bir belge Yerel Yönetim Metinleri (XiX) Dersaadet Belediye Kanunu ve Getirdikleri Mehmet Seyitdanlzoğlu *

Transkript

1 bir belge Yerel Yönetim Metinleri (XiX) Dersaadet Belediye Kanunu ve Getirdikleri Mehmet Seyitdanlzoğlu * Osmanlı imparatorlugu ondokuzuncu. yüzyılın son çeyregine girerken, ı. Meşrutiyet Win edilmiş (1876) ve Kanfin-ı Esası geregi toplanan Meclis-i Meb'Osan'ın çıkardıgı ilk önemli kanunlardan birisi Dersaadet Belediye Kanunu olmuştur. Meclis-i Meb'fisan'ın 16 Nisan 1877 tarihli on beşinci oturumda. Meclis Başkanı Ahmed Vefik Paşa, Vilayet Belediye Kanunu 'ndan ayrı olarak, İstanbul için özel bir yasa çıkarılmasını eleştiren taşra meb'fislarına, "İstanbu1'un işi taşralara benzemez... istanbul'un bazı mesalih-i zaidesi vardır." Diyordu.! Gerçekten de, ondokuzuncu yüzyılda Osmanlı kentleri, başta İstanbulolmak üzere, gerek dış dünya ile siyasal ve ticari ilişkilerle başlayan degişim ve büyüme ve gerekse artan nüfusu ve ekonomideki değişmeler nedeniyle, özellikle dışı açık liman kentlerinde önemli degişiklikler geçirmişti. ı GelenekselOsmanlı şehir yönetimi ve kentlerin mevcut fiziksel yapılanmaları, her iki alanda da köklü bir kentsel dönüşomü gerekli kılmaktaydı. Bu dönüşom 3 Kasım 1839 yılında ilan edilen Tanzimat Fermanı ile önemli bir yeniden yapılanma sorecine girmiş bulunuyordu. 3 Tanzimatçı devlet adamları bir yandan İmparatorluğun yönetimini yeni baştan modern merkezi bir işleyişe kavuşturmaya çalışırlarken, diğer yandan da, hemen her alanda olduğu gibi, kent yönetimi ve belediye kurumunun oluşturulmasına çalışıyorlardı. Özellikle, 1854 Kırım Savaşı ile İstanbul'un dış dünyaya en geniş anlamda açılmasıyla, sorun bir kez daha dikkat çekici bir biçimde gözler önone serilmişti. Bunun sonucu olarak, 13 Nisan 1854 tarihli bir karar ile ilk belediye örgütümüzolan İstanbul Şehremaneti kurulmuştu:' Yrd. Doç. Dr" Hacettepe Üniversitesi Tarih Bölümtl Ö~retim Üyesi. i Meclis-i Meb'ı1saıfdaki görüşmelerin ayrıntıları için bkz. Hakkı Tarık Us, Meclis-i Meb'ôsan 1293=1877 Zabıt Ceridesi, İstanbul, 1939, s. 116 vd. Ayrıca bkz. ilbcr Ortayı\. Tanzimattan Sonra Mahalli İdareler ( ), Ankara, s Ayrıntılı bilgi için bkz. İlhan Tekeli. "19.YUzyılda İstanbul Metropol Alanının DönüşUmu", Modernleşme Sürecinde Osmanh Kentleri, (Ed. P. Dumont-F. Georgeon), İstanbul s ; Do~u Akdeniz'de Liman Kentleri, (Ed. Keyder-Özveren-Quataert). İstanbul Mehmet SeyitdanIıogıu, Tanzimat Devrinde Meclis-i Va la Ankara. 1999: Ayrıca bkz. E. ihsanogıu, Osmanlı Devleti ve Medeniyeti Tarihi, Cilt I, İstanbuL. 1994, s ı Ayrıntılı bilgi için bkz. Osman Nuri Ergin, Mecelle-i ljmıır-1 Belediye. IV Cilt. istanbul 1338: Mehmet Seyitdanlıogıu, Yerel Yönetim Metinleri IV: Şehremanetinin Kuruluşu ve Şehremaneti Nizamnamesi", Ça~daş Yerel Yönetimler Dergisi, Cilt 5, Sayı 3. Mayıs 1996 s Çağdaş Yerel Yönetimler. Ciiı 8 Sayı 4 Ekim /999. s

2 158 Çağdaş Yerel Yönetimler, 8 (4) Ekim /999 Geleneksel İhtisab Nezareti'nin yerine kurulan Şehremaneti i 955 yılında oluşturulan İntizim-ı Şehir Komisyonu ile birlikte çalışacaktı. i 857 yılında ise İstanbul on dört belediye bölgesine ayrılarak, bu bölgelerden Beyoğlu ve Galata AltlOCI Da'ire-i Belediye adıyla ve Şehremanetine bağlı bir pilot bölge olarak, devrine göre geniş yetkiler ve imkanlarla kuruldu. s Altıncı Daire, i 877 yılında Vilayet Belediye Kanunu ve Dersaadet Belediye Kanunu çıkarılıncaya kadar yürürlükte kalmıştır. 5 Ekim 1877 (27 Ramazan 1294) tarihli Dersaadet Belediye Kanunuo Vilayet Belediye kanunu'na ek olarak, İstanbul'un giderek büyüyen dev sorunlarına çözüm bulabilmek amacıyla çıkarılmıştır. Kanunun fikir babası ve hazırlayıcısı i 881- i 890 yılları arasında Şehreminliği yapan Mazhar Paşa idi.' Dersaadet Belediye Kanunu'na göre İstanbul yirmi belediye dairesine ayrılacak ve bu daireler, İstanbul Şehremanetine bağlı olarak çalışacaklardı. Şehremini ile birlikte, teşkil edilecek bir Şehremaneti Meclisi (madde 8) görev yapacakt\. Ayrıca her belediye dairesini temsilen iki kişinin katılmasıyla oluşan bir Cem'iyyet-i Umumiyye-i Belediye kurulacak ve İstanbul'un genel sorunları hakkında karar verecekti. Yeni kanuna göre, belediye reisierinin yanısıra, muhasebeci, mektupçu, su nazirı ve mühendisler de yeni belediyelerin oluşumunda öngörülen görevliler arasındaydı (madde 9-1O-11-l2-I.3-l4-i 5). İstanbul şehremini bu belediyelerin üstünde koordinasyon ve kentin genel yönetimini üstlenecek ve hükümet ile (Bab-ı Ali) ilişkilerini düzenleyecekti. Kanun aslında bir bakıma günümüz anakent belediyesi ve ilçe betediyelerinin yapılanmasına benzer bir yapı getirmektedir. Öte yandan, belediye meclisleri üyelerinin seçimle gelmelerini öngörerek (madde 46-62), yerel demokrasinin gerçekleştirilmesi yolunda öncü adımlar atmaktaydı. Dersaadet Belediye Kanunu, uygulamada hiçbir zaman bütünüyle yürürlüğe konulamadı.. Kanunla kurulması öngörülen yirmi daireden yalnızca beşi, Beyoğlu (Altıncı Daire), Tarabya. Kadıköy, Yeniköy, Beykoz belediye daireleri oluşturulabiidi. Belediye meclisleri seçimleri de yine hiç bir zaman gerçekleştirilemedi. Ayrıca, 1878 Osmanlı-Rus Savaşı ile şehrin aşırı göç alması da sorunlarını artıran bir diğer faktör olarak mevcut sorunlara eklendi:'! Dersaadet Belediye Kanunu, 1878 yılında yapılan bir kısım tadilat ile varlığını sürdürdü. 1 EylUl 1930'da çıkarılan 1580 sayılı yasa yürürlüğe girene kadar yürürlükte kalarak, modern belediyecitiğimize giden yolda önemli yasal düzenlemelerden birisi oldu. Fası-. Evvel Dersaadet Deva'ir-ı Belediyesi Hudôdu ve Veza'ffi Birinci Madde: Dersaadet'in hududu haritasında gösterildiği vechi1e Rumeli Feneri'nden başlayarak Zekeriya ve Bahçe köyleri önünde "Ayaz Ağa Çiftliği :; Mehmet SeyitdanIıoğlu "Yerel Yönetim Metinleri I". Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, Cilt 4. Sayı 6. Kasım s ii Metnin orijinali için bkz. Düstôr, Birinci Tertib, Cilt 4, İstanbuL. Mahmud Bey Matbaası, s İstanbul belediye başkanları hakkında bkz. Rakım Ziyaogıu, istanbul Kadıları. Şehreminieri, Belediye Reisieri ve Partileri Tarihi ( ). İstanbuL, i. Akgün Matbaası, 1971, s. 141; Ortaylı, a.g.k., s K Ortaylı. a.g.k., s. ı 59- i 62.

