net kârını artırıcı katkısındaki yüksek tutarlı azalış da bir yıllık dönemde kâr azalışında etkili oldu. Aşağı yönlü kârlılık olacak Raporda, takip eden dönemde, varlık kalitesindeki iyileşmenin dönem net kârına olan olumlu katkısının önceki dönemlere göre azalması ve artan faiz oranlarının fonlama yapısına daha hızlı yansıması dolayısıyla bankacılık sektöründe aşağı yönlü bir kârlılık performansı izleneceği de ifade edildi. Krediler hız kesmedi Bankacılık sektörü, 2011 in ilk 9 ayında, krediler ve Merkez Bankası ndan alacaklar kalemlerinden kaynaklanan aktif büyümesini, mevduat, repo işlemlerinden sağlanan fonlar, yurtdışı bankalara borçlar ve ihraç edilen menkul kıymetlerdeki artışla fonladı. Bu dönemde mevduat artışı sınırlı gerçekleşirken, bankalar aktif büyümelerini fonlamak için alternatif kaynaklara yöneldi. Toplam aktifleri içindeki payı 2010 yıl sonuna göre 2.3 puan artarak yüzde 54.5 e yükselen toplam krediler, 2011 de hızlı büyümesini sürdürdü. Eylül itibarıyla milyar liraya çıkan kredilerde 2010 yıl sonuna göre milyar lira artış gözlendi. 9 aylık artış yüzde 25.8, yıllık artış ise yüzde 39.1 oldu. Kredilerin takibe dönüş oranı yüzde 2.7 ye indi ARALIK 2009 da en yüksek seviyesine ulaşan takipteki alacaklar, sürekli düşüş eğilimi sergilerken, 2010 yıl sonuna göre yüzde 7.9 gerileyerek 18.4 milyar lira seviyesine geldi. Bunda da tahsilat performansının yanı sıra aktiften silme ya da satışlar etkili oldu.

7 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ Toplam kredilerin takibe dönüşüm oranı ise yüzde 2.7 ye geriledi. En yüksek takibe dönüşüm oranı yüzde 3.1 ile KOBİ kredileri ve bireysel kredilere aitken, kurumsal/ticari kredilerin takibe dönüşüm oranı ise yüzde 2.2 oldu. Menkul değerler portföyü, 464 milyon liraya denk gelen yüzde 0.2 lik artışla milyar liraya çıktı. Bankalar 2011 yılının ilk yarısında, artan zorunlu karşılık oranları nedeniyle ortaya çıkan likidite ihtiyaçlarıyla kâr edebilmek için menkul değer portföylerini azalttı. Yılın üçüncü çeyreğinde gözlenen artış ise menkul değerler portföyünü 2010 yıl sonundaki seviyenin biraz üzerine çıkarabildi. Buna karşılık ağırlık yurtdışı yerleşiklerin olmak üzere sektörün emanet kıymetleri yüzde 36.7 artış gösterdi. 9 ayda 3 bin 559 kişiyi işe aldılar BANKALAR, 194 bin 739 kişi istihdam ederken, 10 bin 501 şube ile faaliyet gösteriyor yılında personel sayısındaki artış daha durağan bir seyir izlerken, şube sayısı artan bir eğilim gösteriyor yılsonuna göre, personel sayısı 3 bin 559 kişi, şube sayısı da 435 adet arttı. Sermaye yeterlilik rasyosu yüzde 16.4 BANKACILIK sektörünün sermaye yeterlilik rasyosu yüzde 16.4 oldu. Sermaye yeterlilik rasyosu, azalış trendi devam etmekle birlikte asgari yasal sınır olan yüzde 8 in, BDDK tarafından uygulanan yüzde 12 lik hedef rasyo düzeyinin ve gelişmiş ve gelişmekte olan birçok ülkenin üzerinde bulunuyor. Yine aktif kalitesinin olumlu trendi ve yasal özkaynakların yüzde 90.6 sının kaliteli özkaynak unsuru olarak nitelendirilen ana sermayeden oluşuyor olması da bankacılık sektörünün sağlıklı bünyesini koruduğunu gösteriyor. Özkaynakları milyar liraya çıktı SEKTÖRÜN yurtdışı bankalardan temin ettiği borçların toplamı, 9 aylık dönemde yüzde 19.9 artarak 97.9 milyar dolara yükseldi da itibaren artmaya devam eden yurt dışı fonların pasif toplamı içindeki payı yüzde 14.9 oldu. Bankaların yurt dışı bankalara borçları içinde kendi risk gruplarından sağladığı fonlama da 17.8 milyar dolar oldu. Özkaynaklar yüzde 5.2 artarak milyar lira oldu yılının 9 aylık döneminde 16.4 milyar lira net bakiye arz eden ihraç edilen menkul kıymetlerin yüzde 94.2 si 10 özel bankanın ihraç ettiği bono ve tahvillerden, kalanı ise kalkınma ve yatırım bankalarının ihraçlarından oluştu. Menkul kıymetlerin yüzde 36.6 sı yurtdışı, yüzde 63.4 ü yurt içi piyasalara ihraç edildi. Yurtiçinde ihraç edilen menkul kıymetlerin yabancı portföyündeki kısmı yüzde 5 in altında kaldı. TMSF 4 firmayı satışa çıkardı Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF), kamuya borcu olan 4 firmayı satışa çıkardı Satışa ilişkin Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlanan duyuruya göre, kapalı zarf ve açık artırma usullerinin birlikte uygulanması suretiyle satışa çıkarılacak mal varlıkları, Kümaş Kütahya Manyezit İşletmeleri A.Ş, Korunt Madencilik İnşaat Hazır Beton Nakliyat Sanayi ve Ticaret A.Ş, Kümaş Sanayi Ürünleri ve İnşaat Pazarlama ve Ticaret A.Ş ile Bommag Manyezit Sanayi ve Ticaret Limited Şirketinin manyezit işletmeciliği faaliyetinde kullanılan ve 6183 sayılı Kanun hükümleri uyarınca haczedilen menkul mallar, gayrimenkuller, maden ruhsatları ve markalar ile bu varlıkların feri veya mütemmim cüzü niteliğindeki sözleşmeler ve bu sözleşmelerden doğan ancak başlı başına iktisadi değeri olmayanlar da dahil olmak üzere diğer tüm mal, hak ve varlıklardan oluşuyor.

