Villa Melzi BAHÇELER. Gezdikçe Gördükçe. zlen ﬁen Toker. Villa Melzi, Lodi Dükü ve Napolyon zaman nda talya Cumhuriyetinin

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Villa Melzi BAHÇELER. Gezdikçe Gördükçe. zlen ﬁen Toker. Villa Melzi, Lodi Dükü ve Napolyon zaman nda talya Cumhuriyetinin"

Umut Esen İnönü
7 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Gezdikçe Gördükçe zlen fien Toker Villa Melzi BAHÇELER ÖYLE B R BAHÇE K, havuzunda akan, huzur veren su sesi Franz Liszt in bestelerinde gizli... Ç nar a açlar gölün kenar na, Dante nin sonsuz aflk yans tan m sralar ndaki kelimeler gibi, yan yana dizilmifl... Çiçeklerin, yapraklar n ve gölün renkleri bir ressam n paletinden ç km fl sanki. talya n n Como Gölü k y s nda, Bellagio daki Villa Melzi bahçeleri yüzy llard r do an n göz al c renklerini sade bir tasar mla sunarak sanatç lara ilham vermeye devam ediyor. Bir zamanlar Melzi ailesini, Liszt ve Stendhal gibi konuklar a rlayan villan n bahçesi, bu bölgede ngiliz stilinde yap lan ilk bahçe olma özelli ini tafl yor. Villa Melzi, Lodi Dükü ve Napolyon zaman nda talya Cumhuriyetinin baflkan yard mc s olan Francesco Melzi d Eril in Bellagio daki yazl k konutu olarak infla edilmifl. Mimar ve dekoratör Giocondo Albertolli taraf ndan neo-klasik tarzda yap lan villa y llar aras nda tamamlanm fl. Birçok talyan ressam ve heykeltrafl n eserleriyle dekoras117

2 yonu zenginlefltirilen villan n bahçesi, mimar Luigi Canonica ile botanik uzman Luigi Villoresi taraf ndan tasarlanm fl. Farkl a aç türleri, ender bulunan egzotik bitkiler, kamelyalar ve heykellerle dolu bahçe, e imli bir flekilde göl k y s ndan villan n en üst noktas na do ru uzan yor. Bahçedeki küçük tepeler, iniflli ç k fll, kavisli patikalar alan n daha genifl alg lanmas n sa layacak bir boyut yarat yor. 29 Mart-30 Ekim döneminde saatleri aras nda ziyarete aç k olan bahçede Nisan ve May s aylar nda açelyalar ve orman gülleri aç yor. Dev maz, Japon sedir, P rnal mefle, Florida servi, Japon akçaa aç, dev Kalifornia Sekoya/k z la aç, oryantal ladin, cüce palmiye, zeytin, ç nar, mefle, k rm z kay n, ginkgo biloba, kafur, çam, bambu, manolya, mimoza ve nilüferler gibi 58 çeflit farkl a aç ve bitki bulunan bahçe göl manzaras ve farkl tarzdaki heykelleriyle romantik bir ortam sunuyor. illa binas halka aç k olmasa da, bahçenin Bellagio merkezi taraf ndaki giriflindeki gifleden ald m bilet, bahçeyi, neo-klasik tarzdaki flapeli ve limonluktaki müzeyi gezmemi sa l yor. Göl kenar ndaki patikadan biraz yürüyünce soldaki a açlar n ard ndaki havuzu görüyorum. Oryantal bahçe denilen nilüferlerin oldu u büyük bir havuzun etraf ndaki bu bölüm, a aç ve bitkile- V Seralar

3 Oryantal Bahçe rin Como gölü manzaras n gizledi i ender noktalardan biri. uyun üzerindeki küçük köprüden geçiyorum. Etraf mda irili, ufakl çok farkl renklerde bitkiler ve a açlar var. Yeflil, sar, turuncu ve k rm z renkli yapraklar birbirine sar lm fl sanki. A açlar n yapraklar, onlar n su üzerindeki yans malar ve sudaki bitkilerin görüntüsü birbirine kar fl yor. Hangi görüntü gerçek, hangisi yans ma zor ay rdediliyor. Yeniden göl kenar ndaki patikaya dönüp dev a açlar n yan ndan villaya do ru devam ederken Ma ribi Köflkü ne geliyorum. Mavi-beyaz renkleriyle çok zarif görünen bu küçücük yap n n önündeki bankta genç bir çift gölün manzaras n seyrediyor. T pk bir zamanlar burada çay S Ma ribi Köflkü içip müzik dinleyen Melzi ailesinin ve villada konuk olan Franz Liszt in yapt gibi. Romantik ak m n öncüsü olan Liszt in Dante Sonat adl eserini bestelerken buradaki Dante ve Beatrice heykelinden ilham ald düflünülüyor. Bu bahçeyi çok seven Liszt, 20 Eylül 1837 tarihinde Bellagio dan gönderdi i bir mektuba flu sat rlar yazm fl; ki mutlu afl n öyküsünü 119

