Öğr. Gör. S. M. Fatih APAYDIN

Transkript

1 Öğr. Gör. S. M. Fatih APAYDIN

2 Dersle İlgili Konular Üretim Yönetimi Süreç Yönetimi Tedarik Zinciri Yönetimi Üretim Planlama ve Kontrolü Proje Yönetimi Kurumsal Kaynak Planlaması-ERP Kalite Yönetimi Modern Üretim Sistemleri Fabrika Yönetimi ve Organizasyonu 2/38

3 3/38 Ders İçeriği Genel Bilgiler, Kavramlar Üretim Sistemleri Üretim Yönetiminde Karar Verme Yöntemleri İşletmenin Yatırım Kararı ve Kuruluş Yeri Seçimi Fabrika İçi Düzenleme Talep Tahmini Ürün Yönetimi Kapasite Çeşitleri ve Kapasite Planlama Üretim Planlama * Sipariş Planlama * Seri Üretim Planlama Stok Yönetimi Kalite Yönetimi Verimlilik Yönetimi İş Etüdü İş-Kaynak Planlama Proje Yönetimi ve Değerlemesi(PERT/CPM) Lojistik Yönetimi Teknoloji ve Bakım Yönetimi Üretim Yönetiminde Sayısal Yöntemler

4 Sınavlar ve Sunumlar Vize (%40) + Final (%60) >=60 Tüm ödevler ve devamlılık skoru istenen şartları sağlayanlar için dönem sonunda + kanaat notu olarak etki edecektir. Vize, final, mazeret vb. her sınavda o zamana kadar işlenen tüm konular, verilen ödevler dahildir. Verilen puanlı veya puansız ödevler ile çalışılması istenen konu ödevlerinde geçen konu ve bilgiler sınav konularına dahildir. Sınavlarda hesap makinesi, kalem ve silgi gibi materyaller hazır tutulmalı, alışverişi yasaktır. Bölüm sonlarında verilen örnek sorulara öncelikle çalışılmalıdır. Klasik sınavlarda ½ - 1 saat arası süre ve 2-5 arası soru sorulmaktadır. Dönem sonu sınavlarda tüm işlenen konular sınava dahil olup; özel bir açıklama yapılmamışsa ağırlık vize sonrasındaki konular olabilir. Sayısal sorular, işlenen örneklere benzer çıkabilir. Ödevlerde kişisel gayret, ciddiyet, bol kaynakça ve yazım kurallarına uygunluğa dikkat edilmelidir, elle de yazılabilir. 4/38

5 1. Bölüm 4. Hafta

6 6/38 Kalite tüketicinin memnuniyet düzeyidir ürün veya hizmetin tüketici zevk ve tercihlerini belli bir maliyet düzeyinde karşılama kabiliyetidir

7 7/38 Kalite bir mal ve hizmetin belirli ihtiyaçları karşılama yeteneklerini ortaya koyan karakteristikler toplamıdır. teknik özellikler ve fiyat olarak aynı kategoriye alınabilecek benzer ürünlerin üzerinde taşıdıkları standartlar bütünüdür

8 8/38 Kalite Boyutları Ürün performansı, Spesifikasyonlara, standartlara uygunluk, Güvenirlilik, Dayanıklılık, Hizmet görürlük, Estetik, İtibar, Diğer çekici unsurlar, vb.

9 9/38 Kalite Unsurları Tasarım kalitesi, Uygunluk kalitesi, Kullanım kalitesi, Dağıtım Kalitesi, İlişki Kalitesi,

10 10/38 Kalite Kontrol Ürün ve hizmetlerde kalitenin korunması, sürekliliği ve müşteri memnuniyetinin en ekonomik düzeyde devamı için uygulanan işlemler toplamına denir. Teknik anlamıyla tasarım, üretim, taşıma vb. boyutlara dayalı hataları taşıyan ürünlerin en az maliyet ve sürede belirlenmesini amaçlayan işlemlerdir.

11 11/38 Toplam Kalite Yönetimi İnsana saygı temelinde iç ve dış müşteri memnuniyetini, sosyal sorumluluğu savunan; sürekli iyileşmeyi, yönetsel liderliği, takım çalışmasını, istatistiksel düşünmeyi, süreç odaklılığı öne çıkaran çoğulcu ve katılımcı bir yönetim şeklidir.

12 12/38 Standardizasyon Belirli bir faaliyetle ilgili olarak ekonomik fayda sağlamak üzere bütün ilgili tarafların (paydaşların) yardımı ve işbirliği ile belirli kurallar koyma ve bu kuralları uygulama işlemidir. Sunulan ürün ve hizmetlerin her defasında aynı kalite düzeyinde olması, standardizasyonla mümkündür.