8 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ Muhammen bedeli 320 milyon dolar olan ticari ve iktisadi bütünlüğün ihalesine katılabilmek için isteklilerin, Fon un Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. İstanbul Avrupa Kurumsal Merkez Şubesi nezdinde bulunan IBAN: TR nolu hesabına 32 milyon dolarlık teminatı yatırmaları gerekiyor. TMSF'nin İstanbul'daki binasında 20 Aralık 2011 tarihinde saat 15.00'te gerçekleştirilecek ihale, kapalı zarfla verilen mali tekliflerin açılması ile başlayacak, açık artırmaya katılmaya hak kazananların listesi (kısa liste) oluşturulduktan sonra açık artırma aşamasına geçilecek. Kurul, en yüksek teklifin muhammen bedelin altında kalması halinde açık artırma aşamasında en yüksek ilk üç teklifi veren mali teklif sahibi arasında ihaleye pazarlık usulü ile devam edilmesi yönünde karar alabilecek. İhaleye pazarlık usulü ile devam edilmesine karar verilmesi halinde pazarlık, 21 Aralık 2011 tarihinde saat 15.00'te yine TMSF'nin İstanbul'daki binasında yapılacak. ExxonMobil Kuzey Irak'ta petrol arayacak Dünyanın en büyük petrol şirketlerinden ExxonMobil in, Irak ın kuzeyinde petrol arama çalışmaları yapmak için Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi yetkilileriyle anlaşma imzaladığı açıklandı. Kuzey Irak yönetimi için bir güvenoyu anlamına gelen bu hamle Bağdat hükümetinin tepkisini çekecek gibi görünüyor. Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi ne danışmanlık yapan Michael Howard, Financial Times a yaptığı açıklamada, geçen ay imzalanan anlaşmalar doğrultusunda, Exxon un bölgedeki altı petrol ve doğalgaz havzasında arama yapacağını söyledi. Howard, Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi, son aylarda birkaç büyük petrol şirketiyle görüşmeler yapıyordu. Sonuçta ExxonMobil altı bölgede arama yapma yetkisi elde etti dedi. Anlaşmaya yakın bir diğer isim Irak merkezi hükümetinin de anlaşmalarla ilgili bilgilendirildiğini belirtirken, ExxonMobil yorum yapmayı reddetti. DEVLER BUGÜNE KADAR SESSİZ KALMIŞTI Kuzey Irak dünyanın en zengin petrol ve doğalgaz yataklarından birine sahip. Bölgede 45 milyar varil petrol, 100 bin ile 200 bin milyar ayak küp arası da doğalgaz bulunduğu tahmin ediliyor. Aralarında ABD li Marathon Oil ve Hess in de bulunduğu bağımsız petrol ve gaz şirketleri son yıllarda Kuzey Irak a yoğun ilgi göstermişti. BP nin Meksika Körfezi ndeki petrol sızıntısı faciasının ardından görevinden ayrılan eski CEO su Tony Hayward da kısa bir süre önce bölgeye odaklanan Genel Enerji şirketinin başına getirildi. Ancak şu ana kadar Exxon, BP ve Royal Dutch Shell gibi şirketler, bu anlaşmaların gayrımeşru olduğunu savunan Bağdat hükümetinin tepkisini çekmemek adına Kuzey Irak tan uzak durmuştu. KRİZ ÇIKAR MI? ExxonMobil in bu sürpriz kararı ülkedeki bazı siyasi grupların şirkete karşı tavır almasına neden olabilir. Exxon, 2009 yılında Batı Kurna havzasının 30 yıllığına işletme hakkını devralarak Irak petrol endüstrisine yeniden giriş yapan ilk ABD li konsorsiyum olmuştu.

9 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ Exxon ayrıca Irak ın güneyinde farklı petrol şirketlerinin de kullanabileceği milyarlarca dolarlık bir su enjeksiyon sistemi inşa ediyor. Ancak anlaşmalara yakın isimler, Exxon un ABD'nin Irak'tan çekilmesine günler kala attığı imzaların bölge için bir katalizör rolü oynayabileceğini belirtti. İstanbul Altın Rafinerisi, Real Madrid e gram altın üretecek İspanya nın dünyaca ünlü futbol kulübü Real Madrid ile İstanbul Altın Rafinerisi (İAR) arasında, logolu altın, gümüş, para, madalyon üretimi ve pazarlaması için lisans anlaşması imzalandı. Daha önce Fenerbahçe, Beşiktaş ve Bursaspor için para ve madalyon basan İAR, Real Madrid ile takımlara özel gram altın projesini yurt dışına da taşımış oldu. 3 yıllık anlaşma 5 ay süren görüşmeler kapsamında İAR Yönetim Kurulu Başkanı Özcan Halaç, Real Madrid in Başkanı Florentino Perez ile İspanya da bir araya geldi. Görüşmelerin olumlu sonuçlanması üzerine 3 yıllık lisans anlaşması imzalandı. Anlaşma kapsamında, İAR ın üreteceği gram altın ve gümüşler, Real Madrid logolu ve paketli satışa sunulacak yılında kurulan Real Madrid in ürünleri AB ülkeleri, Birleşik Arap Emirlikleri, ABD, Türkiye ve gelecek yıllar için Çin de de satılacak. Sırada yenileri var İAR Yönetim Kurulu Başkanı Özcan Halaç, Real Madrid logolu 24 ayar gram altınları bir ay içerisinde İspanya da satışa sunacaklarını, internet aracılığıyla da İspanya dan diğer ülkelere satış yapılacağını bildirdi. Halaç, ABD de NBA kulüpleri ile de görüştüklerini, sırada Avrupa da birkaç büyük takım daha bulunduğunu söyledi. Real Madrid altınları için sipariş almaya başladıklarını, taraftarların ürünlere büyük ilgi göstermesini beklediklerini ifade eden Halaç, Real Madrid logolu ve paketli gram altın ve gümüşlerin üzerinde Made in Turkey ibaresinin de bulunacağını kaydetti. Dünyadaki 61 inci akredite rafineri ÖZCAN Halaç, İAR ın Londra Külçe Piyasası Birliği ne (LBMA) üyeliğiyle dünyadaki 61. akredite rafineri olduğunu belirterek, bunun güçlü finansal yapı, yönetim tekniği ve üretim kalitesi anlamına geldiğini söyledi. LBMA nın listesindeki rafinerilerin altınlarının incelemeye tabi tutulmadan merkez bankaları, altın ticareti yapan bankalar ve kurumlar tarafından kabul edildiğini kaydeden Halaç, uluslararası bankalarla çalışmaların artacağını bildirdi. Kredi kullanımında İstanbul açık ara önde Merkez Bankası verilerinden yapılan hesaplamaya göre, Ağustos ayı itibariyle yaklaşık 723,7 milyar lira olarak belirlenen nakdi kredi tutarının yaklaşık yarısı İstanbul'dan kullanıldı. İstanbul'dan kullanılan 354,3 milyar lira tutarındaki nakdi kredinin 45,9 milyar lirası kamu bankası, 308,4 milyar lirası da özel banka kredilerinden oluştu.

