yılları arasında ve Doç. Temsilcisi olarak Fakülte Yönetim Kurulu Üyeliği

Transkript

1 PROF. DR. MEHMET FAİK YILMAZ IN ÖZGEÇMİŞİ 1956 da Sivas ta doğan Prof. Dr. Mehmet Faik YILMAZ, 1977 de İlk ve Orta öğrenimini Sivas ta tamamladı de Atatürk Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi ni bitirdi Ocak ta Erzincan Kemaliye Müftülüğüne atandı Temmuz Şubat arası Diyanet İşleri Başkanlığı Haseki Eğitim Merkezi 4. Dönem ihtisas kursunu tamamladı Mart Ekim arası Adıyaman Merkez Vaizliği yaptı Haziran 1994 Mayıs arası Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi nde çalıştı de Yüzüncü Yıl Üniversitesi İlahiyat Fakültesinde Araştırma Görevliliğine atandı te Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü nde Doktorasını bitirdi de Yüzüncü Yıl Üniversitesi İlahiyat Fakültesine yardımcı doçent olarak atandı yılları arasında İsviçre nin Basel Üniversitesi Teoloji Fakültesinde Hermenötik üzerine çalışmalar yaptı İlahiyat Fakültesi Fakülte Yönetim Kurulu Üyeliği (Yrd. Doç. Temsilcisi) 2004 de Temel İslam Bilimleri Bölümü Tefsir Anabilim Dalında Doçent unvanını aldı yılları arası Temel İslam Bilimleri Bölüm Başkan Yardımcılığı İlahiyat Fakültesi Fakülte Yönetim Kurulu Üyeliği ( Doç. Temsilcisi) yılı Nisan ayında Yıldız Teknik Üniversitesi Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü Sınıf Öğretmenliği Anabilim Dalı na doçent olarak atandı. yaptı yılları arasında ve Doç. Temsilcisi olarak Fakülte Yönetim Kurulu Üyeliği 2013 yılı Temmuz una Profesörlük ünvanını alan Yılmaz ın kadrosu halen YTÜ Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü Sınıf Öğretmenliği Anabilim Dalı nda bulunmaktadır yılı Şubat ayında 2547 sayılı YÖK nun 40/b maddesine göre Iğdır Üniversitesi Rektör Yardımcılığı görevine atanmıştır. 4 Şubat 2016 tarihinden bu yana ise, bu görevine ilaveten Güzel Sanatlar Fakültesi dekanlığını yürütmektedir. Evli ve üç çocuk babası olan Prof. Dr. Mehmet Faik YILMAZ, Arapça (KPDS 98), Almanca (ÜDS 66,250), Fransızca (KPDS 50) ve çok iyi derecede Osmanlıca bilmektedir. ESERLER A. Uluslararası hakemli dergilerde yayımlanan makaleler: A1. Yılmaz, M. Faik, Die Geschichte von Abel und Kain von Gestern bis Heute, Theologische Zeitschrift, Basel-İsviçre, Bu makalede Kuran da geçen Habil-Kabil kıssası, diğer kutsal kitaplarda geçen versiyonlarıyla ve Sümer tabletlerindeki benzer olaylarla birlikte incelenmiştir. Almanca kaleme alınan bu makalede yazar, olayla ilgili geçmişte ve günümüzde yapılan yazınsal ve görsel çalışmalara da

2 yer vermiştir. Örneğin, yirminci yüzyılın başlarında John Steinbeck in yazdığı Cennetin Doğusu adlı romanda olayın ele alınış biçimini ve yine aynı adla Elia Kazan tarafından yapılan filmde iyi ve kötünün Habil ve Kabil in kişiliğinde nasıl somutlaştırıldığını çalışmasına yansıtmıştır. Çalışmanın sonunda da hemen hemen bütün dinlerde ve kültürlerde yer alan bu hikâyeden elde edilen kazanımları maddeler halinde sıralamıştır. A2. Yılmaz, M. Faik, Gleichnisse im Neuen Testament und im Koran, Theologische Zeitschrift, Basel-İsviçre, Kur an da ve Yeni Ahit de geçen teşbihlerde kullanılan bitki ve hayvan figürlerinin işlendiği bu makalede, kutsal metinlerin aynı semavi kaynaktan gelmeleri hasebiyle benzer figürleri kullandıkları