KURUMLAR VERGİSİ REHBERİ

Transkript

1 VSD VERGİ SORUNLARI DERGİSİ NİSAN 2013 Sayı:295 ÖZEL EKİ KURUMLAR VERGİSİ REHBERİ İrfan VURAL E. Gelirler Başkontrolörü

2

3

4

5 KURUMLAR VERGİSİ BEYANNAME DÜZENLEME REHBERİ İrfan VURAL NİSAN-2013

6

7 ÖNSÖZ Türk vergi sisteminin köşe taşlarından biri olan kurumlar vergisi, 1950 yılından itibaren 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu ile uygulana gelmiş ve 21 Haziran 2006 tarihinde yayımlanarak 1 Ocak 2006 tarihinden itibaren yürürlüğe giren 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu ile de önemli ve köklü değişikliklere uğramıştır. Öte yandan, kurum kazançlarının vergilendirilmesi ile ilgili esaslar sadece Kurumlar Vergisi Kanunu nda yer almayıp; aynı zamanda Gelir Vergisi Kanunu, Vergi Usul Kanunu ve bazı özel kanunlarda da kurumlar vergisi ile ilgili özel düzenlemeler yer almaktadır. Bu kitabımızda, 2012 hesap döneminde kurumlar vergisi mükelleflerince elde edilen kurumlar vergisine tabi kazançların hesaplanması ve beyanına ilişkin olarak yukarıda belirtilen kanunlar ve ilgili mevzuat çerçevesinde yol gösterici açıklamalar yapılmaya çalışılmıştır. Açıklamalarımızda mevzuat hükümlerinin yanı sıra, özellikle son dönemlerde verilen özelgeler de dikkate alınarak tartışmalı konulara açıklık getirilmeye çalışılmış ve uygulayıcıların karşılaşabilecekleri terddütlü konularda vergi idaresinin bakış açısının ne olabileceğine dair fikir verilmiştir. Kitabımız, en az hacimle, en fazla bilgiyi verme yaklaşımıyla hazırlanmış olup, açıklamalarımızda mümkün olduğunca yalın ve anlaşılabilir bir dil kullanılmış, gereksiz ve detaylı açıklamalardan kaçınılmıştır. Ayrıca özellikli konularla ilgili olarak örneklere yer verilerek açıklamalarımız desteklenmiştir. Bu yönüyle, elinizde bulunan Kurumlar Vergisi Beyanname Düzenleme Rehberi isimli kitabımızın kurumlar vergisi beyannameleri düzenlenirken pratik ve aynı zamanda yol gösterici bir başvuru kaynağı olarak değerlendirilmesini umuyoruz. Vergi Sorunları Dergimizin bugün itibariyle gelmiş olduğu saygın konumunu daha da ileriye taşıyacaklarına inandığım; başta Dernek Başkanımız Burhan DÜZ, Dergimizin Genel Yayın Yönetmeni Olcay KOLOTOĞLU ve Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Sedat KURDOĞLU olmak üzere tüm yayın kurulu üyelerimize ve de kitabın güncellenmesindeki değerli katkıları için Naciye TAŞKESEN e teşekkürlerimi sunuyorum. Kurumlar Vergisi Beyanname Düzenleme Rehberi mizin tüm okuyuculara faydalı olması dileğiyle... Ankara, Mart 2013 İrfan VURAL Vergi Sorunları Dergisi 3

8 4 Vergi Sorunları Dergisi

9 İçindekiler BİRİNCİ KISIM KURUMLAR VERGİSİNİN KONUSU VE MÜKELLEFLERİ BİRİNCİ BÖLÜM VERGİNİN KONUSU I- GENEL AÇIKLAMA...25 II- KURUM KAZANCI KAVRAMI...25 III- DAR MÜKELLEFİYETTE KURUM KAZANCI İKİNCİ BÖLÜM KURUMLAR VERGİSİ MÜKELLEFLERİ I- GENEL AÇIKLAMA II- SERMAYE ŞİRKETLERİ A- ANONİM ŞİRKETLER...28 B- LİMİTED ŞİRKETLER...28 C- SERMAYESİ PAYLARA BÖLÜNMÜŞ KOMANDİT ŞİRKETLER...28 D- FONLAR...28 III- KOOPERATİFLER IV- İKTİSADİ KAMU KURULUŞLARI A- İKTİSADİ KAMU KURULUŞLARININ KURUMLAR VERGİSİ MÜKELLEFİ SAYILMALARININ ŞARTLARI Bağlılık İşletmenin Niteliği Devamlılık Sermaye Şirketi veya Kooperatif Olmamak B- İKTİSADİ KAMU KURULUŞLARININ TÜRLERİ İktisadi Devlet Teşekkülleri Kamu İktisadi Kuruluşları Kamu Müesseseleri Bağlı Ortaklıklar Kamu İştirakleri...31 Vergi Sorunları Dergisi 5

