SİYER DERSİ MÜZÂKERE KONULARI

Transkript

1 SİYER DERSİ MÜZÂKERE KONULARI Bu dosyadaki maddeler, 2014 Haziran döneminde yapılan mesleki çalışmalardan seçilmiştir. Bilindiği gibi Haziran döneminde; İHL Meslek Dersleri, DKAB ve Kültür Dersleri öğretmenlerimizin katılımıyla komisyonlar oluşturuldu. Bu komisyonlar, belirlenen ana başlıklar çerçevesinde ilgili dersleri müzakere ettiler ve dile gelen görüşler raportörler tarafından yazıya geçirildi. İllerde birleştirilerek gönderilen bu dosyalardan seçilen bazı önemli maddeler Eylül-2014 Mesleki Çalışmalarda öğretmenlerimizin görüş alışverişine ve müzâkerelerde bulunmasına esas olması için buraya alınmıştır. Bu metin, yayınlanmış bir eser, akademik bir çalışma veya Din Öğretimi Genel Müdürlüğünce hazırlanan bir rapor değildir. Ortaöğretim kurumları yönetmeliğinde belirtilen mesleki çalışmalar çerçevesinde, alan öğretmenlerinin görüşlerinden oluşan ve birbirinden farklı teklifleri de içeren bir metindir. Emeği geçen öğretmenlerimize teşekkür ederiz. 1

2 1.ÖĞRETİM PROGRAMLARI Siyer dersinin haftada en az üç saat olmasının kazanımlar açısından daha verimli olacağı Hz peygamberin hayatını içeren video, slayt, filmlerin EBA ya eklenmesinin uygun olacağı İlk dönem İslam tarihçileri eserleri ile birlikte öğretilmesinin daha faydalı olacağı Dersin sosyal bilimlerle olan ilişkisi bilinmelidir. Mekke ve Medine dönemleri işlenirken tarihsel sürecin yanında sabır, samimiyet, fedakarlık paylaşma, İslam kardeşliği gibi değerlerle bağdaştırarak anlatılmalıdır. Bilgiden ziyade öğrenilen bilgilerin hayata aktarılması sağlanmalıdır. Bu bakımdan yaşanmış olayların günümüze yansımasını dikkate almak gerekmektedir. Siyer dersi ezberden ziyade ufuk açmak için öğrencilere yol gösterici olmalıdır. Hayatta karşılaştıkları sorunların çözümünde bir yöntem sunmalıdır. Kitabın içeriğine ve müfredata bakıldığında ilk birkaç haftaya yayılan Hz. Muhammed in doğduğu ortam ile ilgili konuların daha kısa bir süre zarfında verilip diğer konulara daha çok ağırlık verilmesinin daha faydalı olacağı Kitabın son ünitesi olan Hz. Muhammed in Örnek Kişiliği nin yıl içerisinde anlatılan konulara entegre edilebileceği Bayan ve erkek sahabelerin hayatlarına yer verilmeli. Onların hayatlarıyla ilgili günümüze ışık tutacak örnek kıssalara yer verilmesinin faydalı olacağı Siyer dersi konularının günümüze örnek olabilmesi için günümüzle karşılaştırmalar yapılmalıdır. Alınabilecek evrensel değerler nelerdir? gibi ilkesel sorulara cevap aranmasının faydalı olacağı Hz. Peygamber in bizler ve öğrencide örnek bir şahsiyet niteliği kazandırabilmesi için tarihi bilgiler yanında İslâmi hassasiyetlerinden örneklerle manevî yönü üzerinde de durulmasının faydalı olacağı İnternet ortamında eğitim modülleri oluşturulmasının faydalı olacağı 2. ÖĞRETİM YÖNTEM VE TEKNİKLERİ Tiyatro ekipleri kurularak yaşayarak uygulanmalı ve üniteler pekiştirilmelidir. 2

3 Empati yöntemi kullanılmalıdır. Siyer ve İslam tarihi sınıfı oluşturulup görsel ve işitsel materyallerle donatılmalıdır. Konunun özelliğine göre bazen takrir metodu bazen da soru cevap metodu uygulanmalıdır. Konuların güncel karşılıkları ile anlatılması sağlanmalı, Olay anlatımlarında ilgili ayetlere yer verilmeli, İsmi sık geçen sahabeler özellikle işlenmeli, Sevgi merkezli bir anlatım benimsenmeli, Peygamberimizin ahlaki örneklikleri konulara serpiştirilmeli, Öğrencilere konular verilerek slayt hazırlatılmalı ve sunum yaptırılmalı, Kavram haritaları oluşturulmalı, Konular maket, film, cd ve diğer materyallerle desteklenerek işlenmeli, Konular işlenirken kronolojik sıra takip edilmeli, Konu anlatımlarında dersler çıkarılmalı, Siyer dersi; Tarih, Coğrafya ve Dinler Tarihi ile eşgüdümlü bir biçimde işlenmeli, Dersler öğrenci merkezli olmalı, Dersin işlenişinde akıllı tahta etkin bir biçimde kullanılmalı, Ayet ve hadislerin kullanımında din dilini gerektiren kavramlar kullanılmalı ve açıklanmalı, Kur an eksenli bir Siyer anlayışı merkeze alınmalı, Peygamberimizin hanımları ve hanım sahabeler anlatılarak onların hayatından da örnekler verilmeli, Öğrencilere peygamberimizi sevgisini dile getiren şiir-naat-şarkı dinletilmeli, ders sırasında cd, fotoğraflar, tarih şeritleri, animasyonlara yer verilmeli, Harita üzerinde peygamberimizin yaşadığı coğrafya tanıtılmalı, Anlatım yöntemi gerektiği kadar kullanılmalı, Öğrencilerden gruplar oluşturularak proje yaptırılmalı ve gruplar konularla ilgili tartışma platformları oluşturulmalı, Ders işleyişi esnasında işlenen konu ile ilgili uzman kişiler ya da hocalar derse misafir olarak çağırılmalı. Örn: Dönemin Arap coğrafyası anlatılırken coğrafya hocasının çağrılması vb. Sosyal etkinlikler yapılmalı (sinema, piknik, gezi vs.) 3

