6111 Sayýlý Yasa Kapsamýnda Kdv Arttýrýmýnda Bulunmak Ýsteyen Mükellefleri Bekleyen Süpriz Salý, 01 Mart 2011

Transkript

1 6111 Sayýlý Yasa Kapsamýnda Kdv Arttýrýmýnda Bulunmak Ýsteyen Mükellefleri Bekleyen Süpriz Salý, 01 Mart 2011 Rafet KALKAN Yeminli Mali Müþavir Hilmi KÝRDAY Yeminli Mali Müþavir I. GÝRÝÞ Meclisin uzun süredir üzerinde çalýþtýðý ve kamu oyunda torba yasa diye adlandýrýlan 6111 sayýlý Bazý Alacaklarýn Yeniden Yapýlandýrýlmasý Ýle Sosyal Sigortalar Ve Genel Saðlýk Sigortasý Kanunu Ve Diðer Bazý Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Deðiþiklik Yapýlmasý Hakkýnda Kanun tarih ve mükerrer sayýlý Resmi Gazetede yayýnlanarak yürürlüðe girdi. 9 bölüm ve 234 maddeden oluþan yasa, kamuoyunda vergi ve prim affý olarak da bilinen kamu alacaklarýnýn yeniden yapýlandýrýlmasýna iliþkin hükümler öne çýksa da esnaftan çalýþana, üniversite öðrencilerinden otomobil sahiplerine ve siyasetçilere kadar toplumun hemen her kesimini ilgilendiren önemli hükümler içermektedir. Buna göre 31 Aralýk 2010 tarihine kadar ödenmemiþ vergiler, SSKBaðKur prim borçlarý, idari para cezalarý, elektrik ve su borçlarý ile trafik cezalarý yeniden yapýlandýrma kapsamýnda olmakta, kamu alacaklarý, gecikme faizi yerine TEFE/ÜFE (enflasyon) aylýk deðiþim oranlarý esas alýnarak yeniden hesaplanmaktadýr. Borçlular, bunu ikiþer aylýk dönemler halinde 18 eþit taksitte ödeyebilmekte, ödemeler kredi kartýyla da yapýlabilmektedir. Borcun ödenmesi halinde, vergi cezalarýndan ve buna baðlý gecikme zamlarýnýn tahsilinden vazgeçilmektedir. Yasanýn hükümlerinden yararlanabilmek için tarihine kadar borçlularýn ilgili idarelere baþvurmasý gerekiyor. Yukarýda da belirttiðimiz gibi yasa toplumun birçok kesimini ilgilendirecek kadar geniþ düzenlemeler içerse de bu yazýmýzda Yasanýn 7. Maddesi kapsamýnda Katma Deðer Vergisi bakýmýndan artýrýmda bulunmak isteyen mükellefleri bekleyen bir süprize deðinmek istiyoruz. II. MATRAH VE VERGÝ ARTTIRIMI II.I Gelir ve Kurumlar Vergisinde Matrah Arttýrýmý 6111 sayýlý yasanýn 6. Maddesinde özetle; Gelir ve Kurumlar Vergisi mükellefleri, yýllýk beyannamelerinde vergiye esas alýnan matrahlarýný, tarhine kadar; 2006 için yüzde 30, 2007 için yüzde 25, 2008 için yüzde için yüzde 15

2 oranlarýndan az olmamak üzere artýrdýklarý takdirde, bu yýllar için yýllýk Gelir ve Kurumlar Vergisi incelemesine tabi tutulmayacaðý, bu yýllara iliþkin olarak daha sonra tarhiyat yapýlmayacaðý hükmedilmektedir. II.II Katma Deðer Vergisinde Arttýrým 6111 sayýlý yasanýn 7. Maddesinde özetle; mükellefleri herbir vergilendirme dönemine iliþkin olarak verdikleri beyannamelerindeki hesaplanan katma deðer vergisinin yýllýk toplamý üzerinden; 2006 için yüzde 3, 2007 için yüzde 2,5, 2008 için yüzde 2, 2009 için yüzde 1,5 oranýna göre belirlenecek 