3 Bir BelJie i S9 Kağıdhane, Ali Bey Köyü, Küçükköy, Rami, Davud Paşa, Hazınedar Çiftlikleri ve Ayastefanos arkasından mürur ile Adalar dahilolarak, Anadolu tarafına geçüb, Bostancıbaşı Köprüsünden başlayarak Erenköyü, Kozyatağı, Nerdiban Köyü balada (yukarıda) Çakal Dağı, Göksu Deresi, arkasından Akbaba ve Kabakoz Karyeleri önünden geçerek Anadol~ Feneri'ne münteha (sona eren) hat dahilindeki mahalleri şamildir. İkinci Madde: Birinci maddede muharrer hudud dahilinde bulunan mahalleri yirmi da'ire-i belediyeye münkasımdır. Birinci Da'ire Bayezıd Da'iresi'dir. Sahilen Ahur Kapudan Unkapam iskelesine ve dahilen Zeyrck, Saraçhanebaşı, Şehzadebaşı, Merkehçiler Kapusu, Hasan Paşa Karakolundan, Divan Yoluyla Sultanahmed ve oradan İshak Paşa Caddesiyle Ahurkapu'ya kadar hattın dahili olan mahalleri şamildir. İkinci Da'ire Sultanahmed Da'İresi'dir. Sahilen Ahurkapu'dan Yenikapu'ya, dahilen Yenikapu'dan Aksaray Horhor'dan Saraçhane başına kadar hattın dahilindeki mahalleri şamildir. Üçüncü Da'ire Fatih Da'iresi'dir. Kapan-ı Dakık'den (Unkapanı) sahilen Ayvansaray'a ve dahilen Topkapu'dan Yeni Bahçe Deresiyle Simkeş ve Hatib Cam'ileri ve Meydan Çeşmesinden Sofular Caddesiyle Horhor'a ve oradan Saraçhane başına kadar hattın dahili olan mahallere şamildir. Dördüncü Da'ire Samatya Da'iresi'dir. Sahilen Yenikapu iskelesinden Yedikule haricinde Kazhçeşme, Mevlevıhane, Takyeci mahalleri dahilolarak Topkapu'dan kal'a boyuyla Yenibahçe'ye ve oradan İkinci Da'ire hudfiduyla Horhor'a kadar olan mahalleri şamildir. Beşinci Da'İt"e Eyüb Da'iresi'dir. Şehir haricinde Eğrikapu dışarısı, Topçular, Münzevı Defterdar. Eyüb Ali Bey Köyü, Küçükköy, Kağıthane Köyü nihayetine kadar olan mahalleri şamildir. Altıncı Da'ire Beyoğlu Da'iresi'dir. Kasım Paşa Deresi'nin sol tarafından Tatavla, Feriköy dahilolduğu halde Küçük Çiftlik Deresiyle Dolmabahçe İskelesine ve sahilen Gazab Kapusundan, Galata, Tophane, Salı Pazarı, Kabataş ve Dofmabahçe'ye kadar olan mahalleri şamildir.. Yedinci Da'ire Hasköy Da'iresi'dir. Sahilen Karaağaç, Sütlüce, Halıcıoğlu, Hasköy ve dahilen Kasım Paşa Deresi'nin sağ tarafıyla Piyale Paşa, Ok Meydam'm şamildir. Sekizinci Da'ire Beşiktaş Di'iresİ'dir. Sahilen Dolmabahçe'den Defterdar Burnu'na ve dahilen Balmumcu Çiftliği hududuyla Şişli, Kağıdhane Küçük Çiftlik Caddesiyle Dolmabahçe'ye kadar hududun dahili olan mahalleri şamildir. Dokuzuneu Da'ire Arnavud Köyü Di'iresİ'diı.:- Sahilen Defterdar Burnu'ndan Kuruçeşme, Arnavud Köyü, Bebek Kayalara ve dahilen Zincirli Köyü, Levend Çiftliği nihayetine kadar olan mahalleri şam ild ir. Onuncu Da'ire Yeniköy Da'iresi'dir. Sahilen kayalardan Rumeli Hisarı, Balta Limanı, Bubacı Köyü, Mirgün, İstinye, Yeniköy, Kalender Ayazmasına ve dahilen Büyi.1k,

4 160 Çağda,ş Yerel Yönetimler. 8 (4) Ekim /999 Küçük Masıak, Mirgün Korusu, Ayazağa Çiftliği nihayetine kadar olan mahalleri şamildir. Onbirinci Da'ire Tarabya Di'iresi'dir. Sahilen Kalender Ayazması'ndan Tarabya Kireç Burnu'na ve dahilen arka tarafda vak'i hudud-ı umurpı nihayetine kadar olan mahalleri şamildir. Onikinci Da'ire Büyükdere Di'iresi'dir. Sahilen Kefeli Köyü'nden bed' ile Büyükdere, Mesar Burnu, Sarıyar, Yenimahalle, Pazarbaşı, Rumeli Kavağı, Rumeli Feneri 'ne ve dahilen Bahçe ve Zekeriya Köyleri hududuna kadar olan mahalleri şamildir. Onüçüncü Da'ire Beğkoz Da'iresi'dir. Sahilen Anadolu Feneri'nden Anadolu Kavağı, Sütlüce, Yalı Kavağı, Beğkoz, Paşabahçesi'nden Çubuklu Deresi'nin ağzına ve dahilen Karakulak dahil olduğu halde Kabakoz Çiftliği hududuna kadar olan mahalleri şamildir. Ondördüncü Da'ire Anadolu Hisarı Da'iresi'dir. Sahilen Burunbahçe'den Rifat Paşa Mahallesi, Kanlıca, Anadolu Hisarı, Kandilli, Vaniköy nihayetine ve dahilen Çavuşbaşı ve Yazıcı Çiftlikleri'nden Göksu Deresi arkasına kadar olan mahalleri şamildir. Onbeşinci Da'ire Beğlerbeği Di'iresi'dir. Sahilen Kuleli'den Çengel Köyü, Beğlerbeği, Nakkaş, Kozağancık Paşa Limamı'na ve dahilen Vapur Değirmeni arkasındaki caddeden İcadiye tarıkiyle Bağlarbaşı'na ve oradan Sarıkaya ve Büyük Çamlıca'nın alt tarafındaki tarık ile Yel Değirmeni, Büyük Şose ile Kuleli 'ye kadar olan mahalleri şamildir. Onaltıncı Da'ire Yeni Mahalle Di'iresi'dir. Sahilen Paşa Limanı'ndan Üsküdar Büyük iskelesi'ne ve dahilen Çarşı Boyuyla, Yeni Çeşme, At Pazarı, Toptaşı tarıkiyle Nuh Kuyusu'na ve oradan Bağlarbaşı'na kadar olan mahalleri şamildir. Onyedinci Da'ire Doğancllar Da'iresi'dir. Sahilen Üsküdar Büyük İskelesi'nden, Ayazma, Harem, Kavak, Haydar Paşa iskelelerine ve dahilen Selımiye, Karacaahmed, Nuh Kuyusu'ndan, Bağlarbaşı, Tophanelioğlu ve Büyük ve Kliçük Çamltcalar, Kısıklı ve Bulgurlu, Libade, Altunızade Mahallesi, Tophanelioğlu nihayetine değin mahalleri şamildir. Onsekizinci Da'ire Kadıköy Di'iresi'dir. Sahilen Haydarpaşa iskelesi'nden Kadıköy ve Modalardan, Bostancıbaşı Köprüsü 'ne ve dahilen Eren Köyü, Nerdiban Köyü, Kurbağalı Dere, Uzun Çayır'dan, İbrahim Ağa, Haydarpaşa Çayırı'na kadar olan mahalleri şamildir. Ondokuzuncu Da'ire Adalar Di'iresi'dir. Büyük Ada, Heybeli, Kınalı, Adalarını şamildir. Büyük Ada merkez olub diğerlerinde birer ş'ube bulunacakdır. Yirminci Da'İre civarındaki mahalleri şamildir. Belediye Vezi'if-i Umômıyyesi Burgaz Makri Köyü Di'iresi'dir. Makri Köyü, Ayastefanos Baruihane Üçüncü Madde: Belediye veza'ifi kaffe-i ebniye inşaatına ve yolların tevsri ve tanzımine ve kaldırım ve lağımların tesviyyesine ve masarıfı a'id olduğu tarafdan

