Gemi YELKENLİ ÇAĞI. Çinlilerin denizcilik alanında en büyük buluşları hasır yelkendi. Tam boy tirizlerle sertleştirilen bu yelkenler,
|
|
- Kudret Kuş
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 Gemi Gemi, Su üstünde yüzen, insan ve yük taşımada kullanılan büyük tekne. Genel kullanımda sözcük bir kayıktan daha büyük herhangi bir tekneyi tanımlarsa da, günümüzdeki anlamıyla gemi sözcüğü, açık denizde ya da iç denizlerde kullanılmak için yapılmış büyük tonajlı, güverteli tekneleri belirtir. YELKENLİ ÇAĞI İlk yelkenli tekneler, birçok kalın kirişin yanyana bağlanmasıyla yapılıp, ortasına tek bir dört köşe seren yelkenin basıldığı kısa bir direk yerleştirilmiş teknelerdi. 1947'de Norveçli gezgin Thor Heyerdahl ve arkadaşlarının Büyük Okyanusu aştıkları Kon-Tiki, bu tür ilkel bir teknenin balsa tahtasından yapılmış bir benzeriydi (günümüzde Oslo'daki Kon-Tiki müzesindedir). Kesin olarak bilinen en eski gemi, firavun Keops'un (İ.Ö ) cenaze töreni için yapılmış, mezarının yanındaki bir hendekte kumla kaplanmış olarak bulunan, güvertesiz teknedir. 40 m uzunluğundaki, en büyüğü 23 m uzunluğunda 600 ayrı kereste parçasından yapılmış bu teknenin, yalnızca Keops'un cenaze töreni için kullanıldığı, ne denize açıldığı ne de Nil'de yüzdürüldüğü düşünülmektedir. Ancak, Mısırlıların Akdeniz'de ticaret amacıyla buna benzer gemiler kullandıklarını gösteren pek çok kanıt vardır. Gene o dönemden kalma belge ve resimlerden, her bir yanında 15'er kölenin çektiği küreklerle yürütülen gemiler de bulunduğu anlaşılmaktadır. Mısırlılar ayrıca, geminin ortasına diktikleri seren direğine dikdörtgen biçiminde bir yelken basarak, rüzgârın doğal gücünden de yararlanmışlardır. Bu tür gemiler bordanın iskele (geminin sol yanı; geminin sağ yanı için sancak terimi kullanılır) yanından sarkıtılan çok büyük bir kürekle yönetilirdi. Fenike, Yunan ve Roma gemileri. İ.Ö. 1000'den 250'ye kadar Akdeniz kıyılarının büyük bölümüne egemen olan Fenikeliler, Mısırlıların gemi tasarımını geliştirmişler, Akdeniz'de ticaret amacıyla uzunluğu yaklaşık 30 m'yi bulan tekneler ve Cebelitarık boğazından çıkarak Scilly adalarına (hattâ Herodotos'a inanılırsa, Ümit burnunun çevresinden dönüp Hint okyanusuna) uzanmak için daha büyük gemiler yapmışlardır. Eski Yunanlılar da yalnızca yelkenle yürütülen, fıçı biçiminde ticaret gemileri kullanmışlardır. Daha o dönemde, Avrupa sularında kullanılan gemi türlerinin tekne bölümünü yapmak için gerekli temel ilkeler iyice geliştirilmişti. Geminin çatısı baş bodoslamalar (pruva), kıç bodoslamalar ve alabandadan alabandaya ıskarmozlarla birlikte, boydan boya uzanan bir omurga içermekteydi. Daha sonra kalaslarla kaplanıp, üstü de zift tabakasıyla örtülerek, iskelet sugeçirmez bir tekneye dönüştürüldü. Tahta çivilerin yerini demir çivilerin almasıyla, dolayısıyla da geminin ince uzun kereste parçaları güven altına almasıyla, iskelete daha çok güç vermesi için yatay kirişler eklenmesi dışında, yapı gereci olarak metal tahtanın yerini alıncaya kadar, gemilerin yapımında büyük bir değişiklik olmadı. Roma yakınındaki mezarlarda bulunan duvar resimlerinden anlaşıldığı kadarıyla, İ.Ö. 450'den başlanarak küpeşte ekleme yoluyla, gemilerin yük taşıma kapasitesi artırıldı. Gene aynı resimlerden anlaşıldığına göre, bazı gemilerde her biri yelkenli iki direk kullanılmaya başlandı. Romalılar yolcuları ve personeli yükten ayrı tutmak amacıyla, gemilerine kısmen güverte yapmaya da başlamışlardı. Ayrıca, gemi yelkenlerinin açısını baş ve kıç doğrultusunda ayarlayarak, geminin rotasını arkadan esen rüzgârdan başka bir yönde tutabileceklerini de anlamışlardı. Çin ve Ortadoğu gemileri. Uzakdoğu'da Çinliler cung (jong) adını verdikleri değişik bir tekne tasarımı geliştirdiler. İçleri oyulmuş iki kanoyu kalas kullanarak birleştirdiler. Daha sonra yanları, kıç ve başı yaparak, altı düz, tahta bir kutu, yani omurgasız bir gövde ortaya çıkardılar. Takoz biçiminde bir eklenti bu kutunun başını oluşturuyordu. Kıçı da, arkadan gelecek dalgayla ıslanmayacak biçimde yapılmıştı. İçerde, tam ortada bir yerde, ikinci bir düşey sugeçirmez kutu, dümen küreğini içermekteydi. Çin cungu, yol aldığı sulara ve yelkenini dolduran rüzgârlara çok iyi uyum sağlıyordu. Baş ve kıç yelkeninin Çin uyarlaması, yaklaşık İ.Ö. 250'den başlanarak, yani Batı dünyasının bulmasından 15 yıl önce kullanıma girmişti. Sonradan cunglar güverteli ve çok daha büyük yapılıp, çapraz tahta setlerle ayrı kamaralara bölündü (bu gelişme Batı'da ancak bfrkaç yüzyıl sonra gerçekleşmiştir): Marco Polo, 50'den çok özel kamarası olan bir cungdan sözetmiştir. En büyük cunglar, Batı'da XVIII. ve XIX. yy'larda yapılan kare yelken donanımlı gemiler kadar büyüktü. Çinlilerin denizcilik alanında en büyük buluşları hasır yelkendi. Tam boy tirizlerle sertleştirilen bu yelkenler,
2 rüzgârın şiddetine göre jaluzi gibi çekilip indirilebiliyor, böylece cung, her havada çağdaş bir yarış yatı gibi yol alabiliyordu. Batı'da tasarımcılar, küçük yatların daha etkili olabilmesi için tam tirizli yelkenlerin çizimini yapmışlardır; ama ancak elektrikle çalışan makaralı sancının gelişmesi sonucunda, çağdaş yelkenliler cunglarla eşit oranda rahat yelken kullanma olanağına kavuşmuşlardır. Japonlar, Cavalılar ve öbür Doğu halkları da, kendilerine uygun biçimlerde cunglar yapmışlardır. Çok çeşitli olan bu tekneler, XVII. yy'dan önce yapılmış herhangi bir Batı teknesinden üstündüler. Denize daha yatkın oldukları gibi, rüzgâra da çok daha iyi uyum sağlıyorlardı. Bu nedenle, temel cung tasarımı günümüze kadar varlığını sürdürdü. Cunglar hâlâ Çin kıyıları açılarında, Yangdzı ırmağında ve öbür Çin ırmaklarında yolcu ve yük taşımaktadırlar. Cungun biraz değişik çeşidi olan sampan da, günümüzde genellikle kıçtan takma bir motorla kullanılmaktadır. Kuzeydoğu musonlarının sürekli rüzgârları Hint okyanusunda özel bir durum yarattığı için Araplar İranlılar ve Hintlilerde, rüzgâra uyum sağlayan üç köşeli latin yelkeniyle donatılmış bir tekne türü geliştirmişlerdi. Günümüzde Kızıl Deniz, Basra körfezi ve Hint okyanusunda işleyen üçgen biçimi yelkenli tuvalar, yıl zekilerden çok az değişiklik gösterirler. Nil ırmağında kullanılmış Mısır felukaları da, tuvanın bir uyarlamasıdır Latin donanımlı teknenin baş ve kıç yelkenlerini kullanmak güç olmasına karşın, söz konusu sularda rüzgâr sabahtan akşama kadar tek yönden estiği için tuvalar bakımından herhangi bir kullanım güçlüğü söz konusu değildi. İlk Avrupa gemileri İ.S. VII. yy'da, Avrupa'da tekne tasarımında yeni bir çağ başladı. 1863'te Hollanda'da Flensburg yakınında bulunan Nydam kayığının odlarından ve daha sonra İngiltere'de Suttor Hoo gemi mezarlığında ortaya çıkarılan tekneden anlaşıldığı kadarıyla, Vikinglerin denizaşırı akınlarını gerçekleştirdikleri tekneler uzun ve dar oldukları gibi, kolayca kıyıya oturmaları için de su çizgisi üstündeki bölümleri çok alçaktı. Bazen küreklerle yürütülen bu tekneler, genellikle bir tek, büyük, kare yelkenle yönetiliyorlardı. Yüzyıl sonraysa Viking gemileri, 1880'de Norveç'te Gokstad gemi mezarlığında kalıntıları ortaya çıkarılan geminin de gösterdiği gibi, 25 m uzunluğunda ve iki başlı olmuştu. Baş ve kıç görkemli bir kıvrımla yükseltilmişlerdi. Başın üstünde gemi aslanı gibi oyma bir süs vardı. Her borda tirizinde, 16 kürek için delikler açılmıştı. Geminin orta yerinde dikili tek bir direk büyük, kare ve boyanmış bir yelken taşıyordu. Bayeux duvar halısından anlaşıldığı kadarıyla, 1066'da İngiltere'yi istila eden Fatih William'ın kullandığı gemiler de aynı tasarımın ürünleriydi. Yalnız bunlar kısmen güverteli oldukları gibi, başta ve kıçta birer kasara (küçük kale) vardı. Buradan askerler, borda bordaya gelmeden önce, düşmana ok atıyorlardı. Bu dönemde, başlıca seyir aracı olarak yelken, küreğin yerini almaktaydı. XII. yy'da kürek yelkenin yerini dümenin alması, gemilerin yönetimini büyük ölçüde kolaylaştırdı. Bu gelişmeleri direk ve yelken sayısının artırılması izledi: Birkaç küçük yelkenin, tayfalar tarafından büyük bir yelkene oranla daha kolaylıkla kullanıldığı anlaşılmıştı. XIII.yy'da Kuzey Avrupa sularında tek direkli kag(şalupa) en kullanışlı gemi türüydü. Akdeniz'in daha sakin sularının kıyılarındaki gemicilikte daha ileri ülkelerse, iki güverteli, ince gövdeli karavelayı geliştirmişlerdi. Başlangıçta, iki direk üstüne latin yelkeni donanımlı olan karavela, kısa sürede pruva direği, anadirek (grandi) ve mizana direği dikilerek üç direkli oldu. İlk iki direkte kare yelkenler, üçüncüsünde latin yelkeni kullanılıyordu. Keşifler çağının gemileri. XV. ve XVI. yy'larda Bartolomeo Dias, Ferdinand Magellan, vb'nin gerçekleştirdikleri büyük keşiflerin tümü, karavelalarla yapılmıştır. Gerçi bunların hiçbiri günümüze kalmamıştır; ama Kolomb'un Santa Maria'sının tam boy kopyaları son yıllarda yapılmıştır. Bu kopyalarından, bu teknelerin nasıl şeyler oldukları konusunda iyi bir fikir vermekte, ilk gezginlerin böyle zayıf, küçük teknelerle yolculuklarını tamamlamayı nasıl başardıklarını anlamakta güçlük çekilmektedir. Avrupa'dan yola çıkıp Ümit burnunu dolaşarak Uzakdoğu'ya ve Atlas okyanusunu aşarak batıda Yeni Dünya'ya ulaşan bütün deniz yollarının açılmasıyla birlikte, deniz yoluyla yapılan ticarette de büyük bir artış oldu. Hacmi artan malların taşınması için daha büyük ticaret gemileri gerekiyordu. İspanyollar, tonajlık kadırgalar yaparak, büyük ticaret gemileri yapımını başlattılar. Bu gemiler ve daha sonra ortaya çıkan kalyonlar (üç güverteli ve gabya çubuklu kadırga), XIX. yy. ortalarında buharla çalışan tam donanımlı gemilerin habercisi oldular. XVII. ve XVIII. yy'larda gemiler. XVII. ve XVIII. yy'ların karavela türü yelkenli gemileri, XIX. yy'da tahta gövdelerin yerini önce demir, daha sonra da çelik gövdeler alıncaya kadar, gemi yapım sanatının en başarılı örnekleri oldular. "East İndiamen" (Doğu Hindistan adamları) denen bu gemilerin bazıları 60 m'den uzun, 15 m'den genişti ve 5 güvertesiyle, tonu aşmaktaydı. Bütün bu gemiler, başka ülkelerin savaş gemilerine ve korsanlara karşı korunmak için, toplu savaş gemileri gibi 24'lük ve 32'lik borda toplarıyla silahlandırılmıştı. Ayrıca çoğu tavlun direkleri, gabya çubukları, babafingo direkleriyle donatılmıştı ve yolcular için lüks kamaraları olan ilk yelkenli gemilerdi. Bu görkemli gemilerden
