Söyleşi. Prof. Gökhan Hotamışlıgil Prof. Walter Willett

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Söyleşi. Prof. Gökhan Hotamışlıgil Prof. Walter Willett"

Transkript

1 Söyleşi Prof. Gökhan Hotamışlıgil Prof. Walter Willett

2 Willet: Doğru seçimler yaparak, 21. yüzyıl hayat şartlarında, bunu gerçekleştirmemiz gerekiyor Prof. Hotamışlıgil Prof. Walter Willet le anavatanımızda buluşmam nedeniyle bu son derece özel bir an. Walt, hem kişisel hem de bilim insanı olarak son derece müstesna biridir. Örneğin Walt, dünya üzerinde en fazla atıfta bulunulan bilim insanıdır. Akademik yayınlarda oldukça verimlidir. Bilimi politikaya çevirme ve insanların yararına kullanma konusunda son derece başarılıdır. İşin hem bilimsel yönüyle bu kadar iç içe olup, hem de bunu insanların refahı için kullanma üzerine yoğunlaşan biri çok nadir bulunur. Prof. Hotamışlıgil Şimdi biraz nasıl yetiştiğinizden bahsetmek istiyorum. Michigan'da doğup büyüdüğünüzü biliyorum, akademisyen bir aileden mi geliyorsunuz? Bilim insanı olmanızın ve yaşayış şekli olarak bu yolu seçmenizin nedenleri nelerdir? Prof. Walter C. Willet Bu arada, Gökhan Harvard Üniversitesi'nde doktorasını bitirdikten hemen sonra onu işe aldığım doğrudur. Şimdi geriye dönüp baktığımda Gökhan'ı işe almanın verdiğim en doğru kararlardan biri olduğunu görüyorum, çünkü çok kısa bir süre içerisinde büyük başarılar elde etti. Ayrıca Gökhan sayesinde Türkiye'den pek çok müthiş insanla tanıştım. Benim bilime olan ilgime, aileme gelecek olursak, Willet ailesi nesillerdir Michigan'da mandıracılık yapan bir ailedir. Babam, ailede doktora yaparak bilimle ilgilenen ilk kişi. Tabii bu, Amerika'nın orta batısında mandıra ineği üremesi üzerine araştırma yapmak anlamına geliyor. Laboratuvarını ziyaret etmeye başlar başlamaz bunun ne kadar önemli olduğunu öğrendim. Beş yaşındayken, ön bahçemizde yumurtalık transplantasyonu yapılırken onları izledim ve yapay döllenmeyle dünyaya gelen ilk memeli olan buzağıyı gördüm. Daha sonra, gıda bilimi bana son derece ilginç geldi. Küçük yaşlardayken Hindistanlı bir aile dostumuz vardı; Dünya Sağlık Örgütü'nde çalışan bir beslenme uzmanıydı. Onu dinlemek benim için oldukça ilgi çekiciydi, çünkü bir sürü ilginç ülkeye seyahat ediyor ve ilginç sorunlar üzerine çalışıyordu. Hem gıda bilimi eğitimi aldığım lisans hayatımda, hem de onlarca beslenme çalışması yaptığım tıp fakültesinde, gıdayı çalışmalarıma işledim. Aslında üniversite ücretini karşılamak için Michigan'da sebze yetiştiriyordum. Üniversiteye gitmek için domates ve mısır sattım. Bu nedenle, gıdayı seçmek ilginç oldu çünkü gıda neredeyse tüm bilim dallarını bir araya toplayan bir alan. Sadece laboratuvar bilimi ve epidemiyolojiyle sınırlı değil. Aynı zamanda sosyal bilimleri, ekonomiyi de içine alan bir alan. Bugünlerde gıda üretimi ve tüketimimizin sonuçlarının iklim değişikliğinde en önemli faktör olduğunu gördüğümüz için, yerbilim ile de büyük bir etkileşim içinde olduğunu görüyoruz. Bu da gıdayı oldukça ilginç bir çalışma alanı haline getiriyor. Prof. Hotamışlıgil Michigan'da tıp fakültesine gittiniz ve doktor oldunuz. Sonra Harvard'a gelip epidemiyoloji alanında eğitim görmeye başladınız. Peki bu geçiş nasıl oldu, yani neden hastaları tedavi etmek yerine, gıda üzerinde çalışarak daha etkili olacağını düşündünüz? Bu arada Tanzanya'da geçirdiğiniz zamanlardan da biraz bahseder misiniz? Prof. Walter C. Willet Tıp fakültesindeyken de gıdayı her zaman çalışmalarıma dahil ediyordum. Bir başka öğrenciyle birlikte yaptığım projelerden biri Michigan'ın kuzeyindeki bir Amerikan yerlisi topluluğunun sağlığı ve beslenmesi üzerine bir araştırmaydı. Bu araştırmayı 1960'larda yaptık ve yetişkinlerin yarısının diyabet hastası olduğunu gördük. Bu beni gerçekten şaşırttı ve ne olup bittiğiyle ilgili bazı soruları sormama neden oldu. O zamandan beri bazı toplumlarda diyabet hastalığı oranlarının neden bu kadar yüksek olduğunu bulmaya ve anlamaya çalışıyorum. Artık bunun sebebini anlıyoruz. Bu hastalığa karşı duyarlılıkları olduğu belli ama bu duyarlılığın sebebi de sağlıksız beslenme ve düşük seviyede fiziksel aktivitenin bir araya gelerek obezite oranlarını arttırması. Aslında şu anda dünyada olup biten de bu. Maalesef Amerikan yerlileri sağlıksız beslenmeye ve sağlıksız yaşam tarzlarına maruz kaldılar. Bu, şu anda dünya çapında olanların ilk göstergesiydi.

3 Tıp fakültesinde iç hastalıklar alanında çalışmaya başlamış olmama rağmen, bu araştırma bana bu alanda ilerlemem için bir sebep verdi. Bundan keyif almakla birlikte hastaları da tedavi ettim. Diyabet hastalığı ve kalp yetmezliği olan birçok insan olduğunu gördüm. Bu insanların yaşamasına ve yaşam kalitelerini arttırmalarına yardım edebiliriz, fakat genellikle temelde yatan durumu tedavi edemiyoruz. Öyle görünüyor ki, bu durumları çok da etkili olmayan bir şekilde tedavi etmektense, nasıl engelleyeceğimizi bulmak çok daha önemli. Tıp fakültesindeyken yaptığım projelerden biri de, çalışmak için Tanzanya'ya gitmekti. Orada çalışmaktan büyük zevk almıştım, çünkü Tanzanya kamu sağlığına çok önem veren bir ülkeydi. Oturma iznimi aldıktan sonra Tanzanya'daki bir üniversitede iç hastalıkları üzerine ders vermeye başladım. Fakat toplum tıbbını geliştirmek üzere kamu sağlığı alanında eğitim almış birine ihtiyaçları olduğu ortaya çıktı. Ben de yüksek lisansımı kamu sağlığı üzerine yapmıştım. Böylece geçiş yaptım ve hastalıkların kökenini ve hastalık kontrolü yaklaşımlarını anlamanın bir yolu olarak daha fazla epidemiyolojiyle ilgilenmeye başladım. Epidemiyolojinin ne kadar güçlü olabileceğini fark ettim ve bunun beslenmeye çok da uygulanmamış olduğunu anladım. Epidemiyoloji uzmanlarının bir kısmı beslenmenin karmaşıklığından korkuyordu. Beslenme, sigara içmekten veya çevresel ya da mesleki maruz kalmadan çok daha karmaşıktır. Prof. Hotamışlıgil Aslında çok popüler bir alan ve herkes bu konu üzerine düşünüyor. Gıdayla alakalı binlerce kitap, program ve TV programı var ve beslenmeyle ilgili sorunların düzeltilmesi için milyonlarca dolar harcanıyor. Yani bu gerçekten insan hayatını ve refahını etkileyebilecek bir alan mı? Beslenmenin insan hayatı üzerine gerçekten etkili olduğu birkaç örnek verebilir misiniz? Örneğin beslenmeyle ilgili olarak gerçekleştirdiğiniz en güçlü üç müdahale ne? Prof. Walter C. Willet Bence beslenmenin insan hayatı ve refahı üzerindeki etkisi, çalışmamıza başladığım zaman düşündüğümden çok daha fazla. En başından itibaren esas odak nokta kalp hastalığıydı. Bu alanda, üzerine düşünmeye yetecek kadar ipucu vardı. Bugün gösterdiklerimden bazıları beslenmenin kalp hastalığını etkilediğini kanıtlıyordu. Fakat asıl kanıtlara bakmaya başladığımda, bunların oldukça az ve sınırlı olduğunu gördüm. Beslenmenin kalp hastalığı üzerinde büyük bir etkisi olduğu ortaya çıktı, ama bu etkinin 1970'li yıllarda düşünüldüğünden ve insanların inandığından daha farklı şekillerde olduğu anlaşıldı. Doymuş yağın bütün resmi oluşturduğu düşünülüyordu. Trans yağ ya göz önüne bile alınmıyor ya da dikkat dağıtıcı bir şey olarak görülüyordu. Diyetin beslenme üzerine etkisinin çok daha karmaşık olduğu ortaya çıktı. Doymuş yağ, resmin tamamını değil, tam tersine zayıf ve çok küçük bir kısmını oluşturuyor. Trans yağ çok daha önemli. Biz de trans yağı azaltma konusunda çok yol kat ettik. Doymamış yağlar kardiyovasküler hastalıklar için gerçekten çok güçlü ve faydalıdır. İnsanlar meyve ve sebzenin öneminden hiç bahsetmiyordu, ama birçok nedenden ötürü meyve ve sebzenin faydası kardiyovasküler hastalıklar için çok büyük. Karbonhidratın türü de çok önemli. Tüm bunları bir araya getirdiğimizde, Akdeniz ülkelerinin 1960'larda gösterdikleri düşük kalp hastalığı oranlarına dönmemiz mümkün. Bunun için dağa tırmanıp inen köylülerden olmamıza da gerek yok. Doğru seçimler yaparak bunu 21. yüzyıl hayat şartları bağlamında gerçekleştirmemiz gerekiyor. Fakat bunun ötesinde, beslenmenin, bu işe başladığımda aklıma bile gelmeyen, birçok şey için ne kadar önemli olduğu ortaya çıktı. Bu asıl çalışma alanımız değil ama multi vitaminle veya yeterli folik asitle çok ciddi, yaygın doğum kusurları olan sinir yolu kusurlarını yüzde 70'e kadar önlemek mümkün. 40 yıl önce tek bir besinsel faktörün böyle bir etkisi olacağı söylense, insanlar bunun saçmalık olduğunu söylerlerdi. Ama doğru. Hem de sağlam bir şekilde belgelendirildi. Lise yıllarındaki beslenmenin yıllar sonra meme kanseri riskini etkileyebileceği o zamanlar kimsenin aklına gelmeyen bir şeydi. Kalp hastalığını ve kanseri büyük ölçüde önleyebilmemiz sayesinde artık daha uzun yıllar yaşıyor ve hayatın ileriki dönemlerine bakıyoruz. Demans, Alzheimer hastalığına yakalanıyoruz. Beslenmenin bu süreci nasıl etkilediğine bakmaya başladık. Görünen o ki bu etki oldukça yüksek. Daha önce üzerine düşünmediğimiz pek çok sağlık sonucunun da beslenmeden önemli ölçüde etkilendiğini görüyoruz. Bu konuyu ele almanın birçok yolu var ve bunların hepsi de faydalı yollar. Az işlenmiş gıdalara bakabiliriz. Gıdalar son derece karmaşıktır. Sadece gerekli besinleri içermekle kalmazlar. Birçok önemli biyolojik etkisi olduğu düşünülen fitokimyasalları da araştırıyoruz.

