Yol sınıfları ve gerekli aydınlatma kalite büyüklükleri

Transkript

1 Proje Lamba teknik şartnameleri Armatür teknik şartnameleri Yol sınıfları ve gerekli aydınlatma kalite büyüklükleri Bilgisayar tasarım programı Lamba Teknik Şartnamesi Ülkemizde şehir içi yol aydınlatmalarında kullanılan lambalar Mayıs 2006 ya kadar Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş. Malzeme Yönetimi Dairesi Başkanlığı nın TEDAŞ- MYD / nolu Ekim 1994 tarihli Yüksek Basınçlı Civa Buharlı Lambalar ve Yüksek Basınçlı Sodyum Buharlı Lambalar isimli Teknik Şartnamesinde tanımlanmakta idi. 125W, 250W, 400W yüksek basınçlı civa buharlı, 110, 220 ve 350W özel tip ateşleyicisiz yüksek basınçlı sodyum buharlı 150W, 250W ve 400W ateşleyicili flüoresan kaplı elipsoidal yüksek basınçlı sodyum buharlı lambalar

2 Lamba Teknik Şartnamesi Halen kullanımda olan yol aydınlatması lambalarının karakteristik özellikleri Lamba cinsi Yüksek basınçlı civa buharlı Ateşleyicisiz yüksek basınçlı sodyum buharlı Flüoresan kaplı elipsoidal yüksek basınçlı sodyum buharlı (dıştan ateşleyicili) Lamba gücü (W) * Etkinlik faktörü balast kaybı dikkate alınarak hesaplanmıştır. ** Işık akısının %30 değer kaybettiği ana kadar geçen süre. Işık akısı (lm) Etkinlik fak. (lm/w)* Ekonomik ömür (saat)** Lamba Teknik Şartnamesi Şartnamede tanımlanan lambaların karakteristik özellikleri Lamba tipi Şeffaf tüp şeklindeki yüksek basınçlı sodyum buharlı Lamba gücü (W) Işık akısı (lm) Etkinlik faktörü (lm/w)* Ekonomik ömür (saat)** Yüksek basınçlı civa buharlı Ateşleyicisiz yüksek basınçlı sodyum buharlı Şeffaf tüp şeklindeki yüksek basınçlı sodyum buharlı

3 Lamba Teknik Şartnamesi e (lm/w) YBCBL YBSBL_Az YBSBL_Fl YBSBL_Şt Lamba tipi Lamba tipine göre Etkinlik Faktörü değişimi ekonomik ömür (saat) YBCBL YBSBL_Az YBSBL_Fl YBSBL_Şt Lamba tipi Lamba tipine göre Ekonomik Ömür değişimi Lamba Teknik Şartnamesi TEDAŞ MYD/94-001A nolu Yüksek Basınçlı Sodyum Buharlı Lambalar Teknik Şartnamesi nin 1 Eylül 2006 dan sonra kullanılması zorunlu olacaktır.

4 Armatür Teknik Şartnamesi Eski Armatür Teknik Şartnamesi: TEDAŞ-MYD/ Harici Aydınlatma Armatürleri Armatür veriminin en az %75 olması, Armatüre ait fotometrik eğri ve çizelgelerin üreticiler tarafından verilmesi gerektiği, Armatürün toza ve suya karşı koruma sınıfı lamba bölümü için en az IP53, kuyruk bölümü için ise en az IP23 olacaktır denilmektedir. Armatür Teknik Şartnamesi Yeni Armatür Teknik Şartnamesi: TEDAŞ-MYD/ A Yol aydınlatma armatürleri teknik şartnamesi Armatürün (C;γ) koordinat sistemindeki toplam 2664 adet ışık şiddeti değerleri, cd/1000 lm cinsinden tablo halinde verilecektir.

5 Armatüre ait ışık şiddeti değerleri tablosu

6 Armatür Teknik Şartnamesi Yeni Armatür Teknik Şartnamesi: TEDAŞ-MYD/ A Yol aydınlatma armatürleri teknik şartnamesi C0-180, C ve maksimum ışık şiddetinin bulunduğu en az üç düzlemdeki ışık dağılım eğrileri de istenmektedir. Işık kirliliğini azaltmak, kamaşmayı sınırlandırmak, armatür verimini artırarak ekonomik tesisatlar gerçekleştirmek isteği ile optimum çözümün bulunabilmesi amacıyla yarı ekranlı armatürlerin kullanılması kararlaştırılmıştır. Kamaşma kontrolu açısından; I 80, I 90 ışık şiddeti değerleri ve maksimum ışık şiddetinin (I maks ) oluştuğu γ maks. açısının değeri de verilecektir. Armatürlerin, optik bölümünün en az IP 65, teçhizat bölümünün ise en az IP 43 koruma sınıflı olması koşulu getirilmiştir. Kamaşma derecesine göre g armatürlerin rlerin sınıflands flandırılması Armatürün ışık dağılım eğrisinin yaygın ve yoğun şiddetli olması yol parıltısını artırırken, kamaşma tehlikesine neden olmaktadır. Kamaşmanın kontrol altına alınması ve aynı zamanda etkin bir aydınlatma yaratılabilmesi armatürlerin ışık dağılım eğrilerine kumanda edilmesi ile mümkün olabilmektedir. Armatürler CIE (Uluslar arası Aydınlatma Komisyonu) e göre kamaşma derecesi bakımından, armatürden geçen ve yol eksenine paralel olan düşey düzlemdeki (C=0 ) ışık dağılım eğrilerinin şekline göre Tablodaki gibi ekranlı, yarı ekranlı ve ekransız olmak üzere üç sınıfa ayrılmaktadır. Tablodaki ışık şiddeti değerleri 1000 lm e göre verilmektedir. Tablo CIE e göre armatürlerin sınıflandırılması Armatür Tipi I 80 I 90 Ekranlı 30 cd 10 cd I max ındoğrultusu (γ açısı) 0-65 Yarı Ekranlı 100 cd 50 cd 0-75 Ekransız *1000cd * Işık şiddeti en fazla 1000cd olabilir.