3 hiçbiri günümüze kalmamıştır; ama 1628'de tamamlanan ve yakın dönemde Stockholm limanının dibinden çıkarılarak, Stockholm'de korunan İsveç savaş gemisi Vasa ile 1778'de tamamlanan, günümüzde İngiltere'de Portsmouth'da kuru bir havuzda korunan Lord Horatio Nelson'un amiral gemisi H.M.S. Victory, neye benzedikleri konusunda fikir vermektedir. East İndiamen'e benzer ticaret gemileri, İngiltere ve Fransa tarafından sömürgeleştirilmiş Batı Hint adalarının değerli ürünlerini Avrupa'ya getirmek için kullanılırken, kıyıdan kıyıya ve iç sularda ticaret yapmak için daha küçük tekneler de yapılmaktaydı. Bunlar Newcastle'dan Londra'ya kömür taşımada, iç sularda ve açık denizde balık avcılığında kullanılıyorlardı. İlk olarak Hollandalılar tarafından tasarımı yapılan ve Charles II tarafından İngiltere'ye getirilen gezi yatları da, bu dönemde ortaya çıkmıştır. Bu tekneler ya iki direkli ya da genellikle tek direkli yapılıyorlardı. XIX. yy. gemileri. XIX. yy'da yük taşıma kapasitesi daha fazla olan daha büyük gemilere duyulan gereksinme, dört-yedi direk taşıyan daha büyük tekneler yapımına yolaçtı. Aynı biçimde, ABD'de altın arayıcılarını doğu kıyısından Kaliforniya ve Avustralya'nın altın madenlerine taşımak, İngiltere'de Çin çayı ticareti yapmak için daha hızlı gemilere gereksinme duyulması, kliper gemileri denen, kare yelken donanımlı, zarif görünümlü ve çok hızlı tekneler yapılmasını sağladı. Hem yolcu,hem de yük taşıyan, en iyilerinin hızı saatte deniz milini bulan kliperler, Lightning (Şimşek) ve Flying Cloud (Uçan Bulut) gibi çarpıcı isimler taşıyorlardı. Bir günde 436 deniz mili yol alan Lightningin hızına XX. yy'ın buharlı gemileri bile ulaşamamaktadır. Dretnot, Atlas okyanusunda Cunard buharlı gemilerini çoğu zaman geride bırakan en hızlı kliperlerden biriydi. New York'tan Liverpool'a 13,5 günde ulaşmayı başarmıştı. Donald McKay'in tonluk Great Republic (Büyük Cumhuriyet) adlı kliperiyse, günümüze kadar yapılmış en büyük tahta gemiydi. 102 m uzunluğunda olan bu geminin dört seren direği, 0,6 hektardan çok yelken bezi taşımaktaydı. Kliperler ile Avrupa, Amerika ve Çin arasında düzenli seferler yapan hızlı, ince görünüşlü yelkenli tekneler olan posta gemileri, dönemlerinin en hızlı gemileriydi. Bunlar posta ve resmî hükümet yüklerinin yanı sıra büyükelçiler gibi özel yolcular da taşıyorlardı. Ama taşıma kapasiteleri oldukça sınırlıydı. İngiliz çay ticareti için hız çok önemli olduğundan, güvenli, ama daha yavaş buharlı gemiler ortaya çıktıktan sonra bile, kliplerinin yapımı sürdürüldü. İki İngiliz kliperi Thermopylae ile Cutty Sark arasındaki ünlü yarış, 1872 gibi geç bir tarihte yapıldı. XX. yy'da, cungların hâlâ yaygın olarak kullanıldığı Uzakdoğu dışında buharlı gemiler, aşağı yukarı bütünüyle yelkenli gemilerin yerini aldı te yalnızca tam armalı 40 yelkenli gemi yüzer durumda kalmıştı Bunlardan 16'sı çeşitli ülkeler tarafından eğitim amacıyla kullanılıyor, geri kalanlardan çoğu, Şifi ve Avustralya'dan Avrupa'ya ucuza kuru yük taşıyorlardı Günümüzde de yalnızca 20 büyük yelkenli kalmıştır ve tümü eğitim amaçlı kullanılmaktadır. Yat. Yelkenli gemilerin günümüzde başlıca temsilcileri hem gezinti hem de yarış amacıyla kullanılan yelkenli tekneler olan yatlardır. Yatçılık özellikle İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra dünya genelinde yaygınlaşmıştır. Bununla birlikte gerek büyüklükleri, gerek taşıdıkları yelken sayısı bakımından, East İndiamen'le Çin çay kliperleriyle ya da daha erken dönemin yün taşıyan büyük gemileriyle boy ölçüşemezler. YELKENLER VE DONANIM XIX. yy'da, yelkenli gemilerin altın çağında, katı denizcilik kuralları nedeniyle yalnızca tam armalı tekneler gemi diye adlandırılabiliyordu. Yardımcı ve denetleyici yelkenlerle serenler, birbirinden ayrı yüzlerce çizgi, kablolar, halatlar, serenler, makaralar, palangalar, kaldıraçlar, çok karmaşık bir sistemde düzenlenmişti. Ama herhangi bir gemici, bütün bunları deyim yerindeyse gözü kapalı bile kullanırdı. Geminin asıl gövdesini oluşturan parçaların yanı sıra her direğin, yelkenin kablonun, çarmıhın ve halatın kendine özgü bir adı vardı. (dolayısıyla da denizcilik terminolojisi dünyanın en büyük ve en zengin teknoloji terminolojilerinden biridir). Kullanılacak malzemelere getirilen sınırlandırmalar, geminin hemen her parçasının tasarımını ve büyüklüğünü etkilemiştir. Büyük, düzgün ve tam boy bir seren yapımı için yeterli güçte (bazı direkler 60 m'den daha uzundu) ağaçlar ender bulunduğundan, grandinin tepesi demir ve tomruk bir yapıda sona eriyor, bunun üstüne de gabya çubuğu takılıyordu. Gabya çubuğu ayrıca, gerektiğinde denizde bile indirilip değiştirilebilen babafingo direğini taşıyordu. Yalnız en büyük gemilerde kullanılan en üstteki direğe kontra babafingo deniyordu. Büyük dört köşe yelkenler pruva direğine, grandiye ve mizana direğine (her birine beş ya da altı yelken) düzenli bir biçimde boydan boya takılıyordu. Her yelken kendi sereninden sarkıtılıyor ve bir halat ve zincir prasyaları sistemiyle gerektiğinde kaldırılıp indirilebiliyor, rüzgâr yönündeki değişikliklerden yararlanmak için serenlerin ve yetenlerin açısını değiştirmekte kullanılıyordu. Her dört köşe yelkenin ayrı adı vardı: Grandi yelkeni gabya yelkeni, babafingo yelkeni, kontra babafingo yelkeni kontra yelkeni, ay yelken, vb. Yelkenler ayrıca, asılı durdukları direklere göre de adlandırılmaktaydı: Mizana
4 kontra babafingo, grandi kontra babafingo, vb. Bir kaçınınsa özel adları vardı: Mizana direğindeki en alt dört,köşe yelkene de trinket deniliyordu pruva direğinde bunun karşılığı olan yelkene de trinket deniliyordu. Dörtköşe yelkenler ile baş ve kıç yelkenleri arasındaki ayırım önemlidir. Genellikle üçgen biçiminde olan ilkel baş ve kıç yelkenleri, direğin kıçına doğru, yani geminin uzunluğu doğrultusunda takılırdı. Dörtköşe yelkenlerse alabandadan alabandaya, yani geminin genişliğinin çaprazlamasına aykırı olarak takılırdı ve randa yelkenlerinin üst sereni ile takılı olduğu direk, bir açı oluştururdu Baş ve kıç donanımlı gemilerde genellikle, direk başına yalnızca iki yelken bulunurdu. Baş ve kıç yelken donanımlı uskunalar ve gulet, baraka, gabya yelkenli uskuna gibi, hem de dört köşe yelkenler kullanan gemilerin, nisbeten az sayıdaki yelkenleri, az sayıda tayfa tarafından kullanılabiliyordu. Kabasorta donanımlı yelkenlilerden daha yavaş olmalarına karşın, kullanımları daha kolaydı. Rüzgâra daha yakın yelken için, kıyı yolculukları bakımından daha elverişliydiler. Tam armalı yelkenli gemilerse, daha düzeni alize rüzgarlarından yararlanarak açık denizlere çıkıyorlardı. Günümüzün yelkenli teknelerinde baş ve kıç yelkenli hâlâ kullanılmaktadır ve adları da olduğu gibi korunmaktadır: İstralya, flok yelkeni, randa yelkeni, vb. Kabasorta donanımlı bir gemide yelkenlerin en hünerlisi cunda yelkenleriydi. Bunlar durgun havalarda ek güdüm ve hız sağlamak için dörtköşe yelkenin her iki yanına takılırdı. Gabya çubuğunun üstündeki özel bir kazığa yerleştirilen "aybastı", bütün yelkenlerin en tuhaf adlandırılanı ve en az görünenlerinden biriydi. Dünya yelkencilik tarihinde papirüsten, palmiye yapraklarından, kamışların örülmesiyle elde edilen ve direkler arasına gerilen hasırlardan, hayvan derisinden ve keten elyafından yapılmış yelkenlere rastlanır. Keten elyafından dokunmuş yelkenler bütün büyük gezginlerin gemilerinde bulundukları gibi, Amiral Lord Nelson'un ve Kaptan Cook'un gemilerinde de kullanılmıştır. Bununla birlikte, yelkenli gemiler teknolojik açıdan doruk noktasına ulaştıklarında, yelkenlerin çoğu pamuktan yapılmaktaydı. XIX. yy. ortalarında ABD gemileri, pamuklu dokuma yelkenin bütün dünyada yaygın biçimde kullanılmasına