Maddenin. Halleri-1. Gazların Genel Özellikleri

Transkript

1 Maddenin 2010 Halleri-1 Gazların Genel Özellikleri

2 1. AŞAĞIDA VERİLEN İFADELERİN DOĞRU YA DA YANLIŞ OLDUĞUNU YAZINIZ? 1. Taneciklerinin bir birinden etkilenmediği varsayılan maddenin haline gaz hali denir. (..) 2. Maddeler tabiatta 3 temel halde bulunurlar. Bu haller; katı,sıvı ve gaz halleridir. (..) 3. Plazma hali özel bir haldir (..) 4. Gaz hali, molekül ve atomların birbirinden uzak olduğu ve çok hızlı hareket ettiği haldir. (..) 5. Gaz molekülleri birbirine uzak olduğu için aralarında etkileşim yok denecek kadar azdır. (..) 6. Gaz moleküllerinin birbirinden bağımsız hareket ettikleri varsayılır. (..) 7. Gazların hacim ve şekilleri işgal ettikleri kaba göre değişir. (..) 8. Gazlar bulundukları kabı doldururlar. (..) 9. Gazlar kolaylıkla sıkıştırılabilirler. (..) 10. Gazlar birbiriyle her oranda karışarak birinin yalnız başına işgal ettiği hacmi bu sefer beraberce doldururlar. (..) 11. Gazlar hızlı hareket ettiklerinden bulundukları kabın çeperine çarparlar ve bu çarpma neticesi kaba basınç uygularlar. (..) 12. Gazlar bulundukları kap içerisinde bütün yönlerde aynı basıncı uygularlar. (..) 13. Gazların yoğunlukları katı ve sıvıya göre çok küçüktür. (..) 14. Isıtıldıklarında bütün gazlar sıcaklık değişimi karşısında aynı oranda genleşirler. (..) 15. Gazlar kolaylıkla bulundukları ortamda yayılırlar. (..) 16. Gaz taneciklerinin oluşturduğu hacim, moleküller arasındaki boşluk yanında ihmal edilebilecek kadar küçüktür. (..) 17. Gaz molekülleri sabit bir hızla hareket ederken birbiriyle ya da bulundukları kabın duvarlarıyla çarpışırlar. (..) 18. Gaz moleküllerinin çarpışmalarda taneciklerin hızı ve doğrultusu değişebilir. (..) 19. Gaz moleküllerinin çarpışmaları esnek olduğundan kinetik enerjide bir değişme olmaz. (..) 20. Gaz taneciklerinin sıcaklık değişimi ile hızları değişeceğinden, ortalama kinetik enerjileri de değişir. (..) 21. Sıcaklıkları aynı olan bütün gazların ortalama kinetik enerjileri birbirine eşittir. (..) 22. Gaz molekülleri yüksek basınç düşük sıcaklıklarda sıvılaştırılabilirler. (..) 23. Gazların sıkıştırılabilme özelliği, gaz molekülleri arasındaki boşlukların, moleküllerin kendi hacimleri yanında çok büyük olduğunu göstermektedir. (..) 24. Gaz tanecikleri bulundukları kabı, homojen olarak dağılarak, tamamen doldururlar. (..)

3 25. Gazlar önemli ölçüde sıkıştırılıp genleştirile bilir. (..) 26. Silindir içinde bulunan gaz moleküleri basıncın etkisiyle sıkıştırılmıştır. (..) 27. İçersinde CO 2 ve He bulunan silindir sıkıştırılınca önce CO 2 gazı sıvılaşır. (..) 28. Bu iki gazın göstermiş olduğu davranış farkı, ancak moleküller arası boşluklarla ve moleküller arası çekme kuvvetleri ile açıklanır. (..) 29. Ortam sıcaklığı ve basınç etkisiyle birbirine yaklaşan moleküllerin arasındaki çekme kuvvetinin etkin olduğu durumda gaz sıvı hale geçer. (..) 30. Moleküller arası etkileşimi olan ve moleküllerin birbirinden etkilendiği gazlara gerçek gazlar denir. (..) 31. Molekülleri arasındaki etkileşimlerin sonucunda gerçek gazlar basınçla sıvılaşabilir. (..) 32. Gerçek gazlarda moleküllerin hacmi ihmal edilemez. (..) 33. Molekülleri arasında birbirinin davranışından etkilenmeyen ve aralarında çekim kuvveti olmayan gazlara ideal gazlar denir. (..) 34. İdeal gazlarda toplam hacim yanında gaz moleküllerinin hacmi çok küçük olduğundan gaz moleküllerinin hacmi ihmal edilebilir. (..) 35. He ve CO 2 gazlarından, CO 2 gerçek gaz, He gazını ise ideale yakın gaz olarak nitelendirebiliriz. (..) 36. Doğada bulunan gazların hiçbiri ideal gaz değildir. (..) 37. Gerçek gazlar yüksek sıcaklık ve düşük basınçta idealliğe yaklaşır. (..) 38. Sıcaklık artarsa; kapalı bir kapta bulunan He ve CO 2 gazının kinetik enerjisi ve hızı artar. Dolayısıyla gaz taneciklerinin kabın çeperine çarpma hızı ve kuvveti artar. (..) 39. Sürtünmesiz pistonlu kaba gaz ilave edilirse piston yukarı doğru kayar ve kabın hacmi artar. (..) 40. Gazların sıkıştırılabilirlik ve genleşme özelliklerini günlük hayatta aşağıda verilenlerden hangilerinde kullanılır; a) İlaçlamada, (..) b) Oto boyamada, (..) c) Bazı fren sistemlerinde, d) Oksijen tüplerinde, (..) e) LPG tüplerinde, (..) f) Hava balonlarında, (..) g) Soğutma sistemlerinde, (..) 41. Gazların bulundukları kabın her tarafına yayılmaları, onların sürekli hareket halinde olmalarının bir sonucudur. (..) 42. Gaz taneciklerinin hareketleri devamlı ve gelişigüzeldir. (..)