5 BirBefge 161 tesviye olunmak üzere umumi ve hususi' su yollarınııı inşaat ve t'ami'nıtma ve muamelat-ı vakfiyyesi Evkaf-ı Hümayun Nezareti'nden icra olunmak üzere ale'l-umum sulara da'ir umura ve müşrif-i harab (yıkılmaya yüz tutmuş) olan veya inşaatmda fena noksan bulunan cbniyenin hedmiyle (yıkılmasıyla) muhataratmın (tehlikelerinin) def'inc ve cbniye-i emıriye inşaat ve famıratınııı keşfine ve tcvsri-i tarik ve sa'ir menaf'i-i umumıyye içün istimlfika ve devfi'ir-i belediyeyc fi'id emlak ve akarm idaresiyle mübadele ve taksi'm ve füruhtuna (satılmasma) ve dcva'ir-i belediye aleyhine ikame olunan d'avaların müdafaasına ve deva'ir-i belediye hukukunun muhfifazası i~ün iktiz5. edenler aleyhine d'ava ikamesinc ve da'ire dahilinde bulunan mahalleriıı tezyınat ve tanzıfatıyla tenvirine (temizlenmesi, süslenmesi ve aydınlatılması).ve hi'l-cümle emlak ve akarm kıymet ve inıdıarının ve masrafları esamısinin kayd ve tahrırine ve haritalarının tanzımine ve nüfus-ı mevcudenin kayd tahrırine ve teveııüdat ve vereyat (doğum ve ölümler) vuku'atmın yürüdülmesine ve iskelelerin tanzım ve tevsi'iyle havayic-i ahalinin (halkın ihtiyaçlarının) vaz'ı i~ün her tarafa civar olan mevak'i-i münasebede meydanlar ihdasına ve mevcud meydanların hüsn-i muhafazasına ve havayic-i ahaıınin teshll-i esbab-ı nakliyyesine (ulaşımının kolaylaştırılmasına) ve pazar mahal1erinin meydan olan mevak'i-i mül1asebede ikame ve ıslahına ve yük arabaları ücretleri ve nakliyat ücüratı t'arifelerinintanzımine ve araha vc hargirlerin muntazam ve sağlam halde bulunmalarına ve t'ayin olunacak mahalde durmalarıııa ve seyyar esnafının geşt ü güzarı mahaliat içine hasrıyla çarşu ve caddelerde durmajarının men' ine ve umur-ı zabıtaya ve adab-ı umcıınıyyeyc da' ir şeylerin nezareti Zaabtiye Nczareti taht-ı idaresinde olmak üzere ale'l-umom lokanta vc kahve ve gazino ve tiyatro ve canbazhanelere ve mecm'u-ı l1as olan her bir mahalle seyir yerleri ile panayırlara nezaret ve iskele kayıklarınm metanetiyle (sağlamlığıyla) kayıkçıların nizam-ı mahsusunca teftış ve tcdkık-i ahvalinc ve Üsküdarla Boğaziçi'ne ve Derun Köprüye ve Kadıköyü ve Adalara ve Ayastefanos'a işleyen vapurların iskele kayıklarının tahammü ltinden ziyade müşteri almamalarına ve mezkcır vapurların tekne ve makinelerinin metanetinin muayene etdirilıııesine ve evzan ve ekyal (tartılar, ağırlık öl~ü1eri ve kileler, huhubat öl~ü1eri) ve mikyasatııı (uzunluk ölçüleri) ayarıııa ve nan-ı azız (ekmek) fi'yatma ve tanıü'l-vczn kerastesi (kerestesi) temiz olmasına ve fırunlarııı Ekmekçi Nizamına tatbikine ve fırunlarda dü'imı suretde l1an-1 azız bululıdurulmasll1a ve hasta ve za 'if hayvan lahmı (eti) satılmamasına ve münasih malıailerde mezbahalar inşasıyla dahil-i şehirde mevcud salhanelerden başka hayvan zehh (kesme) olunur dükkan ve salhane inşa etdirilmemesine ve mevcud salhanelerin hıfz-ı sıhha ka 'idesinc tevfikine ve muhill-i sıhhat (sağlığı bozan) me'kcıhıtın men'-i flirulıtuna (satılmasının yasaklamaslila) ve muhafaza-i sıhhat-ı.umumiyyeyc medar olan mesalihin Sıhhiye Nediretiyle bi 'I-muhabere istihsfıjine ve münasib mahallerde deniz hamamları (plaj lar) yapılmasına, ümmı (annesiz, cahil). ve hizeban (dilsiz) ve yetim vc bi-vftye (yetersiz) çocukların terbiyesi ve fukara ve muhtacınin tedavısi ve işe güce muktedır olmayan erbab-ı ihtiyacın iaşesi zımnında hastahfuıe ve gurebfihanc (garipler evi) ve sanfly'i mektebleri teşklline ve bu vesile ile züll-i sualin (dilenciliğin) mcn'ine ve hi'l-cümle varidat-ı helediyyenin tahsiline ve ihtiyacat-ı belediyyeye sarfına ve erbab-ı ihtikarın (vurguncuların) men 'ine ve esnafın idaresine dikkat ve i 'tina etmekden ibarettlir.

