Bir işgücü birimi olarak kırsal kadın.. Kadının çalışma yaşamı, İyileştirilmesi, Yeniden yönlendirilmesi.

Transkript

1 Kadın Tarım İşgücünün Dönüştürülmesinde Tehditler Prof. Dr. Gülcan Eraktan Ankara Üniversitesi

2 Bir işgücü birimi olarak kırsal kadın.. Kadının çalışma yaşamı, İyileştirilmesi, Yeniden yönlendirilmesi.

3 Gelecekteki tehditler Günümüzde zayıf yönler nelerdir? Bunların gelecekte yaratabileceği riskler? Gelecekte yeni ortaya çıkabilecek olumsuz yönler

4 Arayışın Çıkış Noktası Günümüzde tarımdaki kadın işgücü. etkisinde kaldığı olumsuz faktörler; Bunların gelecekte nasıl bir gelişme göstereceği üzerinde odaklanmak; Var olan eğilimle gelecekte beklenebilecek olumsuz yönler; Yeni ortaya çıkacak tehditler.

5 Tartışılması istenen konular.. Kadının iş hayatında yer alması; Kadının sanayi/hizmet sektör. geçmesi (hak ettiği konuma ulaşma sonraki aşama) Kadının çalışma alanı değiştirmesiyle tarımsal nüfusun dönüşmesine katkı; Kırsal kadın için diğer ekon. faaliyet alan.? Kadın işgücü bölge baz. yeni istihdam alan? Bölgesel açıdan yeni istihdam alanlarının belirlenmesinde izlenebilecek yöntem.

6 Kadının tarım dışı alanlara açılabilmesi için önündeki engeller. Kadından; Ailesinden; Hane halkı işgücü ihtiyacından; Yöneleceği ekonomik faaliyet alanından; Tarımın gelecekte alacağı şekilden kaynaklanan engeller

7 Bireysel ve aileden kaynaklanan ve trendlerin çözümü işaret etmediği engeller Eğitim olanakları, okumaya isteklilik; Evlilik yaşının ortalama olması; Bölgesel olgu, gelenek, imam nikahı; Ücretsiz aile işgücü; Taşra ve büyük kentler çevresindeki muhafazakarlaşma çizgisinin daha demokratik yapıdaki kırsal alana yaygınlaştırılması..

8 Tarım yapısı ve hane halkı işgücü ihtiyacından kaynaklanan engeller Büyük işletmeler (>20ha.) (%5.8); Orta işletmeler (5-20 ha.) (%29.4); Küçük işletmeler (< 5 ha.) (%64.8); Topraksız işletmeler (%30) İşletme arazisi parçalılığı (1-3 parça %15, 4-5 parça %19, 6-9 parça %25,10 ve fazlası %41)

9 Kadınlar.. Kendi işletmesinde meyve-sebze yetiştiriciliği, hayvan bakımı, ev işleri, bölgelere göre değişmek üzere hasat - harman işlerinde çalışır. Kendi işletmesinde ort. 3.6, başka tarım işinde 1.1 saat, ev işleri dahil 9.20 saat/gün çalışır (İzmir). Geçici işçi saat. Mekanizasyona gidilmediği, ileri teknolojiye geçilmediği sürece kadın işgücü açığa çıkmaz.

10 Kadın olmanın geleneksel rolü Başkalarının işinde belli işlerde çalışma; Tarımda ücret farklılıkları (1/2-2/3) Kadının kendisi için para harcamaması; Koşulları ve yazgıyı kabullenme; Kadının kararlara katılması (bölgelere göre fark) ort. %30-40.

11 Hangi alanlarda istihdam edilebilir kadınlar? El sanatları (sınırlı gelişme); KOBİ ler (kırsal alan küreselleşmeye karşı); Kırsal sanayi? Kırsal alanda hizmet sektörü ve kadınlar..

12 Tarımın gelecekte alacağı şekil ve kadın işgücü.. Küçülen işletmeler; Miras hukuku ve altına inilemeyecek işletme arazisi büyüklüğü; Sosyal güvence arayışı; Kredilendirmeyle tek mirasçıya geçiş arayışları; Kuraklık ve polikültür güçlükleri; Yaşlılara ve kadınlara havale edilen tarım.

13 Tarımsal işgücü yıllık: Toplam , erkek, kadın (%45). Ekim- Kasım- Aralık 2007 (Top. için. %25): Toplam , erkek, kadın (%46.2).

14 Tehditler Kadının tarım alanından çekilmesi kırdan göçlerle mümkün görülmektedir. Bu başlı başına bir tehdittir. Tarımda durgunluk ve yapısal çöküş tarım nüfusunu azaltmaya devam edecektir. Ama bunu mas edecek yeni istihdam alanları yoktur. Değil kadını, erkeği kırsalda tutacak yeni iş olanakları yaratılamamaktadır.

15 Ailede yedek işgücü olarak tutulan kadın nüfusun mekanizasyon ve tarımsal gelişme olmaksızın başka sektörlere işgücü aktarımı sınırlıdır.

16 Kadınlar hakkındaki kararların zaten onların görüşleri alınmadan erkekler tarafından alınması, muhafazakarlaşma olgusunun kırsal kesime yaygınlaştırılması kadınların kendi kararlarını almalarının önünde bir tehdittir.

17 Bölgeler itibariyle tarımsal yapının, geleneklerin, ürün deseninin farklılığı kadın işgücünün tarım dışına çekilmesinde farklı etkiler yaratacaktır. Kadınlar için tarım dışı iş olanakları yaratılması bölgeler itibariyle aynı şablon altında ele alınamaz.

18 Tehditler geleceğe karamsar bir görüş açısıyla bakmanın bir sonucu değildir. Mevcut olumsuzlukların çözümü bulunmazsa gelecekteki arzulanmayan beklentilerin bir yansımasıdır. Geleceğe iyimser bakış çalışmaları hareketlendirir. Ama olumsuz yönleri görmek önlem almada esastır.

19 Teşekkürler