İLKÖĞRETİM MATEMATİK VE SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMEN ADAYLARININ YENİLENEBİLİR ENERJİ KONUSUNDAKİ FARKINDALIKLARI

Transkript

1 530 İLKÖĞRETİM MATEMATİK VE SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMEN ADAYLARININ YENİLENEBİLİR ENERJİ KONUSUNDAKİ FARKINDALIKLARI Dilek ÇELİKLER, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Samsun, Türkiye, Filiz KARA, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Samsun, Türkiye, Özet Dünyada fosil yakıt rezervlerinin sınırlı olması ve bunların yakın gelecekte tükenebilecek olması yenilenebilir enerji kaynaklarının önemini artırmaktadır. Bu açıdan gelecek kuşakları yetiştiren öğretmen adaylarının yenilenebilir enerji ve kaynakları konusundaki eğitimleri oldukça önemlidir. Bu çalışmada çeşitli değişkenlere göre ilköğretim matematik ve sosyal bilgiler öğretmen adaylarının yenilenebilir enerjiye yönelik farkındalıklarının saptanması amaçlanmıştır. Çalışmada tarama modeli kullanılarak Morgil ve ark. (2006) tarafından geliştirilen 39 maddelik anket Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi son sınıfta öğrenim gören 60 ilköğretim matematik ve 51 sosyal bilgiler olmak üzere toplam 111 öğretmen adayına uygulanmıştır. Araştırma sonucunda öğretmen adaylarının yenilenebilir enerjiye yönelik farkındalıklarının bölümlerine göre sosyal bilgiler öğretmenliği lehine anlamlı farklılık gösterdiği [U = , p<.05], cinsiyetlerine göre ise anlamlı farklılık göstermediği [t(109) = -0.89, p>.05] sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmen adaylarının yaşam alanlarına ilişkin yenilenebilir enerjiye yönelik farkındalıklarının ilçe merkezinde yaşayanların şehirde yaşayanlara göre ve köyde yaşayanların şehirde yaşayanlara göre daha anlamlı (p<.05) olduğu saptanmıştır. Anahtar Kelimeler:, farkındalık ölçeği, sosyal bilgiler öğretmen adayı, matematik öğretmen adayı. Abstract PRE-SERVICE ELEMENTARY MATHEMATICS AND SOCIAL SCIENCE TEACHER S AWARENESS ABOUT RENEWABLE ENERGY The importance of renewable energy increases to limited fossil fuel reserves in the world and can run out of in the future. In this respect, it is quite important that teachers who educate future generations about the renewable energy and its sources. The aim of this study is determining pre-service mathematics and pre-service social science teachers awareness of renewable energy according to several variables. The survey model was used in this study. It is used 39 items survey developed by Morgil et al. (2006) it was applied 60 pre-service mathematics and 51 pre-service social science teachers in the last grades studying in Ondokuz Mayis University Faculty of Education, for a total 111 pre-service teachers applied this survey. As a result, preservice teachers' awareness of the research for renewable energy showed significant difference in favor of social science teacher education [U = , p<.05], but no significant difference by gender [t(109) = -0.89, p>.05]. Awareness of pre-service teachers for renewable energy according to where they live shows that pre-service teachers who live in the district center are more significant (p<.05) than who live in the city and who live in the village are more significant (p<.05) than who live in the city.