6 162 Çağdaş Yerel Yönetimler, 8 (4) Ekim 1999 Fasl-ı Sanı (Şehremaneti'nin ve Deva'ir-i Belediyyenin ve Cem'iyyet-i Umômıyye-i Belediyyenin Teşkiline Da'ir) Dördüncü Madde:Şehremaneti taraf-ı eşref-i hazret-i padişahıden mansub bir şehremıni ve bir re'is ile altı. a'zadan mürekkeb bir meclis ve muhasebecilik ve mektubculuk ve hendesehane ve su nezareti'nden ve vezneden ve lüzumu kadar müfettiş ve cavuşdan ibaret olacak ve meclis a'zasının ikisi erkan-ı harbiyye da'iresinden ve mekteb-i tıbbiye nezareti'nden ehliyetleri musaddak biri mühendis ve biri tabib bulunacakdır. Beşinci Madde: Her da'ire-i belediye hey'eti iki sene içün ahali tarafından ınüntehib ve gayri-muva,ızaf sekizden on ikiye kadar bir meclis ve da'ire hasılatından muvazzaf ve a'za-yı müntehibeden devletce mansub bir re'is ile da'ire meclisi m'arifetiyle me'mur-ı muhasebeci ve baş kati b ve Hendesehane ve emlak ve nüfus ve Kontrat Kalemi ve veznedar ve lüzumu kadar ketebe ve müfettiş ve çavuşdan mürekkeb olacakdır. Altıncı lyladde: Cem'iyyet-i umumiyye-i belediyye şehremaneti'nin taht-ı riyasetinde olarak şehremaneti meclisi ve deva'ir-i belediyye ru'esasından ve şehremaneti meclisi ve mecalis-i belediyye a'zasından kendi içlerinden intihab edecekleri ikişer a'zadan terekküb olunacakdır. (Şehremanetinin Veza 'ifi) Yedinci Madde: Şehremaneti deva'ir-i belediyyenin suret-i idaresine nezaret ve fasl-ı mahsusunda gösterildiği vechile ber-m 'utadesinde (alıştıdığı gibi) iki def' a akd olunacak cem'iyyet-i umumiyye-i belediyyeye ve lüzum gördükçe şehremaneti meclisine riyaset ider. İndü'l-iktiza cem'iyyet-i umumiyye-i belediyyeyi fevka'l-ade olarak celb ve cem' ider ve mecalis-i belediyyeden lüzum-ı hakıkisini gördüğünü esbahi mucibesini Bab-ı AII'ye (hükümete) arz ile ha-irade-i seniyye alacağı emr üzerine fesh ilc yeniden intihab itdirir. Emanet muvazene cedvelini tanzım ve ceın'iyyet-i umfimiyye-i belediyyeye tasdik itdirdikden sonra dahil-i büdçe olan akçanın emanet meclisi tensibi üzerine yine sarfına me'zuniyyet verir emanet meclisinden verilen kararları mevk"i-i icraya vaz' itdirir, Emanet me'murlarının azı ve nasbında nizam-ı mahsfisuna tevfik hareket ider ve her da'ireden gelecek adi ve fevka'hide inld ve masraf cedvellerini ve sal muhasebelerini (yıllık hesaplar) ve inde'l-icab deva'ir-i belediyyenin me 'zfiniyyetleri derecesini mütecaviz olarak akdine lüzum gördükleri istikrazata (dış borca) ve mencfi-i umfimiyye içun iştira kılınacak (alınacak) cmlake ve memleketin tezyınat-ı ccsimesine da'ir mecalis-i belediyyeden irsal olunacak mazbataları cem'iyyeti umfimiyye-i belediy),:'eye havale ilc verilecek kararı dev~i'ir-i belediyyeye tebliğ ve iktiza idenleri Bab-ı AIi'ye arz ve takdim ider. İc~aat-ı umur-ı belediyyede kuvve-i askeriyyc ve zabtiyye lüzfim gördüğü halde mc' murin-i askeriyye ve zabıtaya müracaat eyler. (Şehremaneti Meclisinin Veza'ifi) Sekizinci Madde: Şehremaneti mecjis-i idare-i belediyyeye müteal1ik olan deva'irden istizan olunan hususatı müzakere ile beyan-ı mütalaaya ve emanet ve deva' ir-i belediyye me'mfirlarından itham olunanlar hakkında bcr-mucib-i nizam tahkikat-ı

7 BirBelxe 163 evveliyyeyi bi'l-icra müttehimleri a'id olduğu mahkemeye gönderrneğe ve emanet muvazene cedvelini ve sal muhasebelerini ve sarfiyat-ı vakıayı.ve zokakların Ebniyye Nizamnarnesi mucibince derecat-ı muhtelifeye taksım ve arz ve istikametlerini t' ayın İçün deva'ir-i belediyyeden yapılub li-ecii'l-tasdik gönderilen haritaları tedkık ve tasdık ve belediye virgüsü niza'ını ve avf ve tenzll-i müsted'ayatını (istenilenleri) rü'yet ve fasla ve maktu'an idare kılınacak rüsumun müzayede ve ihalesine ve esnaflığa da'ir nizamma tefıkan daavı üzerine bi'l-cümle esnaf cem'iyyetlerinden verilecek takrırleri rü'yete ve iki ve daha ziyade da'ireler beyninde müşterek ameliyat İçün ala.kadar olan da'ireler meclisieri a'zasından ikişer zat bulundurarak her da'irenin hissesini t'ayın ve tefrıka me 'murdur. Muvazenenin her ay başlarında vireceği icmal üzerine muhasebeci meclis a'zasından iki ve muhasebeden iki katib ile beraber ayda bir defa varidat ve sarfiyatın hesabını bi 't-tedkık veznenin mevcudunu muayene ve t' ad.ad idecekdir. (Muhasebecilik Veza 'ili) Dokuzuncu Madde: Muhasebecilik veza'ifi şehremanetine a'id varidat ve masarimt kuyud-ı hesabiyyesinin hüsn-i tanzımi ve deva'ir-i belediyyeden gelen muhasebat cedavel ve defatırinin tedkıki ve emanet muvazene cedveiinin tanzııni ve sarfiyatın nizamma muvafık olmak şartıyla tasdıki ve m'aiyyetinde bulunan tahsil me'murları m'arifetiyle varidatm vakt ve zamanıyla tahsil ve istifası emanetin umur-ı maliyyesine müteallik mevaddın nizamma t~vt1kan tesviyyesi hususlarından ibaretdir. (Mektubculuk Veza'ifi) Onuncu Madde:Mektubculuk veza'ifi emanetin umur-ı tahrıriyyesini icra ve emanete a'id evrakı hüsn-i muhafazadan ve bu hususlara müteaııik defatır-i kuyudiyyeyi tanzımden ibaretdir. Evrak odası mektubculukun idaresindedi)'. (Ser-mühendislik Veza 'ifi) Onbirinci Madde: Ser-mühendislik veza'ifi turuk ve ebniye ve inşaat ve farnırata ve ale'l-umum keşfiyyata ve bi'l-cümle hususat-ı fenniyyeye müteallik havale olunan işlerin icra-yı lktizalarından ve emanet hendesehanesince tanzım olunan ve deva' ir-i belediyyeden gelen haritaların ve resimlerin ve hendesehaneye müteal1ik verak-ı sa'irenin hüsn-i muhafazalarmdan ibaretdir. (Su Nezareti Veza'ifi) Onikinci Madde: Su Nezareti veza'ifi da'ima taharriyat (arama) ve keşfiyyat icrasıyla bendierde ve umumi ve husus! su yolları ile musluk ve çeşmelerde cüz'ı ve kül\l bozukluk bulundukda derhal emanete hildirerek masarif-i t'aınıriyyesini a'id olduğu mahaliden istim ile Camır itdirınekden ve ferağ ve intikalde rnuamelat-ı cariyyeyi icra etmetden ve umumen su yolcularına nezaret eylemekden ibaretdir. (Emanet Veznedan Veza'ifi) Onüçiincii Madde: Şehremaneti vezneda.rı vez~rifi kehilet-i m'utebereye merbat olduğu halde emanet varidatınm kabz ü sarfına ve yevm! (günlük) vuku'bulan makbuzat ve medfg'atl (harcanan paraları) ve sandık mevcudunu havı bir eedvel tanzımiyle her ahşam şehremanetine j'taya me'mcırdur. Veznedar şehremini tarafından evrakı üzerine

