Hücre Bölünmesi ve Kontrolü
|
|
- Ufuk Tandoğan
- 7 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 Hücre Bölünmesi ve Kontrolü Danışmanlık aati Her Cuma 16:00-17:00 arası Doç. Dr. etin Aytekin Doç. Dr. etin Aytekin Lütfen gelmeden en az bir gün önce kendinizi ve derdinizi tanıtan bir gönderin Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı 11 Aralık 2015 Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı DER NOTALARI DERİN AACI Doç. Dr. etin Aytekin Hücre Döngüsü ve Kontrol ekanizmalarını Kavramak Adresinden temin edebilirsiniz Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı İNTERFAZ GENERAYON ZAANI BÜYÜE BÖLÜNE mitoz ve mayoz Hücre siklusu (Döngüsü) İTOZ () EVREİ G 1 itokinez itoz (DNA sentezi) Deniz kestanesi ve embriyonik hücrelerde bir kaç dakika Bitkilerde genellikle dakika Hayvanlarda saat Insan hücre kültüründe 24 saat 1
2 HÜCRE BÖLÜNEİ Tek hücreli canlıların çoğalması Çok hücreli canlıların büyüme, gelişme ve çoğalması hücre bölünmesiyle olur. Hücre bölünmesi için belli bir büyüklüğe erişmesi gerekir. Hücre bölünmesi hücrelerin çoğalması ve eşeysel üreme için gametlerin oluşumunu sağlar. Temel nokta: DNA nın replikasyonu ve itoplazma bölünmesidir. Prokaryot ve Eukaryot hücrelerde temelde aynıdır. Ancak bazı farklılıklar vardır. Prokaryotlarda Bölünme 1. Prokaryotlarda bölünme daha hızlıdır 2. DNA halkasaldır. 3. İki halkasal DNA meydana gelir, hücre zarı ve çeperine değdiği noktadan hücre duvarı boğumlanarak sitoplazma bölünmesi olur. 4. DNA replikasyonunda kısalıp, kalınlaşma ve yoğunlaşma yoktur 5. Prokaryotlarda hücre bölünmesinde sadece evresi vardır. DNA sitoplazmaya değer Prokaryotlarda bölünme Halkasal kromozom Birbiri ile aynı iki Yavru hücre bölünmeye başlar itoplazma bölümeye başlar Hücre tamamen bölünür Ökaryotlarda bölünme Nükleus Birbiri ile aynı Iki haploit Yavru hücre Ökaryotlarda bölünme DNA replikasyonu hücre siklusunun belirli evrelerinde olur. Her organizmanın hücre bölünmesi farklı sürelerde olur DNA materyali yavru hücrelere eşit olarak aktarılır. DNA sentezi devamlı değildir. itoz bölünme (diploit hücrelerde) ayoz bölünme ayosit Birbiri ile aynı Iki diploit Yavru hücre Haploit yavru hücreler 2
3 Hücre Döngüsü Fazları (evreleri) (gap 1) İnterfaz (sentez) { G2 (gap 2) { kromozom (mitoz) İTOZ BÖLÜNE 1. Karyokinez 2. itokinez G2 sentromer G2 Kromatit Kromatit itoplazmik Kontrol evresi -- G 1 evresi: evresi -- evresi: evresi -- evresi: (Gap) Evresi RNA ve protein sentezlenir. Fakat DNA sentezi henüz yoktur G 1 Zaman olarak en değişken olanıdır ve memelilerde yaklaşık 11 saat sürer Hücreyi bölünmeye iten proteinler aktive olur (büyüme faktörleri) G deki nükleusun yoğunlaşması evresi hücrelerinin sitoplazması mitotik olayları uyaran faktörler içerir! Büyüme için şartlar uygun değilse siklus geçiktirilir ve hücre G0 a girer. (entez) Evresi: RNA sentezi devam eder. Protein sentezi en yüksek seviyeye çıkar. Çok sayıda replikasyon orijini aktive olur. DNA sentezi başlar ve iki misline çıkar entrozom (sentrioller) kendini eşlemeye başlar. G2 (Gap=Aralık) Evresi: Kromozom kondensasyonu ve mitoz için hazırlık aşamasıdır. Yoğunlaşan kromozomlar mikroskop altında görülebilir. Yaklaşık 1-4 saat arasında sürer. DNA sentezi durur, RNA ve protein sentezi devam eder. entrozom dublikasyonu tamamlanır. Organeller çoğalır, iki katına çıkar itozu aktive edecek proteinler birikir. 3
4 evresi Profaz, etafaz, Anafaz, Telofaz evreleri vardır. itotik ipliklerin oluşumu ilk sinyallerdir. entrozom dublike olur Yavru kromozomlar meydana gelir Go evresi: Hücrelerin evresinde kaldığı ve büyümelerinin durduğu evredir. etabolik aktiviteye sahiptirler. Uygun hücre-dışı sinyaller tarafından uyarılmadıkça çoğalmazlar. itokinez meydana gelir Restriksiyon noktası G 1 G 0 Büyüme faktörleri hücre döngüsünü geç de restriksiyon noktası denilen noktada kontrol eder. Erken embriyonik hücre döngüsü inir hücresi omatik hücre döngüsü Restriksiyon noktası Büyüme faktörleri Bu noktada büyüme faktörleri yoksa hücre G 0 denilen evreye girer. Restriksiyon noktası içindeki dönüşü olmayan noktanın aşılması büyüme faktörleri ve farklılaşma uyarıcıları gibi dış ve iç sinyallere bağlıdır. Kanser hücreleri bu kontrolü kaybeder ve sürekli döngü içinde kalırlar. R noktasının açılı evresine girilmesi CDK lar tarafından kontrol edilir. Bazı Büyüme Faktörleri Trombosit kaynaklı büyüme faktörü (Platelet-derived Growth Factor) (PDGF): Bağ doku ve nöroglia hücrelerinin çoğalmasını uyarır. Epidermal Büyüme Faktörü (EGF): Birçok hücre tipinin çoğalmasını uyarır. İnsulin benzeri büyüme faktörü I (IGF-I): PDGF ve EGF ile birlikte çalışır, yağ hücreleri ve bağ doku hücrelerinin çoğalmasını uyarırlar. 4
5 Transforming Growth Factor β Transforme edici büyüme faktörü-beta; TGF-β: Diğer büyüme faktörlerine karşı birçok hücrenin cevabını güçlendirir. Hücre tipine göre hücrelerin farklılaşmasını düzenler. Fibroblast büyüme Faktörü (FGF): Fibroblast, endotel hücreleri ve myeloblastların çoğalmasını uyarır. inir büyüme faktörleri (Nerve Growth Factor) (NGF) : Bazı duyu ve merkezi sinir sistemi nöronların hayatta kalma süresini uzatır. İnterlökin 2 : T lenfositlerinin çoğalmasını sağlar. kesiciler Petri PDGF içermeyen PDGF İÇEREN PDGF içermeyen PDGF İÇEREN 10 mm Hücreler nasıl haberleşirler? Hücreleri petri kabına ektiğimizde bölünmeye başlarlar Hücreler tek tabaka halinde bütün yüzeyi kapladıklarında hücre bölünmesi durur (yoğunluğa bağlı inhibisyon). Eğer bazı hücreler alınırsa, oluşan boşluğu doldurmak için o bölgedeki hücreler çoğalırlar Hücreler bir birleriyle haberleşirler Bunu büyüme faktörleriyle yaparlar Bu büyüme faktörleri bir hücreden salğılanır ve diğerini etkiler Normal memeli hücreleri 25 µm Kanser hücreleri normal Hücrelerdeki gibi yoğunluğa bağlı Inhibisyon göstermezler Hücre döngüsü zamanı nasıl hesaplanır? Colcemid (kolsemit) etafazda durdurur Colcemid (kolsemit) Kanser hücreleri 25 µm ikrotübüller 24. saat 5