4 43. İlk defa 1827 yılında Robert Brown (Rabırt Bıravn) gaz moleküllerinin göstermiş olduğu doğrusal ve zigzaglı hareketler üzerine çalışmalar yapmıştır. (..) 44. Gaz moleküllerinin hareketlerine Brown Hareketi adı verilmiştir. (..) yüzyılın başlarında Ludwig Boltzman (Ludvig Boltzman), James Clerk Maxwell (Ceyms Klark Maksvel) ve diğer bilim insanlarının çalışmaları gazların kinetik teorisini ortaya koymuştur. (..) 46. Katı ve sıvılarda olduğu gibi gazlarda tanecikli yapıya (atom veya molekül) sahiptir. (..) 47. Kapalı bir kapta bulunan gaz tanecikleri birbirinden çok uzaktadır. (..) 48. Gaz tanecikleri arasındaki bu uzaklığın yanında, taneciklerin hacmi ihmal edile bilecek kadar küçüktür. 49. Gaz tanecikleri, sürekli olarak gelişigüzel hareket ederken aynı zamanda birbirleriyle ve kabın çeperleriyle çarpışırlar. (..) 50. Gaz taneciklerinin çarpışmalar hızlı ve esnektir. (..) 51. Tanecikler arasında çarpışma sırasında oluşan zayıf kuvvetler dışında başka kuvvetlerin olmadığı kabul edilir. (..) 52. Farklı gazların aynı sıcaklıkta taneciklerinin ortalama kinetik enerjileri birbirine eşittir. (..) 53. Kinetik enerji mutla sıcaklıkla doğru orantılıdır. (..) 54. Kinetik teori varsayımlarına uyan gazlara ideal gaz tanımlaması yaparken bu varsayımlara ihmal edilebilir farkla uyan gazları, ideale yakın gaz şeklinde nitelendirebilir. (..) 55. Gaz molekülleri bulunduğu ortamda yayılırlar. (..) 56. Aynı veya farklı koşullarda tüm gazlar birbirleri içerisinde yayılarak homojen karışımlar oluşturur. (..) 57. Aynı sıcaklıkta bulunan gazların kinetik enerjileri eşit olacağından yayılma hızı molekül kütlesinden etkilenir. (..) 58. Bir gazın sıcaklığı artırıldığında kinetik enerjisi artar, dolayısıyla da yayılma hızı artar. (..) 59. Molekül kütlesi küçük olan gaz daha hızlı hareket eder. (..) 60. Molekül kütlesi büyük olan gazın özkütlesi de büyük olacağından hızları özkütlesiyle ters orantılıdır.(..) 61. Gazların yayılma hızı ile zaman arasında ters orantı, yol arasında doğru orantı vardır. (..) 62. Gazların yayılma hızları mol kütlelerinin kare kökü ile ters orantılıdır. 63. Gazların yayılma hızını veren bağıntı, yılları arasında Thomas Graham (Tamıs Gıraham)'ın yaptığı deneysel çalışmaların sonucunda bulunmuş ve Graham Difüzyon Kanunu adını almıştır. (..) 64. H 2 ve O 2 gazlarının sabit basınç ve sıcaklıktaki difüzyon hızlarının oranı 4 tür. (H:1 ve O:16) (..) 65. He ve SO 2 gazlarının sabit basınç ve sıcaklıktaki difüzyon hızlarının oranı 4 tür.(he:4 ve S:32,O:16) (..) 66. O 2 ve SO 2 gazlarının sabit basınç ve sıcaklıktaki difüzyon hızlarının oranı 2 dir. (O:16 ve s:32) (..) 67. Belirli bir zaman sonra He gazi ile doldurulmuş balon hava dolu balondan daha önce söner. (..)

5 68. Gazların bulunduğu ortamdan dışarı yayılması olayına efüzyon denir. (..) 69. Sabit bir basınçta kapalı bir kaptaki gazın küçük bir delikten, kabın iç basıncı dış basınca eşit olana kadar, dışarıya doğru yayılması olayına efüzyon denir. (..) 70. Kinetik teoriye göre gaz molekülleri bulundukları kaba homojen olarak dağılırken hem birbirlerine hem de kabın çeperlerine çarparak çarptıkları yüzeye bir kuvvet uygularlar. (..) 71. Basınç birim yüzeye birim zamanda uygulanan kuvvettir. (..) 72. Gazın basıncı, bu gazın kabın çeperlerine uyguladığı kuvvetin, kabın yüzey alanına bölümüne eşittir.(..) 73. P= Basınç, birimi Pascal (Pa) : N/m 2 (..) 74. P= Kuvvet / Alan = F / S (..) 75. F=Kuvvet(m.g), birimi Newton (N) : kg.m/s 2 (..) 76. S= Alan, birimi metre kare : (m 2 ) (..) 77. P = F/S = mg/s =dvg/s =dshg/s = dhg (..) 78. h = P/dg ve g her tarafta aynı olduğundan h =p/d olur. (..) 79. Barometrelerdeki h yüksekliği, açık hava basıncıyla doğru orantılıdır. (..) 80. Barometrelerdeki h yüksekliği, sıvının yoğunluğuyla ters orantılıdır. (..) 81. Barometrelerdeki h yüksekliği, cam borunun şekline ve konumuna bağlı değildir. (..) 82. Barometrelerdeki h yüksekliği, cıvanın miktarına bağlı değildir. (..) 83. Balon havayla dolduğunda, sabit hızdaki gaz moleküllerinin birbirleri ve içinde bulundukları kabın çeperi ile çarpışması sonucu şişer. (..) 84. Genellikle gaz basınçları atmosfer basıncı ile karşılaştırılarak ölçülür. (..) 85. Dünyamızı saran atmosfer bir gaz karışımıdır ve yeryüzüne basınç uygular. (..) 86. Denizlerde yüzen balıklar nasıl sıvı basıncını hissetmezse bizde hava basıncını çok hissetmeyiz. 87. Atmosfer basıncını ölçmek için kullanılan araçlara barometre denir. (..) 88. Barometre, Torricelli tarafından geliştirilmiş bir ucu kapalı yaklaşık 850 mm uzunluğunda bir cam borudur. (..) 89. Barometre, tüpün civa ile doldurulduktan sonra ters çevrilerek açık bir kapta bulunan civa içerisine batırılması ile elde edilmiş bir düzenektir. (..) 90. Barometre kabının içindeki civanın yüzeyine uygulanan atmosfer basıncı tüpteki civa kolonunu dengede tutar. (..) 91. Barometre tüpünün içindeki boşluk, hemen hemen tam bir vakumdur. (..) 92. Baro metre kabında cıva yüksekliği dış basınca eşittir. (..) 93. Barometrelerdeki h yüksekliğine, barometre borusunun şekli etki etmez. (..)