4 Grup çalışmasıyla öğrencilerin belirlenen konuları tiyatral bir üslubla sunmaları sağlanabilir. Bu amaca hizmet edecek siyer konular senaryoya dönüştürülebilir. 3.ÖĞRETİM MATERYALLERİ Minyatür şeklide Mekke-Medine ve savaş materyallerinin hazırlanması bilginin kalıcı olması açısından faydalı olabilir. Konuların daha iyi kavranması için harita, şehir planı (Mekke, Medine), yerleşim planı (Safa, Merve, Uhud Dağı, v.b.) ve tarih şeridi gibi görsellerin bulunması verimliliği artırabilir. Ders kitaplarında konuyu pekiştirmeye yönelik daha fazla etkinliklere yer verilmelidir. Siyer Tarihi atlası gibi görsel materyal hazırlanmalıdır. Peygamberimizin doğumundan önceki Arabistan ın dini, ahlaki, ekonomik, coğrafi ve sosyal durumu anlatılırken kullanılabilecek şema, şekil, harita, resim, video, animasyon gibi materyaller hazırlanmalıdır. Siyer dersine yönelik kapsamlı bir sözlük hazırlanmasının faydalı olacağı Sınıf ve koridorlara asılabilecek mahiyette peygamberimizin hayatını anlatan tarih şeridi ve panolar hazırlanarak okullara gönderilmeli. 4.SINIF YÖNETİMİ VE AKADEMİK BAŞARI Tüm öğretmenler aynı tutumu göstermesi sınıf yönetimi ve akademik başarıda önemli bir etkendir. Dersten önce öğretmenlerin hazırlıklı gelmesi, öğrencilere sorular sorulması, örnekler istenmesi olumlu etkilemektedir. Öğrencilerin kişilik özellikleri göz önünde bulundurulmalıdır. Sınıf yönetimi ve akademik başarı sergileyen örnek okulların anlayışları, iyi örnek uygulamaları incelenebilir. 5. SOSYAL VE KÜLTÜREL ETKİNLİKLER Siyer yarışmaları yapılabilir. Bu yarışmalara öğrenci ile birlikte ailelerin de katılması evin okula yakınlaştırılması açısından önemli olabilir. 4

5 Kutlu Doğum Haftasında peygamberimizi anlatan, onun hayatını somut olarak gösterebilecek maket, afiş ve panolar, gül dağıtılması, halka açık zenginleştirilmiş Kutlu Doğum programları düzenlenebilir. Hz. Muhammed konulu şiir ve kompozisyon yarışmaları yapılabilir. Ünlü yazarlarımız, akademisyenlerimiz Peygamber efendimizi anlatan konferanslar yapabilir. Bulunulan ile göre geziler düzenlenebilir. Örn: Topkapı sarayında Kutsal Emanetler bölümüne gidilebilir. 6.ÖLÇME DEĞERLENDİRME Ölçme ve değerlendirmede tarihi bilgilerin ölçülmesinden mesajların ön plana çıkartılmasının daha uygun olacağı, tarih bilgisi değil Rasulullah'ın örnek şahsiyeti, evrensel mesajları ve kişiliğinin mesajlarının ölçmede esas alınmasının daha uygun olacağı düşünülmüştür. Öğrencilere sahabe hayatlarını performans görevi ve proje ödevi olarak verilebilir. Çoktan seçmeli, kısa cevaplı, uzun cevaplı açık uçlu sorular, doru-yanlış soruları gibi farklı ölçme değerlendirme teknikleri kullanılmasının faydalı olacağı 7.MESLEKİ GELİŞİM Bir sonraki yaz aylarındaki seminerler materyal geliştirmek için kullanılabilir. Bu materyaller EBA ya atılarak bunlar bütün öğretmenlerin istifadesine sunulmalıdır. Kitap okuma, alanı ile ilgili program, seminer, konferans, vb. faaliyetlere katılma, öğretmenin İnterneti, görsel ve işitsel yayınları takip etmesi, ilgili Cd ve kitapları almasının önemli olduğu Siyer dersi öğretmenlerimizin alanlarında mümkünse yüksek lisans ve doktora yapmaları, değişik kaynaklardan araştırmalar yaparak alan bilgilerini artırmaları ve güncel tutmaları önemsenmektedir. Hizmet içi eğitim programlarına katılan öğretmenlerin aldıkları eğitimle ilgili kendi okullarında bilgilendirme yapmaları sağlanmalı. 5

6 Okul içi ve okul dışı zümre öğretmenleriyle iletişim sağlanmalı. İlahiyat Fakültelerinde uzaktan Yüksek Lisans eğitimi sağlanabilir. Sahasında uzman kişilerden öğretmen ve öğrencilerin faydalanabileceği ortamlar oluşturulmalıdır. Resmi kaynaklar tarafından öğretmenlere ve öğrencilere yönelik internet siteleri oluşturabilir. 6