yol açmışlardır. Ama yelkenciler, en gözde yatlar için, lifi çok uzun olan Mısır pamuğunu kullanmışlardır. Büyük yelkenli gemiler çağında direkleri tutan ve yelkenleri kontrol eden donanım başlıca iki türe bölünmüştü: Ana arma, seyir arması. Genel anlamda, ana arma aşağı yukarı her zaman kalıcı olarak yerindeydi. Direkleri, bazen de cıvadrayı tutardı. Halat çarmıkları direkleri her yanından taşır, istralyalar da direkleri başa ve kıça doğru yönlendirirdi. Ana arma, halattan yapıldığı dönemlerde havanın ıslaklığına ya da kuruluğuna bağımlı olarak gerilip, çekebiliyordu. Gemiciler çarmıkları germek için "boğata" adı verilen tahta bloklar kullanırlardı. Daha sonra, demir ve çelik tel arma üretildiğinde, liftin uskurlarının ya da arma vidalarının çok daha etkili bir sistem olduğu kanıtlandı. Seyir arması daha küçük serenleri ve yelkenleri kontrol ediyordu. Kandilisalar aslında seren direğini kaldırmak için kullanılıyordu (günümüzün yelkenlilerinde yelkenleri kaldırmaktadırlar). Kargafunda, gabya yelkeninin altını çekmek için kullanılan bir halattır. Köstek ya da kalçete, sarılı bir yelkeni, direğinin ya da sereninin çevresinde katlayarak örter. Eskiden bazı yelken ve serenleri ya da bayrağı yerine kaldırmak ve yelkeni camadana vurmak için camadan kandilisası kullanılırken, günümüzde yelkenliler camadana vurduklarında, yelkeni serene ya da bumbaya bağlamak için camadan halatı kullanırlar. BUHARLI VE MOTURLU GEMİLER 1774'te James Watt'ın buhar makinesini geliştirmesinden sonra, 1776'da Fransız Claude François 13 m'lik bir tekneye bir Watt buhar makinesi taktı. 1802'de İskoç mühendis William Symington ( ), krank donanımlı ilk yandan çarklı gemiyi yapmayı başardı. 1807'de, Robert Fulton, Clermont adlı 45 m'lik teknesine bir Boulton ve Watt buhar makinesi taktı. Clermont ilk yolculuğunda, 4,5 m'lik çark kanatlarıyla Nevv York'tan Albany'ye gidip geldi ve bu 240 km'lik uzaklığı 62 saatte aldı. Fulton'un Clermontu ilk başarılı buharlı gemidir. Fulton'un prototip gemisini izleyen yandan çarklı vapurlar, gerek hız, gerek manevra yeteneği bakımından yeterli oldukları gibi, ırmak ve koy taşımacılığına çok iyi uyum sağladılar. Ama, çark kanatları, okyanusların dalgalı sularına uygun değildi. Buharlı gemiler çağına aslında çok yavaş bir gelişmeyle ulaşıldı. Yangından sakınan ve yeni mekanizmaya güvenmeyen gemi yapımcıları, buharlı gemilere tamamlayıcı olarak direkler, serenler ve yelkenler eklemekten geri kalmadılar: 1819'da Atlas okyanusunu geçen ilk buharlı gemi olan ABD yapımı Savannah'ın bir düzine yelkeni vardı; 27 günlük yolculuk sırasında yalnızca 80 saat çalıştırdığı buhar makinesinden çok daha fazla, yelkenlerini kullanmıştı. 1838'de İngiliz gemisi Sirius, Atlas okyanusunu tam anlamıyla buhar gücüne dayanarak geçen ilk gemi oldu. Ama yolda yakıtı tükendiği için, direklerini ve tahta eşyasını yakmak zorunda kaldı. Aynı yıl, çark kanatlarına buhar sağlayan dört kazanlı ve 72 m uzunluğunda tahta bir gemi olan Great Western,
5 Bristol-New York arasını saatte 8 deniz mili ortalama hızla 15 günde aştı ve düzenli okyanusaşırı sefer yapan ilk buharlı gemi oldu. Bundan esinlenen Sir Samuel Cunard, 1840'tan başlayarak kendi deniz yollarında, ortalama 15 günde ayda iki kez Liverpool-Boston yolculuğu yapan tahta yandan çarklı buharlı gemileri sefere soktu. Cunard'ın öncülüğünde açılan bu yolu kısa sürede öbür denizyolları izlediler: Royal Mail Steam Packet Company Büyük Britanya'dan Batı Hint Adaları'na, Peninsular and Oriental Steam Navigation Company de İngiltere, Hindistan ve Çin arasında düzenli seferler düzenlediler. Great Western, döneminin en ünlü gemi tasarımcısı olan İsambard Kingdom Brunel'in bir mühendislik başyapıtı oldu. Brunel, Atlas okyanusunun kaba dalgalı sularında büyük gemilerin üstünlüğünü ve onlara itici gücü sağlayacak yeterli yakıtı taşımak için büyük kömür ambarlarının gerektiğini çok iyi anlamıştı. Gemi tasarımına başlıca katkısı olan çift karina, ölümünden sonra yüzyıldan uzun süre kullanımda kaldı. Brunel'in Great Britain'i (Büyük Britanya; 1843) dünyanın ilk büyük demir gemisi ve pervaneyle hareket eden ilk teknesi oldu. Pervaneli gemiler. Arkhimedes'in pervane (uskur) ilkesi herkesin bildiği bir şeydi ama, gemi güdümüne uyarlanması için ilk girişimler ancak 1830 yıllarında gerçekleştirildi. Fransız Frederic Sauvage, İsveçli John Ericsson ve Robert Wilson ile Francis Pettit Smith, bu buluşa katkıda bulundularsa da, aralarında patent alan tek kişi, Smith oldu. Birkaç yıl içinde, pervane tasarımınının gelişmiş türleri, Avrupa ve ABD'de yapılan bütün buharlı gemilerde ve deniz teknelerinde kullanılmaya başlandı. İlk pervaneler, bir uçak pervanesine benzeyen çok ince iki kanattan oluşuyordu. Ama kısa sürede üç kanatlı, dört kanatlı ve çok kanatlı pervaneler kullanıma girdi. Makinelerin beygirgücünün gün geçtikçe artması da pervanelerin geliştirilmesine katkıda bulundu. Bir süre sonra gemilere birden çok makine ya da motor koyulmaya başlandı; böylece her makine kendi pervanesini çalıştırarak ona itme, hız ve manevra yeteneği kazandırdı. Brunel'in üçüncü gemisi Great Eastern 1858'de denize indirildi. 211 m uzunluğunda, tonluk bu gemi, 400 personel, yolcu taşımaktaydı ve XIX. yy'ın sonuna kadar dünyanın en büyük gemisi olarak kaldı. Great Eastern, altı direk ve oldukça gösterişli bazı yelkenler içermesinin yanı sıra, bir buhar makinesi tarafından çalıştırılan yandan çarklı kanatlar, ikinci bir makine tarafından çalıştırılan bir pervane, dümen dolabına enerji veren üçüncü bir buhar makinesi taşıyordu. Sonraki 20 yıl içinde, pervaneli gemiler yandan çarklıların yerini aldıkça, motorları da gün geçtikçe gelişti. Daha güçlenen makinelerin çoğu, çeşitli türlerden bileşik makinelerdi. Buhar önce yüksek basınçlı bir silindirde kullanılıyor, sonra alçak basınçlı öbür silindirlere aktarılıyordu. XIX. yy'ın ikinci yarısından sonra benimsenen karşılıklı hareket eden buharlı makine, silindirleri dikey olarak piston kollarının ve krankların üstüne yerleştirilen üçlü ya da dörtlü bir genişleme motoruydu. Yeni geliştirilen kazan çeşitleri de çok daha yüksek basınçlarda buhar üretecek yetenekteydi. Türbinli gemiler. Pistonlu buhar makinelerinde daha fazla gelişme gerçekleştirilemeyeceğine inanıldığı sırada, buharlı türbin, gemi güdümünde önemli bir gelişme gerçekleştirmeyi başardı. İngiliz mühendisi Sir Charles Algernon Parsons, 1884'te türbin güdümlü bir dinamo bulduktan sonra (bunlardan 200'ü geminin ışık sistemlerine enerji vermek için kullanılıyordu), dikkatini geminin hareket sistemlerini güçlendirmeye yöneltti. İlk türbin güdümlü teknesi Tarbinio, 1897'de İngiliz donanmasının önünden saatte 34 deniz mili hızla geçerek Amirallik Dairesi'nin büyük ilgisini çekti ve çok geçmeden buluşu destroyerler gibi küçük savaş gemilerinde benimsendi. 1905'te de "dretnot" adı verilen yeni ve daha büyük savaş gemilerine de takılıp, daha sonra bütün savaş gemilerinin vazgeçilmez hareket ettirici yürütme gücü oldu. Türbin güdümlü ilk ticaret gemisi (1901) olan King Edward adlı küçük İngiliz posta gemisi, İskoçya'da sefere koyularak saatte 20 deniz mili yapmayı başardı. Cunard'ın Carmania'sı, buhar türbinli ilk okyanus gemisi oldu (1904). Gene Cunard şirketinin Lusitania ve Mauritania (bu İkincisi, yaklaşık çeyrek yüzyıl Atlas okyanusunda sefer yapan en hızlı gemi olarak kaldı), Parsons türbinleriyle donatıldılar Çok geçmeden de Parsons türbinleri, okyanus aşırı sefer yapan bütün yolcu gemilerine takıldı. Kömür ateşi çağında, buharlı türbin yüksek hız bir gemiyi çalıştırmak için en üstün nitelikli araçtı; ama karşılıklı hareket, üç pistonlu motor kadar ekonomik değildi. Yakıt olarak petrolün kömürün yerini alması sonuçta bu durumu değiştirdi. Rudolf Diesel'in, dizel motorunun patentini 1892'de almasından sonra, küçük Hollanda tankeri Vulcanus, 1910'da dizel motorlu bir ticaret gemisi oldu. XX. yy'ın ilk yılları, denizcilik tarihinde ik çağın çakıştığı bir dönemdir: Herhangi bir büyük limanın kıyı şeridinde hâlâ uzun direkli ve çapraz serenli yelkenliler ile buharlı gemilerin duman kümelerinin ve bacalarının birbirine karıştığı görülüyordu. Hemen her tür geminin gerek yelkenli, gerek buhar gücüne dayanan çeşitleri vardı. Römorkör ve liman römorku gibi bazılarıysa yalnızca buharlı yapılıyordu. Ayrıca, bir denizcinin hâlâ yelkenli konusundaki bilgisiyle ölçülmekteydi. Cunard denizyolları daha elli yıl süreyle, yelkenli gemilerde çalışmış kaptanlara öncelik tanıyacaktı. Bunun nedenlerinden biri büyük bir buharlı geminin gövdesine çarpan dalgaların ve rüzgârların hareketini anlayıp ona göre davranmanın, bir yelkenli teknede karşılaşılan durumlar kadar güç olmasıydı. Bu yüzden, özellikle fırtınalı durumlarda, buhar gücüyle çalışan büyük gemileri yönetmek