6 Colcemid (kolsemit) evresi ne kadar sürer? G2 Kolsemit uzaklaştırılır Bir çok hücre AYNI anda fazında hareket eder Anda radyoaktif TİİN eklenir aat başı DNA ekstraktı hazırlanır ve TİİN değer ölçülür TİİN ölçümü başladığı zaman evresine geçilmiş ve bitmiştir. Hydroxyurea G2 evresi ne kadar sürer? DNA sentezi Hücreler hidroksiüre eklemeden önce her fazda bulunabilirler. evresinde olanlar orada donup kalacaklar ileriye gidemeyecekler çünkü DNA yapamazlar. Hydroxyurea (Hidroksiüre) ekle (24 saat) DNA sentezini inhibe eder ve hücreler DNA sentezi yapamayacağı için bu sefer sonunda toplanır. Hidroksiüre alınıp Kolsemit eklenir ve devamlı mikroskop altında kromozomlardaki lekeler göründüğü zamana kadar geçen süredir G2 Hücre Döngüsünün Kontrolü ve Düzenleyicileri Hücre Döngüsünün Kontrolü ve Düzenleyicileri Vücudumuzda 3x10 13 hücre bulunur Ortalama insan yaşamında hücre döngüsü olur. Bu demektir ki her saniyede ortalama 10 7 hücre döngüsü gerçekleşmekte adece şu cümleleri okurken 100 milyon civarında vücudumuzda mitoz geçirilmekte Hasarlı DNA veya kusurlu DNA replikasyonu Amaç: Evrelerin düzgün bir sırada olmasını sağlamaktır. Kromozom düzensizliği Hasarlı DNA Kontrol noktaları 1. İnterfazda hasarlı DNA nın ve replikasyonu tamamlanmamış kromozomların yavru hücrelere geçişini engeller 2. Hücre siklusunda fazlar arası koordinasyonu sağlar 3. itoz bölünmede hücrenin metafazdan anafaza geçişini ve mitozdan çıkışını kontrol eder. 4. G2 kontrol noktasında genom tam replike olana kadar bekletir. 6
7 Kontrol Noktası Kontrol Noktası Hücre büyüklüğü ve DNA hasarları olup olmadığı kontrol edilir. Eğer şartlar uygun değilse p53 siklusu durdurur. Hücrenin G0 da durması sağlanır. Hasarlı DNA nın evresine girmeden onarılabilmesine olanak sağlar. Büyüme faktörlerinin yokluğu ve kontak inhibisyonu gibi çevre şartları değişirse siklus tekrar başlayabilir. Kontrol Noktası Yanlış baz eşleşmeleri ya da DNA bölümlerinin eksik replikasyonu gibi hataları bulma ve onarma şeklide kalite kontrol eder. Kontrol Noktası Hasarlı DNA nın replike olmadan onarılması için DNA nın bütünlüğünü sürekli izler DNA replikasyonu sırasında yanlış baz eşleşmeleri ya da DNA bölümlerinin eksik replikasyonu gibi hataları bulma ve onarma şeklinde kalite kontrol görevi yapar. G2 Kontrol Noktası G2 Kontrol Noktası fazının tamamlanmadan mitozun başlamasını engeller. fazı işlemlerini uyarmak fazının Tamamlanmadan mitozun başlamasını engeller. fazında tam olarak replike olmamış DNA yı tanımak Hücre siklüsünü fazında durduracak sinyali üretmektir. 7
8 G2 Kontrol Noktası- 2 Bu sinyalin etkisiyle fazı işlemleri uyarılmaz ve itozun başlaması engellenir Genom tam replike olana kadar hücre G2 fazında bekler. DNA replikasyonu tamamlanınca G2 kontrol noktasının inhibisyonu ortadan kalkar ve hücre mitoza başlar Yavru hücrelere hasarsız ve tam replike olmuş DNA dağıtılır. Kontrol Noktası etafazdan anafaza geçişi ve hücrenin mitozdan çıkmasını sağlar. Genomun bütünlüğünü korur itotik iplikciğin kromozomun sentromer bölgesindeki kinetekora bağlanarak metafazdan anafaza geçişi ve kromozomların yavru hücrelere taşınmasını sağlar. Lisansing faktör (licensing Factor) mekanizması: G2 noktasından fazına geri dönüşü engeller Bu mekanizma faktörün mitoz süresince kromozoma bağlı kalmasını sağlar. Bu faktör DNA replikasyon süresince inaktiftir. fazı boyunca nükleus zarı parçalanıncaya kadar nükleusa yeniden giremez. Bir sonraki siklusun fazına kadar DNA replikasyonu engellenir. G2 kontrol noktası ayrıca irradyasyondan kaynaklanan DNA hasarına da duyarlıdır. ve kontrol noktaları Ataxia telangiectasia mutated Checkpoint kinase (Chk)2 AT Chk2 Hücre döngüsünün durdurulması Hasarlı yada replike olmamış DNA Algılayıcı Proteinler ATR Chk1 ataxia telangiectasia and Rad3-related protein Checkpoint kinase (Chk)1 p53 düzeyi artar DNA hasarı AT p53 de durma Chk2 emeli hücrelerinin noktasında Durması p53 proteini olarak adlandırılan bir protein aracılığı ile olmaktadır. p53 proteini Cdk (sikline bağlı kinaz) inhibitörü olan p21 in ekspresyonunu uyarır. P21 proteini bir çok Cdk/iklin kompleksini inhibe eder. DNA hasarı Cdk lar Hücre döngüsünün baskılanması p53 düzeyinde artma p53 p21 mrna p21 Proliferating Cell Nuclear Antigen PCNA DNA replikasyonunun baskılanması 8
9 Hücre Döngüsü Gelişiminin Düzenleyicileri Hücre Döngüsü Gelişiminin Düzenleyicileri Oositler hormonla tetikleninceye kadar G2 evresinde duraklatılırlar. Hormonla tetiklenince ise ayozun evresine girerler. Yoshio asui Clement arkert Olgunlaşmayı ilerleten faktör = aturation promoting factor (PF) 1971 Hormonla uyarılmış kurbağa oositlerinin sitoplazmasını başka bir hücreye aktarmışlar PF nin somatik hücrelerde de bulunduğu tespit edilmiş itoz bölünmede evresine girişi uyarır G2 den evresine geçişte düzenleyici olarak davrandığı görülmüş G2 Progesteron itoplazmanın mikroenjeksiyonu G2 Uyarı olmadan G2 evresinde dururlar Hormonla uyarı ile evresine geçerler evresine geçen hücrenin sitoplazması alınıp G2 evresinde başka bir hücreye enjekte edilir Bu hücrenin de hormon olmadan da evresine geçtiği gözlemlenir. Hücre Döngüsü Gelişiminin Düzenleyicileri Tomurcuklanan maya accharomyces cerevisia ile çalıştılar. Hücre döngüsü bozuk olan, sıcaklığa duyarlı mutantları tanımladılar (cdc) [cell division cycle]. Ana karakteristikleri hücre döngüsünün belirli noktalarında büyümelerin durmasıydı. Lee Hartwell Nobel ödülü 2001 Hücre Döngüsü Gelişiminin Düzenleyicileri chizosaccharomyces pompe ile çalıştılar. Bu mutantlardan cdc2. pompe hücre döngüsünü hem hem de G2 den e geçiste durdurur. Her iki maya türünde de HE TART noktasına geçişte hem de İTOZ a girişte gerekli olduklarını gösterdi. Paul Nurse Nobel ödülü 2001 PF in keşfi Deniz Kestanesi çalışmalarından ortaya çıktı. İKLİNLER (iklin A ( evresinde) ve ikin B ( evresine pik yapar)) İnterfaz itoz İnterfaz itoz İnterfaz itoz Zaman Tim Hunt Nobel ödülü
