İçindekiler. İçindekilere Gider >>>

Transkript

1

2 İçindekiler İçindekilere Gider >>> Editörden GNU/Linux Haberleri Kitap İnceleme : Linux Güvenliği Yayımlamaya Başlayın : Scribus Firefox Eklentileri K3B ile Ses CD'si Oluşturmak Guake Konqueror Internet ve Dosya Tarayıcısı PHP : Kontrol Yapıları için Alternatif Noktalamalar Python : OpenCV ve Tkinter ile Webcam Yazılımı Pardus ve MKV Dosyaları Pardus Kullanarak Alt Yazılı Film İzlemek Küçük ve Zevkli Oyunlar Röportaj : Serdar Köylü Web Site Tanıtımları

3 Editörden Nihad KARSLI Değerli Okurlarımız, Bu sayımızda kadromuz daha da genişlemiş bir şekilde karşınıza çıkıyoruz. Kadromuz genişledi, sıcaklığımız da arttı. Yine sıcacık bir sayı oluştu. Biz Pardus-Linux.org edergi olarak sürekli yeni ve faydalı bilgiler vermeye çalışıyoruz. Siz değerli okurlarımızın vaktini boşa harcamaması için, verebileceğimiz ne varsa vermeye ve yine kalıcı ürünler çıkarmaya çalışıyoruz. Çalışıyoruz diyorum, aslında çalışanlar forum üyelerimiz ile edergi takımımızdır. Benim yaptığım pek bir şey olmamasına rağmen adımın altında editör yazılmış. Bu açıdan editörlerden özür diliyorum. Keşke onların da edergi takımı gibi çalışan, üreten, yenilikçi bir toplulukları olsa. Bana iş kalmıyor ki ekleyeyim, çıkarayım, şunu yapalım, bunu yapalım diyeyim. Editörün tanımı, yayımlanacak medyanın eksiğini gediğini toparlayan kişiymiş. Bu açıdan bana verilen ünvan sanırım temsili olarak kalacak. Editör olmanın en güzel yanı dergiyi ilk okuyan kişi olmak sanırım. Okuduğumda ilk sayıda aldıgım haz ve heyecanı yine yaşadım. Yine yeni ve arşiv olacak bilgilerle doluyuz. Fakat bu sayımızda belkide bir ilke imza atıyoruz. Söyleşi yaptığımız kişi özgür yazılımın gönül insanlarından birisi. Yüzlerce seminer vermiştir belki, ama ilk defa format dışı ve kendisi ile bu tarz bir söyleşi yapılmıştır. Gerek Sayın Serdar Köylü'nün özgür yazılıma gönül veren insanlara çok şey katacağı söyleşimizi gerekse Serdar Köylü' nün geçmişdeki eserlerini okurlarımızın dikkatlice takip etmesini dilerim. Karlı kayın ormanında yürüyorum geceleyin. Efkârlıyım, efkârlıyım, elini ver, nerde elin? Ayışığı renginde kar, keçe çizmelerim ağır. İçimde çalınan ıslık beni nereye çağırır? Memleket mi, yıldızlar mı, gençliğim mi daha uzak? Kayınların arasında bir pencere, sarı, sıcak. Ben ordan geçerken biri: "Amca, dese, gir içeri." Girip yerden selâmlasam hane içindekileri.... Sağlıklı ve özgür kalın. 3 Haziran 1963 sabahı kaybettiğimiz şairimize de selam ediyor, Dünya Çevre Gününüzü de kutluyorum. Nihad Karslı enki@r-3.org

4 GNU/Linux Haberleri Erdem Artan Pardus 2009 Alfa Duyuruldu! 25 saniyesini KDE 4 masaüstü ortamının açılması ve geri kalanını tüm Merakla beklenen Pardus 2009'un ilk resmi sürümü olan Pardus 2009 Alfa, açılış işlemlerinin tamamlanması oluşturuyor. 27 Mayıs gecesi sunucularda yerini aldı. Pardus 2009 Alfa ilk olarak açıldığında, Pardus'un klasikleşen yazılımlamor deyip geçiştireceğimiz bir renk ile karşımıza çıkan daha da geliştiril- rından Kaptan kullanıcısını selamlıyor. Nazar bozan olarak nitelendirdiğimiş YALI, Pardus 2009 Alfa kurulumunda kullanıcılara son sürüm Linux miz bir hata ile bizleri selamlayan Kaptan, Pardus 2009 Alfa kurulumu çekirdeğini kullanmanın verdiği destekle de birlikte EXT4 dosya sisteminin her ne kadar Türkçe yapılsa da kullanıcısına İngilizce karşılık veriyor. Aseçilmesiyle birlikte, reiserfs ve xfs dosya sistemlerinin de seçilmesine ola- ma bu Kaptan bu haliyle bile işini başarıyla yerine getirmesini biliyor ve nak sağlıyor ve bunun yanında kullanıcı yaratma ekranındaki onay kutusuy- fare, tema, masaüstü arka alanı, ağ, Nepomuk masaüstü arama gibi özelliklerin ayarlanmasına imkan sağlıyor. la, kullanıcıya şifre sorulup sorulmayacağı seçeneğini sunuyor. Eski bir USB bellek ile 17 dakikada kurulan Pardus 2009 Alfa'nın bu kurulum süresinin 3 dakikasını bir hatadan dolayı kuruluma başlama, 9 dakikasını paketlerin kurulumu ve 5 dakikasını paketlerin yapılandırılması oluşturuyor. Kuruluma başlama süresi olan 3 dakikanın Pardus Test Takımı'nın elektronik posta adresinde gezegen iletilere bakarak yok denecek kadar kısa bir süreye indirildiğini ve kurulum için kullanıdığımız belleğin eski olmasından kaynaklanan veri okuma/yazma hızının düşük olduğunu hesaba katarsak oldukça iyi bir süre olarak gözüküyor. Son sürüm Linux çekirdeğinin verdiği destekle çoğu donanımı tak-çalıştır mantığıyla ilk yüklendiği anda tanıyan Pardus 2009 Alfa, ilk yüklendiği anda kullanıcıların günlük işlerini kolayca yapabilmelerini sağlayan birçok yazılımı barındırıyor ve bu yazılımlarla birlikte kurulum sonrası ortalama 3 GB' lık bir alan kaplıyor. P Alfa, ilk yüklendiği anda kullanıcıların günlük hayatta ihtiyaç duyduğu önemli yazılımlardan İnternet tarayıcısı Mozilla Firefox'ın 3.5 beta 6, ofis yazılımı OpenOffice.org'un 3.1_rc6, resim düzenleme yazılımı Gimp'in 2.6.6, müzik çalar Amarok'un 2.1-svn, KDE masaüstü ortamının sürümüyle birlikte geliyor. Doğrudan kullanıcıya yansıyan bu yazılımların yanında, kararlı sürümü haziran ortalarında çıkması planlanan Linux çekirdeğinin _rc7, özgür C dili derleyicisi GCC'nin ve Python yazılım geliştirme dilinin sürümünü de barındırıyor. İnceleme için kullandığımız bilgisayar daha önceki Pardus sürümlerinde çeşitli hatalar nedeniyle WEP ile şifrelenmiş kablosuz ağa bağlanamamasına karşın, Pardus 2009 Alfa ile hiç sorun yaşamadan WPA ile şifrelenmiş kablosuz ağa bağlanmayı başardı. Ağ yöneticisindeki bu önemli gelişme sayesinde birçok engelin önüne geçileceğini düşünüyoruz. Pardus'un klasik yazılımlarından Tasma'ya Pardus 2009 Alfa'da yer verilmemiş. Tasma'nın görevini Pardus 2009 Alfa'da KDE 4'ün Sistem Ayarları uygulaması üstlenmiş. Her ne kadar Tasma pardus-2009-devel deposunda dursa da KDE 4 için henüz hazır hale getirilmemiş ve kararlı sürümde Tasma'nın olacağı konusunda net bir bilgi bulunmuyor. Bunun yanında Sistem Ayarları uygulaması ile Pardus'un neredeyse tüm sistem özellikleri kontrol edilebilir olarak gözüküyor. KDE 4'ün bir diğer özelliğini de bizlerle paylaşan Pardus 2009 Alfa, artık sadece USB bellekler takıldığında veya çıkarıldığında değil, herhangi bir USB donanım bilgisayara takıldığında ya da bilgisayardan çıkarıldığında kullanıcısını uyarıyor. Pardus 2009 Alfa'nın, kimilerine göre bir efsane olan 'e bir kardeş geldiğinin daha doğrusu Pardus 2009 Alfa'nın yeni bir efsanenin doğuşunu haber verdiğini düşünüyoruz. 1 GB bellek ve 1.86 Ghz Intel Centrino Mobile işlemcisi bulunan bilgisayarda tam olarak açılış süresi olarak yaklaşık 1 dakika hesaplanan Pardus 2009 Daha kararlı bir Pardus için ise sizleri Pardus Test Takımı'na katılmaya Alfa'nın bu açılış süresinin 24 saniyesini Pardus taban sisteminin açılması, çağırıyoruz. Bu yazıda Pardus 2009 Alfa'nın güncellenmemiş, ilk kurulum hali baz alınmıştır

