BİTKİ MATERYALİ II: ANGIOSPERMAE

Transkript

1 BİTKİ MATERYALİ II: ANGIOSPERMAE Prof.Dr. Yahya AYAŞLIGİL Yrd.Doç.Dr. Doğanay YENER İstanbul Üniversitesi, Orman Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü Bitki Materyali ve Yetiştirme Tekniği Anabilim Dalı

2 Malus floribunda Süs Elması Familyası: Rosaceae Habitusu: 6-8 m boy, geniş bir tepe yapar. Bol sürgün veren bir ağaçtır. Yaprak Özellikleri: Yaz yeşili yaprakları 4-8 cm uzunluğunda, oval, açık yeşil renklidir. Tomurcuk Özellikleri: Tomurcukları koyu kırmızı renktedir. Çiçek Özellikleri: Mayısta açan çiçekleri bütün sürgünleri doldurur. 3 cm çapındaki çiçeklerinin dışı pembe, iç kısmı beyaz renklidir. Meyve Özellikleri: Meyveleri nohut büyüklüğünde, sarı, sarıkırmızı renklidir.

3 Malus floribunda

4 Malus floribunda

5 Malus sylvestris Yabani Elma, Acı Elma, Ekşi Elma Familyası: Rosaceae Habitusu: 15 m ye kadar boylanabilen, genelde kısa boylu bir ağaçtır. Yaprak Özellikleri: Almaçlı dizilişli, yumurtamsı yapraklarının boyu 3-5 cmdir. Yapraklar kışın dökülür. Yaprakların üst yüzü düz, parlak yeşil, alt yüzü ise solgun yeşil ve ince tüylüdür. Yaprak kenarları dişli veya hem loplu hem dişlidir. Yaprak ucu ufak bir çıkıntı ile biter. Çiçek Özellikleri: çiçekleri beyaz ile pembe arası bir renk olup, Mayıs başında yapraklarla birlikte açar. 3-6lı salkımlardan oluşan gruplar halinde, yeni yaprakların ucunda yer alır. Meyve Özellikleri: Yeşil-sarı renkli, 4-5 cm çapındaki meyveleri Eylül-Ekim aylarında olgunlaşır. Meyvesi ekşidir. Meyvenin ortasındaki kayış gibi sert koçanın içinde çok sayıda tohum bulunur.

6 Malus sylvestris

7 Malus sylvestris

8 Prunus subhirtella Kar Kirazı Familyası: Rosaceaea Habitusu: 7-12 m boylarında sık büyüme yapan ağaçtır. Sürgün Özellikleri: Sürgünler dalların uçlarında toplanmıştır ve aşağı doğru sarkar. Çiçek Özellikleri: Nisan da çok erken açan çiçeklerin 2-5 i bir arada ve beyaz renktedir. Yapraklanmadan önce çiçek açması ve çok sayıda olması sebebiyle oldukça tercih edilir.

9 Prunus subhirtella

10 Prunus subhirtella

11 Prunus subhirtella Pendula

12 Prunus serrulata Kanzan Japon Çiçek Kirazı, Kanzan Kirazı Familyası: Rosaceae Habitusu: 7 metre ile uygun koşullarda 15 metreye kadar boy yapabilen ağaçtır. Dümdüz, aşağı şelale gibi sarkan veya yayılarak büyüyebilen 3 tür gelişim yapısına sahiptir. Yaprak Özellikleri: Yaprakları önceleri bakır kırmızısı veya kırmızımtırak kahverengi, olgunlaşınca üstü kırmızımsı, altı mavi yeşil renklidir. Çiçek Özellikleri: Nisan sonu ile Mayıs başında açan katmerli çiçekleri pembe renkli olup 3-4 cm. boyunda şemsiye tipi yapı oluşturur. Çiçekleri kokusuzdur. Bir çiçekte 30 taç yaprak bulunabilir.