10 C- YABANCI DEVLETLERE, YABANCI KAMU İDARE VE KURULUŞLARINA AİT VEYA BAĞLI OLAN TİCARÎ, SINAÎ VE ZİRAÎ İŞLETMELER...31 V- DERNEK VE VAKIFLARA AİT İKTİSADİ İŞLETMELER...31 A- TANIMI...31 B- İKTİSADİ İŞLETMENİN BELİRLENMESİNDE ARANILAN ŞARTLAR İktisadi İşletmenin Dernek veya Vakfa Ait veya Bağlı Olması İktisadi İşletmenin Sermaye Şirketi veya Kooperatif Şeklinde Kurulmamış Olması İktisadi İşletmenin Ticari, Sınai veya Zirai Alanda Devamlı Olarak Faaliyette Bulunması C- DERNEK VE VAKIFLARIN KESİNTİ YOLUYLA VERGİLENDİRİLEN KİRA GELİRLERİ İLE MENKUL KIYMET GELİRLERİ NEDENİYLE İKTİSADİ İŞLETME OLUŞMUŞ SAYILIP SAYILMAYACAĞI D- TARHİYATIN MUHATABI E- ÖZEL KANUNLARLA KURULAN DERNEKLER F- SENDİKALARA AİT İKTİSADİ İŞLETMELER G- ODALAR, BORSALAR, MESLEK ÖRGÜTLERİ VE SİYASİ PARTİLERE AİT İKTİSADİ İŞLETMELER H- KAMUYA YARARLI SAYILAN DERNEKLER İLE BAKANLAR KURULU NCA VERGİ MUAFİYETİ TANINAN VAKIFLARIN İKTİSADİ İŞLETMELERİNİN KURUMLAR VERGİSİ MÜKELLEFİYETİ KARŞISINDAKİ DURUMU İ- YABANCI DERNEK VEYA VAKIFLARA AİT VEYA TABİ OLAN İKTİSADİ İŞLETMELER VI- İŞ ORTAKLIKLARI...33 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM TAM VE DAR MÜKELLEFİYET I- GENEL AÇIKLAMA...35 II- TAM MÜKELLEFİYET...35 A- KANUNİ MERKEZ B- İŞ MERKEZİ III- DAR MÜKELLEFİYET İKİNCİ KISIM KURUMLAR VERGİSİ MUAFİYET VE İSTİSNALARI BİRİNCİ BÖLÜM MUAFİYETLER I- GENEL AÇIKLAMA II- VERGİDEN MUAF KURUMLAR A- KAMU İDARE VE KURULUŞLARI TARAFINDAN TARIM VE HAYVANCILIĞI, BİLİMİ, FENNİ VE GÜZEL SANATLARI ÖĞRETMEK, YAYMAK, GELİŞTİRMEK VE TEŞVİK ETMEK AMACIYLA İŞLETİLEN KURULUŞLAR Vergi Sorunları Dergisi

11 B- KAMU İDARE VE KURULUŞLARI TARAFINDAN GENEL İNSAN VE HAYVAN SAĞLIĞINI KORUMAK VE TEDAVİ ETMEK AMACIYLA İŞLETİLEN KURULUŞLAR C- KAMU İDARE VE KURULUŞLARI TARAFINDAN SOSYAL AMAÇLARLA İŞLETİLEN KURULUŞLAR Ç- KAMU İDARE VE KURULUŞLARI TARAFINDAN AÇILAN SERGİLER, FUARLAR VE PANAYIRLAR D- GENEL YÖNETİM KAPSAMINDAKİ KAMU İDARELERİNE AİT KREŞ VE KONUKEVLERİ İLE ASKERİ KIŞLALARDAKİ KANTİNLER E- KANUNLA KURULAN EMEKLİ VE YARDIM SANDIKLARI İLE SOSYAL GÜVENLİK KURUMLARI F- YAPTIKLARI İŞ VEYA HİZMET KARŞILIĞINDA RESİM VE HARÇ ALAN KAMU KURULUŞLARI G- ÖZELLEŞTİRME İDARESİ BAŞKANLIĞI, ÖZELLEŞTİRME FONU, TOPLU KONUT İDARESİ BAŞKANLIĞI İLE ŞANS OYUNU TERTİP ETME HAK VE YETKİSİNE SAHİP KURUM VE KURULUŞLAR H- DARPHANE VE DAMGA MATBAASI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İLE ASKERİ FABRİKA VE ATÖLYELER I- İL ÖZEL İDARELERİ, BELEDİYELER VE KÖYLER İLE BUNLARIN OLUŞTURDUKLARI BİRLİKLER VEYA BUNLARA BAĞLI KURULUŞLAR TARAFINDAN İŞLETİLEN İŞLETMELER...40 İ- KÖYLER VEYA KÖY BİRLİKLERİ TARAFINDAN İŞLETİLEN İŞLETMELER...40 J- SPOR KULÜPLERİNİN İDMAN VE SPOR FAALİYETLERİNDE BULUNAN İKTİSADİ İŞLETMELERİ İLE SADECE İDMAN VE SPOR FAALİYETİNDE BULUNAN ANONİM ŞİRKETLER...40 K- KOOPERATİFLER Kooperatiflerin Kurumlar Vergisi Muafiyetinin Kapsamı Kooperatiflerin Kurumlar Vergisi Muafiyetinden Yararlanabilmelerinin Genel Şartları Yapı Kooperatiflerinin Muafiyetten Yararlanabilmesi İçin Aranılan Özel Şartlar L- KÜÇÜK VE ORTA ÖLÇEKLİ İŞLETMELERE (KOBİ LERE) KREDİ TEMİNATI SAĞLAMAK ÜZERE KURULMUŞ OLAN KURUMLAR M- BİLİMSEL ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME FAALİYETİNDE BULUNAN KURUM VE KURULUŞLAR N- ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİ İLE KÜÇÜK SANAYİ SİTELERİNE AİT İKTİSADİ İŞLETMELER III- ŞARTA BAĞLI MUAFİYETLERİN KAYBEDİLMESİ VEYA KAZANILMASI HALİNDE KURUMLAR VERGİSİ MÜKELLEFİYETİNİN BAŞLAYACAĞI VEYA SONE ERECEĞİ TARİH...41 A- DÖNEM İÇİNDE MUAFİYET ŞARTLARININ İHLALİ HALİNDE KURUMLAR VERGİSİ MÜKELLEFİYETİNİN BAŞLAYACAĞI TARİH...42 B- DÖNEM İÇİNDE MUAFİYET ŞARTLARININ SAĞLANMASI HALİNDE MUAFİYETİN BAŞLAYACAĞI TARİH...42 İKİNCİ BÖLÜM İSTİSNALAR I- GENEL AÇIKLAMA II- KURUMLAR VERGİSİ KANUNU NDA DÜZENLENEN İSTİSNALAR A- İŞTİRAK KAZANÇLARI İSTİSNASI İştirak Kazançları İstisnasının Amacı ve Mantığı İştirak Kazançları İstisnasının Kapsamı...44 Vergi Sorunları Dergisi 7