5 GNU/Linux Haberleri Erdem Artan Pardus-Linux.org'dan Yarışma! Yeni Şafak Gazetesine Röportaj Verdik Pardus-Linux.org tarafından sanat yarışması düzenlenmiştir. Son katılım tarihi 20 Haziran olan yarışmanın dalları ve konuları şu şekildedir: Pardus Kullanıcıları Derneği olarak, Yeni Şafak Gazetesine son zamanlarda açılan davalarla ilgili olarak röportaj verdik. * Masaüstü Arka Alanı Resim Yarışması Konu : Pardus 2009 * Afiş Yarışması Konu : Pardus 2009 / Pardus-Linux.org * Slogan Yarışması Konu : Pardus 2009 * Karikatür Yarışması Konu : Pardus / GNU/Linux * Tanıtım Videosu Yarışması Konu : Pardus * Öykü Yarışması Konu : Pardus / GNU/Linux * Fıkra Yarışması Konu : Pardus / GNU/Linux Yarışma hakkında geniş ve güncel bilgiyi >>buradan<< takip edebilirsiniz. Gazeteci Melih Bayram Dede, yazısında şöyle diyor : """ TÜBİTAK tan önce dava sonra teşekkür TÜBİTAK, ulusal işletim sistemi Pardus u yaygınlaştırmak için kurulan Pardus Kullanıcıları Derneği ile derneğin başkanı Av. Nihad Karslı ya hem dava açtı hem de Pardus u yaygınlaştırmak için gösterdikleri çaba için teşekkür etti. İşte Türkiye bilişim sektörü tarihine geçecek bu ilginç davada yaşananlar! TÜBİTAK ın, Pardus Kullanıcıları Derneği ne açtığı davayı, 11 Ağustos 2008 de Pardus u sev ama sahiplenme başlığıy-la yazmıştım. Açık kaynak kodlu bir işletim sistemi Pardus un kullanıcıları dernek kurdu, projeyi yürüten TÜBİTAK ın hukuk müşavirliği bu işe taş koydu! spotunu taşıyan haberde, şöyle diyordum: Arabesk şarkı sözlerinden biriydi sanıyorum; Suçum seni sevmekse, cezamı idam isterim diyordu. Şimdiyse Pardus la ilgili bir ihtilâf var önümüzde; ve sanıyorum bu ihtilâfı en iyi, Suçum Pardus u sevmekse cezamı idam isterim! cümlesi özetliyor! Pardus, bu köşeyi takip edenlerin aşina olacağı üzere, TÜBİTAK tarafından geliştirilen açık kaynak kodlu bir işletim sistemi. """ Metnin devamını ve röportajı >buradan< okuyabilirsiniz.

6 Erdem Artan GNU/Linux Haberleri Pardus 2009 Sürüm Takvimi Açıklandı Pardus 2009 sürüm yöneticisi Onur Küçük tarafından geliştirici listesine düşen elektronik postaya göre, Pardus 2009 sürümlerinin çıkış tarihi belirlendi. Söz konusu elektronik postaya göre çıkış, Pardus 2009 un çıkış tarihleri şöyle : * Beta Sürümü * Sürüm Adayı 1 * Sürüm Adayı 2 * Kararlı Sürüm : 19 Haziran : 3 Temmuz : 10 Temmuz : 17 Temmuz Geliştiricilere teşekkür ediyor, başarılar diliyoruz. Özgür Yazılım Avrupa'da Seçim Kampanyası Oldu Pardus 2009 Alfa Kullanıcıları İçin Katkı Deposu Açıldı Pardus 2009 Alfa kullanıcıları için katkı deposu adresi altından kullanıma sunuldu. Depoyu eklemek için adresinin kullanılması gerekmekte. Aksi bir karar çıkmazsa, katkı deposuna adresi yerine sadece adresi ile erişilebilecek. Kararlı sürüm deposunun da bu yönde düzenlenebileceği gündemde. Özgür Yazılım Sözleşmesi (Free Software Pact) yasa teklifi girişiminin başlamasıyla beraber, artık Avrupa daki seçimlerde özgür yazılım, adaylar için bir seçim kampanyası konusu oldu. Bu girişim, Birleşik Krallık ta (UK) seçime girecek adaylardan özgür yazılımı desteklemelerini istiyor. Özgür Yazılım Sözleşmesi, özgür yazılımın gelişiminin önemini, özellikle yazılım patenleri, müşterek çalışma ve internet tarafsızlığı konusunda bir çok tartışmanın yapıldığı ve kararın alındığı Avrupa Parlamentosu nda gözler önüne sermeyi amaçlayan bir Avrupa projesi. KDE Duyuruldu CornRow KDE 4.2 serisinin son sürümü olması planlanan sürümü duyuruldu. Sonraki sürümleri 4.3 serisiyle devam edecek olan KDE'nin bu sürümünde, önceki sürüme göre birçok hata düzeltilmiş. Bu konuda özellikle Okular, Konqueror ve KMail'deki iyileştirmelere dikkat çekiliyor.