6 94. Atmosferik basınç deniz seviyesinden yükseldikçe azalır. (..) 95. Barometre borusundaki boşluğun tamama yakın boş olmasının sebebi, civanın oda sıcaklığında uçucu olmamasıdır. (..) 96. Barometre tüpü içindeki civa yüksekliği atmosfer basıncının bir göstergesidir. (..) 97. Atmosfer basıncı deniz seviyesinde civa kolonunu 760 mm yüksekte tutar. (..) mm yüksekliği, 1 atmosfer (atm) olarak isimlendirilir. (..) atm = Pa = kpa = 760 mmhg = 760 torr. (..) mm civa yüksekliğine eşdeğer olan basınç 1 torr dur. (..) 101. Barometre Gallio'nun öğrencisi Toricelli tarafından yapılmış ve onun kısa ismi torr dur. (..) 102. Bir gaz basıncı sıvı basıncıyla kıyaslanarak dolaylı yoldan ölçülür. (..) 103. Sıvı basıncı (hidrostatik basınç); sıvının yoğunluğu ve sıvı sütununun yüksekliğine bağlıdır. (..) 104. Barometre kaplarında cıva yerine su kullanılsaydı, yaklaşık 10,5 m bir boru kullanılacaktı. (..) 105. Kapalı kaplardaki gazların basınçlarını ölçmeye yarayan araçlara da manometre denir. (..) paskal = 1 N/m 2 = 1 kg/ms 2 dir. (..) bar = 10 5 paskaldır. (..) atm = 76 cm Hg = 760 mm Hg dır. (..) atm = N/m 2 = Pa =760 mm Hg dır. (..) 110. Gazlar konuldukları kabı tamamen doldurup onun şeklini alırlar. (..) 111. Gazın hacmi içinde bulunduğu kabın hacmine eşittir. (..) 112. Gazların hacimleri, sıcaklık ve basınçtan, katılara göre daha fazla etkilenir. (..) 113. Gazın hacmi hesaplanırken sıcaklık ve basınç değerleri de hesaba katılır. (..) 114. Gazlar, birbirinden oldukça uzak ve bağımsız hareket eden taneciklerden oluşmuştur. (..) 115. İki tanecik arasındaki uzaklığa ortalama serbest yol denir. (..) 116. Ortalama serbest yol 2 katına çıkartıldığında kabın hacmi 8 katına çıkar. (..) 117. Açık bir kaptaki gazın hacminden bahsetmek anlamsız olur. (..) 118. Gazların hacimlerini miktar olarak belirtirken kullanılan birimler cm 3, m 3 veya L, ml'dir. (..) mL= 1 cm 3 (..) dm 3 = 1 X 10-3 m 3 (..) Litre = 1 dm 3 = 1000 ml = 1000 cm 3 tür. (..) 122. Kinetik teori gaz moleküllerini, kütlesi olan ama hacmi olmayan nokta küreler olarak tanımlar. (..) 123. Gaz moleküllerinin (nokta kürelerin) miktarı, Avogadro'nun ileri sürdüğü hipotezle hesaplanabilir. (..)

7 124. Aynı sıcaklık ve basınçta tüm gazların eşit hacimlerinde 6,02 x tane atom ya da molekül bulunur. (..) ,02 x tane atom ya da molekül bir mol olarak tanımlanır. (..) 126. Bir mol atom ya da molekül içeren bir gazın toplam kütlesi, mol kütlesini (MA) ifade eder. (..) 127. Belli bir sıcaklık ve basınçta kütlesi 6 g NO(g) için; (N:14 O:16) a) 0.1 moldür. (..) b) 12,04 x tane molekül içerir. (..) c) NŞA da 4,48 litre hacim kaplar. (..) 128. Gazlar için kinetik enerji mutlak sıcaklıkla doğru orantılıdır. (..) 129. Sıcaklık arttıkça gazın kinetik enerjisi ve dolayısıyla hızı artar. (..) 130. Hızı artan molekülün çarpma sayısı ve çarpma hızı artar. (..) 131. Sıcaklık arttıkça, kabın çeperine uygulayacağı kuvvet artar. (..) 132. Sıcaklık termometre ile ölçülür. (..) 133. Ölçülen sıcaklık değerleri Celsius ( 0 C), Fahrenheit (F), Reaumur (R) ve Kelvin (K) gibi birimlerle gösterilir. (..)

