2t7. Dr. Serpil BOZKURT ( 0 ")

Transkript

1 f ı GEBELİK VE OVER KARSİNOMU Doç. Dr. Erdoğan ERTÜNGE'ALP (") Uz. Dr. Nefi DEMiRCi ("*) Dr. Serpil BOZKURT ( 0 ") GİRİŞ Gebeliğin over tümörleri ile birlikte bulunması çok nadir görülen bir durumdur. Bu olasılık Geist'a göre %0, arasındadır (4). Bensen ise 2000 gebelikte bir over tümörü. görüldüğünü ve ancak %2-3'nün kötü huylu ol duğunu belirtmiştir (3). Beischer 23 yıllık bir dönemde, gebelikle birlikte olan 164 over tümörü olgusu bulunduğunu, bunların da %2,S'inde malignite saptandığını bildirmektedir (2). 28 yıllık bir dönemi araştıran Ruckhaberle 3'ü kötü huylu olan 150 olguyu bildirmiştir (10) :l963 yılları arasında, dünya literatürünü araştıran Jubb ise, gebelikle birlikte sadece 24 kötü huylu over tümörü bulabilmiştir (5). Kliniğimizin son 1 O yıllık materyali içinde de gebeliğe eşlik eden 2 kö tü huylu over tümörü saptanmıştır. Bunlardan biri gebelik+ overde müsinöz kistadenokarsinomdur (1 ). İkinci olgu ise yayınlamayı uygun gördüğümüz gebelik ve over adeno-papiller karsinomudur. OLGUMUZ: A.Ö. 35 yaşında, P.1; A0, 4 aylık gebe olup, normaf'gebelik muayene~ si için 'te kliniğimize başvurdu. Yapılan obstetrik muayenede bir özellik yoktu, ultrasonografik incelemede devam etmekte:oıan geb,eliğin ya.. nısıra, solda 8 cm. çapında,kısmen kistik izlenimi veren kitle saptandı (Resim. 1-2). (") Cerrahpaşa Tıp Fak. Doğum ve Kadın Hefst. Anabilim Dalı Öğretim Üyesi. ("") S.S.K. lstanbul Hast. Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı ( 11 "*) Cerrahpaşa Tıp Fak. Doğum ve Kadın Hast. Anabilim Dalı 2t7

2 Resim 1 -Amniotik kese ve solda tümörün bir bölümü görülmektedir. Resim 2 - Gebelik kesesinin çok az bir bölümü ve over tümörü görülmektedir. 218

3 Laboratuar bulguları : Tam idrar tahlili : Normal, Hb.: %70, Erit.: , Lökosit: 7000, Formül Lök.: Normal, Sed.: , Açlık kan şe~ keri : % 70 mg., üre : 16 mg., Karaciğer fonksiyon testleri : Normal 'de SSK İstanbul Hastanesinde laparotomi yapıldı. Abdominal eksplorasyonda uterusun 3,5M4 aylık gebelik cesametinde ve yumuşak kı~ vamlı olduğu görüldü. Solda 7-8 cm. çapında, beyaz, sedefimsi renkte ve alt kutbu ile iltisaklı, overden kaynaklanmış tümöral kitle ekstirpe edildi. Tümörün, dış yüzünün düzensiz olduğu, yapılan kesittınde tümeninin kir li sarı renkte akışkan bir sıvı ile dolu olduğu ve iç yüzünde karnıbahar gö rünümünde kitleler bulunduğu gözlendi. Histopatolojik tanı, «adeno-papiller bir karsinomuun varlığını ortaya koydu. (Biopsi No. 72/83). Histopatolojik sonuçlar Resim 3 ve 4'de görülmektedir. Hasta 'te tekrar ameliyata alınarak, total histerektomi ve sağ adneks ekstirpasyonu uygulandı. Adenopati görülmedi. Sağ overin histopatolojik incelemesinde ve parametriumlarda patolojik bir bulgu saptanmadı. Hastaya postoperatif ışın tedavisi ve kemoterapi uygulandı. İRDELEME: Over neoplazmaların, özellikle kötü huylu over tümörlerinin gebelikle birlikte görülüşü son derece nadirdir. Literatürde gebelikte over tümörü sıklığı %0,03 2,8, bu olgular içinde kötü huylu olanların sıklığı ise %2-3 (2, 3, 10] arasında bildirilmektedir (4). Değişik yazarlara göre gebelikte en çok görülen over tümörleri ve sıklıkları Tablo : 1 'de gösterilmiştir (4, 7, 1 O). TABLO: 1 DEGIŞIK YAZARLARA GÖRE GEBELİKLE BİRLİKTE GÖRÜLEN OVER TÜMÖRLERİN SIKLIGI Novak Corscaden Ruchhaberle Seröz epitelyal tümörler Müsinöz epitelyal tümörler %25 %8 %55 %39 %15 Endometrloid tümörler %6 Berrak hücreli tümörler %6 Gonadal stromal tümörler %14 Germ hücreli tümörler %33 O/o5 %ı15 %10 %23 Diğerleri %8 %2'si corpus luteum kisti 219