7 GNU/Linux Haberleri Erdem Artan Bir Yıllık Youtube Yasağı AİHM'ye Taşınıyor İnternet Teknolojileri Derneği, youtube sitesini açtırmak için yaptığı mücadeleye Avrupa'da devam edecek. Avukat Karslı, erişim yasağını AİHM'e taşıyacaklarını söyledi. İnternet Teknolojileri Derneği (İNETD), iç hukuk yollarında kaldırmaya çalıştığı küresel video paylaşım sitesi youtube yasağını Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne (AİHM) taşımaya hazırlanıyor. 5 Mayıs 2008 tarihli son kapatma kararıyla birlikte Türkiye'den bir yılı aşkın süredir erişilemeyen youtube.com'un açılması için verdikleri hukuki mücadelenin olumsuz sonuçlandığını bianet'e aktaran avukat Nihad Karslı, İNETD Başkanı Doç. Dr. Mustafa Akgül ile konuyu görüştükten ve gerekli hazırlığı yaptıktan sonra AİHM'e başvuracaklarını kaydetti. Avukat Karslı'nın "Atatürk aleyhinde video görüntüsü barındırdığı" gerekçesiyle Türkiye'deki tüm İnternet kullanıcılarına kapatılan youtube sitesinin yeniden açılması için yaptığı girişimler, 8 Mayıs'ta son buldu. GNU/Linux için Google Chrome'un Dev Paketleri Hazır Internet tarayıcıları savaşında yeni bir cephe açan Google'ın Chromium tarayıcısından esinlenerek geliştirdiği Google Chrome Internet tarayıcısının GNU/Linux için geliştirici paketleri hazır. Geliştirici paketleri adresinden edinilebilir. Amarok 2.1 "Let There Be Light" Duyuruldu KDE'nin bir numaralı müzik çaları Amarok'un 2.1 sürümü "Let There Be Light" duyuruldu. Bu sürümde birçok iyileştirme yapılmış. Oynatma listesine düzen-lenme özellikleri eklenmiş, menülerde dolaşım kolaylaştırılmış. Bu-nun yanında şarkıların belli konumlarını yer imi olarak işaretlenme özelliği eklenmiş. ma yetkisini "bir polisin insanları yargılayıp mahkum etmesi"ne benzeten Karslı, bunun Ankara 27. Asliye Ceza Mahkemesi, kapatılma işleminin kaldı- özgürlüklerin ancak kanun ve mahkeme eliyle sınırlandırabileceğini söyleyen Anayasa' rılmasını reddeden Ankara 1. Sulh Ceza Mahkemesi'nin 15 Ni- ya Aykırı olduğunu söyledi. san'da verdiği karara itirazı reddetti. Karslı, Fransa'nın telif hakların korunması amacıyla müzik ve görüntü paylaşım sitelere Yargıdan "bizim yapacak bir şeyimiz yok" mesajı aldıklarını ifa- erişim yasağı getiren yasa teklifine Avrupa Parlamentosu'nun düşünce özgürlüğü ve ilede eden avukat Karslı, İnternet'in gelişimiyle ilgili olan bir sivil tişim özgürlüğünü kısıtlayacağı ve bunun yasak konusu eylemlerden çok daha fazla kotoplum örgütü olarak İNETD'nin mücadelesini uluslararası huku- runması gerektiği gerekçesiyle yasanın veto edildiğini anımsattı: ka taşıyacağını söyledi. "Avrupa Parlamentosu aynı zihniyete sahip bir yasa teklifine reddederken bizde yıllardır 5651 Sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlen- yürürlükte...belki bire bir kıyaslanamaz ancak bu bir zihniyet meselesi...biz biliyoruz ki mesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilme- doğrusu bizim talep ettiğimizdir. Hatta bunu herkes biliyor.biz memleketimizin yargısi Hakkındaki Kanun'da Cumhuriyet savcısına verilen site kapat- sından alamadığımız sonucu ne yazık ki AİHM'den almaya gidiyoruz." Alıntı : bianet.org

8 Serdar GÜNDÜZ Kitap İnceleme : Linux Güvenliği serdargunduz@live.com Kitap İnceleme : Linux Güvenliği tespit etmek ISBN Yayınevi Yazarlar - Kriptografik anahtarlar, Kerberos ve PAM ile kimlik denetimi sağlamak ve sudo ile root ayrıcalıkları vermek : : Pusula Yayıncılık : Daniel J. Barrett, Richard E. Silverman, Robert G. Byrnes Bilgisayar güvenliği karmaşık bir süreçtir, ama bizim takip etmesi kolay reçetelerimiz herhangi bir GNU/Linux sisteminin güvenliğini geliştirmeye yardımcı olacaktır. Emacs ile şifreli elektronik posta göndermek için kolay bir yola mı ihtiyacınız mı var? Günün belirli zamanlarında ağ servislerinize erişimi sınırlandırmak mı istiyorsunuz? Web sunucunuza güvenlik duvarı mı kurmak istiyorsunuz? Ağınızda koklama yapmak mı? SSH için açık anah- - GnupPG ile dosyaları ve e-posta mesajlarını şifrelemek - Şifre kırıcılar, nmap ve kullanışlı betiklerle kendi güvenliğinizi irdelemek GNU/Linux sistemleri kullanıyor ya da yönetiyorsanız, bu kitaptaki reçeteler sizi daha üretken yapacaktır: daha çok şeyi daha kısa sürede yerine getireceksiniz. Güvenlik bir sorun olmaya hep devam edecektir, ancak istediğiniz sorunlara doğru çözümlerle yaklaştığınıza emin olmak da elinizde. "Linux sistemlerinizin güvenli çalışması için en yeni araçların muhteşem, kullanışlı bir kolleksiyonu." -Sandra O'Brien, Güvenlik Danışmanı Resim 1 : Linux Güvenliği Kitabı tar ayarlamak mı? Linux Güvenliği bu önemli görevleri yerine getirmek için gerekli olan komutları ve yapılandırma dosyası girişlerini adım adım sunmaktadır. Böylece man dosyaları arasında bocalamak zorunda kalmazsınız. Bu kitap orta seviyedeki GNU/Linux kullanıcıları ve sistem yöneticileri için pratik, güvenlikle ilgili reçetelerle doludur: "Bu kitap pratik görevleri öğrenmeye yeni başlayanlar ve uzun zaman önce yaptıkları şeylere dönmek isteyen profesyoneller için hazırlanmıştır. Güvenlik yönetiminde her gün karşılaştığımız teknik işlerin pek çoğunu kapsayan yoğun tarzı sizi sürükleyecek." -Klaus Möller, DFN-CERT Gmbh - Iptables, ipchains, xinetd, inetd ve daha fazlasını kullanarak güvenlik duvarından tekli servislere kadar sisteminize erişimi denetlemek - Ethereal, dsniff, netstat ve diğer araçlar ile ağınızı izlemek - SSH ve SSL ile ağ bağlantılarınızı korumak - Tripwire, snort, tcpdump, logwatch ve diğer pek çoğu ile izinsiz girişleri BACON