2 531 Key Words: Renewable energy, awareness scale, pre-service social science teacher, pre-service mathematics teacher. GİRİŞ Canlıların yaşamlarını sürdürebilmeleri için gerekli olan faktörlerin başında enerji gelir. Enerjinin sağlanması ve kullanılması bakımından insanlar ve diğer canlılar arasında farklar bulunmaktadır. Enerji, bitkiler ve hayvanlar için doğal yollarla elde edilen yaşamsal bir araçtır. İnsanlar için enerji sadece fizyolojik etkinliklerin sürdürülmesi için değil aynı zamanda ısınma, ısıtma, aydınlatma ve endüstriyel araç gereçlerin çalıştırılması için de gereklidir (Yıldız, 2000). Günümüzde enerji tüketiminin büyük bir kısmı fosil yakıtlardan karşılanmaktadır. Dünyadaki fosil yakıt rezervlerinin sınırlı olması ve bunların yenilenemez enerji kaynakları olması gerekçesiyle gelecekte tükenecek olması yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelimi artırmıştır (Akın, 2005). Petrol, kömür, nükleer enerji gibi kendini yenilemeyen kaynakların bilinçsizse kullanımı ve bu kaynakların çevreye ve atmosfere verdiği kirlilik insanların yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanmalarına yönlendirmiştir (Külekçi, 2009). kaynakları doğal olarak yenilenen tekrar tekrar kullanılabilen enerji kaynaklarıdır. Güneş enerjisi, rüzgar enerjisi, jeotermal enerji, hidrolik enerji, deniz dalga enerjisi, biyokütle, insan ve hayvan gücüne dayanan enerji başlıca yenilenebilir enerji kaynaklarındandır. kaynakları, yenilenemeyen enerji kaynakları gibi atmosferi ve çevreyi kirleten zehirli gazlar açığa çıkartmadıkları için oldukça sağlıklı ve güvenilir kaynaklardır (Biçici, 2008; Yıldız, 2000). Yenilenebilir enerji kaynakları çevre dostu enerji kaynakları olarak da bilinmektedir (Yıldız, 2000). Öğretmen adaylarının yenilenebilir enerji ve kaynakları konusunda bilinçli olmaları yetiştirdikleri öğrencilerin de bu konu hakkında bilinçli olmalarını sağlayacaktır. Bu açıdan öğretmen adaylarının yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelik eğitimlerine önem verilmelidir. Bu çalışma ile ilköğretim matematik ve sosyal bilgiler öğretmenliği son sınıftaki öğretmen adaylarının yenilenebilir enerjiye yönelik farkındalıklarının saptanması amaçlanmıştır. YÖNTEM Çalışmaya Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlköğretim Matematik Öğretmenliği Anabilim Dalı nda okuyan 60 ve Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Anabilim Dalı nda okuyan 51 olmak üzere toplamda 111 son sınıf öğretmen adayı katılmıştır. Çalışmada nicel araştırma yöntemlerinden olan tarama modeli kullanılmıştır. Çalışmada Morgil ve ark. (2006) geliştirilen 39 maddelik bir anket kullanılmıştır. Morgil ve ark tarafından anketin Cronbach Alpha güvenirlilik katsayısı.944 olarak bulunmuştur. Öğretmen adaylarının ankete verdikleri cevaplar tamamen katılıyorum, katılıyorum, kararsızım, katılmıyorum ve hiç katılmıyorum şeklinde düzenlenmiştir. Verilerin Analizi Veriler SPSS istatistik paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmaya katılan öğretmen adaylarının yenilenebilir enerjiye yönelik farkındalıklarının bölümlere göre analizi Mann Whitney U testi, cinsiyetlere göre analizi ilişkisiz t testi, yaşam alanlarına göre analizi Kruskal Wallis testi kullanılarak yapılmıştır. Adayların ankette yer alan ifadelere verdikleri cevaplardan alınan verilerin analizi ise yüzde (%) ve frekans (f) olarak saptanmıştır. BULGULAR VE YORUM Öğretmen adaylarının yenilenebilir enerjiye yönelik farkındalıklarına bölümlerinin etkisini incelemek amacıyla yapılan Mann Whitney U testi sonuçları Tablo 1 de verilmiştir.