10 Olgunlaşmayı ilerleten faktör = aturation promoting factor (PF) in keşfi Deniz Kestanesi çalışmalarından ortaya çıktı. Döllenmeyi takiben bu embriyolar bir seri hızlı hücre bölünmesine uğrarlar. Tim Hunt isimli araştırmacı bu hücrelerde periyodik olarak biriken ve parçalanan iki protein tanımladı. Bu proteinler interfaz boyunca birikip daha sonra her itozun sonunda parçalanıyorlar. Hunt bu proteinler İKLİNLER (iklin A ve ikin B) olarak isimlendirdi. PF in Yapısı PF PF, iklin B ve Cdc2 protein kinazlardan oluşan bir dimerdir. PF regülasyonu iklin B iklin B sentezi Fosforillenme iklin B Cdc2 Cdc2 Thr 161 iklin B Cdc2 Defosforillenme Thr 14 Thr 15 Aktif PF Cdc2 Defosforillenme iklin B Cdc2 iklinb yıkımı itoz iklin Yıkımı Cdk iklin Yıkılmaya başlar G 1 Cdk Kontrol noktası PF iklin Cyclin accumulation olecular mechanisms that help regulate the cell cycle PF in Hedefleri PF iklin B PF nin hücrede gerçeklemesini sağladığı olaylar 1. Kromatin yoğunlaşması Cdc2 2. Nüklear zarfın yıkılım 3. itoz iğ iplikciğinin oluşumu KromaOn yoğunlaşması Kondensinlerin yoğunlaşması Nükleer zarrn yıkılması Laminlerin fosforillenmesi Golgi ve ER un parçalanması 30 un fosforillenmesi İğ ipliği oluşumu ikrotübül kararsızlığı 4. Golgi ve ER un küçük veziküllere ayrışması 10
11 Cdc2/Clb1, Clb2, Clb3, Clb4 emeli Hücre iklusunun Kontrolü Cdc2/CycB Cdc2/Clb5, Clb6 Cdc2/Cln1, Cln2, Cln3 TART Cdk4, 6/CycD aya ve Hayvan hücresinde iklin ve siklin bağımlı kinaz kompleksleri -phase Cyclins/Cdk -phase Cyclin/Cdk G 1 -phase Cyclins/Cdks Restriksiyon noktası Cdk2/CycA Cdk2/CycE Hücre döngüsü kontrolünde 3 önemli faktör 1- iklinler 2- iklin bağımlı kinazlar (cdk) 3- iklin bağımlı kinaz inhibitörleri iklinlerin evrelere göre ekspresyonu /-siklin -siklin -siklin iklinler 1- Hücre döngüsünün temel regülatörüdürler 2- iklinler cdk fosforilasyon ile aktive olurlar. - Evresi Cyclin/Cdk Komplekslerinin AkZvasyonu Cdk düzenleme mekanizmaları Cyclin-Kinase Inhibitor (CKI) DNA replikasyonu başlamasının hücre hazırlanıncaya kadar evresi Cyclin/Cdk komplekslerini tutar. (-phase) G 1 Cyclin/Cdk komplekslerinin artması CKI ların fosforlanmasına yol açar. -phase Cyclin/Cdk kompleksleri DNA replikasyonunun başlamasını aktive eder 11
12 Cdk İnhibitörleri D Zpi siklinlerin uyarılması Cdk İnhibitörleri İnhibitörler Cdk/iklin kompleksi Etkilenen evre Büyüme faktörleri Ras/Raf/ERK (Büyüme faktörleri) Cip/Kip ailesi (p21, p27, p57) Cdk4/siklin D Cdk6/siklin D D Opi siklin sentezi Cdk2/siklin E / Ink4 ailesi (p15, p16, p18, p19) Cdk2/siklin A Cdk4/siklin D Cdk6/siklin D Cdk4, 6/CycD Restriksiyon noktası G2 Kontrol Noktasının Denetimi Replikasyon tamamlanmış Replike olmamış veya hasarlanmış DNA Algılayıcı proteinler Chk1 Chk2 ATR AT AT Algılayıcı proteinler ATR Hücre döngüsünün Rb ve E2F ile düzenlenmesi Rb Cdk4, 6/iklinD Rb Chk2 Chk1 Cdc25C Aktif P Cdc25C inaktif iklin B iklin B iklin B Cdc2 Cdc2 Cdc2 E2F Rb E2F E2F E2F RNA P inaktif PF Aktif PF itoza ilerlerme P İnaktif PF G2 de duraklama Transkripsiyon baskılanır evresi genlerin transkripsiyonu Kaynaklar WormBook: hap:// Glossary: hap:// en/ccyc- en.htm Cancer Genome Anatomy Project: hap://cgap.nci.nih.gov/pathways/biocarta/h_cellcyclepathway Tyson s Generic Cell Cycle: hap://mpf.biol.vt.edu/research/generic_model/main/pp/index.php Cells Alive: hap:// Cell Cycle Tutorial: hap:// 12
Hücre siklusu HÜCRE BÖLÜNMESİ. Prokaryotlarda Bölünme. Hücre Bölünmesi ve Kontrolü 12/12/13 BÜYÜME. BÖLÜNME mitoz ve mayoz
12/12/13 Hücre Bölünmesi ve Kontrolü Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi GENERAYON ZAANI 12 Aralık 2013 BÜYÜE Hücre siklusu BÖLÜNE mitoz ve mayoz Doç. Dr. etin Aytekin Deniz
DetaylıHücre siklusu HÜCRE BÖLÜNMESİ. Prokaryotlarda Bölünme. Hücre Bölünmesi ve Kontrolü 5/11/14 BÜYÜME. BÖLÜNME mitoz ve mayoz
5/11/14 Hücre Bölünmesi ve Kontrolü Doç. Dr. etin Aytekin Robert Hooke Rudolf Virchow 1635-1703 1821-1902 Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı BÜYÜE Hücre siklusu BÖLÜNE mitoz
DetaylıHücre Bölünmesi ve Kontrolü
Hücre Bölünmesi ve Kontrolü Doç. Dr. Metin Aytekin www.metinaytekin.com Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı 8 Aralık 2014 Robert Hooke Rudolf Virchow 1635-1703 1821-1902 GENERASYON
DetaylıÇOK HÜCRELİ ORGANİZMALARIN GELİŞİMİ
ÇOK HÜCRELİ ORGANİZMALARIN GELİŞİMİ Seçici gen ifadesi embriyonun gelişmesini sağlayan 4 temel işlevi denetler: 1. Hücre çoğalması 2. Hücre farklılaşması 3. Hücre etkileşimleri 4. Hücre hareketi HÜCRE
DetaylıHÜCRE BÖLÜNMESİ. 1-Amitoz (Amitosis) bölünme, 2-Mitoz (Mitosis) bölünme, 3- Mayoz (Meiosis) bölünme.
HÜCRE BÖLÜNMESİ 1-Amitoz (Amitosis) bölünme, 2-Mitoz (Mitosis) bölünme, 3- Mayoz (Meiosis) bölünme. Amitoz Bölünme Önce nukleolus, sonra nukleus, daha sonra sitoplazmanın uzayıp ortadan boğulması ile ikiye
DetaylıCANLILARDA ÜREME. Üreme canlıların ortak özelliğidir. Her canlının kendine benzer canlı meydana getirebilmesi üreme ile gerçekleşir
CANLILARDA ÜREME EYLÜL 3.HAFTA MİTOZ VE EŞEYSİZ ÜREME Her canlının kendine benzer canlı meydana getirebilmesi üreme ile gerçekleşir Üreme canlıların ortak özelliğidir 3 4 Canlılar hücrelerden meydana gelir
DetaylıHÜCRENİN YAŞAM DÖNGÜSÜ
HÜCRENİN YAŞAM DÖNGÜSÜ *Hücrenin yaşam döngüsü: Hücrenin; bir bölünme sonundan, ikinci bir bölünme sonuna kadar olan zaman sürecinde; geçirdiği yaşamsal olaylara hücrenin yaşam döngüsü denir. Hücreler,
DetaylıŞekil 1. Mitoz bölünmenin profaz evresi.