9 Mehmet Gültaş Yayımlamaya Başlayın : Scribus Yayımlamaya Başlayın : Scribus Pardus kullanarak kendi derginizi veya gazeteni-zi çıkarmak istiyorsanız, gereken program Scribus. Hazırlayacağınız derginin kaç sayfa o-lacağı önemli değil, her durumda Scribus size yeterli olacaktır. Eğer kullanmak isterseniz Scribus Pardus-2008 deposunda sizi bekliyor. Scribus'un bütün özelliklerini sıralamak yerine, ki bu dergiyi Scribus'a adanmış bir kitap haline getirmemizi gerektirir, iki sayfalık bir küçük el broşürü hazırlamak eminim ki programa hemen kanınızın kaynamasın sağlayacaktır. Hemen Scribus'u açıyorum ve yayının şeklini, mehmetgultas@gmail.com seçiyorum. Sol sayfa seçeneği belge-nin ilk sayfasının solda mı yoksa sağda mı olaca-ğınızı belirlemenize yardımcı oluyor. Bir dergi veya gazeteyi gözünüzün önüne getirirseniz ilk sayfası hep sağ bir sayfadır. Türkçe gibi soldan sağa yazılan dillerde yayınlar için genellikle ilk sayfa olarak sağ sayfa kullanılır, Arapça gibi sağdan sola yazılan dillerde ise durum bunun tam tersidir. Yeni Sayfa diyalog kutusu içerisinde üst orta kısımda yer alan Sayfa Boyutu alanında A5 seçeneğini işaretlediğimde 148 mm en ve 210 mm boy değerleri otomatik olarak atanıyor. Siz istediğiniz bir standart boyutu (A4, A3, B2, vb.) seçebilir veya kendi özel ebadınızı belirleyebilirsiniz. Son olarak sağ üst köşede bulunan Sayfa Sayısı seçeneğini 2 olarak ayarlıyorum. Ta-mam düğmesine bastığınızda 2 sayfa yan yana karşınıza çıkacak. Bu yazında A5 sayfa açtıktan sonra sayfaya da-ha fazla hakim olabilmek ve ekleyeceğiniz me-tin kutuları, resimler, tablolar veya şekillere sö-zünüzü geçirmek için Sayfa > Kılavuz Yöneti-mi... yolunu izleyerek açılan Kılavuz Yöneti-mi diyalog Resim 1 : Yeni belge kutusuna ulaşıyoruz. Kılavuz yöne-timi ile sayfamıza boyutunu ve sayfa düzenini belirlememi isteyen bir hakim olmamızı sağlayacak kılavuzları ekleyeceğiz. ekran beni karşılıyor. Bu Yeni Sayfa diya-log kutusunda, en solda yer alan alandan sayfa planına Kılavuz Yönetimi diyalog kutusunun içerisinde-ki karar veriyorum. Document Layout - Belge Yatay Kılavuzlar çerçevesinin altındaki ku-tucuya Yerleşimi olarak Türkçeleştirdiğim çer-çevenin 105 mm değerini giriyoruz ve Ekle butonuna içerisinde Double Sided, yani Çift Ta-raflı ve basıyoruz ve böylece A5 sayfanın tam ortasına bir altındaki açılan menüden Sol sayfa se-çeneğini yatay bir kılavuz eklemiş oluyoruz. Sayfanın Resim 2 : Kılavuz Yönetimi

10 Mehmet Gültaş Yayımlamaya Başlayın : Scribus ortasındaki bu kılavuzu daha sonra say-fanın tam ortasına gelecek bir resmi hizalamak i-çin kullanacağız. Sütunlar kısmına 2 değerini girip, Sütün Boşluğu için gerekli işaretlemeyi yapıp, Sütün Boşluğu değeri olarak 6 mm yazıyoruz. Diyalog kutusunun sağ üst kısmında yer alan ön izleme resmi biz sayfa üzerinde deği-şiklikleri yaparken sayfanın güncel görüntüsünü veriyor. Ön izleme resminin altındaki Kılavuz-ları Kilitle ve Tüm Sayfalara Uygula kutucuk-larını işaretliyoruz. Yaptığımız bu son değişiklik ile kılavuzları sayfa içerisinde fare tarafından seçilemez hale ge-irdik, yani sabitledik ve aynı kılavuzların bütün sayfalarda çıkmasını sağladık. İki sayfa değil de on sayfalık bir belge hazırla-manız gerekirse sayfalar arasındaki biçim farkla-rından kaynaklanan herhangi bir sorun yaşama-nın önüne geçmiş oluyoruz. Bütün ayarlarımız tamamlandı ve Tamam düğmesine basarak sayfamıza dönüyoruz. Öncelikle yapmamız gereken kendimize bir baş-lık bulmak. Vikipedi imdadımıza yetişiyor ve i-çeriğin bir kısmını sağlıyor. (Belgeyi hazırlamak için kullandığım resimlere şu adresten ulaşabilirsiniz: Şimdi bir başlık ekleyelim ki bunun için biraz metne ihtiyacımız var. Araç Kutusu içerisinde yer alan Metin Çerçevesi Ekle butonuna veya klavye üzerindeki kısa yol tuşu olan T (İngiliz-ce text, yani metin kelimesinin baş harfi) tuşuna basalım. Bu tuşa bastığınızda farenizin imleci de-ğişiyor ve sol tarafta yer alan sayfanın üzerine gi-dip faremizin sol tuşuna basılı tutup çekiştirerek bir başlığı içerisine koyabileceğimiz en ve boyda bir Metin Çerçevesi mehmetgultas@gmail.com oluşturuyoruz. Oluşan çer-çevenin içerisine çift tıklayın ve Ay (uydu) metnini girin. Girdiğiniz metin bir başlık için çok küçük ve ayarlanması gerekiyor. Bunu kısa yoldan yapabilmek için Menü Çubuğu içerisin-de yer alan Stil menüsünden gerekli ayarlama-ları yapabilirsiniz. Yazı tipi, Ölçü, Efekt-ler, Hizalama, Renk ve Ton (Saydamlık) ayarlarını yapabilirsiniz. Ancak buradan sadece istisnai olarak yararlanmanızda yarar var, çünkü belgelerinizin içerisindeki düzenlemeyi Menü Çubuğu > Düzenle > Paragraf Stilleri... yolunu takip ederek ulaşacağınız Stilleri Düzenle diya-log kutusunda belirleyebileceğiniz beş veya altı stil ile yapmanız yayınınızın biçimsel olarak tu-tarlı görüntü vermesini sağlar. Stilleri Düzenle diyalog kutusundan belirleyebileceğiniz stillerin sonucunda, işinizi tamamladığınızda elinizde bü-tün belge içerisinde tutarlı bir görüntü bütünlüğü olacaktır. Ana başlığımızı ortalamak için Menü Çubuğu içerisinde Pencereler > Hizala ve Dağıt yolunu izleyerek ulaştığımız diyalog kutusunda İlişki seçeneğinin açılır menüsünden Sayfa seçeneği-ni seçiyoruz ve centre on vertical axis yani di-key eksende ortala seçeneğini seçiyoruz. Bu şe-kilde seçtiğimiz Metin Kutusu sayfamızın tam ortasına hizalanıyor. Hizala ve Dağıt diyalog kutusunu kullanarak metin kutularını, tabloları, şekilleri, resimleri, çizgileri ve eğrileri veya ken-di aralarında grupladığımız nesneleri herhangi bir diğer nesneye, sayfaya, önceden belirlemiş oldu-ğumuz ve istediğimizde yerlerini değiştirebilece-ğimiz, kaldırabileceğimiz kılavuz çizgilerine ve sayfanın kenarlıklarına göre hizalayabiliriz. Resim 3 : Hizala ve Dağıt Seçenekleri Belgemize metin eklemeden önce çizdiğimiz ve ön tanımlı olan kılavuzları mıknatıslı hale ge-tirmek için Menü Çubuğu içerisindeki Sayfa menüsünün en altında yer alan Izgaraya Yapış-tır ve Kılavuzlara Yapıştır seçeneklerini se-çin ve etkin hale getirin. Scribus'un içerisine OpenOffice.org Kelime İş-lemci ile veya herhangi bir.txt uzantılı dosya-dan metinleri alabilirsiniz. Vikipedi sayfasında-ki ay ile ilgili yazının bir kısmını kopyalayın ve 5-6 paragraflı kısa bir metin belgesi hazırlayın ve bu belgeyi oluşturduğunuz yeri not edin. Şimdi Scribus'a dönün ve Metin Çerçevesi Ekle seçe-neğini işaretleyin ve