13 Prunus serrulata Kanzan

14 Prunus serrulata Kanzan

15 Pyrus calleryana Süs Armudu, Çin Süs Armudu Familyası: Rosaceae Habitusu: Genellikle oldukça dik ve konik, dallar dar açılı, metreye kadar boylanır. Yaprak Özellikleri: Almaşlı, basit, kalp şeklinde, yaprak kenarı ince dişli, uzunluğu 5-8 cm, yaprak üstü parlak yeşil, altı soluk yeşil renkli Tomurcuk Özellikleri: Parlak kahverengiden kırmızımsı kahverengine kadar değişen renkte terminal tomurcukları (uzun 0,6-1,2 cm uzunluğunda) büyük oval ve açık kahverengi tüylerle kaplı. Sürgün Özellikleri: Armutlarda dallar odun ve meyve dalları olarak ayrılır. Çiçek Özellikleri: Genellikle çok yoğun; gösterişli beyaz çiçekler, her 1-2 cm çapında çiçeklerden oluşan 5-9 cm lik çiçek kümeleri, yapraklanmadan ya da yapraklanma ile birlikte çiçeklenme. Meyve Özellikleri: Yalancı bir meyve yapısı, küçük (1/2 inç çapında), yuvarlak, kahverengi, yumuşak çekirdekli, çok acı. Pyrus calleryana Chanticleer bahçemizdeki takson

16 Pyrus calleryana

17 Pyrus calleryana 'Bradford' Pyrus calleryana 'Chanticleer'

18 Akebia quinata Çikolata Sarmaşığı Familyası: Lardizabalaceae Habitusu: Sarılıcı, tırmanıcı bir bitkidir. Yaprak Özellikleri: Yapraklar almaçlı dizilişli, bileşik palmat yapraklı, 5 yaprakçıklıdır (bazen 3-4). Yaprakçıkları ters yumurtamsı veya eliptik, dikdörtgensi- ters yumurtamsı, 3,5-7,5 cm uzunluğunda, tepe kısmı girintili, taban kısmı yuvarlak veya geniş kamamsı, üst yüzü mavimsi yeşil renkte, alt yüzü yeşilimsi mavidir. Yaprak sapı 1,5 cm uzunluğundadır. Sürgün Özellikleri: Sürgünleri ince, yuvarlak, önce yeşil sonra kahverengi, çıplak, yoğun lentisellidir. Çiçek Özellikleri: Çiçeğinin pistilleri çikolata-mor renginde olup, 2-5 i bir arada bulunur, stamenli, açık gül moru renginde ve aynı sarkık eksensel salkımlarda yer alır. 3 adet etli ve iç bükey çanak yaprakları vardır. Çiçekleri yaprakları ile beraber Mart ve Nisan başında ortaya çıkar ve yine yapraklarla aynı zamanda dökülür. Meyve Özellikleri: Meyvesi etli, 6-10 cm uzunluğunda, mor renkli ve üzeri yapışkanımsı bir tabaka ile kaplıdır. İçerisinde çok sayıda siyahımsı tohum bulunur. Tohumlar Eylül-Ekim de dağılır.

19 Akebia quinata

20 Akebia quinata

21 Kerria japonica-kanarya Gülü Familyası: Rosaceae Yaprak Özellikleri: Yaprakları almaçlı dizilişli, basit, yumurtamsı-mızrağımsı, 4-10 cm uzunluğunda ve yarısı genişliğinde, yaprak ucu aniden daralmış, taban kısmı ise kama şeklindedir. Yaprak kenarı çift sıralı dişli, yaprak üst yüzü çıplak ve parlak yeşil renkte, alt yüzü daha açık renk ve damarların üzeri kısmen tüylü; yaprak sapı 0,6-1 cm uzunluğundadır. Tomurcuk Özellikleri: Tomurcuklar yeşilimsi kahverengi, genellikle 5 pullu ve çıplaktır. Sürgün Özellikleri: Sürgünler ince yapılı, kış boyunca yeşil renkte, zig zag yapar ve çıplaktır. Çiçek Özellikleri: Çiçekleri parlak sarı renkli, 5 taç yapraktan oluşur, 3-4,5 cm büyüklüğünde, Nisan-Mayıs aylarında çiçeklenir. Meyve Özellikleri: Meyvesi aken tipinde olup, nadir görülür ve gösterişli değildir.