10 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ Mega kenti, yaklaşık 87,1 milyar liralık kredi kullanımıyla Ankara ve 36,8 milyar liralık kullanımla da İzmir izledi. Toplam nakdi kredi kullanımından başkent Ankara yüzde 12, İzmir ise yüzde 5,1 pay aldı. Ankara ve İzmirlilerin de kredi kullanımında özel banka tercihi dikkat çekti. Ankara'dan kullanılan nakdi kredilerin 19,5 milyar lirası kamu, 67,6 milyar lirası da özel bankalardan alındı.izmir'de kullanılan yaklaşık 36,8 milyar liralık nakdi kredinin de yaklaşık 12 milyar lirası kamu, 24,9 milyar lirası da özel banka kaynaklı oldu. Bu yılın Ağustos ayı itibariyle Antalya'nın nakdi kredi kullanımı 21,1 milyar lira, Bursa'nın kullanımı 20,6 milyar lira, Kocaeli'nin kredi kullanımı ise 14,6 milyar lira olarak hesaplandı. En az krediyi doğu illeri kullanıyor Bu dönemde nakdi kredi kullanımı en az il ise Bayburt oldu. 188 milyon 360,9 bin lira tutarında nakdi kredinin kullanıldığı Bayburt'u yaklaşık 216,2 milyon liralık kullanımla Hakkari, 227,7 milyon liralık kullanımla da Tunceli izledi. Kilis'in nakdi kredi kullanımı yaklaşık 252,8 milyon lira, Ardahan'ın kullanımı 261 milyon lira ve Muş'un nakdi kredi kullanım tutarı da 355,1 milyon lira olarak hesaplandı.

11 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ MİLLİYET GAZETESİ AB de zayıf halkalar yerine iki vites planı Yunanistan ve İtalya krizleri, AB nin daha önce tabu olarak gördüğü, zayıf üyelerin euro dan çıkarılması ve yola Almanya ile Fransa nın iki vitesli liderliğiyle devam edilmesi tartışmasını başlattı Yunanistan daki krizin yarattığı durum ve İtalya nın Euro Bölgesi açısından Demokles in kılıcı haline gelmesi şu ana kadar tabu olan konulardan birini daha açık şekilde tartışılır hale getirdi. Gelinen aşamada Euro Bölgesi nin yapısının değiştirilmesi ve farklı bir formatta yola devam edilmesi konuşuluyor. Euro Bölgesi nden zayıf halkaların atılmasına ve Avrupa Birliği nin (AB) yola iki vitesli bir yapıyla devam etmesi fikrini kapalı kapılar ardında pişirenler ise Fransa ve Almanya Somut plana dayanmayan ve fikir bazında tartışılan formül, ekonomik açıdan ciddi sorunu bulunan ve kurtulma şansı düşük olan ülkelerin Euro Bölgesi nden ayrılması, geride kalanların daha derin bir ekonomik entegrasyona gitmesine dayanıyor. Bu tür bir yaklaşımın nihai hedefinde ise mali disiplini kuvvetli ülkelerden oluşacak Euro Bölgesi ni krizlere karşı dayanıklı hale getirmek yer alıyor. Üst düzey AB diplomatları tarafından doğrulansa da Almanya, Euro Bölgesi yle ilgili bu tür bir plan üzerinde çalışıldığını yalanladı. Alman Başbakanı Angela Merkel, Tek hedefimiz var. O da Euro Bölgesi ni bugünkü haliyle istikrara kavuşturmak dedi. Fikir bazında hayır AB Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso ise fikir bazında bile olsa Euro Bölgesi nin dağılmasının tartışılmasına şiddetle karşı çıkıyor. Tüm AB ülkelerinin para birimi olarak euro kullanmasından yana tavır koyan Barroso, ekonomik entegrasyonu derinleştirmenin ana hedef olduğunu söyledi. Mevcut antlaşmalar bir ülkenin Euro Bölgesi nden atılmasına olanak tanımıyor. İngiltere ve Polonya başta olmak üzere pek çok ülkenin de bu tür bir adıma yeşil ışık yakmayacak olması bu konuda konsensüs sağlamayı neredeyse imkânsız kılıyor. Ufukta resesyon gözüküyor AB Komisyonu tarafından açıklanan veriler Euro Bölgesi üzerindeki kara bulutların önümüzdeki dönemde de dağılmasının zor olduğunu bir kez daha gösterdi. Daha önceki çalışmalarında Euro Bölgesi için 2012 de yüzde 1.8 lik bir büyüme oranı öngören Komisyon, bu oranı yüzde 0.5 seviyesine düşürdü. AB Komisyonu Başkan Yardımcısı Olli Rehn, Avrupa da büyüme durdu ve yeni bir resesyon riski var derken bunun derin ve uzun süreli olması bekleniyor. Mevcut rakamların alarm zili olarak algılanması gerektiği de Rehn in altını çizdiği unsurlar arasında yer aldı.