12 a- İştirak Edilen Kurumun Tam Mükellef Statüsünde Olması Gerektiği...44 b- İstisnadan Yararlanabilecek Olanlar...44 c- Girişim Sermayesi Yatırım Fonu Ve Ortaklıklarının Katılma Payları İle Hisse Senetlerinden Elde Edilen Kâr Payları Durumu...44 c- Fonların Katılma Belgeleri İle Yatırım Ortaklıklarının Hisse Senetlerinden Elde Edilen Kâr Paylarının Durumu...44 d- Kurucu Senetleri İle Diğer İntifa Senetlerinden Elde Ettikleri Kâr Paylarının Durumu İştirak Edilen Kurumun Geçmiş Yıl Kârlarını Dağıtması İştirak Edilen Kurumun İstisna Kazançlarını Dağıtması İştirak Edilen Kurumun Yönetim Kurulunda Bulundurulan Temsilciler Vasıtasıyla Elde Edilen Kâr Payları İştirak Oranının ve Süresinin Önemi Olup Olmadığı Serbest Bölgede Faaliyette Bulunan Kurumlardan Elde Edilen İştirak Kazançlarının Durumu İştirak Kazançları İstisnasının Beyannamede Gösterilmesi...45 B- YURT DIŞI İŞTİRAK KAZANÇLARI İSTİSNASI Yurt Dışı İştirak Kazancı İstisnasından Yararlanma Şartları...46 a- İştirak Edilen Kurumun Anonim veya Limited Şirket Niteliğinde Bir Kurum Olması...47 b- İştirak Edilen Kurumun Kanuni ve İş Merkezinin Türkiye de Bulunmaması...47 c- İştirak Payını Elinde Tutan Kurumun Yurt Dışı İştirakin Ödenmiş Sermayesinin En Az %10 una Sahip Olması...47 d- İştirak Kazancının Elde Edildiği Tarih İtibarıyla, İştirak Payının Kesintisiz Olarak En Az Bir Yıl Süre İle Elde Tutulması...47 e- Yurt Dışı İştirak Kazancının İştirak Edilen Kurumun Faaliyette Bulunduğu Ülke Vergi Kanunları Uyarınca En Az %15 Oranında Gelir ve Kurumlar Vergisi Benzeri Toplam Vergi Yükü Taşıması...47 f- İştirak Kazancının Elde Edildiği Hesap Dönemine İlişkin Kurumlar Vergisi Beyannamesinin Verilmesi Gereken Tarihe Kadar Türkiye ye Transfer Edilmesi İstisna Kazancın Tespitinde Kur Farklarının Durumu Yurt Dışındaki İnşaat İşlerinin Yapılabilmesi İçin İlgili Ülke Mevzuatına Göre Ayrı Bir Şirket Kurulmasının Zorunlu Olduğu Durumlarda İstisna Uygulaması Yurt Dışı İştirak Kazançları İstisnasının Kurumlar Vergisi Beyannamesinde Gösterilmesi...49 C- TAM MÜKELLEF ANONİM ŞİRKETLERİN YURT DIŞI İŞTİRAK HİSSELERİNİ ELDEN ÇIKARMALARINA İLİŞKİN İSTİSNA Yurt Dışı İştirak Hissesi Satış Kazancı İstisnasından Yararlanmanın Şartları Yurt Dışı İştirak Hissesi Satış Kazançları İstisnasının Kurumlar Vergisi Beyannamesinde Gösterilmesi...51 Ç- EMİSYON PRİMİ KAZANCI İSTİSNASI...51 D- TÜRKİYE DE KURULU FONLAR İLE YATIRIM ORTAKLIKLARININ KAZANÇLARINA İLİŞKİN İSTİSNA E- TAŞINMAZLAR VE İŞTİRAK HİSSELERİ İLE KURUCU SENETLERİ, İNTİFA SENETLERİ VE RÜÇHAN HAKLA- RI SATIŞ KAZANCI İSTİSNASI Vergi Sorunları Dergisi

13 1- İstisnadan Yararlanabilecek Olanlar İstisna Uygulamasına Konu Olabilecek İktisadi Kıymetler a- Taşınmazlar i- Bütünleyici Parça ve Eklentilerin İstisna Karşısındaki Durumu...54 ii- Gayrimenkul Gibi Değerlenen Diğer İktisadi Kıymetlerin İstisna Karşısındaki Durumu b- İştirak Hisseleri Taşınmazlar ve İştirak Hisseleri Satış Kazancı İstisnasından Yaralanmanın Şartları a- İki Tam Yıl Süre İle Aktifte Bulundurma i- Bedelsiz Olarak veya Rüçhan Hakkı Kullanılmak Suretiyle Elde Edilen Hisse Senetlerinde İktisap Tarihi ii- Devir ve Bölünme Hallerinde İktisap Tarihi...56 iii- İnşa Halindeki Binalarda İki Yıllık Sürenin Tespiti...56 iv- Aynı Kuruma Ait İştirak Hisselerinin İktisabında İki Yıllık Sürenin Tespiti...56 b- Satıştan Doğan Kazancın, Satışın Yapıldığı Yılı İzleyen Beşinci Yılın Sonuna Kadar Pasifte Özel Bir Fon Hesabında Tutulması...56 i- Kazancın Özel Bir Fon Hesabına Alınma Zamanı ii- Özel Bir Fon Hesabında Tutulan Kazançların İşletmeden Çekilmemesi...58 c- Satış Bedelinin En Geç Satışın Yapıldığı Yılı İzleyen İkinci Takvim Yılının Sonuna Kadar Tahsil Edilmesi d- Menkul Kıymet veya Taşınmaz Ticareti ve Kiralanması İle Uğraşılmaması e- Satışın Kurumun Mali Yapısının Güçlendirecek Mahiyette Olması Taşınmazlar ve İştirak Hisseleri İle Kurucu Senetleri, İntifa Senetleri ve Rüçhan Hakları Satış Kazancı İstisnası İle İlgili Özellikli Konular...60 a- Yapı Kooperatiflerinin İstisnadan Yaralanıp Yararlanamayacakları...60 b- Holding Şirketlerin İstisna Karşısındaki Durumu c- Grup Şirketleri Arasında Yapılan İşlemlerin İstisna Karşısındaki Durumu d- Sahip Olunan Arsanın Kat Karşılığı Olarak Devredilmesi Halinde İstisnadan Yararlanılıp Yararlanılamayacağı e- Kamulaştırma İşleminin İstisna Karşısındaki Durumu f- Satış Vaadi Sözleşmesi İle Satışı Öngörülen Taşınmazların İstisna Karşısındaki Durumu g- Kazancın Hesaplanmasında Kur Farkı ve Vade Farklarının Durumu h- Yurt Dışında Bulunan Taşınmazlar ve İştirak Hisselerinin İstisna Karşısındaki Durumu ı- Bina Satışlarından Elde Edilen Kazancın Vergiye Tabi Olan %25 lik Kısmı İçin Yenileme Fonu Ayrılıp Ayrılamayacağı j- Finansal Kiralama Yoluyla Edinilen Gayrimenkullerin İstisna Karşısındaki Durumu Taşınmaz ve İştirak Hissesi Satış Kazancı İstisnanın Kurumlar Vergisi Beyannamesinde Gösterilmesi...64 F- BANKALARA VEYA TMSF YE BORÇLU DURUMDA OLAN KURUMLAR İLE BANKALARA TANINAN İSTİSNA...66 Vergi Sorunları Dergisi 9