22 Kerria japonica

23 Kerria japonica Pleniflora

24 Kerria japonica Pleniflora

25 Vinca major- Büyük Yapraklı Cezayir Menekşesi Familyası: Apocynaceae Habitusu: Herdemyeşil, yayılıcı, tırmanıcı formlu Yaprak Özellikleri: Karşılıklı yaprak dizilişi, oval biçimli, 3-8 cm uzunluğunda, koyu yeşil renkli, Sürgün Özellikleri: Kolayca köklenen sürgünler Çiçek Özellikleri: Mor, eflatun ve beyaz renkte, 5 parçalı çiçek yaprakları, ince çiçek sapı üzerinde 2,5 5 cm çapında geniş huni (boru) biçimli,

26 Vinca major

27 Vinca major

28 Cotoneaster horizontalis- Yayılıcı Dağ Muşmulası Familyası: Rosaceae Habitusu: cm boylarında, 1,5-2,5 m yayılışında çalıdır. Yatay yayılışlı, kısa boylu, yoğun yapıdadır. Yaprak Özellikleri: Yaprakları almaçlı dizilişli, basit, neredeyse küre şeklinde, geniş-eliptik, 0,5-1,25 cm uzunluğunda, uzunluğunun 1,9 u genişlikte, uç kısmı sivri, üst yüzü parlak koyu yeşil ve çıplak, alt yüzü sert tüylü, yaprak sapı 0,2 cm uzunluğunda, sert tüylü. Yaprak yüzeyi düzdür. Sürgün Özellikleri: Balık kılçığı gibi dallanma şekli gösterir. Çiçek Özellikleri: Çiçekleri pembe, 0,6 cm çapında, küçük, Mayıs ortalarında ve sonlarında ortaya çıkar, Hazirana kadar kalır, tek tek veya ikisi bir arada bulunur, kısmen sapsız. Çiçekleri küçük ancak çok sayıda bir arada bulunduğunda etkilidir. Meyve Özellikleri: Meyvesi küçük elma tipi meyve, parlak kırmızı renkte, 0,5-0,6 cm çapında, Ağustos sonlarından, Ekime kadar etkilidir.

29 Cotoneaster horizontalis

30 Cotoneaster horizontalis Cotoneaster horizontalis 'Robusta'

31 Cotoneaster salicifolius Söğüt yapraklı dağ muşmulası Familyası: Rosaceae Habitusu: 3-4,5 m boylarında ve çok geniş bir yapıda değil. Yaprak Özellikleri: Yaprakları almaçlı dizilişli, basit, herdem yeşil, oval-dikdörtgen, yumurta şeklinde-mızrağımsı, 4-9 cm uzunluğunda, 0,8-2 cm genişliğinde, üst yüzü parlak koyu yeşil, buruşuk ve çıplak, alt yüzü gri yoğun tüylü, 5-12 adet damar çiftleri var, bu türün yaprakları kışın morumsu renge bürünür. Çiçek Özellikleri: Çiçekleri küçük, beyaz, 5 cm çapında, çok tüylü, basık salkımlarda, Mayıs-Haziran da acar, çiçekleri genellikle kötü kokulu. Meyve Özellikleri: Meyvesi parlak kırmızı, 0,5-0,6 cm genişliğinde, küremsi, 2-3 fındıkçıklı, genellikle kışa kadar üzerinde kalır, kurullar halinde ve çok sayıda bulunur.