12 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ Türkiye yavaş büyüyecek İtalya nın durumunun endişe verici olduğu mesajını veren Rehn, bu ülkenin öncelikli görevinin siyasi inanılırlığı ve etkili karar alma mekanizmasını yeniden oluşturmak olduğunu söyledi. Türk ekonomisinin bazı ısınma sinyalleri verdiğine dikkat çeken AB Komisyonu, 2012 sonuna kadar büyümede belirgin bir yavaşlama olmasını öngörüyor. AB verilerine göre Türkiye de büyümenin 2012 de yüzde 3 e gerilemesi, 2013 te ise tekrar yükselişe geçerek yüzde 4.1 e çıkması bekleniyor. Eylülde enflasyon oranının 2009 dan bu yana en yüksek seviye olan yüzde 7.5 e tırmandığına dikkat çeken AB, bu oranın 2012 de yüzde 6 ya, 2013 te ise yüzde 5.2 ye gerileyeceğini öngörüyor. 5 ülkeye uyarı AB Komisyonu, 5 Birlik ülkesini bütçe açıkları konusunda sert şekilde uyardı. Yeni kurallar gereği, gerekli önlemleri almamaları durumunda yaptırımla karşı karşıya kalma riski bulunan ülkeler Euro Bölgesi ndeki Belçika, Kıbrıs ve Malta ile bu bölgenin dışındaki Macaristan ve Polonya. Bu ülkelerin ana sorunu, bütçe açıkları konusunda belirlenen AB oranlarını 2012 de yakalama durumunda olmamaları. Roubini: İtalya nın günleri sayılı, Euro Bölgesi küçülebilir Ekonomist Roubini, İtalya nın ancak borçlarını yapılandırıp lirete geri dönerek krizden kurtulacağı görüşünde. Roubini bu durumda Euro Bölgesi nin dağılabileceğini de hatırlatıyor Kriz kâhini lakabıyla anılan ekonomist Nouriel Roubini, Avrupa borç krizinde son endişe kaynağı İtalya nın Euro Bölgesi nden çıkmak zorunda kalabileceğini belirtti. İngiliz Financial Times (FT) gazetesine bir makale yazan Nouriel Roubini, İtalya nın borçlanma maliyetinin yüzde 7 yi geçmesi nedeniyle, yakında para piyasalarıyla bağının kopabileceği uyarısında bulundu. İtalya nın hem çöküşüne izin verilemeyecek, hem de kurtarılamayacak kadar büyük olduğuna dikkat çeken Roubini, ülkenin 1.9 trilyon euro luk borcunu yeniden yapılandırmak zorunda kalabileceğini yazdı. Roubini, yeniden yapılandırma sonucu şu an sürdürülemez olan borç stoğunun kısmen kontrol altına alınabileceğini ancak ülkenin yüksek cari açığı ve rekabet sorunları nedeniyle borç akışına çözüm bulamayacağını belirtti. Bazuka gibi yardım Borç akışıyla ilgili sorunların, İtalya nın diğer bazı ülkelerle birlikte euro dan çıkışıyla çözülebileceğini savunan Roubini, İtalya nın liret e dönmesi durumunda Euro Bölgesi nin de bitebileceğini hatırlattı. Roubini yazısında şu görüşlere yer verdi: Kısa zaman öncesine kadar İtalya ve İspanya nın, açık biçimde iflas etmiş Yunanistan dan farklı olarak, tasarruf önlemleri ve reformlar sayesinde, likidite sorunları olsa da müflis durumda olmadığı konuşuluyordu. Ancak likidite sorunu çeken bir ülke, piyasada güvenilirliğini kaybederse, kaybettiği güvenilirliği eski haline döndürmek bir yıla yakın sürer. O yüzden güvenilirlik eski haline dönmeden kredi verecek bir kurum bulunamazsa, durum iflasa döner. İtalya gibi iflas durumda olmayan ancak likidite problemi yaşayan ülkeler, bu durumu önlemek için bazuka gibi büyük bir yardıma ihtiyaç duyuyor.

13 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ Yabancı sermayenin gitmesi Türkiye de döviz baskısı yaratır Türk ekonomisinin yabancı sermaye bağımlılığı ve cari açık riskleri olduğunu belirten İktisatçı Prof. Dr. Korkut Boratav, Yabancı sermayenin yavaşlaması, hatta tersine dönmesi döviz kurlarını baskı altına sürükler; finansal gerilime ve iç talebin daralmasına yol açar diye konuştu İktisatçı Prof. Dr. Korkut Boratav, uluslararası krizde Türkiye ekonomisinin taşıdığı en önemli risklerin yabancı sermaye bağımlılığı ve cari açık ile büyüme arasındaki ilişkinin olumsuz yönde devam etmesinden kaynaklanacağını belirtti. Boratav, Türkiye ekonomisinin risklerinin hangi alanlardan kaynaklandığını şöyle açıkladı: Uluslararası finansal sistemin ve dünya ekonomisinin olumsuz dönemeçlere girdiği koşullarda, Türkiye ekonomisi iki temel nedenle kırılgan konumda. Birincisi, ekonominin genişleme, durgunlaşma ve küçülme ivmeleri büyük ölçüde dış kaynak hareketlerine bağımlı hale geldi. İkinci olarak, büyüme ile cari işlem açığı arasındaki bağlantı son yıllardakinin en fazlası. Bu nedenle, yabancı sermaye girişlerinin yavaşlaması, hatta tersine dönmesi, döviz kurlarını baskı altına sürükler; finansal gerilimlere, giderek iç talebin daralmasına yol açar. Türkiye, yüksek cari açığı ve dış borcu nedeniyle bu koşullarda kamu harcamalarıyla iç talebi pompalama seçeneğini kullanamaz. MB in önlemleri sorunlu Merkez Bankası nın döviz kuru ve enflasyondaki olumsuz gelişmelere karşı tedbirleri içeren 5 li önlem paketinin ciddi sorunlar taşıdığını belirten Boratav, eleştirilerini şöyle sıraladı: Merkez Bankası nın son önlemlerinin ciddi sorunlar taşımayı sürdürdüğünü düşünüyorum. Birincisi, bir döviz kuru hedefi izlemeye başlıyor; ancak bunu açıklamaktan çekiniyor ve sermaye hareketlerinin belirsizliği koşullarında kur hareketlerinin rezervlerle denetlenebilecegi izlenimi yaratarak tehlikeli bir gidişe sürükleniyor. İkincisi, politika faizinin sıcak para hareketlerini frenleyecek bir değişken olduğunu düşünerek hata yaptı ve bu hatayı sürdürüyor. Üçüncüsü, cari açık sorununu makroekonomik daralma ile çözme yaklaşımının zafiyeti ve yetersizliğini açıkça kabul ve ifade edemiyor. Dördüncüsü uluslararası ekonomik ortamda, para politikasının ana yönü üzerinde açık - seçik bir karar vermekten kaçınıyor. Prof. Dr. Korkut Boratav sorularımızı şöyle yanıtladı: Kapitalizm mücadeleyle çöker * Dünya Bankası Başkanı Zoellick ve Roubini gibi iktisatçılar dünyada yaşanan sorunu sistemik bir sorun olarak tanımlıyor. Siz küresel krizi nasıl tanımlıyorsunuz? Kapitalist sistem çöküyor mu? Kriz, kapitalizmin türettiği sistematik bir krizdir. Marx ve takipçileri haklı. Onlar, kapitalizmin içsel olarak krizleri türettiğini; hatta sermaye birikimini köstekleyen etkenleri aşabilmek için krizlerin zorunlu olduğunu belirtmişlerdi. Bu nedenlerle sadece krizlerin varlığı, tekrarlanması, hatta şiddeti kapitalizmin çökmekte olduğunu gösteriyor. Ne var ki son kriz, uzunca bir süreden bu yana göz ardı edilmiş, gizlenmiş bulunan kapitalizmin çıplak yüzünü, sermayenin devlet aygıtını denetleme gücünü, sınırsız kazanç hırsından türeyen ahlaki bozulmaları açık seçik ortaya koydu. Sistemdeki çürüme belirtileri, kapitalizmin meşruiyetini büyük ölçüde aşındırmıştı. Ancak, sistemler sadece çürüdükleri için tarihe karışmazlar. Bunun gerçekleşmesi için sistem karşıtı, özünde devrimci toplumsal mücadeleler gerekir.

