f) Genel Kurulda muameleden kaldrlan veya reddedilen dosyalar k) -stiklal Mahkemeleri, Yüce Divan (Yassada) ile Divan- Ali dosyalar

Transkript

1 CUMHURBAKANLII ARV Çankaya Kö kü Ar ivi olarak da bilinen Cumhurba kanl Ar ivi, Cumhurba kanl nn Çankaya daki yerle kesi içinde hizmet vermektedir. Cumhurba kanlnn görev ve fonksiyonlar neticesinde te ekkül eden ar iv belgeleri mevcuttur. TÜRKYE BÜYÜK MLLET MECLS (TBMM) ARV Açl ndan günümüze, TBMM nin gerçekle tirdii yasama, yönetim ve yarg etkinliklerinin ortaya çkard ar iv malzemesi, son derece zengindir. Genel Evrak ve Ar iv Müdürlüü nce, TBMM Ar iv Hizmetleri Hakknda Yönetmelik hükümleri ve Ar iv Kurulu kararlarna göre yönetilen TBMM Ar ivi nde, tasnif i lemi ara verilmeden sürdürülmektedir. -çerdii malzemeye ili kin saysal veriler elde edemediimiz TBMM Ar ivi, ara trmaclara açktr. Ariv Malzemesi 1-) Yasama Ariv Malzemesi a) Kanun dosyalar b) Karar dosyalar c) Genel Kurul Tutanaklarnn asllar d) Denetimle ilgili dosyalar e) Dier Önergeler f) Genel Kurulda muameleden kaldrlan veya reddedilen dosyalar g) Geri alnan i lere ait dosyalar h) Hükümsüz kalan i lere ait dosyalar i) Kanunlar ve Kararlar Müdürlüü kayt defteri j) Komisyonlar evrak (-çtüzük Md. 49) k) -stiklal Mahkemeleri, Yüce Divan (Yassada) ile Divan- Ali dosyalar l) Meclis-i Mebusan, Meclis-i Ayan Zabt Cerideleri, Temsilciler Meclisi, Milli Birlik Komitesi, Kurucu Meclis, Millet Meclisi, Cumhuriyet Senatosu, Türkiye Büyük Millet Meclisi (Birle ik toplant), Milli Güvenlik Konseyi, Dan ma Meclisi m) Kapal Oturum Tutanaklar n) -stiklal Madalyas defterleri o) Ar iv Kurulunca, ar iv malzemesi olarak deerlendirilen evrak

2 2-Yönetim Ariv Malzemesi a) Türkiye Büyük Millet Meclisi Ba kanl Özel Kalem Müdürlüünün dosya ve evrak b) Türkiye Büyük Millet Meclisi Ba kanlk Divan Kararlar ile Genel Sekreterliin dosya ve evrak c) Meclis-i Mebusan ve Meclis-i Ayan Üyeleri ile Yasama Meclisleri Üyelerine ait özlük dosyalar d) Çe itli nedenlerle Türkiye Büyük Millet Meclisi kadrolarndan ayrlm olan memurlara ait özlük dosyalar e) Türkiye Büyük Millet Meclisine gelen ve giden evraka ait kayt ve zimmet defteri f) -lgili kanunlarla belirli süre bekletilmesi öngörülen evrak g) Ar iv Kurulunca, ar iv malzemesi olarak deerlendirilen evrak MLL SAVUNMA BAKANLII ARV MÜDÜRLÜÜ Ar ivin ilk ne zaman kurulduuna dair her hangi bir belgeye rastlanmamakla birlikte, -stanbul Sultanahmet te bulunan Askerî Evrak Mahzen Müdürlüü ve Kayseri -ncesu da bulunan Evrak Mahzen Memurluu nun, -kinci Dünya Sava srasnda kurulduu bilinmektedir. Kayseri -ncesu da kurulan Evrak Mahzen Memurluu, -stanbul-sultanahmet Evrak Mahzen Müdürlüü nün bir ksm olarak te kil edilmi tir. Samsun -skenderun hattnn batsnda kalan bölgedeki birlik ve kurumlarn ar iv malzemesi -stanbul-sultanahmet Evrak Mahzen Müdürlüü ne, bu hattn dousunda kalan bölgedeki birlik ve kurumlarn ar iv malzemesi de Kayseri -ncesu Evrak Mahzen Memurluu na teslim edilmi tir ylnda iki Evrak Mahzen Memurluu nun ad, Evrak Mahzen ve Tasnif Komisyonu Müdürlüü olarak dei tirilerek Genelkurmay Merkez Dairesi ne balanm tr 1959 ylnda Genelkurmay Ba kanl nca -stanbul Sultanahmet Evrak Mahzeni nin, Eski ehir deki Tefti Dairesi Ar ivi ne ve Kayseri -ncesu Evrak Mahzeni nin de Kayseri Zincidere de toplanmasna karar verilmi tir ylnda ar ivlerin Zincidere de toplanmasndan vazgeçilerek; -stanbul Sultanahmet Evrak Mahzeni Eski ehir e intikal etmi tir. Genelkurmay Ba kanl nn 15 Eylül 1962 tarihli emriyle Eski ehir deki ar iv 01 Ekim 1962 tarihinde, Zincidere deki ar iv de 20 Kasm 1962 tarihinde Tire ye intikal ederek Tire Askerî Ar iv Müdürlüü olarak hizmet görmeye ba lam tr. Genelkurmay Ba kanl nn 5 Nisan 1963 tarihli emriyle Askerî Ar iv Müdürlüü, MSB. Müste arl na balanm tr ylnda Askerî Ar iv Müdürlüü tekrar Eski ehir e intikal ederek, Eski ehir deki Hesap Tefti Ar ivi ile Tire Ar ivi birle tirilerek Eski ehir MSB.Müste arl Ar iv Müdürlüü ad altnda faaliyetlerine devam etmi tir.