13 13/38 Spesifikasyon Bir işin standartlara uygun şekilde nasıl yapılacağını belirten emirler bütünüdür. Tüketiciyi korur, güven verir, Süre, kayıplar ve maliyetleri azaltmak, kaliteyi sürekli ve belirli düzeyde kılmak, Kaynak kullanım etkinliğini artırır, Kredibiliteyi artırır,

14 14/38 Spesifikasyon İSİG uygulamalarını yaygınlaştırır, kazaları azaltır, Dayanıklı tüketim mallarında değiştirilebilirlik, basitlik sayesinde kolay montaj-tamir ve bakım sağlar, İşbölümü, uzmanlaşma ve iş doyumunu artırır, çalışma yaşamı kalitesini artırır.

15 15/38 CE İşareti CE (Conformite European) Bir ürünün belirlenen sağlık, güvenlik, çevre ve tüketicilerin korunması gereklerine uygunluğu gösteren bir işarettir. Tüm AB üye ülkeler içerisinde teknik düzenleme farklılıklarını ve buna dayalı ticari engelleri kaldırmak için düşünülmüştür. Bir ürünün üye ülkelere girişinde ürüne bir tür pasaport görevi sunmaktadır ve üretici sorumludur.

16 16/38 Kalite Fonksiyon Göçerimi (Quality Function Deployment-QFD) İlk kez 1966 yılında Yoji Akao tarafından Japonya da ortaya atılan ve ilk olarak 1972 yılında Mitsubishi nin Kobe deki Gemi Tersanelerinde uygulanan bir yönetim metodudur.

17 17/38 Kalite Fonksiyon Göçerimi Müşterilerin beklentilerinin, isteklerinin ve algılayamadıkları ihtiyaçlarının belirlenmesini; tespit edilen bu beklenti, istek ve ihtiyaçların örgütün bütün fonksiyonel bileşenlerindeki ürün ya da hizmet karakteristiklerine dönüştürülmesini sağlayan ve fonksiyonlar arası bir takım tarafından yürütülen bir ürün ve hizmet geliştirme yöntemidir. Tasarım kalitesini, ürün daha tasarım aşamasındayken güvence altına almayı amaçlar.

18 18/38 Altı Sigma 1980 li yıllarda Motorola firması tarafından Japon kalite fikirleri ve sistemlerinin süreçlerde uygulanması amacıyla geliştirilmiştir.

19 19/38 Altı Sigma Milyonda 3.4 den daha az hata oranı ile ürün ve süreçlerdeki değişkenliği azaltarak, müşteri ihtiyaçlarını kusursuza yakın karşılama hedefini güden, veri ve istatistik temelli bir yöntemdir. Bir başka deyişle; sıfır hata stratejisinin ulaşılabilir bir hedef olarak yaşama geçirilebilmesinde yararlanılan bir istatistiksel yönetim (kontrol) düzeneğidir.

20 20/38 Dağıtım Kaynakları Planlaması (Distribution Resource Planning - DRP) Bitmiş ürünün son kullanıcıya/pazara dağıtımını planlayarak envanterin dağıtımında optimizasyon sağlamaya çalışan bir sistemdir. Dağıtım şebekesinin her düzeyini, ürün yapı ağacının bir düzeyi olarak düşünmek suretiyle dağıtımın planlanmasında malzeme ihtiyaç planlaması mantığından yararlanır.

21 21/38 Ürün Ömrü Yönetimi (Product Life Cycle Management - PLM) Bir ürün ya da hizmetin fikir olarak ortaya çıkmasından itibaren planlanması, geliştirilmesi, üretilmesi, pazara sunulması, satış sonrası destek hizmetlerinin yönetilmesi gibi ürünün tüm ömrü boyunca geçtiği her aşamanın yönetilmesini kapsayan bir süreçtir.

22 22/38 Kısıt ve Darboğaz Kısıt Bir sistemin amacı doğrultusunda göstereceği daha yüksek performansa ulaşmasını önleyen engel olarak tanımlanabilir (makine kapasitesi vb. fiziksel kısıtlar ile politika, esnek olmayan çalışma kuralları, yetersiz yönetim biçimleri ve iş gören, prosedürler gibi fiziksel olmayan kısıtlar).

23 23/38 Kısıt ve Darboğaz Darboğaz Kendisinden talep edilen miktardan daha az kapasiteye sahip olan kaynaktır. Darboğaz sistemin kazancını sınırlayan bir kısıttır. Sürekli çalışsa bile önünde işlenmemiş parçaların biriktiği bir tezgah, tüm üretim sürecini sınırlayan ve yavaşlatan bir darboğazdır.

24 24/38 Parti Büyüklüğü Üretim Parti Büyüklüğü Bir makinenin belli bir sipariş işlemek üzere hazırlanmasından sonra, o makine üzerinde işlem gören parti büyüklüğüne denir.

25 25/38 Parti Büyüklüğü Transfer Parti Büyüklüğü Bir makinede işlem gören bir partinin tamamının üretimini beklemektense, işlemi tamamlanan kısmının küçük partiler halinde sonraki işlem göreceği makineye aktarıldığı parti büyüklüğüne denir.