14 1- Bankalara Borçları Nedeniyle Kanuni Takibe Alınmış veya TMSF ye Borçlu Durumda Olan Kurumlar İle Bunların Kefillerine ve İpotek Verenlere Tanınan İstisna...66 a- İstisnadan Yararlanabilecek Olanlar...67 b- Yararlanılacak İstisna Tutarı...67 c- Kanunun 5/1-e Maddesinde Yer Alan Şartların da Sağlanması Halinde Hangi İstisna Hükmünün Uygulanacağı Bankalara Tanınan İstisna Bankalara veya TMSF ye Borçlu Durumda Olan Kurumlar İle Bankalara Tanınan İstisnanın Kurumlar Vergisi Beyannamesinde Gösterilmesi...68 G- YURT DIŞI ŞUBE KAZANÇLARI İstisnanın Şartları...68 a- Kazancın Yurt Dışında Bulunan İşyeri veya Daimi Temsilciler Aracılığıyla Elde Edilmesi...68 b- Elde Edilen Kazançların Doğduğu Ülke Vergi Kanunları Uyarınca Belli Oranda Gelir ve Kurumlar Vergisi Benzeri Toplam Vergi Yükü Taşıması...69 c- Elde Edilen Kazancın Türkiye ye Transfer Edilmesi Yurt Dışı Şube Kazançları İstisnasının Kurumlar Vergisi Beyannamesinde Gösterilmesi...69 H- YURT DIŞINDA YAPILAN İNŞAAT, ONARIM, MONTAJ İŞLERİ İLE TEKNİK HİZMETLERDEN SAĞLANAN KAZANÇLARDA İSTİSNA İstisnanın Kapsamı Teknik Hizmetlerden Sağlanan Kazançlarda İstisna Uygulaması Yurt Dışında Elde Edilen Kazançların Genel Sonuç Hesaplarına İntikal Ettirilmesi Yurt Dışında Yapılan İnşaat İşleri Nedeniyle, İşin Tamamlanmasından Sonra Ödenen Faiz ve Kur Farklarının Durumu İstisna Uygulamasında Diğer Özellik Arz Eden Hususlar Yurt Dışı İnşaat, Onarım, Montaj İşleri ile Teknik Hizmetlerden Sağlanan Kazançlara İlişkin İstisnanın Kurumlar Vergisi Beyannamesinde Gösterilmesi I- EĞİTİM TESİSLERİ İLE REHABİLİTASYON MERKEZLERİNİN İŞLETİLMESİNDEN ELDE EDİLEN KAZANÇLARA İLİŞKİN İSTİSNA İstisnanın Kapsamı İstisnadan Yararlanmanın Şartları a- Eğitim-Öğretim Kazançlarına İlişkin İstisna b- Rehabilitasyon Merkezlerine İlişkin İstisna İstisnanın Uygulanma Süresi Eğitim Tesisleri İle Rehabilitasyon Merkezlerinin İşletilmesinden Elde Edilen Kazançlara İlişkin İstisnanın Kurumlar Vergisi Beyannamesinde Gösterilmesi İ- RİSTURN İSTİSNASI Risturn İstisnasının Kapsamı Risturn İstisnasından Yararlanabilecek Kooperatifler a- Tüketim Kooperatifleri Vergi Sorunları Dergisi

