Velilere bilgi Danimarka da meslek eğitimleri

Transkript

1 Velilere bilgi Danimarka da meslek eğitimleri iyi bir gelecek

2 Bir Meslek eğitimi almak iyi bir seçimdir Bütün anne ve babalar çocuklarının güzel bir meslek sahibi olmalarını isterler. Ama gençler hangi mesleği seçmeliler? Bu broşür meslek eğitimleri hakkında bilgi içerir. Bunlar, gençlerin branşlarını bir işyerinde öğrendekleri ortak bir takım eğitim gruplarıdır. Branşlar zanaatkarlıktan endüstriye ve sağlıktan ticarete kadar geniş bir yelpazeye dağılmıştır. Bir meslek eğitimi almak pek çok avantaj kazandırır. Gençler eğitimlerini tamamladıktan sonra kolay iş bulurlar... branşlarını pratik çalışmalarla öğrenirler... özgüven kazanırlar yapılan işin sonucu günlük olarak görülür... eğitim boyunca maaş alırlar... yüksek eğitime devam etmek için iyi imkanlara sahip olurlar kendi işyerlerini açmak için iyi imkanlara sahip olurlar Veliler olarak bizler gençlerin, kendilerine uygun ve istedikleri bir eğitime başlamaları için çok şey yapabiliriz. Bizler önlerindeki imkanları onlarla tartışabiliriz, soru sorabiliriz ve onların düşüncelerine kulak verebiliriz. Eğitim sistemini ve iş piyasasını tanıyan rehber öğretmenlerle konuşmak da iyi bir fikirdir. Sonucta gençler kendi seçimlerini kendileri yapmalıdır. Bir meslek eğitimi iyi bir seçimdir! Meslek eğitimleri genellikle EUD olarak adlandırılır Yetişkinler de bir meslek eğitimi alabilirler. Bu kişilerin meslekle ilgili bir mesleki tecrübesi varsa, eğitim süresi kısaltılır Velilere bilgi Danimarka da meslek eğitimleri iyi bir gelecek. Yayınlanması Den Europæiske Socialfond desteği ile Entegrasyon Bakanlığı (Integrationsministeriet), Brug for alle unge tarafından finanse ediliştir ve Eğitim Bakanlığı işbirliği ile yayınlanmıştır. 2. baskı. 1 Ocak Toplam baskı. Dansk Flygtningehjælps Tolkeservice (Danimarka İlticacılar Yardımı Tercümanlık Servisi) ve Eğitim Bakanlığı tarafından hazırlanmıştır. Danimarkaca, Arapça, Somali ce, Türkçe ve Urduca dillerinde yayınlanmıştır. Grafik dizayn ve yerleştirme: GrafikDesign. Basım: Toptryk. ISBN: Broşür Toptryk ten sitesinden ısmarlanabilir. KundeCenter (müşteri merkezi) düğmesine basınız. İstatistik sayfa ortalama senelik kazanç, emeklilik dahil, Dansk Arbejdsgiverforening

3 Bir meslek eğitimi nedir? Elektrikçi, duvarcı, sosyal- ve sağlık hizmetleri yardımcısı ve butik asistanlığı eğitimi alanlar. Bunların hepsi birer meslek eğitimi alarak meslek sahibi oluyorlar. Endüstri teknisyeni, web- entegratorü vee porselen boyamacısı da meslek eğitimi almıştır. Meslek eğitimi alan kişilerle her yerde karşılaşırız: hastanelerde, ofislerde, inşaat alanlarında ve endüstriyel işyerlerinde. Okul ve staj. Meslek eğitimlerinin özelliği; gençlerin dönüşümlü olarak okula gitmeleri ve bir işyerinde staj yapmalarıdır. Eğitimlerin çoğunda staj dönemi okul dönemine nazaran daha uzun sürer. Meslek okulları. Okul dönemi ülkemizde bulunan pek çok meslek okuldan birinde gerçekleşir. Sosyal- ve sağlık okulları, teknik okullar, ticaret okulları ve tarım okullarının hepsi bir meslek okuludur. Kısa ve uzun eğitimler. Bir meslek eğitimi 1½ ve 5½ yıl sürebilir. Meslek eğitimlerinin çoğu 3 ile 4 yıl sürer. Kısa meslek eğitimlerinin (yaklaşık 2 yıl) çoğu yenidir- ve bu nedenle çok tanınmıyorlar. Kalfalık sınavı. Öğrenciler eğitimlerini bir kalfalık sınavı ile bitirirler. Bu bitirme sınavıdır. Kalfalık sınavı çoğunlukla bir kalfalık partisi ile kutlanır. Fırıncılık eğitimi öğrencisi Samer Atef Muhammet ustası Dan Hansen ile birlikte. 3

