TÜRKİYE İMSAD AYLIK SEKTÖR RAPORU

Transkript

1 2016 TÜRKİYE İMSAD AYLIK SEKTÖR RAPORU YÖNETİCİ ÖZETİ EXECUTIVE SUMMARY TÜRKİYE İNŞAAT VE YAPI SEKTÖRÜ TÜRKİYE İNŞAAT MALZEMELERİ SANAYİ TÜRKİYE EKONOMİSİ DÜNYA EKONOMİSİ DÜNYA İNŞAAT SEKTÖRÜ ÖZEL BÖLÜM Katkılarıyla * Raporda, Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) tarafından açıklanan Takvim ve Mevsimsel Etkilerinden Arındırılmamış verilere yer verilmiştir.

2 YÖNETİCİ ÖZETİ 2016 yılı ikinci çeyreğinde inşaat harcamaları yüzde 12,2 büyüdü yılı ikinci çeyreğinde özel sektör inşaat harcamaları yüzde 12,1 arttı. İnşaat sektöründe istihdam Temmuz ayında 2,04 milyon oldu. İnşaat sektöründe güven endeksi Ekim ayında 4,4 puan geriledi. Mevcut inşaat işleri endeksi Ekim ayında 9,1 puan düştü. Yeni alınan inşaat işleri endeksi Ekim ayında 1,8 puan indi yılı Eylül ayında konut satışları yüzde 17,8 arttı yılı Eylül ayında birinci el konut satışları yüzde 17,6 yükseldi yılı Eylül ayında ipotekli konut satışları yüzde 46,7 arttı yılı ilk yarısında alınan konut dışı bina yapı ruhsatları metrekare bazında yüzde 2,4 arttı yılı Ekim ayında konut kredisi ortalama faiz oranları yüzde 1, yılı Ağustos ayında inşaat malzemesi sanayi üretimi yüzde 0,8 arttı yılı Ağustos ayında inşaat malzemesi ihracatı yüzde 2,1 geriledi yılı Ağustos ayında inşaat malzemesi ithalatı yüzde 15,9 arttı. Yeni orta vadeli program kamu yatırım harcamalarına öncelik verecek. Türkiye ekonomisi 2017 yılı büyüme hedefi yüzde 4,4. Kamu sektörü yatırımları 2017 yılı büyüme beklentisi yüzde 8,9. TC Merkez Bankası faiz indirimlerine ara verdi. Türk Lirası faizlerde gerileme durdu. Türk lirası sepet kur riskler ile birlikte 3,26 seviyesine ulaştı. Reel kesim güven endeksi yılın en düşük seviyesinde. Dünya ekonomisinde 2017 yılı büyüme beklentisi yüzde 2,8. ABD Başkanlık seçimleri belirleyici olacak. ABD Merkez Bankası FED Aralık ayında faiz artıracak. Euro-Dolar paritesi 1,10 altında. ABD de yıllık inşaat harcamaları 1,14 trilyon dolara ulaştı. ABD de mevcut ev satışları Eylül ayında 5,47 milyon adet oldu. AB inşaat harcamaları 2016 yılı Ağustos ayında yüzde 0,9 büyüdü. Ekim ayında inşaat malzemesi fiyatlarında gerileme yaşandı. TÜRKİYE İMSAD AYLIK SEKTÖR RAPORU

3 EXECUTIVE SUMMARY Construction expenditures growth 12,2 percent during the second quarter of Private sector construction expenditures expanded 12,1 percent in the second quarter of Construction sector employment is 2,04 million in July. Construction confidence index decreased 4,4 point in October. Existing construction activities dropped 9,1 point in October. New construction orders narrowed 1,8 point in October. House sales increased 17,8 percent in September of First sales of House sales rose 17,6 percent in September of Mortgaged sales of House sales increased 46,7 percent in September of Non-residential building construction permits expanded 2,2 percent in the first half of 2016 as a floor area. House loan average interest rate is 1,0 percent during October. Construction materials sector industrial production increased 0,8 percent in August of Construction materials export decreased 2,1 percent in August of Construction materials import increased 15,9 percent in August of New medium-term programme aim to accelerate public investment in Turkish economy will growth 4,4 percent in 2017 according to MTP. Public sector investment expenditures is aimed to growth 8,9 percent for Turkish Central Bank is pausing to drop interest rate. Turkish Liras interest rates are nearby lowest level. Currency basket approach to 3,26 Turkish Liras due to rising risks. Real sector confidence is the lowest level in October. World economy is estimated to growth 2,8 percent in US Presidential election is important for the rest of world. Conditions for rate rise is approaching for FED. Euro-Dollar parity is below 1,10 level. US exist home sales reached to 5,47 million in September. EU construction expenditures increased 0,9 percent in August of Construction materials prices decreased during October. TÜRKİYE İMSAD AYLIK SEKTÖR RAPORU

4 TÜRKİYE İNŞAAT VE YAPI SEKTÖRÜ 2016 Yılı İkinci Çeyrek Döneminde İnşaat Harcamaları Yüzde 12,2 Arttı 2016 yılı ikinci çeyrek döneminde inşaat sektöründe toplam harcama büyüklüğü 53,05 milyar TL ye yükselmiştir yılı ikinci çeyreğinde 47,27 milyar TL olan inşaat harcamaları 2016 yılı ikinci çeyreğinde cari fiyatlarla yüzde 12,2 büyümüştür yılının tamamında inşaat harcamalarındaki büyüme cari fiyatlarla yüzde 7,8 olmuştu yılı ikinci çeyreğinde kamu inşaat harcamaları cari fiyatlarla yüzde 12,5 büyümüş ve 20,15 milyar TL olmuştur. Kamunun toplam inşaat harcamaları içindeki payı yüzde 38,0 e yükselmiştir. Özel sektör inşaat harcamaları ise 2015 yılı ikinci çeyreğinde 29,35 milyar TL iken, 2016 yılı ikinci çeyreğinde yüzde 12,1 artmış ve 32,90 milyar TL ye yükselmiştir. Tablo.1 Kamu ve Özel Sektör İnşaat Harcamaları (Milyon TL) ÖZEL KAMU TOPLAM 2014 Q Q Q Q Q Q Q Q Q Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu İnşaat Sektörü Genel Ekonominin Üzerinde Büyüdü 2016 yılı ikinci çeyrek döneminde inşaat sektörü yüzde 7,0 ile yüzde 3,1 büyüyen genel ekonominin üzerinde büyüme gerçekleştirmiştir. Kamu inşaat harcamalarında büyümenin hızlanması etkili olmuştur. İnşaat sektörü 2016 yılında genel ekonominin üzerinde büyüme gösterecektir. Şekil.1 İnşaat Sektörü ve Ekonomik Büyüme (%) 10 9, ,1 6,2 4,7 7,8 4,3 4,6 6,3 5,8 5,2 3,4 2,4 1,8 2,0 3 2,5 3,7 3,9 1,9 2,0 5,7 5,4 4,7 6,5 3,1 7, Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q2-2,1-2,7 EKONOMİ İNŞAAT SEKTÖRÜ Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu TÜRKİYE İMSAD AYLIK SEKTÖR RAPORU