15 b- Üretim Kooperatifleri c- Kredi Kooperatifleri İade Edilen Yönetim Giderlerinde Risturn İstisnası Uygulaması Risturn İstisnasından Yararlanabilmenin Şartları Risturn İstisnasının Kurumlar Vergisi Beyannamesinde Gösterilmesi...76 III- DİĞER KANUNLARLA DÜZENLENEN KURUMLAR VERGİSİ İSTİSNALARI A- YATIRIM İNDİRİMİ İSTİSNASI...76 B- SERBEST BÖLGE KAZANÇ İSTİSNASI Tarihinden Önce Faaliyet Ruhsatı Alan Kurumlara Geçiş Dönemi İçin Tanınan İstisna...79 a- Geçiş Döneminde Uygulanacak İstisnanın Kapsamı...79 b- Geçiş Döneminde Uygulanacak İstisnanın Süresi...79 c- İstisna Kazanç Tutarının Tespiti...79 i- Kur Farkı ve Vade Farkı Gelirlerinin İstisna Karşısındaki Durumu...80 ii- Mevduat Hesapları ve Repo İşlemlerinden Elde Edilen Gelirlerin İstisna Karşısındaki Durumu...80 iii- Müşterek Genel Giderler ve Amortismanların Dağıtımı Serbest Bölgelerde Yürütülen İmalat Faaliyetlerine İlişkin İstisna Serbest Bölge Kazanç İstisnasının Kurumlar Vergisi Beyannamesinde Gösterilmesi C- TÜRK ULUSLARARASI GEMİ SİCİLİNE KAYITLI GEMİLERİN İŞLETİLMESİNDEN VE DEVRİNDEN ELDE EDİLEN KAZANÇLARA İLİŞKİN İSTİSNA D- TEKNOLOJİ GELİŞTİRME BÖLGELERİ KANUNU NDA YER ALAN İSTİSNA Yönetici Şirketlerin Yararlanabilecekleri Kurumlar Vergisi İstisnası Yazılım ve Ar-Ge Faaliyetlerinden Elde Edilen Kazançlara İlişkin Kurumlar Vergisi İstisnası İstisna Kazanç Tutarının Tespiti Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kazanç İstisnasının Kurumlar Vergisi Beyannamesinde Gösterilmesi...85 IV- KURUMLAR VERGİSİNDEN İSTİSNA EDİLEN KAZANÇLARA İLİŞKİN GİDERLER VE İSTİSNA KAPSAMINDAKİ FAALİYETLERDEN DOĞAN ZARARLARIN DİĞER KAZANÇLARDAN İNDİRİLİP İNDİRİLEMEYECEĞİ A- İŞTİRAK HİSSESİ ALIMI İLE İLGİLİ FİNANSMAN GİDERLERİ...85 B- TAŞINMAZ VEYA İŞTİRAK HİSSESİ SATIŞI İLE İLGİLİ GİDERLERİN VE SATIŞTAN DOĞAN ZARARLARIN DURUMU Taşınmaz ve İştirak Hissesi Satışı İle İlgili Giderlerin Durumu Taşınmaz ve İştirak Hissesi Satışlarından Kaynaklanan Zararın Kurum Kazancının Tespitinde Dikkate Alınıp Alınamayacağı...87 V- YABANCI FON KAZANÇLARININ VE BU FONLARIN PORTFÖY YÖNETİCİLİĞİNİ YAPAN ŞİRKETLERİN VERGİSEL DURUMU A- YABANCI FONLARIN KAZANÇLARINA İLİŞKİN DÜZENLEMELER VE UYGULAMA...88 Vergi Sorunları Dergisi 11

16 Sayı: 295 Nisan Uygulamanın Şartları...88 a- Fon Adına Tesis Edilen İşlemlerin Portföy Yöneticisi Şirketin Mutat Faaliyetleri Arasında Yer Alması...88 b- Yabancı Fon İle Portföy Yöneticisi Şirket Arasındaki İlişkinin Bağımsız Olarak Faaliyet Gösteren Kişilerdeki Gibi Olması...89 c- Portföy Yöneticiliği Hizmeti Karşılığı Alınacak Bedelin Emsale Uygun Olması Ve Transfer Fiyatlandırması Raporu Verilmesi...89 d- Portföy Yöneticisi Şirketin Yabancı Fon Üzerindeki Hak Sahipliği Oranının %20 yi Aşmaması Portföy Yöneticisi Şirketin Yabancı Fondan Elde Ettiği Kazançlar Fonun Katılımcı Ve Kurucuları Arasında Doğrudan Veya Dolaylı Olarak Bulunan Tam Mükellef Gerçek Kişi Veya Kurumlara İlişkin Bildirim...89 ÜÇÜNCÜ KISIM SAFİ KURUM KAZANCININ TESPİTİ BİRİNCİ BÖLÜM SAFİ KURUM KAZANCI I- GENEL AÇIKLAMA...90 II- SAFÎ KURUM KAZANCININ TESPİTİ...90 A- BİLANÇO ESASINDA SAFİ KURUM KAZANCININ TESPİTİ B- İŞLETME HESABI ESASINDA SAFİ KURUM KAZANCININ TESPİTİ C- ZİRAİ FAALİYETLE UĞRAŞAN KURUMLARDA SAFİ KURUM KAZANCININ TESPİTİ D- YILLARA YAYGIN İNŞAAT VE ONARMA İŞLERİNDE KURUM KAZANCININ TESPİTİ Müşterek Genel Giderlerinin Dağıtımı a- Yıl İçinde Birden Fazla İnşaat ve Onarım işinin Birlikte Yapılması b- İnşaat ve Onarım İşlerinin Diğer İşlerle Birlikte Yapılması Amortismanların Dağıtımı İnşaat ve Onarım İşlerinde İşin Başlangıç Tarihi İnşaat ve Onarım İşlerinde İşin Bitim Tarihi E- SAFİ KURUM KAZANCININ TESPİTİNDE TAHAKKUK VE DÖNEMSELLİK İLKELERİ...94 İKİNCİ BÖLÜM İNDİRİLECEK GİDERLER I- GENEL AÇIKLAMA II- GELİR VERGİSİ KANUNU NA GÖRE İNDİRİLEBİLECEK GİDERLER Vergi Sorunları Dergisi