4 İşyerine yada okula başlama Eğitime giriş 100 den çok daha fazla sayıda meslek eğitimi mevcuttur. Eğitime 12 giriş bölümünden biri ile başlanır: Araba, uçak ve diğer ulaşım araçları /Bil, fly og andre transportmidler Inşaat ve yapı /Bygge og anlæg Bina- ve müşteri hizmetleri /Bygnings- og brugerservice Hayvanlar, bitkiler ve doğa /Dyr, planter og natur Vücut ve stil /Krop og stil Gıda /Mad til mennesker Medya prodüksiyonu /Medieproduktion Ticaret /Merkantil Prodüksiyon ve gelişme /Produktion og udvikling Elektrik, yönetim ve it /Strøm, styring og it Sağlık, bakım ve pedagoji /Sundhed, omsorg og pædagogik Ulaşım ve lojistik /Transport og logistik Ön staj veya alışma Bir mesleği yada branşı deneyip kendilerine uygun olup olmadığını görmek isteyen yaşındaki gençler bir işyerinde ön staja yada alışma dönemine (trainee) girebilirler. Bu işyerinin de genci tanımasına fırsat verir. Bu nedenle ön staj yada alışma dönemi bir staj yeri bulmak için ilk adım olabilir. Gençler maaşlar için geçerli anlaşmalara göre maaş alırlar. Staj yeri Staj, hemen hemen bütün mesleki eğitimlerin çekirdeğini oluşturur. Bir staj yeri aynı zamanda öğrenme yeri olarak da adlandırılır. Bu yerlerde öğrenciler meslektaşları tarafından eğitilir, teorik bilgilerini burada uygularlar ve yapacakları işler üzerinde bir rutin geliştirirler. Bir staj yeri olan gençler eğitimlerine işyerinde başlayabilirler. Birkaç mesleği gözden geçirmek isteyen gençler eğitimlerine okulda başlayabilirler. Ana kural olarak staj yerini örgencilerinin kendilerinin bulması gerekir. Bazı branşlarda bu zor olabilir. Eğitim seçilirken bu konu dikkate alınmalıdır. Bu sebeple daha okul seçilmeden önce bir rehber öğretmenle konuşmak iyi bir fikirdir. Staj yeri, işyerlerine idari konularda yardımcı olan meslek okulu tarafından onaylanmalıdır.. Ustalık eğitimi Bazı gençler en çok pratik eğitime yatkındırlar. Ustalık eğitimi; eğitimin ilk kısmını işyerine tamamlamak anlamına gelir. Meslek okulu, gencin işyerinde öğreneceği konular üzerine bir eğitim planı hazırlanmasında yardımcı olur. Veliler ve danışmanlardan (mentor) destek Bir eğitimi tamamlamak büyük çaba gerektirir. Gençler aktif olup eğitimlerini tamamlamak için kendileri sorumluluk almalıdırlar. Ama zor dönemlerle de karşılaşılabilirler: Bu okulun zor olduğu, staj yeri bulmanın gerektiği yada inşaat alanında soğuk bir günün yaşandığı dönemler olabilir. Bu sebeple gençlerin ailelerinden destek almaya ihtiyaçları vardır. Eğitim sürecince bir danışman (mentor) da destek olabilir. Bütün meslek okullarında danışman hizmeti sunulmaktadır. Bir danışman, gençlerle okul ve staj hakkında konuşabilir. Ama okul için önem taşıyan kişisel konularda da yardımcı olabilir. 4

5 Gençler kendileri seçemeliler ve bizim tarafımızdan da desteklenmeliler! Uzun olan ulaşımı kolaylaştırmak için anne beslenme çantası hazırlamış baba bir motosiklet (scooter) almıştı. Öznür kuaför olmayı seçtiğinde onun liseye başlamasını istemelerine rağmen anne ve babası, onu desteklediler. Mustafa Çolak, fabrika işçisi. Çiçek Çolak, ev hanımı Kuaför okullarına alınan öğrenci sayısı sınırlıdır. Bir staj yeri bulunduğu taktirde okula her zaman girilebilir. Öznur şu anda Kopenhag da bir kuaför salonunda çalışıyor. 21 yaşında olan Öznur, Aslında kuaför olmam fikri ağabeyimindi!, diyerek anlatıyor. Derin koltukların üzerinde anne ve babası Mustafa ve Çiçek ile oturuyor. Aile küçük köy evinde yaklaşık yirmi yıldır yaşıyor. Öznur un babası Danimarka ya 17 yaşında gelmiş ve o zamandan beri fabrikada çalışıyor. Annesi evi ve bahçeyi idare etmiş.. Mustafa ve Çiçek için çocuklarının bir eğitim alması önemli. Mustafa Etrafımdakilere değişik eğitimler hakkında çok danıştım, diyerek anlatıyor. O sebeple olanaklar hakkında bilgim vardı. Ama tabii ki veliler olarak bilmediğimiz bir sürü eğitim var. Lise eğitimi yada meslek eğitimi Mustafa Öznur un bir lise diploması almasını yada ticaret okuluna başlamasını isterdim. Ne kadar yüksek bir eğitim olursa o kadar iyi!! diye anlatıyor. Okul toplantılarında öğretmenlerle hep eğitim hakkında konuşurduk. Benimle aynı fikirdeydiler: Öznur liseyi başarabilirdi. Ama seçimini kendisi yapmalıydı! Ve Öznur un kendii planları vardı. güzellik ve bakım her zaman ilgimi çekti, ve 10. sınıfta bir kuaför salonunda yardımcı eleman olarak çalıştım. Güzel bir yerdi, ve beni kuaför öğrencisi olarak işe almak istediler. Yardımcı eleman olarak geçirdiğim zaman iyi bir yatırım oldu. Aksi taktirde bir staj yeri bulmak zor olabilir. Kuaför eğitimi diğer meslek eğitimlerine benzer. 4 yıl sürer ve 6 ay süren bir okul dönemi ile başlar. Bir eğitim almak zor. Erken kalkacaksın, ulaşım uzun sürüyor ve geç vakitlere kadar salondasın. Anne ve babamın desteği olmadan başarabilir miydim bilmiyorum. Öznur un annesi kızının okulunu bitirebilmesi için herşeyi yapmaya hazırdı. Gülümseyerek Öznur un her sabah kalkmasını sağladım. Ve iyi bir beslenme çantası hazırladım. Ve evde ona herhangi bir iş yaptırmadım. şeklinde anlatırken küçük cam bardaklara çayları dolduruyor. Öznur Babam da beni çok destekledi. diyor. Bir keresinde salona gelebilmem için bana bir scooter aldı. Daha sonra kendim bir araba aldım. Kalfalık partisi (Svendegilde) 4 yıl sonra Öznur bir sınava girecekti, kalfalık sınavı. Öznur Çok güzel bir gündü, diyerek anlatıyor ve davetiyeyi gösteriyor. Ustam kuaför okuluna hediyeler ve şampanya ile okula geldi. Babam 4000 krona bir kuaför makası aldı, annem de bir saat verdi! Ama Öznur un anne ve babasının mutluluğu da aynı derecede büyüktü. Üç çocuklarından ilki bir diploma almıştı. Mustafa Bir lokantada 25 kişilik kalfalık partisi verdik. Kızımla çok gurur duyuyordum! O nu her gördüğümde kendisi ile gurur duyuyorum, diyerek anlatıyor. 5