6 için yelkenlide kazanılmış ustalıklar çok değerliydi. XX. yy'ın ilk-otuz yılı geride kaldığında Batı ticaret gemilerinin filolarında artık yelkenli tekneler görülmez oldu yıllarının, sonlarında bütün ticaret gemlerinin yaklaşık % 60'ı dizel motorlu, % 30'u buhar türbinliydi; yalnızca % 10'unda hâlâ eski alternatif hareketli buharlı makineler kullanılıyordu. Bu arada petrol aşağı yukarı ortak yakıt haline gelmişti (bununla birlikte günümüzde hâlâ az sayıda büyük gemi kömür kulanmayı sürdürmektedir). Yeni enerji sistemleri. Konvansiyonel buhar türbin ya da seçenek olarak kullanılan çok silindirli dizel motorları ticaret gemilerinin çoğunda başlıca yürütücü haline gelirken, savaş gemileri için iki yeni eneri sistemi ortaya çıktı: Nükleer enerji ve gaz türbini. Nükleer güdümlü tekneler, türbinleri hareket ettirecek buhar ısısını sağlamak için nükleer reaktörler kullanmaktadırlar. Gaz türbiniyse, pervane şaftını indirgeme dişlisi aracılığıyla hareket ettiren kendi kendine yeterli bir birimdir; çok az denetleme gerektirir; küçük ve hafiftir; çok kısa sürede çalıştırılabilir. Nükleer enerjinin çok uzun bir süre için güç sağlama üstünlüğü bulunmaktadır ve milyonlarca kilometre boyunca yüksek hızını koruyabilir. Nükleer ivmeli reaktörler ABD deniz kuvvetlerine bağlı çok sayıda uçak gemisine ve güdümlü füze kruvazörlerine yerleştirilmiştir. Nükleer enerjinin bir başka üstünlüğü de, atmosfere çıkış gerektirmemesi ve denizaltılar için ideal olmasıdır. ABD donanması. Rus donanmasının, İngiliz ve Fransa donanmalarının nükleer enerjiyle çalışan denizaltıları vardır. Nükleer enerji sistemlerinin hem çok pahalı olması, hemde bazı ülkelerin nükleer enerjiyle çalışan gemilere limanlarını kapatması. yük taşıyan ticaret gemilerine nükleer enerji uygulanması engellemiştir. Bu türde yalnızca bir tek gemi yapılmıştır: ABD yapımı tonluk savannah gemisi. Ama 1959'da deneme hizmetine konan Savannah da. ticari bakımdan işletilmeye değer görülmediğinden ıssız bir limana çekilip hizmet dışı bırakılmıştır. Rusya'da nükleer enerjiyle çalışan bir buzkıran filosu vardır. Bu uygulama 1959'da hizmete giren enerjiyle çalışan ilk su üstü gemisi olan Lenin Buzkıran gemisiyle başlamıştır. Gaz türbinleri de ekonomik açıdan ticaret gemileri için uygun görülmediğinden, kullanımları yalnızca küçük savaş gemileriyle sınırlı kalmıştır. Bu gemiler ya buhar ile gaz türbinini birleştiren bir sistemle ya da tam güdüm için büyük ve güçlü bir gaz türbiniyle donatılmaktadır. Petrol hâlâ gemi yakıtının başlıca kaynağı olmasına karşın gözü korkutan yüksek maliyeti, şileplerde ve halkçı gemilerinde deneysel olarak yelkene dönüş yapılmasını özendirmiştir. Bu tekneler şimdilik, yelken takımları alışılmış yürütme sistemlerine yardımcı olarak kullanılmaktadır ÖZEL AMAÇLI GEMİLER XX yy'ın ilk yarısında büyük yolcu gemileri okyanuslara egemen olmuşlardı. İngiltere, okyanus seferlerinin çoğunu uzun süredir denetimi altında tutmaktaydı. Ama yüzyılın ikinci çeyreğinde Fransız, İtalyan ve ABD denizyolları çok daha süratli ve daha lüks gemilerle rekabete başladılar. Bununla birlikte, İkinci Dünya Savaşından sonra hava yolculuğunun gelişmesi, hem de S/S United States in 1952'de okyanusu 3 gün, 10 saat 40 dakikada aştığı sırada yolcu gemilerinin saltanatına son verdi. Yirmi yıl içinde büyük yolcu gemilerinin çoğu hizmet dışı kaldı. Geriye kalanlar da ya gezinti gemisi olarak kullanıldı ya da yüzer müze olarak havuza çekildi (Kaliforniya Long Beach'teki Queen Mary transatlantiği gibi). Yük gemileri XX. yy. ortalarından bu yana yük gemilerinin amaçlarında ve yapımında da önemli değişiklikler oldu: Belirli limanlar arasında belirlenmiş rotalarda çalışan şileplerden nerede navlun bulunurlarsa oraya giden buharlı tramp gemilerine kadar. Karışık yükler için en uygun olan "üç ada" denen türdür. Bu "adalar", geminin kaltık zartası (kıç güverte üstü), orta yerdeki palavra üst yapısı ve baş kasarasıdır. Tahıl, maden filizleri, kömür ya da petrol gibi aynı türden ambalajsız yükler de başka tasarımlar gerektirmiştir. "Taret" ve "mezarna" gemileri, tahıl ve maden filizi taşırlar. Ham petrol taşımacılığı için yapılan tankerler ilk olarak 1885'te ortaya çıkmıştır. Birinden öbürüne sızıntıyı engellemek için tankları ya da sarnıçları öbür boşluklardan ayıran batardolar (koferdamlar), genişleme mezarnaları, mekanik havalandırma tertibatı ve soğuk havalarda petrol ağdalılığını azaltmak için buharlı ısıtma gibi özel bazı nitelikler gerektirirler. Boş tanklarını suyla doldurarak baş ve kıç dengesini koruyabilirler. Bu nedenle, makineler kıça yerleştirilebilir ve pervane şaftları kısaltılabilir. Bazı yolcu gemilerinin de makineleri kıçtadır. Bu yüzden günümüzde genel yük gemisinin silüeti, "şilep" diye anılan eski dökme yük gemilerininkinden oldukça farklıdır.
7 Ancak, bu ayrım bile, günümüzde iki yeni tür genel yük taşıyıcısının gelişmesi sonucu ortadan kalkmaktadır: Özel ambalajlı yüklerin her iki ucundaki açıklıklardan gemiye alındıktan sonra rampalar aracılığıyla baştan kıça uzanan bölmelere yerleştirildiği "ro-ro" (ya da makaralı ve tekerlekli gemi); standart ambalajlı yüklerin özel yükleme sistemleriyle güverteye çekildiği ve güvertedeki bölmelere yerleştirildiği konteyner gemisi. Bu tür gemiler genellikle taşıt araçlarını ve gemiye tekerlekli yatak üstünde kaydırılan her çeşit ambalajlı yükü taşımak için kullanılmaktadır. Bu arada, tankerler de İngiltere ve ABD'de aynı zamanda yapılan tonluk, 15 mil hızlı tankerlerden çok daha değişik ve tanınmazlık sınırına yakın bir biçimde gelişmişlerdir. Süpertanker denilen ve dvvt'lik dev gemiler ilk olarak 1949'da yapılmıştır. Süveyş kanalının 1956'da ve 1967'de kapatılması, Ortadoğu petrollerini Avrupa'ya ulaştıran en kısa yolu engellediğinden, Ümit burnunun çevresinden dolaşmak zorunda kalınmış, büyük tankerlere duyulan gereksinmelerden ilk yararlananlar Japon tersaneleri olmuştur. Japon tersaneleri, önce tonluk, daha sonra da tonluk ve çok büyük ham petrol taşıyıcısı (ULCC) süpertankerler yapmak için yeniden yapılandırılmışlardır. Bu dev gemilerin ekonomik başarısı ve oldukça güvenli çalışma yöntemleri, daha da büyük gemilerin yapımına yol açmıştır: Petrol taşıma kapasitesi tonu bulan ham petrol taşıyıcıları. Üstelik, büyüklükleri bunun iki katını bulacak tankerlerin yapımı için çalışmalar da sürdürülmektedir. Ekonomik kaygıların bu tür büyük gemileri zorunlu kılmasına karşılık, güvenlik etmenleri, gemicilik dünyasında bazı kuşkulara da yol açmaktadır. Süpertankerle-rin yolları boyunca çok sık durması gerektiği gibi, manevra yetenekleri de azdır; Manş denizi gibi dar ve sisli denizyollarından geçerlerken, öbürgemileriçin büyük bir tehlike oluştururlar; karaya oturma ya da çarpışma gibi durumlarda denize bol miktarda petrol dökülebilir; ayrıca, boş tanklarda gaz patlaması tehlikesi vardır. Özel amaçlı ticaret tekneleri arasında römorkörleri de saymak gerekir. Römorkörlerin, boylarına göre çok güçlü makineleri vardır. Denizlerde gördükleri işler farklıdır. Açık denizlere çıkmaya elverişli büyük römorkörler uzun yolda yük mavnalarını çekmeye yararken, bir bölümü de derin sularda kurtarma etkinliklerine katılırlar. Küçük römorkörlerse, büyük gemilerin rıhtıma yanaşmasına yardımcı olurlar ve limanda yüklü mavna dizilerini çekerler. Balıkçı tekneleri denizlerin niteliğine, avlanacak balıkların cinsine ve gerekli yolculuğun uzunluğuna göre bazı türlere ayrılırlar. En büyükleri olan donduruculu fabrika gemileri, avlanmış balıkları bir yandan da işlerler. Bazı Rus balina gemilerinde, büyük bir tankerin depolama kolaylıkları ile daha küçük bir balina avlayıcı filosu için ambar gemisi olarak görev yapma yeteneği birleştirilmiştir. Hattâ bazıları balina bulmakta kullanılan bir deniz uçağı taşırlar. Yeni su aracı türleri. Günümüzde "feribot" düzeyinden "gemi" statüsüne yükselmiş iki tür araç olduğu söylenebilir: Hoverkraft ve hidrofoyl. Hoverkraft ya da hava yastıklı gemi, basınçlı havayla şişirilen bir yastık üstünde deniz yüzeyinde gidebilen pervaneli bir deniz aracıdır. Kullanıma yatkın ilk tasarımı İngiliz mühendisi Sir Chri-stopher Cockrell tarafından yapılmış, İngiliz hükümetinin desteği sayesinde, ilk ticari hoverkraft olan 165 tonluk SRN-4, Manş denizinin iki kıyısı arasında düzenli seferlere başlamıştır. Normal seyir hızı 55 mil olan ho-verkraftın, en yüksek hızı 65 mildir; aynca, kumsalda karaya çıkabilir; düz ve bataklık bir arazide yol alabilir. Hidrofoylla ilgili ilk çalışmalar, XX. yy'ın başlarında yapılmış olmakla birlikte, ilk hidrofoyl ancak 1956'da, Sicilya ile İtalya arasında hizmete girmiştir. Hidrofoylla-rın ayrıca iki çeşidi geliştirilmiştir. Bunların birinde, belirli bir hıza erişildiğinde, tekne suyun altında gömülü kalan kayakları tarafından su üstüne yükseltilerek, sürtünme düzeyi en aza indirilir; öbüründe, kayaklar yüzeye dikey olarak yükselir. Birinci tür daha dengelidir; ama İkincisi daha hızlı yol alabilir. Hidrofoyllar arkaya, aşağı doğru meyil alan bir şafta bağlı su pervanesiyle çalışır, normalde 50 mil hız yaparlar. Kaynak Linki: Gemi - Kaynak gösterilmeden kullanılamaz. Bilgisiz Adam
Minti Monti. Yaz 2013 Sayı:10 Ücretsizdir. Yelkenli Tekneler. Nasıl Yüzer, Bilir misin?