8 2. AŞAĞIDA VERİLEN İFADELERDE BOŞ BIRAKILAN YERLERİ UYGUN CÜMLELERLE DOLDURUNUZ? 1. Taneciklerinin bir birinden etkilenmediği varsayılan maddenin haline.. hali denir. (gaz) 2. Maddeler tabiatta.. halde bulunurlar. Bu haller; katı,sıvı ve gaz halleridir. (3) 3. Plazma hali maddenin halidir. (Özel-4.) 4. Gaz molekülleri birbirine uzak olduğu için aralarında..yok denecek kadar azdır. (etkileşim) 5. Gaz moleküllerinin birbirinden tamamen.. hareket ettikleri varsayılır. (bağımsız) 6. Gazların hacim ve. işgal ettikleri kaba göre değişir. (şekileri) 7. Gazlar bulundukları kabı..doldururlar. (tamamen) 8. Gazlar.sıkıştırılabilirler. (kolaylıkla) 9. Gazlar birbiriyle.. karışarak birinin yalnız başına işgal ettiği hacmi bu sefer beraberce doldururlar. (her oranda) 10. Gazlar hızlı hareket ettiklerinden bulundukları kabın çeperine çarparlar ve bu çarpma neticesi kaba uygularlar. (basınç) 11. Gazlar bulundukları kap içerisinde bütün yönlerde... basıncı uygularlar. (aynı) 12. Gazların yoğunlukları katı ve. göre çok küçüktür. (sıvılara) 13. Gazların eşit miktarları eşit miktarda Isıtıldıklarında. oranda genleşirler. (aynı) 14. Gaz taneciklerinin oluşturduğu hacim, moleküller arasındaki boşluk yanında. edilebilecek kadar küçüktür. (ihmal) 15. Gaz molekülleri sabit bir hızla hareket ederken birbiriyle ya da bulundukları kabın.çarpışırlar. (iç yüzeyiyle) 16. Gaz moleküllerinin çarpışmalarda taneciklerin hızı ve. değişebilir. (yönü) 17. Gaz moleküllerinin çarpışmaları.. olduğundan kinetik enerjide bir değişme olmaz. (esnek) 18. Gaz taneciklerinin sıcaklık değişimi ile hızları değişeceğinden, ortalama.. enerjileri de değişir. (kinetik) 19. Sıcaklıkları aynı olan bütün gazların. kinetik enerjileri birbirine eşittir. (ortalama) 20. Gaz molekülleri.. basınç düşük sıcaklıklarda sıvılaştırılabilirler. (yüksek) 21. Gazların özelliği, gaz molekülleri arasındaki boşlukların, moleküllerin kendi hacimleri yanında çok büyük olduğunu göstermektedir. (sıkıştırılabilme) 22. Gaz tanecikleri bulundukları kabı, homojen olarak dağılarak,.. doldururlar. (tamamen) 23. Gazlar önemli ölçüde.., genleştirile bilir. (sıkıştırılıp) 24. Silindir içinde bulunan gaz moleküleri etkisiyle sıkıştırılmıştır. (basıncın) 25. İçersinde CO 2 ve He bulunan silindir sıkıştırılınca önce.... gazı sıvılaşır. (CO 2 )

9 26. Birbirine yaklaşan moleküllerin arasındaki çekme kuvvetinin etkin olduğu durumda gaz.hale geçer. (sıvı) 27. Moleküllerinin birbirinden etkilendiği gazlara.. gazlar denir. (gerçek) 28. Molekülleri arasındaki etkileşimlerin sonucunda gerçek gazlar..sıvılaşabilir. (Basınçla) 29. Gerçek gazlarda moleküllerin. ihmal edilemez. (hacmi) 30. Molekülleri arasında birbirinin davranışından etkilenmeyen ve aralarında çekim kuvveti olmayan gazlara..gazlar denir. (ideal) 31. He ve CO 2 gazlarından, CO 2. gaz ise, He yakın gaz olarak nitelendirilir. (gerçek-ideale) 32. Gerçek gazlar. sıcaklık ve basınçta idealliğe yaklaşır. (yüksek-düşük) 33. Sıcaklık artarsa; kapalı bir kapta bulunan He ve CO 2 gazının kinetik enerjisi ve hızı artar. 34. Sürtünmesiz pistonlu kaba gaz ilave edilirse piston doğru kayar ve kabın hacmi artar. (yukarı) 35. Gazların sıkıştırılabilirlik ve genleşme özelliklerini günlük hayatta;..,.,..,.. kullanılır. (Oto boyamada, fren sistemlerinde, oksijen tüplerinde, LPG tüplerinde, hava balonlarında) 36. Gazların bulundukları kabın her tarafına yayılmaları, onların sürekli.. halinde olmalarının bir sonucudur. (hareket) 37. Gaz taneciklerinin hareketleri devamlı ve..dir. (gelişi güze) 38. Gaz moleküllerinin hareketlerine.. Hareketi adı verilmiştir. (Brown) yüzyılın başlarında....,...ve diğer bilim insanlarının çalışmaları gazların kinetik teorisini ortaya koymuştur. (Ludwig Boltzman, James Clerk Maxwell) 40. Katı ve sıvılarda olduğu gibi gazlarda..yapıya sahiptir. (tanecikli) 41. Gaz tanecikleri,. olarak gelişigüzel hareket ederken aynı zamanda birbirleriyle ve kabın çeperleriyle çarpışırlar. (sürekli) 42. Gaz taneciklerinin çarpışmalar ve tir. (hızlı - esnek) 43. Gaz tanecikleri arasında çarpışma sırasında oluşan zayıf kuvvetler dışında başka kuvvetlerin kabul edilir. (olmadığı) 44. Farklı gazların sıcaklıkta taneciklerinin ortalama kinetik enerjileri birbirine eşittir. (aynı) 45. Kinetik enerji.. sıcaklıkla doğru orantılıdır. (mutlak) 46. Kinetik teori varsayımlarına uyan gazlara ideal gaz tanımlaması yaparken bu varsayımlara ihmal edilebilir farkla uyan gazları, ideale.. gaz şeklinde nitelendirebilir. (yakın) 47. Aynı veya farklı koşullarda tüm gazlar birbirleri içerisinde yayılarak karışımlar oluşturur. (homojen)