3 532 Tablo 1. Öğretmen adaylarının yenilenebilir enerjiye yönelik farkındalık puanlarının bölümlerine göre Mann-Whitney U testi sonuçları Bölüm N Sıra Ortalaması Sıra Toplamı U p Matematik Öğretmenliği Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Tablo 1 e göre öğretmen adaylarının yenilenilir enerjiye yönelik farkındalıkları sosyal bilgiler öğretmenliği lehine anlamlı bulunmuştur [U = , p 05]. Sıra ortalamaları dikkate alındığında sosyal bilgiler öğretmen adaylarının sıra ortalamalarının, matematik öğretmen adaylarının sıra ortalamalarından daha yüksek olduğu görülmektedir. Bu sonuç sosyal bilgiler öğretmen adaylarının matematik öğretmenliğinde öğrenim gören öğretmen adaylarına göre yenilenebilir enerjiye yönelik farkındalıklarının daha olumlu olduğunu göstermektedir. Öğretmen adaylarının yenilenebilir enerjiye yönelik farkındalıklarına cinsiyetlerin etkisini incelemek amacıyla yapılan ilişkisiz t testi sonuçları Tablo 2 de verilmiştir. Tablo 2. Öğretmen adaylarının yenilenebilir enerjiye yönelik farkındalık puanlarının cinsiyetlerine göre ilişkisiz t testi sonuçları Bölüm N S Sd t p Bay Bayan Tablo 2 ye göre matematik ve sosyal bilgiler öğretmen adaylarının yenilenilir enerjiye yönelik farkındalıklarının cinsiyetleri ile arasında anlamlı bir fark göstermediği ortaya çıkmıştır [t (109) = -.089, p >.05]. Öğretmen adaylarının yenilenebilir enerjiye yönelik farkındalıklarına yaşadıkları yerin etkisini incelemek amacıyla yapılan Kruskal Wallis testi sonuçları Tablo 3 te verilmiştir. Tablo 3. Öğretmen adaylarının yenilenebilir enerjiye yönelik farkındalık puanlarının yaşadıkları yere göre Kruskal Wallis testi sonuçları Yaşadığı Yer N Sıra Ortalaması Sd X 2 p Şehir merkezi İlçe merkezi Köy Tablo 3 teki sonuçlara göre öğretmen adaylarının yenilenilir enerjiye yönelik farkındalıklarının yaşadıkları yer ile arasında anlamlı bir fark gösterdiği ortaya çıkmıştır [X 2 = (2) = 9.445, p.05]. Ortaya çıkan anlamlı farklılığın hangi yerleşim yerinden kaynaklandığı Mann-Whitney U testi ile belirlenmiş ve sonuçları Tablo 4 te verilmiştir. Tablo 4. Öğretmen adaylarının yenilenebilir enerjiye yönelik farkındalık puanlarının yaşadıkları yere göre farklılıklarının Mann-Whitney U testi sonuçları Gruplar Şehir Merkezi İlçe Merkezi Köy Şehir Merkezi - İlçe Merkezi (p=.044) - Köy (p=.005) (p=.170) - Tablo 4 incelendiğinde, köyde yaşayan öğretmen adaylarının şehir merkezinde yaşayan öğretmen adaylarına göre (p=.005), ilçe merkezinde yaşayan öğretmen adaylarının şehir merkezinde yaşayan

4 533 öğretmen adaylarına göre (p=.044) yenilenebilir enerjiye yönelik farkındalıkları istatistiksel olarak daha anlamlı bulunmuştur. Bu sonuç, doğayla iç içe yaşayan öğretmen adaylarının doğaya ve yenilenebilir enerji kaynaklarına karşı daha duyarlı olduklarını göstermektedir. Adayların ankette yer alan ifadelere verdikleri cevaplardan elde edilen verilerin yüzde (%) ve frekans (f) dağılımlarına ait bulgular Tablo 5 te verilmiştir. Tablo 5. Öğretmen adaylarının anketteki soruları verdikleri cevapların frekans ve yüzde değerleri