BİR VELEDİ EHLİLEŞTİRMENİN 50 YOLU

Transkript

1 hamlyn BİR VELEDİ EHLİLEŞTİRMENİN 50 YOLU KÜÇÜK ŞEYTANINIZIN AKLINI NASIL ÇELEBİLİRSİNİZ? Çeviren Başak Gündüz

2 ISBN Octopus Publishing Group Ltd, 2009 Orijinal adı ve yayıncısı: 50 Ways to Tame a Toddler, Octopus Publishing Group Ltd Optimist Yay nlar Telefon : Faks : e-posta: optimist@optimistkitap.com facebook.com/optimistkitap twitter.com/optimistkitap Optimist yay n no. : 313 Konu : Anne Baba Kitapları Yay na haz rlayan : Mutlu Dinçer Bas m Dü zel ti Düzenleme Bas k ve cilt : Aralık 2012, stanbul : Ayşe Giritli : Nermin Uçar Vatan : Tor Ofset San. Tic. Ltd. Şti. Hadımköy Yolu Akçaburgaz Mah. 4. Bölge 9. Cadde 116. Sokak. No: 2 Esenyurt - STANBUL Tel:

3 İÇİNDEKİLER 8 Giriş 16 KARGAŞA VE OLAY ÇIKARMA 36 EV CEPHESİ 56 DOST MU DÜŞMAN MI? 74 SOKAĞA HÜCUM 7

4 GİRİŞ Korkunç İkiler hakkında hepimiz bir şeyler duymuşuzdur. İnsanların size söylemediği şey, şamatanın genellikle daha önce başladığı ve Belalı Üçler ile Enerjik Dörtler de de devam edebildiğidir. Bir de elbette hepimizin bildiği gibi çocukluk evresini asla tam olarak aşamamış bazı yetişkinler vardır. Yorulmak bilmeyen bir veledi ehlileştirmekle uğraşıyorsanız ve onun dengesiz davranışlarıyla bitap düştüyseniz, yalnız olmadığınızı düşünerek avunabilirsiniz; ne de olsa dünyanın dört bir yanında küçük vicdansızlar, irade savaşının bir sonraki raundunda ebeveynlerinin karşısına dikilmek üzere hazırlıklarını yapmaktadır. Bu kitapta, küçük baş belalarının büyük olasılıkla ortalığı karıştırdığı 50 durumla baş etmek için denenip onaylanmış taktikler bulacaksınız. Tabii yine de tedbiri elden bırakmayın İyi şanslar! CANAVARIN DOĞASI Veletler, rüzgâr kadar değişkendir ve akıl almaz haylazlıklar yapabilirler. Bir dakikalığına büyüleyici birer melekken, saniyeler içinde çılgın kötülük perilerine dönüşebilir ve beş dakika sonra şüphe 8

5 uyandıran bir sessizliğe bürünürler. Yani sürekli tetikte olmanız, kimle veya neyle uğraştığınızı bilmeniz gerekir. Çoğu zaman en iyi stratejiniz dikkat dağıtmaktır. Çocuğunuzun dikkat süresinin kısa olmasından yararlanıp enerjisini başka yöne çevirebilirsiniz. 9

6 Veledinizin, dünya hâkimiyeti en azından sizin dünyanızın için planlar yaptığından şüphelenebilirsiniz ancak kendisi aslında o kadar ileriyi düşünemez. Ortalama bir velet, şimdi ve burada yaşar, benmerkezcidir ve kendi evreninin merkezine sımsıkı yerleşmiştir. Diğer bir deyişle, kendini 10