10 48. Aynı sıcaklıkta bulunan gazların kinetik enerjileri eşit olacağından yayılma hızı... kütlesinden etkilenir. (molkül) 49. Bir gazın sıcaklığı artırıldığında kinetik enerjisi artar, dolayısıyla da yayılma... artar. (hızı) 50. Molekül kütlesi küçük olan gaz daha...hareket eder. (hızlı) 51. Molekül kütlesi büyük olan gazın özkütlesi de büyük olacağından hızları... ters orantılıdır. (öz kütlesiyle) 52. Gazların yayılma hızı ile zaman arasında..orantı, yol arasında.. orantı vardır. (ters-doğru) 53. Gazların yayılma hızları mol kütlelerinin ile ters orantılıdır. (kare kökü) 54. Gazların yayılma hızını veren bağıntı, Thomas Graham (Tamıs Gıraham)'ın yaptığı deneysel çalışmaların sonucunda bulunmuş ve. Difüzyon Kanunu adını almıştır. (Gıraham) 55. H 2 ve O 2 gazlarının sabit basınç ve sıcaklıktaki difüzyon hızlarının oranı tür. (H:1 ve O:16) (4 ) 56. He ve SO 2 gazlarının sabit basınç ve sıcaklıktaki difüzyon hızlarının oranı tür.(he:4 ve S:32,O:16) ( 4 ) 57. O 2 ve SO 2 gazlarının sabit basınç ve sıcaklıktaki difüzyon hızlarının oranı dir. (O:16 ve s:32) (kök 2) 58. Belirli bir zaman sonra He gazi ile doldurulmuş balon hava dolu balondan daha..söner. (önce) 59. Gazların bulunduğu ortamdan dışarı yayılması olayına.denir. (efüzyon) 60. Sabit bir basınçta kapalı bir kaptaki gazın küçük bir delikten, kabın iç basıncı dış basınca eşit olana kadar, dışarıya doğru yayılması olayına.. denir. (efüzyon) 61. Kinetik teoriye göre gaz molekülleri bulundukları kaba homojen olarak dağılırken hem birbirlerine hem de kabın çeperlerine çarparak çarptıkları yüzeye bir.. uygularlar. (kuvvet) 62. Basınç birim. birim zamanda uygulanan kuvvettir. (yüzeye) 63. Gaz basıncı, gazın kabın çeperlerine uyguladığı kuvvetin, kabın... alanına bölümüne eşittir.(yüzey) 64. P= Basınç, birimi Pascal (Pa) :.. (N/m 2 ) 65. P= Kuvvet / Alan =.. (F / S ) 66. F=Kuvvet: formülüyle gösterilir, birimi Newton (N) : kg.m/s 2 ( m.g ) 67. S= Alan, birimi dir. (m 2 ) 68. P = F/S = mg/s =dvg/s =../S = dhg (dhgs) 69. h = P/dg ve g her tarafta aynı olduğundan h =./.. olur. (P/d) 70. Barometrelerdeki h yüksekliği, açık hava basıncıyla.. orantılıdır. (doğru) 71. Barometrelerdeki h yüksekliği, sıvının yoğunluğuyla orantılıdır. (ters) 72. Barometrelerdeki h yüksekliği, cam borunun ve.. bağlı değildir. (şekline-konumuna) 73. Barometrelerdeki h yüksekliği, cıvanın miktarına bağlı.. (değil) 74. Genellikle gaz basınçları atmosfer basıncı ile... ölçülür. (kıyaslanarak)

11 75. Dünyamızı saran atmosfer bir gaz karışımıdır ve yeryüzüne..uygular. (basınç) 76. Denizlerde yüzen balıklar nasıl sıvı. hissetmezse bizde hava basıncını çok hissetmeyiz. (asıncını) 77. Atmosfer basıncını ölçmek için kullanılan araçlara barometre denir. (..) 78. Barometre, tarafından geliştirilmiş bir ucu kapalı yaklaşık 850 mm uzunluğunda bir cam borudur. (Torricelli.) 79. Barometre, tüpün. ile doldurulduktan sonra ters çevrilerek açık bir kapta bulunan civa içerisine batırılması ile elde edilmiş bir düzenektir. (cıva) 80. Barometre kabının içindeki civanın yüzeyine uygulanan. basıncı tüpteki civa kolonunu dengede tutar. (atmosfer) 81. Barometre tüpünün içindeki., hemen hemen tam bir vakumdur. (boşluk) 82. Baro metre kabında cıva, dış basınca eşittir. (yüksekliği) 83. Atmosferik basınç deniz seviyesinden.. azalır. (yükseltikçe) 84. Barometre borusundaki boşluğun tamama yakın boş olmasının sebebi, civanın oda. uçucu olmamasıdır. (sıcaklığında) 85. Atmosfer basıncı deniz seviyesinde civa kolonunu mm yüksekte tutar. (760) mm yüksekliği,. olarak isimlendirilir. ( 1 atmosfer ) 87.. = Pa = kpa = 760 mmhg = 760 torr. (1 atm) mm civa yüksekliğine eşdeğer olan basınç 1 dur. (tor) 89. Barometre,.'nun öğrencisi Toricelli tarafından yapılmış ve onun kısa ismi torr dur. (Galilo) 90. Bir.., sıvı basıncıyla kıyaslanarak dolaylı yoldan ölçülür. (gaz basıncı) 91. Sıvı basıncı (hidrostatik basınç); sıvının ve sıvı sütununun yüksekliğine bağlıdır. (yoğunluğu) 92. Barometre kaplarında cıva yerine su kullanılsaydı, yaklaşık m bir boru kullanılacaktı. (10.33) (d civa :13,6 g/cm 3 ) 93. Kapalı kaplardaki gazların basınçlarını ölçmeye yarayan araçlara da denir. (manometre) bar =. paskaldır. (10 5 ) 95. 1atm =. cm Hg = 760 mm Hg dır. (76) atm =...N/m 2 = Pa =760 mm Hg dır. (101325) 97. Gazların hacimleri, sıcaklık ve., katılara göre daha fazla etkilenir. (basınçtan) 98. Gazlar, birbirinden oldukça uzak ve bağımsız hareket eden oluşmuştur. (tanecikerden) 99. İki tanecik arasındaki uzaklığa.... denir. (ortalama serbest) 100. Ortalama serbest yol katına çıkartıldığında kabın hacmi. katına çıkar. (2-8) 101. Açık bir kaptaki gazın hacminden bahsetmek.. olur. (anlamsız)