11 Mehmet Gültaş Yayımlamaya Başlayın : Scribus başlığın hemen altından her iki tarafa bir birinin aynı sütunlar oluşturun. Me-tin kutularını oluştururken dikkat ettiyseniz ızga-ralara ve kılavuzlara yapıştırmayı etkin hale ge-tirdiğimiz için metin kutularını oluştururken ku-tular sayfanın çerçevelerine ve ortada oluşturdu-ğumuz kılavuzlara takıldılar, ancak biraz daha kuvvetli çekerseniz istediğiniz yere gelecekler-dir. İlk sayfanın sol tarafında yer alan metin sütu-nu için değerleriniz, mehmetgultas@gmail.com kutuları ve diğer nesnelerin boyutlarını ayarlar-ken en boy oranını koruyan, metin kutusunun boyutlarını girdiğimiz alanın sağında yer alan zincir simgesine dikkat etme gerekliliğidir. Her iki sayfaya da yerleştirdiğimiz metin kutuları-na metin girmek için daha önce oluşturduğumuz.txt belgesi ile bağlantı kurmamız gerekiyor. Bunun için ilk metin kutusunu seçtikten sonra Control+D veya farenin sağ tuşuna bastıktan sonra Metin Al... seçeneğini seçiyoruz ve daha önce Vikipedi'den aldığınız içerik ile oluşturduğu-nuz belgeyi bularak seçiyoruz ve seçtiğimiz belge-yi Scribus'a aktarmak için Al tuşuna tıklıyoruz. Böylece daha önce oluşturduğumuz belgenin içe-risindeki içerik Scribus'a aktarılmış oluyor. Metin kutusunun üzerine gelip çift tıkladığınızda metin içerisinde değişiklikler yapabilirsiniz. Eğer biraz uzun içeriği olan bir belge hazırlamışsanız ve içe-rik metin kutusunun içerisine sığmadıysa metin kutusunun sağ alt köşesinin biraz üzerinde içeri-sinde x işareti olan bir kare görürsünüz. Metin kutularının arasında bağlantı kurarak, ya-ni bir metin kutusunu seçip araçlar kutusunda Metin Çerçevelerini Bağla seçeneğini seçip bir diğer metin çerçevesini seçerseniz ilk çerçevede-ki metin akışkan hale gelecektir ve metnin ilk metin çerçevesine sığmayan kısmı bağlantı yaptı-ğınız diğer çerçevelere akacaktır. Böylece metin üzerinde eklemeler ve çıkarmalar yapsanız bile metinler belirlediğiniz metin çerçeveleri arasında gidip gelecektir. Bu hem belgenize koyacağınız metni hem de sayfa biçiminizi ayarlamada size kolaylık sağlayacaktır. Bu şekilde ilk üç çerçeve-yi birleştirin ve metin çerçevelerini birleştirme iş-lemini tamamladığınızda tekrar Metin Çerçeve-lerini Bağla seçeneğini tıklayın ve etkisiz hale getirin yoksa istemeden başka metin çerçeveleri-ni de bağlantılı hale getirebilirsiniz. Belgemizin ikinci sayfasında yer alan son metin Resim 4 : Izgaraya yapıştır eğer buraya kadar yazıyı ta-kip ettiyseniz şu değerlere benzer değerler olma-sı gerekiyor. Dikkat etmeniz gereken bir diğer nokta ise metin Resim 5: Metin kutusu özellikleri Resim 6 : İçeriği sığmamış bir metin kutusu

12 Mehmet Gültaş Yayımlamaya Başlayın : Scribus mehmetgultas@gmail.com çevenin boyutları aynı olmadığı durumlarda res-min bozulmasını engellemiş olursunuz. çerçevesine de Örnek Metin ekleyeceğiz. Bu özelliği belgeniz için Mastar Sayfa oluşturur-ken tasarımınızın içerik ile dolu bir sayfa içerisin-de nasıl göründüğünü kontrol etmek için kullana-bilirsiniz. Metin kutusunu seçtikten sonra Ekle > Örnek Metin yolunu takip ederek ulaşabilirsi-niz. Açılan diyalog kutusunda eklenecek metinin dilini ve uzunluğunu seçebilirsiniz. Metinin uzun-luğunu kutunun sol alt kısmında yer alan parag-raf sayısı menüsünden ayarlıyorsunuz. Ön tanım-lı örnek metin uzunluğunu on paragraf olduğu i-çin bu değeri azaltmaya dikkat edin çünkü bu uz-uzunluktaki bir örnek metin iki veya üç sayfanızı doldurabilir ve sonra eklenen metni kısıltmak zo-runda kalabilirsiniz. Metinlerle ilgili son işlemimizi yaptıktan sonra sayfalarımıza resim eklemenin zamanı geldi. A-raç çubuğundaki Resim Ekle aracına tıklıyo-ruz ve sol taraftaki sayfamızın ortasına bir resim kutusu oluşturuyoruz. F2 tuşuna basarak Özel-likler penceresini açıyoruz ve burada Resim Kutusu nun Width ve Height, yani genişlik ve yükseklik değer-lerini 60 mm ola-rak ayarlıyoruz. En boy oranını ayarlar-ken en boy oranını sabitle seçeneğine dikkat etmeniz gere-kiyor. Resim çerçe-vesine resim ekle-mek için çerçeveye farenin sol tuşuyla çift tıklayıp veya Shift+ı klavye kı-sa yolunu kullanarak eklemek istediğiniz resmi dosya sisteminizin içerisinden se-çebilirsiniz. Resim ve metin eklerken dikkat etmeniz gere-ken önemli bir nokta var. Belgenize veya yayınınıza koyacağınız resimleri aslında belgenizin içerisine gömmüyorsunuz sadece belgeden resme bir bağlantı oluşturuyorsu-nuz. Yani belgenizin içerisine koyduğunuz resim- Resim 7 : Örnek metin Eğer belgenize eklediğiniz resim, resim çerçevesinden büyük ise Özellikler penceresi içerisin-deki Resim tabını açtığınızda en altta yer alan Resim 8: Resim özellikleri Çerçeveye Göre Ölçeklendir kutusunu işaretlerseniz resim otomatik olarak resim çerçevesinin boyutuna ayarlanır. Hemen altında yer alan Orantılı kutusunu da işaretlerseniz, resim ile çer