Minti Monti Çocuklar için eğlenceli poster dergi Yaz 2013 Sayı:10 Ücretsizdir ISSN: 2146-281X Yelkenli Tekneler Nasıl Yüzer, Bilir misin? Yelkenli teknelerle ilgili bilmeniz gereken 5 şey Dev gemiler nasıl
DetaylıYelken Nedir? Yelken Nasıl Çalışır? Yelken Tarihi Yelken Sınıfları Salma Nedir? Salma Teorisi Seyirler ve Salma Salma Tipleri Yelkenli Bir Teknenin Pa
Yelkenli Teknelerde Donanım Yelken Nedir? Yelken Nasıl Çalışır? Yelken Tarihi Yelken Sınıfları Salma Nedir? Salma Teorisi Seyirler ve Salma Salma Tipleri Yelkenli Bir Teknenin Parçaları ve Güverte Donanımı
DetaylıUlaşım Coğrafyası. Konu 10 Ulaşım biçimleri (Deniz ulaşımı)
Ulaşım Coğrafyası Ulaşım Coğrafyası Konu 10 Ulaşım biçimleri (Deniz ulaşımı) DENĐZ ULAŞIMI Deniz Ulaşımı Deniz ulaşımının kökeni M.Ö. 3200 yıllarına kadar uzanmakta olup Mısır kıyı denizciliği ile başlamıştır
DetaylıYELKEN FİZİĞİ. Murat AYCİBİN
YELKEN FİZİĞİ Murat AYCİBİN 28-01-2015 ç Yol Haritası Tarihçe Yelkenliyi Oluşturan Kısımlar Yelkenli Yönler Seyir Yönleri Yelken Fiziğine Tarihçe I. Mısır ve Fenike (M.Ö 4000) II. Ticaret Gemileri (M.Ö
DetaylıYelken Tarihi & Tekne Donanımları
Yelken Tarihi & Tekne Donanımları Güz 18 Dilovan Karabulut Geçmişten Günümüze Yelkencilik ve Denizcilik Mısırlılar, bildiğimiz ilk yelkenli tekneleri Nil nehri üzerinde ulaşım ve ticaret amaçlı yapmışlardır.
DetaylıDünyanın meşhur su kanalı ve boğazları
Dünyanın meşhur su kanalı ve boğazları Dünayadaki su yolları çağlar değişse de stratejik önemini muhafaza ediyor. 11.06.2017 / 13:10 Uluslararası ticaretin en önemli güzergahlarını barındıran dünya üzerindeki
DetaylıYelkenli Gemilerin Tarihi
Denizlerde Pupa Yelken Yelkenli Gemilerin Tarihi Yelkenli gemilerin tarihini anlatmak, yalnızca engin denizlerde süzülür gibi giden deniz araçlarının öyküsünü ya da denizlerdeki savaşların tarihini anlatmak
DetaylıT.C. Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Deniz Ticareti Genel Müdürlüğü. Deniz Ticareti. İstatistikleri
T.C. Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Deniz Ticareti Genel Müdürlüğü Deniz Ticareti 2012 İstatistikleri 2013 İÇİNDEKİLER 1. BÖLÜM: DENİZYOLU TAŞIMA İSTATİSTİKLERİ...1 LİMANLARIMIZDA ELLEÇLENEN
DetaylıYELKEN TARiHI VE TEKNE DONANIMLARI
YELKEN TARiHI VE TEKNE DONANIMLARI Merhaba Bahar 18! Ege Mehmet Akman Boğaziçi Ü i ersitesi Denizcilik ve Yelken Kulübü (M.S.2000) Ulu uru Batığı (M.Ö.1400) GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE YELKENCİLİK Mısırlılar önceleri
DetaylıDENİZCİ: Yelkenli gemi
DENİZCİ 1. Yelkenli Gemi!lk yelkenli teknelere ait örnekler MÖ 2400 yıllarına kadar gitmektedir.!lk kürekli tekneler gibi ilk yelkenli teknelere ait örneklerde Mısır da bulunmuştur. Tüm deniz ticaretinin
DetaylıTaşıtlar Taşıtlar Taşıtlar Deniz otobüsü Turistik yolcu gemisi Uçak
Otobüs Troleybüs İETT Hazırlayan: Bilge Nur Karagöz Tramvay Metro Jeff Greenberg / Photolibrary / Getty Images Turkey Feribot Deniz otobüsü Turistik yolcu gemisi Uçak İstanbul Deniz Otobüsleri A.Ş. NASA
DetaylıT.C. Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Deniz Ticareti Genel Müdürlüğü. Deniz Ticareti. İstatistikleri
T.C. Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Deniz Ticareti Genel Müdürlüğü Deniz Ticareti İstatistikleri 2012 İÇİNDEKİLER 1. BÖLÜM: DENİZYOLU TAŞIMA İSTATİSTİKLERİ...3 LİMANLARIMIZDA ELLEÇLENEN YÜK
DetaylıAtoller (mercan adaları) ve Resifler
Atoller (mercan adaları) ve Resifler Atol, hayatlarını sıcak denizlerde devam ettiren ve mercan ismi verilen deniz hayvanları iskeletlerinin artıklarının yığılması sonucu meydana gelen birikim şekilleridir.
DetaylıYazan: Ahmet Muhittin ÖNEY Yayınlayan: Mesut BARAN (Yelken Dünyası / Ocak 1994 / Sayı 117)
Büyük Yarış a katılan yatları Marmara Denizi ve Çanakkale Boğazı nda gece seyri bekliyor. Ve ticaret yolunda Uluslararası Çatışmayı Önleme Kuralları geçerli olacak. Hem yelken dünyasının iki önemli ismini
DetaylıRüzgar Enerjisi. Dr. Öğr. Üyesi Engin HÜNER,
Rüzgar Enerjisi Dr. Öğr. Üyesi Engin HÜNER, engin.hüner@klu.edu.tr TARİHÇE Tarihte ilk olarak rüzgar yel değirmenlerinde tahıl öğütmek için ve yelkenli gemilerde kullanılmıştır. Eski yunanlılar ve romalılar
DetaylıMAKİNE MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ Ders 3
Enerji Kaynakları MAKİNE MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ Ders 3 Enerji kaynakları Yakıtlar Doğa kuvvetleri Özel doğa kuvvetleri Yrd. Doç. Dr. Yüksel HACIOĞLU Katı Sıvı Gaz Odun Petrol Doğal Gaz Hidrolik Güneş Rüzgar
Detaylı10. DENİZDE ÇATIŞMAYI ÖNLEME
10. DENİZDE ÇATIŞMAYI ÖNLEME 1. Dar bir kanalda ilerleyen bir tekne, kanalın neresinde seyredecektir? Kanalın, teknenin sancak tarafındaki dış sınırına olabildiğince güvenle yaklaşabileceği mesafede 2.
DetaylıHELİKOPTERİN FİKİR BABABASI, DA VİNCİ DEĞİL ÇİNLİLER
HELİKOPTERİN FİKİR BABABASI, DA VİNCİ DEĞİL ÇİNLİLER İlk helikopter fikri Leonardo da Vinci nin değildir. Ondan çok önce Çinliler, ucuna kuş tüyleri taktıkları çubuğu çevirip bırakınca uçan oyuncak yapardı.
DetaylıXI XIII XV XVII KISIM 1: DENİZ TİCARETİNE GİRİŞ 1
Yazarın Üçüncü Basıma Ön Sözü Çeviri Editörünün Ön Sözü Kısaltmalar Başlıca Deniz Ticaret Terimleri XI XIII XV XVII KISIM 1: DENİZ TİCARETİNE GİRİŞ 1 Bölüm 1 Deniz Ticareti ve Küresel Ekonomi 3 1.1 Giriş
DetaylıDONANIM DİZAYNI. 1. Sabit donanımlar (çarmıklar ve ıstralyalar) 2. Hareketli donanımlar (halatlar, makaralar vs.) olarak ikiye ayırmak mümkündür.
DONANIM DİZAYNI Yelkenli teknelerde bulunan ve yelken sisteminin bir parçası olan teller, halatlar, direkler vs. gibi yelken dışında kalan elemanlara donanım denir. Bu donanımları; 1. Sabit donanımlar
Detaylıen oluşmaktadırlar. Ayrıca: f) türbo-elektrik ve g) dizel elektrik sistemleri de kullanılmaktadır.