8 164 Çağdaş Yerel Yönetimler, 8 (4) Ekim 1999 verile denilmedikce ve muhasebeci tarafından tarih konularak zıri (altı) imza kılınmadıkca sandıkdan hiç kimseye bir akça virmeyecekdir. (Emanet Müfettiş ve Çavuşları Veza'ifi) Ondördüncü Madde: Şehremaneti müfettiş ve çavuşları emanetin varidatını tahsil ve emanetin mesalih-i umumiyyesini t'alimat-ı mahsusasına tevtikan ifa eyleyecekdir. (Belediye Mecalisi Re'isleri Veza'ifi) Onbeşinci Madde: Belediye re'isleri her-m'utad haftada bir defa ictima' idecek medllis-i belediyyeye riyaset ve lilzfım gördüğü takdirde mecalis-i belediyyeye fevka'lade olarak d'avet ve belediye me'murin ve hademesini evvelce meclise kabul ve tasdik etdirmek şartıyla Cayin ve belediye veza'if-i umumiyyesine dahil olu b mecalis-i helediyyece karar verilen bi'l-cümle mevaddı İcra ve mecalis kararlarından şehreınanetinden istizanı muktezi olanlarını emanete arz ve iş'ar ve umür-ı helediyyeye da'ir ihınat ve tenbi'hatın neşriyle ahkamını icra ve sene muvazene cedvelini vaktiyle tanzım etdirerek meclise i'ta ve da'ire varidcltını tahsil ve istifa ve da'irenin musaddak muvazene cedveli dahilinde bulunan meblağı meclisin karar ve tensibi vechiyle sarf ve da'ire namına akd olunub meclisin taht-ı tasdikinde bulunan mukavelatı muhasebeciyle müştereken temhır veya imza ve her ay da'ire-i helediyyenin varidat ve masarirat icmalini ve sene nihayetinde sal muhasebesi defterini dinib-i emanete irsal idecekjerdir. Ona/tmcı /ı.1adde:ceza Kanunm'imesi'nin üçüncü faslında muharrer kabayihden umür-ı belediyyeye a'id olanların mütecasırları ve umgmen tenbıhat-ı belediyyeye mugayyir hareket idenler haklarında lazım gelen müdizat meclis-i belediyye re'isi ile baş katib ve baş mühendiselen mürekkeh hir hey'etde bi't-tedkik fayin ve icra olunacakdır. (Mecalis-i Belediyye Veza'ifi) Onycdiııci Madde: Medllis-i Belediyyenin vcza"iri üçüncü maddede muharrer belediye veza'if-i umumıyyesine dahil bulunan mevaddı bi"l-müzakere kararlaşdırılmak ve da'irenin adı ve fevka'l-adesine muvazene cedvellerini ve sal muhasehelerini ledkık ve tasdik ve umur-ı maliyyeye müteallik kuyud ve demtiri muayene ve tedkik etmek ve deva'ir muvazene cedvelleri dahilindc bulunan meba.liğin suret ve cihet-i sarfını t'ayın eylemek ve da'irenin emlak-ı mahsusesi idaresini ve bunla'nn mübadele ve taksim ve füruhtu maddelerini kararlaşdırınak ve bir sene zarfında vuku'bulacak inşaat ve ameliyatı her mahallenin derece-i ilıtiyacına göre taksım ve nizamına tatbıkan bi'lcümle müzayede ve münakısaları (açık artırma ve eksiltmeleri) icra itmek ve da' İre namına yapılacak kaftc-i mukavelat ve kontratoları tcdkık ve tasdık eylemek ve belediyeee lüzum gördükleri ıslahiitı hi' I-müzakere ba-mazbata şehremaneti vasıtasıyla eem'iyyet-i unıumıyye-i belediyycye arz itmek ve mikdar-ı maaş ve aded-i musaddak muvazene ecdveli dahilinde ojuh re'is tarafından teklif olunan me 'murınin azı ve nasblarını bi't-tedkik tasdik itmekden ibaretdir. Her mec1is-i belediyye senesi içindeki varidatından kapatmak üzere bir sene zarfında inde' I-iktiza yirmi beş bin guruşa kadar İstiknlza me'zun olub bundan ziyadesi cem"iyyct-i unıumıyye-i helediyyenin tasdıkine mütevakkıf olacakdır. Veznenin her ay başlarında vireceği icmal üzerine mec1is-i belediyyeden iki a'zfı muhasebeci ilc heraber ayda bir defa varidat ve sarfıyatın hesabını bi't-tedkik veznenin mevcudunu muayene vc t"lıdfid İtdİrecekdİr.

9 Bir Be1xe ı 65 Onsekizinci Madde: Belediye meclisleri hagtada bir ve icabı halinde re' is d' avetiyle iki defa akd olunacak ve her defa meclisin akdinde ictima'-ı sabıkın zabıt ceridesi kıraat olunarak re'is ve a'za tarafından imza edilecekdir. Ondokuzuncu Madde: Meclis kararı a'za-yı mevcodenin ekseriyyet-i arasıyla (oy çokluğuyla) hası! olacak ve a'zadan iki zatçtaleb eyler ise r'ey-i hatlye (gizli oya) müracaat kılınacakdır. Yirminci Madde: Teavı-i ara (oyların eşitliği) vuku'unda re'is ve hazır olmadığı halde re'is-ı sanl'nin (ikinci başkan) r'eyi ne tarafda bulunur ise o tarafın r'eyi tercih olunacakdır. Yirmibirinci Madde: A'za-yı mürettebenin la-ekall (en az) nısfından (yarısından) bir ziyade mevcod olmadıkca bir madde üzerine karar verilerneyecek ve iki defa a'za tahrıren d'avet olunarak matlob olan aded-i a'za hasıl olmaz ise üçüncü d'avetde her kaç olur ise olsun a'za-yı mevcodenin r'ey ve kararı matlob olacakdır. On bin guruşu tecavüz eden masrafın ve meclisin me' zoniyyeti dahilinde bulunan istikrazların kararlaşdırılması ve sene muvazene cedvelinin ve sal muhasebesinin tasdıki a'za-yı mürettehenin sülüsanı (üçte biri) mevcod olmasına mevkof olacakdır. Yirmükinci Madde: Özr-i meşro'u olmadığı halde sırasıyla üç defa gelmeyen a'za istifa etmiş olacağından o misüllülerin ve resmen istifası veya vefatı vuko'bulan a'zanın yerlerine şehremanetinden hi'l-istizan cem'iyyet-i intihahiyyede en ziyade r'ey kazanmış olanları fayın kılınacakdır. Yirmiüçüncü Madde: Her da'irenin hey'et-i me'morıni ve mikdar-ı maaşları vüs'atına va malca iktidarına göre meclis-i belediye tarafından tertıb ve şehremanetine tebliğ olunacak ve hiç hir vesile ile da'ire-i belediyye mc'morıni maaşıın mikdar-ı yekonu o da'ire varidatmın humsunu (beşte bir) tecavüz idemeyecekdil Fakat bir ıla'ire varidatmın humsuyla me'morın-i lazımesini tedarike muktedır olamaz ise lüzom gördüğü zamm içün esbab-ı mocibesini ber-tafsıl ve ba-mazbata beyan iderek cem'iyyet-i umomıyye-i helediyyeden istihsal-i me'zoniyyetc mecbor olacakdır. Yirmidördüncü Madde: Her meclis-i belediye ekseriyyet-i ara ile bir re' İs-i sanı intihab idecek re' İs-i sanıler meccanen bir sene hidrnet eyleyecekdir. Yirmibeşinci /vladde: Re'is-i hazır bulunmadığı zamanda meclise rc'is-i sanı riyaset idecek ve bu da bulunmaz ise a'za-yı mevcodeden intihabında en zeyade r'ey kazanmış olan riyaset eyleyecekdir. (Deva'ir-i Belediyye Başkatibleri Veza'ifi) Yirmialtıncı /vfadde: Deva'ir-İ Belediyye başkatibleri veza'ifi devii' ir-i belediyye meclislerinin umor-ı tahririyyesini İcra ve da'ireye a'id bi'l-cümle evrakı muhafazadan ve bu husoslara müteallik defatir-i kuyodiyyeyi tanzımden ibaret olacak ve evrak müdürü başkatibin m'aiyyetinde bulunacakdır.