6 Isaak Ter-Vardaninan bugün serbest elektrikçi. Yüksek eğitim ve kendi işyeri Meslek eğitimi ile pek çok yönde kariyer edinilebilir. Alınan eğitim doğrultusunda yüksek eğitim yapma imkanları vardır. Bu hem kısa hem de uzun süreli eğitimler için geçerlidir. Örneğin; mühendis, hemşire yada tesisatçılık eğitimlerine devam edilebilir. Pek çok branş kendi işyerini açma imkanı da sağlar bu duvarcı firması, kuaför salonu, mağaza, anahtarcı yada temizlik firması olabilir. Giriş şartlar Bir meslek okuluna 9. sınıftan sonra girilebilir. Bazı branşların ve bölümlerin girişleri sınırlıdır. Bunlar; büyük talep gören ve bu nedenle staj yeri bulunmasının zor olduğu branşlardır. Normal okul eğitimi almamış olan iki dilli öğrenciler bazı durumlarda meslek okuluna başlamadan önce bir Danimarkaca sınavına tabi tutulabilirler. Ekonomi Meslek oklunda eğitim almak ücretsizdir. Öğrenci işyerine işçi sıfatındadır yani; bir işyeri ile bir eğitim anlaşması yapıldığı andan itibaren gençler öğrenci maaşı alırlar. Maaş tipik olarak başladıklarında ayda krondur. Maaş seçilen eğitime ve öğrencinin yaşına bağlıdır. Herhangi bir eğitim anlaşması olmadan ilk okul dönemlerine başlayan gençler, bazı koşullar yerine getiriliyorsa Danimarka hükümetinden öğrenim yardımı SU alabilirler. Bu konuda internet adresinden yada okullardaki rehberliklerden daha fazla bilgi alabilirsiniz. 6

7 Rehberlik ve daha fazla bilgi Bir veteriner hemşiresinin görevi nedir? Endüstri kaynakçısı ve endüstri teknisyeni arasında fark var mı? Mühendis olmak isteniyorsa hangi eğitimler seçilmeli? Ve bir staj yeri bulmak zor mu? İnternette bu eğitimler hakkında bilgiler bulabilirsiniz. Ama bir rehber öğretmenle konuşmak da faydalı olabilir. Öğretmenle sizin çocuğunuzun istekleri ve koşullarından yola çıkarak konuşabilirsiniz. UU-merkezinde rehberlik UU Gençlik Eğitim rehberliğinin kısaltılmasıdır ve 25 yaşın altındaki gençlere yöneliktir. Tabi ki veliler de bu rehberlikten yararlanabilir! Burada bütün eğitim sistemi hakkında rehberlik alabilirsiniz. Size en yakın UU-merkezini adresinden bulabilirsiniz. Meslek okullarındaki rehberler Bütün meslek okullarında rehber öğretmenler bulunur. Bu görevliler bütün meslek eğitimleri hakkında teker teker bilgi verebilirler. Bazı okullar gençlerin değişik eğitimleri deneyebilecekleri tanıtım kurslar sunmaktadır. Danimarkacası yeterli olmayan gençlere seçtikleri mesleğe yönelik dil kursları da sunulur. Bütün okullar gençlerin değişik meslekleri tanıyabilmeleri için tanıtım ve köprü oluşturucu okul dönemleri hizmeti verirler. Okullar mesleğe yönelik Danimarkaca eğitimi hizmeti de sunarlar. Sitedeki eğitim rehberinde Danimarka daki eğitimler hakkıinda alfabetik olarak düzenlenmiş bilgileri bulabilirsiniz. Bütün eğitimler detaylı olarak anlatılmıştır: eğitimlerin süresi, içeriği, geleceğe yönelik imkanlar v.s. Burada hangi branşların öğrenci aradığını bulabilirsiniz. Site ayrıca hangi branşlarda staj yeri bulmanın zor olduğu konusunda da size fikir verebilir.. Endüstri operatörünün görevi nedir? Endüstri operatörü endüstride kullanılan makineleri yönetir ve bakımını yapar. Eğitim boyunca bilgisayar destekli üretim makinelerinin kullanımı ve üretim işlerinin planlaması öğrenilir. Endüstri operatörleri beslenme, ilaç, mobilya yada elektronik v.s gibi branşlarda çalışırlar. Pedagojik temel eğitim nedir? Eğitim, çocuklar ve gençlerle uğraşılan işlerde pedagojik çalışma yetkisi verir. Bir çocuk yuvası, klüp yada çocuk bakımı kurumunda nındapedagog yardımcısı v.s gibi işler olabilir. Yada kendi evinizde çocuk bakıcılığı yapabilirsiniz. Okulun toplam süresi 1 yıldır staj süresi 7,5 aydır. Finans eğitimi nedir? Banka, sigorta şirketi yada bir finans kurumunda çalışmak isteyen gençlere yönelik bir eğitimdir. Finans eğitiminde öğrenciler; müşterilere hizmet ve danışmanlık vermeyi, banka hesabı açma, banka kredisi alma başvurularını değerlendirme yada sigorta davalarını değerlendirmeyi öğrenirler. Bütün eğitimleri sitesinden bulabilirsiniz. 7