3 MSB.Müste arl nn 1981 tarihli emriyle, Ar iv Müdürlüü 06 Nisan 1982 tarihinde Ankara, Lodumlu ya intikal etmi tir. Bu tarihten itibaren MSB. Ar iv Müdürlüü nün içerisinde görev yapt Beytepe K las, MSB.lnn 08 Hubat 1999 tarihli emri ile General Hefik ERENSÜ K las olarak isimlendirilmi tir. GENELKURMAY ASKER TARH VE STRATEJK ETÜT (ATASE) BAKANLII ARV 11 Nisan 1916 da -stanbul da, Erkan- Harbiye-i Umumiye Riyaseti çats altnda Tarih-i Harp Hubesi ad altnda kurulan ATASE Ar ivi nde, Krm Sava ndan ( ) ba layan bir seride ar iv belgeleri bulunmaktadr. TÜRK TARH KURUMU (TTK) ARV Atatürk ün direktifleriyle, 15 Nisan 1931 de, Türk Tarihini Tetkik Cemiyeti ismiyle kurulup, 3 Ekim 1935 te Türk Tarih Kurumu ismini alan dernek, 11 Austos 1983 gün ve 2876 sayl yasa ile, Ba bakanla bal Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu na bal bir kurulu haline getirilmi tir. Tarih, arkeoloji ve antropoloji alannda, Türkiye nin en büyük ihtisas kütüphanesine sahip olan TTK nn ayn zamanda, Osmanl Devleti nin son zamanlar, Türk Devrimi ve sonrasna ili kin belgeler ve anlarla, toplam adet fotorafn da içinde bulunduu küçük ancak zengin bir ar ivi de vardr. Ba, satn alma ya da mahkeme yoluyla toplanm bu malzeme, kurum binasnn üst katndaki büyücek bir odada, birkaç çelik dolap içinde korunmaktadr ve ara trmaclara açktr. VAKIFLAR GENEL MÜDÜRLÜÜ, VAKIF KAYITLAR ARV Günümüze kadar vücut bulmu olan vakflarn (Selçuklu, Beylikler, Osmanl ve Cumhuriyet dönemine ait) hukuki dayanan te kil eden belgelerin topland en büyük ar iv Vakflar Genel Müdürlüü Vakf Kaytlar Ar ivi dir. Vakflarla ilgili belgelerin çou bugün Vakf Kaytlar Ar ivi nde bulunmakla beraber, baz vakfiye ve benzeri belgeler, tarihi seyir içerisinde çe itli sebeplerle ya ba ka kurulu lara intikal etmi (Ba bakanlk Osmanl Ar ivi Dairesi Ba kanl, Tapu Ve Kadastro Genel Müdürlüü, Topkap Saray Müzesi ve Süleymaniye Kütüphanesi v.b.) ya da çe itli ahslarn elinde kalm ve hatta bazlar çe itli ülkelerdeki ahsi koleksiyonlara veya müzelere ta nm tr. Vakf Kaytlar Ar ivi; vakf gayri menkullerin tapusu, yaplacak hizmetlerin nicelik ve niteliklerini içeren vakfiye, ferman, hüccet, berat gibi vakfla ilgili belgelerin bulunduu ar ivdir. Bu ar ivdeki defter ve belgelerde kayd bulunmayan bir vakf, hukuki dayanaktan mahrumdur. Vakf Kaytlar Ar ivi nde halen 2370 adet vakfiye ve kütük defteri bulunmakta olup, bu defterlerde adet vakfiye ve benzeri belgenin yannda, çe itli i lemlere ait belgeler bulunmaktadr.