13 Mehmet Gültaş Yayımlamaya Başlayın : Scribus mehmetgultas@gmail.com lerin yerlerini veya belgenizin yerini değiştirmemeniz gerekiyor. Bunun için en güvenli yöntem oluşturacağız belge ve belgede kullanacağınız resimleri aynı dizin içerisine koymanız. Resim 9 : Resim ve çerçeve özellikleri daki Kontur Çizgisini Kullan kutucuklarını işaretliyoruz. Eklediğiniz resmi sayfanın ortasına yerleştirdiğimiz kılavuzu kullanarak ortalamak için Kılavuz Yönetimi penceresine gidip Kılavuzları Kilitle kutusundaki seçimi kaldırmanız gerekir. Bunu yaptıktan sonra hizalamayı resim çerçevesinin orta noktasına göre yapmak için penceresinin içerisindeki Bağlantı Noktası ayarını Bağlantı Noktası Olarak Ortayı Seç yapmalısınız. Daha sonra resim çerçevesini seçip Hizala ve Dağıt penceresini açmanı gerekiyor. Çerçeveyi sayfaya göre dikey hizalamalı ve sayfanın ortasındaki kılavuzu seçtikten sonra ise yatay olarak hizalamalısınız. Bu şekilde resim çerçevemiz ve dolayısıyla resmimiz orta noktasından yatay olarak seçtiğimiz kılavuza, dikey olarak ise sayfaya göre ortalanmış oldu. Resmi sayfanın ortasına koyduktan sonra daha önce oluşturduğumuz yani aslında altta kalmış olan metinlerimiz resmin engellemesinden dolayı gözükmüyor. Bunun önüne geçmek için resim çerçevesinin dışında bizim oluşturacağımız alanın etrafında metnin dolanmasını sağlamak ve bunun için özellikler penceresinden Şekil tabını seçmek. Text Flows Around Image (yani metin resmin etrafından dolaşır) ve onun altın- Resim 10 : Resim şekil ayarları Şimdi yapmamız gereken Şekil tabının içerisinde yer alan Edit Shape tuşuna basmak ve resmin etrafında bir alan oluşturmak. Edit Shape tuşuna basarak açılan Nodes (yani Türkçesi Düğümler ) penceresi içerisinde yer alan Edit Contour Line kutusunu işaretliyoruz ve resmin etrafındaki maviye dönen boğumları

14 Mehmet Gültaş Yayımlamaya Başlayın : Scribus mehmetgultas@gmail.com fare imleci ile istediğimiz gibi biçimlendirerek beğendiğimiz bir şekle getiriyoruz. Resmin çevresinde oluşturduğunuz alanı isterseniz bir üçgen veya yuvarlak şekil haline getirebilirsiniz. Resim 12 : Ay ve etrafındaki metin Umarım Scribus belge hazırlama konusunda bana olduğu kadar size de yardımcı olacaktır. Menülerde biraz dolaştıktan sonra eminim ki birçok belge türü hazırlamak için hatırı sayılır bir uzmanlığa ulaşabilirsiniz. Resim 11 : Boğumlar Mehmet GÜLTAŞ mehmetgultas@gmail.com CC-BY-NC-SA

15 Firefox Eklentileri Doğukan Korkmaztürk Firefox Eklentileri Firefox günümüzün en popüler internet tarayıcılarından biri. Özellikle Linux dünyasında. Şüphesiz Firefox'u bu kadar popüler yapan özelliklerinden biri de eklenti özelliği. Bu yazımızda Firefox eklentilerini incelemeye devam edeceğiz. Tab Slideshow Bu eklenti Firefox'ta belli bir zaman aralığından sonra bulunduğumuz sekmenin yanındaki sekmeye otomatik olarak geçmemizi sağlıyor. Aynı bir slayt gösterisi gibi. Eklentiyi çalıştırmak için Firefox'un üst kısmındaki Araçlar bölümünden Start Tab Slideshow'a tıklamanız yeterli. Eklentiyi adresinden edinebilirsiniz. FireFTP FireFTP, Firefox ile FTP alanına bağlanıp dosya aktarımı yapmayı oldukça kolaylaştıran ve bu konuda oldukça başarılı bir eklenti. Kullanmak için Firefox'un üst kısmında yer alan Araçlar bölümündeki FireFTP'ye tıklamanız yeterli. Eklentiyi Fast Video Download Bu eklenti sayesinde Youtube, Google Video, Dailymotion ve Vimeo gibi ünlü video paylaşım sitelerinden video indirebilirsiniz. Eklenti kurulduktan sonra video sitelerine girildiğinde, ekranın sağ altındaki Fast Video Download simgesine tıklanarak izlenen video indirilebilmektedir. Eklentiyi adresinden edinebilirsiniz. adresinden indirebilirsiniz. Resim 1 : FireFTP Resim 2 : Ekranın sağ altındaki Fast Video Download simgesi

16 Firefox Eklentileri Doğukan Korkmaztürk Tab Catalog Gspace Bu eklenti bilgisayarınızdaki ALT+Tab özelliğinin benzerini Firefox sekmeleri için sunuyor. Çok kullanışlı bir eklenti. Bu eklenti sayesinde sekmelerinizle boğuşmak zorunda kalmayacaksınız. Bildiğimiz gibi Gmail bize çok büyük bir alan veriyor. Bu alanı elektronik postalarımızla doldurmak neredeyse imkansız. İşte bu noktada devreye Gspace giriyor. Eğer bilgisayarınızda boş alan sıkıntısı çekiyorsanız Gspace eklentisi sayesinde Gmail hesabınızın boş bölümüne kişisel dosyalarınızı yükleyebilirsiniz. Eklentiyi adresinden edinebilirsiniz. Eklentiyi kurduktan sonra ayarlardan kısayol tuşu atamanız gerekiyor. Resim 3 : Tab Catalog görünümü Eklentiyi adresin-den indirebilirsiniz. Çalıştırmak için Araçlar bölümündeki Gspace'e tıklamanız yeterli. Resim 4 : GSpace görünümü Doğukan Korkmaztürk doki9528@gmail.com