8 Kaynak dumanından yazı masasına Demir dövmeci olarak edindiğim deneyimlerden çizim yaparken, yazarken ve insanlarla konuşurken her zaman yararlanıyorum Uzun yıllar etrafında kıvılcımlar uçuşarak ve merdiven, balkon ve başka sistemleri kaynak ederek çalıştı. Bugün inşaat alanlarını inşaat şefi olarak ziyaret ediyor. Carsten Sørensen kariyerine demir ustası olarak başladı, sonrasında inşaat mühendisi eğitimi aldı. Neden bir meslek eğitimi seçtin? Başka meslekleri yoklamıştım, ve taksi, otobüs sürme ve daha farklı işleri de denedim. Demir dövmeci olarak işe başladığımda bunun güzel ve yaratıcı olduğunu keşfettim. Bunu eğitim sisteminde başka yerlerde görmemiştim. Bir ürün üretmek gittikçe daha başarılı olduğunu hissetmek bu insana memnuniyet veriyor. Zanaatkar olarak hergün bir şeyler yaratıyorsunuz! Demir dövmeci olarak işin neyini seviyordun? Eski binaların onarımını seviyordum. Burada benim katkılarım çoktu. Bu işi nasıl çözebilirim? Ama yeni binalar ile çalışmak da zevkli. Bir çizime tam uygun olarak hareket etmeniz önemli. Yüksek eğitimde neyi seçtin? Başarılı olduğum bir branş bulmuştum. Bu ilerlemem için beni isteklendirdi ve cesaretlendirdi. Ve her zaman yüksek eğitim almayı hayal etmiştim. Mühendis olarak neler yapıyorsun? Storebælt tünelinin beton yapılarının kontrolünde çalıştım ve Kopenhag limanının karaya çıkış yapılarının projelerinde bulundum. Bunun haricinde inşaat alanlarında inşaat şefliği yapıyorum. Bu sebeple çok dolaşıyorum ve değişik insanlarla karşılaşıyorum. Ama aynı zamanda yeni projelerin çizimi ve planlamasını da yapıyorum. Bu şekilde mühendis olmanın avantajları var mı? Hem de çok! Binaların yapısı ve çelik ile çalıştığımızda benim çok büyük bir avantajım var. Bu işler ile kendim çalıştım ve neyin yapılabileceğini hemen görebiliyorum. Ve kendim de bir inşaat alanında çalıştım. Yani burada çalışanlarla kolay iletişim... Yeni mühendisler işe alırken bir meslek okulu eğitimi aldıklarına pozitif olarak bakıyor musunuz? Evet, bakıyoruz. Bina ve yapı branşında çok değişik projeler üzerinde çalışıyoruz. Bu nedenle bu branşta bir geçmişi olan mühendisleri istiyoruz. Carsten Sørensen Kopenhag daki küçük bir firmada mühendislik danışmanlığı yapıyor. 8

9 9

10 Hayvanlar, bitkiler ve doğa Çiftçilik, ormancılık ve bahçecilik, ve hayvancılık, doğa üzerine çalışıyoruz Danimarka da patates, süt, domuz eti, tahıl, yılbaşı ağaçları ve saksı bitkileri üretilir. Bu nedenle tarımcılık ve bahçecilik işlerinde çalışacak gençlere ihtiyaç var. Gençler farklı tarım ürünlerinin yetiştirilmesini ve dana, domuz, tavuk ve vizon yetiştirmeyi öğrenirler. Modern çiftçilik ve bahçecilik, yüksek teknolojiden yararlanarak üretim yapan büyük iş alanlarıdır. Yapılan işlerin bir bölümü bilgisayarın başında yada ileri teknolojiye sahip makineleri kullanarak yapılır. Bu sebeple öğrenciler okulda ekonomi, muhasebe ve planlama üzerinde eğitim görürler. İşyerinin teknik donanımlarını kullanmayı ve bakımını da öğrenirler. Biyoloji, çevre ve organik ziraatçılık bütün okullarda önemli yer tutar. Eğitimler Anlægsgartner /Bahçe düzenlemecisi Dyrepasser /Hayvancılık Faglært landmand /Çiftçilik eğitimi Greenkeeperassistent /Yeşil alanlar asistanı Landbrugsuddannelsen /Çiftçilik Produktionsgartner /Üretim bahçeciliği Skov- og naturtekniker /Orman- ve doğa teknisyeni Veterinærsygeplejerske /Veteriner hemşiresi Væksthusgartner /Seracılık Okul bittikten sonra örneğin;işletme şefi (driftsleder), ziraat ekonomisti (agrarøkonom), tarım teknolojisi elemanı (jordbrugsteknolog) yada ziraat eğitmeni olmak için yüksek eğitime devam edilebilir. Senelik kazançları, kron olarak: Landmand Anlægsgartner Veterinærsygeplejerske Prens Joachim de çiftçi Bazı arkadaşlarım hayvanlarla çalıştığımda kokacağımı söylüyorlar. Ama ben okulumdan o kadar memnunum ki ne dedikleri beni ilgilendirmiyor. Prens Joachim de çiftçilik mezunu. Dana besiciliği de yaptığım bir çiftlikte staj yaptım. Ayrıca bir domuz çiftliği ve vizon çiftliğinde de çalıştım. Müslümanların etini yemedikleri sürece domuz bulunan işlerde çalışmaları yasak değil. Yabancıların çoğu çiftçi olarak çalışmanın ağır olduğunu düşünüyor. Çünkü kendi ülkelerindeki çitçilik ile karşılaştırıyorlar. Ama burada ağır işler için makineler kullanılıyor. 10