5 KASIM ARALIK 2014 OCAK KASIM ARALIK 2015 OCAK KASIM ARALIK 2016 OCAK İnşaat Sektöründe İstihdam Temmuz Ayında 2,04 Milyon Kişi Oldu İnşaat sektöründe istihdam Temmuz ayında 2,04 milyon kişi ile Haziran ayındaki istihdamın altına inmiştir. İnşaat sektöründe istihdam son iki aydır azalmaktadır. İnşaat sektöründeki istihdamın toplam istihdam içindeki payı ise yüzde 7,4 olmuştur. İstihdam geçen yılki Temmuz ayı istihdamının ise üzerinde gerçekleşmiştir. Tablo.2 İnşaat Sektöründe İstihdam DÖNEM TOPLAM İSTİHDAM (000 KİŞİ) İNŞAAT SEKTÖRÜ İSTİHDAM (000 KİŞİ) İNŞAAT SEKTÖRÜ PAY (%) , , , ARALIK , , ,4 Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu İnşaat Sektöründe Güven Endeksi Ekim Ayında 4,4 Puan Geriledi İnşaat sektöründe güven endeksi Eylül ayında 4,4 puan daha gerilemiştir. Yaz aylarında gerilemeye başlayan güven endeksi darbe girişiminin etkisi ile Ağustos ayında önemli ölçüde düşmüştü. Eylül ayında etki azalarak sürmüştü. Ekim ayında ise güven endeksinde yeniden önemli bir kayıp olmuştur. Böylece güven endeksi Temmuz-Ekim döneminde toplam 10,9 puan gerilemiştir. Güven kaybı daha çok sektörün dışındaki dinamiklerden kaynaklanmaktadır. Ancak Ekim ayında işlerde ve siparişlerdeki düşüş de güven kaybında etkili olmuştur. Tüm bunlara karşın Ekim ayında güven endeksi geçen yılın Ekim ayı güven seviyesinin 0,7 puan üzerinde kalabilmeyi başarmıştır. Şekil.2 İnşaat Sektörü Güven Endeksi (2010=100) Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu TÜRKİYE İMSAD AYLIK SEKTÖR RAPORU

6 KASIM ARALIK 2014 OCAK KASIM ARALIK 2015 OCAK KASIM ARALIK 2016 OCAK KASIM ARALIK 2014 OCAK KASIM ARALIK 2015 OCAK KASIM ARALIK 2016 OCAK Mevcut İnşaat İşleri Seviyesi Ekim Ayında 9,1 Puan Geriledi Mevcut inşaat işlerinde yaz aylarında görülen dalgalanma içinde Eylül ayında mevcut işlerde bir toparlanma olmuştu. Ekim ayında ise mevcut işlerde kuvvetli bir gerileme yaşanmıştır. Mevcut işlerin mevsimsellik katkısı ile toparlanması beklenirken genel siyasi ve jeopolitik gelişmeler işlerde yavaşlamaya yol açmıştır. Mevcut inşaat işleri seviyesi Ekim ayında geçen yılın Ekim ayındaki mevcut işler seviyesinin de 1,2 puan altında gerçekleşmiştir. Şekil.3 Son Üç Ay İnşaat Faaliyetleri Endeksi (2010=100) 110,0 105,0 100,0 95,0 90,0 85,0 80,0 75,0 70,0 Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu Yeni Alınan İnşaat İşleri Seviyesi Ekim Ayında 1,8 Puan Düştü Alınan yeni inşaat işleri seviyesi Ekim ayında 1,8 puan düşmüştür. Alınan yeni inşaat işleri Temmuz ayından gerilemeye başlamış, Eylül ayında ise sınırlı bir toparlanma göstermişti. Ekim ayında ise yeni siparişler yeniden gerilemiştir. Siyasi ve jeopolitik belirsizlikler yeni iş başlangıçlarını olumsuz etkilemektedir. Ekim ayında alınan yeni inşaat işleri siparişleri geçen yılki Ekim ayı seviyesinin ise 1,7 puan üzerinde gerçekleşmiştir. Şekil.4 Yeni Alınan İnşaat İşleri Endeksi (2010=100) 76,0 YENİ ALINAN İNŞAAT İŞLERİNİN SEVİYESİ 74,0 72,0 70,0 68,0 66,0 64,0 62,0 60,0 Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu TÜRKİYE İMSAD AYLIK SEKTÖR RAPORU

7 Konut Satışları Eylül Ayında Kampanyalar İle Yüzde 17,8 Arttı Konut satışları Eylül ayında uygulamaya konulan konut satış ve faiz kampanyalarının olumlu katkısı ile yüzde 17,8 artmıştır. Böylece satışlar Eylül ayında toparlanmıştır. Ancak konut satışlarında artışın aynı şekilde sürdürülmesi mümkün görülmemektedir. Nitekim hem kampanyaların etkisi azalmakta hem de öne çekilen talep azalmaktadır. Konut satışları geçen yılın aynı ayına göre yüzde 17,8 artarak adet olmuştur. Birinci el satışlar Eylül ayında yüzde 17,6 artarak adet olmuştur. İkinci el satışlar ise yüzde 17,9 artmıştır. Eylül ayında ipotekli satışlar ise yüzde 46,7 yükselerek adet olmuş ve yılın en yüksek aylık ipotekli satışına ulaşılmıştır. İpotekli satışlarda bankaların düşük faizli kredi uygulaması etkili olmuştur. Tablo.3 Aylık Konut Satışları DÖNEM DEĞİŞİM (%) OCAK , ,0 116, , , , , , , , KASIM ARALIK Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu Birinci El Konut Satışları Yüzde 2,5 Arttı Konut satışlarının dağılımı değerlendirildiğinde Ocak-Eylül döneminde birinci el satışların arttığı, ikinci el satışların ise azaldığı görülmektedir. Yeni konut satışı anlamına gelen birinci el konut satışı yılın ilk dokuz ayında yüzde 2,5 artarak adet olmuştur. İkinci el konut satışları ise yüzde 2,4 gerileyerek adet olarak gerçekleşmiştir. İlk el satışlardaki artışın giderek yavaşlaması yeni konut talebinin de sınırlanmakta olduğunu gösterirken Eylül ayındaki yeni ev satış kampanyaları olumlu yönde katkı sağlamayı sürdürmüştür. Tablo.4 Konut Satışlarının Dağılımı DÖNEM TOPLAM BİRİNCİ EL İKİNCİ EL 2015 OCAK OCAK DEĞİŞİM (%) -0,1 2,5-2,4 Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu TÜRKİYE İMSAD AYLIK SEKTÖR RAPORU