karşılaştırmalı olarak şncelenmektedir. Bu da bize İncil olsun Kur an olsun benzer üsluplarla tabilerine gerçeği anlattıklarını ve ortak teşbihleri kullandıklarını göstermektedir. Yalnız bu benzetmelerde şöyle bir fark da gözden kaçmamaktadır: Kur an daki benzetmelerde fazla detaya girilmeden olay anahatlarıyla verilmesine rağmen, İncil deki teşbihler daha ayrıntılı ve daha yerel özellikler taşımaktadır. A3. Yılmaz, M. Faik, Yeşilyurt, M., Odabaş, A. Meta Analysis of the computer aided studies in mathematics: A sample of Turkey, Energy Education Science and Technology Part B: Social Educational Studies, 2012 Volume (issue) 5 (2): Türkiye deki bazı okullarda bilgisayar yardımıyla yapılan matematik eğitimi üzerinde bir alan çalışmasını içeren makalede, matematik eğitiminde bilgisayar kullanımının sonuçlarının meta analizi yapılmıştır. Küçük ölçekli bir araştırma olmasına rağmen, matematik öğretiminde bilgisayardan yararlanmanın düzeyde fayda sağladığını oldukça somut bir şekilde ortaya koymaktadır. B. Uluslararası bilimsel toplantılarda sunulan ve bildiri kitabında (Proceedings) basılan bildiriler: B1. Yılmaz, M. Faik, Dinin Anlaşılması Bağlamında Kutsal Metinleri Anlama Problemi, 38. ICANAS Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi, Ankara / Türkiye, 2007, Atatürk Kültür, Dil Ve Tarih Yüksek Kurumu Yayınları, II, , Ankara Yılmaz, uluslar arası bildirilerinin birincisinde, kutsal metinleri anlama ve yorumlama konusu üzerinde çalışmıştır. Bu tebliğinde dinlerin doğru anlaşılmasının, o dinlerin kutsal metinlerinin doğru anlaşılmasına ve doğru yorumlanmasına bağlı olduğunu ortaya koymuş ve bunun gerekliliği üzerinde durmuştur. Örneğin İncil gibi, diğer kutsal metinlerin yorumlanmasında kullanılan hermenötik yöntemin Kur an ın anlaşılması ve yorumlanması için uygun olup olmayacağını tebliğinde tartışmış ve dini metinlere evrensel bir gözle bakılması gerektiğini ortaya koymuştur. B2. Yılmaz, M. Faik, Bediüzzaman ın Adalet Kavramına Getirdiği Açılımlar, Uluslararası İnsanlık Onuruna Yaraşır Bir Dünya İçin Adalet Sempozyumu, İstanbul / Türkiye, 2007, s Yılmaz, Uluslar arası bildirilerinin ikincisinde, adaleti farklı açılardan ele alan Said Nursi nin eserlerini inceleyerek adalet kavramına getirdiği yeni açılımları örneklerle açıklamıştır. Yılmaz bu tebliğinde, Said Nursi nin adalet kavramını on dört değişik isimle ele aldığını tespit etmiş ve bunları tebliğinde ayrı ayrı ele alarak incelemiştir. B3. Yılmaz, M. Faik, Birlikte Yaşama Kültürünün Temelleri, Semavi Dinlerin Ortak Hükümleri, Batman Üniversitesi Uluslararası Bilim ve Kültür Sempozyumu, Batman Üniversitesi, Batman, Türkiye, Nisan 2012, s Ülkemizde yaşayan insanların yüzde doksanından fazlası müslüman olmasına rağmen çok farklı kültürler bu topraklarda binlerce yıldan beri beraber yaşamış ve birlikte yaşama kültürü oluşturmuşlardır. İşte bu tebliğde bu birlikte yaşama kültürünün temelleri