10 166 Çağdaş Yerel Yönetimler. 8 (4) Ekim 1999 (Deva'ir-i Belediyye Muhasebecileri Veza'ifi) Yirmiyedinci Madde: Deva'iı"-i belediyye muhasebecilerinin veza'ifi da'ire-i belediyyeye a'id varidat ve masarifat kuyud-ı hesabiyyesinin ve şehriyye (aylık) muhasebat cedvelleriyle sal muhasebelerinin ve senevı büdçelerin hüsn-i tanzımi ve sarfiyatın tamamiyle nizamına muvafık olmak şartıyla tasdıki ve varidatın vakt ü zamaniyle tahsili ve idare-i maliyyeye müteallik mevaddın nizamına muvafık suretde tesviyyesi hususundan ibaret olacakdır. (Da'ire-i Belediyye Mühendisliği Veza 'ifi) Yirmisekizinci Madde: Da'ire-i belediyye mühendisliğinin veza'ifi turuk ve ebniyeye ve da'irenin bi'l-cümle hususat-ı fenniyyesine müteallik havale olunan işlerin icra-yı iktizalarından ve da'irece tanzım olunan ve emanetden bi't-tasdık gönderilen harita ve resimler ile hendesehaneye müteallik evrakın hüsn-i muhafazalarından ibaretdil (Da'ire-i Belediyye Emlak ve Nüfus ve Kontrat Kalemi Veza'ifi) Yirmidokuzuncu Madde: İşbu kalemin veza'ifi da'ire dahilinde vak'i her nev'i emlakin zokak ve numaralarıyla cins ve kıymetlerini ve eshabının esamısini bir defter-i mahsusa 'e nüfus-ı mevcudesini diğer bir defter-i mahsusa kayd etmek ve emlak ve akar ferağ ve.,<1latının ve nüfus tevellüdatı ile vefiyyatının vuku'atını yürütmekden ibaretdil Otuzuncu Madde: Her da'ire veznedarı kefalet-ı m'u'tebereye merbut olduğu halde da'ire varidatınm kabz ü sarfına \'c yevmı vuku'bulan ma.:buzat ve medru',atı ve sanduk mevcudunu havı bir cedvel ıal17ımiyle her ahşam da'ire re'isine i'taya me'mur ve mecburdur. Veznedar da' ire re' isi tarafından evraki üzerine verile denilmedikce ve muhasebeci tarafından tarih konularak zıri (altı) imzalanmadıkca sandukdan hiç kimseye bir akça i' ta idemeyecekdil Otuzbirinci Madde: Kontrato me'murlarınm veza'ifi da'ire dahilinde akd olunan icar ve isticar kontratolarını nizam-ı mahsusuna tatbıkan icra ve deftere kayd ve imla eylemekden alınacak harçlarm belediye sanduğuna teslimi içün bir kıt'a memhur (mühürlü) pusula virmekden ve tutacağı defteri her ay' başmda o ay içinde ne mikdar muamele vuku' bulduğuna da'ir bir icmalini evvel emirde meclis-i belediyeye verdikden sonra sanduk emıni ile karşulaşdırub pusulaları ahz ile defteri n yekunu zırini sanduk emınine temhır itdirmekden ibaretdir. (Belediyye Müfettiş ve Çavuşlarının Veza'ifi) Otuikinci Madde: Belediye müfettiş ve çavuşları mensub oldukları da' irenin umur-ı belediyyesine da' ir amirleri tarafından kendülerine tenbıh ve tevd'i olunan hidemat ve umumen nizamat ve tenbıhat ahkamının icrasına dikkat idecek ve hilafında hareket idenleri ba-varaka-i vuku'at mensub olduğu da'ireye irsal eyleyecekdil Otuzüçüncü Madde: Şehremaneti ve deva'ir-i belediyye müfettiş ve çavuşları ve me'murın-i sa'iresi vazıfeleri dahilinde bulunan mevaddm tahard ve tahkıki zımnında han ve hamam ve mağaza ve tiyatro ve canbazhane ve kahve ve gazi no ve emsali bi'lum um dükkanıara ve ahz ve i'ta içün umurnun girebileceği mahalere duhul ile ifa-yı vazıfeye me' zundul

11 (Fasl-ı Salis) (Cem'iyyet-i Umumiyye-i Belediyye) Otuzdördüncü Madde: Cem'iyyet-i umumıyye-i belediye şehremaneti da'iresinde ve şehremanetinin taht-ı riyasetinde senede iki defa akd olunacakdır. Otuzbeşinci Madde: Cem'iyyet-i umumıyye-i belcdiyye ekseriyyet-i ara ile a'zasındaniki re'is-i sanı intihab idecek ve re'is bulunmadığı vakıt bunlardan İntihabdan en ziyade r'ey kazanmış olan zat riyaset eyleyecek ve bu eem'iyyet-i umumiyyenin katibi riyaset tarafından fayın kılınacakdır. Otuzaltıncı Madde: Cem'iyyet-i umumiyye-i belediyye şehremanetinin d'aveti üzerine ictim'a idecek ve her ictima'ı nihayet bir ay müddet devam idecekdir. Cem'iyyet-i umumiyye-i belediyyenin birinci ictima'ı her sene Mayıs ibtidasında vuku' bulub bu ictima'da emanet deva'irin sene-i sabıka sarfiyyatı muhasebat-ı umumiyycsini bunlara müteallik hususatı tedkık ve tasdık idecek ve ikinci ictima'ı her sene Teşrın-i evvel ibtidasında olub ve bu ıctima'da emanet ve deva'irin sene-i atıye muvazene eedvellerini ve sene-i atıye içinde her da'irede icrası tasmim olunan inşaat ve ameliyatı ve bunlara müteferr'u mevaddı tedkık ve tasdık eyleyeeekdir ve cem'iyyet-i umumiyyenin müzakeratı aleni olyacak ve fakat ekseriyyet-i ara ile karar verildiği halde hususi dahi olabilecekdir. Ve dev~l'ir-i belediyyenin beher sene makbozat ve medfu'at defterleri b'ade't-tedklk netice-i kararlarıyla beraber resmi gazete vasıtasıyla i' lan olunacakdır. Otuzyedinci Madde: Cem'iyyet-i umomiyye-i belediyye şehremanetinin ve mecalis-i belediyyenin ahval-i umumiyyelerini tedkık ile ıslahata ve Dersaadet belediye nizamatının Cadi'latına da'ir mütalaatını ba-mazbata Bab-ı Ali'ye arz ve beyana me'zundur. Cem'iyyet-i umumiyye-i belediyyenin cedvelleri ve muhasebata ve inşaat ve ameliyata da'ir kararları meclisin tağılmasını müteakib şehremaneti tarafından deva'ire iş'ar ile mevk'i-i İcraya konulacakdır. T'adll-i nizamfita ve menafi-i umumıyye içün alınacak emlaka ve ale'l-umum dev~i'irin me'zoniyyetleri haricinde bulunan İstikraza da'ir mazbataları şehremaneti tarafından Bab-ı Ali'ye takdim ile istizan olunacakdır. Otuzsekizinci Madde: Cem'iyyet-i umomiyye-i belediyye a'zası nısfından bir ziyade mevcod olmadıkca bir madde üzerine karar verilerneyecek ve iki defa d'avet olunarak a'zasının adedi derece-i matlubeye gelmediği halde üçüncü d'avetde a'za-yı mevcodenin r'ey ve kararı makbul olacakdır. Otuzdokuzuncu Madde: Cem'iyyet-i umumiyyenin her bir kararı a'za-yı mevcudenin ekseriyyet-i arasıyla hasıl olacak ve tesavı-i ara vuko'unda re'isin r'eyi ne tarafda bulunur ise o tarafın r'eyi tercih olunacakdır. (Fasl-ı Rab'i) (Mecalis-i Belediyye AzasIDID Sfiret-İ İntihabı) Kırkıncı Madde: Her da'ire-i belediyye dahilinde mütemekkin ve yirmi beş yaşını ikmal etmiş olan ve o da'irenin hududu dahilinde bulunan emlaki içün senevı yüz guruş virgü viren ve tebaa-i Osmanı'den ve hukuk-ı medenıye ve şahsiyyesine mutasarrıf olan ve