26 26/38 Benzetim - Simülasyon Belirli bir sistemin modelini kurarak, bu model üzerinde denemeler yapma imkanı tanıyan deneysel problem çözme tekniklerinden biridir. Simülasyonda, optimizasyon modellerinde olduğu gibi doğrudan sonuca ulaşılmaz.

27 27/38 Benzetim - Simülasyon Amaç; verilen koşullar altında bir sitemin karakteristiklerini araştırmak, çeşitli seçenekleri değerlendirmek ve/veya bir şeyin olabilirliğini ölçmektir.

28 28/38 Planlama Planlama, geleceğe dönük davranış biçimleri içerisinde amaca ulaşmak için mevcut alternatiflerin değerlendirilmesi ve seçimi sürecidir. Planlama sürecinde sistematik olarak bir problemin sınırları ile ilgili faktörler belirlenirken geleceğe dönük teşhisler koyularak çözüme ulaşılmaya çalışılır.

29 29/38 Planlama Planlama, önceden belirlenmiş amaçları gerçekleştirmek için yapılması gereken işlerin saptanması ve izlenecek yolların seçilmesidir. Planlama, geleceğe bakma ve olası seçenekleri saptama sürecidir yani geleceği düşünmedir.

30 30/38 Planlama Özetle planlama, bir eylemle ilgili tüm etkinliklerin önceden hazırlanması sürecidir. Bu tanımlarda planlamayla ilgili olarak dikkat çeken ortak nokta, planlamanın geleceği bugünden görme ve kontrol etme aracı olmasıdır.

31 31/38 Planlama Planlamayı ekonomik anlamda bir kaynak dağıtım mekanizması olarak da görmek mümkündür. Bu açıdan baktığımızda, planlama sınırsız ihtiyaçlar ile sınırlı kaynaklar arasında bir dengeyi sağlama mekanizmasıdır.

32 32/38 Planlama Geleceği yönetme ve kaynakları dağıtma aracı olan planlama neyin yapılacağının, nasıl yapılacağının, ne zaman harekete geçileceğinin, bütün bu çalışmalarda kimlerin sorumlu olacağının belirlenmesi ve saptanması sürecidir.

33 33/38 Müşteri Müşteri iç ve dış müşteri olarak ikiye ayrılmaktadır: İç müşteri, üretim süreci içerisinde üretilen ara ürünleri bir sonraki işlemlerde girdi olarak kullanacak işletme içi departman veya kişilerdir. Dış müşteri, üretilen nihai ürünleri direkt veya endirekt alan kişi veya kurumlardır.

34 34/38 1. BÖLÜM SORULARI Üretim, üretim yönetimi kavramlarını tanımlayınız. Bir işletmenin hayat seyrini sınıflandırarak (sırayla) yazınız. Aşağıdaki kavramları tanımlayınız? Fizibilite Etüdü, Projelendirme, Termin Planı,.. Verimlilik, Etkinlik, Etkililik, Performans,...

35 35/38 1. BÖLÜM SORULARI Arz-Talep eğrisini açıklayınız. Üretim maliyetleri eğrisini açıklayınız. Üretim yönetimini sınıflandırınız. Üretim yönetiminin fonksiyonları nelerdir, sınıflandırarak yazınız.

36 36/38 1. BÖLÜM SORULARI Dünyada ekonomik gelişmeleri sınıflandırarak yazınız. Üretim Yönetimi ile ilgili kronolojik gelişmeleri tarihi sırasıyla ve sınıflandırarak yazınız.

37 37/38 Kaynakça Doç. Dr. Ali ELEREN, Üretim Ve İşlemler Yönetimi, Ders Notları (2012). Dr. Kadir ERTOĞRAL, Süreç Seçimi ve Tesis Yerleşimi, Ders Notları (2008). Prof. Dr. Bülent KOBU, Üretim Yönetimi, Beta Yayınları (2008). Prof. Dr. Sevinç ÜRETEN, Üretim/İşlemler Yönetimi-Stratejik Kararlar ve Karar Modelleri, Gazi Kitabevi (2002). Doç. Dr. Feray Odman ÇELİKÇAPA, Üretim Yönetimi ve Teknikleri, Alfa Yayınevi (2000). Roger SCHROEDER, Operations Management, (1981). Doç. Dr. Hilmi YÜKSEL, Üretim/İşlemler Yönetimi-Temel Kavramlar, Nobel Yayınevi (2010). Doç. Dr. Şevkinaz GÜMÜŞOĞLU, Üretim/İşlemler Yönetimi, Beta Yayınları (1994). Prof. Dr. Hulusi DEMİR, Üretim/İşlemler Yönetimi, Beta Yayınları (1994). Doç. Dr. Sami FETHİ, Üretim Yönetiminin Temel Kavramları, Ders Notları (2012).

38 38/38 Teşekkürler Bu haftaki dersimiz sona ermiştir. Konu tekrarı yapmayı unutmayın. Katılımız için teşekkürler. Sonraki derste görüşmek üzere