14 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ * Liberaller krizin talepten, sol görüşlü iktisatçılar çok uluslu şirketlerin kâr hırsından kaynaklandığını söylüyor. Siz ne düşünüyorsunuz? Genel olarak Batı ekonomilerinde, özellikle de ABD de ortalama kâr hadlerinin azalma eğilimine girdiği bir dönemde, finans kapitalin kârlardan (artı-değerden) ve toplumsal hasıladan aldığı payı sürekli olarak artırma çabaları, önemli gerilimler türetti. Bu süreç, abartılı şişkinleşen bir borç ekonomisine, finansal balonlaşmaya yol açtı. Doların ayrıcalıklı konumu sayesinde ABD nin dış dünyadan giderek artan düzey ve oranlarda net kaynak aktarımları sağlamaktaydı ve bu akımlar sözünü ettiğim gerilimlerin bir krize dönüşmesini erteledi nin sonlarında bu ertelemenin sınırlarına ulaşılmıştı. Ya dış dünya, ABD dolarının ayrıcalığını aşındıracak tepkilere sürüklenecek ya da finansal balon içten patlayacaktı. İpotekli konut piyasasının tetiklediği içsel patlama krizi başlattı; finansal sistemin tümüne bulaştı; iç talebe, üretime yansıdı; hızla Avrupa ya, giderek çevre ekonomilerine yayıldı. WALL STREET EYLEMCİLERİ TAHRİR CİLERDEN İLHAM ALDI * Dünyada yaşananlara karşı kapitalistlerle, Korkmayın emek cephesi yeterli kadar örgütlü değil diyerek alay ettiniz. Dünyadaki ayaklanmalar çalışan kesiminin örgütlenmesini, dünyanın yeniden şekillenmesini sağlayabilir mi? Tunus ve Mısır ayaklanmaları kapitalizme karşı yeni bir kalkışma dalgasını tetiklemiş görünüyor. Şili, İspanya, İtalya, Yunanistan hareketleri, Wall Street i İşgal eylemcileri, Tahrir Meydanı ndan ilham aldıklarını açıkça belirtiyorlar. İlginç bir biçimde sermayenin küreselleşmesine karşı emeğin enternasyonalizmi bir anlamda yeniden keşfediliyor. Bu keşfin tamamlanması için, Fransız devrimiyle başlayan çok uzun bir devrimci dalganın kahramanlarının, aktörlerinin, kurbanlarının hatırlanması; mücadele, örgütlenme yöntemlerinin, geleneklerinin, hedeflerinin, olumlu-olumsuz tüm derslerinin yeni baştan değerlendirilmesi gerekecektir. Halk sınıflarının artan bölümleri böyle bir sürece katılmaya başlarlarsa kapitalizmin tarihe karışması da gündeme gelebilir. TÜRKİYE DE FİNANSAL BALONLAŞMA OLDU * Merkez bankaları ve hükümetler çözüm için tüm adımları attılar. Çözüm yok. Çözüm için başka araç var mı? Krizin ilk aşamalarında genişletici maliye ve para politikalarına başvuruldu. Ancak, artan bütçe açıklarının büyük bölümü, ya doğrudan doğruya ekonomik daralmadan türeyen otomatik, konjonktürel etkenlerden kaynaklandı ya da finans kapitali kurtarma amacıyla bankalara akıtılan çok yüksek fonlardan (örneğin ABD deki TARP programından) oluştu. Merkez bankaları ise sıfır civarında faiz oranlarına geçerek finansal piyasalara astronomik fonlar pompaladılar. Bu önlemler, krizin 1929 bunalımındaki boyutlarda derinleşmesini frenledi; ama, artan işsizlik, düşen ücretler, borsalarda yatan emeklilik fonlarının aşınması nedeniyle çöküntüye uğrayan tüketim talebini telafi edemedi. Artan likidite, kredilere ve üretim artışlarına değil; yüksek finansal getiri arayışlarına yöneldi. Bir bölümü Türkiye gibi çevre ekonomilerine taşan yeni bir finansal balonlaşmaya yol açtı. Batık tüketici ve konut kredilerinin affı; doğrudan devlet yatırımlarının, sosyal sektörlere dönük kamu harcamalarının genişletilmesi gibi seçenekler baştan beri izlenmedi. Dahası, 2010 dan itibaren bütçe açıklarını daraltmayı hedefleyen kemer sıkma politikalarında ısrar edildi. Kriz ortamı bu nedenlerle aşılamadı; bir büyük durgunlaşma sürecine dönüştü.