8 2012 Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Ağustos 2016 Eylül 2016 Ekim 0,82 0,90 1,00 1,00 1,10 1,07 1,16 1,13 1,21 1,20 İpotekli Satışlar yüzde 10,0 Geriledi Konut satışlarında ipotekli satışlar ile diğer satışlardaki gelişmelerde ise yılın ilk dokuz ayında ipotekli satışlarda gerileme yüzde 10,0 olmuştur. Eylül ayında banka kredisi kullanımının faiz kampanyaları ile artması sonucu ipotekli satışlardaki gerileme de azalmıştır. Diğer satışlar ise yılın ilk dokuz ayında yüzde 5,5 oranında artmıştır. Tablo.5 Konut Satışlarının Dağılımı DÖNEM TOPLAM İPOTEKLİ SATIŞLAR DİĞER SATIŞLAR 2015 OCAK OCAK DEĞİŞİM (%) -0,1-10,0 5,5 Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu Konut Kredi Faizlerinde Gerilemede Sınıra Gelindi Konuta yönelik talebin yeniden canlandırılması için Ağustos ayından bu yana konut kredisi faiz oranlarında indirim kampanyaları uygulanmaktadır. Aylık ortalama konut faizleri birçok banka tarafından yüzde 1,0 in altına çekilmiştir. Buna bağlı olarak Eylül ve Ekim aylarında kullandırılan tüm konut kredilerinde ağırlıklı ortalama aylık faiz oranı yüzde 1,0 e kadar gerilemiştir. Ekim ayında kredi faizlerindeki düşüşün durduğu da görülmektedir. Nitekim bu indirimler bankaların mevcut maliyet yapısı ile uyumlu olmamasına rağmen gerçekleştirilmektedir. Buna bağlı olarak kredi faizlerindeki düşüşün konut talebi üzerindeki etkisi giderek azalacaktır. Önümüzdeki aylarda konut talebi yeniden daha çok güven ve beklentiler unsuru ile şekillenmeye başlayacaktır. Şekil.5 Konut Kredisi Aylık Ortalama Faizi (%) 1,30 1,20 1,10 1,00 0,90 0,80 0,70 0,60 Kaynak; TCMB TÜRKİYE İMSAD AYLIK SEKTÖR RAPORU

9 2014 Q Q Q Q Q Q Q Q Q2 7,97 11,77 11,90 11,18 12,15 13,37 13,69 13,04 15,21 Konut Dışı Bina Yatırımları Yavaşlıyor Konut dışı bina yatırımlarında yavaşlama yaşanmaktadır. Konut dışı binalar için alınan yapı ruhsatları yılın ikinci çeyreğinde geçen yılın aynı çeyreğine göre gerilemiştir. Son yıllarda önemli ölçüde inşaata konu olan alışveriş merkezi, ofis ve otel yatırımlarında yavaşlama yaşanmaktadır. Yavaşlama hem yapısal hem de dönemsel unsurlardan etkilenmektedir. Konut dışı bina yatırımlarındaki yavaşlama ilgili inşaat malzemesi talebini de etkileyecektir. Şekil.6 Alınan Diğer Binalar Yapı Ruhsatları (Milyon Metrekare) 16,00 14,00 12,00 10,00 8,00 6,00 4,00 2,00 0,00 Kaynak: TÜİK Yabancıların Gayrimenkul Alımları Durağan Türkiye de inşaat sektörü açısından yabancıların gayrimenkul alımları önemli bir unsur olmaktadır. Yabancıların gayrimenkul alımları 2014 yılında ilk kez 4 milyar doları aşmıştır yılında alımlar bir ölçüde yavaşlamıştır yılının ilk yarısında ise yabancıların gayrimenkul alımları 1,8 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Yabancıların alımları geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 1,0 gerilemiştir. Yılın ikinci yarısında ise alımların sınırlanmakta olduğu görülmektedir. Şekil.7 Yabancıların Gayrimenkul Alımları (Milyon Dolar) H H H1 Kaynak: Ekonomi Bakanlığı TÜRKİYE İMSAD AYLIK SEKTÖR RAPORU

10 TÜRKİYE İNŞAAT MALZEMELERİ SANAYİ İnşaat Malzemesi Sanayi Üretimi Ağustos Ayında Yüzde 0,8 Yükseldi 2016 yılı Ağustos ayında inşaat malzemeleri sanayi üretimi bir önceki yılın Ağustos ayına göre ağırlıklı ortalama olarak yüzde 0,8 artmıştır. İnşaat malzemeleri sanayi üretiminde Temmuz ayında yaşanan keskin gerileme Ağustos ayında durmuştur. Ağustos ayındaki bu toparlanma başarısız darbe girişimi ile yaşanan Temmuz ayı keskin gerilemesi ardından hızlı bir toparlanma olarak da görülmelidir. Ağustos ayındaki toparlanma ile birlikte 2016 yılı Ocak-Ağustos döneminde ise inşaat malzemeleri sanayi üretimi 2015 yılı Ocak-Ağustos dönemine göre yüzde 1,1 artmıştır. Yılın ilk aylarında yaşanan hızlı büyüme ivmesi Temmuz ve Ağustos aylarında önemli ölçüde azalmıştır yılı Ağustos ayında, izlenen 26 üründen 14 ünde üretim geçen yılın Ağustos ayına göre yükselmiştir. On iki üründe ise üretim geçen yılın altında gerçekleşmiştir. Yılın ilk sekiz ayında ise geçen yılın aynı dönemine göre 15 ürünün üretimi artarken 11 ürünün üretimi gerilemiştir. Üretimdeki gelişmeler alt sektörler itibariyle oldukça farklılıklar göstermeye devam etmektedir. Sanayi üretimindeki artışta iç piyasa satışları ile iç piyasa siparişleri belirleyici olmaya devam etmektedir. İhracat tarafından gelen talep ise halen zayıf kalmaktadır. Başarısız darbe girişimi sonrası iç talepteki gerilemenin Ağustos ayında kısmen telafi edildiği görülmektedir. Ancak iç talep Eylül ve Ekim aylarında yeniden ivme kaybetmeye başlamıştır. Tablo.6 Sanayi Üretimi Büyüme (Bir Önceki yılın aynı ayına ve dönemine göre yüzde) SEKTÖRLER OCAK -AĞU Metalden Kapı ve Pencere -23,2 12,7 Düz Cam 42,1 11,1 Fırınlanmış Kilden Tuğla, Karo ve İnşaat Malzemeleri -0,3 9,8 İnşaat Amaçlı Beton Ürünleri 15,1 9,3 Soğutma ve Havalandırma Donanımları 17,8 7,9 Seramik Sıhhi Ürünler 7,4 6,7 Kireç ve Alçı 6,4 6,6 Hazır Beton 3,3 6,3 İnşaat Amaçlı Alçı Ürünleri 2,6 5,6 Çimento 0,7 5,4 Çelikten Tüpler, Borular, İçi Boş Profiller -6,8 3,9 Boya ve vernik -0,9 1,7 Merkezi Isıtma Radyatörleri 13,3 1,6 Kablolar -5,5 0,8 Diğer Bina Doğramacılığı ve Marangozluk Ürünleri 7,3 0,6 Ana Demir ve Çelik Ürünleri 6,9-0,8 Birleştirilmiş Parke Yer Döşemeleri -7,7-2,6 Seramik Karo ve Kaldırım Taşları -5,9-2,8 Taş ve Mermerler 5,3-3,4 Plastik İnşaat Malzemesi -13,5-3,6 Elektrikli Aydınlatma Ekipleri -5,8-4,1 Diğer musluk ve valf/vana -1,9-4,5 Diğer Camlar (Teknik Amaçlı Cam) 4,7-6,2 Kilit ve Menteşe -18,0-6,5 Metal Yapı ve Yapı Parçaları -11,9-9,7 Duvar Kağıdı 33,8-14,7 İnşaat Malzemeleri 0,8 1,1 Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu TÜRKİYE İMSAD AYLIK SEKTÖR RAPORU