GEMİ YARDIMCI MAKİNELERİ ve SİSTEMLERİ 1. Ana makine ve türleri İster içten yanmalı, ister dıştan yanmalı veya buhar makinesi olsun, pervane çeviren makinelere "Ana makine" adı verilir. Gemiler veya yatlarda
DetaylıTarım, yeryüzündeki belli başlı üretim şekillerinden en gerekli ve yaygın olanıdır. Tarımın yapılış şekli ve yoğunluğu, ülkelerin gelişmişlik
TARIM VE EKONOMİ Tarım, yeryüzündeki belli başlı üretim şekillerinden en gerekli ve yaygın olanıdır. Tarımın yapılış şekli ve yoğunluğu, ülkelerin gelişmişlik düzeyine bağlıdır. Bazı ülkelerde tarım tekniği
Detaylıİktisat Tarihi II. 13 Nisan 2018
İktisat Tarihi II 13 Nisan 2018 Modern Çağ ın Başlangıcında Avrupa Ekonomisi 11 yy başından itibaren Avrupa Rostow'un deyimiyle kalkışa geçmiştir. Bugünün ölçütleriyle baktığımızdaavrupa gelişmemiş bir
DetaylıGEMİ İNŞA SEKTÖRÜ. Gemi Ana Sanayi 89 7316, 840721, 840729, 840810, 848710. Gemi Yan Sanayi. Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2014 1
GEMİ İNŞA SEKTÖRÜ Ürün Adı GTİP No Gemi Ana Sanayi 89 Gemi Yan Sanayi 7316, 840721, 840729, 840810, 848710 Tersanecilik Anadolu da 600 yıllık bir gelenektir. İlk tersane 1390 yılında Gelibolu da Osmanlı
DetaylıGEMİ CİNSLERİNE GÖRE YAKIT TÜKETİM KAPASİTELERİNİN TESPİTİ (2013) I- Yakıt Miktarlarının Tespiti
Ek :2 GEMİ CİNSLERİNE GÖRE YAKIT TÜKETİM KAPASİTELERİNİN TESPİTİ (2013) I- Yakıt Miktarlarının Tespiti Yakıt miktarlarının tespitinde geminin cinsi (AB ye uyumlu), grostonu, kayıtlı makine güçleri, tank
DetaylıOrijinal OSSBERGER Türbin
Orijinal OSSBERGER Türbin Kendinizi boşa akan giden sudan elektrik üretmeye mi adadınız? Çevre dostu, yenilenebilir, doğal bir kaynaktan enerji elde ederek kullanmak mı istiyorsunuz? Bizim işimiz yüzyıldır
DetaylıGaz Türbinli Uçak Motorları
UCK 421 - Tepki ile Tahrik 2. Hafta Gaz Türbinli Uçak Motorları İtki Denklemi Gaz Türbinli Motor Bileşenleri Alıklar Sesaltı Sesüstü Kompresörler Merkezcil Eksenel Yanma Odası Türbinler Impuls Reaksiyon
DetaylıGemilerin Sınıflandırılması E. Kullanım Amaçlarına Göre. 2. Ticaret Gemileri. Prof. Dr. Tamer YILMAZ. GEMİ MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ 2009, Tamer Yılmaz
Gemilerin Sınıflandırılması E. Kullanım Amaçlarına Göre 2. Ticaret Gemileri Prof. Dr. Tamer YILMAZ 2. Ticaret Gemileri Maddi bir gelir elde etmek amacı ile kullanılan her gemiye ticaret gemisi denir. Ticaret
DetaylıGEMİ İNŞAATI Güz Dönemi. Dr., Gemi İnş. ve Mak. Müh. Murat ÖZDEMİR. E-posta:
GEMİ İNŞAATI 2018-2019 Güz Dönemi Dr., Gemi İnş. ve Mak. Müh. Murat ÖZDEMİR E-posta: muratozdemir@odu.edu.tr KAPSAM: Gemilerin tanımı ve sınıflandırılması, Gemi geometrisi ve form katsayıları, Endaze,
DetaylıLOJİSTİK SEKTÖRÜ BÜYÜME ORANLARI
RAPOR: TÜRKİYE NİN LOJİSTİK GÖRÜNÜMÜ Giriş: Malumları olduğu üzere, bir ülkenin kalkınması için üretimin olması ve bu üretimin hedefe ulaşması bir zorunluluktur. Lojistik, ilk olarak coğrafyanın bir ürünüdür,
DetaylıİÇİNDEKİLER. ÖZET..i. İÇİNDEKİLER...ii. ŞEKİLLERİN LİSTESİ...iv. TABLOLARIN LİSTESİ.. vi. ÖNSÖZ...vii
ÖZET Ahşap konstrüksiyonlu gezi tekneleri ve yatların iç mekan tasarımı isimli çalışmanın konusu,kısıtlı ve dar hacimlere sahip, 30 metre boyutlarının altındaki gezi teknelerinin iç mekan biçimlenmesiyle
DetaylıDEVLETİN ADI: Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı BAŞŞEHRİ: Londra YÜZÖLÇÜMÜ: 244.110 km2 NÜFUSU: 57.411.000 RESMİ DİLİ: İngilizce
İNGİLTERE DEVLETİN ADI: Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı BAŞŞEHRİ: Londra YÜZÖLÇÜMÜ: 244.110 km2 NÜFUSU: 57.411.000 RESMİ DİLİ: İngilizce DİNİ: Hıristiyanlık PARA BİRİMİ: Sterlin 1.
DetaylıULAŞTIRMA DENİZCİLİK VE HABERLEŞME BAKANLIĞI TERSANELER VE KIYI YAPILARI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ HEDEF 2023 İZMİR LİMANLARI
ULAŞTIRMA DENİZCİLİK VE HABERLEŞME BAKANLIĞI TERSANELER VE KIYI YAPILARI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ HEDEF 2023 İZMİR LİMANLARI ÜLKEMİZDEKİ KIYI TESİSLERİ Uluslararası sefer yapan gemilere açık 178 kıyı tesisimiz
DetaylıULUSLARARASI YÜKLEME SINIRI SÖZLEŞMESİ (INTERNATIONAL CONFERENCE ON LOAD LINES, 1966)
ULUSLARARASI YÜKLEME SINIRI SÖZLEŞMESİ (INTERNATIONAL CONFERENCE ON LOAD LINES, 1966) Uluslar arası yükleme sınırı sözleşmesi gemilerin denizde can ve mal emniyetini korumak, yükleme sınırlarını tespit
DetaylıHİDROJENLİ ENERJİ ÜRETEÇLERİ MESUT EROĞLU
HİDROJENLİ ENERJİ ÜRETEÇLERİ MESUT EROĞLU 15360027 HİDROJEN Hidrojen bilinen tüm yaķıtlar içerisinde birim kütle başına en yüksek enerji içeriğine sahiptir. Üst ısıl değeri 140.9 Mj / kg, alt ısıl değeri
DetaylıGEMİ İNŞA SEKTÖRÜ. Gemi Ana Sanayi , , , , Gemi Yan Sanayi
GEMİ İNŞA SEKTÖRÜ Ürün Adı GTİP No Gemi Ana Sanayi 89 Gemi Yan Sanayi 7316, 840721, 840729, 840810, 848710 Tersanecilik Anadolu da 600 yıllık bir gelenektir. İlk tersane 1390 yılında Gelibolu da Osmanlı
DetaylıDEN 322. Gemi Sevk Makinaları
DEN 322 Gemi Sevk Makinaları Ana Makina Seçim Kriterleri gerekli beygir gücü ağırlık hacim maliyet işletme masrafları geminin elektrik ve ısı enerjisi gereksinimi güvenilirlik ve bakım gereksinimi gemiden
DetaylıDİĞER ULAŞIM ARAÇLARI SEKTÖRÜ
DİĞER ULAŞIM ARAÇLARI SEKTÖRÜ T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI RİSK YÖNETİMİ VE KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ EKONOMİK ANALİZ VE DEĞERLENME DAİRESİ 31.12.2013 ANKARA 1 K. BÜYÜKKOL GİRİŞ Bu bölümde kullanılan
DetaylıGEMİ İNŞA. Sektör Raporu
GEMİ İNŞA Sektör Raporu Sayfa 2 / 14 İÇİNDEKİLER 1. GEMİ İNŞA SEKTÖRÜ 2. TÜRKİYE İHRACATI 3.DÜNYA TİCARETİ KAYNAKÇA Sayfa 3 / 14 1. GEMİ İNŞA SEKTÖRÜ Tersanecilik Anadolu da 600 yıllık bir gelenektir.
DetaylıBODRUM DAN KOS A İLK SEFER İSRAİL TURİSTLER OLDU
BODRUM DAN KOS A İLK SEFER İSRAİL TURİSTLER OLDU Bodrum da, Yunanistan ın İstanköy (Kos) Adası ve Bodrum a karşılıklı yolcu taşıyacak olan katamaran tipi feribot, sezonun ilk seferini İsrailli turistlerle
Detaylı7. Tonaj, Fribord ve Görünür işaretler
7. Tonaj, Fribord ve Görünür işaretler 7.1 GROS VE NET TONAJ Dünyada ilk tonaj tanımı 1423 yılında Britanya hükümetinin ticaret gemilerinin taşıdıkları yükten vergi almak için çıkardığı yasa ile gündeme
Detaylı2. DENİZ TAŞITLARININ SINIFLANDIRILMASI
2. DENİZ TAŞITLARININ SINIFLANDIRILMASI 1 İnsanoğlunun yük ya da insan taşıma ve savaşma amaçları için denizi kullanması binlerce yıl öncesinden başlamasına rağmen, oldukça uzun bir dönemde deniz araçlarının
DetaylıİÇİNDEKİLER. Tarihteki Önemli Buluşlar Bilim, Türk ve İslam Devletlerinde yaşayan bilginler ile yükseliyor Coğrafi Keşifler...
4. ÜNİTE İÇİNDEKİLER Tarihteki Önemli Buluşlar... 6 Bilim, Türk ve İslam Devletlerinde yaşayan bilginler ile yükseliyor...21 Coğrafi Keşifler... 26 Rönesans... 32 Reform... 36 Mucitler... 43 Düşünce, sanat
DetaylıGEMİ İNŞA SEKTÖRÜ. Gemi Ana Sanayi , , , , Gemi Yan Sanayi
GEMİ İNŞA SEKTÖRÜ Ürün Adı GTİP No Gemi Ana Sanayi 89 Gemi Yan Sanayi 7316, 840721, 840729, 840810, 848710 Tersanecilik Anadolu da 600 yıllık bir gelenektir. İlk tersane 1390 yılında Gelibolu da Osmanlı
DetaylıBASİT MAKİNELER. Basit makine: Kuvvetin yönünü ve büyüklüğünü değiştiren araçlara basit makine denir.