4 Ç nar a açlar yazarsan z, onlar Como gölü k y s na yerlefltirin. Cennet taraf ndan bu derece kutsanm fl baflka bir yer bilmiyorum; aflk hayat n n güzelli inin bu kadar do al göründü ü baflka bir yer görmedim. Dante nin Beatrice e, Liszt in Marie d Agoult a aflk n hat rlay nca burada yanyana duran iki büyük selvi a ac n n da afl klar temsilen orada bulundu unu düflünüyorum. O s rada küçük bir k z çocu u, annesinin elini b rak p, dallar ve yapraklar yere de ecek kadar sarkm fl büyük çam a ac n n yan ndan villaya do ru kofluyor. Göl k y s ndaki yürüyüfl yolunun kenar na s ralanm fl, flemsiye gibi budanm fl a açlar n alt nda annesini bekliyor. Bu budama flekliyle a açlar dallar alt nda oturanlara gölge ve serinlik yaparken, bahçenin yüksek bölümünden de göl manzaras n n görünmesi sa lanm fl. Solda yukar da kalan düzlük alan karfl k y daki Tremezzo dan Villa Carlotta ya kadar güzel bir göl manzaras sunan, içinde oturma alan olan bir balkon gibi tasarlanm fl. Alt ndan yürüdü üm ç nar a ac dizisinin ilk bölümü villan n önündeki havuzlu

5 alanda bitiyor. Villa binas ve ön cephesi oldukça basit ve sade tasarlanm fl, giriflteki merdivenlerin kenar nda dört aslan heykelleri bulunuyor. Önündeki alanda ise göle do ru uzanan bir teras, nilüferlerin oldu u küçük f skiyeli bir havuz ile köflelerde heykelt rafl Guglielmo della Porta n n yapt Apollo ve Meleagro yu temsil eden iki mermer heykel yer al yor. illan n önünden devam eden tafll k patika sa daki küçük iskeleyi geçip, bahçenin güney s n r ndaki Melzi flapeline ulafl yor. çinde freskler ve heykeller olan flapelden yürüyünce Loppia giriflinin yan ndaki bambu korusuna geliniyor. Bahçenin di er kap s na do ru dönen patika bir terasa yerlefltirilmifl cam sera evlerin yan ndan geçerek limonlu a devam ediyor. Bir zamanlar k fl aylar nda narenciye a açlar n koruyan limonluk, flimdi Napolyon döneminden tarihi eflyalar n, arkeolojik bulun- V tular n ve iki Rönesans freskinin sergilendi i bir müze olarak kullan l yor. üzenin önündeki yoldan yürüyerek bu kez göle daha yukar dan bak yorum. Akl ma Stendhal in notlar geliyor. Yazar Stendhal, Villa Melzi de kal rken 1817 tarihli notlar na flu sat rlar yazm fl: kinci kattaki bir odada kendimi izole ediyorum, oradan dünyada var olan Napoli körfezinden sonraki en güzel manzaraya bak yorum. Farkl a açlar n yan ndan ve gölgesinden yürüyerek k vr la k vr la afla ya do ru inen patikay takip edince yeniden Oryantal bahçeye geliyorum. Alçalan günefl fl klar sihirli bir f rça gibi a açlar farkl renklere boyarken tüm bahçelerin t pk bu bahçe gibi yüzy llar boyunca korunmas n ; beste, resim, heykel, fliir ve öyküler gibi nesilden nesile ulaflmas n diliyorum. M izlensen@butundunya.com.tr 121

Benzer belgeler

Gezdikçe Gördükçe zlen ﬁen Toker. Orta Gölü nün huzur damlas : St. iulio Adas

Gezdikçe Gördükçe zlen fien Toker G Orta Gölü nün huzur damlas : St. iulio Adas 116 talya n n kuzeybat s ndaki Orta gölünün tek adas olan St. Giulio, damla fleklindeki görüntüsüyle berrak sularda fl l fl l