11 Gıda Biz besin ürünlerinin hazırlanması ve üretilmesi yada yiyecek ürünlerinin hazırlanması, satışı ve sunumu ile uğraşıyoruz. Beslenme, besinler ve yemek çeşitleri konularında rehberlik yaparız Bu eğitimlerden birini seçen gençler, profesyonel olarak yemek ile çalışmayı öğrenirler. Bazıları kasaphaneler ve süthanelerde gıda üretimini seçerler. Başkaları restoran, kafeterya yada büyük endüstriyel mutfaklarda yemek hazırlamayı düşlerler. Yemek işleri ile uğraşan herkes, hammaddeler, hijyen, sağlık ve beslenme konularında eğitim alırlar. Öğrenciler planlama, ekonomi ve müşteri ilişkileri hakkında da eğitim alırlar. Okulu bitirenlerin iş bulma şansları iyidir ve mesleklerin çoğu yurtdışında da aranılan eğitimlerdir. Mesleklerin çoğu yurtdışında aranılan mesleklerdir. Senelik kazançları, kron olarak: Mejerist Detail slagter Bager og konditor Eğitimler Bager og konditor /Fırıncı ve pastacı Detailslagter /Perakende kasapçılık Ernæringsassistentuddannelsen /Beslenme ve diyetetik Ferskvareassistent /Tatlı su ürünleri asistanı Gastronom blandt andet kok /Gastronom aşçılık v.s Hotel- og fritidsassistent /Otel- ve resepsiyon asistanı Industrislagter /Endüstri kasapçılığı Mejerist /Sütçü Receptionist /Resepsiyonist Tarmrenser /Bağırsak temizleyicisi Tjener /Garson Yüksek eğitime devam etme olanakları çoktur- örneğin diyetisyen, gıda hizmetleri memeuruyiyecek içecek memuru, hortonom veya servis ekonomisti gibi meslekler için. Nawraz Mhtar, Afganistanlı, çiftçilik öğrencisi Nawaz Mhtar 2000 yılında Danimarka ya geldi. Afganistan dan iltica etti. Kendi ülkesinde aile üyelerinin çoğu çiftçilik yapıyor. Ama Nawas çiftçilik eğitimi alan ilk kişi. Bütün eğitimleri sitesinden bulabilirsiniz 11

12 Produksiyon ve gelişme Endüstri ürünlerinin dizaynı, yapımı ve üretimi yapılır Mobilya, ilaç, yel değirmenleri ve kek kutuları. Günümüzde ürünlerin çoğu bilgisayar tarafından yönetilen robotlar tarafından üretiliyor. Bu nedenle modern teknoloji ve işletme süreci Prodüksiyon ve gelişme ile ilgili eğitimlerin çoğunda önemli yer tutmaktadır. Kaynakçı ve küçük makine makinistleri gibi eğitimler daha çok zanaat üzerinde yoğunlaşmıştır. Bu eğitimlerin çoğunda gençler demir, çelik ve metaller ile çalışmayı öğrenirler. Ama çalışılan maddelerin öncelikle deri, ağaç, seramik ve plastik olduğu eğitimler de vardır. Okul bittikten sonra, makine ustası yada prodüksiyon teknoloji teknikeri gibi eğitimlere devam edilebilir. Yada mühendislik eğitimine girişinizi sağlayacak bir kursa devam edilebilir. Aldığınız eğitim memleketinizde kullanılabilir. Hashi kaynakçılık eğitimi aldı. Daha temel eğitim dönemini tamamlamadan üç ay önce bir staj yeri buldum. Çoğu insan mesleğimizin sadece kaynak yapmaktan ibaret olduğunu zannediyor. Ama bu aynı zamanda montaj tekniği, kaynak tekniği ve bir sürü şeyi yapmakla ilgili bir meslek. Ben ailede zanaat eğitimi alan ilk kişiyim. Ailem benimle gurur duyuyor. 12