17 Kurumlar Vergisi Rehberi A- KAZANCI ELDE EDİLMESİ VE İDAME ETTİRİLMESİ İÇİN YAPILAN GENEL GİDERLER İhracat, Yurt Dışında İnşaat, Onarma, Montaj ve Taşımacılık Faaliyetlerinde Bulunan Mükelleflerin Götürü Olarak Dikkate Alabilecekleri Giderler...96 B- ÇALIŞANLARIN YİYECEK, GİYECEK, SİGORTA PRİM VB. GİDERLERİ...96 C- İŞLE İLGİLİ ZARAR, ZİYAN VE TAZMİNATLAR...97 D- SEYAHAT VE İKAMET GİDERLERİ...98 E- TAŞIT GİDERLERİ...98 F- AYNİ VERGİ, RESİM VE HARÇLAR...98 G- AMORTİSMANLAR...98 H- İŞVERENLERCE SENDİKALARA ÖDENEN AİDATLAR...99 İ- BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİNE ÖDENEN KATKI PAYLARI...99 J- GIDA BANKACILIĞI FAALİYETİNDE BULUNAN DERNEK VE VAKIFLARA BAĞIŞLANAN GIDA TEMİZLİK, GİYECEK VE YAKACAK MADDELERİNİN MALİYET BEDELİ III- KURUMLAR VERGİSİ KANUNU NA GÖRE İNDİRİLECEK GİDERLER A- MENKUL KIYMET İHRAÇ GİDERLERİ B- KURULUŞ VE ÖRGÜTLENME GİDERLERİ C- GENEL KURUL TOPLANTILARI İÇİN YAPILAN GİDERLER İLE BİRLEŞME, DEVİR, BÖLÜNME, FESİH VE TASFİYE GİDERLERİ Ç- SERMAYESİ PAYLARA BÖLÜNMÜŞ KOMANDİT ŞİRKETLERDE KOMANDİTE ORTAĞIN KÂR PAYI D- KATILIM BANKALARINCA KATILMA HESABI KARŞILIĞINDA ÖDENEN KÂR PAYLARI E- SİGORTA VE REASÜRANS ŞİRKETLERİ TARAFINDAN AYRILAN TEKNİK KARŞILIKLAR IV- İNDİRİLECEK GİDERLERE İLİŞKİN DİĞER KANUNLARDA YER ALAN HÜKÜMLER A- VERGİ USUL KANUNU HÜKÜMLERİNE GÖRE İNDİRİLEBİLECEK GİDERLER Gayrimenkul Alımında Gerçekleşen Giderler Şüpheli Ticari Alacaklar Karşılığı Değersiz Alacaklar Reeskont Giderleri B- KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU HÜKÜMLERİNE GÖRE İNDİRİLEBİLECEK GİDERLER ÜÇÜNCÜ BÖLÜM KABUL EDİLMEYEN İNDİRİMLER I- GENEL AÇIKLAMA II- KURUMLAR VEGİSİ KANUNU UYARINCA KABUL EDİLMEYEN İNDİRİMLER A- ÖZ SERMAYE ÜZERİNDEN ÖDENEN VEYA HESAPLANAN FAİZLER B- ÖRTÜLÜ SERMAYE ÜZERİNDEN ÖDENEN VEYA HESAPLANAN FAİZ, KUR FARKLARI VE BENZERİ GİDERLER C- TRANSFER FİYATLANDIRMASI YOLUYLA ÖRTÜLÜ OLARAK DAĞITILAN KAZANÇLAR

18 Sayı: 295 Nisan 2013 Ç- YEDEK AKÇELER D- HESAPLANAN KURUMLAR VERGİSİ İLE HER TÜRLÜ PARA CEZALARI, VERGİ CEZALARI VE GECİKME ZAMLARI E- MENKUL KIYMETLERİN İTİBARİ DEĞERLERİNİN ALTINDA İHRACINDAN DOĞAN ZARARLAR F- İŞLETMENİN ESAS FAALİYET KONUSU İLE İLGİLİ OLMAYAN DENİZ VE HAVA TAŞITLARINA İLİŞKİN GİDERLER VE AMORTİSMANLAR G- KURUMUN KENDİSİNİN, ORTAKLARININ, YÖNETİCİLERİNİN VE ÇALIŞANLARININ SUÇLARINDAN DOĞAN TAZMİNAT GİDERLERİ H- BASIN YOLUYLA İŞLENEN FİİLLERDEN DOLAYI ÖDENEN TAZMİNATLAR İ- ALKOL VE ALKOLLÜ İÇKİLER İLE TÜTÜN VE TÜTÜN MAMULLERİNE AİT İLAN VE REKLÂM GİDERLERİ İ- YABANCI KAYNAKLARIN ÖZKAYNAĞI AŞAN KISMINA İLİŞKİN FİNANSMAN GİDERLERİ IV- DİĞER KANUNLAR UYARINCA KABUL EDİLMEYEN İNDİRİMLER A- HESAPLANAN KDV VE İNDİRİLECEK KDV B- MOTORLU TAŞITLAR VERGİSİ C- FİİLİ OLARAK ÖDENMEMİŞ OLAN SİGORTA PRİMLERİ D- ÖZEL İLETİŞİM VERGİSİ E- ŞANS OYUNLARI VERGİSİ V- GİDERLERLE İLGİLİ ÖZELLİKLİ KONULAR A- VADESİ GELMEMİŞ KREDİ FAİZLERİ B- EMTİA ALIMINA BAĞLI OLARAK DOĞAN KUR FARKI, KREDİ FAİZLERİ VE VADE FARKLARININ DURUMU C- SABİT KIYMET ALIMINA BAĞLI OLARAK DOĞAN KUR FARKI VE KREDİ FAİZLERİNİN DURUMU D- VADELİ ÇEKLER İÇİN AYRILAN REESKONTLAR E- BELGELENDİRİLEMEYEN GİDERLER F- HIRSIZLIK, GASP VB. ŞEKİLLERDE KAYBEDİLEN PARA VE MALLAR G- SON KULLANMA TARİHİ GEÇEN MALLAR H- KIDEM TAZMİNATI KARŞILIKLARI İ- GARANTİ GİDER KARŞILIKLARI J- PROMOSYON GİDERLERİ K- EŞANTİYON VE NUMUNE MALLAR L- YÖNETİM KURULU BAŞKAN VE ÜYELERİ İLE PERSONELE VERİLEN TEMETTÜ İKRAMİYELERİ M- ÇALIŞILMAYAN KISIM GİDERLERİ N- SAYIM VE TESELLÜM NOKSANLARI O- BAKIM VE ONARIM GİDERLERİ P- ÖĞRENCİLERE VERİLEN BURSLAR R- ŞİRKET ORTAKLARININ EĞİTİM HARCAMALARI Vergi Sorunları Dergisi