17 K3B ile Ses CD'si Oluşturmak Merhaba, bir başka Nasıl Yapılır? yazısı ile kaldığımız yerden devam ediyoruz. Bu sayımızda K3B adlı CD yakma yazılımıyla ses (audio) CD'si yapımını işleyeceğiz. Gelecek sayı da ise ses formatlarını farklı ses formatlarına dönüştürme konusunu ele alacağız. Yazımıza başlamadan evvel bir önceki yazımızı değerlendirmek istiyoruz. 8. sayımızda takip etmişseniz *.track dosyalarını *.mp3 ve *.ogg biçimlerine dönüştürmüştük. Bu yazı beğeni mesajlarının yanı sıra eleştiri içeren mesajlar almamıza sebep oldu. Olumlu yorumlara teşekkür etmekle birlikte "haklı gerekçeleri olan" olumsuz yorumlardan birine yer vermek ve yaptığımız yanlıştan dönmek isteriz. Özgür KURU adlı okurumuz, "Telif haklarıyla korunan eserlerin yasal olmayan şekilde farklı formatlara çevrilip, dağıtılmasının yanlış olduğunu" vurgulamış. Yazılarımızla özgür yazılım kullanıcılarını yasal olmayan işlere yöneltmek istemeyiz. O nedenle projelerimi uygularken telif haklarıyla korunan fikir ve sanat eserlerini farklı formatlara çevirip dağıtmanın suç teşkil ettiğini hatırlatırız. Özgür KURU ile yaptığımız görüşme de aşağıdadır. Özgür Kuru : Merhabalar! Güzel bir şeyler yapmaya çalışıyorsunuz saygı duyuyorum. Fakat küçük (aslında büyük) bir eleştirim olacak. Yayınlanan son dergide bahset- Serdar GÜNDÜZ serdargunduz@live.com tiğiniz track2mp3 yazısı yasalara aykırı bir şey değil mi? İnsanları yasalara aykırı yönlendirmek çok yanlış bence. Serdar Gündüz: Özgür Bey, bilmek ve yapmak farklı şeylerdir. Kaldı ki biz kimseye "Şarkıcıların şarkılarını mp3'e çevirin sonrada bütün dünyaya İnternet'ten dağıtın!" demedik. Eğer bu tür işlerle uğraşıyorsanız Windows'a mahkum değilsiniz. GNU/Linux ile de yapabilirsiniz demek istedik. Duyarlı davrandığınız için teşekkür ederim. Keşke yazının altına "Lisans haklarıyla korunan datayı farklı formatlara çevirip, İnternet' ten dağıtmak suçtur." ifadesini ekleseydim. Bir sonraki sayıda benzer bir konu hakkında yazacağım. Eksik kalan bu uyarıya o yazımda yer vereceğim. İsterseniz siz de dergimizde yazabilirsiniz. Özgür Kuru: Eğer siz yazınızda sevdiğiniz bir sanatçının CD'si diye başlarsanız, ülkemiz insanı "Ya bu adam yazmış biz bunu yasal olmayan yollarda kullanmamalıyız" demez. Orada verilmesi gereken örnek bence, bir deneme kaydı yaptınız ve bunu track olarak gerçekleştirdiniz şeklinde olsaydı çok daha güzel olurdu. Sonuna ibare koymanız bir eksiklik fakat yeterli değil. Çünkü örnek olarak yasal olmayan bir örnek vermişsiniz. Burada size karşı bir şey demiyorum. İyi niyetli yaptığınızdan da şüphem yok. Fakat ülkemizin bir gerçeği var her şey suistimal ediliyor. Sadece Windows'ta yapılmıyor noktasında, yasal olmayan işleri yapanlar bence bırakın Windows' ta kalsın zaten :) Serdar Gündüz: Özgür Bey, yorumunuza, değer vermekle birlikte, bir sonraki sayıda yazacağım yazıda size atıfta bulunacağım. Aşağıdaki yorumu biraz yumuşatmak gerek :) "Yasal olmayan işleri yapanlar bence bırakın Windows'ta kalsın zaten :)" Projemize başlayalım. Öncelikle neyi, neden yapacağımızı bir netleştirelim. Bir anekdot aktarmak istiyorum. 2-3 hafta kadar önce bir dostum benden arabasında dinlemek için içinde Şanlıurfa Halk Türkülerinin olduğu bir cd yapmamı istedi. Bir cd hazırladım, verdim. Bir kaç gün sonra "Hocam, senin yaptığın cd çalışmadı." diyerek geri geldi. Belki cd çaların mp3 desteği yoktur dedim. "Olur mu öyle şey 2007 model Megan bu, senin cd de vardır bir sorun." dedi. Bunun üzerine içinde türkü olan bir ses (audio) cd'si hazırlayıp verdim kendisine. Denemiş, çalıştığını görünce teşekkür etti. Meğer aracın standart cd çalarında mp3 desteği yokmuş. :) Anektodumdan da anlaşılacağı gibi mp3 desteği olmayan cd çalarlarda, vcd oynatıcılarda müzik dinleyebilmemiz için *.mp3, *.ogg gibi ses dosyalarımızı *.track biçimine çevirip ses cd'si ola-

18 K3B ile Ses CD'si Oluşturmak Serdar GÜNDÜZ sanız sol alt köşedeki onay kutusunun işaretini kaldırmamız yeterli. Şimdi K3B ile karşı karşıyayız. Arayüzü inceleyecek olursak temel olarak 3 bölüm var. Üstte menü çubuğu, bir altında sağda ve solda olmak üzere dizinler arasında gezinti yapabilmemizi sağlayan gezginler, en altta ise ne yapmak istediği- Resim 1 : K3B ipucu ekranı rak kaydetmeliyiz. Bu işlem için K3B adlı yazılımı kullanacağız. Pardus > Uygulamalar > Programlar > Çoklu Ortam > K3B yolunu izleresim 2 : Yeni CD takıldığında gelen KDE ekranı yerek K3B'yi başlatabileceğimiz gibi boş bir cd'yi cd sürücünüze yerleştirdiğinizde otomatik K3B'nin her başladığında açılmasını istemiyorolarak açılan KDE Daemon adlı pencereden "K3B ile Ses CD'si oluştur" seçeneğini seçerek K3B'yi başlatabilirsiniz. Eğer sisteminizde K3B kurulu değilse, sisteminizin internete bağlı olduğunu varsayıyorum, Paket Yöneticisini kullanarak ya da komut satırından sudo pisi it k3b komutuyla sisteminize kurabilirsiniz. Eğer daha önce pasifleştirmediyseniz karşınıza, "Günün ipucu" adlı pencere çıkıyor. İpuçlarını okumanızı tavsiye ederim. Eğer bu pencerenin Resim 4 : Yazılacak dosyaların seçilmesi mizi soran 4 farklı seçenek var. K3B, çok yetenekli bir yazılım. Biz bu yazımızda sadece K3B' nin Ses Cd'si oluşturma özelliğini kullanacağız. "Yeni Ses CD Projesi" butonuna tıklıyoruz. Açılan penceredeki dosya yöneticisini (gezgin) kullanarak sol üstteki alanda ses dosyalarımızın olduğu dizini bulup seçiyoruz. Seçtiğimiz dizin içindeki dosyaların sağ panelde listelendiğini görebiliriz. K3B, sürükle bırak özelliğini destekleyen bir yazılım. Ses Cd'sine eklemek istediği- Resim 3 : K3B arayüzü