KONU 9. HÜCRE BÖLÜNMESİ MİTOZ BÖLÜNME Mitoz bölünme tek hücreli canlılardan, çok hücreli canlılara ve insana kadar birçok canlı grubu tarafından gerçekleştirilebilir. Mitoz bölünme sonunda bölünen hücrelerden
DetaylıHAFTA I Genetiğe Giriş Hücre Döngüsü ve Düzenlenmesi Mitoz Mayoz Bölünme
Biyoteknoloji ve Genetik I HAFTA I Genetiğe Giriş Hücre Döngüsü ve Düzenlenmesi Mitoz Mayoz Bölünme Prof. Dr. Hilâl Özdağ Genetiğe Giriş 50 milyar hücre/insan 2 metre DNA/hücre 3.2 milyar baz/hücre 2 birey
DetaylıHÜCRE BÖLÜNMESİ VE ÜREME. Mitoz Bölünme ve Eşeysiz Üreme 1
HÜCRE BÖLÜNMESİ VE ÜREME Mitoz Bölünme ve Eşeysiz Üreme 1 Hücrenin bölünmeye başlamasından itibaren onu takip eden diğer hücre bölünmesine kadar geçen zaman aralığına hücre döngüsü denir. Hücreler belli
DetaylıCanlılarda mitoz, amitoz ve mayoz olmak üzere üç çeşit bölünme görülür.
HÜCRE BÖLÜNMELERİ Canlılarda mitoz, amitoz ve mayoz olmak üzere üç çeşit bölünme görülür. I. MİTOZ BÖLÜNME Mitoz bölünme tek hücreli canlılardan, çok hücreli canlılara ve insana kadar bir çok canlı grubu
DetaylıMayoz Bölünmenin Oluşumu
MAYOZ BÖLÜNME NEDİR? 03 Ocak 2012, 23:39 Osman BEDEL MAYOZ BÖLÜNME NEDİR? Kromozom sayılarının nesiller boyu sabit tutulması mayoz bölünme ile sağlanır. Mayoz özel bir hücre bölünmesidir. Bu bölünme ile
DetaylıÖkaryotik Kromozomlar
Telomer Ökaryotik Kromozomlar Mitoz metafazında kromozomlar mikroskop altında görülebilir Kromozomların uçlarında telomer denilen yapılar vardır, bu yapıların görevi kromozomu korumaktır Ortaya yakın bir
DetaylıS evresi: Organellerin iki katına çıkarılması devam ederken DNA sentezi olur.
HÜCRE DÖNGÜSÜ İnterfaz: Bölünmeyen bir hücre interfaz durumundadır. Bu safhada replikasyon ve bölünme için hazırlık yapılır. Çekirdek belirgindir, bir yada daha fazla çekirdekçik ayırt edilebilir. Kromozomlar
Detaylı2n n. Kromozom sayısı. Zaman
Mitoz Döllenme Mitoz MAYOZ BÖLÜNME 10. SINIF ÜNİTE, KONU, KAZANIM VE AÇIKLAMALARI 10.1.2. ve Eşeyli Üreme 10.1.2.1. u açıklar. a. un evreleri temel düzeyde işlenir. Evreler açıklanırken mikroskop, görsel
DetaylıHÜCRE SİKLUSU. Hücrenin bir bölünme sonundan diğer ikinci bölünme sonuna kadar geçen devrine hücre siklusu adı verilir.
HÜCRE SİKLUSU Hücrenin bir bölünme sonundan diğer ikinci bölünme sonuna kadar geçen devrine hücre siklusu adı verilir. Mitoz (M), G 1 (= 1. Aralık), Sentez (S) ve G 2 olmak üzere birbirini izleyen dört
DetaylıMayoz, Eşeyli Üreme. Metafaz I: Homolog kromozomlar tetratlar halinde ekvator düzlemine sıralanırlar.
Mayoz, Eşeyli Üreme Ökaryot canlıların mitoz yoluyla eşeysiz olarak çoğaldığını ve bu çoğalmada canlının kendisiyle aynı genetik bilgiye sahip yavrular meydana getirdiğini öğrendik. Eşeyli üreme sonucunda
DetaylıAyxmaz/biyoloji HÜCRE BÖLÜNMESİ
HÜCRE BÖLÜNMESİ hücrelerdeki özgü yaşamsal olaylar: 1-Madde alış- verişi 2-Anabolik ve katabolik reaksiyonlar 3-Organel oluşumu 4-Çok hücrelilerde dokusal işlevler 5-Büyüme ve farklılaşma 6-DNA ve RNA
Detaylı8.Sınıf. FEN ve TEKNOLOJİ. Mitoz Bölünme Konu Testi. Test-01. 1. Mitoz bölünme ile ilgili bilgilerden hangisi yanlıştır?
Mitoz Bölünme Konu Testi FEN ve TEKNOLOJİ 8.Sınıf Test-01 1. Mitoz bölünme ile ilgili bilgilerden hangisi yanlıştır? A) Mitoz bölünme çok hücreli canlılar için büyüme ve gelişmeyi sağlar. B) Mitoz bölünme
DetaylıÇekirdek 4 bölümden oluşur Çekirdek zarı: karyolemma Kromatin: Chromatin Çekirdekcik: Nucleolus Çekirdek sıvısı: karyolymph
NUKLEUS Bir hücrenin tüm yapılarının ve etkinliklerinin kodlandığı kromozomu Ayrıca, DNA sını dublike edecek ve 3 tip RNA yı ribozomal (rrna), haberci (mrna) ve transfer (trna)-sentezleyecek ve işleyecek
DetaylıMitoz bölünme, hücredeki kalıtım maddesinin yavru hücrelere eşit miktarda bölünmesini sağlayan karmaşık bir olaydır.
Mitoz bölünme, hücredeki kalıtım maddesinin yavru hücrelere eşit miktarda bölünmesini sağlayan karmaşık bir olaydır. Hücre mitozla bölünmeden önce DNA eşlemesi olur. Hücre mitozla bölünmeye başlamadan
Detaylı10. SINIF KONU ANLATIMI 6 MAYOZ BÖLÜNME-3
10. SINIF KONU ANLATIMI 6 MAYOZ BÖLÜNME-3 Mayoz Bölünmenin Genel Özellikleri Üreme ana hücrelerinde görülür. Üreme hücrelerinin oluşmasını sağlar. Sadece 2n kromozomlu hücrelerde görülür. 4 yeni hücre
DetaylıArtan bilgi ile birlikte hasta ve ailelerin bilinçlendirilmesi
Bugün gelinen noktada genetik Artan bilgi ile birlikte hasta ve ailelerin bilinçlendirilmesi «Genetik bilgiden hastaların ve ailelerin yararlanması için tüm sağlık çalışanları insan genetiğinin temelinde
DetaylıHücre bölünmesinin asal görevleri
HÜCRE DÖNGÜSÜ Hücre bölünmesinin asal görevleri Hücre döngüsünü ya da hücre bölünmesini incelemeden önce, hücre çoğalmasının organizmaların yaşamında ne gibi roller oynadığını gözden geçirmek gerekmektedir.
DetaylıHÜCRE BÖLÜNMESİ. 1- Amitoz Bölünme 2- Mitoz Bölünme 3- Mayoz bölünme. -G1 -Profaz -S -Metafaz -G2 -Anafaz -Telofaz
HÜCRE BÖLÜNMESİ 1- Amitoz Bölünme 2- Mitoz Bölünme 3- Mayoz bölünme A:İNTERFAZ B: MİTOZ -G1 -Profaz -S -Metafaz -G2 -Anafaz -Telofaz TERİMLER Sentromer Metafaz aşamasında kromozomlar üzerindeki boğumlanma
DetaylıHÜCRELER NASIL BÖLÜNÜR
HÜCRELER NASIL BÖLÜNÜR Hazırlayan: Yrd.Doç.Dr. Yosun MATER Prokaryotik/Bakteriyal Hücre Bölünmesi İkiye bölünme hücre bölünmesi, basit bir formudur. Prokaryotik hücre bölünmesi birbirinin aynısı iki hücre
DetaylıLYS ANAHTAR SORULAR #6. Mitoz ve Mayoz Bölünme Eşeyli ve Eşeysiz Üreme İnsanda Üreme
LYS ANAHTAR SORULAR #6 Mitoz ve Mayoz Bölünme Eşeyli ve Eşeysiz Üreme İnsanda Üreme 1) 2n = 40 kromozomlu memeli türünde, Dişinin ovaryumlarında yumurta hücresi oluşurken anafaz I evresinde gonozomların
DetaylıBAŞLAR DESTEK VE HAREKET SİSTEMİ
CANLILIK HÜCREYLE BAŞLAR DESTEK VE HAREKET SİSTEMİ Şehit Polis İsmail Özbek Orta Okulu Melisa B. ALADAĞ & Bersu PAŞA 245 256 6/C 1 HÜCRE Hücre, çok hücreli canlılardaki en küçük yaşam birimidir. Canlının
DetaylıMİTOZ ÇALIŞMA KÂĞIDI A. Aşağıdaki resimli bulmacayı çözünüz.
MİTOZ ÇALIŞMA KÂĞIDI A. Aşağıdaki resimli bulmacayı çözünüz. B. Numaralandırılmış evrelerle ilgili aşağıdaki cümlelerde ifadeyi doğru tamamlayan koyu renkli ifadeyi yuvarlak içine alınız. 2. / 5. resimde
DetaylıHücre Yapısı: Somatik ve Germ Hücrelerinin Bölünme ve Farklanmaları. Yrd.Doç.Dr.Sevda Söker
Hücre Yapısı: Somatik ve Germ Hücrelerinin Bölünme ve Farklanmaları Yrd.Doç.Dr.Sevda Söker Embriyonal yaşamın başlangıcından itibaren hücre bölünmesi başlar ve gelişmeyle ilgili her aşama hücre bölünmesiyle
DetaylıYGS YE HAZIRLIK DENEMESi #13
YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #13 1) Canlılarda özelliklerin genlerle kontrol edildiği ve her genin en az bir özellikten sorumlu olduğu bilindiğine göre, I. Diploid canlılarda her özellik için iki gen bulunması
DetaylıMitoz, Amitoz ve Mayoz
Mitoz, Amitoz ve Mayoz Dersin AMACI Hücre Bölünmelerini Kavramak Doç. Dr. Metin Aytekin www.metinaytekin.com Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı 8 Aralık 2015 Kromozom orjini
DetaylıHAYVANSAL HÜCRELER VE İŞLEVLERİ. YRD. DOÇ. DR. ASLI SADE MEMİŞOĞLU RESİM İŞ ZEMİN KAT ODA: 111
HAYVANSAL HÜCRELER VE İŞLEVLERİ YRD. DOÇ. DR. ASLI SADE MEMİŞOĞLU RESİM İŞ ZEMİN KAT ODA: 111 asli.memisoglu@deu.edu.tr KONULAR HAYVAN HÜCRESİ HAYVAN, BİTKİ, MANTAR, BAKTERİ HÜCRE FARKLARI HÜCRE ORGANELLERİ
DetaylıMitoz, Amitoz ve Mayoz
Mitoz, Amitoz ve Mayoz Doç. Dr. Metin Aytekin Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı 8 Aralık 2014 Amitoz Robert Remak 1815-1865 E. Coli de Amitoz Kromozom orjini hücrenin diğer
DetaylıHÜCRE VE HÜCRE BÖLÜNMELERİ
HÜCRE VE HÜCRE BÖLÜNMELERİ Hücre: Canlıların en küçük yapı birimidir. Hücre zarı, çekirdek ve sitoplâzma olarak üç kısımdan oluşur. 1.HÜCRE ZARI: Akıcı-mozaik zar modeline göre iki sıra yağ tabakası arasında
DetaylıYAZILIYA HAZIRLIK TEST SORULARI. 10. Sınıf
YAZILIYA HAZIRLIK TEST SORULARI 10. Sınıf 1) Hücre döngüsünün interfaz evresini yeni tamamlamış bir hücre ile bu hücrenin döngü sonunda oluşturduğu yeni hücrelerde; I. DNA miktarı II. Gen Sayısı III. Gen
DetaylıMAYOZ VE EŞEYLİ YAŞAM DÖNGÜLERİ
MAYOZ VE EŞEYLİ YAŞAM DÖNGÜLERİ Kalıtıma giriş Ebeveynler yavrularına gen adı verilen kodlanmış bilgileri verirler. Genler DNA parçalarıdır. Çoğu gen, hücreyi özgün enzimler ve diğer proteinleri sentezlemesi
DetaylıMİTOZ VE MAYOZ Dr. Selma Yılmaz Tıbbi Biyoloji
MİTOZ VE MAYOZ Dr. Selma Yılmaz Tıbbi Biyoloji 1 Referans Kitaplar: Lodish, Alberts Molecular Cell Biology Mitoz (Mitosis) ve Mayoz (Meiosis) Hücreler iki yolla bölünür ve ürerler: mitoz ve mayoz Mitoz:
DetaylıHücre çekirdeği (nucleus)
Hücre çekirdeği (nucleus) Toplam hücre hacmının 1/20-1/10'unu kapsar. Değişik hücrelerde mekanik etkilerle, yer ve şekil değiştirebilir, bu nedenle hücrelerde farklı şekillerde görülebilir. Çekirdek, hücre
DetaylıHÜCRE BÖLÜNMESİ VE ÜREME. Eşeysiz Üreme
HÜCRE BÖLÜNMESİ VE ÜREME Eşeysiz Üreme EŞEYSIZ ÜREME Tek bir ata canlıdan döllenme olmaksızın kendine benzer yavru birey meydana gelmesine eşeysiz üreme denir. Eşeysiz üremenin temelinde mitoz bölünme
DetaylıYAZILIYA HAZIRLIK SORULARI. 10. Sınıf 1 MİTOZ BÖLÜNME EŞEYSİZ ÜREME
YAZILIYA HAZIRLIK SORULARI 10. Sınıf 1 MİTOZ BÖLÜNME EŞEYSİZ ÜREME Hücre döngüsü uzun bir interfaz ve kısa bir bölünme evresinden oluşur. Hücre bölünmesi tüm canlılarda büyüme, gelişme ve onarım sağlar.
DetaylıE. Coli de Amitoz Mitoz, Amitoz ve Mayoz. Amitoz Replikasyon orjinin bir kopyasının hücrenin diğer tarafına gidene kadar devam eder.
12/13/13 E. Coli de Amitoz Mitoz, Amitoz ve Mayoz Doç. Dr. Metin Aytekin Kromozom orjini hücrenin diğer tarafına hızlı bir şekilde hareket etmeye başladığı anda kromozom replikasyonu başlar. Erciyes Üniversitesi
Detaylı8. Sınıf Fen ve Teknoloji
KONU:8. Sınıf 1. Ünite SBS Deneme Sınavı 1- Mitoz bölünme için aşağıdaki öğrencilerden hangisinin söylediği bilgi yanlıştır? Tek hücreli canlılarda üremeyi sağlar. Önce sitoplazma bölünmesi sonra çekirdek
DetaylıMayoz ve Eşeyli Üreme Biyoloji Ders Notları
A. Mayoz Bölünme Mayoz ve Eşeyli Üreme Biyoloji Ders Notları Eşeyli üremenin temelidir. Eşey ana hücrelerinden (2n), eşey hücrelerini (n) oluşturan özelleşmiş bölünme şeklidir. Mayoz I ve II olarak birbirini
DetaylıMitoz ve Eşeysiz Üreme Biyoloji Ders Notları
Mitoz ve Eşeysiz Üreme Biyoloji Ders Notları Yeni hücreler ancak mevcutlarının bölünerek oğul hücreler üretilmesiyle oluşur. Mitoz hücre bölünmesi çok hücreli canlılarda büyüme, gelişme ve yenilenmeyi
DetaylıMAYOZ BÖLÜNME ve EŞEYLİ ÜREME
MAYOZ BÖLÜNME ve EŞEYLİ ÜREME MBG 111 BİYOLOJİ I Hazırlayan: Yrd.Doç.Dr. Yosun MATER Türe ait genetik özelliklerin soylar arası aktarılmasına kalıtım adı verilir. Bu işleyişte türlerin genetik bilgisinin
DetaylıÖĞRETİM UYGULAMASI Mitoz Bölünme Konusunun Öğretimi İçin Örnek Bir Etkinlik
Elementary Education Online, 9(3), tp: 1-7, 2010. İlköğretim Online, 9(3), ou:1-7, 2010. [Online]: http://ilkogretim-online.org.tr ÖĞRETİM UYGULAMASI Mitoz Bölünme Konusunun Öğretimi İçin Örnek Bir Etkinlik
DetaylıÜNİTE 8:HÜCRE BÖLÜNMELERİ
ÜNİTE 8:HÜCRE BÖLÜNMELERİ 1951 Yılında 31 yaşında ölen Henrietta Lacks dan alınan kanserli hücreler hala laboratuar ortamından yaşamaktadırlar. Normal hücreler bir bölünme kapasitesine sahipken kanserli
DetaylıMoleküllerin çekirdek ve sitozol arasında taşınımı. Prof.Dr.Gönül Kanıgür
Moleküllerin çekirdek ve sitozol arasında taşınımı Prof.Dr.Gönül Kanıgür NUKLEUS Nukleus zarfı İç membran Perinuklear aralık Dış membran Kromatin DNA+Protein (Histon ve Histon olmayan proteinler) Nukleolus
DetaylıMitoz. - Mitozda 2 yavru hücre oluşur ve bunların genetik yapısı birbirinin ve ana hücrenin aynıdır.
Mitoz - Mitozda 2 yavru hücre oluşur ve bunların genetik yapısı birbirinin ve ana hücrenin aynıdır. - 2n --- 4n (anafaz) ------2n - İdentik kardeş kromatidler ayrılarak yavru hücrelere giderler. - Somatik
DetaylıHÜCRE SĠNYAL OLAYLARI PROF. DR. FATMA SAVRAN OĞUZ
HÜCRE SĠNYAL OLAYLARI PROF. DR. FATMA SAVRAN OĞUZ Çok hücreli organizmaların kompleks omurgalılara evrimi, hücreler birbirleriyle iletişim kuramasalardı mümkün olmazdı. Hücre-hücre Hücre-matriks etkileşimini
Detaylınükleotit "adenin nükleotit", guanin bazını içeren nükleotit "guanin nükleotit" olarak adlandırılır. 1. ÜNİTE İNSANLARDA ÜREME BÜYÜME VE GELİŞME
1. ÜNİTE İNSANLARDA ÜREME BÜYÜME VE GELİŞME KONU KAVRAMLAR KAZANIMLAR DNA ve Genetik Kod *DNA`nın yapısı *DNA`nın kendini eşlemesi *Nükleotid *Gen *Kromozom 1. Nükleotid, gen, DNA ve kromozom kavramlarını
DetaylıAMAÇ: Ökaryotik hücrelerin bölünme mekanizmasını ve kromozom morfolojilerini öğrenmek.
19.11.2014/Çarşamba Lab 6 KONU: Hücre Bölünmesi ve Kromozom Morfolojisi AMAÇ: Ökaryotik hücrelerin bölünme mekanizmasını ve kromozom morfolojilerini öğrenmek. KAZANIMLAR: Ökaryotik hücrelerin nasıl çoğaldıkları
DetaylıPROKARYOTLARDA GEN EKSPRESYONU. ve REGÜLASYONU. (Genlerin Gen Ürünlerine Dönüşümünü Kontrol Eden Süreçler)
PROKARYOTLARDA GEN EKSPRESYONU ve REGÜLASYONU (Genlerin Gen Ürünlerine Dönüşümünü Kontrol Eden Süreçler) Nihal EYVAZ (050559015) Şerife OKAY (050559025) Prof. Dr. Figen ERKOÇ Gazi Eğitim Fakültesi Gen
DetaylıHÜCRE DÖNGÜSÜ. Ünite(#12)
ünite 12 HÜCRE DÖNGÜSÜ Yrd. Doç. Dr. Berrin Zuhal ALTUNKAYNAK Hücrenin hayatında bir hücre bölünmesinden diğerine kadar geçen süre hücre siklusu (döngüsü) olarak bilinir. Gerek embriyonik gelişme, gerekse
DetaylıHORMONLAR VE ETKİ MEKANİZMALARI
HORMONLAR VE ETKİ MEKANİZMALARI Receptörler İntrasellüler hidrofobik(llipofilik)ligandlara baglananlar Nükleer hormon reseptörleri Guanylate siklaz(nitrikoksid receptor) Hücre yüzey hidrofilik ligandlara
DetaylıHANDAN TUNCEL. İstanbul Üniversitesi, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Biyofizik Anabilim Dalı
HÜCRENİN ÇOĞALMASI VE FARKLILAŞIMININ BİYOFİZİĞİ HANDAN TUNCEL İstanbul Üniversitesi, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Biyofizik Anabilim Dalı hntuncel@istanbul.edu.tr G1; presentetik, S; DNA sentez fazı G2;
DetaylıHücrede Genetik Bilgi Akışı
Hücrede Genetik Bilgi Akışı 1) Genomun korunması DNA nın tam olarak kopyalanması ve hücre bölünmesiyle yeni kuşak hücrelere aktarılması 2) Genetik bilginin çevrimi Hücre içerisinde bilginin DNA dan RNA
DetaylıYGS YE HAZIRLIK DENEMESi #5
YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #5 Miktar 1) I.Hemoglobinin yapısındaki karbon atomu sayısını tespit etmek II. Solunumda kullanılacak gazların hangi molekülle taşınacağını tespit etmek III. Kanın ph ını tespit
Detaylı7. PROKARYOTLARDA GEN İFADESİNİN DÜZENLENMESİ
7. PROKARYOTLARDA GEN İFADESİNİN DÜZENLENMESİ Başlıklar 1. Prokaryotlar gen ifadesini çevre koşullarına göre düzenler 2. E. Coli de laktoz metabolizması 3. Lac operonu negatif kontrol 4. CAP pozitif kontrol
Detaylı7. PROKARYOTLARDA GEN İFADESİNİN DÜZENLENMESİ
7. PROKARYOTLARDA GEN İFADESİNİN DÜZENLENMESİ Başlıklar 1. Prokaryotlar gen ifadesini çevre koşullarına göre düzenler 2. E. Coli de laktoz metabolizması 3. Lac operonu negatif kontrol 4. CAP pozitif kontrol
Detaylıayxmaz/biyoloji 2. DNA aşağıdaki sonuçlardan hangisi ile üretilir Kalıp DNA yukarıdaki ana DNAdan yeni DNA molekülleri hangi sonulca üretilir A B C D
1. DNA replikasyonu.. için gereklidir A) sadece mitoz B) sadece mayoz C) mitoz ve mayoz D) sadece gamet oluşumu E) sadece protein sentezi 2. DNA aşağıdaki sonuçlardan hangisi ile üretilir Kalıp DNA yukarıdaki
Detaylıİstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji AD Prof. Dr. Filiz AYDIN
İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji AD Prof. Dr. Filiz AYDIN Tüm çok hücreli organizmaların kökeninde döllenmiş bir yumurta hücresi- zigot- vardır. Embriyonal gelişimin tüm ayrıntıları zigottaki DNA
DetaylıFİZYOLOJİ BİLİMİNE GİRİŞ
FİZYOLOJİ BİLİMİNE GİRİŞ fizyoloji Hayvan fiz. İnsan fiz. Bitki fiz. Spor fizyolojisi Fizyoloji; Vücut fonksiyonlarını inceleyen ve bir canlının canlı olma özelliğini devam ettirmede rol oynayan bütün
DetaylıHÜCRE BÖLÜNMESİ HÜCRE BÖLÜNMESİ
HÜCRE BÖLÜNMESİ HÜCRE BÖLÜNMESİ Hücreler bölünme ile sayılarını arttırırlar. Bir amip yada bakteri gibi tek hücreli hayvanlarda bölünme sonucu popülasyondaki bireylerin sayısı artar. İnsan gibi çok hücreli
Detaylı1- Aşağıda verilen mayoz bölünme geçirmekte olan hücrelerin evrelerini ve her birinin kromozom sayısını yazınız. (6*1,5=9 ) 5- Mayoz bölünmede kalıtsal çeşitliliği sağlayan olaylar nelerdir? (2*4=8 ) Profaz_I
DetaylıHÜCRE BÖLÜNMELERİ. Prof. Dr. Levent ERGÜN
HÜCRE BÖLÜNMELERİ Prof. Dr. Levent ERGÜN HÜCRE BÖLÜNMELERİ İleri derecede diferensiye olmuş olan sinir ve kas hücreleri dışındaki bütün soma hücreleri, bölünüp çoğalma gücüne sahiptirler. Soma hücreleri
DetaylıArtan bilgi ile birlikte hasta ve ailelerin bilinçlendirilmesi
2 Artan bilgi ile birlikte hasta ve ailelerin bilinçlendirilmesi «Genetik bilgiden hastaların ve ailelerin yararlanması için tüm sağlık çalışanları insan genetiğinin temelinde yatan prensipleri anlamalıdır»
DetaylıSİTOPLAZMA VE ORGANELLER
SİTOPLAZMA VE ORGANELLER Sitoplazma, hücre iskeleti, organeller ve bunların içinde yer aldığı koyu kıvamlı sıvı kısımdan ( sitozol, sitoplazma) oluşur. ORGANELLER 1. Mitokondri 2. Plastitler 3. Ribozom
DetaylıKANSERDEN KORUNMA STRATEJİLERİ VE GÜNCEL YAKLAŞIMLAR
KANSERDEN KORUNMA STRATEJİLERİ VE GÜNCEL YAKLAŞIMLAR 1 İÇERİK o KANSER NEDİR? o METASTAZ NEDİR? o KANSER TEHLİKESİNİN 7 HABERCİSİ? o EN SIK GÖRÜLEN KANSER TİPLERİ? o KANSERDEN KORUNMAK NEDEN ÖNEMLİ? o
DetaylıBirkaç tanım ile başlayalım
Mitoz ve Mayoz Birkaç tanım ile başlayalım Her canlıda genetik materyal olarak ifade edilen bir madde vardır. Bazı virüsler hariç bu materyal DNA dır. DNA, gen adı verilen birçok birim içerir. Genlerin
DetaylıHücre Nükleusu, Nükleus Membranı, Nükleus Porları. Doç. Dr. Ahmet Özaydın
Hücre Nükleusu, Nükleus Membranı, Nükleus Porları Doç. Dr. Ahmet Özaydın Nükleus (çekirdek) ökaryotlar ile prokaryotları ayıran temel özelliktir. Çekirdek hem genetik bilginin deposu hem de kontrol merkezidir.
DetaylıİLKÖĞRETİM 8. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN MİTOZ BÖLÜNME KONUSUNDAKİ BİLGİLERİNİN ÇİZİM YÖNTEMİ İLE İNCELENMESİ
İLKÖĞRETİM 8. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN MİTOZ BÖLÜNME KONUSUNDAKİ BİLGİLERİNİN ÇİZİM YÖNTEMİ İLE İNCELENMESİ Gonca Harman Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Fen Bilgisi Eğitimi Anabilim Dalı, Samsun,
Detaylıİstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji ABD Prof.Dr. Filiz AYDIN
İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji ABD Prof.Dr. Filiz AYDIN G1 kromozomu S sonu G2 kromozomu Genler Sentromer Kardeş kromatid Dublike olmamış Dublike olmuş Mitoza girerken kromozomlar iki kromatid halindedir.
DetaylıSANKO ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2015-2016 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS KURULU 102: HÜCRE VE DOKU SİSTEMLERİ
05-06 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS KURULU 0: HÜCRE VE DOKU SİSTEMLERİ Ders Kurulu Başkanı: / Başkan Yardımcıları: / Histoloji Embriyoloji Yrd. Doç. Dr. Bahadır Murat Demirel / Üyeler: / Tıbbi / Dersin AKTS
DetaylıDNA nın kromozom biçiminde paketlenmesi
DNA nın kromozom biçiminde paketlenmesi DNA paketlenmesi 1. Paketlenme sorunu 2. Kromatin yapı düzeyleri (nukleosomlar, 30-nm fiber, looplar, bandlar) 3. Histon kodu aktif ve inaktif diziler içerir 4.
DetaylıGOÜ TIP FAKÜLTESİ DÖNEM I III. KURUL
III. Kurul Hücresel Metabolizma ve Moleküler Tıp III. Kurul Süresi: 6 hafta III. Kurul Başlangıç Tarihi: 23 Aralık 2009 III. Kurul Bitiş ve Sınav Tarihi: 1 2 Şubat 2010 Ders Kurulu Sorumlusu: Yrd. Doç.
DetaylıAnahtar Kelimeler: apoptozis, flavopridol, kök hücre, prostat kanseri
[PS13] Flavopridol ün CD133+/CD44+ Prostat Kanser Kök Hücrelerinde Büyüme, Hücre Döngüsü ve Apoptoz Üzerine Etkileri Burak Cem Soner 1, Hüseyin Aktuğ 2, Eda Açıkgöz 2, Fahriye Düzağaç 3, Ümmü Güven 3,
Detaylıİstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji ABD Prof.Dr. Filiz AYDIN
İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji ABD Prof.Dr. Filiz AYDIN Fertilizasyonda 46 kromozom Her bir kromozom çift kromadit-(92) Hücre bölündükten sonra her hücre de 46 kromozom bulunur Mitoz bölünme G1
DetaylıHÜCRE BÖLÜNMESİ Bunlar: Bunlar: Sitoplazma ve hücre zarındaki bu dengesiz büyümeden dolayı hücrelerde şu sorunlar oluşur.
HÜCRE BÖLÜNMESİ Bir hücre inter faz veya bölünme evresinde görülür. 1-İnter faz evresi bazı hücrelerde çok kıssa sürer. Örnek bakteri hücrelerinde 20 dakikadır. Bazı hücrelerde ise çok uzun sürer. Örnek
DetaylıSANKO ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2015-2016 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS KURULU 103: HÜCRE VE DOKU SİSTEMLERİ GELİŞİMİ
Ders Kurulu Başkanı: Prof. Dr. Aysel Güven Bağla / Histoloji ve Embriyoloji Başkan Yardımcıları: Yrd. Doç. Dr. Elif Pala / Tıbbi Biyoloji Yrd. Doç. Dr. Ş. Esra Özkaplan / Kadın Hastalıkları ve Doğum Üyeler:
DetaylıHÜCRESEL FARKLILAŞMASI
HÜCRESEL FARKLILAŞMASI Embriyo çevresi ile etkileşim halindedir ve gelişimi çevresinden gelen bilgiler yoluyla yönlendirilir. Bir embriyonik hücrenin çevresi ise embriyo içindeki çevreleyen dokudan oluşur
DetaylıOluşan farklı Cdk-siklin kompleksi de farklı hedef proteinlerin foforilasyonunu gerçekleştirerek döngünün ilerlemesine neden olmaktadır.