4 htiva Ettikleri Belge ve Bilgilerin Mahiyetlerine Göre Defter Türleri Vakfiye defterleri: En ksasndan en uzununa kadar muhtelif vakfiyelerin kaytl olduu defterlerdir Esas defterleri:(1300/1882 M.) tarihinden sonra tutulmaa ba lanm ve vakflarn ahsiyet kaytlar ile hizmetlilerinin tayin ve tedavül kaytlar gibi i lemleri ihtiva ederler. Hazine defterleri:bu defterler de H den evvelki tarihlerden itibaren tutulmu kaytlarn ahsiyet kaytlar mevcuttur. H den sonra esas defterlerine nakledilmemi olan kaytlar bunlarda bulunmaktadr. Fihrist defterleri:yukarda zikredilen defterlerin fihristleridir. Tafsil defterleri:h tarihinden sonra vakflarn zabt i lemlerinin, tevliyetle ilgili kaytlarn ve hayr hizmetlerini yapan görevlilerin tayin, azil ve buna benzer muamelelerinin tafsilâtl olarak kaydedildii defterlerdir. Ferman tafsilleri defterleri:bunlarda padi ah fermanlar yazldr. Ahkâm defterleri:vakflarla ilgili, Padi ahlar tarafndan verilmi olan hüküm ve emirlerin yazl bulunduu defterlerdir. Bu defterlerde atama, bakm-onarm, müdahalelerin men i, gelirgider, ke if, tahsis ve benzeri konular içeren, bir üst makam bilgilendirme ve saltanat makamndan ferman çkarlmas için yazlan karar ve tezkire gibi belgeler bulunmaktadr. eder. lmühaber defterleri:vakf yetkilileri ile vekillerinin verdii vesikalara dair kaytlar ihtiva Hurufat defterleri:bu defterlere, alfabetik esasa göre sralanm vakf te kilâtlarnn her ne konuda olursa olsun her günkü muameleleri yazlm tr. Ferman Fihristleri defterleri:fermanlardan aramay kolayla trmak için düzenlenmi rehberlerdir. Nizâmât defterleri:bunlar yalnz -stanbul Vakf Te kilâtna ait i lemleri tafsilâtl ekilde ihtiva eder. Maa defterleri:2762 sayl Vakflar Kanununun ne rinden evvel vakftan intifa hakk alanlarla muhtaç ayl alanlar gösterirler. Mühür tatbik defterleri:vakflar Te kilât idarî yetkililerinin ahsî ve resmî mühürlerinin bulunduu defterlerdir. Hüccet defterleri:vakf alâkallar ve hizmetlileri arasndaki ihtilâflarla vakf olan köylerin snr ihtilâflar mevzuunda vakf mahkemeleri veya dier mahkemelerce verilmi yazl hükümleri ihtiva ederler. urut defterleri:baz tevcih muamelelerinin kaytl olduu defterlerdir.