13 Eğitimler Aluminiumsoperatør /Alüminyum işlemecisi Beklædningshåndværker /Terzi Beslagsmed /Nalcı Bådserviceassistent / Tekne bakımı ve tamircisi CNC-teknikuddannelsen /Bilgisayar destekli metal makineleri eğitimi Elektronikoperatør /Endüstri elektrisyeni Finmekaniker /Küçük makine tamircisi Former /Metal dökümcüsü Forsyningsoperatør /Su-, gaz-, elektrik şebekesi ustası Industrioperatør /Endüstri makineleri tamircisi Industrisvejser /Endüstri kaynakçısı Industriteknikeruddannelsen /Endüstri teknikeri eğitimi Køletekniker /Soğutucu- ve klima makineleri ustası Laboratorietandtekniker /Diş teknisyeni Låseassistent /Anahtarcı Maritime håndværksfag /Denizcilik zanaatları Metalsmed /Demir dövme Overfladebehandler /Yüzey yapım ustası Plastmager /Plastik ustası Plastsvejser /Plastik kaynakçısı Porcelænsmaler /Porselen boyamacısı Pottemager /Saksı ustası Procesoperatør /Üretim makineleri ustası Skibsbygger /Gemi inşaatçısı Skibsmekaniker /Gemi mekanisti Skibsmontør /Gemi montajcısı Skomager /Ayakkabı tamircisi Smed /Demirci Teknisk designer /Teknik dizayner Urmager /Saatçi Vindmølletekniker /Yel değirmeni teknisyeni Værktøjssliber /Doğramacı Værktøjsuddannelsen /Alet yapma eğitimi Ædelmetalstøber /Değerli metal dökümcüsü Ædelsmed /Değerli metal yapımı Ædelstensfatter /Değerli taş ustası Modelsnedker /Model yapımcısı/marangozu Montageoperatør /Montaj ustası NDT-teknikeruddannelsen /Kaynak işleri kalite kontrolü eğitimi Oliefyrstekniker /Benzin deposu ustası Ortopædist /Ortopedist Senelik kazançları, kron olarak Industrioperatør Smed Teknisk tegner Somali de işyeri açmayı planlıyorum. Benim ülkemde başarılı kaynakçılara ihtiyaç var Hashi Jeilani Bobo Somali den Danimarka ya geldiğinde 13 yaşında idi. Bütün eğitimleri sitesinden bulabilirsiniz 13

14 Ticaret Kamu kurumları ve özel müşteriler için yönetim ve ticaret yapıyoruz Ticari ana girişi, ofis işleri, ticaretle ilgili işler, finans dünyası yada bir mağazada çalışmak isteyen gençler için iyi bir başlangıçtır. Bu eğitimlerin çoğu uluslararası çalışmalara yönelik olduğu için birden fazla dil bilmek bir avantajdır. Eğitim genelde Danimarka daki ticaret okullarından birinde ticaret okullarının temel eğitim dönemi (hg) ile başlar. Ticaret içerisinde bir mağazacılık eğitimi alınabilir yada örneğin bir mağazalar zincirinin, alış-verişi ile uğraşılabilir. Ofis eğitimi; yönetim, ya kamu sektöründe yada özel bir işyerinde ekonomi, muhasebe gibi işler ile çalışmanızı sağlar. Yüksek eğitime devam etme imkanları çoktur örneğin doktor sekreterliği yada kara ve deniz yolu ile nakliyat (spedition, shipping) gibi işler üzerine. Eğitimler Detailhandelsuddannelse (butik) /Perakende ticaret eğitimi Ferskvareassistentuddannelsen /Taze besin ürünleri asistanı Finansuddannelsen /Finans eğitimi Generel kontoruddannelse /Genel ofis eğitimi Handelsuddannelse med specialer /Uzmanlık dalı içerisinde ticaret eğitimi Kontorserviceuddannelse /Ofis hizmetleri eğitimi Kontoruddannelse med specialer /Uzmanlık dalı içerisinde ofis eğitimi Kundekontaktcenteruddannelse /Telefon ve bilgisayarla müşteri iletişimi eğitimi Sundhedsservicesekretær /Sağlık hizmetleri sekreteri Bütün eğitimlerde iyi kariyer yapma imkanları mevcuttur. Örneğin finans ekonomisi, ticaret piyasası satış ekonomisti yada muhasebeci Uluslararası ticaret ve satış yada akademisyenlik için yüksek eğitime devam edilebilir. Senelik kazançları, kron olarak Finansuddannelsen Generel kontoruddannelse Aile ve işe yer ayırmak Rosa 10. sınıftan sonra ticaret okuluna başlamış. Daha sonra hala çalışmakta olduğu Matas ta staja başlamış. İşverenlerim benim iyi bir satıcı olduğumu söylüyorlar, ve müşterilerimin benden memnun kaldığını görüyorum. Eğitimin boyunca kendimi kişisel olarak geliştirdim, ve bir saniye bile seçimimden pişman olmadım. Amacım ve hayalim bir gün kendi mağazamın olması, ama önce bir mağazayı yönetmeyi istiyorum. Aile kurmak ve çocuk sahibi olmak da istiyorum. 14

15 Medya Medya ürünlerinin dizaynı ve üretiminde teknik araçlar kullanıyoruz Web, film, basılı medya ve tv. Medya ile ilgili eğitimlerin amacı bir mesajı iletmektir. Meslek eğitimlerinde bu bölümü seçen gençler, mizanpajdüzme, web, internet yada tv ve video üretimi ile çalışabilirler. Modern medya prodüksiyonunun bir parçası olan teknik araç ve gereçlerin kullanımını öğrenirler. Pratikte bu eğitim; ses, yazılı ürünler, grafik ve resimlerin bilgisayar yardımı ile birbirine entegre edilmesini kapsar. Broşür yada bilgilendirme videosu v.s gibi ürün hazırlanacaksa gençler başından sonuna kadar bunu düzenlemeyi, hazırlamayı öğrenirler. Bu branşta çalışmak isteyen genç sayısı çok fazladır. Bu nedenle hem staj yerleri hem de iş için büyük bir talep var. Eğitimler Digital media /Dijital medya Film- og TV-produktionuddannelsen /Film- ve TV-prodüksiyon eğitimi Fotograf /Fotoğrafçı Grafisk tekniker /Grafik teknikerisyeni Mediegrafiker /Medya grafikeri Web-integrator /Web-entegratörü Skiltetekniker /Levha teknikerisyeni Medya prodüksiyonu bölümlerine sınırlı sayıda öğrenci alınır. Staj yeri bulan öğrenciler giriş hakkına sahiptirler. Senelik kazançları, kron olarak Grafisk tekniker Skiltetekninker Eğitim tamamlandıktan sonra multimedya, dizayn yada medya ürünleri ve liderlik eğitimlerine devam edilebilir. Erkek kardeşim aynı okula başladı ve Matas da bir staj yeri aldı Kürt kökenli Rachel Houstar Rashid (Rosa), Danimarka ya 1989 da gelmiş. Bütün eğitimleri sitesinden bulabilirsiniz 15