12 102. Gazların hacimlerini. olarak belirtirken kullanılan birimler cm 3, m 3 veya L, ml'dir. (miktar) mL=.. cm 3 (1) dm 3 = 1 X.m 3 tür. (..) Litre = dm 3 = 1000 ml = 1000 cm 3 tür. ( 1 ) 106. Kinetik teori gaz moleküllerini,.olan ama hacmi olmayan nokta küreler olarak tanımlar. (kütlesi) 107. Gaz moleküllerinin (nokta kürelerin) miktarı, 'nun ileri sürdüğü hipotezle hesaplanabilir. (Avagadro) 108. Aynı sıcaklık ve basınçta tüm gazların eşit hacimlerinde 6,02 x tane atom ya da molekül bulunur. (..) ,02 x tane atom ya da molekül.. olarak tanımlanır. (1 mol) 110. Bir mol atom ya da molekül içeren bir gazın toplam kütlesi,. kütlesi (MA) dir. (mol) 111. Gazlar için kinetik enerji.. sıcaklıkla doğru orantılıdır. (mutlak sıcaklık) 112. Hızı artan molekülün çarpma sayısı ve. hızı artar. (çarpışma) 113. Sıcaklık arttıkça, kabın çeperine uygulayacağı kuvvet artar. (kuvvet) 114. Sıcaklık.ile ölçülür. (termometre) 115. Ölçülen sıcaklık değerleri Celsius ( 0 C), ve.. (K) gibi birimlerle gösterilir. (kelvin)

13 3. AŞAĞIDA VERİLEN ÇOKTAN SEÇMELİ SORULARI ÇÖZÜNÜZ? Test-1 1) I. Taneciklerinin bir birinden etkilenmediği varsayılan maddenin haline gaz hali denir. II. Maddeler tabiatta 3 temel halde bulunurlar. III. Bu haller; katı,sıvı ve gaz halleridir. 4) I. Gazların hacim ve şekilleri konulduğu kaba göre değişir. II. Gazlar bulundukları kabı doldururlar. III. Gazlar kolaylıkla sıkıştırılabilirler. 2) 3) I. Plazma hali özel bir haldir. II. Plazma hali güneşte bulunan durumdur. III. Plazma hali maddenin en temel halidir. E) II ve III I. Gaz hali, molekül ve atomların, birbirinden uzak olduğu ve çok hızlı hareket ettiği haldir. II. Gaz molekülleri birbirine uzak olduğu için aralarında etkileşim yok denecek kadar azdır. III. Gaz moleküllerinin birbirinden bağımsız hareket ettikleri varsayılır. 5) 20 litrelik bir kapta eşit mollerde He ve CO gazları bulunmaktadır. Buna göre; I. He un hacmi 10 L dir. II. CO nun hacmi 10 L dir. III. He un hacmi 20 L dir. E) II ve III 6) I. Gazlar birbiriyle her oranda karışırlar. II. Bir miktar gaz bulunan kaba başka bir gaz ilave edildiğinde birinin yalnız başına işgal ettiği hacmi bu sefer beraberce doldururlar. III. Gazlar çok hızlı hareket ederler.

14 7) 8) I. Gazlar bulundukları kabın çeperine çarparlar ve bu çarpma neticesi kaba basınç uygularlar. II. Gazlar bulundukları kap içerisinde bütün yönlerde aynı basıncı uygularlar. III. Gazların yoğunlukları katı ve sıvıya göre yüksektir. I. Isıtıldıklarında bütün gazlar genleşirler. II. Gazlar bulundukları ortamda yayılırlar. III. Gaz taneciklerinin oluşturduğu hacim, moleküller arasındaki boşluk yanında ihmal edilebilecek kadar küçüktür. 10) İdeal esnek bir balonda bulunan bir miktar gaz taneciğinin sıcaklık değişimi ile; I. Hızları değişir. II. ortalama kinetik enerjileri de değişir. III. Basıncı değişir E) II ve III 11) I. Sıcaklıkları aynı olan bütün gazların ortalama kinetik enerjileri birbirine eşittir. II. Gaz molekülleri yüksek basınç düşük sıcaklıklarda sıvılaştırılabilirler. III. Gazların sıkıştırılabilme özelliğine, gaz molekülleri arasındaki boşluklar sebep olmaktadır. 9) I. Gaz molekülleri sabit bir hızla hareket ederken birbiriyle ya da bulundukları kabın duvarlarıyla çarpışırlar. II. Gaz moleküllerinin çarpışmalarda taneciklerin hızı ve doğrultusu değişebilir. III. Gaz moleküllerinin çarpışmaları esnek olduğundan kinetik enerjide bir değişme olmaz. 12) I. Gaz tanecikleri bulundukları kabı, homojen olarak dağılarak, tamamen doldururlar. II. Gazlar önemli ölçüde sıkıştırıla bilirler. III. Gazlar önemli ölçüde genleştirile bilir.