4 Prof. Hotamışlıgil Yani bu dinamik bir süreç. Prof. Walter C. Willet Kesinlikle. Sizin üzerinde çalıştığınız seviyeye inerek hücrenin içinde ne olup bittiğine bakabiliriz. Bu da oldukça bilgi vericidir. Bu nedenle soruna farklı açılardan bakıp daha sonra bütün parçaları bir araya getirerek en üst seviyede anlayış sağlamanın, böylece en iyi ve en etkili önleyici stratejileri bulmanın çok yardımcı olduğunu düşünüyorum Prof. Hotamışlıgil Şunu sormak istiyorum: Örneğin bir fincan kahvede ile farklı molekül var. Bu da o kahvenin bütün geçmişini, yani nerede, hangi koşullarda ve hangi dönemde yetiştiğini gösterir. Yani beslenmeden bahsettiğimiz zaman, bugün yediğimiz elma büyük babalarımızın, hatta atalarımızın yediği elmayla aynı mı? Yani beslenme veya besinlerin kendileri de zamanla evrim geçirir mi? Tarımda, atmosferde, ekosistemde ve benzerinde gerçekleşen değişikliklere bağlı olarak önerilerimizi nasıl değiştiririz? Prof. Walter C. Willet Bu yüzden uzun bir süre işin içinde olacağız, çünkü bu dinamik bir süreç. Çok az gıda önceki nesillerin tükettiği gıdayla aynı. Modern genom teknolojilerinin ortaya çıkmasından uzun zaman önce, yabani balık ve yabani böğürtlen gibi az sayıdaki gıda, insanlığın yapay seleksiyonuyla değiştirilmemişti. Mısır sıradan bir ot iken, Amerika yerlileri tarafından, büyük ihtimalle alan başına düşen kalori bakımından en etkili olan ürüne evrimleştirilmişti. Ancak, yapay seleksiyonun motive edici faktörleri çoğunlukla, doğrudan veya dolaylı olarak insan sağlığıyla ilgili değildir. Çoğunlukla mahsulü ve kalori üretimini en üst seviyeye çıkarma ile ilgiliydi. Bu yüzden bazen çok değerli özellikleri kaybedebiliyoruz. Tahıl gibi mahsulü arttırmaya yöneldiğimiz durumlarda endosperm genişletildi. Bu nedenle, genellikle endospermde olmayan temel besin öğelerinin oranları zamanla azaldı. Bu gerçek bir sorundur. Bugün büyük karbonhidrat miktarları alarak, obezite ve diyabete neden oluyoruz. Yapay seleksiyonla bazı sorunların ortaya çıkmasına neden olduk. Babamın da çalıştığı süt ürünleri endüstrisinde, yapay seleksiyon sayesinde, günümüz ineği 1940 yılının ineğine göre 5 kat daha fazla süt üretiyor. Bu gelişimin arkasındaki diğer nedenler seçici beslenme ve başka faktörlerdir. Ama aslında neyin değiştiğini bilmiyoruz. Yakın zamana kadar yapay seleksiyon son derece deneyseldi. Mahsulü arttırmak için genler ve genetik varyantlar nasıl seçildi? Bunların hormonlarla ilişkili olması da kaygı verici bir durum. Bunların bazıları her zaman istenen şeyler değildir. Bu yüzden şimdi ne tür işlevlerin kazanılıp ne tür işlevlerin kaybedildiğini bulmak için yapay seleksiyon sürecinin geçmişine yönelik çalışmalar yapıyoruz. Kesinlikle söyleyebilirim ki, günümüzde üretilen süt yıl önce üretilen sütle aynı değil. Prof. Hotamışlıgil Bırakın sıradan genel halkı, biyokimya ve moleküler mekanik üzerine çalışmış kişiler için bile anlaması zor bir konu olduğunu sizden de duymak istedim. Çok farklı yönlerden çok sayıda bilgi geliyor. Sokaktaki insan, hangi bilginin doğru, hangi bilginin güvenilir, hangi bilginin bilim temelli olduğunu nasıl ayırt edebilir? Beslenme bilimi her yönden bilgi sağlayan diğer medya kurumlarıyla nasıl rekabet edebilir? Prof. Walter C. Willet Özetlemeye çalıştığım büyük sorun da bu. Aşırı miktardaki bilgi, bizi daha akıllı yapmak yerine, kafamızı daha da karıştırıyor. Bunun nedeni kısmen inceleme sürecinde karşılaşılan başarısızlıklar ve en iyi bazı dergilerde yapay tatlandırıcılar, doymuş yağ ve obezitenin sağlık üzerine etkileri üzerine yanıltıcı makaleler yayınlanmasıdır. Sürecin buna müsaade etmesi çok kötü. Bence bilimin en iyi yanı, uzun vadede kendi kendini düzeltebiliyor olmasıdır. Yanıltıcı bilgileri doğrulamayan veya aksini kanıtlayan çalışmalar mutlaka olacaktır. Bilimsel sürecin en iyi yanı da bir ileri bir geri giderek en sonunda gerçeğe git gide yaklaşabilmemiz. Maalesef halk, genelde doğru olma ihtimali en düşük olan en son ve en sansasyonel haberi görür. Bu haberin kaynağı da genellikle en iyi akademik dergi değil özgün sonuçları teyit eden üçüncü bir makaledir. Yeterince doğrulama olduğunda, bulgular bilimsel olarak gerçekten güçlü olacaktır.

5 Trans yağ çalışmalarında, yağ lipitlerinin zararlı etkilerini gösteren kontrollü besleme çalışmaları gibi, teorik olarak tüm mevcut kanıtları, farklı bilgileri, farklı çalışmalar tarafından desteklenmiş bilgileri göz önünde bulunduran süreçler vardır. Kalp hastalıkları ile olumsuz ilişkiyi gösteren ileriye yönelik birçok epidemiyolojik çalışmamız oldu. Tüm bu bulguları bir araya getirdiğinizde çok güçlü deliller ortaya çıkar. Prof. Hotamışlıgil Bu bilgiyi kim aktaracak? En nihayetinde, sokaktaki insan bunu yiyin, şundan uzak durun denmesine ihtiyaç duyuyor. Prof. Walter C. Willet İşte sorun bu. Örneğin bu bilgiler, ABD'de her beş yılda bir toplanan ulusal beslenme kılavuzu komitesinden alınır. Beslenme ve sağlık üzerindeki tüm kanıtları bir araya getiren resmi bir komite vardır. Ancak maalesef komiteler insanlardan oluşur ve hepimiz hata yapabiliriz. Ayrıca bazen bir sonuca ulaşmak istiyorsanız, size o sonucu sağlayacak bir komite seçersiniz. İlginçtir ki, bu tür komitelerden hep men edildim. Neyse ki, bölüm üyeleri bu sürecin bir parçası oldular ve komite geçtiğimiz beş yıl boyunca, her seferinde bir öncekine göre daha çok bilimsel altyapıya dayanan rehberler hazırladı. Sanıyorum 2015 yılında yapılan son değerlendirme, mükemmel olmasa da, güçlü bir şekilde desteklenen bilimsel bilgi olmaya giderek daha da fazla yaklaştı. Prof. Hotamışlıgil Size o konuda meydan okuyayım Prof. Walter C. Willet Bu raporlar medyada, "köpek insanı ısırırsa haber olmaz ama insan köpeği ısırırsa haber olur" öyküsü gibi, sansasyonel haberlere kıyasla çok daha az yer buluyor. Bu da sorunun bir parçası. Bence sağlam bilim temelli, birçok insanı bir araya getirmeyi amaçlayan bu tür bir buluşma çok önemlidir. Bana göre gazetecilik ve beslenme genelde daha iyiye gitse de, ABD'de özellikle bir sonraki güne haber yetiştirme baskısı olmayan dergilerde bu durum daha hızlı bir şekilde iyileşiyor. Bu yüzden daha detaylı incelemeler ve raporlar yayınlanabilir. Yine de bazı gazetelerin sansasyonel haberleri tercih ettiğini görmenin üzücü olduğunu söylemem gerek. Aslında en kötüsü The New York Times. Gazetenin gıda ve sağlık alanlarındaki yazıları kesinlikle güvenilmez. Bu da üzücü, çünkü The New York Times ABD'nin öncü gazetesi. İnsanlar da öyle olmadığı halde, güvenilir bilgi aldıklarını düşünüyorlar. Yani bu zorlu bir mücadele. Bu nedenle, tüm amacı halkın en güvenilir kaynaktan bilgi edinebilmesi olan nutritionsource isimli kendi web sitemizi kurduk. Aynı amacı paylaşan başka süreçler ve başka web siteleri olsa da, bu çok ciddi bir sorun. Günlük bazda gördükleri düşünülünce, bir insanın kafasının karışması kaçınılmazdır. Prof. Hotamışlıgil Ayrıca madalyonun öteki yüzü de mevcut. Dünyada insanların bilimsel kanıta kolayca inanmadığına dair genel bir eğilim var. Bu her alan için büyük bir zorluk ve bazen insanlar bir yığın kanıt olmasına rağmen ancak iyi bir hikayeyle ikna edilebilir. İklim değişikliği gibi. İnanılmaz boyutta kanıtın mevcut olmasına karşın, örneğin Amerika parlamentosu iklim değişikliğinin olmadığını ve bunun yalnızca doğal dalgalanma olduğunu söyleyen politikacılarla dolu. Ya da bugünlerde insanlık tarihinin en başarılı kamu sağlığı buluşlarından biri olan aşıya karşı şüpheyi teşvik eden gruplar görüyoruz. Peki bunun sebebi ne? Neden insanlar kanıtlara ve bilime inanmakta güçlük çekiyorlar? Bu tür davranışların beslenme için de geçerli olduğunu düşünüyor musunuz? Bunun nedeni bilimin iyi olmaması mı, yoksa kanıtlar mı güçlü değil? Prof. Walter C. Willet Bu çok büyük bir sorun. Aslında bilimi reddetme her alanda görülebiliyor. Belirli bir çevrenin bilimi karalama kampanyaları yapması büyük bir talihsizlik. Bu sakıncalı davranışın başka bir örneğini tütün sektöründe gördük Tütün konusunda kamu sağlığı açısından çok şey öğrendik. Yıllar boyunca, tütün endüstrisi sigara içmenin olumsuz etkilerini reddederek, bilim insanlarını ve bilimsel bilgiyi kötülemeye çalıştı. Bilim topluluğunda sizi destekleyecek birilerini hep bulabilirsiniz. Bu strateji şimdilerde iklim değişikliğinde kullanılıyor, petrol ve kömür sektörü tarafından destekleniyor. Bunların bir kısmı bile sadece şüphecilik ve kuşku yaratmaya, hatta ''evet, emin değiliz ama daha fazla araştırma gerekli'' diyerek oluşturulabilecek herhangi ortak bir stratejinin önüne geçmeye yetiyor. Bazı girişimler sadece delilik.