32 Cotoneaster salicifolius

33 Cotoneaster salicifolius

34 Cotoneaster franchetii- Tibet Dağ Muşmulası Familyası: Rosaceae Habitusu: Yarı herdem yeşil yaklaşık 1-2 m boylanır. Yaprak Özellikleri: Yaprakları eliptik - oval, sivri uçlu ve yaklaşık 2-3 cm büyüklüğündedir. Yaprakların üstü önce sık tüylüdür fakat sonra dökülür ve sadece alttaki tüyler kalır. (Yaprak alt yüzü keçe gibi tüylü.) Tüyler grimsi, sarımsı ve beyaz renktedir. Sürgün Özellikleri: Sürgünleri sık tüylü Çiçek Özellikleri: Çiçekleri ise genellikle 8-10 tanesi bir arada ve küçük pembe renktedir. Meyve Özellikleri: Meyveleri kurullar halinde ve az bulunur, 6-7 mm büyüklüğündedir. (C.horizontalis ten daha büyük meyve.) Meyveleri turuncu-kırmızı renkte ve demetler halindedir. Yazın çiçeklerini döktükten sonra tüm kış meyveleri ile hoş bir görüntü oluşturur.

35 Cotoneaster franchetii

36 Cotoneaster franchetii

37 Spiraea x vanhouttei (S. trilobata x S. cantoniensis)- Keçi Sakalı, İspirya, İspir Familyası: Rosaceae Habitusu: 1,8-2,5 (3) m boylarında, 3-3,5 m genişliğinde vazo şeklinde, yuvarlak tepeli bir çalıdır. Yaprak Özellikleri: Yaprakları almaçlı dizilişli, basit, 2-4,5 cm uzunluğunda, 1-3 cm genişliğinde, eşkenar dörtgen-oval veya bazen ters yumurta şeklinde, uç kısmı sivri, tabanı konik, düzensiz dişli, belirgin olmayan 3-5 loblu, üst yüzü koyu mavi yeşil, alt yüzü çıplak ve mavimsi yeşil. Tomurcuk Özellikleri: Tomurcuklar sürgünle 90 0 açı yapar. Sürgün Özellikleri: Sürgünler kahverengi ve çıplak. Çiçek Özellikleri: Çiçekler beyaz, sürgün uçlarında bulunur, 0,8 cm büyüklüğünde, Nisan-Mayıs ta çiçeklenme olur, çok sayıda çiçek 2,5-5 cm çapındaki şemsiyelerdedir. Çiçekleri çok gösterişlidir. Meyve Özellikleri: Kahverengi folikül meyveler kış sonuna kadar üzerinde kalır.

38 Spiraea x vanhouttei

39 Spiraea x vanhouttei

40 Spiraea x vanhouttei

41 Feijoa sellowiana Kaymak Ağacı, Kaymak Çalısı Familyası: Myrtaceae Habitusu: 3-4,5 m boyunda, 3 m genişliğinde herdem yeşil çalıdır. Yaprak Özellikleri: Yaprakları karşılıklı, basit, oval veya yumurta şeklinde, tam kenarlı, uç kısmı keskin değil, 2,5-7,5 cm uzunluğunda, 2-4 cm genişliğinde, üst yüzü neredeyse mavimsi yeşil renkte, genç zamanları dışında çıplak, yaprak alt yüzü ise keçe gibi ve belirgin damarlı; yaprak sapı 0,6 cm uzunluğunda veya daha az ve de tüylü. Tomurcuk Özellikleri: Tomurcukları küçük, üzeri gümüşi gri tüylerle kaplı. Sürgün Özellikleri: Sürgünleri karemsi yuvarlak ve gri-kahverengi. İlk zamanlarda üzeri yoğun tüylerle kaplıdır. Çiçek Özellikleri: Çiçekleri tek tek bulunur, gösterişlidir, 4 taç, 4 çanak yapraklıdır. Zengin koyu kırmızı renktedir ve kenarları beyazımsı şeritlidir. Mayıs-Haziran aylarında çiçek açar. Meyve Özellikleri: Meyvesi olgunlaştığında sarı renklidir. Yumurta şeklinde üzümsü meyvedir. Aromatik kokusu vardır. Yaz sonunda olgunlaşır ve iklime bağlı olarak sonbahar ve hatta Ocak ayına kadar üzerinde kalabilir.