15 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ EKONOMİ KÜÇÜLÜRKEN CARİ AÇIK YOK OLMAZ *Merkez in son aylarda döviz kurunda elini bu kadar açık etmesi doğru mu? Başbakan ın düşük faiz doğrultusunda katı bir tercihi olduğu anlaşılıyor. Bence Merkez Bankası uluslararası ortamın bozulması ile bu tercihi bağdaştırmada zorlanıyor. Sıcak paranın girişlerinin caydırılması, dış ortam canlıyken gündeme gelir; bugün olsa olsa sıcak para çıkışının frenlenmesi tartışılır. TCMB nin faiz oranları, sıcak para hareketlerini mi; iç talebi mi belirlemektedir? Enflasyon hedeflemesi yerine döviz kuru hedeflemesine mi geçildi? Rezervleri eriterek döviz fiyatlarını denetleme yönteminin tehlikeleri, örneğin, kısa vadeli dış borçların TCMB rezervlerine oranının hızla artışının kritik bir kırılganlık göstergesi olması algılanıyor mu? Bu soruların yanıtları yok. İleride, Türkiye den kaçan yabancılara ucuz döviz sattın suçlamasıyla karşılaşılması mümkündür. Hükümet ise vergi artışlarıyla iç talebi ve böylece cari işlem açığını frenlemeye çalışıyor. Cari açığa karşı yapısal önlemler yavesini sürekli tekrarlayanlar sonunda zamlara, artan vergilere sığındılar. Ne var ki vahim boyutlarda yapısal haline gelmiş olan cari açık, 2008 de gözlendiği gibi ekonomi küçülürken dahi ortadan kalkmıyor. Kısa vadeli iktisat politikaları dağınıklık içinde. ABD de işsizlik maaşı başvuruları geriledi ABD de işsizlik maaşı başvuruları, geçen hafta 390 bine geriledi. ABD Çalışma Bakanlığı nın verilerine göre, 5 Kasım da sona eren haftada işsizlik maaşı başvuruları 10 bin kişi azalarak 390 bine indi. Nisan ayı ortasından bu yana en düşük seviyeyi gören başvuruların son dört haftalık ortalaması 400 bin oldu. Fransız Credit Agricole ün karı resmen eridi Fransız bankası Credit Agricole ün net karı, yılın üçüncü çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 65 oranında azaldı. Bankadan yapılan açıklamaya göre, geçen yılın üçüncü çeyreğinde 742 milyon avro olan Credit Agricole ün net karı bu yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 65 oranında azalarak 258 milyon avroya geriledi. Söz konusu dönemde bankanın net karının gerilemesinde elindeki Yunanistan tahvillerinden kaynaklanan zararın etkili olduğu belirtiliyor. Bankanın gelirleri de üçüncü çeyrekte yıllık bazda yüzde 6,2 artarak 4,98 milyar avrodan 5,29 avroya yükseldi. 5 milyon kişiye kötü haber 5 milyon Yeşil Kartlı, sağlık hizmeti almak istiyorsa 2012'de prim ödeyecek. Yılbaşından itibaren Yeşil Kart sistemi kalkıyor. Yaklaşık 9.5 milyon Yeşil Kart sahibinin durumu, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından yapılacak gelir testiyle ortaya çıkacak. Genel Sağlık Sigortası sistemine geçilirken, sadece aylık geliri 279 TL'nin altında olanlara bedava sağlık hizmeti verilecek. Bu limitin üzerinde geliri olanlar ise kademeli olarak prim ödemek zorunda kalacak. Prim miktarı gelirin seviyesine göre 33 TL'den başlayacak 200 TL'ye kadar çıkacak. Böylece bütçede sağlık giderlerinde 4.4 milyar TL tasarruf sağlanacak Yeşil Kart'ta sona geliniyor. Yılbaşından itibaren 'Yeşil Kart' sistemi kalkıyor. 1.5 ay sonra 9.5 milyon Yeşil Kart iptal edilecek. Yeni dönemde Genel Sağlık Sigortası (GSG) sistemine geçilirken, Yeşil Kartlılar da genel sağlık sigortası kapsamında olacak. Yeşil Kart sahiplerinin her birinin durumunun ne olacağı, Sosyal Güvenlik Kurumu'nun (SGK) yapacağı gelir testiyle belirlenecek. Buna göre en az 5 milyon Yeşil Kart sahibinin prim ödemek

16 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ zorunda kalacağı tahmin ediliyor. 9.5 milyon Yeşil Kart sahibi, durumunun ne olacağını ve ne kadar prim ödemek durumunda kalacağını öğrenmek için yılbaşına kadar bekleyecek. Yaklaşık 9.5 milyon Yeşil Kart sahibinin durumunu belirleyecek olan gelir testi ve uygulama esasları ise halen yürürlüğe girmeyi bekliyor. Bu konuyla ilgili çalışmaları Sosyal Güvenlik Kurumu yürütürken, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı'nın da bu konuda çalıştığı belirtildi. Çalışmalar kapsamında Yeşil Kart sahipleri, harcamaları, taşınır ve taşınmazları ile bunlardan doğan hakları da dikkate alınarak, banka kredi kartı harcamalarından, kira ödemelerine, kira gelirlerinden elektrik, su, telefon kullanımlarına kadar bir çok ayrıntıyı içeren yöntemler ve veriler kullanılarak teste tabi tutulacak. Asgari ücret esas olacak Yeşil Kart sahiplerinin Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) ne kadar prim ödeyeceğine ilişkin hesaplama, yılbaşında yürürlüğe girecek yeni asgari ücret rakamlarına göre belirlenecek. Yapılacak gelir testiyle Yeşil Kartlılar'ın önemli bir kısmının devlete prim ödemek zorunda kalacağı belirtiliyor. Henüz tamamlanmamakla birlikte yaklaşık 9.5 milyon yeşil kartlının en az 5 milyonunun gelir testini geçemeyeceği ve bu nedenle prim ödemek zorunda kalacağı tahmin ediliyor. Kademeli prim alınacak Ortaya çıkan gelir rakamı aylık asgari ücretin üçte birinden az olması halinde bu kişilerin primlerini devlet ödeyecek. Mevcut duruma göre hesaplanırsa, şu anda geliri 279 