19 Kurumlar Vergisi Rehberi S- YURT DIŞINDA BULUNAN SOSYAL GÜVENLİK KURUMLARINA YAPILAN SİGORTA VE EMEKLİLİK PİRİMLERİ T- Holding şirketlerin genel idare giderlerinin bağlı şirketlere dağıtımı U- KURUMLARIN YÖNETIM KURULU BAŞKAN VE ÜYELERINE VERILEN TEMETTÜ IKRAMIYELERI V- Kanunen yasaklanmış fiiller nedeniyle katlanılan giderler DÖRDÜNCÜ BÖLÜM ZARAR MAHSUBU I- GENEL AÇIKLAMA II- GEÇMİŞ YIL ZARARLARININ MAHSUBU III- DEVRALINAN VEYA BÖLÜNEN KURUMLARA AİT ZARARLARIN MAHSUBU A- DEVRALINAN VEYA BÖLÜNEN KURUMLARA AİT ZARARLARIN MAHSUP EDİLEBİLMESİNİN ŞARTLARI Devralınan veya Bölünen Kurumların Son Beş Yıla İlişkin Kurumlar Vergisi Beyannamelerinin Kanuni Süresinde Verilmiş Olması Zarar Mahsubu Yapacak Kurumun, Aynı Faaliyete En Az Beş Yıl Süre İle Devam Etmesi Şartların İhlali Halinde Ziyaa Uğramış Sayılacak Vergi B- DEVİR VE BÖLÜNMELERDE MAHSUP EDİLECEK ZARAR TUTARI C- DEVİR VE BÖLÜNME HALİNDE ZARAR MAHSUBUNUN SIRASI IV- YURT DIŞI FAALİYETLERDEN DOĞAN ZARARLARIN MAHSUBU A- YURT DIŞI ZARARLARIN TEVSİKİ VE DENETİM YAPTIRMA ZORUNLULUĞU B- ZARARIN YURT DIŞINDA MAHSUP EDİLMESİ C- FAALİYET SONUÇLARININ GENEL SONUÇ HESAPLARINA İNTİKAL ETTİRİLMESİ BEŞİNCİ BÖLÜM DİĞER İNDİRİMLER I- GENEL AÇIKLAMA II- AR-GE İNDİRİMİ A- KURUMLAR VERGİSİ KANUNU NA GÖRE AR-GE İNDİRİMİ Ar-Ge Faaliyetlerinin Kapsamı Ar-Ge Harcamaları a- İlk Madde ve Malzeme Giderleri b- Personel Giderleri c- Genel Giderler d- Dışarıdan Sağlanan Fayda ve Hizmetler

20 Sayı: 295 Nisan 2013 e- Vergi, Resim ve Harçlar f- Amortisman ve Tükenme Payları g- Finansman Giderleri Ar-Ge Harcamalarının Aktifleştirilmesi veya Doğrudan Gider Kaydedilmesi Ar-Ge İndiriminin Uygulanması Kurumlar Vergisi Kanunu na Göre Ar-Ge İndirimi İle İlgili Özellikli Konular a- Aktifleştirilen Kıymetlerin Devri b- Dışarıdan Sağlanan Fayda ve Hizmetlerin Ar-Ge İndirimi Karşısındaki Durumu c- Projenin Ar-Ge Projesi Olarak Değerlendirilmemesinin Sonuçları d- Diğer Kurumlardan Sağlanan Ar-Ge Destekleri e- Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde ve Serbest Bölgelerde Yapılan Ar-Ge Harcamaları f- Amortismana Tabi İktisadi Kıymet Alımları İçin Yapılan Ar-Ge Harcamalarının Ar-Ge İndirimi Karşısındaki Durumu g- Ar-Ge Projesinden Sonraki Yıllarda Vazgeçilmesi veya Projenin Tamamlanmasına İmkan Kalmaması Durumunda Aktifleştirilen Ar-Ge Harcamalarının Durumu B SAYILI AR-GE FAALİYETLERİNİN DESTEKLENMESİ HAKKINDA KANUNA GÖRE AR-GE İNDİRİMİ Sayılı Kanuna Göre Ar-Ge ve Yenilik Faaliyetleri Sayılı Kanuna Göre Ar-Ge ve Yenilik Harcamalarının Kapsamı a- İlk Madde ve Malzeme Giderleri b- Amortismanlar c- Personel Giderleri ç- Genel Giderler d- Dışarıdan Sağlanan Fayda ve Hizmetler e- Vergi, Resim ve Harçlar sayılı Kanuna Göre Ar-Ge İndiriminin Uygulanması a Sayılı Kanuna Göre Uygulanacak Ek Ar-Ge İndirimi b- Kazancın Yeterli Olmaması Nedeniyle Yararlanılamayan Ar-Ge İndiriminin Sonraki Dönemlere Devredilmesi c- Ar-Ge ve Yenilik Projesinin Devredilmesi d Sayılı Kanun Kapsamında Ar-Ge ve Yenilik Faaliyetlerine İlişkin Olarak Kamu Kurum ve Kuruluşları, Kanunla Kurulan Vakıflar İle Uluslararası Fonlardan Alınan Destekler C- AR-GE İNDİRİMİ YÖNÜNDEN, KURUMLAR VERGİSİ KANUNU VE 5746 SAYILI KANUN UYGULAMALARININ FARKLILIKLARI III- SPONSORLUK HARCAMALARI A- SPONSORLUK HARCAMALARI İNDİRİMİNİN UYGULANMASI B- SPONSORLUK HARCAMALARI VE REKLÂM HARCAMALARI AYRIMI C- SPONSORLUK HARCAMALARININ BELGELENDİRİLMESİ Vergi Sorunları Dergisi