11 KASIM ARALIK OCAK KASIM ARALIK OCAK Ağustos Ayında İhracat Yüzde 2,1 Geriledi İnşaat malzemeleri ihracatı Ağustos ayında geçen yılın Ağustos ayına göre yüzde 2,1 gerilemiş ve milyon dolara inmiştir. İhracatta Temmuz ayında yaşanan kuvvetli gerileme ardından Ağustos ayında toparlanma görülmektedir. Pazarlardaki bozulma ve sıkıntılara ilave olarak yaşanan Temmuz etkisi ihracat tarafında önemli ölçüde atlatılmıştır. Ancak pazar sıkıntıları devam etmektedir. Şekil.8 İnşaat Malzemeleri İhracatı (Aylık Milyon Dolar) AYLIK İHRACAT MİLYON DOLAR ESKİ YIL YENİ YIL İthalat Temmuz Ayında Yüzde 15,9 Arttı İnşaat malzemeleri ithalatı yıl genelinde artarken Temmuz ayında önemli ölçüde gerilemişti. Ağustos ayında ise inşaat malzemeleri ithalatı yeniden yüzde 15,9 artarak 795 milyon dolara yükselmiştir. İthalatta yılın ilk altı ayında yaşanan kademeli artış Temmuz ayındaki mola ardından Ağustos ayında yeniden devam etmeye başlamıştır. Şekil.9 İnşaat Malzemeleri (Aylık Milyon Dolar) AYLIK İTHALAT MİLYON DOLAR ESKİ YIL YENİ YIL TÜRKİYE İMSAD AYLIK SEKTÖR RAPORU

12 OCAK OCAK Yıllık İhracat 15,54 Milyar Dolara Geriledi İhracat 2016 yılının genelinde gerileme eğilimini sürdürmektedir. Ağustos ayında gerileme sınırlanmıştır. Yılın ilk sekiz ayında ihracat yüzde 12,8 düşmüştür. Bu düşüş ile birlikte yıllık ihracat (2015 Eylül Ağustos arasındaki dönemde) 15,54 milyar dolara gerilemiştir. Şekil.10 İnşaat Malzemeleri İhracatı (Yıllık Milyon Dolar) YILLIK İHRACAT MİLYON DOLAR Yıllık İthalat 9,68 Milyar Dolara Yükseldi Temmuz ayında artışına ara veren inşaat malzemesi ithalatı Ağustos ayında yönünü yeniden artışa çevirmiştir. Yılın ilk sekiz ayında ithalat yüzde 6,9 artmıştır. Buna bağlı olarak yıllık (Eylül 2015 Ağustos 2016 arasındaki dönem) ithalat 9,68 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Şekil.11 İnşaat Malzemeleri İthalatı (Yıllık Milyon Dolar) YILLIK İTHALAT MİLYON DOLAR TÜRKİYE İMSAD AYLIK SEKTÖR RAPORU

13 Tablo.7 İnşaat Malzemeleri İhracatı (milyon dolar) SEKTÖRLER 2015 OCAK OCAK- % DEĞ ALÇI ,3 ÇİMENTO ,0 BOYALAR VE VERNİKLER ,5 PLASTİK İNŞAAT MALZEMELERİ AĞAÇTAN İNŞAAT MALZEMELERİ , ,9 DUVAR KAĞITLARI ,8 İŞLENMİŞ TAŞLAR (MERMER, GRANİT) ,2 MİNERAL YÜNLER ,1 ASFALT, ALÇI, ÇİMENTO VE BETONDAN EŞYA TUĞLALAR, KAROLAR, KİREMİTLER , ,0 SERAMİK KAPLAMALAR ,7 SERAMİK SAĞLIK GEREÇLERİ ,8 DÜZ CAM, YALITIM CAMI, CAM TUĞLA ,4 CAM YÜNÜ ,3 DEMİR ÇELİK ÇUBUK, PROFİL, TELLER VE ÇİVİ DEMİR ÇELİKTEN BORU VE BORU BAĞLANTI PARÇA DEMİR ÇELİKTEN İNŞAAT AKSAMI DEMİR ÇELİK VİDA, CİVATA SOMUN DEMİR ÇELİKTEN RADYATÖRLER DEMİR ÇELİK SAĞLIK GEREÇLERİ ALÜMİNYUMDAN İNŞAAT MALZEMESİ VE AKSAMI ALÜMİNYUMDAN SAĞLIK GEREÇLERİ KİLİTLER VE DONANIM EŞYASI ISITMA VE SOĞUTMA CİHAZLARI , , , , , , , , , ,0 ASANSÖRLER VE LİFTLER ,8 MUSLUKLAR VE VANALAR ,5 ELEKTRİK MALZEMELERİ ,1 YALITIMLI KABLOLAR ,6 AYDINLATMA CİHAZLARI ,3 PREFABRİK YAPILAR ,3 İNŞAAT MALZEMELERİ ,8 Çalışmada yer alan tüm dış ticaret verilerinin sayısal kaynağı Türkiye İstatistik Kurumu dur. Tablo.7 İnşaat Malzemeleri İthalatı (milyon dolar) SEKTÖRLER 2015 OCAK OCAK- % DEĞ ALÇI 4 4 5,6 ÇİMENTO ,1 BOYALAR VE VERNİKLER ,0 PLASTİK İNŞAAT MALZEMELERİ AĞAÇTAN İNŞAAT MALZEMELERİ , ,1 DUVAR KAĞITLARI ,5 İŞLENMİŞ TAŞLAR (MERMER, GRANİT) ,7 MİNERAL YÜNLER ,0 ASFALT, ALÇI, ÇİMENTO VE BETONDAN EŞYA TUĞLALAR, KAROLAR, KİREMİTLER , ,7 SERAMİK KAPLAMALAR ,1 SERAMİK SAĞLIK GEREÇLERİ ,5 DÜZ CAM, YALITIM CAMI, CAM TUĞLA ,4 CAM YÜNÜ ,7 DEMİR ÇELİK ÇUBUK, PROFİL, TELLER VE ÇİVİ, DEMİR ÇELİKTEN BORU VE BORU BAĞLANTI PARÇA DEMİR ÇELİKTEN İNŞAAT AKSAMI DEMİR ÇELİK VİDA, CİVATA SOMUN DEMİR ÇELİKTEN RADYATÖRLER DEMİR ÇELİK SAĞLIK GEREÇLERİ ALÜMİNYUMDAN İNŞAAT MALZEMESİ VE AKSAMI ALÜMİNYUMDAN SAĞLIK GEREÇLERİ KİLİTLER VE DONANIM EŞYASI ISITMA VE SOĞUTMA CİHAZLARI , , , , , , , , , ,9 ASANSÖRLER VE LİFTLER ,3 MUSLUKLAR VE VANALAR ,8 ELEKTRİK MALZEMELERİ ,4 YALITIMLI KABLOLAR ,7 AYDINLATMA CİHAZLARI ,6 PREFABRİK YAPILAR ,5 İNŞAAT MALZEMELERİ ,9 Gruplandırmalar için uluslararası sınıflandırmalar kullanılmıştır. İnşaat malzemesi toplam verileri Çalışma Ekibi tarafından hesaplanmaktadır.