6 Nedenini anlamıyorum, psikolog değilim. Örneğin aşılamaya karşı olmanın ekonomik nedenlerden dolayı olduğunu sanmıyorum. Ortada ekonomik bir çıkar olmadığına göre, motive eden faktörlerin ne olduğundan emin değilim. Yine de bu endişe edilecek bir konu. Çünkü bilim olmazsa, anlaşmazlıkları çözebilecek araçlardan mahrum kalırız. Bu araçlar özünde kanıtlara dayanmaktadır. Bu süreçte, kanıtların gücüyle ilgili veya bizim ağırlık verdiğimiz kanıt türleri hakkında tartışmalar olabilir. Ancak yine de bilim bir süreçtir ve bana göre er ya da geç bu konuda güçlü kanıtlarımız olacaktır. Pek çok alanda şüpheleri tamamen ortadan kaldıran, mükemmel kanıtlarımız olmayacak. Beslenmenin birçok alanında ideal bir çalışma yapmak mümkün değil, çünkü bu çalışmalarda çocukları doğuştan rastgele ayırıp, her birine farklı bir diyet verip, hayatları boyunca bunun etkileri inceleyemeyiz. Bunu laboratuvardaki bir fareyle yapabilirsiniz ama insanlar üzerinde yapılması mümkün değil. Tüm bu bilgileri bir araya getirerek, toplam kanıtın ağırlığına dayanarak, hayat memat meselelerinde kararlar aldığınızda, ölüm veya ciddi bir olumsuz sonuç için önemli bir karara varmadan önce yüksek düzeyde bir kesinlik istersiniz. Ancak elbette iklim değişikliği alanında asla rastgele deneyler yapamayız. Prof. Hotamışlıgil Yani insanların inanması gerekiyor. Prof. Walter C. Willet Yine de çok güçlü kanıtlar bulabiliriz. Farklı türde bilgi üzerine çok sayıda çalışma olması nedeniyle, okullarda bilimsel eğitimin sağlanması önem teşkil eder. Beslenme alanında, çocuklarımızı ve bütün nüfusu ne yemeleri gerektiği konusunda eğitmemiz gerçekten önemlidir. Çocukları ve nüfusun tamamını ne yenilmesi gerektiği ve sağlıklı diyeti nasıl öğrendiğimiz konusunda eğitmek, vakfın gelecekte düşünmesi gereken konulardan biridir. Sağlıklı diyetin bilimsel temeli nedir? Belki okul çocuklarının anlayacağı şekilde, daha basit konuşabilirim. Prof. Hotamışlıgil Onlara gıdalar ve davranışlar hakkında didaktik bilgiler sunmak gerçekten önemlidir. Ayrıca kanıtları değerlendirmeyi öğretmek de eşit derecede önemli. Yani nasıl karar vereceklerini ve bilimsel olarak nasıl düşüneceklerini öğretmek de önemlidir. Prof. Walter C. Willet Sadece sonuç değil sürecin kendisi de aynı derecede ve hatta daha da önemlidir. Hayattaki hemen her şeye uygulandığı için nasıl düşündüğümüz belki de daha önemlidir. Elbette her şeyin son derece hızlı değiştiği bir ortamda yaşıyoruz. Bulunduğumuz çevre tasavvur edebileceğimizden çok daha hızlı şekilde değişiyor. Teknoloji hayatımızdaki her şeyi hızlandırdı. Yaşam tarzına dair yapılan seçimlerde bireysel kararlar alırken veya toplumsal kararlar alırken, bunları son derece hızlı değişen bir bağlamda yapmıyoruz. Eğer iyi kararlar almazsak, bir felakete yol açabiliriz. Bu noktada iklim değişikliğinin bunun en önemli örneklerinden biri olduğunu düşünüyorum. Bulguları toplama ve yorumlama süreçlerini anlarken hayatta kalmayı başarabilen demokratik bir toplum isteyip istemediğimiz çok önemli. Prof. Hotamışlıgil Biraz da bizi nelerin beklediği üzerine konuşalım. Beslenme bağlamında baktığımızda yaşam bilimlerinden, mühendislik alanlarından, analitik bilimlerden elde edilen, muazzam sayıda heyecan verici bilimsel gelişme olduğunu görüyoruz. Geçenlerde, sırf verilen komutlara dayanarak, hangi şarabın iyi olduğunu uzmanlardan daha iyi ayırt eden bir robot hakkında bir şeyler okudum. Peki bilim, uygulamayı bu bağlamda nasıl entegre edecek? Veya daha spesifik olarak düşünürsek, örneğin besinlerden ilaç yapabilecek miyiz? Balığın yapısında iyi ne kadar madde varsa çıkarıp, analiz edip daha önceden bilmediğimiz yeni şeyler keşfedebilecek miyiz? Bunun mümkün olacağını düşünüyor musunuz ya da bilim ve beslenmenin geleceğini nasıl görüyorsunuz? Prof. Walter C. Willet Teknoloji iyice güçlü bir hal almaya başladı. Söylediklerini tabii halihazırda yapıyoruz. Besinlerdeki maddeleri çıkartıp hap haline getiriyoruz. Bunlardan bazıları, örneğin folik asit gibi, çok değerli olabiliyor. Folik asit takviyesi doğum kusurlarını önlemede etkili, ancak gıda topluluğunda daima bir gerilim vardır. Değerli olan tüm molekülleri yediğimiz tam gıdadan mı almak istiyoruz, yoksa gıda takviyeleri yapıp bazılarını bu şekilde alabilir miyiz? Bu konuda açık fikirli olmamız gerektiğini düşünüyorum. Her şeyi besinin kendisinden elde etmemiz bazı durumlarda çok zor olabilir. 2050'yi düşündüğümüzde bu önemli bir mevzu haline gelecek.

7 Dünya nüfusu 9 ila 10 milyar insanı bulacak. Şu andaki nüfusu bile doğru düzgün besleyemiyoruz. Bu durumda teknolojiye güvenmek zorundayız sanıyorum. GDO önemli bir mesele ve bu sadece bir teknoloji, ancak bunu Afrika'nın gittikçe kuraklaşan bölgelerinde kuraklığa karşı dirençli daha çok ürün yetiştirmek için kullanmak, gıda tedarikini sağlamak açısından son derece önemlidir. Teknolojiyi iyi ve kötü yönde kullanabiliriz. Fakat bazı potansiyel olarak önemli uygulamalar da var. Soylent Green filmi Türkiye'de de popüler miydi acaba? Film 2025 yılının New York'unu anlatıyordu. Çok uzakta olmayan bu gelecekte, insanlar bahsettiğiniz gibi gerçek gıdalar yerine endüstriyel yapay yiyecekler tüketiyordu. Soylent Green dedikleri makro ve mikro besin maddelerinin bir araya gelmesiyle oluşmuş bir çeşit yapay gıdaydı. Şu anda böyle ürünler gerçekte var, mesela yapay olarak sentezlenmiş yağ asitleri. Bu teknoloji mevcut ve gerçek hayatta işliyor. Yine de bu beni endişelendirmiyor değil. Endişelenmemiz de gerekir, çünkü molekül içeren bir fincan kahvedeki o moleküllerin hepsinin işlevini ve bunların optimum dozunu bilmiyoruz. Ancak kahvenin sağlığa gayet yararlı bir madde olduğu, diyabet riskini, safra kesesi taşı oluşma riskini ve diğer başka şeyleri de azalttığı ortaya çıktı. Prof. Hotamışlıgil Bu iyi bir haber. Prof. Walter C. Willet Bu kesinlikle birçok kişi için iyi bir haber. İçerdiği tüm bileşenleri tam olarak anlayamadığımız bu durumlarda yapay gıdalar meydana getirme işini düşünürsek, bazı önemli elementleri ve molekülleri dışarıda bırakabileceğimiz veya belki de toksik olan bileşiklerden çok fazla ekleyebileceğimiz ihtimalini ve on yıllar içinde fark edilmesi kolay olmayan bir toksiklik oluşabileceğini hayal etmek güç değil. Trans yağın aslında bir sorun olduğunu keşfetmemiz 100 yılımızı aldı, bu örnek aklı başa getirecek bir örnektir. Bazı kötü hatalar yapabiliyoruz. Fakat yine de teknolojiyi tamamen göz ardı etmemeliyiz. Yemek yapma veya hayvanları beslemede sentetik yağların bazı faydalarını tasavvur edebiliyorum. Fakat insanları tamamen sentetik bir beslenmeye geçirmek konusunda çok dikkatli olunmalı. Öte yandan mevcut nüfusu yeterince besleyemediği halde, nüfusu yılda 30 milyon artan Hindistan gibi ülkeleri de görüyoruz. Bence 2050'de dünya nüfusunu sağlıklı bir şekilde besleyebilmek için mevcut tüm teknolojiyi göz önünde bulundurmaya devam etmeliyiz. Prof. Hotamışlıgil Sizi uzun bir süredir tanıyorum. Bu süre içerisinde bile bilimde çok büyük değişiklikler oldu. Çok sayıda bilgi ediniyor, pek çok öneri sunuyoruz fakat insanlar bildikleri mevcut bilgi kendileri için zararlı olmasına rağmen kendi bildiklerini yapmaya devam ediyorlar. O zaman insanları doğru seçimler yapmaya ve doğru kararlar vermeye nasıl yönlendireceğiz? Bir şeyleri değiştirmek neden bu kadar zor? Konuşmanızda söylediğiniz her şey değişikliği teşvik etse de, küçücük bir değişiklik yapmak bile insana oldukça zor geliyor. Bu konudan kısaca bahsedebilir misiniz? Prof. Walter C. Willet Bahsettiğim sosyo ekolojik model, değişiklik yapılması gereken çok fazla yer olduğunu fark edebilmemiz açısından çok yararlı. Sekiz alanla ilgili bu sadeleştirilmiş liste, bir kontrol listesi gibi bana yardımcı oluyor. Ayrıca her şey için tek bir çözüm yok, farklı düzeyler için eylemde bulunmamız gerek. Bu durum ayrıca yapmaya çalıştığımız değişikliğin kendisine de bağlı. Trans yağ gibi ürünleri en başından düzeltebiliriz. Bu tür değişiklikler yapmak için bireysel kararlara bağlı olmak zorunda değiliz veya ürünleri en başından daha sağlıklı hale getirebiliriz. Böyle çok örnek var. Sabri Ülker Vakfı'nın önemli bir şekilde yaptığı gibi okullarla çalışmada bulunabiliriz. İş yerlerinde, tüm bu alanlarda değişiklikler yapabildiğimizi görüyoruz. Bunun mümkün olabileceği konusunda kötümser değilim fakat neredeyse her düzeyde, bazen birbiriyle rekabet eden özellikle ticari çıkarlar oluyor. Bazen bu çıkarlarla birlikte hareket etsek de, bazen de bunların aleyhine çalışmamız gerekiyor. Görüldüğü gibi karmaşık bir yapı. Ancak ortalama olarak ABD'de beslenme kalitesini takip ediyoruz. Yakın zamanda bir makale yayınladık ve pek çok zorluğa rağmen yavaş yavaş iyileşiyor. Fakat buradaki önemli konu sosyoekonomik statülere indiğimiz zaman gelişmeyi üst gelirli, iyi eğitimli gruplarda görüyoruz. Düşük gelire veya eğitim düzeyine sahip olanlarda ise hiçbir gelişme yok. Son 10 yıldaki fark ikiye katlanmış durumda ve bence bu, toplum, eşitlik ve prensipler açısından çok büyük bir zorluk.

8 Biz de beslenmeye dair bakış açısından farklı yönlere doğru sapmaya başladık ve bunun sağlıkla ve ölüm oranlarıyla ilgili istatistiklere de doğrudan yansıdığını gördük. En büyük değişikliklerden birinin toplumsal önceliklerde olduğunu düşünüyorum. Etrafta neler olduğu üzerine düşünmek, bunları açıklamak bizim için çok önemli ancak meydana gelen bu sorunu asıl ele alan toplumsal değişiklikler olmalı. Bu endişe duyacağımız bir sorun diye düşünüyorum, çünkü toplumsal sınıflar arasındaki uçurum bu şekilde artmaya devam ederse, sosyal istikrarı kaybederiz. Bu durum beslenme konusunun ötesine geçse de, beslenme açısından baktığımızda mevcut durumun böyle olduğunu görüyoruz. Bu çok büyük bir zorluk. Prof. Hotamışlıgil Özellikle ülkemiz açısından da çok önemli çünkü bu durum bizim için hem iyi hem de kötü olabilir Çünkü Türkiye nüfusunun üçte biri öğrencidir. Bu çok büyük bir rakam. Uygun öğrenme deneyimini okul deneyimlerinin tüm unsurlarıyla bir araya getirdiğinizde, son derece önemli bir etki yaratabilirsiniz. Nüfus da oldukça genç, ancak bunun bizim açımızdan kötü olan tarafı tabii ki ekonomik fırsatlar açısından aynı uçurumun artan bir şekilde burada da bulunması. Yüksek yüzdeler gittikçe azalarak zenginliğin daha büyük bir kısmını kontrol ediyor. Zenginliğin dağıtımı sorunu, kamu sağlığıyla ilgili problemleri de kamçılayan küresel bir sorun.

Okuyarak kelime öğrenmenin Yol Haritası

Okuyarak kelime öğrenmenin Yol Haritası Kelime bilgimin büyük bir miktarını düzenli olarak İngilizce okumaya borçluyum ve biliyorsun ki kelime bilmek akıcı İngilizce konuşma yolundaki en büyük engellerden biri =) O yüzden eğer İngilizce okumuyorsan,

Detaylı

Prof.Dr. Muhittin Tayfur Başkent Üniversitesi SBF, Beslenme ve Diyetetik Bölümü

Prof.Dr. Muhittin Tayfur Başkent Üniversitesi SBF, Beslenme ve Diyetetik Bölümü Prof.Dr. Muhittin Tayfur Başkent Üniversitesi SBF, Beslenme ve Diyetetik Bölümü Tarih boyunca; İnsan diyeti, Aktivite kalıpları, Beslenme durumu. Paleolithic dönemden beri: Diyet kalıpları, Fiziksel aktivite

Detaylı

1) İngilizce Öğrenmeyi Ders Çalışmak Olarak Görmek

1) İngilizce Öğrenmeyi Ders Çalışmak Olarak Görmek 1) İngilizce Öğrenmeyi Ders Çalışmak Olarak Görmek İngilizce öğrenilememesinin ilk ve en büyük sebeplerinden birisi, İngilizce öğrenmeyi ders çalışmak olarak görmek. Çoğu zaman İngilizce iş hayatında başarılı

Detaylı

Bir yandan bu katkı maddelerinin bulunmadığı yiyecekleri. Sağlıklı Olmanın Yolu, Doğal Beslenmeden Geçiyor. Derleyen: Mustafa Koç

Bir yandan bu katkı maddelerinin bulunmadığı yiyecekleri. Sağlıklı Olmanın Yolu, Doğal Beslenmeden Geçiyor. Derleyen: Mustafa Koç Sağlıklı Olmanın Yolu, Doğal Beslenmeden Geçiyor Derleyen: Mustafa Koç Son zamanlarda daha çok gündeme gelen konuların başında doğal gıdalarla beslenme alışkanlıkları geliyor. Bilim adamlarını dinlersek

Detaylı

TÜSİAD YÖNETİM KURULU BAŞKANI HALUK DİNÇER İN KADIN-ERKEK EŞİTLİĞİ HAKKINDA HER ŞEY KISA FİLM YARIŞMASI ÖDÜL TÖRENİ KONUŞMASI

TÜSİAD YÖNETİM KURULU BAŞKANI HALUK DİNÇER İN KADIN-ERKEK EŞİTLİĞİ HAKKINDA HER ŞEY KISA FİLM YARIŞMASI ÖDÜL TÖRENİ KONUŞMASI TÜSİAD YÖNETİM KURULU BAŞKANI HALUK DİNÇER İN KADIN-ERKEK EŞİTLİĞİ HAKKINDA HER ŞEY KISA FİLM YARIŞMASI ÖDÜL TÖRENİ KONUŞMASI 7 Ocak 2015 İstanbul, Sabancı Center Sayın Konuklar, Değerli Basın Mensupları,

Detaylı

ALANYA BELEDİYESİ ÇEVRE KORUMA VE KONT.MD YETERLİ VE DOĞRU BESLENME KURALLARI

ALANYA BELEDİYESİ ÇEVRE KORUMA VE KONT.MD YETERLİ VE DOĞRU BESLENME KURALLARI ALANYA BELEDİYESİ ÇEVRE KORUMA VE KONT.MD YETERLİ VE DOĞRU BESLENME KURALLARI 16 EKİM DÜNYA GIDA GÜNÜ Dünya da bir yanda obeziteyle mücadele yapılırken diğer tarafta açlıktan ölme noktasına gelen insanlara

Detaylı

OKUL MÜDÜRÜMÜZLE RÖPORTAJ

OKUL MÜDÜRÜMÜZLE RÖPORTAJ OKUL MÜDÜRÜMÜZLE RÖPORTAJ Kendinizden biraz bahseder misiniz? -1969 yılında Elazığ'da dünyaya geldim. İlk orta ve liseyi orada okudum. Daha sonra üniversiteyi Van 100.yıl Üniversitesi'nde okudum. Liseyi

Detaylı

Beslenme ve Diyetetik Alanında Bilginin Güvenirliği 14 Kasım 2014 İstanbul

Beslenme ve Diyetetik Alanında Bilginin Güvenirliği 14 Kasım 2014 İstanbul Beslenme ve Diyetetik Alanında Bilginin Güvenirliği 14 Kasım 2014 İstanbul Prof.Dr. MUHİTTİN TAYFUR Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü Beslenme ve Sağlık Bilgisinin

Detaylı

Avrupalı liderler baskıcı, Türk liderler ise dostane

Avrupalı liderler baskıcı, Türk liderler ise dostane Avrupalı liderler baskıcı, Türk liderler ise dostane Dünyada yaşanan ekonomik kriz liderlik stillerinde de değişikliğe yol açtı. Hay Group'un liderlik stilleri üzerine yaptığı araştırmaya göre, özellikle

Detaylı

Türkçe Ulusal Derlemi Sözcük Sıklıkları (ilk 1000)

Türkçe Ulusal Derlemi Sözcük Sıklıkları (ilk 1000) Türkçe Ulusal Derlemi Sözcük Sıklıkları (ilk 1000) 14.08.2014 SIRA SIKLIK SÖZCÜK TÜR AÇIKLAMA 1 1209785 bir DT Belirleyici 2 1004455 ve CJ Bağlaç 3 625335 bu PN Adıl 4 361061 da AV Belirteç 5 352249 de

Detaylı

Aç l fl Vural Öger Çok değerli misafirler, Konrad-Adenauer vakfının 23 senedir yapmış olduğu bu gazetecilik seminerinde son senesinde bizim de k

Aç l fl Vural Öger Çok değerli misafirler, Konrad-Adenauer vakfının 23 senedir yapmış olduğu bu gazetecilik seminerinde son senesinde bizim de k Çok değerli misafirler, Konrad-Adenauer vakfının 23 senedir yapmış olduğu bu gazetecilik seminerinde son 10-11 senesinde bizim de katkılarımızın olması bizi her zaman çok mutlu ediyor çünkü Avrupa da yaşayan

Detaylı

SAĞLIKLI BESLENME TABAĞI

SAĞLIKLI BESLENME TABAĞI SAĞLIKLI BESLENME TABAĞI Ekmek, diğer tahıllar ve patates Meyve ve sebzeler Et, balık ve alternatifleri Yağ ve şeker oranı yüksek yiyecek ve içecekler Süt ve süt ürünleri Sağlıklı beslenme tabağı insanların

Detaylı

İŞARET DİLİNİN GELİŞİMİ KURUMLARARASI İŞBİRLİĞİNE BAĞLIDIR - Genç Gelişim Kişisel Gelişim

İŞARET DİLİNİN GELİŞİMİ KURUMLARARASI İŞBİRLİĞİNE BAĞLIDIR - Genç Gelişim Kişisel Gelişim SİVAS BELEDİYESİ İŞARET DİLİ EĞİTMENİ MUSTAFA EPİK. İŞARET DİLİNİN GELİŞİMİ KURUMLARARASI İŞBİRLİĞİNE BAĞLIDIR. İŞBİRLİĞİ İÇİNDE YAPILAN ÇALIŞMALAR MUTLAKA BAŞARILI OLACAKTIR SORU- Bize kısaca kendinizi

Detaylı

Besin Gidaların Yararı ve Zararı

Besin Gidaların Yararı ve Zararı Besin Gidaların Yararı ve Zararı Yiyip içtiklerinizin sağlığınızı nasıl etkilediğini, ömrünüzü uzatıp uzatmadığını ya da sizi yavaş yavaş öldürüp öldürmediğini merak ediyormusunuz. Yiyeceklerin eksi ve

Detaylı

Kadın sağlığı konusunda küçük bir rehber

Kadın sağlığı konusunda küçük bir rehber Kadın sağlığı konusunda küçük bir rehber Skåne deki Temel Bakımda bulunan Ebe muayenehaneleri (Barnmorskemottagningarna) NEREYE BAŞ- VURABILIRIM? IKIZLERIM OLUR MU? BENİM İÇİN UYGUN MU? NORMAL MI? KAÇA

Detaylı

KÜÇÜK KALBİMİN İLK REHBERİNİN BU GÜNÜME UZATTIĞI HAYAT YOLU

KÜÇÜK KALBİMİN İLK REHBERİNİN BU GÜNÜME UZATTIĞI HAYAT YOLU KÜÇÜK KALBİMİN İLK REHBERİNİN BU GÜNÜME UZATTIĞI HAYAT YOLU Nereden geliyor bitmek tükenmek bilmeyen öğrenme isteğim? Kim verdi düşünce deryalarında özgürce dolaşmamı sağlayacak özgüven küreklerimi? Bazen,

Detaylı

Doğum Yeri 2,2 4,4 2,2 4,4 4,4 2,2 2,2 2,2 28,8 2,2 6,6 17,7 4,4 4,4 2,2

Doğum Yeri 2,2 4,4 2,2 4,4 4,4 2,2 2,2 2,2 28,8 2,2 6,6 17,7 4,4 4,4 2,2 Doğum Yeri Katılımcıların doğum yerlerine bakıldığında üçte birine yakınının (%28,8) İzmir doğumlu olduğu görülmüştür. İzmirlileri, Kars doğumlular (%17,7) ve Kütahya doğumlular (6,6) izlerken diğer katılımcıların

Detaylı

EMZİREN ANNELERİN BESLENMESİ. Kendiniz ve bebeğiniz için sağlıklı olan gıdaları seçin

EMZİREN ANNELERİN BESLENMESİ. Kendiniz ve bebeğiniz için sağlıklı olan gıdaları seçin EMZİREN ANNELERİN BESLENMESİ Kendiniz ve bebeğiniz için sağlıklı olan gıdaları seçin Bu yayın, FSA nın (Food Standards Agency) izniyle tercüme edilmiştir. Bu kitapçık, bir GAV yayınıdır. GAV Yayın No:

Detaylı

Zayıflarken Yapılan 5 Hata ve Çözümleri

Zayıflarken Yapılan 5 Hata ve Çözümleri Zayıflarken Yapılan 5 Hata ve Çözümleri Ebru Pelin 10 günde 10 kilo verin... X diyetiyle bu yaza ideal kilonuzda girin... X biberi, Y kapsülü ile ayda 15 kilo verin... Bu ve benzeri iddialarla oluşturulan

Detaylı

Wellness El Kitabı. Wellness El Kitabı na Giriş

Wellness El Kitabı. Wellness El Kitabı na Giriş Wellness El Kitabı na Giriş Wellness ile ilgili konuşma başlatın Müşteri ile ilişki kurmaya başlayın Sağladığımız bilgileri değerlendirin Wellness nedir? Wellness kavramının çeşitli tanımlarına değinin

Detaylı

Murat Çokgezen. Prof. Dr. Marmara Üniversitesi

Murat Çokgezen. Prof. Dr. Marmara Üniversitesi Murat Çokgezen Prof. Dr. Marmara Üniversitesi 183 SORULAR 1. Ne zaman, nasıl, hangi olayların, okumaların, faktörlerin veya kişilerin tesiriyle ve nasıl bir süreçle liberal oldunuz? 2. Liberalleşmeniz

Detaylı

BİREYSEL EĞİTİM PLANI Ebeveynler için Rehber

BİREYSEL EĞİTİM PLANI Ebeveynler için Rehber BİREYSEL EĞİTİM PLANI Ebeveynler için Rehber Bireysel Eğitim Planı nedir? Bireysel Eğitim Planı yazılı bir plandır. Tek bir özel öğrencinin güçlü yanlarını ve ihtiyaçlarını, bu öğrencinin ihtiyaçlarını

Detaylı

Anneye En Güzel Hediye Olarak Ne Alınması Gerekir?

Anneye En Güzel Hediye Olarak Ne Alınması Gerekir? Anneye En Güzel Hediye Olarak Ne Alınması Gerekir? Hayatımızın en değerli varlığıdır anneler. O halde onlara verdiğimiz hediyelerinde manevi bir değeri olmalıdır. Anneler için hediyenin maddi değeri değil

Detaylı

Sağlıklı bir hamilelik için izlenmesi gereken 10 adım

Sağlıklı bir hamilelik için izlenmesi gereken 10 adım http:www.babycentre.co.uk/midwives 10 steps to a healthy pregnancy (Turkish) Sağlıklı bir hamilelik için izlenmesi gereken 10 adım 1. Hamilelik sürecini erkenden planlayın ve organize edin! 2. Sağlıklı

Detaylı

Sağlıklı ve Uzun Yaşamak için

Sağlıklı ve Uzun Yaşamak için Sağlıklı ve Uzun Yaşamak için Merhaba İnsan Genom Projesi Tüm çağların en özel günü ifadesi ile 26 Haziran 2000 tarihinde ABD Başkanı Bill Clinton tarafından dünyaya ilan edildi. Aradan geçen 18 yıl içinde

Detaylı

Koçluk Sürecini Amaçlara ve Sonuçlara Göre Yönetir. R. ŞAFAK KEKLİK

Koçluk Sürecini Amaçlara ve Sonuçlara Göre Yönetir. R. ŞAFAK KEKLİK L o g o Koçluk Sürecini Amaçlara ve Sonuçlara Göre Yönetir. R. ŞAFAK KEKLİK Değişim İhtiyacını Ortaya Çıkarma Farkındalık Karar Problem Çözümü Eylem Destek ve Güçlendirme 2 Farkındalık: Bu aşamada merakı

Detaylı

ADIM ADIM YGS- LYS 92. ADIM KALITIM 18 GENETİK MÜHENDİSLİĞİ VE BİYOTEKNOLOJİ ÇALIŞMA ALANLARI

ADIM ADIM YGS- LYS 92. ADIM KALITIM 18 GENETİK MÜHENDİSLİĞİ VE BİYOTEKNOLOJİ ÇALIŞMA ALANLARI ADIM ADIM YGS- LYS 92. ADIM KALITIM 18 GENETİK MÜHENDİSLİĞİ VE BİYOTEKNOLOJİ ÇALIŞMA ALANLARI GENETİK MÜHENDİSLİĞİ Belirli bir amaca yönelik olarak genetik madde üzerinde yapılan çalışmaları içerir. Canlıların

Detaylı

Günde bir elma doktoru evden uzak tutar.

Günde bir elma doktoru evden uzak tutar. ELMANIN FAYDALARI Günde bir elma doktoru evden uzak tutar. Elmanın Sağlığa Faydaları Elma A, E, B6, C, K vitamin kaynağıdır, bunun yanında yüksek miktarda potasyum ve çeşitli mineralleri içeren su içerir.

Detaylı

2015 DİJİTAL SAĞLIK REHBERİ

2015 DİJİTAL SAĞLIK REHBERİ 2015 DİJİTAL SAĞLIK REHBERİ Teknolojinin ilerlemesiyle beraber değişen dünyada her sektörün değişmesiyle beraber sağlık sektörü de değişmektedir. Fakat sağlık sektörü diğer sektörlere göre biraz daha yavaş

Detaylı

Neden Sosyal Medyanın Geleceği Reklam Değil, Yayıncılık?

Neden Sosyal Medyanın Geleceği Reklam Değil, Yayıncılık? Neden Sosyal Medyanın Geleceği Reklam Değil, Yayıncılık? Bu pazarlamacılar, sosyal medya 'uzmanları' ve PR uzmanlarının her gün konuştuğu konu; Sosyal medyanın geleceği nasıl gözüküyor? 1. Geleneksel medya,

Detaylı

Başarılarını okumaya da yansıtarak okuma ve yorumlama konusunda da iyi bir öğrenci olmasını dilerim.

Başarılarını okumaya da yansıtarak okuma ve yorumlama konusunda da iyi bir öğrenci olmasını dilerim. 1- Çok Başarılı Öğrenciler Üstün başarılarının devamını diler.tebrik ederim Tek kelime ile mükemmelsin! Başarılarını okumaya da yansıtarak okuma ve yorumlama konusunda da iyi bir öğrenci olmasını dilerim.

Detaylı

Kasım/Aralık fındığın başkenti. kirazın anavatanı

Kasım/Aralık fındığın başkenti. kirazın anavatanı Kasım/Aralık 2015 28 fındığın başkenti kirazın anavatanı BAŞARI ÖYKÜSÜ 54 www.doka.org.tr Dünyanın en büyük uzay araştırma merkezi olan NASA'da astrofizikçi olarak çalışan Ordulu Umut Yıldız, geleceğin

Detaylı

SERVER TANFER. Yazılım Ürünleri Satış Müdürü IBM Türk

SERVER TANFER. Yazılım Ürünleri Satış Müdürü IBM Türk SERVER TANFER Yazılım Ürünleri Satış Müdürü IBM Türk Rethink IT. Reinvent Business. Onur Buçukoğlu Tivoli Ürün Yöneticisi, Orta ve Doğu Avrupa / Türkiye / Rusya Başlıca Üç Dönüşüm Gerçekleşiyor Akıllı

Detaylı

OBEZİTE CERRAHİSİNDEN SONRA YENİDEN KİLO ALMANIN TEDAVİSİ

OBEZİTE CERRAHİSİNDEN SONRA YENİDEN KİLO ALMANIN TEDAVİSİ OBEZİTE CERRAHİSİNDEN SONRA YENİDEN KİLO ALMANIN TEDAVİSİ Ameliyat, önemli ölçüde kilo vermek için güçlü bir araç sağlar, ancak uygun bir bakım olmazsa bu araç etkinliğini kaybederek yeniden kilo almaya

Detaylı

Akdeniz Diyeti Kalbin En Büyük Dostu Girit Adası'nda yaşayanların kalp-damar ve kanser hastalıklarına az yakalanmaları tüm dikkatleri ada halkının

Akdeniz Diyeti Kalbin En Büyük Dostu Girit Adası'nda yaşayanların kalp-damar ve kanser hastalıklarına az yakalanmaları tüm dikkatleri ada halkının Akdeniz Diyeti Kalbin En Büyük Dostu Girit Adası'nda yaşayanların kalp-damar ve kanser hastalıklarına az yakalanmaları tüm dikkatleri ada halkının beslenme tarzına çekmiştir. Güney Fransa, İtalya ve Yunanistan

Detaylı

GİRİŞ. Sağlıklı Beslenme ve Vücudumuzun Sağlıklı Beslenme Piramidi. Ana Gıda Grupları

GİRİŞ. Sağlıklı Beslenme ve Vücudumuzun Sağlıklı Beslenme Piramidi. Ana Gıda Grupları SAĞLIKLI BESLENME GİRİŞ Sağlıklı Beslenme ve Vücudumuzun Sağlıklı Beslenme Piramidi Ana Gıda Grupları Meyve ve Sebzeler Hububat ve Bakliyat Süt ürünleri Nişasta, Şeker ve Yağlar Vitaminler ve Mineraller

Detaylı

10. SINIF KONU ANLATIMI 37 KALITIM 18 GENETİK MÜHENDİSLİĞİ VE BİYOTEKNOLOJİ ÇALIŞMA ALANLARI

10. SINIF KONU ANLATIMI 37 KALITIM 18 GENETİK MÜHENDİSLİĞİ VE BİYOTEKNOLOJİ ÇALIŞMA ALANLARI 10. SINIF KONU ANLATIMI 37 KALITIM 18 GENETİK MÜHENDİSLİĞİ VE BİYOTEKNOLOJİ ÇALIŞMA ALANLARI GENETİK MÜHENDİSLİĞİ Belirli bir amaca yönelik olarak genetik madde üzerinde yapılan çalışmaları içerir. Canlıların

Detaylı

GİRİŞ. Novo Nordisk Way, kim olduğumuzu, nereye ulaşmak istediğimizi ve şirketimizi oluşturan değerleri açıklamaktadır.

GİRİŞ. Novo Nordisk Way, kim olduğumuzu, nereye ulaşmak istediğimizi ve şirketimizi oluşturan değerleri açıklamaktadır. GİRİŞ Novo Nordisk Way, kim olduğumuzu, nereye ulaşmak istediğimizi ve şirketimizi oluşturan değerleri açıklamaktadır. Novo Nordisk Way in kökleri şirketimizin kurulduğu 1920 lere dayanmaktadır. O zamanlarda

Detaylı

zaferin ve başarının getirdiği güzel bir tebessüm dışında, takdir belgesini kaçırmış olmanın verdiği üzüntü. Yanımda disiplinli bir öğretmen olarak bilinen ama aslında melek olan Evin Hocam gözüküyor,

Detaylı

Aslında, benim perakende sektöründeki kariyerim bir anlamda 12 yaşında sahibi olduğumuz süpemarkette yaz tatillerinde çalışmamla başladı.

Aslında, benim perakende sektöründeki kariyerim bir anlamda 12 yaşında sahibi olduğumuz süpemarkette yaz tatillerinde çalışmamla başladı. Değerli Basın Mensupları, Kıymetli Konuklar, İstanbul, 14 Temmuz 2008 Öncelikle Real Hipermarketleri Türkiye Genel Müdürü olarak gerçekleştirdiğimiz ilk basın toplantımıza katılımınız için çok teşekkür

Detaylı

WORLD OF LANGUAGE ACADEMY IELTS SINAVI ÖNEMLİ TAVSIYELER. www.wola.com.tr

WORLD OF LANGUAGE ACADEMY IELTS SINAVI ÖNEMLİ TAVSIYELER. www.wola.com.tr IELTS SINAVI ÖNEMLİ TAVSIYELER IELTS TAVSİYE : Genel Okuma-Araştırma Bir konu hakkında daha fazla bir şey öğrenmek için araştırma yapmak anlamına gelir. İnternet arama motorları bu konuyu oldukça kolay

Detaylı

2014-2015 Eğitim Öğretim Yılı Kütüphane Bülteni. Sayı:1 Nisan 2015

2014-2015 Eğitim Öğretim Yılı Kütüphane Bülteni. Sayı:1 Nisan 2015 2014-2015 Eğitim Öğretim Yılı Kütüphane Bülteni Sayı:1 Nisan 2015 1 KİTAP VE KÜTÜPHANENİN ÖNEMİ 3 2014-2015 KÜTÜPHANE ORYANTASYONUMUZ 5 KÜTÜPHANEMİZ 8 OKUMA ŞENLİĞİMİZ 10 BRITANNICA ONLINE 12 SEVİM AK

Detaylı

MOTİVASYON. Nilüfer ALÇALAR. 24. Ulusal Böbrek Hastalıkları Diyaliz ve Transplantasyon Hemşireliği Kongresi Ekim 2014, Antalya

MOTİVASYON. Nilüfer ALÇALAR. 24. Ulusal Böbrek Hastalıkları Diyaliz ve Transplantasyon Hemşireliği Kongresi Ekim 2014, Antalya MOTİVASYON Nilüfer ALÇALAR 24. Ulusal Böbrek Hastalıkları Diyaliz ve Transplantasyon Hemşireliği Kongresi Ekim 2014, Antalya Motivayon nedir? Motivasyon kaynaklarımız Motivasyon engelleri İşimizde motivasyon

Detaylı

TEMEL, İLK 3 YILDA ATILIYOR!

TEMEL, İLK 3 YILDA ATILIYOR! Acıbadem Hastanesi Büyüme ve Ergenlik Bölüm Başkanı Prof. Dr. Atilla Büyükgebiz ile, çocuğun doğumundan itibaren vücudunda hangi hormonların ne gibi işlevleri olduğunu, ilk 3 yılın önemini ve ergenlik

Detaylı

We create chemistry. Kurumsal stratejimiz

We create chemistry. Kurumsal stratejimiz We create chemistry Kurumsal stratejimiz BASF nin hikayesi Kuruluş yılımız olan 1865 ten bu yana dünyamızla birlikte onun ihtiyaçlarına cevap verebilmek için değişiyor ve gelişiyoruz. Şirket olarak sürdürülebilir

Detaylı

ATBÖ Sürecinde Ölçme-Değerlendirmeye Hazırlık: ATBÖ Yaklaşımı Nasıl Bir Ölçme Değerlendirme Anlayışını Öngörüyor?

ATBÖ Sürecinde Ölçme-Değerlendirmeye Hazırlık: ATBÖ Yaklaşımı Nasıl Bir Ölçme Değerlendirme Anlayışını Öngörüyor? Not: Bu doküman, TÜBİTAK tarafından desteklenen ATBÖ (Argümantasyon Tabanlı Bilim Öğrenme) Projesi kapsamında hazırlanan öğretmenlerin 3 yıl boyunca yaşadıkları sınıf tecrübelerini paylaştıkları ATBÖ Öğretmen

Detaylı

BARTIN ORMAN FAKÜLTESİ

BARTIN ORMAN FAKÜLTESİ BARTIN ÜNİVERSİTESİ Bartın, Karadeniz Bölgesi nde, Batı Karadeniz Bölümü nde bir ildir. 1991 yılında Zonguldak ilinden ayrılarak Türkiye nin 74. ili olmuştur. Bartın bölünmüş yollar ile İstanbul a 420km,

Detaylı

14 12 Bu ifadenin ne zaman kaba olduğu ne zaman gerekli olduğu konusunda onunla konuşabilirsiniz. Annebaba yanındayken ona nazikçe teklif edilen bir şeyi istemediğini Hayır diye bağırarak ifade etmek doğru

Detaylı

Bir Medya Ajansının Soruları (ve Yanıtları): YouTube Satın Alımından En iyi Sonuç Nasıl Alınabilir?

Bir Medya Ajansının Soruları (ve Yanıtları): YouTube Satın Alımından En iyi Sonuç Nasıl Alınabilir? Bir Medya Ajansının Soruları (ve Yanıtları): YouTube Satın Alımından En iyi Sonuç Nasıl Alınabilir? Yazar Mike Law Yayınlanan Haziran 2016 Konular Video Reklâm Markaların insanlarla bağlantı kurma yöntemlerine

Detaylı

Parkinson. Bilgileri ve. Desteğ. Parkinson s information and support Turkish

Parkinson. Bilgileri ve. Desteğ. Parkinson s information and support Turkish Parkinson Bilgileri ve Desteğ Parkinson s information and support Turkish Bir Parkinson tanısı, yaşamınızı tepetaklak edebilir. Bize başvurun. Parkinson hastasıysanız ya da bir hastayı tanıyorsanız, muhtemelen

Detaylı

Ekonomik Olarak Güçlü! Bir Çarpan Olarak Vazgeçilmez! Türkiye'nin Başarı Hikayesi!

Ekonomik Olarak Güçlü! Bir Çarpan Olarak Vazgeçilmez! Türkiye'nin Başarı Hikayesi! Ekonomik Olarak Güçlü! Bir Çarpan Olarak Vazgeçilmez! Türkiye'nin Başarı Hikayesi! Mustafa Erkan Ekim 2013 Mustafa Erkan Almanya-Aşağı Saksonya Eyalet Milletvekili Ofis-Adres Schloßstraße 3 31535 Neustadt

Detaylı

12. SINIF KONU ANLATIMI 7 GENETİK MÜHENDİSLİĞİ VE BİYOTEKNOLOJİ ÇALIŞMA ALANLARI

12. SINIF KONU ANLATIMI 7 GENETİK MÜHENDİSLİĞİ VE BİYOTEKNOLOJİ ÇALIŞMA ALANLARI 12. SINIF KONU ANLATIMI 7 GENETİK MÜHENDİSLİĞİ VE BİYOTEKNOLOJİ ÇALIŞMA ALANLARI GENETİK MÜHENDİSLİĞİ Belirli bir amaca yönelik olarak genetik madde üzerinde yapılan çalışmaları içerir. Canlıların genlerine

Detaylı

H.OĞUZ AYDIN: CAR DVR kaza esnasında - güç kesintisi olsa bile - 20 saniye daha kayıt yapabilmektedir.

H.OĞUZ AYDIN: CAR DVR kaza esnasında - güç kesintisi olsa bile - 20 saniye daha kayıt yapabilmektedir. H.HÜSEYİN YAYLA Türkiye Otomotiv Sektöründe çığır açabilecek bir projeyi ülkemize getirmek üzere olan H.Oğuz Aydın ile birlikteyiz. Oğuz Bey ile Türkiye nin otomotiv pazarındaki gelişmelerine paralel olarak

Detaylı

DİKKAT KONTROLLERİ SİSTEMLERİ

DİKKAT KONTROLLERİ SİSTEMLERİ DİKKAT KONTROLLERİ SİSTEMLERİ Pek çok çocuk dikkat kontrolleriyle ilgili sorunlar yaşamasına rağmen, her bir çocuk bu konuda zayıf ve güçlü yanlarının oluşturduğu birbirinden farklı değişik modellere sahip

Detaylı

21 yıllık tecrübesiyle SiNCAN da

21 yıllık tecrübesiyle SiNCAN da 21 yıllık tecrübesiyle SiNCAN da geleceğin mimarı nesiller artık bizim ellerimizde, güvenle... Keşke Hep Çocuk Kalsak! Büyüyünce ne olacaksın diye sorarlar. Oysa çocuk kalmak en güzel şey değil midir?

Detaylı

TÜRKİYE KIRSALINDA KADIN

TÜRKİYE KIRSALINDA KADIN TÜRKİYE KIRSALINDA KADIN Kadınlar, Türkiye nüfusunun yarısını oluşturmaktalar. On yılı aşkın bir süredir gerek Türkiye gerekse yurtdışı kırsalında gerçekleşen saha çalışmalarım aracılığıyla, bana göre

Detaylı

TÜSİAD YÖNETİM KURULU BAŞKANI HALUK DİNÇER İN İŞ DÜNYASI BAKIŞ AÇISIYLA TÜRKİYE DE YOLSUZLUK SEMİNERİ AÇILIŞ KONUŞMASI

TÜSİAD YÖNETİM KURULU BAŞKANI HALUK DİNÇER İN İŞ DÜNYASI BAKIŞ AÇISIYLA TÜRKİYE DE YOLSUZLUK SEMİNERİ AÇILIŞ KONUŞMASI TÜSİAD YÖNETİM KURULU BAŞKANI HALUK DİNÇER İN İŞ DÜNYASI BAKIŞ AÇISIYLA TÜRKİYE DE YOLSUZLUK SEMİNERİ AÇILIŞ KONUŞMASI 26 Kasım 2014 İstanbul, Sabancı Center TÜSİAD İş Dünyası Bakış Açısıyla Türkiye de

Detaylı

Değişim ve Yönetim. Prof. Dr. M. HAMİL NAZİK Gazi Üniversitesi Mesleki Eğitim Fakültesi hnazik1@gmail.com

Değişim ve Yönetim. Prof. Dr. M. HAMİL NAZİK Gazi Üniversitesi Mesleki Eğitim Fakültesi hnazik1@gmail.com Değişim ve Yönetim Prof. Dr. M. HAMİL NAZİK Gazi Üniversitesi Mesleki Eğitim Fakültesi hnazik1@gmail.com Aynı durumda kalmamak 2 Başka bir biçim veya duruma geçmek Farklı yapmak veya Fark yaratmak 3 DEĞİŞİM

Detaylı

Sınav Kaygısı ve Olumlu Başa Çıkma Yolları Kaygıyı, gelecekte olma ihtimalini düşündüğümüz olumsuz düşünceler olarak

Sınav Kaygısı ve Olumlu Başa Çıkma Yolları Kaygıyı, gelecekte olma ihtimalini düşündüğümüz olumsuz düşünceler olarak Sınav Kaygısı ve Olumlu Başa Çıkma Yolları Kaygıyı, gelecekte olma ihtimalini düşündüğümüz olumsuz düşünceler olarak görebiliriz. Türkiye de öğrencilerimizin büyük bir çoğunluğu yüksek sınav kaygısı yaşıyor.

Detaylı

EĞİTİM ÖĞRETİM YILI SORGULAMA PROGRAMI

EĞİTİM ÖĞRETİM YILI SORGULAMA PROGRAMI 3-4 Aile bireyleri birbirlerine yardımcı olurlar. Anahtar kavramlar: şekil, işlev, roller, haklar, Aileyi aile yapan unsurlar Aileler arasındaki benzerlikler ve farklılıklar Aile üyelerinin farklı rolleri

Detaylı

Koçluk, danışanın problemlerini çözüme ulaştırmak ve yolunu aydınlatmaktır.

Koçluk, danışanın problemlerini çözüme ulaştırmak ve yolunu aydınlatmaktır. BEN BĐR YAŞAM KOÇUYUM 7.SEANS Koçluk ve danışmanlık Bazen öyle zamanlar olur ki danışanlarınızın koçluk hizmetinin sınırları içinde olmayan problemlerine yardım etme durumunda kalırsınız. Böyle zamanlarda

Detaylı

Sağlık Bakanı Mehmet Müezzinoğlu

Sağlık Bakanı Mehmet Müezzinoğlu Sağlık Bakanı Mehmet Müezzinoğlu Sağlıklı Yaşamı Çocukluktan İtibaren Yaşamımıza Yerleştirirsek Hastalığı Daha Az Konuşacağız Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanı olarak, zaman zaman söylediğim bir cümleyi

Detaylı

1 of 5 14/10/2010. Stresle Başa Çıkma

1 of 5 14/10/2010. Stresle Başa Çıkma 1 of 5 14/10/2010 Stresle Başa Çıkma Stres bizim baskıya karşı duygusal ve fiziksel tepkimizdir. Bu baskı dışsal faktörlerden kendimizin ya da bir yakınımızın yaşam etkinliklerinden, hastalıklarından yaşam

Detaylı

Katılım Öncesi Risk İletişim Semineri 6-7 Mayıs 2014 Belgrad/Sırbistan

Katılım Öncesi Risk İletişim Semineri 6-7 Mayıs 2014 Belgrad/Sırbistan Katılım Öncesi Risk İletişim Semineri 6-7 Mayıs 2014 Belgrad/Sırbistan Seminerin Amacı? Aday ve potansiyel aday ülkelere, AB Gıda Güvenlik Otoritesi (EFSA) tarafından AB üye ülkelerinde risk iletişiminin

Detaylı

İÇİNDEKİLER BÖLÜM - I

İÇİNDEKİLER BÖLÜM - I İÇİNDEKİLER BÖLÜM - I Eleştirel Düşünme Nedir?... 1 Bazı Eleştirel Düşünme Tanımları... 1 Eleştirel Düşünmenin Bazı Göze Çarpan Özellikleri... 3 Eleştirel Düşünme Yansıtıcıdır... 3 Eleştirel Düşünme Standartları

Detaylı

BVKAE www.bornovavet.gov.tr

BVKAE www.bornovavet.gov.tr Türkiye Veteriner İlaçları Pazarı Sorunlar ve Çözüm Önerileri Uluslararası Süt Sığırcılığı ve Süt Ürünleri Çalıştayı ve Sergisi 28-29 Nisan, 2008 - Konya İsmail Özdemir VİSAD - Veteriner Sağlık Ürünleri

Detaylı

BİRLEŞİK METAL-İŞ B İ RLEŞİK METAL İŞÇİLERİ SENDİKASI UNITED METALWORKERS UNION

BİRLEŞİK METAL-İŞ B İ RLEŞİK METAL İŞÇİLERİ SENDİKASI UNITED METALWORKERS UNION BİRLEŞİK METAL-İŞ B İ RLEŞİK METAL İŞÇİLERİ SENDİKASI UNITED METALWORKERS UNION ARAŞTIRMA DİZİSİ 2004/1 TÜRKİYE GENELİ VE İSTANBUL İÇİN 4 KİŞİLİK AİLENİN ASGARİ GEÇİM HARCAMASI Sendikamız 4 kişilik bir

Detaylı

Bitkisel Üretimde Genetiği Değiştirilmiş Ürünler: Efsaneler ve Gerçekler

Bitkisel Üretimde Genetiği Değiştirilmiş Ürünler: Efsaneler ve Gerçekler VI. ULUSAL MOLEKÜLER BİYOLOJ VE BİYOTEKOLOJİ KONGRESİ Bitkisel Üretimde Genetiği Değiştirilmiş Ürünler: Efsaneler ve Gerçekler Yrd. Doç. Dr. Yılmaz Kaya Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tarımsal Biyoteknoloji

Detaylı

MİSYONUMUZ VİZYONUMUZ

MİSYONUMUZ VİZYONUMUZ Müşterilerine, 1997 yılından bu yana Tekbaş A.Ş. bünyesinde TEKBAŞ UN markasıyla hizmet vermekte olan şirketimiz, kısa zamanda çalışma sahasında üncü konuma gelmeyi başarmıştır. Bugün Türkiye nin her tarafında

Detaylı

Dünyada üniversite algısı ile Türkiye de ki algı örtüşüyor mu? ABD de 4743 üniversite, 1 öğrenciye 1.7 öğrenci. Uluslararası üniversite konsepti.

Dünyada üniversite algısı ile Türkiye de ki algı örtüşüyor mu? ABD de 4743 üniversite, 1 öğrenciye 1.7 öğrenci. Uluslararası üniversite konsepti. Dünyada üniversite algısı ile Türkiye de ki algı örtüşüyor mu? ABD de 4743 üniversite, 1 öğrenciye 1.7 öğrenci. Uluslararası üniversite konsepti. Türkiye de 172 üniversite, lisans yaklaşık 400 bin, ön

Detaylı

Mark Zuckerberg, Facebook ve Aldatıcı Reklamlar. Mark Zuckerberg, Facebook adlı sosyal medya sitesinin kurucularından biridir.

Mark Zuckerberg, Facebook ve Aldatıcı Reklamlar. Mark Zuckerberg, Facebook adlı sosyal medya sitesinin kurucularından biridir. Mark Zuckerberg, Facebook ve Aldatıcı Reklamlar Mark Zuckerberg, Facebook adlı sosyal medya sitesinin kurucularından biridir. Facebook şirketinin kendisi ve sahip olduğu Instagram, WhatsApp, Oculus ve

Detaylı

BUNAMA (DEMANS) NEDİR?

BUNAMA (DEMANS) NEDİR? BUNAMA (DEMANS) NEDİR? Bunama, genellikle 60 yaşın üzerindeki bireylerde çeşitli nedenlere bağlı olarak ortaya çıkan, başta hafıza olmak üzere zihinsel işlevlerin zayıfladığı, uzun süreli bir sağlık sorunudur.

Detaylı

Şef Makbul Ev Yemekleri'nin sahibi Pelin Tüzün Quality of magazine'e konuk oldu

Şef Makbul Ev Yemekleri'nin sahibi Pelin Tüzün Quality of magazine'e konuk oldu Şef Makbul Ev Yemekleri'nin sahibi Pelin Tüzün Quality of magazine'e konuk oldu Hayallere inanmam, insan çok çalışırsa başarır Pelin Tüzün, Bebek te üç ay önce hizmete giren Şef makbul Ev Yemekleri nin

Detaylı

MÜHENDİSLİK KARİYERİ Mühendislik Kariyeri Mezun olduktan sonra çalışmak için seçtiğiniz şirket ne olursa olsun genelde işe basit projelerle başlayacaksınız. Mühendis olmak için üniversitede 4 yıl harcamanıza

Detaylı

Takdim. Bu, Türkiye nüfusu göz önüne alındığından her 90 kişiden birinin aday olması anlamına geliyor (TV, 17.00 Haberleri, 20.10.2013).

Takdim. Bu, Türkiye nüfusu göz önüne alındığından her 90 kişiden birinin aday olması anlamına geliyor (TV, 17.00 Haberleri, 20.10.2013). Takdim Biliyor musunuz? Bir televizyon haberine göre Türkiye de 2014 yerel seçimlerinde muhtar adaylarıyla birlikte 830 bin kişinin aday olması bekleniyordu. Bu, Türkiye de yaklaşık her 90 kişiden birinin

Detaylı

FK IX OFFER BENLİK İMAJ ENVANTERİ

FK IX OFFER BENLİK İMAJ ENVANTERİ FK IX OFFER BENLİK İMAJ ENVANTERİ 1- Beni çok iyi tanımlıyor 2- Beni iyi tanımlıyor 3- Beni az çok iyi tanımlıyor 4- Beni pek tanımlamıyor 5- Beni zaman zaman hiç tanımlamıyor 6- Beni hiç tanımlamıyor

Detaylı

Kilomdan ben mi memnun değilim çevremde ki kişiler mi?psikolojik olarak yaşam şeklimi değiştirmeye hazır mıyım?