7 başkalarının yerine koyma veya onların duygularını ya da tepkilerini öngörme kapasitesine sahip değildir. Veletler sadece daha az şey bilen canlılar değildir, bilgiyi yetişkinlerden oldukça farklı şekilde işlerler. Neden ve sonuç ilişkisini tam olarak anlamadıklarından, bir işe koyulmak için seçtikleri yol genelde sadece tahmine dayanır ve olaylar arasında kurdukları bağlantı son derece garip olabilir. Veletlere dünyanın işleyişini öğretmek gerekir ve tutarlı şekilde medeni ve mantıklı davranabilmeleri için ilk elden pek çok deneyim yaşamalıdırlar. OLUMLU EBEVEYNLİK Uzmanlara göre olumlu ebeveynlik, rolünüzü ödüllendirici, etkili ve eğlenceli hale getirmektir. Buna, çocuğunuza karşı sınırlar koyacak özgüvene sahip olmak ve bu sınırlara uymak da dahildir. Ancak çocuğunuzun en sevdiği kelime Hayır olduğunda, olumlu kavramının ebeveynliği nasıl destekleyebileceğini anlamakta zorluk çekebilirsiniz. Bir çocuğun küçük olmasının yaramaz olduğu anlamına gelmediği unutulmamalıdır; sadece doğru davranmayı henüz öğrenmemiştir. Ufaklıkların kuralları anlamayı ve bunlara uymayı öğrenmesi için en iyi yol, doğru bir şey yaptıklarında onları övmek ve kötü davranışlarını cezalandırmak yerine görmezden gelmektir. Bu, büyük bir inanç sıçraması 11

8 ve birkaç derin nefes gerektirebilir, ancak uzun bir günün sonunda metanetiniz, sabrınız ve kararlılığınız için kendinizi bir altın yıldızla (ya da isterseniz daha güçlü bir şeylerle) ödüllendirebilirsiniz. Ebeveynlik becerilerinizi tazelemek ve zorlandığınız zamanlarda yolunuzdan şaşmamak için kazanma taktiklerini (yan sayfaya bakınız) bir hatırlatma notu olarak buzdolabınıza asmayı deneyin. 12

9 KAZANMA TAKTİKLERİ Kaçınma taktikleri kullanın mümkünse dikkat dağıtma yöntemiyle bir çatışmayı başka yöne çevirin. Bir rutin bulun çocuğunuz belli kuralları ve ne bekleyeceğini biliyorsa büyük olasılıkla daha düzgün davranacaktır. Ödüller verin iyi bir şey yaptığında onunla ilgilenin, onu övün. Daha büyük çocuklar genellikle çıkartmalardan ve yıldızlı ödül tablosundan hoşlanır. Ondan bir şey yapmasını nazikçe isteyin sizi duymazdan gelirse sakince tekrar isteyin. Arıza çıkardığında onu görmezden gelin, böylece yaramazlığı ilgi çekmek için kullanmaz. Sakin kalın zorlu bir duruma nasıl tepki verileceği konusunda ona örnek olun. Uyarıda bulunun üç ve dört yaşındaki çocuklara sonuçları açıklayın ve eylemlerinin sonuçlarını düşünmeleri için onlara fırsat verin. Mola kullanın diğer tüm seçenekler sonuçsuz kaldığında son çare olarak, yaşça büyük olan bir çocuğu, sakinleşmesi için açık havaya çıkarmak işe yarayabilir. Ona özür dilemeyi öğretin özür dilemek ve bir kucaklamayla barışmak güne devam etmenin en iyi yoludur. 13