3 araştırılmakta ve dinlerin insan hayatına hakim olan ortak hükümleri birer birer ortaya çıkarılmaktadır. B4. Yılmaz, M. Faik, Religional Education in Switzerland, IV. International Congress of Educational Research, YTÜ, İstanbul, Türkiye, May 2012, s Aday, İsviçre deki okullarda verilen din eğitimi ile ilgili yaptığı bu çalışmada, İlk ve orta dereceli okullarda din eğitiminin hangi ölçekte verildiğini ve verilen bu derslerin içeriğini ve kimler tarafından verildiğini ve ayrıca kilisenin din eğitimindeki rakipsiz etkisini detaylı bir şekilde ortaya koymaktadır. Bu da bize ülkemizde verilen din eğitimi ile bir Avrupa ülkesinde verilen din eğitimini karşılaştırma imkanı sağlamaktadır. B5. Yılmaz, M. Faik, The Case of Schleiermacher in the Context of Hermenutic Method in Education, 3. International Conference on New Horizons in Education, Prague / Chech Republic, June 5-7, INTE 2012, s Türkçe ye yorum bilim veya yorumlama yöntemi olarak çevirebileceğimiz hermenötik yöntemin eğitimde kullanılmasını öneren bu tebliğde, Schleiermacher örneği incelenmektedir. Hermenötiğin tarihinde belli bir yeri ve etkisi olan bu düşünürün derslerinde bu yöntemi nasıl kullandığı yine bu sahada önemli bir üne sahip olan Dilthey in anlatımıyla ortaya konulmaktadır. Eğitimde Yeni Ufuklar adlı bir uluslararası toplantıda sunulan bu bildiri, eğitimde kullanılacak bie yönteme ışık tutması açısından önemli olacaktır. D. Ulusal hakemli dergilerde yayımlanan makaleler: D1. Yılmaz, M. Faik, Kur an da Cehalet Kavramı, Dini Araştırmalar Dergisi, Ankara, 2003, Cilt:5, Sayı:15, Sayfa: Yılmaz, bu makalede, Kuran daki bir kavramla ilgili bir semantik çalışma denemiştir. Cehalet kavramının Kuran daki kullanımlarını, Kur an öncesi cahiliye dönemindeki kullanımlarını ayrı ayrı incelemiştir. Cehaletin salt bilmemek olmadığını, örneklerle açıklamıştır. Genelde yanlış kullanılan bir kavramın asıl doğru kullanımını ortaya çıkarması bakımından çalışma, sahasında yeni bir şeyler ortaya koymaktadır. D2. Yılmaz, M. Faik, Kur an da Gaflet Kavramı, Dini Araştırmalar Dergisi, Ankara, 2003, Cilt:6, Sayı:16, Sayfa: Yılmaz, bu makalede yine bir semantik çalışma yapmıştır. Bu çalışmada gaflet kavramının, günlük dilde kullanıldığı gibi masum bir anlama sahip olmadığını ortaya koymuştur. Böylece gaflet kelimesinin anlam daralmasına uğradığını ve unutkanlık gibi suç sayılmayan bir anlam kazandığını tespit etmiştir. Hâlbuki gaflet, dalalet ve küfrün temelini oluşturması bakımından menfi sonuçlar doğuran yanlış bir davranış olarak karşımıza çıktığını ayetler ışığında ortaya koymuştur. D3. Yılmaz, M. Faik, El-Vücuh ve n-nezair Açısından Emir Kavramı Ekev Akademi Dergisi, Erzurum Yılmaz, bu makalesinde el-vücuh ve n-nezair denilen bir Kur an ilmini emir kavramını baz alarak incelemiştir. Normalde sözlük anlamı itibariyle iş, durum ve hal manalarına gelen emir kavramının Kur an da çok farklı anlamlarda kullanıldığını aday bu çalışmasında, verdiği örneklerle ortaya koymuştur. Diğer taraftan bu çalışma, Kuran da geçen emir kavramına Türkçe Kuran meallerinde nasıl mana verildiğini de karşılaştırmalı bir şekilde ele alması bakımından önem arz etmektedir. D4. Yılmaz, M. Faik, İşaratü l-icaz da Ayetler Arasındaki Münasebet, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl: 2009, Sayı: 17, Bahar 2009, s Yılmaz ulusal bilimsel dergilerde yayımlanan son makalesinde yirminci yüzyılın başında Said Nursi tarafından Arapça olarak yazılan İşaratü l-icaz adlı eseri klasik tefsirlerle karşılaştırmış, eserin eski tefsirlerden ayrıldığı ve birleştiği noktaları örneklerle açıklamıştır.