'yi, vergi artýrýmý olarak tarihine kadar beyan etmeleri halinde bu alanda vergi incelemesi ve tarhiyata tabi tutulmayacaklarý hükmedilmektedir. Yasanýn 7. Maddesinin 1. Bendinde böyle bir düzenleme yapýlsa da 7/2c bendindeki düzenleme ile artýrýmýnda bulunmak isteyen mükellefleri bir süpriz beklemektedir. III. ARTTIRIMINDA BULUNMAK ÝSTEYEN MÜKELLEFLERÝ BEKLEYEN SÜPRÝZ 6111 sayýlý yasanýn 7/2c bendi þu þekilde düzenlenmiþtir; Ýlgili takvim yýlý içindeki iþlemlerin tamamýnýn istisnalar kapsamýndaki teslim ve hizmetlerden oluþmasý veya diðer nedenlerle hesaplanan katma deðer vergisi bulunmamasý ile tecilterkin uygulamasý kapsamýndaki teslimlerden oluþmasý halinde, ilgili yýl için gelir veya kurumlar vergisi matrah artýrýmýnda bulunulmuþ olmasý þartýyla artýrýlan matrah üzerinden % 18 oranýnda katma deðer vergisi artýrýmýnda bulunmak suretiyle bu maddeden yararlanýlýr. Þu kadar ki, ilgili takvim yýlý içinde yukarýdaki iþlemlerin yaný sýra vergiye tabi iþlemlerin de mevcudiyeti nedeniyle hesaplanan vergisi çýkan mükelleflerin bu madde hükmüne göre ödemeleri gereken katma deðer vergisi tutarý, yukarýda belirtildiði þekilde hesaplanacak % 18 oranýndaki katma deðer vergisi tutarýndan aþaðý olamaz. Bu kapsama giren mükellefler, gelir veya kurumlar vergisi için matrah artýrýmýnda bulunmamalarý halinde bu madde hükmünden yararlanamaz. III.I Bakýmýndan Sadece Ýstisna Faaliyetleri Bulunan Mükellefleri Bekleyen Süpriz Ýlgili maddeden de açýkça anlaþýldýðý üzere artýrýmýnda bulunmak isteyen bir mükellefin faaliyetlerinin tamamýnýn sadece 3065 sayýlý kanunun 11 ila 17. Maddesi kapsamýnda istisna faaliyetlerden oluþmasý halinde; artýrýmý gelir veya kurumlar vergisi matrah artýrýmý þartýna baðlanmýþtýr. Mükellef ilgili yýl için gelir veya kurumlar vergisi matrah artýrýmýnda bulunulmuþ olmasý þartýyla artýrýlan matrah üzerinden % 18 oranýnda katma deðer vergisi artýrýmýnda bulunmak suretiyle bu maddeden yararlanabilecektir. Bunun ile ilgili örnek bir uygulama verecek olursak; A firmasý 2006 hesap dönemi içerisinde ,00 TLlik tekstil ürünleri ihraç etmiþtir. Firmanýn ilgili dönemde baþka bir satýþý bulunmamakla birlikte ,00 matrah üzerinden vergi ödemiþ bulunmaktadýr. A firmasý artýrýmýnda bulunmak isterse 6111 sayýlý yasanýn 7/2c naddesi gereði muhakkak surette kurumlar vergisi matrahýný da arttýrmasý gerektiðinden, ödenecek vergi þu þekilde hesaplanacaktýr: Ýhracat Teslimi : ,00 Matrah Arttýrýmý, Vergi[1] : ,00 * 0,20 = ,00 TL Arttýrýmý[2] : ,00