BASİT MAKİNELER Bir işi yapmak için kas kuvveti kullanırız. Ancak çoğu zaman kas kuvveti bu işi yapmamıza yeterli olmaz. Bu durumda basit makinelerden yararlanırız. Kaldıraç, makara, eğik düzlem, dişli
Detaylıİş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin İşyeri Tehlike Sınıfları Listesi-NACE Kodları-H
www.isvesosyalguvenlik.com Mevzuat Bilgi Kültür - Haber Platformu İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin İşyeri Tehlike Sınıfları Listesi-NACE Kodları-H İŞYERİ TEHLİKE SINIFLARI LİSTESİ 18 Nisan 2014 Tarihli
DetaylıTEMEL YELKEN TEORİK DERS 1.BÖLÜM
TEMEL YELKEN TEORİK DERS 1.BÖLÜM TEKNE YÖNLERİ ve KISIMLARI RÜZGAR ALTI ve RÜZGAR ÜSTÜ Rüzgarın tekneye ilk temas ettiği alan teknenin rüzgar üstüdür. Rüzgarın tekneden ayrıldığı son alan ise rüzgar
DetaylıİÇTEN YANMALI MOTORLARIN ÇALIŞMA PRENSİPLERİ DİZEL MOTORLARI
İÇTEN YANMALI MOTORLARIN ÇALIŞMA PRENSİPLERİ DİZEL MOTORLARI DİZEL MOTORLARI (Tarihçesi) İLK DİZEL MOTORU DİZEL MOTORLARI DÖRT ZAMANLI ÇEVRİM Çalışma prensibi Dizel motor, benzinli motorlardan farklı olarak
DetaylıMAKİNE MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ Ders 4
Akışkanlar ile ilgili temel kavramlar MAKİNE MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ Ders 4 Yrd. Doç. Dr. Yüksel HACIOĞLU Su,, gaz, buhar gibi kolayca şekillerini değiştirebilen ve dış etkilerin etkisi altında kolayca hareket
DetaylıDENİZLERDE BÖLGESEL SU ÇEKİLMESİNİN METEOROLOJİK ANALİZİ
Mahmut KAYHAN Meteoroloji Mühendisi mkayhan@meteoroloji.gov.tr DENİZLERDE BÖLGESEL SU ÇEKİLMESİNİN METEOROLOJİK ANALİZİ Türkiye'de özellikle ilkbahar ve sonbaharda Marmara bölgesinde deniz sularının çekilmesi
DetaylıYENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI VE DALGA ENERJİSİ. O.Okan YEŞİLYURT Gökhan IŞIK
YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI VE DALGA ENERJİSİ O.Okan YEŞİLYURT Gökhan IŞIK NEDİR BU ENERJİ? İş Yapabilme Yeteneğidir. Canlı Tüm Organizmalar Enerjiye İhtiyaç Duyar. İnsanlık Enerjiye Bağımlıdır. Yaşam
DetaylıTARİHÎ GEMİ PROJELERİ BASIN BÜLTENİ
TARİHÎ GEMİ PROJELERİ BASIN BÜLTENİ Tarihî gemiler, Efes Antik Liman Bölgesi nde, POSEIDON tasarımı ile yeniden canlanıyor. Efes Antik Liman Canlandırma Projesi: http://www.selcuk.bel.tr/tr/haber_yazdir.php?haber_id=265
DetaylıRüzgar Enerjisinin Kullanım Alanları
Güneşten gelen ışınlar dünya atmosferinde ısınmaya neden olmaktadır. Isınarak yoğunluğu azalan hava yükselmekte, bu havanın yerini soğuk hava doldurmaktadır. Bu hava akımı dünyanın kendi etrafında dönme
DetaylıAVRUPA DA MEYDANA GELEN TEKNİK GELİŞMELER : 1)BARUTUN ATEŞLİ SİLAHLARDA KULLANILMASI: Çinliler tarafından icat edilen barut, Çinlilerden Türklere,
COĞRAFİ KEŞİFLER 1)YENİ ÇAĞ AVRUPASI AVRUPA DA MEYDANA GELEN TEKNİK GELİŞMELER : 1)BARUTUN ATEŞLİ SİLAHLARDA KULLANILMASI: Çinliler tarafından icat edilen barut, Çinlilerden Türklere, Türklerden Müslüman
DetaylıGEMİ DİRENCİ ve SEVKİ
GEMİ DİRENCİ ve SEVKİ 1. GEMİ DİRENCİNE GİRİŞ Geminin istenen bir hızda seyredebilmesi için, ana makine gücünün doğru bir şekilde seçilmesi gerekir. Bu da gemiye etkiyen su ve hava dirençlerini yenebilecek
DetaylıGEMİ VE YAT İHRACAT DEĞERLENDİRMESİ TEMMUZ 2017
GEMİ VE YAT İHRACAT DEĞERLENDİRMESİ 2017 İSTANBUL İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ Gemi Koordinasyon Şubesi (gemi@iib.org.tr) Tablo 1-Türkiye nin Toplam İhracatı İçinde Gemi ve Yat (BİN $) SEKTÖRLER
DetaylıRİZE İLİ, MERKEZ İLÇESİ, KIYI VE DOLGU DÜZENLEME ALANI AÇIKLAMA RAPORU
RİZE İLİ, MERKEZ İLÇESİ, KIYI VE DOLGU DÜZENLEME ALANI 1/5000 ÖLÇEKLİ İLAVE + REVİZYON NAZIM İMAR PLANI AÇIKLAMA RAPORU İÇİNDEKİLER 1) GENEL KAVRAMLAR... 3 1.1) Genel Tanım... 3 2) PLANLAMA ALANI... 5
DetaylıBaşlıca Kıyı Tipleri, Özellikleri ve Oluşum Süreçleri
Başlıca Kıyı Tipleri, Özellikleri ve Oluşum Süreçleri Dünya da bir birinden farklı kıyı tipleri oluşmuştur. Bu farklılıkların oluşmasında; Dalga ve akıntılar, Dağların kıyıya uzanış doğrultusu, Kıyılardaki
DetaylıTÜRK MÜHENDİS VE MİMAR ODALARI BİRLİĞİ GEMİ MÜHENDİSLERİ ODASI GEMİ MÜHENDİSLİĞİ HİZMETLERİ ASGARİ ÜCRET TARİFESİ
TÜRK MÜHENDİS VE MİMAR ODALARI BİRLİĞİ GEMİ MÜHENDİSLERİ ODASI GEMİ MÜHENDİSLİĞİ HİZMETLERİ ASGARİ ÜCRET TARİFESİ Murat ERZAİM Yönetim Temsilcisi İmza Sinem DEDETAŞ Yönetim Kurulu Başkanı İmza Y12-01 Sayfa
DetaylıO günlerde, bir kıyı kenti olan Hull'a gitmiştim. Orada bir. arkadaşıma rastladım. Babasının gemisi vardı. Gemi o gün
2. İLK YOLCULUĞUM 1 2. İLK YOLCULUĞUM O günlerde, bir kıyı kenti olan Hull'a gitmiştim. Orada bir arkadaşıma rastladım. Babasının gemisi vardı. Gemi o gün Londra'ya gitmek üzereydi. Arkadaşım kendisiyle
Detaylı20 Ekim 2015 SALI. Resmî Gazete. Sayı : YÖNETMELİK. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığından:
20 Ekim 2015 SALI Resmî Gazete Sayı : 29508 YÖNETMELİK Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığından: LİMANLAR YÖNETMELİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK MADDE 1 31/10/2012 tarihli ve 28453
DetaylıAKM BÖLÜM 11 - UYGULAMA SORU VE ÇÖZÜMLERİ Doç.Dr. Ali Can Takinacı
AKM 205 - BÖLÜM 11 - UYGULAMA SORU VE ÇÖZÜMLERİ Doç.Dr. Ali Can Takinacı 1. Bir arabanın 1 atm, 25 C ve 90 km/h lik tasarım şartlarında direnç katsayısı büyük bir rüzgar tünelinde tam ölçekli test ile
DetaylıGemi nedir? Gemi tipleri nelerdir?
Gemi nedir? Gemi,deniz, nehir ve göllerde yolcu veya yük taşımak amacıyla kullanılan deniz araçlarıdır. Birçok çeşidi vardır. 1.Yük gemileri Gemi tipleri nelerdir? A. KURU YÜK GEMİLERİ (GENERAL CARGO SHIP
DetaylıGEMİ VE YAT İHRACAT DEĞERLENDİRMESİ OCAK 2011
GEMİ VE YAT İHRACAT DEĞERLENDİRMESİ OCAK 2011 İSTANBUL İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ Genel Görünüm Sektörler Tablo 1- Türkiye nin Toplam İhracatı İçinde Gemi ve Yat İhracatı (BİN $) OCAK 2010
DetaylıTehlikeli Kimyasalların Deniz Yolu ile Taşınması Riskleri
Tehlikeli Kimyasalların Deniz Yolu ile Taşınması Riskleri Murat KORÇAK Kimya Yüksek Mühendisi 2. Tehlikeli Kimyasalların Yönetimi Sempozyumu ve Sergisi 1 Sunum İçeriği Denizcilik Sektörüne Temel Bakış
DetaylıYelkenli Tekneler ve Donanımları
Yelkenli Tekneler ve Donanımları www.su-sail.org 1 1.1 Asıl Tekne Asıl tekne, adından da anlaşılacağı üzere teknenin üzerindeki tüm donanımdan arındırılmış kabuğa verilen isimdir. Ahşap, fiberglas, metal
DetaylıBASİT MAKİNELER BEKİR ASLAN
BASİT MAKİNELER BEKİR ASLAN BASİT MAKİNELER BASİT MAKİNE ÇEŞİTLERİ *Sabit makara *Hareketli makara *Palanga *Kaldıraç *Eğik düzlem *Çıkrık *Dişli çarklar *Kasnaklar *Kama BASİT MAKİNE ÖZELLİKLERİ *Basit
DetaylıCoğrafya Proje Ödevi. Konu: Hindistan ve Nijerya nın Ekonomik Özellikleri. Kaan Aydın 11/D
Coğrafya Proje Ödevi Konu: Hindistan ve Nijerya nın Ekonomik Özellikleri Kaan Aydın 11/D---1553 Hindistan ın Genel Özellikleri DEVLETİN ADI: Hindistan Cumhuriyeti BAŞKENTİ: Yeni Delhi YÜZÖLÇÜMÜ: 3.287.590
DetaylıYER HİZMETLERİ VE RAMP - I. Öğr. Gör. Gülaçtı ŞEN
YER HİZMETLERİ VE RAMP - I Öğr. Gör. Gülaçtı ŞEN Kokpit daha çok uçan araçların olmakla birlikte genelde bir aracın sürücüsünün bulunduğu bölüme verilen isimdir. Bu bölüm çoğunlukla aracın ön kısmında
DetaylıB A S I N Ç ve RÜZGARLAR
B A S I N Ç ve RÜZGARLAR B A S I N Ç ve RÜZGARLAR Havadaki su buharı ve gazların, cisimler üzerine uyguladığı ağırlığa basınç denir. Basıncı ölçen alet barometredir. Normal hava basıncı 1013 milibardır.
DetaylıAdım Adım... temel bilgiler
Adım Adım... temel bilgiler A. Anayelken açmak B. Cenoa açmak C. Tramola atmak D. Kavança atmak E. Camadan vurmak A. Standard bir Anayelken tam boy basmak (yukarıya çekmek): 1. Halatları hazırlayın: a.
DetaylıGEMİ VE YAT İHRACAT DEĞERLENDİRMESİ ŞUBAT 2011
GEMİ VE YAT İHRACAT DEĞERLENDİRMESİ ŞUBAT 2011 İSTANBUL İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ Genel Görünüm Tablo 1-Türkiye nin Toplam İhracatı İçinde Ağaç Mamulleri ve Orman Ürünleri (BİN $) ŞUBAT 2011
DetaylıYTÜ Makine Mühendisliği Bölümü Hidromekanik ve Hidrolik Makinalar Anabilim Dalı Özel Laboratuvar Dersi Kompresör Deneyi Çalışma Notu
YTÜ Makine Mühendisliği Bölümü Hidromekanik ve Hidrolik Makinalar Anabilim Dalı Özel Laboratuvar Dersi Kompresör Deneyi Çalışma Notu Laboratuar Yeri: E1 Blok Hidromekanik ve Hidrolik Makinalar Laboratuvarı
DetaylıMAK-204. Üretim Yöntemleri. (8.Hafta) Kubilay Aslantaş
MAK-204 Üretim Yöntemleri Vidalar-Vida Açma Đşlemi (8.Hafta) Kubilay Aslantaş Kullanım yerlerine göre vida Türleri Bağlama vidaları Hareket vidaları Kuvvet ileten vidaları Metrik vidalar Trapez vidalar
Detaylıİktisat Tarihi II. XI. Hafta
İktisat Tarihi II XI. Hafta 19. yy da Ekonomik Gelişmeler 19. yy Avrupa da, sanayinin bir hayat tarzı olarak kesin zaferine şahit oldu. 19. yyda uluslararası ekonomik ilişkilerde ve devletlerin ekonomik
DetaylıDENİZ MOTORLARI. e. Egzoz Sistemi Motor içinde yanma sonrası oluşan kirli gazların dışarı atılmasını sağlayan sistem.
Motorların Sınıflandırılması A. Kullandıkları Yakıta Göre; a. Benzinli b. Dizel (Mazotlu) c. Elektrikli (Akülü) B. Çalışma Prensibine Göre; a. İki Zamanlı b. Dört Zamanlı C. Soğutma Sistemine Göre; a.