İfadeler Bölüm Tamamen Katılıyorum Katılıyorum Kararsızım Katılmıyorum Hiç Katılmıyorum Hızlı artan enerji ihtiyacını karşılamak için yenilenebilir enerji kaynakları etkili bir şekilde kullanılmalıdır. ve yenilenebilir enerji kaynaklarını etkili ve hesaplı yapmak için kamusal araştırmaların artırılması gerekir. Geleneksel enerji üretim tekniklerinin çevreye zarar verdiğini düşünmüyorum Bütün ülkelerin doğa dostu enerji kaynaklarını kullanması gerektiğine ve onun kaynakları konusunda fikrim yok. Yaşadığımız yüzyılın sloganı temiz enerji kaynakları kullanmak olmalıdır. Güneş ve diğer sınırsız temiz enerji kaynaklarını gerçek dışı buluyorum. Temiz enerji kaynakları olarak da bilinen yenilenebilir enerji kaynaklarını geleneksel f % f % f % f % f % m s m s m s m s m s m s m s m

5 enerji kaynakları ile karşılaştırdığın zaman yenilenebilir enerji kaynaklarının daha sınırlı olduğuna kaynakları kullanmak fosil yakıt kullanımını düşürmeyebilir. kaynakları kullanımının kolay olacağına kaynakları ileri derecede gelişmiş teknoloji gerektirdiği için bu enerji kaynaklarıyla ilgilenmiyorum. Çevre için gerekli olmasına rağmen yenilenebilir enerjinin kullanımı kolay olmadığı için yenilenebilir enerjiyi tercih etmem. Fosil yakıt kullanıyorum fakat dezavantajları hakkında bilgim yok. Fosil yakıtların sebep olduğu sera gazları atmosferde ısınmaya neden olur ve buna paralel olarak ortaya çıkan küresel ısınma beni mutlu eder. Küresel ısınmanın önemli bir problem doğurabileceğine Ekolojik denge için kaynakların yenilenebilir olması gerektiğine kaynakları hakkında fikrim yok. s m s m s m s m s m s m s m s m s m s

6 kaynakları ile ilgili teşebbüsler bir planlanmış enerji politikası dahilinde artırılmalıdır. kaynakları kullanımını destekliyorum. kaynakları üretimini destekliyorum. ifadesi beni rahatsız ediyor, çünkü ben ona alışkın değilim. kaynakları aynı zamanda temiz enerji kaynaklarıdır. kaynakları ve yenilenemez enerji kaynakları arasındaki farkın çok önemli olduğuna Rüzgar enerjisi önemli bir yenilenebilir enerji kaynağıdır. Atıklardan enerji elde etme fikrine Güneş ve su gibi enerji kaynaklarından enerji üretimi bir ütopyadır. kaynakları kullanımının enerji tasarrufuna katkısı olduğuna Okullarda yenilenebilir eneri kaynakları ve yenilenemeyen enerji kaynakları eğitiminin önemli olduğuna Enerji kaynaklarının yenilenebilir ya da yenilenmez olması ile ilgilenmiyorum. m s m s m s m s m s m s m s m s m s m s m s m s

7 Küreselleşme sürecinde bireylerin, yenilenebilir enerji kaynakları tüketimi konusunda bilinçli olmaları önemlidir. EU (Avrupa Birliği) düzenlemeleri, küreselleşme süreçleri ve yenilenebilir enerji kaynakları kullanımı arasında bir ilişki görmüyorum. kaynakları kullanımının Çevre Koruma faaliyetleri arasında listelenmesi önemlidir. kaynakları kullanmak sera gazlarının olumsuz etkisini giderebilir. Türkiye konumu ve iklim özelliğinden dolayı yenilenebilir enerji kaynakları konusunda oldukça pozitif bir konuma sahiptir. Enerji politikalarının amacı yenilenebilir enerji kaynaklarının ve enerji sistemlerinin devamlılığını sağlamaktır. Enerji tasarrufu için yenilenebilir enerji kaynakları ve yenilenemez enerji kaynakları kullanımı arasında bir fark olmadığına Öğretmen eğitimi programlarında, enerji kaynakları ve enerji tasarrufunun önemini vurgulamak ve bu konuda bilinç oluşturmak gerektiğine m s m s m s m s m s m s m s m s