15 Test-2 1. İçersinde CO 2 ve He bulunan silindir sıkıştırılınca önce CO 2 gazı sıvılaşır. Bu iki gazın göstermiş olduğu davranış farkı, I. Moleküller arası boşluklarla. II. Moleküller arası çekme kuvvetleri ile III. Mol kütleleriyle Verilenlerden hangileriyle açıklana bilir? 2. I. Moleküllerin arasındaki çekme kuvvetinin etkin olduğu durumda gaz sıvı hale geçer. II. Moleküller arası etkileşimi olan gazlara gerçek gazlar denir. III. Molekülleri arasındaki etkileşimlerin sonucunda gerçek gazlar basınçla sıvılaşabilir I. He ve CO 2 gazlarından, CO 2 gerçek gaz, He gazını ise ideale yakın gaz olarak nitelendirebiliriz. II. Doğada bulunan gazların hiçbiri ideal gaz değildir. III. Gerçek gazlar yüksek sıcaklık ve düşük basınçta idealliğe yaklaşır. I. Sıcaklık artarsa; kapalı bir kapta bulunan gazların kinetik enerjisi artar. II. Sıcaklık artarsa; kapalı bir kapta bulunan gazların hızı artar. III. Sürtünmesiz pistonlu kaba gaz ilave edilirse piston yukarı doğru kayar ve kabın hacmi artar. 3. I. Gerçek gazlarda moleküllerin hacmi ihmal edilemez. II. Aralarında çekim kuvveti olmayan gazlara ideal gazlar denir. III. İdeal gazlarda toplam hacim yanında gaz moleküllerinin hacmi ihmal edilebilir. 6. Gazların sıkıştırılabilirlik ve genleşme özellikleri günlük hayatta aşağıdaki olaylardan hangilerinde kullanılır; I. İlaçlamada, II. Oto boyamada, III. Bazı fren sistemlerinde,

16 7. Gazların sıkıştırılabilirlik ve genleşme özellikleri günlük hayatta aşağıdaki olaylardan hangilerinde kullanılır; A. Oksijen tüplerinde, B. LPG tüplerinde, C. Hava balonlarında, D. Soğutma sistemlerinde, E. Su transferinde. 8. I. Gaz taneciklerinin hareketleri devamlı ve gelişigüzeldir. II. İlk defa Robert Brown gaz moleküllerinin hareketlerini incelemiştir. III. Gaz moleküllerinin hareketlerine Brown Hareketi adı verilmiştir. 10. I. Katı ve sıvılarda olduğu gibi gazlarda tanecikli yapıya (atom veya molekül) sahiptir. II. Kapalı bir kapta bulunan gaz tanecikleri birbirinden çok uzaktadır. III. Gaz tanecikleri arasındaki bu uzaklığın yanında, taneciklerin hacmi ihmal edile bilecek kadar küçüktür. 11. I. Gaz tanecikleri, sürekli olarak hareket halindedirler. II. Gaz taneciklerinin çarpışmaları hızlı ve esnektir. III. Tanecikler arasında çarpışma sırasında oluşan zayıf kuvvetler dışında başka kuvvetlerin olmadığı kabul edilir. 9. Gazların kinetik teorisini ortaya koyan bilim adamları; I. Ludwig Boltzman (Ludvig Boltzman), II. James Clerk Maxwell (Ceyms Klark Maksvel) III. Boyle Mariotte Yukarıdakilerden hangileridir? 12. I. Farklı gazların aynı sıcaklıkta taneciklerinin ortalama kinetik enerjileri birbirine eşittir. II. Kinetik enerji mutla sıcaklıkla doğru orantılıdır. III. Kinetik teori varsayımlarına uyan gazla, ideal gaz tanımlamasına uyar.

17 Test-3 1) Gazların yayılma hızları; I. Sıcaklıkla artar II. Mol kütlesi arttıkça artar. III. Molekül kütlesi arttıkça azalır. 2) Bir gazın sıcaklığı artırıldığında: I. Kinetik enerjisi artar, II. Yayılma hızı artar, III. Basıncı azalır. 3) I. Molekül kütlesi küçük olan gaz daha hızlı hareket eder. II. Molekül kütlesi büyük olan gazın özkütlesi de büyük olacağından hızları özkütlesiyle ters orantılıdır. III. Gazların yayılma hızı ile zaman arasında ters orantı, yol arasında doğru orantı vardır. 4) I. Gazların yayılma hızları mol kütlelerinin kare kökü ile ters orantılıdır. II. H 2 ve O 2 gazlarının sabit basınç ve sıcaklıktaki difüzyon hızlarının oranı 4 tür. (H:1 ve O:16) III. He ve SO 2 gazlarının sabit basınç ve sıcaklıktaki difüzyon hızlarının oranı 4 tür. (He:4 ve S:32,O:16) 5) I. Belirli bir zaman sonra He gazi ile doldurulmuş balon hava dolu balondan daha önce söner. II. Gazların bulunduğu ortamdan dışarı yayılması olayına efüzyon denir. III. He gazıyla dolu balon, O 2 gazıyla dolu balondan daha geç söner. 6) Kinetik teoriye göre gaz molekülleri; I. Bulundukları kaba homojen olarak dağılırlar. II. Birbirlerine ve kabın iç çeperiyle çarpışırlar. III. Çarptıkları yüzeye bir kuvvet uygularlar.