5 Di9er Defterler :-ntifa hakk defterleri, Köye devir defterleri, Hart tebdili defteri, Tevzin defterleri, Tercüme defterleri, Tesis defterleri... TAPU KADASTRO GENEL MÜDÜRLÜÜ, TAPU ARV DARES BAKANLII Tapu Ar iv Dairesi Ba kanl; Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüü Kurulu ve Görevleri Hakkndaki tarih ve 3045 sayl Kanunu'nun 7 nci maddesine göre Genel Müdürlük Merkez Te kilat ana hizmet birimleri arasnda yer almaktadr. Tapu Ar iv Dairesi Ba kanl, mülga tarih ve 2997 sayl Tapu ve Kadastro Umum Müdürlüü Te kilat ve Vazifeleri Hakkndaki Kanun'da Tapu Sicilleri Müdürlüü; iken tarih 6206 Sayl Kanunla Tapu Ar iv Müdürlüü, tarih ve 7/3434 sayl kararname ile Tapu Ar iv Dairesi Ba kanl adn alm ve 3045 sayl Kanunla da Tapu Ar iv Dairesi Ba kanl ad altnda görevini sürdürmektedir. Yurt içi ve yurt d nda tesis edilmi tapu kayt ve belgeleri ile ilgili Merkezi ve ta ra ar ivleme hizmetlerini düzenlemek, kayt ve belgeleri deerlendirmek, Tarihi deeri olan eski yazl tapu kayt ve belgelerini yurt içi ve yurt d ndan gelen uzmanlarn çal malarna hazrlamak ve yardmc olmak, sonuçlarn deerlendirmek, Modern ar ivleme usül ve metodlar hakknda ara trmalar yaparak sonuçlarna göre yenilikleri tespit etmek ve uygulamalarn salamak, Tapu ve Kadastro birimlerinin mahkemelerin, dier kamu kurum ve kurulu larnn ve ilgililerin istei üzerine tapu kaytlarnn kopyalarn çkarmak ve vermek, Eski yazl tapu kaytlar gerektiinde yeni yazya çevirmek, hizmetlerini planlamak ve uygulamay salamak vb. gibi görevler Tapu Kadastro Genel Müdürlüü, Tapu Ar ivi Daire Ba kanl'nn ba lca görevleri arasndadr. Tapu Arivi Daire Bakanl=9='ndaki Mevcut Belgeler Tapu Tahrir (Kuyud-= Kadime) Defterleri Zab=t Kay=t Defterleri (Milli S=n=rlar=m=z Dahili) Zab=t Kay=t Defterleri (Milli S=n=rlar=m=z Harici) 2.nüsha Tapu Senetleri, potek Belgeleri ve potek Terkin Cetvelleri 2.nüsha Tapu Kütükleri Has=lat Kay=tlar= Tablo-Mahzen Defterleri Köy s=n=r kay=tlar= ve mer'a tahsis kararlar= TÜRK NKILAP TARH ENSTTÜSÜ (TTE) ARV 16 Nisan 1942 tarih ve 4202 sayl kanunla, Dil ve Tarih-Corafya Fakültesi ne (DTCF) bal olarak kurulan Türk -nklap Tarihi Enstitüsü, 4 Kasm 1981 tarih ve 2547 sayl: Yüksek

6 Örenim Kanunu ile, Ankara Üniversitesi Rektörlüü ne balanarak, yüksek lisans ve doktora yaptran bir akademik birime dönü türülmü tür. Kurulu undan hemen sonra, Türk Devrimi ile ilgili her tür belge, kitap ve objeyi gazetelere ilan vermek; ilgili ki iler ve resmi kurum ve kurulu larla yaz arak, ba ya da satn almak yoluyla toplamaya ba layan T-TE Ar ivi (Müze ve Kütüphanesi), DTCF nin ana giri kapsnn sa tarafna dü en, büyük sahanlk içindeki kapal bir mekânda bulunmaktadr. DTCF nin konferans salonuna açlan ve yakla k 100 metrekare büyüklüünde olan bu mekân aslnda, Atatürk ün fakültede verilen konferanslar izlemek istediinde kullanmas için yaplm bir eref locasyd. Bugün itibariyle belge, civarnda fotoraf, kadar kitap, zengin gazete koleksiyonlar, baz film eritleri ve tamam sergide hatr saylr miktarda objeye sahip bulunan T-TE Ar ivi nin, 1980 li yllarn ortalarnda arz ettii manzarann, pek iç açc olmad anla lmaktadr ylnda, saym amacyla kapatlan T-TE Ar ivi, 1995 ylndan beri ara trmaclara açktr. Ar ivin, i tasnif edilmi durumda olan belgelerine ait sekiz adet katalogu yaymlanm olup, dokuzuncusu baskda, onuncusu ise hazrlanmaktadr. KIZILAY ARV Kzlay Ar ivi, Türkiye Kzlay Dernei nin, cumhuriyetin ilanndan sonraki yllarda Merkez Ambar Müdürlüü, bugün adres kutusunda yazld ekilde, ya da kamuoyunda (ve galiba kurumda da daha yaygn olarak) kullanldn sandmz Kzlay Etimesgut Merkez Deposu ismiyle anlan biriminin yerle tii, Eski ehir yolu üzerindeki arazisi içindedir.