16 Araba, uçak ve diğer ulaşım araçları Makineler, arabalar, tırlar, motosikletler, uçaklar ve diğer ulaşım araçlarını tamir eder ve bakımını yaparız Ulaşım araçlarının tamiri ve bakımı bisikletten uçağa kadar. Araba, uçak ve diğer ulaşım araçları bölümlerindeki eğitimler bu konular üzerinedir. Bu bölümlerde teknoloji hakkında bilgi sahibi olmak gerekir. Bu hem teknolojik araç ve gereçleri kullanmak için hem de modern vasıtalarda bulunan elektronik sistemleri tamir etmek için gereklidir. İşin büyük bir kısmı atölyelerde gerçekleşir. Ama müteahhit makineleri ve tarım makineleri v.s gibi makinelerin tamiri ve arıza giderimi müşterilerin yanında da yapılabilir. Eğitimler Cykel- og motorcykeluddannelsen /Bisiklet ve motosiklet eğitimleri Entrepenør- og landbrugsmaskinuddannelsen/ Müteahhit - ve tarım makineleri eğitimi Flymekaniker /Uçak teknikerisyeni Karosserismed /Kaportacı Mekaniker /Mekanist Vognmaler /Araba boyacısı Senelik kazançları. Kron olarak: Vognmaler Mekaniker Flymekaniker Eğitim tamamlandıktan sonra makine ustası yada prodüksiyon teknolojisi ustası gibi eğitimlere devam edilebilir. İşyeri yöneticisi/ lideri yada serbest meslek yapabilme imkanları da iyidir. Bülent Koyuncu Kürt. 3 yıllık tır şoförlüğü eğitimi almış. Çoğu insanın düşündüğü gibi kolay bir iş değil Örneğin günümüzde Avrupada tır şoförü olmak çok kağıt işi gerektiriyor 16

17 Ulaşım ve lojistik İnsanların ve malların ulaşımını sağlıyoruz ve zamanında yerlerine ulaşmasını sağlıyoruz Araba, tır, motosiklet, vinç yada uçaklara ilgi duyan gençler meslek eğitimlerinde bu dalları seçebilirler. Bu dallar insanların ve malların ulaşımı ile ilgili mesleklerde eğitim verir. Gençler motor, fren ve direksiyonun nasıl çalıştığı üzerine eğitim alırlar bunların bakımı ve onarımını öğrenirler. Bir depo yada ulaşım firmasında ulaşım ve lojistik hakkında da bilgi sahibi olmak önemlidir. Mallar en ucuz, en hızlı ve en güvenli şekilde nasıl yerlerine ulaşır? Eğitimler Chauffør /Şoför Lageruddannelsen /Depo eğitimi Lufthavnsoperatør /Hava alanı elemanı Postoperatør /Posta elemanı Redder /Cankurtaran Togklargører /Tren hazırlama görevlisi Senelik kazançları, kron olarak Lageruddannelsen Redder Togklargører Okul bittikten sonra örneğin ulaşım lojistiği yada uluslararası ulaşım ve lojistik üzerine yüksek eğitime devam edilebilir. Danimarka da tır şoförü olmak için eğitim almak gerekir. Bülent hep tır ve büyük araçlara ilgi duymuş ve hep tır şoförü olmayı hayal etmişti. Bugün staj yaptığı firmada çalışıyor. Tırı sürmek ve onun üzerinde kontrol sahibi olmanın heyecan verici olduğunu düşünüyor. Yurtdışına da sık sık mal götürüyor. Her zaman yeni şeyler görüyorum, ve iyi para kazanıyorum her ay aldığım maaş kağıdımdan bunu görüyorum. Annem ve babam bir eğitim aldığım ve bir işim olduğu için çok mutlular. Babam Türkiye de tır şoförüydü, ama orada bu meslek için okula gitmek gerekmiyor. Bütün eğitimleri sitesinden bulabilirsiniz 17

