Gıda Güvenliği, GDO lar ve Sağlıklı Beslenme. Yrd.Doç.Dr.Memduh Sami TANER (Ph.D.)

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Gıda Güvenliği, GDO lar ve Sağlıklı Beslenme. Yrd.Doç.Dr.Memduh Sami TANER (Ph.D.)"

Oz Zengin
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Gıda Güvenliği, GDO lar ve Sağlıklı Beslenme Yrd.Doç.Dr.Memduh Sami TANER (Ph.D.)

3 SAĞLIKLI BESLENME Vücudumuzda dakikada 10 milyon hücre ölür ve bir o kadarı da yenilenir. Ortalama 100 günde (beyin ve sinir hücreleri hariç) bütün vücudumuz yenilenir. Sağlıklı Beslenme, bu yenilenmeyi uygun şekilde desteklemektir!

5 Aksi durum : Sağlıksız /Düzensiz Beslenmedir.. Düzensiz kötü beslenme yenileme sistemini aksatır. Cilt canlılığını, tazeliğini kaybeder ve en önemlisi canlı hastalıklara açık olur. Yorgunluk, çabuk yorulma, baş ağrısı olabilir. Düşünce ve hafıza sistemi bulanıklaşır. Bu nedenlerden dolayı düzenli ve sağlıklı beslenmeye dikkat etmeli ve yemek için yaşamamalı sadece yaşamak için yemeli görüşünü benimsemeliyiz.

7 GIDA NEDİR? KISACA : İnsanlar tarafından yenilip içilebilen tüm maddelere gıda denir. İnsan yaşamı boyunca ortalama 70 bin kez yemek yer, bu da yaklaşık 60 ton gıda demektir. Tabii, bu miktardaki gıdanın büyük bir kısmı beslenmek yani gıdaların içerisinde bulunan besin ögelerinden yararlanmak amacıyla tüketilir.

14 GIDA GÜVENLİĞİ

15 Çiftlikten-Sofraya veya Tarladan-Çatala SAĞLIKLI GIDA AMA NASIL? TOPLUMSAL EĞİTİM SAĞLIKLI ÜRETİM SAĞLIKLI AMBALAJ! YASA ve KURALLAR YETİŞKİN EĞİTİMİ BİLİNÇLİ TÜKETİCİ

17 Gıdalara ilişkin Tehlikeler Mikrobiyolojik tehlikeler Pestisit kalıntıları Gıda katkılarının yanlış kullanımı Kimyasal bulaşanlar Biyolojik toksinler Aldatıcı uygulamalar GDO lar Alerjik maddeler Veteriner ilaç kalıntıları Büyümeyi destekleyici hormonlar Nostalji

18 Gıda Güvenliğinde Değişen Yaklaşım Globalleşme Yeni teknolojilerin kullanımı Tüketicinin artan bilinci Bilginin hızla dağılması Geleneksel Yaklaşım : Son ürün kontrolleri Yeni Yaklaşım : Gıda Zinciri Yaklaşımı

19 Gıda Zinciri Yaklaşımı Risk Analizi Risklerin kaynağında önceden engellenmesi Geriye dönük izleme Uyumlaştırılmış gıda güvenliği standartları (ISO22000) Sistemlerin denkleştirilmesi /benzeştirilmesi

..) Dioksin Krizi (1999-2000) Şap Hastalığı Krizi

20 AB de Değişimi Hızlandıran Sebepler BSE Krizi ( ) Dioksin Krizi ( ) Şap Hastalığı Krizi (2001) Kuş Gribi (2006) Tüketici güveninin sarsılması Mevcut düzenlemelerin yetersizliğinin anlaşılması

21 Yeni Yaklaşım ile Gelen Değişiklikler Kapsam çiftlikten sofraya Hayvan sağlığı Hayvan refahı Bitki sağlığı Çevre Tüketicinin en iyi şekilde korunması İç pazarın doğru ve etkin işleyişi

22 Gıda Güvenliği HAYVAN SAĞLIĞI HAYVANSAL KÖKENLİ GIDALARDA HALK SAĞLIĞI ZOOTEKNİ VE HAYVAN YETİŞTİRİCİLİĞİ TIBBİ VE BİYOLOJİK ÜRÜNLER HAYVAN REFAHI DİĞER GIDA MAD. HİJYEN BİTKİ SAĞLIĞI ÇEVRESEL KRİTERLER YEMLER VE SULAMA

23 CANLI HAYVANLAR HAYVANSAL KÖKENLİ GIDALAR HAYVANSAL KÖKENLİ OLMAYAN GIDALAR 178/2002 sayılı Tüzük = GIDA YASASI YEMLER HAYVAN SAĞLIĞI Hastalık kontrolü Topluluk içi ticaret İthalat koşulları HAYVAN REFAHI Dir. 90/425/EEC Dir. 91/496/EEC 853/2004/EC sayılı Tüzük 852/2004 sayılı Hijyen Tüzüğü Dir. 89/662/EEC Dir. 97/78/EEC 854/2004/EC sayılı Tüzük 882/2004/EC sayılı kontrollere ilişkin Tüzük İNSAN TÜKETİMİNE UYGUN OLMAYAN HAYVANSAL ÜRÜNLER 1774/2000/EC Tüzük İLAÇLI YEM MADDELERİ Dir. 90/167/EEC

24 Yeni Yaklaşım ile Gelen Değişiklikler Sorumluluklar Gıda İşletmecileri (birincil sorumluluk) Resmi Yetkililer (denetim) From Farm to Fork European Food Safety Legislation