12 168 Çağdaş Yerel Yönetimler. 8 (4) Ekim 1999 hiç bir güne cinayetle mahkum olmayan nüffıs-ı zekurun (erkeklerin) d ev':l'ir-i helediyye mecalisine a'za intihabında r'ey virmeğe hakkı olacakdır. Kırkbirinci Madde: Meclis-i belediyye a'zalığına intihab olunabilmek ıçun o da'ire-i helediyye hududu dahilinde mütemekkin ve otuz yaşını ikmal etmiş olan ve da' ire hududu dahilinde bulunan emlaki içün senevı iki yüz elli guruş virgü virmek ve tehaa-i Osmanl'den olmak ve Türkçe tekellüm idebilmek ve tamü'lakıl bulunmak ve bir kimsenin hidmetkarlığından bulunmamak ve Ceza Kanunname-i Hümayunu ahkamı iktizasınca hukuk-ı medenıyenin cümlesinden veya b'azısından iskat olunmuş olmamak ve müt1is olub da iade-i i'tibar etmiş olmak ve cünha cezalarından bir sene hapis ve ana muadil diğer bir ceza ile ve ser-serilikle mahkum ve muvakkaten hidmet-i ecnehiyye imtiyazını ha'iz ve tahiyyct-i ecnebiyye iddiasında bulunmamak ve şehremanetinde ve deva'ir-i belediyyede müstahdem ve şehremanetince ve devii'ir-i belediyyece inşaat ve amefiyat müteahhidi veya kefi'li ve hi'l-fiil hidmet-i askeriyye ve zabtiyyede ve da'iresi içinde hakimlik me 'muriyyetinde bulunmamak meşrutdu!'. Kırkikinci Madde: 11ecalis-i belediyye a'zasının intihabına intihab senesi kanun-ı evvelinde bed' olunuh mevaddı atide beyan olunacağı vechile behe-mahal şubat nihayetinde maslahata hitam verilecekdir. Kırküçüncü Madde: İntihab senesi şehr-i Kanun-ı evvelinin hululünde emr-i intihabın İcrasına nezaret etmek üzere bir intihab komisyonu t<;şkil içün dft'ire dahilinde bulunan her mahalle imam ve ll1uhtarlarından mahalleleri m'uteberanından ve hakk-ı intihaba selahiyyeti olanlardan iki kişinin ismi İstenilüb ve bunlar.,lç kişiye baliğ olur ise cümlesi dft'ire merkezine d'av t OIUllUb la-ekall yirmisi hazır olduğu halde müd'avınin katlesi ismine kur'a keşldesi ile ıçlerinden on kişi tefrik ve bir intihab encümeni teşkıl olunacak ve encümenin teşkili ayın nihayet üçüncü günü hitam bulacak ve bu encümene da'ire-i belediyye re'isi riyaset idecekdil Kırkdördüncü Madde: İntihab encümeni a'zalığı içün ismine kur'a isabet idenlerden isı'ifa iden olur ise anın yerine ismine kur'a çıkmayanlardan tekrar kur'a keşıdesiyle kime isahet ider ise o t'ayın olunacakdır. Kırkbeşinci Madde: İntihab encümeni m'arifetiyle da'ire dahilinde olub a'za intihab itmeğe ve a'za intihab olunmaya selahiyyeti bulunanların mahallatdan defteri istenilerek ve emlak defterine müracaat olunarak iki kıt'a defteri nihayet on beş gün zarfında tanzım edilecek ve defterlerin birer nüshası ayın yirmi beşinci günü da'ire merkezine ve her mahaııede cam'i ve sa'ir mabedin kapusu yanlarına t'allk olunuh (asılıb) bu defterler sekiz gün muallak kalacak ve bunların muhafazası mes'uliyyetleri tahtında bulunmak üzere civarında vak'i zabtiyye karakolhanelerine havate kıimacakdil Kırkaltıncı Madde: Kırk beşinci maddede muharrer defterlerin muallak kaldığı sekiz gün zarfında ismi defterlere idhfil kılınmamış olıuğuna da'ir vuku' bulacak i'tirazlar encümence İsti' ma ve tedkik olunub defterlerce tashıhi lazım gelür ise icabı İcra kılınacak ve sekiz gün hitamında vukü' bulacak i'tirazlar istima' olunmayuh redd olunacakdır. Kırkyedinci Madde: İntihab encümenin müddet-i muayyenesi içinde vuku' hulacak j'tirazlar vuku'u günüden i'tiharen sekiz gün içinde fasl ve r'üyet edilecekdir.