Kilomdan ben mi memnun değilim çevremde ki kişiler mi?psikolojik olarak yaşam şeklimi değiştirmeye hazır mıyım? Herkesin hayalidir ince bir vücuda sahip olmak herkesi kendine hayran bırakmak ancak bunu isterken çoğu kişi bazı soruları kendine sormuyor. Fazlalıklarınızın olduğunu düşünüyorsanız popüler diyetleri

Detaylı

Nr. 514, September 2014 Neslihan Sargut nsargut@isravision.com +90 (212 ) 285 9745

Nr. 514, September 2014 Neslihan Sargut nsargut@isravision.com +90 (212 ) 285 9745 Yapay görme ile kalite sürekli denetim altında Yapay görme teknolojilerinin üretim dünyasına iki büyük faydayı birarada sunduğunu söyleyen ISRA Vision Vistek Genel Md. Yardımcısı Serkan Çakır, "Her üretimin

Detaylı

YALNIZ BİR İNSAN. Her insanın hayatında mutlaka bir kitap vardır; ki zaten olması da gerekir. Kitap dediysem

YALNIZ BİR İNSAN. Her insanın hayatında mutlaka bir kitap vardır; ki zaten olması da gerekir. Kitap dediysem YALNIZ BİR İNSAN Her insanın hayatında mutlaka bir kitap vardır; ki zaten olması da gerekir. Kitap dediysem öyle sonunda hep iyilerin kazandığı, kötülerin cezalandırıldığı veya bir suçluyu bulmak için

Detaylı

SINAV KAYGISI. Sınav Kaygısının Belirtileri Nelerdir? * Fiziksel Belirtiler

SINAV KAYGISI. Sınav Kaygısının Belirtileri Nelerdir? * Fiziksel Belirtiler SINAV KAYGISI Kaygı, stresli bir durum karşısında hepimizin yaşadığı uyarılmışlık halidir. Ancak kaygının belli bir miktarda yaşanmasının olumlu işlevleri de vardır. Bir miktar kaygı günlük hayatta bizi

Detaylı

Duygusal ve sosyal becerilere sahip Genç profesyoneller

Duygusal ve sosyal becerilere sahip Genç profesyoneller Duygusal ve sosyal becerilere sahip Genç profesyoneller Y jenerasyonunun internet bağımlılığı İK yöneticilerini endişelendiriyor. Duygusal ve sosyal becerilere sahip genç profesyonel bulmak zorlaştı. İnsan

Detaylı

FRANSA DA ÜNİVERSİTE SİSTEMİ

FRANSA DA ÜNİVERSİTE SİSTEMİ FRANSA DA ÜNİVERSİTE SİSTEMİ Fransa da üniversitelerin hepsi devlet üniversitesidir ve eğitim ücretsizdir. Grandes Ecoles lerin bir kısmı özel bir kısmı da devlet okuludur, devlete ait olanlar da eğitim

Detaylı

Erbil Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Dara Celil Hayat ile Türkiye-Kürdistan Ekonomik ilişkileri. 02 Temmuz 2014

Erbil Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Dara Celil Hayat ile Türkiye-Kürdistan Ekonomik ilişkileri. 02 Temmuz 2014 Erbil Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Dara Celil Hayat ile Türkiye ile Kürdistan arasındaki ekonomik ilişkiler son yılların en önemli rakamlarına ulaşmış bulunuyor. Bugünlerde petrol anlaşmaları ön plana

Detaylı

KİŞİSEL "GÜÇ KİTABINIZ" Güçlenin!

KİŞİSEL GÜÇ KİTABINIZ Güçlenin! KİŞİSEL "GÜÇ KİTABINIZ" Güçlenin! Hangi alanlarda başarılıyım? Ne yapacağım? Okul hayatınız bittiğinde, önünüze gerçekleştirebileceğiniz çok sayıda fırsat çıkar. Kendi iş yerlerini açan insanların ne tür

Detaylı

Sağlıklı Yaşamak için Doğru Beslenmek

Sağlıklı Yaşamak için Doğru Beslenmek Sağlıklı Yaşamak için Doğru Beslenmek Merhaba İnsan Genom Projesi Tüm çağların en özel günü ifadesi ile 26 Haziran 2000 tarihinde ABD Başkanı Bill Clinton tarafından dünyaya ilan edildi. Aradan geçen 18

Detaylı

DİYABET NEDİR? Özel Klinik ve Merkezler

DİYABET NEDİR? Özel Klinik ve Merkezler DİYABET NEDİR? Özel Klinik ve Merkezler Diyabet nedir? Diyabet hastalığı, şekerin vücudumuzda kullanımını düzenleyen insülin olarak adlandırdığımız hormonun salınımındaki eksiklik veya kullanımındaki yetersizlikten

Detaylı

ÖĞRENCİLERİMİZİN DİKKATİNE:

ÖĞRENCİLERİMİZİN DİKKATİNE: DUYURU Tarih: (01.12.2015) ÖĞRENCİLERİMİZİN DİKKATİNE: 1. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN (DİKEY VE YATAY GEÇİŞ ÖĞRENCİLERİ DAHİL) YENİ ÖĞRENCİ ANKET FORMU, BİLGİ TOPLAMA ANKETİ VE ÖĞRENCİ TANITIM-İLETİŞİM FORMLARINI

Detaylı

Facebook. 1. Grup ve Sayfalar. Facebook ta birçok grup ve sayfa üzerinden İngilizce öğrenen kişilerle iletişime geçebilir ve

Facebook. 1. Grup ve Sayfalar. Facebook ta birçok grup ve sayfa üzerinden İngilizce öğrenen kişilerle iletişime geçebilir ve Hayatın hemen hemen her alanında bir şekilde karşımıza çıkan Facebook ve Twitter, İngilizce öğrenmek için iyi bir araç olabilir mi? İngilizce eğitimi uzun ve önemli bir süreçtir. Genelde ilkokul çağlarında

Detaylı

SATIŞTA KOÇLUK BECERİLERİ EĞİTİMİ

SATIŞTA KOÇLUK BECERİLERİ EĞİTİMİ Eğitimin Amacı: Koçluk prensiplerini ve satış yöntemlerini bir arada kullanmak, yaratıcı sorularla ikna yöntemleri geliştirmek, satışı hedeflenen ölçüde ve istikrarlı bir biçimde arttırmak, doğru sorularla

Detaylı

Aklımızı Değişen İklime mi Borçluyuz? Nüzhet Dalfes İTÜ

Aklımızı Değişen İklime mi Borçluyuz? Nüzhet Dalfes İTÜ Aklımızı Değişen İklime mi Borçluyuz? Nüzhet Dalfes İTÜ Ani iklim değişiklikleri insanın aklını başına mı getirdi? Akıl Zekâ=intelligence William H. Calvin Nörofizyolog Washington Üniversitesi,Tıp Fakültesi

Detaylı

ANKET SONUÇLARI. Anket -1 Lise Öğrencileri anketi.

ANKET SONUÇLARI. Anket -1 Lise Öğrencileri anketi. ANKET SONUÇLARI Anket -1 Lise Öğrencileri anketi. Bu anket, çoğunluğu Ankara Kemal Yurtbilir İşitme Engelliler Meslek Lisesi öğrencisi olmak üzere toplam 130 öğrenci üzerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya

Detaylı

Beynin Temelleri BEYNİN TEMELLERİ 1: BEYNİN İÇİNDE NE VAR?

Beynin Temelleri BEYNİN TEMELLERİ 1: BEYNİN İÇİNDE NE VAR? Beynin Temelleri Kitabın geri kalanının bir anlam ifade etmesi için beyinle ve beynin nasıl işlediğiyle ilgili bazı temel bilgilere ihtiyacınız var. Böylece, ileriki sayfalarda nöron gibi bir sözcük kullandığımda

Detaylı

Kari m ve eşi Kelly alti sonra çocuk sahi bi olmak i sti yor

Kari m ve eşi Kelly alti sonra çocuk sahi bi olmak i sti yor Kari m ve eşi Kelly alti sonra çocuk sahi bi olmak i sti yor Karim in eşi Kelly altı ay sonra hamile olmak istiyor 1. Karim in eşi Kelly altı ay sonra hamile olmak istiyor Karim in eşi Kelly hamile olmak

Detaylı

YEŞİL / ÇEVRE DOSTU KONSEPTİ. Tüketiciler geleceği tehdit eden en önemli konuyu ne olarak görüyor?

YEŞİL / ÇEVRE DOSTU KONSEPTİ. Tüketiciler geleceği tehdit eden en önemli konuyu ne olarak görüyor? YEŞİL / ÇEVRE DOSTU KONSEPTİ Tüketiciler geleceği tehdit eden en önemli konuyu ne olarak görüyor? Adaletsiz gelir dağılımı ve işsizlik insan hayatının geleceğini tehdit eden en önemli konular % Endeks

Detaylı

SAĞLIKLI RENKLENİN SUNUM ÖZETİ

SAĞLIKLI RENKLENİN SUNUM ÖZETİ SAĞLIKLI RENKLENİN SAĞLIKLI RENKLENİN SUNUM ÖZETİ Carl Rehnborg ve NUTRILITE /NUTRIWAY Öyküsü Sağlıklı Beslenmenin Zorlukları Beslenmenizi renklendirin Sağlıklı Beslenme. Sağlıklı Yaşam. Müşterilerle Sağlık

Detaylı

TÜRKİYE DE İŞ DÜNYASINDA ÇALIŞANLAR SOSYAL MEDYAYI NASIL KULLANIYOR?

TÜRKİYE DE İŞ DÜNYASINDA ÇALIŞANLAR SOSYAL MEDYAYI NASIL KULLANIYOR? Haziran 2010 SOSYAL MEDYA ARAŞTIRMASI: TÜRKİYE DE İŞ DÜNYASINDA ÇALIŞANLAR SOSYAL MEDYAYI NASIL KULLANIYOR? Proje Koordinatörleri: İndeks Araştırma Ekibi Simge Şahin, İstanbul Bilgi Üniversitesi Giriş:

Detaylı

COĞRAFİ ETİKETLİ ÜRÜNLERE İLİŞKİN TÜKETİCİLERİN TUTUM VE DAVRANIŞLARININ BELİRLENMESİ

COĞRAFİ ETİKETLİ ÜRÜNLERE İLİŞKİN TÜKETİCİLERİN TUTUM VE DAVRANIŞLARININ BELİRLENMESİ COĞRAFİ ETİKETLİ ÜRÜNLERE İLİŞKİN TÜKETİCİLERİN TUTUM VE DAVRANIŞLARININ BELİRLENMESİ Dr.Aslı ZULUĞ Prof. Dr. Bülent MĠRAN 7. Gıda Mühendisliği Kongresi 24-26 Kasım Ankara Coğrafi Etiketli Ürünler TUTUM

Detaylı

Tip 2 Diyabet Hastaları için. Beslenme Kılavuzu*

Tip 2 Diyabet Hastaları için. Beslenme Kılavuzu* Tip 2 Diyabet Hastaları için Beslenme Kılavuzu* Değerli hastalar, Hazırladığımız bu kısa kılavuz ile size günlük hayatınızda tüketeceğiniz gıda maddelerini seçerken, yönünüzü daha iyi belirleyebilmenize

Detaylı