3 : ,00 Görüldüðü üzere yasada satýþlarýn tabi olduðu oraný dikkate alýnmamýþ doðrudan arttýrýlan matrah üzerinden %18 oranýnda hesaplanmasý hükmedilmiþtir. Oysa A Firmasý bu teslimlerin hepsini yurtiçinde yapmýþ olsaydý; artýrýmýnda bulunmak için Kurumlar Vergisi bakýmýndan matrah artýþýna gitmek zorunda kalmayacak ayný zamanda satýþlarýnýn tekstil ürünleri olmasý sebebiyle hesapladýðý %8 oranýnda üzerinden %3 oranýnda artýrýmýnda bulunacaktý. Þöyle ki; Yurtiçi Mal teslimi : ,00 Hesaplanan : ,00 artýrýmý Yukarýda ayrýnlý olarak hesaplandýðý ve açýklandýðý üzere tekstil ürünleri satýþý yapan A firmasý sadece artýrýmýnda bulunmak isterse; Sadece ihracat yapan A firmasýna maliyeti ,00 Kurumlar vergisi matrah Arttrýmý ,00 TL artýrýmý olmak üzere toplam ,00 TL olurken, Teslimleri sadece yurtiçi teksitl ürünleri olan A firmasýna maliyeti ise ,00 TLdir. III.II Bakýmýndan Ýstisna Faaliyetlerle Birlikte Vergiye Tabi Ýþlemle Bulunan Mükellefleri Bekleyen Sürpriz Ýlgili maddenin 2. cümlesinden de açýkça anlaþýldýðý üzere artýrýmýnda bulunmak isteyen bir mükellef; 3065 sayýlý kanunun 11 ila 17. Maddesi kapsamýnda istisna faaliyetlerle birlikte vergiye tabi faaliyetlerinin birlikte bulunmasý halinde; artýrýmý gelir veya kurumlar vergisi matrah artýrýmý þartýna baðlanmýþtýr. Mükellef ilgili yýl için gelir veya kurumlar vergisi matrah artýrýmýnda bulunmuþ olmasý þartýyla, artýrýlan matrah üzerinden % 18 oranýndan az olmayacak þekilde katma deðer vergisi artýrýmýnda bulunmak suretiyle bu maddeden yararlanabilecektir. Bunun ile ilgili örnek bir uygulama verecek olursak; B Firmasý 2006 yýlýndan ,00 ihracat, ,00 TL de yurtiçi olmak üzere toplamda ,00 TLlik tekstil ürünleri satýþý yapmýþtýr hesap dönemi için ,00 matrah üzerinden ,00 TL Kurumlar vergisi ödemiþtir. Firmanýn 2006 yýlý beyan durumu her bir dönem itibariyle aþaðýdaki gibidir; DÖNEM HESAPLANAN BEYANI Ocak ,00 Þubat Mart Nisan ,00 Mayýs 50,000,00 Haziran Temmuz Aðustos ,00 Eylül Ekim

4 Kasým Aralýk ,00 TOPLAM ,00 B firmasý artýrýmýnda bulunmak isterse 6111 sayýlý yasanýn 7/2c naddesi gereði muhakkak surette kurumlar vergisi matrahý arttýrmasý gerektiðinden, ödenecek vergi þu þekilde hesaplanacaktýr: Ýhracat Teslimi : ,00 Yurtiçi Teslim : ,00 Hesaplanan : ,00 Matrah Arttýrýmý[3] : ,00 * 0,20 = ,00 TL Arttýrýmý[4] : ,00 1) ,00 * 0,03 = ,00 TL artýrým tutarý bu tutarlardan büyük olan yani ,00 TL olacaktýr. 2) ,00 * 0,18 = ,00 TL : ,00 Görüldüðü üzere yasada satýþlarýn tabi olduðu oraný dikkate alýnmamýþ doðrudan arttýrýlan matrah üzerinden %18 oranýndan az olmamak üzere hesaplanmasý hükmedilmiþtir. Oysa Firmanýn 2006 yýlýnda ,00 TL yurtiçi tekstil ürünleri tesliminden ,00 TL hesaplanan si bulunmaktadýr yýlý için hesaplanan nin %3ü ( ,00 * 0,03)= ,00 TL olmasýna raðmen yasa hükmü gereði arttýrýlan matrahýn %18i ,00 olduðundan artýrýmý bu tutardan düþük olarak yapýlamamaktadýr. Ve böylelikle firmaya maliyeti; ,00 Kurumlar vergisi matrah arttrýmý vergisi ,00 Arttýrýmý olmak üzere toplamda ,00 TL olarak gerçekleþmektedir. Oysa B Firmasý bu teslimlerin hepsini yurtiçinde yapmýþ olsaydý; artýrýmýnda bulunmak için Kurumlar Vergisi bakýmýndan matrah artýþýna gitmek zorunda kalmayacak ayný zamanda satýþlarýnýn tekstil ürünleri olmasý sebebiyle hesapladýðý %8 oranýnda üzerinden %3 oranýnda artýrýmýnda bulunacaktý. Þöyle ki; Yurtiçi Mal teslimi : ,00 Hesaplanan : ,00 artýrýmý Yukarýdaki örneklerde ayrýntýlý olarak açýklandýðý üzere; yýl içindeki beyannamelerinin tamamýný vermekle birlikte, beyannamelerin sadece bir veya birkaçýnda hesaplanan vergisi bulunup diðer dönemlerde bulunmayan mükelleflerin artýrým talebinde bulunmalarý halinde, hesaplanan vergi bulunan beyannamelerindeki hesaplanan vergiler toplanacak ve bu toplama ilgili yýl için öngörülen artýrým oraný uygulanarak artýrým tutarý hesaplanacaktýr. Ancak bu tutar, mükellefin gelir/kurumlar vergisi matrah artýrýmýna %18 oraný uygulanmak suretiyle bulunan tutardan küçük olursa büyük olan tutar dikkate alýnacaktýr. IV. SONUÇ

5 Yukarýda örneklerle açýklamaya çalýþtýðýmýz gibi 6111 sayýlý yasa kapsamýnda Katma Deðer Vergisi artýrýmýnda bulunmak isteyen mükelleflere istisna ve istisna olmayan satýþlarý kapsamýnda bir takým kýsýtlamalar getirilmiþtir. Görüþümüze göre bu kýsýtlamalar kanunun uygulamasýný ve baþarýsýný kýsmen de olsa azaltacaktýr. Nitekim 7. Maddenin 1. Fýkrasýnda artýrýmýnda bulunulan yýllara ait katma deðer vergisi incelemesi ve tarhiyatý yapýlmayacaðý belirtilse de ayný maddenin 6. Fýkrasý þu þekilde düzenlenmiþtir; Artýrým talebinde bulunulan yýllarý izleyen dönemlerde yapýlacak vergi incelemelerine iliþkin olarak artýrým talebinde bulunulan dönemler için, sonraki dönemlere devreden katma deðer vergisi yönünden ve artýrým talebinde bulunulan dönemler için ihraç kaydýyla teslimlerden veya iade hakký doðuran iþlemlerden doðan terkin ve iade iþlemleri ile ilgili inceleme ve tarhiyat hakký saklýdýr. Sonraki dönemlere devreden katma deðer vergisi yönünden yapýlan incelemelerde artýrým talebinde bulunulan dönemler için tarhiyat önerilemez. Ýstisna kapsamýnda satýþ yapan mükellefler genellikle iade talebinde bulunduklarýndan, zaten düzenli olarak Risk Kontrolü kapsamýnda incelemeye tabi tutulmakta ve Risk Kontrol Analizinde iadesi uygun görülmeyen leri derhal tenzil etmektedirler. Yasa ile artýrýmýnda bulunan mükellefler incelemeye ve tarhiyata tabi tutulmasalarda 7/6 maddesi gereði söz konusu hüküm çeþitli þekillerde iade talep eden mükelleflere þamil deðildir. Bu hükümlerden dolayý istisna kapsamýnda satýþý bulunan ve artýrýmýnda bulunmak isteyen mükelleflerin kararlarýný bu durum önemli ölçüde etkilecektir. [1] 2006 yýlý için %30 olduðundan * 0,30= Matrah, *0,20= Vergi [2] 7/2c maddesi gereði arttýrýlan matrahýn %18i hesaplanýr [3] 2006 yýlý için %30 olduðundan * 0,30= ,00 [4] 7/2c maddesi gereði arttýrýlan matrahýn %18inden az olmaz. ÿkaynak: