b) Aritmetik İşlem Komutları

Transkript

1 b) Aritmetik İşlem Komutları Toplama ve Toplama İle İlgili Komutlar Komut. Format İşlem ADD (ADDition) elde CF ADD D, S (D)+(S) (D); ADC (Add with Carry) elde CF ADC D, S (D)+(S)+CF (D); yeni INC (INCrement by 1) INC D (D)+1 (D) AAA (Ascii Adjust for Addition) AAA (Toplama için Ascii ayar) DAA (Decimal Adjust for Addition) DAA (Toplama için desimal ayar) Bütün toplama komutları bütün durum bayraklarını etkiler. Ayar komutları sadece AL register ile çalışabilirler. Bu yüzden ayar komutlarından önceki toplama komutunun hedefi AL olmalıdır.

2 HEDEF KAYNAK (ilk iki komut için) REG REG ADD CL, BL ADC SI, DI MEM REG ADD [1234H], BP ADC [BX+4], AL REG MEM ADD BX, [SI] ADC AL, [BP+SI] REG IMMEDIATE ADD AX, 0FH ADC BL, 0FH MEM IMMEDIATE ADD BYTE PTR [200H], 0ABH HEDEF (INC komutu için) REG INC AL INC CX MEM INC BYTE PTR [SI+BX] INC WORD PTR [DI]

3 2- Çıkarma ve Çıkarma İle İlgili Komutlar Komut Format İşlem. SUB (SUBtract) SUB D, S (D)-(S) (D); ödünç CF SBB (SuBtract with Borrow) SBB D, S (D)-(S)-CF (D); yeni ödün CF DEC (DECrement by 1) DEC D (D)-1 (D) NEG (NEGate) NEG D 0 (D) (D); 1 CF AAS (Ascii Adjust for Subtruction) AAS (Çıkarma için Ascii ayar) DAS (Decimal Adjust for Subtruction) DAS (Çıkarma için desimal ayar)

4 HEDEF KAYNAK (ilk iki komut için) REG REG SUB CL, BL SBB SI, DI MEM REG SUB [1234H], BP SBB [BX+4], AL REG MEM SUB BX, [SI] SBB AL, [BP+SI] REG IMMEDIATE SUB AX, 0FH SBB BL, 0FH MEM IMMEDIATE SUB BYTE PTR [200H], 0ABH HEDEF (DEC ve NEG komutları için) REG DEC AL NEG CX MEM DEC BYTE PTR [SI+BX] NEG WORD PTR [DI] Bütün çıkarma komutları bütün durum bayraklarını etkiler.

5 3- Çarpma ve Bölme Komutları Komut Format İşlem. MUL MUL S S8*AL AX S16*AX DX AX IMUL IMULS S8*AL AX S16*AX DX AX DIV DIV S AX/S8 AL (sonuç) AH (kalan) IDIV IDIVS DX AX/S16 AX (sonuç) DX (kalan) KAYNAK (ilk dört komut için) REG MUL AL IMUL CX MEM MUL BYTE PTR [200H] IMUL WORD PTR [BX]

6 3- Çarpma ve Bölme Komutları Komut Format İşlem. AAM AAM Ascii Adjust for Multiplication AAD AAD Ascii Adjust for Division CBW CBW Convert Byte to Word CWD CWD Convert Word to Double word

7 CBW : AL de bulunan Byte ı AX e (Word e) genişletir. CWD : AX de bulunan Word ü DX AX e (Double Word e) genişletir. AL= 45 olsun. CBW çalıştıktan sonra : AX= 0045 olur.(sayı pozitiftir. Değerini değiştirmeden genişletir.) AL=8A olsun. CBW çalıştıktan sonra : AX= FF8A olur.(sayı negatiftir. Değerini değiştirmeden genişletir.)

8 AX= 6545 olsun. CWD çalıştıktan sonra : DX=0000 olur. AX= 6545 olarak kalır. AX= ABCD olsun. CWD çalıştıktan sonra : DX=FFFF olur. AX= ABCD olarak kalır.

9 LOJİK KOMUTLAR Komut Format İşlem. AND AND D, S (D) (S) (D) OR OR D, S (D) + (S) (D) XOR XOR D, S (D) (S) (D) NOT NOT D (D) (D)

10 HEDEF KAYNAK (ilk üç lojik komut için) REG REG AND AL, DL OR SI, BP MEM REG XOR [200h],AX AND [DI+4], BH REG MEM OR CX, [SI] XOR AL, [BP+SI] REG IMM. AND AX, 0Fh OR BL, 0Fh MEM IMM. XOR BYTE PTR [200H], 45h HEDEF (NOT komutu için) REG NOT AL NOT CX MEM NOT BYTE PTR [200h] NOT WORD PTR [BX]

11 KAYDIRMA VE DÖNDÜRME (SHIFT VE ROTATE) KOMUTLARI Format İşlem. SAL/SHL D, sayı Hedefteki veriyi sayı kadar kere sola kaydır, sağda boş kalan yerlere 0 yaz. Atılan bit Carry ye. SHR D, sayı SAR D, sayı Hedefteki veriyi sayı kadar kere sağa kaydır, solda boş kalan yerlere 0 yaz. Atılan bit Carry ye. Hedefteki veriyi sayı kadar kere sağa kaydır, solda boş kalan yerlere işaret bitini yaz.atılan bit Carry ye.

12 KAYDIRMA VE DÖNDÜRME (SHIFT VE ROTATE) KOMUTLARI ROR D, sayı Hedefteki veriyi sayı kadar kere sağa kaydır, solda boş kalan yerlere sağdan atılan bitleri yaz. Atılan bit Carry ye. ROL D, sayı Hedefteki veriyi sayı kadar kere sola kaydır, sağda boş kalan yerlere soldan atılan bitleri yaz. Atılan bit Carry ye. RCR D, sayı Hedefteki veriyi sayı kadar kere sağa kaydır, atılan biti Carry ye yaz. Carry dekini solda boş kalan yerlere yaz. RCL D, sayı Hedefteki veriyi sayı kadar kere sola kaydır, atılan biti Carry ye yaz. Carry dekini sağda boş kalan yerlere yaz.

13 KAYDIRMA VE DÖNDÜRME (SHIFT VE ROTATE) KOMUTLARI HEDEF sayı REG 1 SHL AX, 1 SHR CH, 1 ROR DX, 1 REG CL RCR AL, CL ROL SI, CL SAL BX, CL MEM 1 RCL BYTE PTR [200h], 1 MEM CL SHR WORD PTR [DI], CL

14 BAYRAK KONTROL KOMUTLARI (FLAG CONTROL INSTRUCTIONS) Komut Açılımı Anlamı Etkilediği bayraklar LAHF Load AH from Flags SAHF Store AH into Flags bayrakları AH ye yükler hiçbiri AH deki bilgiyi bayraklara yükler SF, ZF, AF, PF, CF CLC CLear Carry flag Carry bayrağını sıfırlar CF STC SeT Carry flag Carry bayrağını 1 yapar CF CMC CoMplement Carry flag Carry bayrağının değerini tersine çevirir CF CLI CLear Interrupt flag Interrupt bayrağını sıfırlar IF STI SeT Interrupt flag Interrupt bayrağını 1 yapar IF CLD CLear Direction flag Direction(yön biti) bayrağını sıfırlar DF STD SeT Direction flag Direction bayrağını 1 yapar DF AH = SF ZF AF PF CF sırasıyla kaydedilir. Bayrak kontrol komutlarının hiçbirinin parametresi yoktur.

15 Soru: Bayrakların mevcut değerlerini Data segmentte 0230h adresinde saklayacak ve 0240h adresindeki bilgiyi bayraklara yükleyecek olan program parçasını yazınız.

16 KARŞILAŞTIRMA KOMUTU (COMPARE INSTRUCTION) Komut Format İşlem Etkilediği bayraklar CMP CMP D,S (D) - (S) sonuca göre bayrakları etkiler OF, SF, ZF, AF, PF, CF Karşılaştırma için yapılan çıkarma işleminin sonucu hiçbir yere kaydedilmez. Sadece bulunan sonuca göre bayrakları değiştirir.

17 HEDEF KAYNAK REG REG CMP AL, DL CMP SI, BP MEM REG CMP [200h], AX CMP [DI+4],BH REG MEM CMP CX, [SI] CMP AL, [BP+SI] REG IMMEDIATE CMP AX, 1234h CMP BL, 25h MEM IMMEDIATE CMP BYTE PTR [200h], 45h

18 CF ve AF işaretsiz karşılaştırma sonucunu verir. SF işaretli karşılaştırma sonucunu verir. Hedef ve Kaynak eşitse ZF=1 olur. Sonuç değeri içindeki 1 ler çift sayıda ise PF=1 olur. İşlem sonucu pozitif çıkması gerekirken negatifse veya negatif çıkması gerekirken pozitifse OF=1 olur.

19 Örnek: MOV AX,1234H MOV BX,0ABCDH CMP AX,BX Sonuçta bayrakların durumu şöyle olacaktır: OF=0, SF=0, ZF=0, AF=1, PF=X, CF=1

20 İki pozitif ya da iki negatif sayının karşılaştırılması sonucunda hiçbir zaman OF=1 olamaz. Biri negatif diğeri pozitif olan sayıların karşılaştırılması sonucunda OF=1 olabilir. Bu durumda SF nin yanlış değer vermemesi için işlemci tarafından tersi alınır ve olması gereken sonuç kaydedilir. Yani OF=1 olması sorun oluşturmaz.

21 ATLAMA KOMUTLARI(JUMP INSTRUCTIONS) a) Koşulsuz Atlama Komutu Komut Format İşlem Etkilediği bayraklar JMP JMP operand Operand tarafından belirlenen yeni adrese atlar Hiçbiri Operand Short-label Near-label JMP sonuc (gidilecek yer 8 bitle tarif edilebilecek mesafedeyse) JMP ortalama (gidilecek yer 16 bitle tarif edilebilecek mesafedeyse) Mem-ptr16 JMP [BX] JMP [200h] JMP [SI+23h] Reg-ptr16 JMP BX JMP SI Far-label Mem-ptr32 JMP uzak JMP DWORD PTR [DI]

22 Yukarıda yer alan ilk dört operand için, komutun çalışması sırasında yalnızca IP register ın değişmesi yeterlidir. Bunlar segment içi atlama olarak adlandırılırlar. Çünkü programın devam edeceği yeni adres zaten o an mevcut olan kod segmenti ndedir. Sonraki iki operand türünün kullanılması durumu ise segment dışı atlama olarak adlandırılır. Programın devamının yer aldığı yeni adres o anki kod segmenti nin içinde değildir. Bu yüzden IP register a hangi değer verilirse verilsin yeni adrese ulaşmasına yetmez. Hem IP hem de CS register değişmelidir.

23 Koşullu Atlama Komutları Komut Açılımı. JA/JNBE Jump if Above/Jump if Not Below or Equal JAE/JNB Jump if Above or Equal /Jump if Not Below JB/JNAE Jump if Below /Jump if Not Above or Equal JBE/JNA Jump if Below or Equal /Jump if Not Above JC Jump if Carry JNC Jump if Not Carry JE/JZ Jump if Equal/ Jump if Zero JNE/JNZ Jump if Not Equal/ Jump if Not Zero JCXZ Jump if CX is Zero JG/JNLE Jump if Greater /Jump if Not Less or Equal JGE/JNL Jump if Greater or Equal /Jump if Not Less JLE/JNG Jump if Less or Equal /Jump if Not Greater JP Jump if Parity JS Jump if Sign JO Jump if Overflow

24 MOV AX, 6 MOV BX, 2 CMP AX, BX JB DIFF2 DIFF1: MOV DX, AX SUB DX, BX JMP BITTI DIFF2: MOV DX, BX SUB DX, AX BITTI: NOP ÖRNEK: Bu program parçası çalıştıktan sonra DX de hangi bilgi olur?

25 DÖNGÜLER VE İLGİLİ KOMUTLAR Komut Format LOOP LOOP short-label LOOPE/LOOPZ LOOPE/LOOPZ short-label İşlem CX=CX-1; CX 0 olduğu sürece dön CX=CX-1; CX 0 ve ZF= 1 olduğu sürece dön LOOPNE/LOOPNZ LOOPNE/LOOPNZ short-label CX=CX-1; CX 0 ve ZF= 0 olduğu sürece dön LOOP mavi LOOPE etiket LOOPNE 2300h (IP=2300 olur.) Döngü komutları yeni adrese gidilebilmesi için sadece IP register ı değiştirirler.

26 ALTPROGRAMLAR VE İLGİLİ KOMUTLAR (SUBROUTINES) Komut Anlamı Format Etkilenen Bayraklar CALL Altprogramı CALL operand hiçbiri çağır RET Altprogramdan RET hiçbiri geri dön

27 Operand Near-proc CALL ortalama Mem-ptr16 CALL [BX] CALL [200h] CALL [SI+23h] Reg-ptr16 CALL BX CALL SI Far-proc CALL uzak Mem-ptr32 CALL DWORD PTR [DI] CALL DWORD PTR [4050h]

28 PUSH ve POP KOMUTLARI Komut Anlamı Format İşlem PUSH iki byte ı PUSH S (S) [(SP)] yığına at POP yığından POP D [(SP)] (D) iki byte çek hedef veya kaynak Register PUSH AX PUSH SI POP BX Seg-Reg (CS hariç) POP DS POP ES PUSH SS Memory PUSH [200h] PUSH [SI] POP [BX+DI-5]

29 Komut Anlamı İşlem PUSHF Bayrakları yığına at (bayraklar) [(SP)] POPF Yığından iki byte ı al [(SP)] (bayraklar) bayraklara kaydet

30 MOV CX, 100h MOV DS, CX MOV BX, 900h MOV SI, 100h MOV DI, 300h Again: ADD BX, MOV AX, [BX] CMP AX, 0h JGE Atla MOV [DI], AX INC DI INC DI JMP Nxt Atla: MOV [SI], AX INC SI INC SI Nxt: LOOP Again

31 YINE: WW: MOV AX, 3000H a) Programın ne iş yaptığını açıklayınız. MOV DS, AX MOV SI, 100H b) Programda CMP DL, BL yerine CMP BL, DL MOV DI, 200H azılmış olsaydı programın yaptığı iş açısından ne MOV CX, 20H değişirdi? Açıklayınız. MOV BL, 50H MOV DL, [SI] CMP DL, BL c) Programda JBE yerine JB komutu JA WW kullanılmış olsaydı CMP DL, 03H programın yaptığı iş açısından JBE WW ne değişirdi? Açıklayınız. MOV AL, [SI] MUL DL d) Programın sonuna JCXZ YİNE komutu eklenseydi MOV [DI], AX programın yaptığı iş açısından ADD DI, 02H ne değişirdi? Açıklayınız. INC SI LOOP YINE

32 DİZİLER VE İLGİLİ KOMUTLAR(STRING INSTRUCTIONS) Komut İşlem. MOVSB [DS(0)+SI] [ES(0)+DI] SI = SI ± 1 DI = DI ± 1 MOVSW [DS(0)+SI] [ES(0)+DI] [DS(0)+SI+1] [ES(0)+DI+1] SI = SI ± 2 DI = DI ± 2 CMPSB [DS(0)+SI] - [ES(0)+DI] SI = SI ± 1 DI = DI ± 1 CMPSW [DS(0)+SI] - [ES(0)+DI] [DS(0)+SI+1] - [ES(0)+DI+1] SI = SI ± 2 DI = DI ± 2

33 DİZİLER VE İLGİLİ KOMUTLAR(STRING INSTRUCTIONS) Komut İşlem. SCASB AL - [ES(0)+DI] DI = DI ± 1 SCASW AX - [ES(0)+DI] DI = DI ± 2 LODSB [DS(0)+SI] AL SI = SI ± 1 LODSW [DS(0)+SI] AX SI = SI ± 2 STOSB AL [ES(0)+DI] DI = DI ± 1 STOSW AX [ES(0)+DI] DI = DI ± 2

34 CMPS ve SCAS komutları işlem sonucunu herhangi bir yere yazmazlar. Yalnızca sonuca göre bayrakları etkilerler.

35 Ön ek Birlikte kullanıldığı komutlar Anlamı REP MOVS CX 0 ise STOS CX = CX 1 yapar ve tekrar eder REPE/REPZ CMPS CX 0 ise ve SCAS ZF = 1 ise CX = CX 1 yapar ve tekrar eder REPNE/REPNZ CMPS SCAS CX 0 ise ve ZF = 0 ise CX = CX 1 yapar ve tekrar eder

36 ÖRNEK PROGRAM PARÇASI 4. CLD MOV AX, 4500h MOV DS, AX MOV AX, 8500h MOV ES, AX MOV CX, 20h MOV SI, 300h MOV DI, 300h REP MOVSB

37 Giriş/Çıkış Komutları 1. Dolaysız Giriş/Çıkış IN AL, 78H IN AX, 235 MOV AL, 22 MOV AX, 1234 OUT 95, AL OUT 255, AX Dolaysız giriş/çıkış işlemi için doğrudan port numarası verilerek işlem yapılır. Fakat bunun için port numarası 8 bit olmalıdır. Daha büyük numaralı portlar için dolaylı yöntem kullanılmalıdır.

38 2. Dolaylı Giriş/Çıkış MOV DX,78h MOV DX,235 IN AL, DX IN AX, DX MOV AL, 50 MOV AX, 1234 MOV DX,95h MOV DX,255 OUT DX, AL OUT DX, AX Dolaylı giriş/çıkış için gerekli port numarası önce DX register a kaydedilmelidir.

39

40