13 Bİr Belge ı 69 Kırksekizinci Madde: intihab encümenleri kararına razı olmayanların şehremaneti meclisine istinaf etmeğe hakkı olacakdır ve bu istinaf intihab encümenleri tarafından d'avaya fasıl verildiği günden i'tibaren nihayet sekiz gün içinde vuku' bulmak lazım gelüb iş bu sekiz gün müddetin hitamında istinaf hakkı sakıt olacakdır. Kırkdokuzul1cu Madde: Kırk sekizinci madde mucibince istinaf edilen d'avaıara şehremaneti meclisince istinafın vuku'ı gününden i'tibaren nihayet sekiz gün zarfında karar verilecekdir. EllilZel Madde: Her intihab encümeni bidayet-i teşkilinden hitam-ı muamelatına kadar encümence cercyfin eden müzakerat ve karara dfi'ir muntazam zabıt cerldeleri tutacakları ve hitam-ı muamelatda mensub oldukları da'ire evrak odasında hıfz olunmak üzere da'ireye tesıım ideceklerdir. Ellibirinci Madde: Kırk altıncı maddede muharrer defterlerin t'alikinden beş gün mukaddem defterlerin yevm-i t'aliki ve defterler sekiz gün muallak kalacağı ve vuku' bulacak i'tirazlar ile bu i'tirazlar üzerine verilecek kararlar hakkında edilecek istinaf müddetleri ve bu müddetlerin hitamında i'tiraz ve istinaf kabul olunmayacağı ve şubatın ibtidasında emr-i intihaba mübaşeret kılınacağı ve kangı mahalle müntehiblerinin kangı gün gelmeleri lazım geleceği riyaset tarafından elsine-i muhtelifedeki gazetelerle ve evrak-ı mahsusa ile mahalleiere i' lan olunacakdır. Elliikinci Madde: Şubat ibtidasında intihaba başlandıkda her müntehib tarafından meclis-i belediye a'zalığı içün ilk sene on iki ve sonraki senelerde altışar kişinin İsmi bir pusulaya tahrir ve ziri temhir veya imza olunub ve bir zarf içine vaz' ile kapadılub intihab pusulaları va'zına mahsus sanduğa konulacak ve bu sanduk başka başka anahtar ile açılacak ve iki kilitli ve üzerinde ince bir mektub sığacak kadar delikli olacakdır ve müddet-i intihabiyye esnasında anahtarın birisi da'iı'e re'isinde ve diğeri encümen a'zasından en müsinn (yaşlı) olan zatın nezdinde hıfz olunacakdır. Elliüçüncü Madde: Bi'z-zat r'ey vermeğe gelemeyen tahriren r'ey verebitür tahriren r'ey verecek olan zat r'ey varakasını bir zarf derununa koyub ve re'ise hitaben yazacağı tezkere ile bu tarafı diğer bir taraf içine vaz' idüb gönderecekdir. Bu misüllü muharrerat eshabının sakin oldukları mahallat sırasıyla r'ey verdikce her tezkerenin fakat üst tarafı açılub iç tarafı açılmaksızın ol zatın ismi defter-i mahsusuna kayd olunarak re'is eliyle zarfı sanduğa atacakdır. Ellidördüncü Madde: Müntehiblerin esamisi intihab puslilaları sanduğa vaz' olundukca sırasıy la defter-i mahsusuna ca' İze veri lecekd İ r. Ellibeşinci Madde: İntihab sanduğuna şehr-i şubat İbtidasından onuna kadar İntih,lb pusulası kabulolunacak ve o on gün intihab müddeti hitamında pusutatarın vaz'ına mahsus sanduk intihab encümeni tarafından küşad ve pusulalar t'adad ve sırasıyla karşuluklu iki deftere kayd olunub hitamında kangı zatıarın isminde ekseriyyet hası! olur ve suret-i intihab hükm-i kanuna mivafık olarak cereyan eylediği tahakkuk ider ise mazbatası tanzim ve şubatın on beşinden evvel şehremanetine irsal kılınacak ve emanet tarafından intihab olunanları isimleri defter-i mahsusuna b'ade'l-kayd ba-tezkere me'muriyyetleri kendulerine tebliğ olunacak ve a'za-yı cedidenin nasbına kadar eski a'za meclis-i belediyyeye devam iderek mesalih-i vakıaya sekte getürülmeyecckdil

14 170 Çağdaş Yerel Yönetimler, 8 (4) Ekim 1999 Ellialtıncı Madde: On gün müddet-i intihabiyye hitamında intihab pusulası getüren olur ise kabul olunmayacakdır. Elliyedinci Madde: İntihab pusulalarının hın-i t'adadında okunmaz veya anlaşılmaz pusulya zuhur ider ise hesaba idhal olunmayub ayrıca hıfz edilecekdir. Ellisekizinci Madde: İkinci defa vuku' bulacak intihabda medilis-i belediyye mukaddema intihab edilmiş olan a'zanın esamısi a'zayı mevcude ve intihab encümeni hazır olduğu halde kıraat olunarak a'zanın nısfı üzerine o sene kur'a çekilüb isimlerine kur'a isabet idenler ve sonraki senelerde müddet-i intihabiyyesini ikmal eyleyenler çıkarılacakdil Ellidokuzuncu Madde: Hiç kimse bir meclis-i belediyyeden ziyadesine a'za olamayacak ve intihabda öyle zuhur eder ise sekiz gün içinde ikisinden birini tercih etmesi lazım gelecektir. Altmışıncı Madde: Meclis-i belediyyede müddet-i muayyenesini ikmal edenlerin betekrar intihabı ca'iz olabilecekdir. Altmışbirinci Madde: Her intihab encümeni m'arifetiyle intihabda en ziyade r'ey kazanandan başlayarak ve a'zalık içün her kesin kaç r'ey kazandığı gösterilerek sırasıyla otuz kişi namına bir cedvel tanzim olunub inde'l-icab müracaat olunmak üzere meclis odasına t'alik olunacakdır. Altmışikinci Madde: Meclis-i Belediyye a'zalığına intihab olunanlardan ist'im veya vefat iden olur ise altmış birinci maddede muharrer intihab cedveline müracaat olunarak ist'ifa veya vefat idenden sonra hin-i intihabda en ziyade r'ey kazanmış kim ise t'ayın olunacak ve bunun a'zahk müddeti yerine geçtiği zatın bakiyye-i müddet-i intihabiyyesi mikdarını tecavü,z etmeyecekdil Altmışüçüncü Madde: Şehremanetinin ve deva'ir-i belediyyenin varidatl evvelen kantar ve çeki rüsumundan ve kontrato hasılatından, saniyen vaz' olunacak rusum-1 ihtisabiyye ve patent denilen tüccar ve esnaf tezkereleri resminden, salisen esnaf virgüsü ve şehremaneti ve deva'ir-i belediyyece alınmakda olan rusum-ı mütenevv'iadan, rab'ian mecalis-i belediyyenin tekııfi ve cem'iyyet-i umumiyye-i belediyyenin tasdiki üzerine devletce kabulolunacak adi ve fevka'l-ade belediye vergilerinden ibaretdir. Emanet me'murın maaş ve muvazene cedveli dahilinde bulunan masarifatı ve düyun-ı atıkesi karşuluğu olarak emanetin tekllfi üzerine cem'iyyet-i umumiyye-i belediyyece tahsis olunacak varidatdan her sene sarfiyat bade't-tenzll kalacak fazla cem'iyyet-i umumiyyei belediyye m'arifetiyle lüzum ve ihtiyaç görülen deva'ire taksim olunacakdır. Altmışdördüncü Madde: Şehremanetine ve dev~l'ir-i belediyyeye virgüden ve rüsum-ı mütenevv'iadan borçları olub edasında taallül iden medyunlar muvazzaf me'murın ve ketebe ve hademe-i sa'ireden veyahud mukataa ve esham ashabından ise borçları olan akçanın maliye hazınesince maaş veya sehmlerinden (hisselerinden) kat' olunmak ve efrad-ı ahaliden olub da hane ve dükkan ve emlak-i sa'ire ashabından ise emlakini hın-i İcarda müst'acirin eşya ve sa'iresinin nakline ruhsat verilmernek ve emlakinin ferağ ve intikali içün deva'ir-i belediyyeye verilecek ilm ü haberler üzerine muamelat-ı lazıme icra olunmayub tevkif edilmek suretleriyle tah sn olunacakdil Muahharen medyunun o

15 Bir BeI;;e ı 71 mülkün virgüsünden olan düycınunu kiraya mahscıb etmek üzere müste'cir ifa ider ise kabulü ca'iz olacakdır şu vasıtalar ile emr-i tahsil suhcıletle icra olunmadığı halde medycınlara menscıb oldukları deva'ir-i belediyye mecatisi tarafından bir ihtarname gönderilüb ihtarname tarihinden i 'tibaren sekiz güne kadar borçlarını tesviye etmez veyahud bir aya kadar te'diyyesini müteahhid olacak bir m'uteber kefil irae idemez ise mecalis-i belediyyeden verilecek hüküm mazbataları üzerine kendüleri zabtiyyece tevkıf ile zimmetleri İstİhsalolunacakdır. Altmışbeşinci Madde: İşbu belediye kanununun tarih-i neşrinden i'tibaren 18 Cemadiye'lahir sene 285 tarihiyle müverreh Dersaadet İdare-i Belediyye Nizamnamesiyle 1 ı Cemadiye'l-evvel sene 274 ve rı 24 Şevval sene 277 tarihleriyle müverreh Altıncı Da'İre'nin iki kıt'a nizamnamesi münfesihdi-r. İrade-i Seniyye tarihi yı 27 Ramazan sene 294 ve fi 24 Eylül sene 293 (5 Ekim 1877)