18 Sağlık, bakım ve pedagojik İnsanları gelişmelerinde destekliyoruz ve bakım ve ilgi hizmeti veriyoruz Bu dallar sağlık ve bakım hizmetleri yada pedagojik gelişmeyle ilgili işlerle uğraşmak isteyen gençlere yöneliktir. Gençler eğitim boyunca insanlara bakım hizmeti vermeyi öğrenirler. İşleri nedeniyle ortaya çıkabilecek problemlerle nasıl başa çıkabileceklerini de öğrenirler. Sağlık eğitimi alan kişi hastanede, huzurevinde yada bir diş hekiminde çalışılabilir. Kendi evinde yardıma ihtiyacı olan engellilere yada yaşlılara bakım hizmeti yaparak da çalışılabilir. Pedagojik temel eğitimde her yaştaki çocuklar hakkında eğitim verilir. Eğitim pedagog yardımcısı yada çocuk bakıcısı yetiştirmeye yöneliktir. Eğitimler Den pædagogiske grunduddannelse /Pedagojik temel eğitim Hospitalsteknisk assistent /Hastane teknik asistanı Social- og sundhedshjælper /Sosyal- ve sağlık hizmetleri yardımcısı Social- og sundhedsassistent /Sosyal- ve sağlık hizmetleri asistanı Tandklinikassistent /Diş hekimi asistanı Senelik kazançları, kron olarak Social- og sundhedsassistent Tandklinikassistent Okul tamamlandıktan sonra hemşire, diş hijyeni asistanı yada pedagog olarak yüksek eğitime devam edilebilir. Din bir engel değil Hamda, sosyal- ve sağlık hizmetleri yardımcısı ve yaşlı insanların kaldığı bir bakım evinde çalışıyor. işimden çok memnunum. İnsanlara yardımcı olmayı ve onlarla ilgilenmeyi seviyorum Çoğu zaman yaşlıların yaşam kalitesinin daha da iyileştirilmesine bir katkıda bulunduğumu hissediyorum. Okulun kendisi de çok güzel, çünkü psikoloji, hastalıklar bilimi, bakım ve ilgi, ve hijyen gibi değişik dersler görüyoruz. Bunun haricinde istediğiniz zaman yüksek eğitime devam edebilirsiniz örneğin hemşirelik gibi. Başörtüsü ile işe gitmem benim için asla bir problem olmadı. Çok iyi iş arkadaşlarım var ve bakımını yaptığım yaşlılar benden çok memnun. Bana ve dinime saygı duymaları benim için çok anlam teşkil ediyor 18

19 Vücut ve stil İnsanlara vücut bakımı ayrıca kişisel stil ve dizayn bulmada yardımcı oluyoruz Moda, saç, fitnes ve kozmetik. Profesyonel olarak vücudun sağlığı, dış görünüş ve kişisel stil ile çalışmak isteyen gençler kuaför, fitnes antrenorü yada kozmetisyen eğitimi alabilirler. Fitnes antrenörlüğü eğitiminde öğrenciler; vücudun nasıl sağlıklı tutulabileceği ve değişik kas gruplarının nasıl çalıştırılabileceğini öğrenirler. Kuaför ve kosmetisyen eğitimlerinde öğrenciler saç modeli, kozmetik ve süslenme ile kişisel bir stilin nasıl oluşturulabileceği konusunda bilgi alırlar. Eğitim boyunca öğrenciler insanlara dış görünüşleri ve kişisel imajları hakkında rehberlik ve danışmanlık yapmayı öğrenirler. Yüz- ve saç derisi masajı ve tırnak bakımı da bu eğitimlerin bir parçasıdır. Eğitimler Fitnessinstruktør /Fitnes antrenorü Frisør /Kuaför Kosmetiker /Kosmetisyen Kuaför ve kozmetisyenlerin çoğu serbest mesleği tercih edip kendi işyerlerini açarlar. Vücut ve stil bölümlerine sınırlı sayıda öğrenci alınır. Önceden bir staj yeri bulan gençler okula alınırlar. Senelik kazançları, kron olarak Frisør Kosmetiker Hamda sosyal- ve sağlık hizmetleri yardımcısı ve yaşlılar için bir bakım merkezinde çalışıyor Hamda Karzoun Filistin kökenli. Sosyal ve sağlık hizmetleri yardımcısı. Eğitim 1 yıl ve 2 ay sürüyor. Gençler eğitim boyunca öğrenci maaşı alırlar. Bütün eğitimleri sitesinden bulabilirsiniz 19

20 Inşaat ve yapı Bina ve yapıların dizaynını, inşasını, tesisatını, tamirini yaparıyoruz ve bu konularda danışmanlık yapıyoruz İnşaat alanlarında çalışmak isteyen gençlere yönelik bir yoldur. İnşaat ve yapı dalında eğitim almayı seçen gençler ev, yol, köprü ve limanların inşası ve bakımını yaparlar. Eğitimin bir kısmı özel aletlerin ve teknik olarak gelişmiş araç ve gereçlerin tanınmasını kapsar. Gençler ağaç, cam, alüminyum, çelik ve kiremit gibi- çok değişik inşaat malzemeleri hakkında bilgi alırlar ve iş çizimleri yapmayı öğrenirler. Eğitim tamamlandıktan sonra iş bulma imkanları çoktur. Ya bir firmada işçi olarak yada kendi firmanızda serbest meslek sahibi olarak çalışabilirsiniz. İnşaat ve yapı branşında kendinize ait bir işyeri açma imkanları çok iyidir. Tuvaletçiye iyi maaş Bazı arkadaşlarım benim tuvaletçi olduğumu söylüyorlar. Ama ben gülerek onlardan daha çok para kazanacağımı söylüyorum. Tesisatçı (VVS) olarak sadece tuvalet montajı haricinde bir sürü iş yapıyorsunuz örneğin iş çizimleri. Çoğunlukla mühendisler ve elektrikçiler ile birlikte çalışıyoruz. İleride mühendislik okumaya başlamak için liseyi seçseydim korkarım ki derslerin zorluğundan dolayı okulu bırakmak zorunda kalırdım. Tesisatçılık eğitimi kendime olan özgüvenimi arttırdı. Okulu bitirdikten sonra yüksek eğitime devam etmeyeceğimi söyleyemem. 20