4 Resim 3 -TUmörün solid kısımlarından alınan bir kesitin lıistolojik görünümü. Sık sık yanyana gelmiş, irili ufaklı atipik halka yapıları görülüyor CH+E; x 200). 220 Resim 4-Aynı alanın daha büyük büyütmeyle görünümü CH+E; x 200).

5 Bu tümörlerin tanısı çok zaman güçlükler gösterir. Kolaylıkla çoğul gebelik, polihidramnios, tuber gebelik, uterus tümörleri, rudimanter korn gibi durumlarla karışabilir. Gebe uterus nedeniyle, olgumuzda olduğu gibi, bazen büyük tümörlerin bile asemptomatik kaldığı görülmüştür. Sapın tersi yonu nedeniyle akut batın semptomları vererek ortaya çıkmaları nadir değildir. Over tümörlerinin gebelik döneminde artış gösteren diğer kompji.. kasyonları arasında rüptür, hemoraji, süpürasyon ve doğum kanalının obstrük.. siyonu sayılabilir (3). Opere edilen tümörün histopatolojik tanısı da bazen patologlar için güçlükler doğurmaktadır. Çünkü iyi huylu over tümörleri de, genital kanalın birçok bölgesinde olduğu gibi, gebelik etkisi altında bazı değişiklikler gösterebilmektedir. Corscaden ve Geist'in belirttiklerine göre, örneğin kistade.. nomlarda, cidarı döşeyen gudde epitelinde oluşan katlanma ve kümeleşme~ ler kötü huylu geli.şmeyi taklit edebilirler (4). Gebeliğin tümör üzerine etkisi tartışmalıdır. Örneğin Caverly, gebelik dolayısıyla tümör volümünde bir büyüme olmadığını söylemekte, buna kar şılık Delaterz ile Delannoy ve Gernez % 11,8 oranında süratli büyümeye yol açtığını bildirmektedirler (2, 4, 1 O). Gebeliğin eşlik ettiği bir over tümörü ile karşılaşıldığında klini.syeni en çok düşündüren, nasıl davranılması gerektiğidir. Erken gebelik dönemin.. de saptanan küçük kistlerin çıkartılmaması benimsenmiştir. Çünkü tümörle birlikte çıkartılan ovar dokusu içinde corpus luteum bulunabilir, ya da doğ~ rudan doğruya kendisi corpus luteum kisti olabilir. Bunun sonucunda da abortus meydana gelebilir. Bu nedenle özellikle.torsiyon gibi, bir akut endi.. kasyon olmadıkça, operasyon için genellikle ilk trimestrin sonuna kadar beklenilmesi görüşü benimsenmiştir. Cerrahi girişim uygulamak zorunluluğunda, gestagen ile substitasyon tedavisi yapılmalıdır. Daha geç gebelik dönemlerinde saptanan bir over kistinin gebelik es~ nasında çıkarılıp çıkarılmamasına, tümörün büyüklüğü, lokalizasyonu, büyü.. me hızı ve gebelik yaşı gözönüne alınarak karar verilmelidir. Hızlı bir büyü me göstermeyen, doğum yolunu engellemeyen tümörlerde, doğumun sonlanmasına kadar beklenebilir. Tümörün özellikleri malignite düşündürüyorsa,,hangi dönemde olursa olsun beklenmeksizin çıkartılmalıdır. Ancak çok za. man bir over tümörünün iyi. veya kötü huylu olduğu histopatolojik tam som nucunda belli olduğuna göre, en ufak bir kuşku uyandırdığında laparotomi uygulanmalıdır. Laparotomide frozen section yapılarak, sonuca göre ope.. rasyoan devam edilmelidir (3, 5, 10). Gelişen ultrasonografi iyi ve kötü huylu tümörlerin ayrılmasında kli.. nisyene en yardımcı tanı yöntemidir. Özellikle son senelerde büyük aşama 221