7 Armatür Teknik Şartnamesi TEDAŞ-MYD/ A nolu Yol aydınlatma armatürleri teknik şartnamesi de 5 Mayıs 2006 tarihinde yürürlüğe girmiş ve 1 Eylül 2006 tarihinden itibaren de kullanımı zorunlu hale getirilmiştir. Yol Aydınlatması Tesisatlarının Tasarımı Türkiye deki şehir içi yol aydınlatmaları şu ana kadar 1989 yılında hazırlanan Türkiye Yolları Aydınlatması İçin Tip Projeler adlı yayına göre yapılmaktadır. Bu yayında parıltı yöntemi kullanılıp, Uluslararası Aydınlatma Komisyonu (CIE) nun 1977 tarihli 12-2 nolu Trafik Yollarının Aydınlatılması için Öneriler adlı yayını esas alınmaktadır.

8 Yol Aydınlatması Tesisatlarının Tasarımı Parametreler: Yol tipi (5) Şerit sayısı Yol genişliği Yol Düzeneği Armatür tipi (3) 378 kombinasyon hesaplanmış Tip A Tip B1 Tip B2 Yol Aydınlatması Tesisatlarının Tasarımı Uluslararası Aydınlatma Komisyonu yol aydınlatmalarını CIE nolu yayınında trafik kontrolu, yolun karmaşıklığı ve kullanıcı tiplerine göre sınıflandırmaktadır. CR nolu Avrupa Birliği standardında ise bu sınıflandırmalar yoldan geçen araç sayısı, kavşak, yonca gibi yol ayrım sıklıkları, suç oranları, park etmiş araçlar gibi parametreler dikkate alınarak daha detaylı bir şekilde yapılmıştır. TEDAŞ ile birlikte yürütülen çalışma kapsamında her iki uluslararası yayın da dikkatle incelenmiş, geniş bir coğrafyaya sahip ülkemizdeki erişilebilir veriler de dikkate alınarak yol tanımları ve bunlara karşı düşen aydınlatma sınıfları belirlenmiştir.

9 Türkiye şehir içi yol ve aydınlatma sınıfları Yol tanımı Şehir bağlantı ve çevre yolları (tek veya iki yönlü, kavşaklar ve bağlantı noktaları ile şehir geçişleri dahil) -Hız 90 km/h ; -Hız < 90 km/h ; Şehiriçi ana güzergahlar (bulvarlar ve caddeler ; ring yolları ; dağıtıcı yollar) - 50 km/h Hız < 90 km/h ; 3 km den kısa aralıklarla kavşak, yonca ayrımı var ; - 50 km/h Hız < 90 km/h ; 3 km den kısa aralıklarla kavşak, yonca ayrımı yok; -Hız < 50 km/h; Şehiriçi yollar (yerleşim alanlarına giriş çıkışın yapıldığı ana yollar ve bağlantı yolları) -Hız 50 km/h ; 3 km den kısa aralıklarla kavşak, yonca ayrımı var ; -Hız 50 km/h ; 3 km den kısa aralıklarla kavşak, yonca ayrımı yok ; -Hız < 50 km/h ; 3 km den kısa aralıklarla kavşak, yonca ayrımı var ; -Hız < 50 km/h ; 3 km den kısa aralıklarla kavşak, yonca ayrımı yok ; Yerleşim (ikametgah) bölgelerindeki yollar -30 Hız < 50 km/h ; suç oranı yüksek; -30 Hız < 50 km/h ; suç oranı normal; -Hız < 30 km/h ; suç oranı yüksek; -Hız < 30 km/h; suç oranı normal; Ayd. sınıfı M1 M2 M1 M2 M3 M3 M4 M4 M5 M4 M5 M5 M6 Aydınlatma kriterleri Her aydınlatma sınıfının sağlaması gereken aydınlatma kriterleri Aydınlatma sınıfı L ort (cd/m 2 ) U o U l TI (%) SR M M M M M M

10 Bilgisayar programı + + EN 13201