4 Böylece son dönemde yazılan bir tefsirle daha önce yazılan tefsirlerin birbirlerinden etkilendiği ve ayrıldığı noktaları ortaya koymuştur. D5. Yılmaz, M. Faik, Aksamu l-kur an Bağlamında Allah Nelere, Neden ve Niçin Yemin Eder? Sorularını Yeniden Düşünmek İslami İlimler Dergisi Tefsir Özel Sayısı, Cilt: 5, Yıl: 5, Sayı: 1, s , Bahar Yılmaz, bu makalesinde Kur an daki Yeminler anlamına gelen Aksamu l-kur an, konusu ile ilgili bazı soruları yeniden ele almıştır. Bu soruların başında, Allah yemin eder mi? Nelere yemin eder ve neden yemin eder? Gibi sorular gelmektedir. Klasik eserlere bakıldığında Allah ın yalnızca kutsal şeylere yemin ettiği veya yemin edilen şeylerin kutsallığı varsayılırken Yılmaz, durumun tam aksine olduğunu Allah ın Kur an da her şeye yemin ettiğini bizzat Kur an dan ayetlerle ortaya koyup delillendirmiştir. Bu yönüyle çalışma çok orijinal sonuçlara ulaşmıştır. E. Ulusal bilimsel toplantılarda sunulan ve bildiri kitaplarında basılan bildiriler: E1. Yılmaz, M. Faik, Kur an da Muhalif Fikirlere Yer Verilmesinin İfade Hürriyeti Açısından Değerlendirilmesi, Kur'an Işığında Hak ve Hürriyetler Sempozyumu, Ankara Kur'an Işığında Hak ve Hürriyetler adlı bu sempozyumda Kur an da ifade hürriyetine nasıl ve ne ölçüde yer verildiğinin anlatıldığı bu bildiride çok çarpıcı örnekler karşımıza çıkmaktadır. Tevhid inancının en rijit düşmanları olan Firavun ve Nemrud un Hz. Musa ve İbrahim le aralarında geçen diyaloglara yer verilen tebliğin satır aralarında, Kur an da çok geniş bir ifade hürriyetinin varlığı görülmektedir.. E2. Yılmaz, M. Faik, Yorumlama Tarihinin Değişim Sürecinde Hermenötik Problem, Kur an ve Dil Dilbilim ve Hermenötik Sempozyumu, s , Van Yılmaz, ulusal bilimsel toplantılarda sunduğu tebliğlerinin birincisinde yorum bilim anlamına gelen hermenötik yöntemin ilkçağdan bugüne kadar geçirdiği gelişim ve değişimleri kronolojik olarak incelemiş ve dünden bugüne bu beşeri bilim metodolojisinin hangi noktalara ulaştığını ortaya koymaya çalışmıştır. E3. Yılmaz, M. Faik, Türkçe Meallerdeki Parantez İçi Takdir Problemi, Kur an Mealleri Sempozyumu, İzmir, 2003, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, II, , Ankara Yılmaz, ulusal bildirilerinin ikincisini İzmir de 2003 yılında yapılan sempozyumda sunmuştur. Yılmaz bu tebliğinde, yaygın bir problem olan ve günümüzde yapılan Türkçe Kur an meallerinde çokça karşılaşılan parantezli ifade kullanımının nasıl aşılabileceğini tartışmış ve bunun nedenlerini ele alıp işlemiştir. Örnek olarak Batı dillerinde yapılan meallerde hiç parantez kullanılmadan bu sorunun nasıl aşıldığını göstererek, Türkçe meallerde de benzer uygulamanın yapılabileceğini savunmuştur. E4. Yılmaz, M. Faik, Kur an da Suya Verilen Önem I. Türkiye İklim Değişikliği Kongresi TİKDEK, s , İstanbul, Yılmaz ulusal bildirilerinin üçüncüsünü İstanbul Teknik Üniversitesi nce düzenlenen I. İklim Değişikliği Kongresinde sunmuştur. Yılmaz bu bildirisinde, Kur an daki su ile ilgili ayetleri konularına göre sınıflandırmış ve suyun önemini ayetlerden örneklerle açıklamıştır. Kuran da suya verilen önem konusunu açık bir şekilde ortaya koymuştur. E5. Yılmaz, M. Faik, Kur an a Göre Aileyi Oluşturan Temel Dinamiklerden İnanç Birliği Hz. Nuh ve Hz. İbrahim Örneği- Ulusal Sempozyumlar IV Değişen Dünyada Aile, s , Malatya Aile, en basit tanımıyla anne-baba ve çocuklardan oluşan toplumun en küçük birimidir, diye tanımlanmaktadır. Toplumun bu en küçük birimi olan aileyi oluşturan temel dinamiklerden din birliğinin bu oluşumdaki yeri ve önemi nedir? Bu sorunun cevabı bu tebliği oluşturmaktadır. İki büyük peygamberin hayat hikayesinden yola çıkılarak varılan sonuca