10 BEN YAPABİLİRİM Velet ehlileştirmesi tamamen, mutlu, güvenli, bir şeyleri yapabileceğine inanan bir çocuk (bu, her istediğini yapan bir çocuk anlamına gelmiyor) yaratmakla ilgilidir. Çocuğunuzun, girişkenlik adına herhangi bir yardıma ihtiyacı olmadığını düşünebilirsiniz, ancak güven kırılgan bir şeydir. Veletlik evresi, hüsran ve hayal kırıklarıyla doludur. Sadece temel becerileri eksik olmakla kalmaz, aynı zamanda bir türlü doğru sözcükleri de bulamazlar ve yetişkinler saçma sapan talepleri ve beklentileriyle olabildiğince fazla sıkıntı yaratmaya kararlı görünürler. Bu şartlar altında bir öfke patlaması hiç de yersiz sayılmaz. Yapabildikleri şeyler için değil de var oldukları için sevildiklerini bilen çocuklar, zor olanı olduğu gibi kabul etmelerini ve bir konuda başarısız olduklarında tekrar denemelerini sağlayan bir özgüven geliştirirler. Hepsinin ötesinde, öğrenmek ve bir sonraki meydan okumaya hazırlanmak için, kelimeleriniz ve davranışlarınızla sevginizi görmeye, desteklenmeye ve övülmeye ihtiyaç duyarlar. Siz, oğlunuzun veya kızınızın ilk ve en önemli rol modelisiniz. Bu, ağır ve göz korkutucu bir sorumluluk gibi görünebilir! Kimse her zaman mükemmel olmasa da, iyi örnek olmanın önemini fark etmek, doğru yönde atılan bir adımdır. Öğreneceğiniz olumlu ebeveynlik stratejileri de başarıya giden yolda ilerlemenizi sağlayacak. Şunu da unutmayın, ufak bir hilenin ve bir 14

11 parça esnekliğin hiçbir zararı yoktur. Zaman zaman kuralları biraz esnetir ya da koyduğunuz standartlara göre uygulamakta başarısız olursanız kendinizi fazla suçlu hissetmeyin. Şimdi, 50 duruma nasıl el koyacağınızı ve nasıl yapabilen bir ebeveyn olacağınızı öğrenmek için okumaya devam edin. 15

12 KARGAŞA VE OLAY ÇIKARMA 16

13 SES DÜĞMESİ Bir veledin ses kapama düğmesi bazı zamanlarda çalışmaz. Gerçi bir haylazlığın peşinde olduğu zamanlarda bu düğme sihirli bir şekilde çalışıverir. Haykırışları 100 desibelin üstüne çıkabilen küçük gürültücünüzün, kendi işine baktığı sıralarda ise sadece mırıldanmalarını duyarsınız. Bir veledin konuşması cesaretlendirilmelidir ancak bazen huzura ve sessizliğe ihtiyacınız olduğunu ve onu daha sonra dinleyeceğinizi bilmesi gerekir. İki yaşında, çenesi düşük bir çocuğu arada sırada susturmanız gerekiyorsa, kalem kâğıt gibi, onu oyalayacak uygun bir şeyler verin. Atıştırmalık (sağlıklı) bir şeyler, gürültü bombardımanına ara verebilir. Eğer çocuğunuz küçükse, vereceğiniz yiyeceğin nefes borusuna kaçmayacak büyüklükte veya kıvamda olmasına dikkat edin (veletlerin çiğnemek için fazla dişleri yoktur) ve yemek yerken onu her zaman gözetiminiz altında tutun. 17

14 KARMAŞA Evde bir velet olduğunda estetik standartlarınız kaçınılmaz olarak düşecektir. Zevkli bir dekorasyonu unutun, küçüklerin bayıldığı o parlak plastik ıvır zıvırlar bir şekilde tüm odalara dağılarak her türlü düzen ve renk uyumunu altüst eder. Şayet oyuncakları hızla ayırarak kutulara koymaca oyununu oynamıyorsanız düzenli kelimesi sözlüğünde yer almayacaktır. Her şeyi bir seferde ortaya çıkarmayarak, döküntülerin miktarını sınırlamaya çalışın. Bazı oyuncakları bir süreliğine ortadan kaldırın ve böylece onlara ilgisini korumasını sağlayın. 18

15 Her zaman çok fazla seçeneğe ihtiyacı yoktur, basit bir lego veya birkaç oyuncak bebek onu saatlerce meşgul edebilir. Eşyalarını, çocuklara uygun tasarlanmış çekmecelerde ve dolaplarda tutun. Böylece hepsini birden yere boşaltmadan, bir seferde ancak birkaç tanesini çıkarabilir. Parçaları kırılan veya kaybolan pek çok oyuncak dağılıp bozulur. Bu nedenle etrafı toplarken tüm parçaları bir araya getirmeye çalışın. 19