liradan fazla olan herkes devlete prim ödeyecek. Halen brüt asgari ücret 837 lira düzeyinde bulunuyor. Bunun üçte birinden az, yani 279 liradan az geliri olan vatandaşların primleri devlet tarafından ödenecek. Bunun üzerindekiler kademeli rakamlarda prim ödemek zorunda kalacak. Örnek olarak sistem şu anda devreye girse, aylık geliri 279 lira ile brüt asgari ücret tutarı olan 887 lira arasında olanlar, brüt asgari ücretin üçte birinin yüzde 12'sine karşılık gelen 34 lira düzeyinde Genel Sağlık Sigortası primi ödeyecek. Brüt asgari ücret ile brüt asgari ücretin iki katı yani şu anda lira arasında geliri olanlar ise brüt asgari ücretin yüzde 12'sine karşılık gelen 100 lira tutarında prim ödeyecek. Brüt asgari ücretin iki katından fazla geliri olanlar ise brüt asgari ücretin iki katının yüzde 12'si yani 201 lira tutarında Genel Sağlık Sigortası primi ödeyecek. 4.4 milyar TL'lik tasarruf hedefi 2012 bütçesinde Temel büyüklüklerle ilgili tahmin ve hedeflerin yeraldığı 2012 Programı'na göre hükümet, Yeşil Kart sisteminin ortadan kaldırılmasıyla bütçedeki sağlık giderleri kaleminde 4.4 milyar liralık bir düşüş olacağı hesaplandı. Bu durum 2012 Programında da, " 5510 sayılı Kanun uyarınca yeşil kart sahiplerinin sağlık harcamalarının 2012 yılından itibaren SGK'ya devredilecek olmasından ötürü sağlık giderleri kaleminde bir önceki yıla göre 4.4 milyar TL'lik bir düşüş bekleniyor" ifadesiyle yeraldı

17 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ Güngör Uras... Papandreu ile Berlusconi gidince kriz bitecek mi? Yunanistan ve İtalya, Papandreu ve Berlusconi nin gitmesi ile kurtulacak mı? Bu iki politikacının gitmesi ile AB krizi bitecek mi? Papandreu, AB liderlerinin isteklerini yerine getirdi. Parlamentodan da güvenoyu aldı. Berlusconi önüne konulan reform paketini parlamentodan geçirdi. O da güvenoyu aldı. İyi de... Bu iki politikacı neden istifa ediyor? AB liderleri onların değişimini neden istiyor? Büyük borç yükü bulunan ve borç ödemekte zorlanan Yunan ve İtalyan halklarından fedakârlık bekleniyor. Yunanistan da sosyal harcamalar kısıldı. Maaşlar sınırlandırıldı. Kamu personeli sayısı azaltıldı. Vergiler artırıldı. İtalya nın 3 maddelik istikrar paketine göre, emeklilik yaşı yükseltilecek. İşçilerin işten çıkarılması kolaylaştırılacak. Kamu personelinin sayıları azaltılacak ve maaşları düşürülecek. Papandreu ve Berlusconi bugüne kadar AB liderleri ile uyum içinde çalıştılar. İstikrar paketlerinin hazırlanmasında işbirliği yaptılar. Paketleri parlamentolardan geçirdiler ama... (1) Yıprandılar. (2) Paketlerin parlamentolardan geçirilmesi yetmez. Uygulanması lazım. Tedbiri almak kolay... Tabii olarak Yunan ve İtalyan halkları paketlerin getireceği yüke karşı direniyorlar. İşte bunun için bu iki ülkede tüm partinin katılımı ile birer Geçiş Dönemi Hükümeti kurulması isteniyor. Geçiş Dönemi Hükümetleri nin, birer Milli Birlik Hükümeti gibi, istikrar paketi uygulamasının riskini üstlenebileceği ve halkın itirazına rağmen istikrar paketlerini uygulayarak, ülkelerini krizden çıkaracağı umuluyor. Bu tabloda önemli riskler var. (1) AB liderleri bugüne kadar bu iki ülkeyi temsil eden iki önemli politikacı ile çalışıyorlardı. Bu iki politikacıyı tanıyorlardı. Bu iki politikacı sorunun bütününü ve kendi ülkelerindeki sorunu bilerek, istikrar paketinin hazırlanmasına katkıda bulunmuştu. Bundan sonra bu iki ülkeyi bambaşka politikacılar temsil edecek. Onlar AB liderleri ile tanışacak. Sorunları öğrenecek. Alınan tedbirleri benimseyecek. Halklarına anlatacak ve uygulayacak. (2) Yunanistan ve İtalya da kurulacak Geçiş Dönemi /Milli Birlik Hükümetler ve bu hükümetlere dayalı olarak ülkelerini temsil edecek politikacılar, kendileri dışında, kendi katkıları olmadan hazırlanmış istikrar paketlerini olduğu gibi kabul etmek ve uygulamak zorumda kalacak. Yunanistan yol oldu... (3) Nasrettin Hoca bir gün sakalını kesmiş. Görenler Neden kestin? diye sormuş. Hoca Sakala bir bit girdi de ondan kestim demiş. Karşısındakiler Bir bit için koca sakal kesilir mi? diye şaşkınlıklarını ifade edince, Hoca Bir bit için değil, yol olmasın diye kestim cevabını vermiş. İşte o biçim... AB liderleri bugüne kadar 18 defa bir araya geldi. Merkel ile Sarkozy günde beş defa telefonla sohbet etti. Bir Yunanistan sorununu çözemedi... Ve de şimdi yol oldu... Yunanistan ın ardından gündeme İtalya oturdu. Yarın bir başka ülkenin sıraya girmeyeceğini kim garanti edebilir?

18 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ Olan biteni Bize ne? diyerek seyretme şansımız yok. AB ülkelerinden gelen her olumsuz haber, bizim finansal sistemimizi de çalkalıyor. Finansal sitemde müesseselerimiz (şimdilik) sağlam ama, yarın ne olacağı belli olmaz. Çünkü (1) Cari açığın-döviz açığının finansmanı için AB finans sistemine muhtacız/ bağlıyız (2) İhracat için AB pazarına muhtacız/ bağlıyız. AB den esen soğuk rüzgârlar (şimdilik) dolar fiyatını indiriyor, bindiriyor. Yarın bu rüzgârlar reel sektörün üretimini ve borç ödeme imkânlarını olumsuz etkilemeye başlarsa ekonomimiz alt-üst olur.