5 göre ailede kan bağından daha önemli olanın inananç birliği olduğu, Hz. Nuh un oğlu ve Hz. İbrahim in babası örneği ile ortaya konulmaktadır. F. Ansiklopedi Maddesi: F1. Yılmaz, M. Faik, Münâsebâtü l-ayat ve s-süver maddesi, Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, XXXI, , İstanbul Yılmaz ın yazdığı, Münâsebâtü l-ayat ve s-süver maddesi, Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi nde yayımlanmıştır. Bu ansiklopedi maddesi, Yılmaz ın doktora tezinin bir hulasası olma özelliğini taşımaktadır. Yazar bu maddede Kur an daki ayetlerle surelerin dizilişindeki mantıksal örgüyü ortaya koymaya çalışmıştır. Ayetlerin ve surelerin peş peşe gelmelerindeki sebep ve hikmeti anlamanın ipuçlarını vermeye çalışmıştır. G. Ulusal Yayınevlerince Yayımlanan Kitaplar: G1. Yılmaz, M. Faik, Sözün Serüveni - İlahi Kelamın Hermenötik Süreci (ISBN: ). İlgi Yayınları, İstanbul, Yılmaz, yazdığı iki kitaptan birincisinde, yılları arasında İsviçre de yaptığı çalışmalarını aktarmaktadır. Yılmaz, bu eserinde İlahi kelamın yani vahyin anlaşılmasının başlangıçtan günümüze kadar hangi süreçlerden geçtiğini bütün kutsal kitapları özellikle İncil ve Kuran ı göz önünde bulundurarak incelemiş ve kutsal metinlerin aynı metotlarla anlaşılmasının ve yorumlanmasının imkânını tartışmıştır. G2. Yılmaz, M. Faik, Ayetler ve Sureler Arasındaki Münasebet (ISBN: ), Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Ankara Baskı (5.000 adet) 2. Baskı ( adet) Yılmaz ın yazdığı kitaplardan ikicisini adayın doktora tezi oluşturmaktadır. Eser başlıca üç bölüm bulunmaktadır. Birinci bölümde konu ile ilgili teknik terimler, konunun tarihi ve bu konuda yapılan çalışmalar, ikinci bölümde ayetler arasındaki münasebet konusu geniş bir biçimde ele alınmış, üçüncü bölümde de sureler arasındaki münasebet konusu detaylı şekilde işlenmiştir. H. Armağan Kitapta Bölüm: H1. Yılmaz, M. Faik, Edebiyat ve Felsefe, Eğitimden Felsefeye Necmettin Tozlu Armağanı, s , Van Yılmaz, Yüzüncü Yıl Üniversitesi nde uzun yıllar birlikte çalıştıktan sonra üniversiteden emekli olan meslektaşı için yayımlanan armağan kitapta yazdığı kısımda, edebiyat ve felsefe arasındaki ilişkiyi ünlü hermenötikçi Alman Filozof Hans Georg Gadamer in aynı adlı Almanca makalesinin tercümesini sunarak bir katkıda bulunmuştur. Bu yazıda İlkçağdan bu yana felsefe ile edebiyatın sıkı bir ilişki içinde olduğu ayrıntılı bir şekilde ortaya konulmuş ve bu örneklerle zenginleştirilmiştir. I. Çeviriler: I1. Yılmaz, M. Faik, Hermenötiğin Ortaya çıkışı, Wilhelm Dilthey tarafından kaleme alınan Die Entstehung Der Hermeneutik (Berlin 1924) adlı makalenin çevirisi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl: Bahar 2006, Sayı: 11, s I2. Yılmaz, M. Faik, Hermenötik, Enzyklopedie Philosophie und Wissenschafttheorie, (J. B. Metzler, Stuttgart 1996), isimli Felsefe ve Bilim Teorileri Ansiklopedisi, c.ii, s da yer alan Hermeneutik maddesinin çevirisi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl: Bahar 2010, Sayı: 19, s I3. Yılmaz, M. Faik, Hermenötik, Heinz-Günther Stobbe, Neues Handbuch theologischer Grundbegriffe, Hrsg. Von Peter Eicher. München 1984, 2. band da yer alan Hermeneutik adlı maddenin çevirisi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl:Kış 2011, Sayı: 21 Kış, s

6 Almanca dan yapılan bu üç çeviri, adayın yılları arasında yurt dışında üzerinde çalışma yaptığı Türkçe ye yorum bilim veya yorumlama yöntemi olarak çevirebileceğimiz hermenötikle ilgili üç farklı eserden yapılan çalışmalardır. Bunlardan ilki, bu sahada önemli bir üne sahip olan Dilthey e aittir; diğer ikisi de hermenötikle ilgili eserlerden yapılmış bölüm çevirileridir.