6 yapan cihazlarla tümörün hacmi, iç yapısı, komşulukları, tek ve çift taraflı oluşu kistik veya solid görünümü bu kararda etkin olmaktadır (8, 9). Ayrıca olgumuzda olduğu gibi, gebelikte her trimestrde bir kez yapıla~ cak rutin ultrasonografinin yararını, bir kem daha vurgulamak isteriz (6, 8) Sonuç olarak, gebelikle birlikte olan bir over tümörü Ue karşılaşıldığın da, ayırıcı tanı dikkatle yapılmalı, kitlenin iyi veya kötü huylu olduğunun anlaşılması için uygulanabilecek bütün tanı olanaklarından yararlanılmalıdır. Tümörle ilgili olarak elde edilen bulgular, klinisyenin kendi deneyimleri, gebelik dönemi, hastanın çocuk sahibi olma isteği gibi özelliklerle birleştirilerek, olgu karşısındaki, davranış şekli belirlenmelidir. KAYNAKLAR 1. Aksu, F., Şahmay, S., Ünal, D., Erez, S.: Gebelik ve Müsinöz kistadenokarsinom. Cer rahpaşa Tıp Fak. Mec. 14:416, Beischer, N.A.: Ovarian tumors in pregnancy. Obstet. Gynec. Surv. 27:429, Benson, R.C.: Current Obstetric and Gynecology Diagnosis and Treatment: Medical and Surqical Complications during Pregnancy, p Middle East edication. Lange Medical Publ. 4, edition, Los Altos, Esendal, A.Ş.: Gebelik ve sistemik hastalıklar. Böl. 111/K. Jenital Onkoloji ve Gebelik, sf Ankara Oniv. Basımevi, Ankara, Jubb, E.D.: Primary ovarian corcinoma in pregnancy. Am. J. Obstet. Gynecol. 85:345, Kratcchwil, A.: Ultrasonic Diagnosis in obstetrics and gynecology Med. Progr. Technol. 7:157, Novak, E.R.: Ovarian tumors in pregnancy (in} : Germ celi tumon:ı of the ovary (Chap ter 23) (in) : Novak's text book gynecology p. 577, W.B. Saunders Co., Philadelphia, Queenan, J.T.: Ultrasound diagnosis Update for the 1980 Contemporary Ob/gyn. 15:28, Ouardi, P.G., Torre, C.G., Acebrtis, P., Serafini, G.: Considerations on possible ect diagnosis of nature in prescense of arian masses, page 45 in : Valente, S., Marcheseni, D., Machetti, M:. Maggine, T., Prophlaxis and Prevention on gynecologic oncology. S.E.M.E.S and S.O.G. srl Presse, Padna, Ruckhaberle, B., Bilek, K., Ruckhaberle, K.E.: Ovarialtumoren und Gravididaet, ZbL Gynaek