21 Kurumlar Vergisi Rehberi 1- Nakdi Desteklerin Belgelendirilmesi Ayni Desteklerin Belgelendirilmesi IV- BAĞIŞ VE YARDIMLAR A- KURUMLAR VERGİSİ KANUNU NA GÖRE İNDİRİLEBİLECEK BAĞIŞ VE YARDIMLAR Kurum Kazancının %5 i İle Sınırlı Genel Nitelikli Bağış ve Yardımlar Eğitim ve Sağlık Tesislerine İlişkin Bağış ve Yardımlar Kültür ve Turizm Amaçlı Bağış ve Yardımlar Doğal Afetlere İlişkin Bağış ve Yardımlar Türkiye Kızılay Derneğine ve Türkiye Yeşilay Cemiyetine Yapılan Bağış ve Yardımlar Ayni Olarak Yapılan Bağış ve Yardımların İndirilecek Tutarının Tespiti B- DİĞER KANUNLARA GÖRE KURUM KAZANCINDAN İNDİRİLEBİLECEK BAĞIŞ VE YARDIMLAR Sosyal Yardımlaşmayı ve Dayanışmayı Teşvik Fonuna veya Bu Fona İlişkin Vakıflara Yapılan Bağış ve Yardımlar sayılı Kanun Uyarınca Afetzedelere Yapılacak Bağış ve Yardımlar Sekiz Yıllık Kesintisiz Eğitim İçin Yapılan Bağış ve Yardımlar TÜBİTAK a Yapılan Bağış ve Yardımlar Üniversitelere ve İleri Teknoloji Enstitülerine Yapılan Bağış ve Yardımlar Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumuna Yapılan Bağışlar Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumuna Yapılacak Bağış ve Yardımlar Gülhane Askeri Tıp Akademisi ne Yapılacak Bağış ve Yardımlar Milli Ağaçlandırma ve Erezyon Kontrolü Harcamaları V- GİRİŞİM SERMAYESİ FONU OLARAK AYRILAN TUTARLARIN KURUMLAR VERGİSİ BEYANNAMESİ ÜZERİNDE AYRICA GÖSTERİLEREK KURUM KAZANCINDAN İNDİRİLMESİ A- GİRİŞİM SERMAYESİ FONU İNDİRİMİ YAPILABİLMESİNİN ŞARTLARI B- GİRİŞİM SERMAYESİ FONU İNDİRİMİ TUTARININ HESAPLANMASI C- GİRİŞİM SERMAYESİ FONU TUTARININ VERGİLENDİRİLMESİ VI- TÜRKİYE DEN YURTDIŞI MUKİMİ KİŞİ VE KURUMLARA VERİLEN HİZMETLERDEN ELDE EDİLEN KAZANCIN YARISININ KURUMLAR VERGİSİ BEYANNAMESİNDE KURUM KAZANCINDAN İNDİRİLMESİ A- İNDİRİM KAPSAMINDAKİ HİZMETLER B- İNDİRİMDEN FAYDALANMA ŞARTLARI C- TÜRKİYE DEN YURT DIŞI MUKİMİ KİŞİ VE/VEYA KURUMLARA VERİLEN HİZMETLERDEN ELDE EDİLEN KAZANCIN TESPİTİ, KAYITLARDA İZLENMESİ VE BEYANI İndirim Tutarının Tespiti İndirime Tabi Kazançların Kayıtlarda İzlenmesi İlgili Bakanlığın İzni Ve Denetimine Tabi Olarak Türkiye de Yerleşmiş Olmayan Kişilere Verilen Eğitim Ve Sağlık Hizmetlerine İlişkin Bildirim Ve Belgeler Esas faaliyet konusu dışındaki gelirler

22 Sayı: 295 Nisan 2013 DÖRDÜNCÜ KISIM KURUMLAR VERGİSİ KANUNU NDA DÜZENLENEN VERGİ GÜVENLİK MÜESSESELERİ BİRİNCİ BÖLÜM KONTROL EDİLEN YABANCI KURUM KAZANCI I- GENEL AÇIKLAMA II- KONTROL EDİLEN YABANCI KURUM DÜZENLEMESİNİN AMACI VE MANTIĞI III- KONTROL EDİLEN YABANCI KURUM KAVRAMI IV- DİKKATE ALINMASI GEREKEN KONTROL ORANI VI- TAM MÜKELLEF KURUMLARIN VERGİ MATRAHINA DAHİL EDİLMESİ GEREKEN KONTROL EDİLEN YABANCI KURUM KAZANCI İKİNCİ BÖLÜM ÖRTÜLÜ SERMAYE I- GENEL AÇIKLAMA II- ÖRTÜLÜ SERMAYENİN TANIMI III- ÖRTÜLÜ SERMAYE KAPSAMINDA DEĞERLENDİRİLECEK BORÇLARIN UNSURLARI A- BORCUN DOĞRUDAN VEYA DOLAYLI OLARAK ORTAK VEYA ORTAKLA İLİŞKİLİ KİŞİDEN TEMİN EDİLMESİ GEREĞİ Kurum Ortaklarından Yapılan Borçlanmalar Ortaklarla İlişkili Kişilerden Yapılan Borçlanmalar a- Ortakla İlişkili Kişi Kavramı b- Kurum Ortaklarının Eş, Üstsoy ve Altsoy Hısımlarının Ortakla İlişkili Kişi Sayılıp Sayılmayacağı B- BORCUN İŞLETMEDE KULLANILMASI GEREĞİ C- BORCUN ÖZ SERMAYENİN ÜÇ KATINI AŞMASI GEREĞİ IV- ÖRTÜLÜ SERMAYE TUTARI A- YABANCI PARA ÜZERİNDEN YAPILAN BORÇLANMALAR B- BANKA VEYA BENZERİ KREDİ KURUMLARINDAN YAPILAN BORÇLANMALAR C- VADELİ MAL VEYA HİZMET ALIMLARINDAN KAYNAKLANAN BORÇLANMALAR D- ALINAN AVANSLAR V- ÖRTÜLÜ SERMAYE SAYILMAYACAK BORÇLANMALAR VI- ÖRTÜLÜ SERMAYE SAYILAN BORÇLARDAN KAYNAKLANAN KUR FARKI GELİRLERİNİN DURUMU VII- ÖRTÜLÜ SERMAYE UYGULAMASINDA YAPILACAK DÜZELTME İŞLEMLERİ VIII- ÖRTÜLÜ SERMAYE TUTARININ HESAPLANMASI Vergi Sorunları Dergisi