14 TÜRKİYE EKONOMİSİ Yeni Orta Vadeli Program Açıklandı; Kısa Vadeli Temel Amaç Yavaşlayan Ekonomiyi Yeniden Canlandırmak, Büyümeyi Hızlandırmak 1. Orta Vadeli Program Büyümeyi Hızlandırmaya Odaklanacak Orta vadeli programın beş temel amacı bulunmaktadır. Bunlar istikrarlı ve kapsayıcı niteliğiyle büyümeyi artırmak, enflasyonu düşürmek, cari açıktaki azalma eğilimini korumak, ekonominin rekabet gücünü, istihdam ve verimlilik seviyesini artırmak ile mali disiplinin kalitesini sürdürmektir. Bununla birlikte bu amaçlar içinden en önceliklisi ekonomik büyümenin hızlandırılması olacaktır yılının ikinci yarısında oldukça yavaşlayan büyümenin 2017 yılında yüzde 4,4 e çıkarılması hedeflenmektedir. 2. Ekonomik Büyüme Kamu Harcamaları İle Hızlandırılacak Ekonomi yavaşlamanın önemli bir nedeni başarısı darbe girişimi ve kredi notunun düşürülmesi ardından hane halkı tüketim harcamaları ile özel sektör yatırım harcamalarının önemli ölçüde yavaşlamasıdır. Bu nedenle büyümenin hızlandırılması için kamu yatırım ve tüketim harcamaları artırılacaktır. Özellikle kamu yatırım harcamalarına ağırlık verilecektir. Kamu yatırımlarındaki artış ile merkez bütçe açığının milli gelire oranı 2017 yılında kontrollü olarak yüzde 1,9 a çıkarılmaktadır. Böylece bir yandan büyüme desteklenirken diğer yandan mali disiplin de gözetilmektedir. 3. Reformlar Beş Alanda Sürdürülecek Orta vadeli program onuncu kalkınma planının ana eksenleri doğrultusunda beş ana başlıkta yapısal reformlara devam edecektir. Bu beş ana başlık beşeri sermayenin geliştirilmesi, İşgücü piyasasının etkinleştirilmesi, teknoloji ve yenilik geliştirme kapasitesinin artırılması, fiziki altyapının güçlendirilmesi ile kurumsal kalitenin iyileştirilmesidir yılından itibaren işgücü piyasası ile teknoloji ve yenilik kapasitesi alanlarına ağırlık verilecektir. Eğitim alanında da önemli reform hazırlıkları bulunmaktadır. 4. İhracatçıya Önemli Teşvikler Geliyor İhracatçılara önemli bir nakit desteği verilmesi hedeflenmektedir. Buna göre ihracatçılara seçilmiş kriterleri karşılamak kaydıyla bir önceki seneye göre taahhüt ettiği ihracat artışını gerçekleştirmesi halinde nakit prim desteği alacaktır. Bu uygulama ihracata ivme kazandırırken ihracatçıları mali açıdan rahatlatacaktır. Eximbank kaynakları da artırılmaktadır. Böylece ihracatçıya sağlanan olanaklar genişlemektedir. 5. Yatırım ve İş Ortamını İyileştirici Düzenlemeler Yapılacak Yatırım ve iş ortamını iyileştirmek amacıyla çok sayıda alanda iyileştirmeler yapılacaktır. İş uyuşmazlıklarının arabuluculuk müessesesi ile çözülmesini sağlayacak düzenlemeler yapılacaktır. Bilirkişilik müessesesi ve noterlik sistemi yeniden yapılandırılacaktır. Yargılama sürelerinin kısaltılmasına yönelik tedbirler alınacaktır. Finans ve bilişim başta olmak üzere ihtisas mahkemeleri hayata geçirilecektir. Rekabet kurumunun vermiş olduğu kararlara yönelik uzlaşma müessesesi kurulacaktır. İstanbul finans merkezi kanunu çıkarılacaktır. Küçük esnafın işyeri açmasına yönelik bürokratik işlemler azaltılacaktır. Taşınır rehni kanunu çıkarılacaktır. Vergi usul kanunu ve gelir vergisi kanunları yasalaştırılacaktır. Çıraklık eğitiminin zorunlu eğitim kapsamına alınması düzenlemesi çıkarılacaktır.

15 Tablo.8 Orta Vadeli Program Hedefleri GÖSTERGE BÜYÜME % 4,0 3,2 4,4 5,0 5,0 MİLLİ GELİR MİLYAR DOLAR KİŞİ BAŞI GELİR DOLAR ORTALAMA DOLAR KURU BEKLENTİSİ 2,72 2,96 3,18 3,30 3,38 TOPLAM TÜKETİM BÜYÜME % 5,1 5,8 3,8 4,5 4,4 KAMU TÜKETİM BÜYÜME % 5,6 11,8 0,4 2,1 2,0 ÖZEL TÜKETİM BÜYÜME % 5,0 5,0 4,3 4,8 4,6 YATIRIMLAR BÜYÜME % 3,9 0,1 5,1 5,2 5,5 KAMU YATIRIM BÜYÜME % 9,4 3,5 8,9 3,5-2,7 ÖZEL YATIRIM BÜYÜME % 2,4-0,8 4,0 5,7 8,0 İŞSİZLİK % 10,3 10,5 10,2 10,1 9,8 İHRACAT MİLYAR DOLAR 143,9 143,1 153,3 170,0 193,1 İTHALAT MİYAR DOLAR 207,1 198,0 214,0 236,9 261,8 DIŞ TİCARET AÇIĞI MİLYAR DOLAR -63,1-54,9-60,7-66,9-68,7 CARİ AÇIK MİLYAR DOLAR -32,2-31,3-32,0-31,7-31,2 CARİ AÇIK / GSYH % -4,4-4,3-4,2-3,9-3,5 ENERJİ İTHALATI MİLYAR DOLAR 37,8 27,5 32,0 37,0 41,3 PETROL FİYATI BEKLENTİSİ VARİL/DOLAR 52,5 43,3 50,7 53,5 55,6 TURİZM GELİRİ MİLYAR DOLAR 26,6 18,6 23,5 27,0 27,7 TÜFE YILSONU DEĞİŞİM % 8,8 7,5 6,5 5,0 5,0 KAMU AÇIĞI / GSYH % 0,8 0,6 1,1 1,0 0,9 BÜTÇE AÇIĞI / GSYH % 1,2 1,6 1,9 1,6 1,3 TC Merkez Bankası Faiz İndirimlerine Ara Verdi Merkez Bankası yedi aydır gerçekleştirdiği faiz indirimine Ekim ayında ara vermiştir. Faiz indirimlerine ara verilmesinde dış ve iç etkenler belirleyici olmuştur. Dışarıda ABD Merkez Bankası FED faiz artışına yaklaşmakta olup Dolar güçlenmektedir. İçeride ise siyasi ve jeopolitik risklere bağlı olarak yükselen döviz kurları etkili olmuştur. Merkez Bankası iç ve dış gelişmeleri izleyerek faiz indirimlerine devam edip etmeyeceğine karar verecektir. TÜRKİYE İMSAD AYLIK SEKTÖR RAPORU