18 7) Gaz basıncıyla ilgili olarak; I. Birim yüzeye birim zamanda uygulanan kuvvettir. II. Gazın kabın çeperlerine uyguladığı kuvvetin, kabın yüzey alanına bölümüne eşittir. III. Birim yüzeye çarpan molekülün uyguladığı kuvvet arttıkça azalır. 8) I. P= Kuvvet / Alan = F / S II. Basınç, birimi Pascal (Pa) : N/m 2 III. F=Kuvvet(m.g), birimi Newton (N) : kg.m/s 2 9) Barometrelerdeki h yüksekliği, I. Açık hava basıncıyla doğru orantılıdır. II. Sıvının yoğunluğuyla ters orantılıdır. III. Cam borunun şekline ve konumuna bağlı değildir. 10) 11) I. Balon havayla dolduğunda, sabit hızdaki gaz moleküllerinin birbirleri ve içinde bulundukları kabın çeperi ile çarpışması sonucu şişer. II. Genellikle gaz basınçları atmosfer basıncı ile karşılaştırılarak ölçülür. III. Dünyamızı saran atmosfer bir gaz karışımıdır ve yeryüzüne basınç uygular. I. Atmosferin yer yüzüne uyguladığı basınca açık hava basıncı denir. II. Denizlerde yüzen balıklar nasıl sıvı basıncını hissetmezse bizde hava basıncını çok hissetmeyiz. III. Atmosfer basıncını ölçmek için kullanılan araçlara barometre denir. 12) Barometre ile ilgili olarak; I. Torricelli tarafından geliştirilmiştir. II. Bir ucu kapalı yaklaşık 850 mm uzunluğunda bir cam borudur. III. Barometre, tüpün civa ile doldurulduktan sonra ters çevrilerek açık bir kapta bulunan civa içerisine batırılması ile elde edilmiş bir düzenektir.

19 Test-4 I. Barometre tüpünün içindeki boşluk, hemen hemen tam bir vakumdur. II. Baro metre kabında cıva yüksekliği dış basınca eşittir. III. Barometrelerdeki h yüksekliğine, barometre borusunun şekli etki etmez. I. Atmosferik basınç deniz seviyesinden yükseldikçe azalır. II. Barometre borusundaki boşluğun tamama yakın boş olmasının sebebi, civanın oda sıcaklığında uçucu olmamasıdır. III. Barometre tüpü içindeki civa yüksekliği atmosfer basıncının bir göstergesidir. I. Atmosfer basıncı deniz seviyesinde civa kolonunu 760 mm yüksekte tutar. II. 760 mm yüksekliği, 1 atmosfer (atm) olarak isimlendirilir. III. 1 atm = Pa = kpa = 760 torr I. 1 mm civa yüksekliğine eşdeğer olan basınç 1 torr dur. II. Barometre Gallio'nun öğrencisi Toricelli tarafından yapılmış ve onun kısa ismi torr dur. III. Bir gaz basıncı sıvı basıncıyla kıyaslanarak dolaylı yoldan ölçülür. I. Sıvı basıncı (hidrostatik basınç); sıvının yoğunluğu ve sıvı sütununun yüksekliğine bağlıdır. II. Barometre kaplarında cıva yerine su kullanılsaydı, yaklaşık 10,5 m bir boru kullanılacaktı. III. Kapalı kaplardaki gazların basınçlarını ölçmeye yarayan araçlara da manometre denir. I. Gazlar konuldukları kabı tamamen doldurup onun şeklini alırlar. II. Gazın hacmi içinde bulunduğu kabın hacmine eşittir. III. Gazların hacimleri, sıcaklık ve basınçtan, katılara göre daha fazla etkilenir.

20 7. I. Gazın hacmi hesaplanırken sıcaklık ve basınç değerleri de hesaba katılır. II. Gazlar, birbirinden oldukça uzak ve bağımsız hareket eden taneciklerden oluşmuştur. III. Açık bir kaptaki gazın hacminden bahsetmek anlamsız olur. 10. I. Kinetik teori gaz moleküllerini, kütlesi olan ama hacmi olmayan nokta küreler olarak tanımlar. II. Gaz moleküllerinin (nokta kürelerin) miktarı, Avogadro'nun ileri sürdüğü hipotezle hesaplanabilir. III. Gazlar için kinetik enerji mutlak sıcaklıkla doğru orantılıdır. 8. I. İki tanecik arasındaki uzaklığa ortalama serbest yol denir. II. Ortalama serbest yol 2 katına çıkartıldığında kabın hacmi 8 katına çıkar. III. Gazların hacimlerini miktar olarak belirtirken kullanılan birimler cm 3, m 3 veya L, ml'dir. 11. I. Aynı sıcaklık ve basınçta tüm gazların eşit hacimlerinde 6,02 x tane atom ya da molekül bulunur. II. 6,02 x tane atom ya da molekül bir mol olarak tanımlanır. III. Bir mol atom ya da molekül içeren bir gazın toplam kütlesi, mol kütlesini (MA) ifade eder. 9. Gazların hacim birimlerinin karşılaştırılmasıyla; I. 1mL= 1 cm 3 II. 1dm 3 = 1 X 10-3 m 3 III. 1 Litre = 1 dm 3 = 1000 ml = 1000 cm 3 tür. 12. Belli bir sıcaklık ve basınçta kütlesi 6 g NO(g) için; (N:14 O:16) I. 0.1 moldür. II. 12,04 x tane molekül içerir. III. NŞA da 4,48 litre hacim kaplar.