8 537 kaynakları kullanımı öneminin m vurgulanmasında medyaya büyük bir sorumluluk düştüğüne s Fosil yakıt, yenilenebilir m enerji kaynağının bir çeşididir. s m: İlköğretim matematik öğretmenliği bölümü, s: Sosyal bilgiler öğretmenliği bölümü. Tablo 5 incelendiğinde matematik ve sosyal bilgiler öğretmen adaylarının yenilenebilir enerji kaynaklarının temiz enerji kaynakları olduğu (%73.3, %76.5), atıklardan enerji elde edilebileceği (%75.0, %70.6), rüzgar enerjisinin önemli bir yenilenebilir enerji kaynağı olduğu (%75.0, %88.3), bütün ülkelerin doğa dostu enerji kaynakları kullanması gerektiği (%95.0, %86.3), ekolojik dengenin korunması için enerji kaynaklarının yenilenebilir enerji kaynakları olması gerektiği (%76.7, %72.6), geleneksel enerji üretim tekniklerinin çevreye zarar verdiği (%53.4, %51.0) bilgisine sahip oldukları, yenilenebilir enerji kaynakları kullanımının enerji tasarrufuna katkı sağlayacağının (% 66.7, % 78.4) ve sera gazlarının olumsuz etkisini giderebileceğinin (%68.3, %80.4), hızlı artan enerji ihtiyacını karşılamak için yenilenebilir enerji kaynaklarının etkili bir şekilde kullanılması gerektiğinin (%98.3, %90.1), küresel ısınmanın önemli bir problem oluşturacağının (%95.0, %74.5) farkında oldukları, yenilenebilir enerji kaynakları hakkında (%43.4, %70.6), yenilenebilir enerji ve onun kaynakları hakkında (%46.7, %74.5) bilgi sahibi olduklarını düşündükleri, yenilenebilir enerji kaynaklarının üretimini (%81.6, %92.2) ve kullanımını destekledikleri (%82.7, %94.1) görülmektedir. Matematik ve sosyal bilgiler öğretmen adayları okullarda yenilenebilir ve yenilenemeyen enerji kaynaklarının eğitiminin önemli olduğunu (%78.4, %80.4), öğretmen eğitimi programlarında enerji kaynakları ve enerji tasarrufunun önemi konusunda bilinç oluşturma gerektiğini (%96.7, %84.3), küreselleşme sürecinde bireylerin, yenilenebilir enerji kaynakları tüketimi konusunda bilinçli olmalarının önemli olduğunu (%95.0, %94.1), yenilenebilir enerji ve yenilenebilir enerji kaynaklarını etkili ve hesaplı yapmak için kamusal araştırmaların artırılması gerektiğini (%95.0, %90.2), yenilenebilir enerji kaynakları ile ilgili teşebbüsler bir planlanmış enerji politikası dahilinde artırılması gerektiğini (%85.0, %86.3), enerji politikalarının amacı yenilenebilir enerji kaynaklarının ve enerji sistemlerinin devamlılığını sağlamak olduğunu (%76.7, %74.5), yenilenebilir enerji kaynaklarının vurgulanmasında medyaya büyük sorumluluk düştüğünü (%93.3, %88.2), yenilenebilir enerji kaynaklarının Çevre Koruma faaliyetleri arasında listelenmesinin önemli olduğunu (%90.0, %90.2), Türkiye konumu ve iklim özelliğinden dolayı yenilenebilir enerji kaynakları konusunda oldukça pozitif bir konuma sahip olduğunu (%71.7, %82.3), yaşadığımız yüzyılın sloganı temiz enerji kaynakları kullanmak olması gerektiğini (%85.0, %88.2) ifade ederek yenilenebilir enerji kaynakları, kullanımı ve eğitiminin önemli olduğunun farkında oldukları sonucuna ulaşılmıştır. Matematik ve sosyal bilgiler öğretmen adayları güneş ve su gibi enerji kaynaklarından enerji üretiminin bir ütopya olduğuna katılmadıklarını (%75.0, %82.4), yenilenebilir enerji ifadesine alışkın olmadıkları için rahatsızlık duymadıklarını (%75.0, %84.4), güneş ve diğer enerji kaynaklarını gerçek dışı bulmadıklarını (%80.0, %84.3), fosil yakıt kullanımın neden olduğu sera gazlarının atmosferde ısınmaya neden olduğu ve buna paralel olarak ortaya çıkan küresel ısınmadan mutlu olmadıklarını (%95.0, %82.3), yenilenebilir enerji kaynaklarının ileri derecede gelişmiş teknoloji gerektirdiği için bu enerjiye kaynaklarıyla ilgilenmediklerini (%11.7, %13.7), çevre için gerekli olmasına rağmen yenilenebilir enerjinin kullanımı kolay olmadığı için yenilenebilir enerjiyi tercih etmediklerini (%11.6, %15.7) ifade etmişlerdir. Matematik ve sosyal bilgiler öğretmen adaylarının enerji kaynaklarının yenilenebilir ya da yenilenemez

9 538 olmasıyla ilgilendiklerini (%70.0, %76.5), yenilenebilir enerji kaynakları ve yenilenemez enerji kaynakları arasındaki farkın önemli olduğunu düşündüklerini (%70.0, %64.7), enerji tasarrufu için yenilenebilir enerji kaynakları ve yenilenemez enerji kaynakları kullanımı arasında bir fark olduğunu düşündüklerini (%71.7, %51.0) ifade ederek yenilebilir ve yenilenemez enerji kaynakları arasındaki farkı kavradıkları sonucuna ulaşılmıştır. Matematik ve sosyal bilgiler öğretmen adayları yenilenebilir enerji kaynaklarının geleneksel enerji kaynaklarına göre daha sınırlı olduğunu (%36.7, %39.2), fosil yakıt kullandıkları halde dezavantajları hakkında herhangi bir bilgiye sahip olmadıklarını (%25.0, %25.5) ifade ederek fosil yakıtlar hakkında bilgi sahibi olmadıkları ve yenilenebilir enerji kaynaklarının doğal olarak kendilerinin yenilediklerinin farkında olmadıkları sonucuna ulaşılmıştır. Matematik ve sosyal bilgiler öğretmen adayları yenilenebilir enerji kaynakları kullanımının fosil yakıt kullanımını azaltacağı (%50.0, %29.4) ve yenilenebilir enerji kaynakları kullanımının kolay olduğu konularında (%48.3, %33.3) kararsız olmalarını ifade etmeleri bu konuda yeterli bilgiye sahip olmadıkları sonucunu ortaya çıkarmıştır. Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının %54.9 u Avrupa Birliği, küreselleşme süreçleri ve yenilenebilir enerji kaynakları kullanımı arasında ilişki olduğunu ifade ederken matematik öğretmen adaylarının %55.0 ının bu konuda kararsız olmaları matematik öğretmen adaylarının Avrupa Birliği, küreselleşme süreçleri ve yenilenebilir enerji kaynakları kullanımı arasındaki ilişkiyi kuramadıkları sonucunu ortaya çıkarmaktadır. Fosil yakıtın yenilenebilir enerji kaynağının bir çeşidi olmadığını sosyal bilgiler öğretmen adaylarının %47.0 ı doğru ifade etmişken matematik öğretmen adaylarının %50.0 ı kararsız kalarak bu konuda