42 Feijoa sellowiana

43 Magnolia x soulangiana (M.denudata x M.liliflora) Pembe Çiçekli Manolya, Girit Lalesi, Saray Lalesi Familyası: Magnoliaceae Habitusu: 5 6 m ye dek boylanabilen, kışın yaprağını döken, sık dallı boylu çalı ya da küçük bir ağaçtır. Yaprak Özellikleri: Yapraklar büyük, almaçlı dizili, 15cm, ters yumurta şeklinde, derimsi yapıda ve canlı yeşil renktedir. Gövde Özellikleri: Kabuk grimsi açık kahverengi ve düzgündür. Çiçek Özellikleri: İlkbahar başında, yapraklanmadan daha önce, dışı koyu içi açık renkli kase biçimindeki ve 10 cm büyüklüğündeki çiçeklerini açar. Çiçekler koyu pembe ya da bazen beyazımsı renkte, terminal ve tekli olup, erken ilkbaharda, yapraklardan önce açılır Meyve Özellikleri: Birleşik meyvedir.

44 Magnolia x soulangiana

45 Magnolia x soulangiana

46 Magnolia liliflora Familyası: Magnoliaceae Habitusu: 2-3 m boyunda, kışın yaprağını döken bir çalıdır. Yaprak Özellikleri: Ters yumurta veya eliptik-yumurta şeklindeki yapraklar, cm uzunluğunda ve kısa uçludur. Yaprak üst yüzü koyu yeşil ve dağınık tüylü, alt yüzü açık yeşil ve yalnız damarların üzeri tüylüdür. Tomurcuk Özellikleri: Tomurcuklar ise tüylüdür. Sürgün Özellikleri: Sürgünlerin uca doğru lan kısımları hariç, tüysüzdür. Çiçek Özellikleri: Çiçekleri büyük çan gibi, dış kısmı eflatun rengi, iç kısmı ise genellikle beyazdır. Ters yumurta şeklindeki taç yapraklar 6 tane ve her biri 8-10 cm uzunluğundadır. Yeşilimsi renkteki çanak yapraklar 2-3 cm uzunluğunda ve mızrak biçimindedir. Çiçeklenme Mayıs-Haziran ayında ve yapraklanmayla hemen hemen aynı zamanlarda gerçekleşir. Meyve Özellikleri: Birleşik meyve uzundur.

47 Magnolia liliflora

48 Magnolia grandiflora- Herdem yeşil Manolya (Büyük çiçekli) Familyası: Magnoliaceae Habitusu: m boylanabilen, herdem yeşil, piramidal formlu ağaçtır. Yaprak Özellikleri: Ters yumurta veya eliptik yapıdaki yaprak cm uzunluktadır. Ucu küt veya hafif sivri, dip tarafı kama biçimindedir. Yaprak sapı 2 cm çapındadır. Yaprak üst yüzü parlak koyu yeşil, alt yüzü pas renginde kısa tüylüdür. Sürgün Özellikleri: Genç sürgünleri, tomurcuk ve meyveleri pas rengindeki tüylerle örtülüdür. Çiçek Özellikleri: Güzel kokulu beyaz çiçekleri cm çapındadır. Üzeri tüylü kalın ve kısa saplıdır. Ters yumurta şeklindeki taç yapraklar genellikle 6 parçalıdır. Çanak yaprak sayısı 3 tür. Filamentler mor renktedir. Temmuz-Ağustosta çiçeklenir. Meyve Özellikleri: Yumurta şeklindeki bileşik meyve 7-10 cm boyunda ve pas renginde tüylerle örtülüdür. Tohumu parlak kırmızı renktedir. Gövde Özellikleri: Koyu renkli kabuk gençken düzgün, yaşlandıkça gelişigüzel çatlaklıdır.

49 Magnolia grandiflora

50 Magnolia grandiflora