19 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ SABAH GAZETESİ Sarkozy'nin ayakları titriyor Yunanistan'ın ardından İtalya'da da en yüksek risk Fransızlar'ın çıktı. Fransız bankalarının 416 milyar dolar yatırdığı İtalya'da işler acilen düzelmezse krizin Fransa'ya sıçramasına kesin gözüyle bakılıyor Yunanistan'daki borç krizi nedeniyle zor duruma giren Fransa'nın başı şimdi de Belçika ve İtalya ile dertte. Yunanistan riski 55.8 milyar doları bulan Fransız bankaları İtalyan kamu ve özel sektör borcu nedeniyle milyar dolarlık büyük bir riskle karşı karşıya. Fransız bankalarının elinde 106 milyar dolarlık İtalyan kamu kağıdı, 265 milyar dolarlık da özel sektör borcu var. Fransa'da en fazla İtalyan riski olan bankalar arasında 28 milyar euroyla BNP Paribas başı çekiyor. Dexia'nın 15.8 milyar euro, Credit Agricole'un 10.8 milyar euro, Societe Generale'nin de 8.8 milyar euro riski buluyor. Fransa'nın son dönemde Yunanistan, İrlanda ve Portekiz'den sonra borç kriziyle sık sık anılan ülkeler arasında yer alan Belçika riski de milyar dolar. FRANSA'NIN FAİZİNE ZAM Bütçe açığını kapatmak için 2016'ya kadar 100 milyar euroluk kemer sıkma paketini devreye sokan, 5 yıllık CDS'leri 183 puana tırmanan ve piyasaların iflas etme olasılığını yüzde 14.7 olarak fiyatladığı Fransa'da faizler de yükselmeye devam ediyor. Ülkenin kredi notuyla ilgili söylentiler 10 yıllık Fransa hazine tahvilinin faizi yüzde 3.40'ın üzerine taşıdı. Böylece Alman tahvilleri ile olan fark da rekor seviyeye geldi. Almanya'nın 10 yıl vadeli hazine tahvillerinin ortalama faiz oranı da Euro Bölgesi endişeleriyle 1.719'dan yüzde 1.760'a yükseldi. Otel faturası bin 37 euro Fransa ekonomik krizden kurtulmak için yeni kemer sıkma politikalarını devreye sokmaya hazırlanırken, Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy'nin geçtiğimiz hafta düzenlenen G20 zirvesinde ödediği bir gecelik otel masrafı tepkilere sebep oldu. Majestic de Cannes otelde kalan Sarkozy katılımcı 20 ülke lideri arasında geceliği 37 bin euro ile en yüksek ücreti ödeyen isimdi. Sarkozy'nin tercih ettiği otel Fransa'nın turistik şehri Cannes'in en lüks oteli olarak biliniyor. Aynı zirveye katılan Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ise güvenli bölgenin dışındaki Martinez Hotel'e bir gecelik oda ücreti olarak 2 bin 600 euro ödedi. Zirvede liderler arasında en düşük ücreti ödeyen isim ise kaldığı Marriot Oteli'ne gecelik bin 950 euro ödeyen İngiltere Başbakanı David Cameron. Böylece Başbakan Erdoğan, İngiltere Başbakanı'ndan sonra en düşük otel ücreti ödeyen lider oldu. AB'de büyüme tamamen durdu AB Komisyonu'ndan karamsar haberler gelmeye devam ediyor. Euro Bölgesi için gelecek yıla ilişkin büyüme tahminini düşüren Komisyon, Euro Bölgesi'nin gelecek yıl büyüme tahminini yüzde 1.8'den yüzde 0.5'e çekti. Komisyon, 2013 yılı için ise 1.3'lük büyüme öngördüğünü bildirdi. AB'nin Ekonomi ve Parasal İşlerden Sorumlu üyesi Oli Rehn, "Avrupa'da büyüme durdu, resesyonun yeni bir aşamasıyla karşı karşıya kalabiliriz" dedi. Komisyon'a göre Euro Bölgesi'nde işsizlik oranı 2012'de yüzde 9.5 seviyelerinde kalacak.

20 TURKISH YATIRIM GÜNLÜK HABER BÜLTENİ BÜTÇE AÇI ĞI TEHLİKESİ Yunanistan'ın bütçe açığı tahminini yukarı yönde revize eden Komisyon, ülkede bütçe açığının gayri safi yurtiçi hasılaya (GSYH) oranının bu yıl 7.8, 2012'de de 5.4 olacağını öngördü. Komisyon'un tahminlerine göre İtalya'da ise bütçe açığının GSYH'ye oranı bu yıl yüzde 3.6 olarak gerçekleşecek. Bu oranın gelecek yıl yüzde 2.9 olması bekleniyor. Türk Cesur Yürek İskoçya'ya giriyor Geçen hafta Suudi Arabistan'da Medine Havaalanı için 1.5 milyar dolarlık imza atan TAV, rotayı İskoçya'nın dünyaya açılan kapısı Edinburg'a çevirdi Küresel krizle birlikte Avrupalı hükümetlerin özelleştirme listesinin başına yerleştirdiği havaalanlarına Türkler talip oluyor. İtalya'daki Cenova Kristof Kolomb Havaalanı ihalesi teklif vermeye hazırlanan Limak İnşaat'ın ardından şimdi de Avrupa'nın orta ve doğusunda hızla büyüyen TAV (Tepe Akfen Ventures) kıtanın kuzey ucuna göz dikti. TAV Havalimanları Holding'in, İskoç yönetiminin vitrine koyduğu Edinburg Havaalanı için teklif vereceği belirtildi. İskoçya'nın en büyük gazetelerinden The Scotchman'de yer alan haberde Edinburg Uluslararası Havaalanı ihalesiyle TAV dışında Kanadalı Borealis, Avusturalyalı Macquarie, Manchester Airport Group, Fraport ve İskoç işadamlarının oluşturduğu bir konsorsiyumunun yakından ilgilendiği belirtiliyor. Rakibi iş ortağı Efsanevi savaşçı Cesur Yürek'in memleketi İskoçya'nın en büyük havaalanı olan Edinburg ile ilgilenen İskoç konsorsiyumunun başında ise Türkiye ve TAV'ın yakından tanıdığı bir isim var. Nisan ayında özelleştirilen İstanbul Deniz Otobüsleri A.Ş'nin (İDO) özelleştirilme ihalesini 861 milyon dolarla alan Tepe-Akfen- Souter-Sera konsorsiyumunda yer alan İskoç milyarder Brian Souter, bu kez Sani Şener rakip olacak. 2030'da 26 milyon yolcu Birinci Dünya Savaşı sırasında Birleşik Krallık Hava Kuvvetleri uçakları için yapılan Edinburg Uluslararası Havalimanı'nı 2009'da 9.1 milyon, geçen yıl da 8.5 milyon yolcu kullandı yılında devreye giren ve 10 milyon sterline mal olan havalimanı 57 metrelik kontrol kulesiyle dikkat çekiyor. Havalimanında 2030 yılında 26 milyon yolcunun taşınması hedefleniyor. Ayın adamı ödülü Birleşik Krallık'ta en fazla rağbet gören havaalanları ve iş dünyası yayınlarından olan The Moddie Report, TAV'ın CEO'su Sani Şener'i "Yılın Adamı" ödülüne layık gördü. The Moodie Report, TAV'ı hızla büyüten Sani Şener'i "Makedonya'daki Ohri Havaalanı'nı açtıktan kısa bir süre sonra 1.5 milyar dolarlık Medine İhalesini aldı" diyerek tanıttı. Doha Bank'ın gözü Türkiye'de Katar'ın beşinci büyük bankası olan Doha Bank QSC'nin CEO'su Raghavan Seetharaman, genişleme planlarının bir parçası olarak gelişmekte olan ekonomilerde 2012'de banka satın alabileceklerini söyledi. Bloomberg'in internet sitesinde yer alan habere göre Dubai'de konuşan Seetharaman, "Bu yatırım Türkiye'de olabilir. Diğer gelişmekte olan ülkelerde de olabilir. Tüm seçenekleri araştırıyoruz. Büyüyeceğiz ve bu Katar'ın genel finansal istikrarıyla paralel bir hedef" dedi. Seetharaman ayrıca Doha Banka'ın Suudi Arabistan ve Hindistan'da faaliyete başlamak niyetinde olduğunu da vurguladı.