yeterli bir bilgiye sahip olmadıklarını ortaya koymuşlardır. SONUÇ Çalışmaya katılan kız ve erkek öğretmen adaylarının yenilenebilir enerjiye yönelik farkındalıkları arasında yapılan ilişkisiz t testi sonuçlarına göre istatistiksel olarak anlamlı farklılık [t (109) = -.089, p>.05] bulunmamıştır. Matematik ve sosyal bilgiler öğretmen adaylarının yenilenebilir enerjiye yönelik farkındalıklarının yaşadıkları yer ile ilişkisini ortaya koymak için Kruskal Wallis testi yapılmıştır ve aralarındaki ilişki anlamlı [X 2 = (2) = 9.445, p.05] bulunmuştur. Bu anlamlı farklılığın hangi yerleşim yerinden kaynaklandığı tespit etmek için yapılan Mann-Whitney U testine göre köyde yaşayanlar şehir merkezinde yaşayanlara göre (p=.005) ve ilçe merkezinde yaşayanlar şehir merkezinde yaşayanlar göre (p=.044) istatistiksel olarak daha anlamlı bulunmuştur. Matematik ve sosyal bilgiler öğretmen adaylarının bölümlerine göre yapılan Mann Whitney U testine göre yenilenebilir enerjiye yönelik farkındalıkları sosyal bilgiler öğretmenliği lehine anlamlı [U = , p<.05] bulunmuştur. Sosyal bilgiler öğretmen adayları lisans programı VII. yarıyılda çevre sorunları ve doğal kaynakların sınırlılıklarını içeren Günümüz Dünya Sorunları dersi alırken matematik öğretmen adayları lisans programında çevre sorunları ve doğal kaynakların sınırlılıklarına yönelik herhangi bir ders almadıkları için sosyal bilgiler öğretmen adaylarına göre yenilenebilir enerjiye yönelik farkındalıkları anlamlı düzeyde düşük çıkmıştır. Sürdürülebilir kalkınma için dünyayı tehdit eden çevresel problemlere çözüm olacak en etkili yol yenilenebilir enerji kaynakları kullanmaktır. kaynakları sınırsız, temiz, pratik, ekonomik ve çevre dostu kaynaklardır (Zeray, 2010). Bu çalışma ile matematik ve soysal bilgiler öğretmen adaylarının yenilenebilir enerji kaynakları konusunda eksik bilgileri olduğu belirlenmiştir. kaynaklarının önemini bireylere kazandıracak olan öğretmenler olduğuna göre öğretmenlerin yenilenebilir enerji kaynakları konusunda eğitimleri önemlidir. Çalışmadan elde edilen sonuçlar dikkate alındığında öğretmen adaylarının lisans programlarına çevre sorunları ve yenilenebilir enerji kaynakları ile ilgili derslerin konulması gerektiği görülmektedir.

10 539 KAYNAKLAR Akın, S. (2005). Biyokütle olarak pirinanın enerji üretiminde kullanılması. III. Yenilenebilir Enerji Kaynakları Sempozyumu, Mersin. Biçici, R. (2008). Türkiye de Enerji Ekonomisi. Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak, 150 s. Külekçi, Ö. C. (2009). kaynaklarının Türkiye açısından önemi. Fırat Üniversitesi Çevre Bilimleri Dergisi, s Morgil, İ., Seçken, N., Yücel, A. S., Öskay, Ö. Ö., Yavuz, S. & Ural, E. (2006). Developing a renewable energy awareness scale for pre-service chemistry teachers. Turkısh Online Journal of Distance Education, 7 (1). Yıldız, K., Sipahioğlu, Ş. & Yılmaz, M. (2000). Çevre Bilimi. Gündüz Eğitim ve Yayıncılık. 81 s, Ankara. Zeray, C. (2010). Renewable Energy Sources. MSc Thesis, Çukurova Unıversity, Instıtute of Natural and Applied Sciences, Adana, 130 s.