16 2014 ARALIK OCAK KASIM 2015 ARALIK OCAK Merkez Bankası üçüncü çeyrekte iktisadi faaliyetin ivme kaybettiğine işaret etmektedir. Parasal koşullardaki sıkılığın azalması ve makro ihtiyati alandaki düzenlemeler genel finansal koşulları desteklemektedir. Ayrıca alınan destekleyici teşvik ve tedbirlerin katkısıyla son çeyrekten itibaren iç talepte toparlanma eğiliminin başlaması beklenmektedir. Toplam talepteki yavaşlama çekirdek enflasyondaki kademeli düşüşü desteklemektedir. Bununla birlikte, döviz kuru ve diğer maliyet unsurlarındaki gelişmeler enflasyon görünümündeki iyileşmeyi sınırlamakta ve para politikasındaki temkinli duruşun korunmasını gerektirmektedir. Önümüzdeki dönemde para politikası kararları enflasyon görünümüne bağlı olacaktır. Enflasyon beklentileri, fiyatlama davranışları ve enflasyonu etkileyen diğer unsurlardaki gelişmeler dikkate alınarak para politikasındaki temkinli duruş sürdürülecektir. Türk Lirası Faiz Oranlarında Gerileme Yavaşladı Merkez Bankası Ekim ayı öncesindeki faiz indirimleri ile birlikte piyasadaki faiz oranlarının gerilemesini hedeflemiştir. Buna bağlı olarak bono ve kredi faizlerinde de gerilemeler yaşanmıştır. Ancak siyasi ve jeopolitik riskler nedeniyle Bono faiz oranları yeniden yüzde 9,0 seviyesine çıkmıştır. Kredi faizlerinde ise gerileme sınırlı kalmaktadır. Bankaların hem maliyet yapısı hem de mevcut kaynak olanakları kredi faizlerindeki düşüşü sınırlamaya devam etmektedir. Bu nedenle faiz oranlarında mevcut koşullar içinde gerilemenin sonuna yaklaşıldığı görülmektedir. Şekil.12 Türk Lirası Faiz Oranları Yüzde 16,00 15,00 14,00 13,00 12,00 11,00 10,00 9,00 8,00 7,00 6,00 5,00 4,00 Kaynak: TCMB MB GÖSTERGE FAİZİ YÜZDE KISA VADELİ TL KREDİ FAİZİ YÜZDE 2 YIL VADELİ BONO FAİZİ YÜZDE MB GECELİK BORÇ VERME FAİZİ YÜZDE Türk Lirasında Değer Kaybı Baskısı Artıyor Türk Lirası sepet kur darbe girişimi ile 3,20, Standart and Poors un kredi notu görünümünü negatife çevirmesi ile 3,22 seviyesine kadar yükselmişti. Daha sonraki normalleşme arayışları ve Rusya ile yakınlaşma sonrası 3,13 seviyesine kadar inmişti. Ancak Moodys kredi notu indirimi ile birlikte Türk Lirası yeniden değer kaybetmiş ve 3,20 seviyesine yükselmişti. Ekim ayında ise OHAL uzaması, Başkanlık sistemi tartışmaları ve jeopolitik riskler nedeniyle sepet kur 3,26 seviyesine kadar ulaşmıştır. Küresel mali koşullar ile mevcut siyasi ve jeopolitik riskler nedeniyle Türk Lirası üzerinde değer kaybı baskısı en azından yılsonuna kadar sürecektir. TÜRKİYE İMSAD AYLIK SEKTÖR RAPORU

17 2010 ARALIK 2011 ARALIK 2012 ARALIK 2013 ARALIK 2014 ARALIK 2015 ARALIK 07.Ağu 12.Ağu 17.Ağu 22.Ağu 27.Ağu 01.Eyl 06.Eyl 11.Eyl 16.Eyl 21.Eyl 26.Eyl 01.Eki 06.Eki 11.Eki 16.Eki 21.Eki 26.Eki 31.Eki 05.Kas 10.Kas 15.Kas 20.Kas 25.Kas 30.Kas 05.Ara 10.Ara 15.Ara 20.Ara 25.Ara 30.Ara 04.Oca 09.Oca 14.Oca 19.Oca 24.Oca 29.Oca 03.Şub 08.Şub 13.Şub 18.Şub 23.Şub 28.Şub 04.Mar 09.Mar 14.Mar 19.Mar 24.Mar 29.Mar 03.Nis 08.Nis 13.Nis 18.Nis 23.Nis 28.Nis 03.May 08.May 13.May 18.May 23.May 28.May 02.Haz 07.Haz 12.Haz 17.Haz 22.Haz 27.Haz 02.Tem 07.Tem 12.Tem 17.Tem 22.Tem 27.Tem 01.Ağu 06.Ağu 11.Ağu 16.Ağu 21.Ağu 26.Ağu 31.Ağu 05.Eyl 10.Eyl 15.Eyl 20.Eyl 25.Eyl 30.Eyl 05.Eki 10.Eki 15.Eki 20.Eki 25.Eki 2,90 2,91 3,00 3,05 3,13 3,19 3,19 3,24 3,20 3,22 3,26 3,23 Şekil.13 Türk Lirası Sepet Kur 3,30 3,25 3,20 3,15 3,10 3,05 3,00 2,95 2,90 2,85 2,80 3,19 3,25 Kaynak: TC. Merkez Bankası Reel Kesim Güven Endeksi Ekim Ayında Yılın En Düşük Seviyesine Geriledi Reel kesimdeki gelişmeleri ve beklentileri ölçen önemli bir gösterge TCMB reel kesim güven endeksidir. Reel kesim güven endeksi Ağustos ayında başarısız darbe girişimi ile düştükten sonra Eylül ayında toparlanma göstermiştir. Ancak Ekim ayında reel kesim güven endeksinde önemli bir gerileme yaşanmış ve güven yılın en düşük seviyesine inmiştir. Şekil.14 Reel Kesim Güven Endeksi Kaynak. TC. Merkez Bankası DÜNYA EKONOMİSİ Dünya Ekonomisinde 2017 Yılı Büyüme Beklentisi yüzde 2,8 Dünya ekonomisinde 2011 yılından bu yana büyüme yavaşlamış olup yüzde 3,0 ün altında gerçekleşmektedir. Dünya ekonomisi 2016 yılını da yüzde 2,4 gibi zayıf bir büyüme ile kapatacaktır yılında ise büyümenin bir miktar hızlanması ve yüzde 2,8 olması beklenmektedir. ABD ekonomisi 2017 yılında daha hızlı büyüyecektir. AB ve Euro bölgesinde ise büyüme azalacaktır. Gelişen ülkelerde ise büyümenin 2016 yılının üzerinde olması beklenmektedir. TÜRKİYE İMSAD AYLIK SEKTÖR RAPORU