Prof. Dr. F.Aydın Hücre siklusunu kontrol eden özelleşmiş proteinler Hücred döngüsü siklik olarak aktif hale geçen protein kinazlar tarafından yönlendirilmektedir. Hücre döngüsünün moleküler mekanizmaları
DetaylıBiyoloji. Hücre Bölünmeleri FEN LİSESİ 1. FASİKÜL SINIF
FEN LİSESİ Biyoloji 10 SINIF 1. FASİKÜL Hücre Bölünmeleri 652 soru Kavram Yanılgıları Müfredat Dışı Konu Uyarıları Bilgi Teknolojileri Uyarlamaları Pisa Tarzı Sorular ÖSYM Çıkmış Sınav Soruları Yazılı
Detaylı5. Bitki ve hayvan hücrelerinin mitoz bölünmesinde; 6. Mitoz bölünme sonucu oluşan hücreler birbirinin genetik kopyasıdır.
BÖLÜM 04 Test Üreme / Mitoz ve Eşeysiz Üreme 1 01 1. Mitoz bölünme; I. tek hücreli canlılarda üreme, II. çok hücreli canlılarda büyüme, III. tek hücreli canlılarda büyüme, IV. çok hücreli canlılarda rejenerasyon
DetaylıGENEL ÖZELLİKLERİ: Tüm canlılarda sudan sonra en fazla bulunan moleküllerdir. Canlının kuru ağırlığının %50 si proteindir. Oldukça büyük ve kompleks
PROTEİNLER GENEL ÖZELLİKLERİ: Tüm canlılarda sudan sonra en fazla bulunan moleküllerdir. Canlının kuru ağırlığının %50 si proteindir. Oldukça büyük ve kompleks maddelerdir. Hücrede ribozom organelinde
DetaylıKANSER NEDİR? ONKOGEN VE KANSER. Hücre döngüsü. Siklin-Siklin Kinaz 1/30/2012 HÜCRE DÖNGÜSÜ. Siklin Kinaz inhibitörleri BÜYÜME FAKTÖRLERİ
KANSER NEDİR? ONKOGEN VE KANSER Prof.Dr.Dildar Konukoğlu Bir hücre veya hücre grubunun kontrol dışı büyümesi ve çoğalması ve Bu hücrelerin bulundukları yerden ayrılarak farklı lokalizasyonlarda bu faaliyetlerini
DetaylıHücrelerin bölünme halinde olmadıkları zamana interfaz devresi (mitoz arası devre veya ara devre) denir.
İnterfaz Çekirdeği Hücrelerin bölünme halinde olmadıkları zamana interfaz devresi (mitoz arası devre veya ara devre) denir. İnterfaz halindeki her hücrenin çekirdeği hücre tipine göre değişiklik gösterir.
DetaylıMERKEZ LABORATUVAR. Moleküler Biyoloji Deneylerinde Sıklıkla Kullanılan Bazı Aletlerin Tanıtımı
MERKEZ LABORATUVAR Moleküler Biyoloji Deneylerinde Sıklıkla Kullanılan Bazı Aletlerin Tanıtımı Yüksek Performans Sıvı Kromatografisi (HPLC) Karbonhidratların, organik asitlerin, vitaminlerin, amino asitlerin
DetaylıYGS YE HAZIRLIK DENEMESi #18
YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #18 1) Bakterilerin gerçekleştirdiği, I. Kimyasal enerji sayesinde besin sentezleme II. Işık enerjisini kimyasal bağ enerjisine dönüştürme III. Kimyasal bağ enerjisini ATP enerjisine
DetaylıYGS YE HAZIRLIK DENEMESi #4
YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #4 1) Bir hücrenin X maddesini difüzyonla almakta olduğu görülmüştür. Bu hücre ve içerisinde bulunduğu ortamla ilgili, I. Ortamdaki X yoğunluğu hücreden daha fazladır. II. X in
DetaylıKanser Tedavisi: Günümüz
KANSER TEDAVİSİNDE MOLEKÜLER HEDEFLER Doç. Dr. Işık G. YULUĞ Bilkent Üniversitesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü yulug@fen.bilkent.edu.tr Kanser Tedavisi: Günümüz Geleneksel sitotoksik ilaçlar ve
DetaylıMikroskobun Yapımı ve Hücrenin Keşfi Mikroskop: Robert Hooke görmüş ve bu odacıklara hücre demiştir.
Mikroskobun Yapımı ve Hücrenin Keşfi Mikroskop: Gözümüzle göremediğimiz çok küçük birimleri (canlıları, nesneleri vs ) incelememize yarayan alete mikroskop denir. Mikroskobu ilk olarak bir kumaş satıcısı
DetaylıLYS 2 ÖZ-DE-BÝR YAYINLARI BÝYOLOJÝ DENEME SINAVI. 2. Otsu bitkilerde, ÜNÝVERSÝTE HAZIRLIK
LS 2 ÜNÝVERSÝTE HAIRLIK Ö-DE-BÝR AINLARI BÝOLOJÝ DENEME SINAVI A Soru sayýsý: 0 anýtlama süresi: 5 dakika Bu testle ilgili yanýtlarýnýzý optik formdaki Biyoloji bölümüne iþaretleyiniz. Doðru yanýtlarýnýzýn
Detaylıb. Amaç: Hücre zarının yapı ve fonksiyonları ile ilgili genel bilgi öğretilmesi amaçlanmıştır.
TIBBİ BİYOLOJİ I-DERS TANIMLARI 1-Tanım: Hücre ve Komponentlerinin öğretilmesi. b. Amaç: Hücrenin yapı, işlev ve çeşitliliği ile ilgili genel bilgi öğretilmesi c. Öğrenim Hedefleri: Prokaryot ve ökaryot
DetaylıYumurta ve sperm hücreleri örnek olarak verilebilir.
MİTOZ VE EŞEYSİZ ÜREME I. Kromozomlar Kromozomlar, hücre bölünmesi sırasında kromatin ipliğin kısalıp kalınlaşması sonucu meydana gelen yapılardır. DNA ve DNA yı kaplayan protein moleküllerinden oluşmuştur.
DetaylıDNA REPLİKASYONU. Dr. Mahmut Cerkez Ergoren
DNA REPLİKASYONU Dr. Mahmut Cerkez Ergoren Arthur Kornberg 1959 Nobel Ödülü "the mechanisms in the biological synthesis of DNA DNA Replikasyonu Replikasyon genetik materyalin tamamen kendi benzeri yeni
DetaylıBiyoteknoloji ve Genetik I Hafta 13. Ökaryotlarda Gen İfadesinin Düzenlenmesi
Biyoteknoloji ve Genetik I Hafta 13 Ökaryotlarda Gen İfadesinin Düzenlenmesi Prof. Dr. Hilal Özdağ A.Ü Biyoteknoloji Enstitüsü Merkez Laboratuvarı Tel: 2225826/125 Eposta: hilalozdag@gmail.com Gen İfadesi
DetaylıT. C. İZMİR KÂTİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2014 2015 EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DÖNEM I
T. C. İZMİR KÂTİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2014 2015 EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DÖNEM I III. KURUL DERS PROGRAMI GENETİK BİLGİNİN AKIŞI - DOKUYA GİRİŞ (12 Ocak 2015-6 Mart 2015 ) Dekan Baş Koordinatör
Detaylı