25 Nüfus artıyor, kaynaklar azalıyor, Çere Kirleniyor : Peki ya Çözüm?

26 GDO Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar İki farklı bakış ve çatışan yaklaşımlar!

27 GDO lar Doğal melezleme, çiftleşme veya doğal gen geçişleri dışında, gen veya genlerin modern biyoteknolojik yöntemler kullanarak bir canlıdan diğer bir canlıya aktarılması neticesinde elde edilen canlılara Genetik Yapısı Değiştirilmiş Organizmalar (GDO) adı verilmektedir. Örneğin bakterilerden alınan bazı genler bitkilere aktarılarak bitkiler böceklere ve yabancı ot ilaçlarına karşı dayanıklı hale gelebilmektedirler.

29 3 Grup GDO vardır! Günümüzde GDO'lar en yaygın olarak bitkisel üretimde kullanılmaktadır. Genetiği Değiştirilmiş (GD) bitkileri nesil olarak 3 grupta sınıflandırmak mümkündür. Yabancı ot ilaçlarına (herbisitlere), böceklere ve çevresel stres koşullarına dayanıklılık gibi özelliklerinin kazandırıldığı bitkiler birinci nesil GD ürünler olarak bilinmektedir.

30 3 Grup GDO vardır! Verim ve besleme kalitesinin artırıldığı bitkiler ise ikinci nesil GD ürünler grubunda yer alırken, insan tedavisinde kullanılan çok pahalı aşı ile ilaçların üretildiği ve biyo-yakıt üretimine daha yatkın GD bitkiler ise üçüncü nesilde yer almaktadır. Günümüzde sadece birinci nesil bitkilerden herbisitlere ve böceklere dayanıklı GD bitkiler dünya genelinde çok yaygın bir üretim alanı bulmuştur.

31 VERİM ARTIŞI! Adana'da Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından yapılan denemelerde böceklere dayanıklı (Bt) GD mısır çeşitlerinin üretilmesiyle 2. üründe verim geleneksel çeşitlerine göre %30 daha fazla olmuştur. Aynı şekilde çok geniş alanlarda (7,6 milyon ha) GD pamuk üretimi yapan Hindistan'da böcek zararın en aza indirilmesi sonucunda verimde çok önemli artışlar olmuştur.

32 Ya Tarım İlacı yada GDO!! GD bitkilerin ekiminin yapıldığı alanlarda önemli verim artışları sağlandığı gibi, insektisit kullanımı ve zirai mücadele için harcanan iş gücünden önemli ölçüde tasarruf sağlanmaktadır.!

33 EN yaygın GDO lu Bitkiler! Günümüzde yaygın olarak ticari üretimi yapılan 4 GD bitki türü bulunmaktadır. Bunlar; böcek ve herbisitlere dayanıklı mısır ve pamuk ile herbisitlere dayanıklı soya ve kolza bitkileridir. Ayrıca, herbisitlere dayanıklı Şeker pancarı üretimi de başta ABD olmak üzere yaygınlaşmaya başlamıştır.

34 2.Gıda Güvenliği Kongresi Sonuç Bildirgesi Açıklandı / Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar (GDO); gerek sanayinin, gerek resmi kurumların ve gerekse tüketicilerin çok önemsedikleri ve üzerinde durulması gereken bir husus olarak ortaya çıkmaktadır. Bu konuda deneyim sahibi resmi kurum, kuruluşlar ve üniversitelerin topluma farklı yollarla eğitim vermeleri gereği olduğu, diğer yandan alınan kararlarda açıklık, süreklilik ve şeffaflık gözetilmesinin önem taşıdığı görülmektedir

36 Yoksulluk : Gıda ve Su açısından yoksunluk!

38 İklim Değişikliği ve Çevre Sorunları, Sağlıklı Gıdaya ulaşım ve Beslenme sorunlarını körüklüyor!

39 ÇÖZÜM: EĞİTİM, BİLİM, TEKNOLOJİ ve ARAŞTIRMA olmalıdır! Ancak YOL UZUN! Yrd.Doç.Dr. Memduh Sami TANER

42 GELENEKSEL İÇECEK ŞIRA

46 Teşekkür Ederim!

47 KAYNAKLAR 1- Ankara Valiliği, İl Sağlık Md. Sağlıklı Gıda Sunumu 2-Dr.Ahmet Saltık. Gıda Güvenliği ve Sanitasyonu. AÜTF Halk Sağlığı ABD, E.Güher Çeltek, AB Uzmanı, AB de Güvenilir Gıda Yaklaşımları ve Uygulamaları (2007 ve 2010) 4- Prof.Dr.Sebahattin Özcan, GD Bitkiler ve Biyogüvenlik. Ankara Üniversitesi Ziraat Fak. Tarla Bitkileri Bölümü. Ankara 5- Gıda Güvenliği Derneği ( 6-İnternetteki GDO konulu tarama ile elde edilen web sayfaları

Benzer belgeler

Bitkisel Üretimde Genetiği Değiştirilmiş Ürünler: Efsaneler ve Gerçekler

VI. ULUSAL MOLEKÜLER BİYOLOJ VE BİYOTEKOLOJİ KONGRESİ Bitkisel Üretimde Genetiği Değiştirilmiş Ürünler: Efsaneler ve Gerçekler Yrd. Doç. Dr. Yılmaz Kaya Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tarımsal Biyoteknoloji