DetaylıGizli Kupon u Kullanırken Dikkat Edilecek Koşullar
Gizli Kupon u Kullanırken Dikkat Edilecek Koşullar Gorbon 7 teknemiz biliyorsunuz ki her Su-Sail üyesine açık olmakla beraber tamamen özgürce kullanabilmemiz için tasarlanmış bir proje. Eğitim alan her
DetaylıTEMEL METEOROLOJİ BİLGİSİ BAHAR 2018
TEMEL METEOROLOJİ BİLGİSİ BAHAR 2018 TEMEL METEOROLOJİ BİLGİLERİNE NEDEN SAHİP OLMALIYIZ? GEZİLERDE Güvenli ve konforlu seyirler için. YARIŞLARDA Güvenli ve hızlı seyirler için. İyi denizci, ne zaman denize
Detaylı7. Tonaj, Fribord ve Görünür işaretler
7. Tonaj, Fribord ve Görünür işaretler 7.1 GROS VE NET TONAJ Dünyada ilk tonaj tanımı 1423 yılında Britanya hükümetinin ticaret gemilerinin taşıdıkları yükten vergi almak için çıkardığı yasa ile gündeme
DetaylıA.D.E.S. Amatör Denizci Eğitim Sistemi Ders Notları DENİZDE ÇATIŞMAYI ÖNLEME KURALLARI (COLREG)
DENİZDE ÇATIŞMAYI ÖNLEME KURALLARI (COLREG) Genel Denizde Çatışmayı Önleme Uluslararası Kuralları, teknelerin birbirlerine karşı davranışlarını bir düzene bağlayarak çatışma risklerinin ortadan kaldırılmasına
Detaylıİhtiyar casus RC-135 iz peşinde
İhtiyar casus RC-135 iz peşinde Gövdesi, Boeing in 1950 lerde tasarladığı ilk yolcu uçağı 707 Askeri ilk görevi ise havadan yakıt ikmali... Ama taşıdığı teknolojiler kimsede yok. ABD hala 707 nin casus
DetaylıTürkiye'nin ilk milli uçak gemisi "TCG Anadolu" ilk kez görüntülendi
Türkiye'nin ilk milli uçak gemisi "TCG Anadolu" ilk kez görüntülendi İstanbul ve Marmara, Ege, Akdeniz, Karadeniz Bölgeleri (İMEAK) Deniz Ticaret Odası Başkanı Metin Kalkavan, "(TCG Anadolu) Şu an sahada
DetaylıİLK ÇAĞ UYGARLIKLARI MEZOPOTAMYA UYGARLIKLARI MISIR UYGARLIĞI İRAN UYGARLIĞI HİNT UYGARLIĞI ÇİN UYGARLIĞI DOĞU AKDENİZ UYGARLIĞI
İLK ÇAĞ UYGARLIKLARI MEZOPOTAMYA UYGARLIKLARI MISIR UYGARLIĞI İRAN UYGARLIĞI HİNT UYGARLIĞI ÇİN UYGARLIĞI DOĞU AKDENİZ UYGARLIĞI MEZOPOTAMYA UYGARLIKLARI Kelime anlamı İki nehrin arası olan Mezopotamya,
Detaylı3.ÜNİTE BÖLÜMLER. 1. Kuvvetin Ölçülmesi KUVVETİN ÖLÇÜLMESİ VE SÜRTÜNME. Kuvvetin Ölçülme ve Sürtünme ünitesinde öğreneceklerimiz;
BASİTFEN.COM 3.ÜNİTE KUVVETİN ÖLÇÜLMESİ VE SÜRTÜNME BÖLÜMLER basitfen.com Kuvvetin Ölçülme ve Sürtünme ünitesinde öğreneceklerimiz; Kuvvet en basit şekliyle itme ve çekme olarak tanımlanabilir. Kuvvet
DetaylıTEKNE FORMUNUN BELİRLENMESİ
TEKNE FORMUNUN ELİRLENMESİ Ön dizaynda gemi büyüklüğünün ve ana boyutların belirlenmesinden sonraki aşamada tekne formunun belirlenmesi gelir. Tekne formu geminin, deplasmanını, kapasitesini, trimini,
DetaylıEnerjinin varlığını cisimler üzerine olan etkileri ile algılayabiliriz. Isınan suyun sıcaklığının artması, Gerilen bir yayın şekil değiştirmesi gibi,
ENERJİ SANTRALLERİ Enerji Enerji soyut bir kavramdır. Doğrudan ölçülemeyen bir değer olup fiziksel bir sistemin durumunu değiştirmek için yapılması gereken iş yoluyla bulunabilir. Enerjinin varlığını cisimler
DetaylıTeknoloji Tarihi. Teknoloji Tarihi. Teknoloji Tarihi. Ateş. Ok ve yay. Teknoloji Tarihi. Teknoloji Tarihi. Teknoloji Tarihi. Tekerlek.
Ateş Ok ve yay Hazırlayan: Pınar Dündar Çizimler: Bilgin Ersözlü Tekerlek Tuğla El değirmeni Toprak kaplar Yelken Çelik Ok ve yay İnsanlar, ok ve yayı ilk olarak MÖ 40.000 ile 60.000 yılları arasında kendilerini
DetaylıGEMİ VE YAT İHRACAT DEĞERLENDİRMESİ EYLÜL 2016
GEMİ VE YAT İHRACAT DEĞERLENDİRMESİ 2016 İSTANBUL İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ Gemi Koordinasyon Şubesi (gemi@iib.org.tr) Tablo 1-Türkiye nin Toplam İhracatı İçinde Gemi ve Yat (BİN $) SEKTÖRLER
DetaylıİSTANBUL TİCARET ODASI
AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ LETONYA ÜLKE RAPORU Şubat 2009 B.Ö. 2 I. GENEL BİLGİLER Resmi Adı : Letonya Cumhuriyeti Yönetim Şekli : Parlamenter Cumhuriyet Coğrafi Konumu : Avrupa nın
DetaylıT.C. BEYKENT ÜNİVERSİTESİ. Kontrol Sistemleri
T.C. BEYKENT ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK MİMARLIK FAKÜLTESİ ELEKTRONİK VE HABERLEŞME MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ Kontrol Sistemleri Ödev-1 Ödevin Konusu Otomatik Kontrol Sistemlerinin Tarihi Gelişimi Dersi Veren
Detaylı13. GEMİ MAKİNE SİSTEMLERİ
13. GEMİ MAKİNE SİSTEMLERİ 13.1 Gemilerin Sevk Zinciri ve Ana Güç Kaynağı Gemilerin görevlerini yerine getirebilmeleri için belli bir hareket yeteneğine sahip olmaları gerekir. Başta ticaret gemileri olmak
DetaylıSoru 5) Pistonun, silindir içersinde iki ölü nokta arasında yaptığı tek bir harekete ne denir? a) Çevrim b) Vakum c) Basma d) Zaman
Soru 1) Pistonun silindir içersinde yön değiştirmek üzere bir an durakladığı yere ne ad verilir? a) Silindir başı b) Silindir eteği c) Ölü nokta d) Piston durağı Soru 4) Silindir hacmi aşağıdakilerden
DetaylıKos-Kalimnos-Leros. tekne BODRUM DENİZ MÜZESİ EKİ İLE BİRLİKTE. Hanse 415. Dufour 445 GL. %50 ye varan indirimlerle. 640 Maine BODRUMLU AD5
x BODRUM DENİZ MÜZESİ EKİ İLE BİRLİKTE TÜRKİYE TÜRKİYE NİSAN 2012/04 SAYI 74 BOAT SHOP DAVETİYENİZ HEDİYE! %50 ye varan indirimlerle KAMPANYALI 40 tekne >Yelkenli niyetine motoryat BODRUMLU AD5 >Akdenizli
DetaylıEn eski uygarlıklardan biri olan Mısır Uygarlığı Nil nehri vadisinde gelişmiştir. Mısır mimarisinin en önemli yapıtları Mısır Piramitleri dir.
MISIR BAHÇELERİ En eski uygarlıklardan biri olan Mısır Uygarlığı Nil nehri vadisinde gelişmiştir. Mısır mimarisinin en önemli yapıtları Mısır Piramitleri dir. pramitler Mısırlıların kralarına yaptıkları
DetaylıBASİT MAKİNELER. Basit Makine Örnekleri. Burhan BOZTAŞ
Basit Makine Örnekleri Sabit Makara Basit Makinelerin Özellikleri Hareketli Makara Bir işi daha kolay yapmamızı sağlarlar. Genellikle bir kaç parçadan oluşurlar. Sadece tek bir çeşidi kullanılır. ten veya
DetaylıDENİZCİLİK FAKÜLTESİ İSTANBULTEKNİKÜNİVERSİTESİ.
DENİZCİLİK FAKÜLTESİ DENİZ ULAŞTIRMA İŞLETME MÜHENDİSLİĞİ DENİZ ULAŞTIRMA İŞLETME MÜHENDİSLİĞİ (UOLP) GEMİ MAKİNALARI İŞLETME MÜHENDİSLİĞİ GEMİ MAKİNALARI İŞLETME MÜHENDİSLİĞİ (UOLP) İSTANBULTEKNİKÜNİVERSİTESİ
DetaylıKRUVAZİYER TURİZMİNDE DÜNYA VE İZMİR, TÜRKİYE KRUVAZİYER PLATFORMU NUN ÇALIŞMALARI
KRUVAZİYER TURİZMİNDE DÜNYA VE İZMİR, TÜRKİYE KRUVAZİYER PLATFORMU NUN ÇALIŞMALARI DÜNYA KRUVAZİYER PAZARI NEREYE GİDİYOR? Hazırlayan: Mine Güneş Kruvaziyer destinasyonlar içerisinde, son yıllara kadar
DetaylıÖBİTAŞ SAHİL SİTESİ GENEL YÖNETİMİ DENİZ VE SAHİL GÜVENLİK ÖNLEM VE EYLEMLERİ EL KİTABI
ÖBİTAŞ SAHİL SİTESİ GENEL YÖNETİMİ DENİZ VE SAHİL GÜVENLİK ÖNLEM VE EYLEMLERİ EL KİTABI 01.06.2015 KÜÇÜK TEKNE KAZALARININ GENEL NEDENLERİ (Kürekli ya da dıştan takma motorlu küçük tekneler) 1-Hatalı yük
DetaylıElektrik Enerjisi Üretimi. Dr. Öğr. Üyesi Emrah ÇETİN
Elektrik Enerjisi Üretimi Dr. Öğr. Üyesi Emrah ÇETİN ELEKTRİK PİYASALARI İŞLETME A.Ş. Doğalgaz Yenilenemez (Fosil) Kaynaklı Kömür Elektrik Enerjisi Üretim Çeşitleri Nükleer Petrol türevleri
Detaylı6.12 Örnekler PROBLEMLER
6.1 6. 6.3 6.4 6.5 6.6 6.7 Çok Parçalı Taşıyıcı Sistemler Kafes Sistemler Kafes Köprüler Kafes Çatılar Tam, Eksik ve Fazla Bağlı Kafes Sistemler Kafes Sistemler İçin Çözüm Yöntemleri Kafes Sistemlerde
Detaylı