18 Tablo.9 Dünya Ekonomisinde Büyüme (%) BÖLGELER/ÜLKELER TAHMİN 2017 TAHMİN DÜNYA 2,7 2,6 2,4 2,8 GELİŞMİŞ ÜLKELER 1,8 2,1 1,6 1,8 ABD 2,4 2,6 1,6 2,2 EURO BÖLGESİ 0,9 2,0 1,7 1,5 AB 28 1,4 2,3 1,9 1,7 JAPONYA 0,0 0,5 0,5 0,6 KANADA 2,5 1,1 1,2 1,9 DİĞER GELİŞMİŞ ÜLKELER 2,8 2,0 2,0 2,3 GELİŞEN ÜLKELER 4,6 4,0 4,2 4,6 ORTA VE DOĞU AVRUPA 2,8 3,6 3,3 3,1 BDT 1,0-2,8-0,3 1,4 ASYA 6,8 6,6 6,5 6,3 ORTA DOĞU VE K.AFRİKA 2,7 2,3 3,4 3,4 SAHRA AFRİKASI 5,0 3,4 1,4 2,9 LATİN AMERİKA 1,3 0,0-0,6 1,6 Kaynak: IMF, WEO, Ekim 2016 ABD Başkanlık Seçimleri Etkili Olacak ABD de 8 Kasım tarihinde yapılacak olan Başkanlık seçimleri ABD için olduğu kadar dünya siyaseti ve ekonomisi için de belirleyici olacaktır. İki başkan adayının öncelikleri ve politika önerileri birbirinden oldukça farklıdır. Ayrıca her iki aday da oldukça düşük bir popülariteye sahip bulunmaktadır. Özellikle cumhuriyetçi aday Trump daha radikal söylemler getirmektedir. Bu nedenle Trump ın seçilmesi halinde dünyanın geri kalanında da bir belirsizlik ve dalgalanma olasılığı bulunmaktadır. Trump ile birlikte ABD dolarının da zayıflaması beklenmektedir. Trump dünya için belirsiz ve riskli bir aday konumundadır. Clinton ise öncelikleri ve politika önerileriyle daha makul bir aday olarak görülmektedir. Clinton ile birlikte Dolar değer kazanacaktır. Türkiye için ise her iki adayla da çalışmak oldukça zorlu olacaktır. ABD seçimleri Türkiye-ABD ilişkileri açısından da önem taşımaktadır. TÜRKİYE İMSAD AYLIK SEKTÖR RAPORU

19 Ara.14 Oca.15 Şub.15 Mar.15 Nis.15 May.15 Haz.15 Tem.15 Ağu.15 Eyl.15 Eki.15 Kas.15 Ara.15 Oca.16 Şub.16 Mar.16 Nis.16 May.16 Haz.16 Tem.16 Ağu.16 Eyl.16 Eki.16 Tablo.10 ABD Başkan Adayları İçin Değerlendirme CLINTON + KONGRE VE SENATODA ÇOĞUNLUK DÜNYA İÇİN DAHA MAKUL KÜRESEL İŞBİRLİĞİ VE UYUM + GELİR DAĞILIMINI İYİLEŞTİRME ODAKLI + YENİDEN SANAYİ + SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK HASSASİYETİ DÜNYA EKONOMİSİ VE KÜRESEL MALİ PİYASALAR İÇİN ÖNCELİKLİ SEÇENEK + DAHA GÜÇLÜ DOLAR TRUMP + KONGRE VE SENATODA ÇOĞUNLUK DÜNYA İÇİN BELİRSİZ VE RİSKLİ ÖNCE ABD/ KÜRESELLEŞMEYE HAYIR + YÜKSEK ORANLI VERGİ İNDİRİMLERİ + MÜLTECİ VE YABANCI ÇALIŞANLARA HAYIR + NAFTA/TTIP/TPP VE PARİS İKLİM ANLAŞMASINI TANIMIYOR DÜNYA EKONOMİSİ VE KÜRESEL MALİ PİYASALAR İÇİN RİSK + KISA VADEDE ÖNEMLİ DALGALANMA + DAHA ZAYIF DOLAR Dolar Güçleniyor; Başkanlık Seçimi Sonucu Belirleyici Olacak ABD Doları diğer para birimleri karşısında son bir aydır yeniden güç kazanmaktadır. Merkez Bankası FED Aralık ayında bir faiz artışına gidecektir. Başkanlık seçimlerinde ise anketlerde Clinton öne çıkmaktadır. Bu nedenlerle dolar güçlenmektedir. Euro dolar paritesi de 1,08 seviyesine kadar gerilemiştir. Clinton ile birlikte dolar güçlenmeye devam edecektir. Şekil.15 Euro Dolar Paritesi 1,22 1,21 1,2 1,19 1,18 1,17 1,16 1,15 1,14 1,13 1,12 1,11 1,1 1,09 1,08 1,07 1,06 1,05 1,04 1,03 1,02 Kaynak: Reuters Günlük Verileri Petrol Fiyatları 50 Doları Aşmaya Çalışıyor Türkiye nin inşaat malzemesi ihracatında ve Müteahhitlik işlerinde petrol üreticisi ülkeler büyük önem taşımaktadır. Düşük petrol fiyatları bu ülkelerin pazarlarının zayıflamasına yol açmaktadır. Son aylarda petrol fiyatları yeniden 50 doların üzerinde kalmaya çalışmaktadır. Üretici ülkeler arzın kontrolü konusunda uzlaşma arayışındadır. Kasım ayındaki resmi OPEC zirvesinde uzlaşmanın anlaşmaya dönüşmesi halinde petrol fiyatları 50 doların üzerinde kalacak olup bu da Türkiye nin önemli pazarlarını kısmen de olsa destekleyecektir. TÜRKİYE İMSAD AYLIK SEKTÖR RAPORU

20 DÜNYA İNŞAAT SEKTÖRÜ ABD de Yıllık İnşaat Harcamaları 2016 Yılı Ağustos Ayında 1,14 Trilyon Dolar ABD de konut ve konut dışı inşaat harcamaları 2016 yılında da kademeli artışını sürdürmektedir Ağustos ayı sonunda toplam inşaat harcamaları 1,14 trilyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Yılbaşından bu yana konut ve konut dışı bina inşaat harcamaları birlikte artmaktadır. Tablo.11 ABD İnşaat Harcamaları (Yıllık - Milyar Dolar) DÖNEM KONUT İNŞAATI KONUT DIŞI BİNA İNŞAATI TOPLAM İNŞAAT 2014 Q4 355,2 629,3 984, Q1 363,9 642, , Q2 382,6 691, , Q3 401,7 695, , Q4 439,0 684, , Q1 475,1 701, , Q2 454,3 699, , ,5 694, , ,5 686, ,2 Kaynak: US Bureau Of Census ABD de Üçüncü Çeyrekte Yeni ne Mevcut Ev Satışları Arttı ABD de yeni ev satışları Temmuz ayındaki rekor ardından Eylül ayında gerilemiş olmasına karşın yine de yüksek gerçekleşmiştir. Mevcut ev satışları da üçüncü çeyrekte yüksek olmuştur. Konut fiyatları ise kademeli artışını sürdürmektedir. Tablo.12 ABD Konut Sektörü DÖNEM YENİ EV SATIŞLARI AYLIK (BİN) MEVCUT EV SATIŞLARI YILLIK (BİN) KONUT FİYAT ENDEKSİ CS Q , Q , Q , Q , Q , Q , Q , Q , Q , , , Kaynak: US National Association of Realtors, US Bureau of Census, S&P Case Shiller Index TÜRKİYE İMSAD AYLIK SEKTÖR RAPORU

21 Euro Alanında İnşaat Harcamaları Ağustos Ayında Yüzde 0,9 Büyüdü Euro bölgesinde inşaat sektörü 2016 yılının ilk çeyrek döneminde yüzde 2,5 büyümüş, ikinci çeyrekte ise yüzde 0,1 küçülmüştü. Üçüncü çeyreğin ilk iki ayında ise inşaat harcamaları büyümüştür. İnşaat harcamalarında büyüme inşaat malzemeleri sanayi için talebi artırmaktadır. Tablo.13 Euro Bölgesi İnşaat Sektörü Büyüme Değişim (%) DÖNEM TOPLAM İNŞAAT SEKTÖRÜ KONUT İNŞAATI KONUT DIŞI BİNA İNŞAATI 2014 Q2 3,0 3,7 0, Q3-1,4-1,0-2, Q4-0,8-1,2 0, Q1 0,5-0,4 1, Q2-0,9-0,9-1, Q3-1,2-1,3-0, Q4 0,5 1,1-1, Q1 2,5 3,0 0, Q2-0,1-0,6 1, ,1 3,9 4, ,9 0,4 1,5 Kaynak: Eurostat İnşaat Malzemesi Fiyatlarında Gerileme Küresel piyasalarda emtia fiyatları Ekim ayında sınırlı ölçüde düşmüştür. Buna bağlı olarak inşaat malzemesi fiyatlarında da gerilemeler yaşanmıştır. Tablo.14 İnşaat Malzemesi Fiyatları DÖNEM İNŞAAT DEMİRİ TON/ DOLAR BAKIR 100 LIBRE/ DOLAR DÜZ KERESTE 2,36 M3/DOLAR 2013 ARALIK , ARALIK , , ARALIK , , , , , Kaynak: Platts-Mc Graw Hill Financial, National Association of Home Builders, COMEX, TÜRKİYE İMSAD AYLIK SEKTÖR RAPORU

22 ÖZEL BÖLÜM YENİ ORTA VADELİ PROGRAMDA KAMU YATIRIM POLİTİKASI VE İNŞAAT SEKTÖRÜNE OLASI ETKİLERİ Hükümet dönemine ilişkin yeni orta vadeli programı açıklamıştır. Orta vadeli program kamu yatırım ve kamu tüketim harcamaları artırılması yoluyla ekonominin canlandırılmasını hedeflemektedir. Bu nedenle inşaat sektörü açısından özellikle kamu yatırım harcamaları politikaları önem kazanmaktadır. Kamu, yatırım harcamalarını 2016 yılına göre yüzde 30 artırarak 78 milyar TL ye yükseltmeyi planlamaktadır. Kamu yatırım politikası ise aşağıdaki başlıklar ile orta vadeli programda ortaya konulmuştur. Kamu yatırımları; büyümeye, bölgelerin gelişme potansiyellerini harekete geçirmeye, istihdamı ve ülke refahını artırmaya azami katkı sağlayacak alanlara yönlendirilecektir. Kamu yatırımları, özel sektörün üretken faaliyetlerini destekleyecek nitelikteki altyapıya yönlendirilecek; bu kapsamda, demiryolu, liman, lojistik merkezi gibi alanlara özel önem verilecektir. Kamu yatırım harcamalarında devam eden projelerden ekonomiye kısa sürede kazandırılabilecek nitelikte olanlara öncelik verilirken, yeni projelerin başlatılmasında üretken sektörlere azami katkıyı sağlayacak projelere ağırlık verilecektir. Mevcut sermaye stokundan daha etkin yararlanmak amacıyla idame-yenileme, bakım-onarım ve rehabilitasyon harcamalarına ağırlık verilecektir. Kamu yatırım harcamalarında bölgesel bazda GAP, DAP, KOP ve DOKAP eylem planları kapsamındaki yatırımlara öncelik verilecektir. Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi Cazibe Merkezleri Programı, Yatırım ve Destek Hamlesi hayata geçirilerek bölgede yatırım, üretim ve istihdamın artırılması sağlanacak; terörün meydana getirdiği etkiler ortadan kaldırılacaktır. Bu kapsamda; Kalkınma Bankası, bölgede yapılacak yatırımları destekleyecek şekilde yeniden yapılandırılacaktır. Güneydoğu ve Doğu Anadolu paketinde bu bölgelerde adet konut inşa edilmesini planlamıştır. Bölgedeki bu konut inşaatları olumlu katkı sağlayacaktır. Güneydoğu ve Doğu Anadolu paketinde dört yıl içinde önemli alt yapı harcamaları gerçekleştirecektir. Ayrıca bu bölgede sanayi ve hizmet binaları yaparak üreticilere tahsis edecek veya kiralayacaktır. Bu yatırımlar da inşaat sektörüne destek olacaktır. KÖİ modeliyle yürütülenler dâhil olmak üzere, kamu yatırımlarında sektörel olarak; eğitim, sağlık, içme suyu ve kanalizasyon, bilim-teknoloji, ulaştırma ve sulama sektörlerine öncelik verilecektir. KÖİ projelerinin planlanması, uygulanması, izlenmesi ve değerlendirilmesi süreci güçlendirilecek, kamu kurum ve kuruluşlarının kapasiteleri geliştirilecektir. Yatırım programının ek listelerinde yer almayan hiçbir yatırım harcaması yapılmayacaktır yılı yatırım programı hazırlıkları da başlamış olup yılsonunda açıklanacaktır. Orta vadeli programda kamu yatırımlarında öngörülen artış inşaat sektörünü de olumlu etkileyecektir yılında kamu inşaat harcamalarındaki artış özel sektör inşaat harcamalarındaki olası yavaşlamayı telafi edecektir. TÜRKİYE İMSAD AYLIK SEKTÖR RAPORU

23 TÜRKİYE İMSAD AYLIK SEKTÖR RAPORU

24 TÜRKİYE İNŞAAT MALZEMESİ SANAYİCİLERİ DERNEĞİ / info@imsad.org TEL: TÜRKİYE İMSAD AYLIK SEKTÖR RAPORU