19 K3B ile Ses CD'si Oluşturmak Serdar GÜNDÜZ miz dosyaları seçip fareyle alttaki "Müzik Cd' si" adlı alana bırakıyoruz. 8. Sayımızdaki track2mp3 adlı yazımızda da bahsettiğimiz gibi, bir *.track dosyasının hafızada kapladığı alan bir *.mp3 dosyasından yaklaşık katı daha fazladır. Bu, yaklaşık 150 *.mp3 kopyalayabildiğimiz bir cd'ye ortalama 15 *.track dosyası kopyalayabileceğimiz anlamına geliyor. Resim 5 : K3B arayüzündeki yazdırma simgesi Resim 7 : K3B CD yazımına başlıyor Evet, ses dosyalarımızı seçtikten sonra "Yazdır" butonuna tıklıyoruz. Ses Projesi adlı bir pencere açılıyor. Bu pencerede Ses Projemize özgü ayarlar yapıyoruz. Yazdırma hızını otomatik olarak seçmenizi öneririm. CD yazma işlemi başladığında sistem kaynaklarını aşırı tüketen yazılımları çalıştırmamanız, CD yazma işlemi sırasında oluşacak hataları büyük ölçüde engelleyecektir. Aynı pencereden kopya sayısını, CD Bilgisini girdikten sonra "Yazdır" düğmesine tıklıyoruz. Resim 6 : Ses projesi CD ayarları ekranı Resim 8 : K3B CD yazımı tamamlanıyor. Parçaların sıra ile yazdırıldığını ekrandan takip edebilirsiniz. Yazma işlemi sisteminizin hızına göre 5 ila 10 dakika sürebilir. Ben 12 parçadan oluşturduğum Ses Cd'si için 10 dakika bekledim. Yazdırma işleminin başarıyla bittiğini haber veren borazan sesiyle birlikte yazdırma işleminin başarıyla tamamlandığını gösteren pencerenin görünmesiyle CD sürücüden otomatik olarak çıkar. Artık Ses (audio) CD'nizi CD çalarınızda, VCD oynatıcınızda, bilgisayarınızda dinleyebilirsiniz. Önümüzdeki ay görüşmek dileğiyle hoşçakalın. Serdar GÜNDÜZ serdargunduz@live.com

20 Guake Doğukan Korkmaztürk Guake Linux, bildiğimiz gibi konsolla iç içe bir sistemdir. Hepimiz Konsol'un birçok işi kolaylaştırdığını görmüşüzdür. Ancak Konsol ekranı yeni bir pencerede açıldığından panelde (kicker'da) fazladan bir tane daha pencere olur. Bu rakam fazla gibi gözükmese de işlerimizin yoğun olduğu zamanlarda bu pencerelerin birinden kurtulmak için can atarız. İşte bu noktada imdada Gu- Resim 2 : Guake'nin Paket Yöneticisiyle kurulumu ake yetişiyor. Guake, GNOME için Quake, Counter Strike vb. oyunlardaki gibi üstten inen bir konsoldur. Guake, KDE'deki Yakuake programına çok Ayarlar benzer. Masaüstüne sekme ve şeffaflık destekli bir Terminal indirmeniz için tek tuşa basmanız yeter. Yazılımımızı kurduktan sonra ayarlama bölümüne geçebiliriz. Paneldeki Guake simgesine sağ tıklayıp Tercihler bölümüne girin. Karşınıza Guake ayarları gelecek. General Bölümü General bölümü adından anlaşılacağı üzere Guake'nin genel ayarlarının bulunduğu bölümdür. Resim 1 : Guake'nin görünümü Kurulum Guake, Pardus 2008 Contrib deposunda mevcuttur. Paket Yöneticisinden ve-ya komut satırından kurulabilir. Konsoldan Kurulum Komut satırını açıp "sudo pisi it guake" komutunu verin. Guake indirilip kurulmaya başlanacaktır. Paket Yöneticisi ile Kurulum Bunun için öncelikle Paket Yöneticinizi açın. Ardından Guake kelimesini arayın. Karşınıza çıkan paketi kurun. Default interpreter ile konsolun yorumlayıcısını ayarlayabilirsiniz. Örneğin yorumlayıcı olarak "/usr/bin/python2.5" adresini ayarlarsanız sadece Python için kullanabileceğiniz bir konsolunuz olur. "Show tray icon" ile yazılımın sistem tepsisinde gösterilme ya da gösterilmemesi ayarlanabilirken, "Enable popup notifications on startup" ile uyarıların bir pencere Resim 3 : Guake Genel Ayarları

21 Doğukan Korkmaztürk Guake ile gösterilmesine izin verilebilmektedir. Keyboard Shortcuts Bölümü Main Windows bölümünü aracılığıyla yazılımın pencere davranışlarını ayar- Bu bölümde isminden de anlaşıldığı gibi layabilirsiniz. klavye kısayolları mevcut. Buradaki kısayolları dilediğiniz gibi ayarlayıp kullanmaya başlayabilirsiniz. Scrolling Bölümü Bu bölüm kaydırma çubuğu ayarlarının yapıldığı bölümdür. Kaydırma çubuğunun gösterilip gösterilmeyeceğinden, kaç satır önceye gidilebileceğine kadar ayarlamalar yapılabilir. Resim 6 : Guake kısayol ayarları Resim 4 : Guake kaydırma ayarları Compatibility Bölümü Appearance Bölümü Bu bölüm uyumluluk ayarlarını barındırır. Eğer sorununuz yoksa bu bölümü kurcalamamanızı tavsiye ederim. Bu bölüm Guake'in görünüm ayarlarının bulunduğu bölümdür. Bu bölümde konsoldaki yazı tipini, yazı rengini, arka alan rengini ve şeffaflık ayarını yapabilirsiniz. Dilerseniz arka plana güzel bir resim yerleştirebilirsiniz. Doğukan Korkmaztürk doki9528@gmail.com Resim 7 : Guake uyumluluk ayarları Resim 5 : Guake görünüm ayarları

22 Ertan Güven Konqueror Dosya ve İnternet Tarayıcısı Konqueror Dosya ve İnternet Tarayıcısı Konqueror, KDE'nin dosya yöneticisi, aynı zamanda internet tarayıcısıdır. Özellikleriyle göz kamaştırıcı bir program olan Konqueror'un ismi İngilizce "conqueror" kelimesine dayanıyor. Program KDE altında kullanıldığı için, "conqueror", Konqueror olarak değiştirilmiştir. Konqueror'u FTP istemcisi olarak kullanabilir ya da sisteminizde Samba kuruluysa ağdaki Windows yüklü makinalara bağlanabilirsiniz. Konqueor araç çubuğunda aşağıdaki protokolleri kullanabilirsiniz: Resim 1 : Konqueror Dosya ve İnternet tarayıcısı : www-tarayıcı ftp:// : FTP İstemcisi file:// : Yerel bilgisayardaki dizin ve dosyalara erişebilirsiniz webdav://, webdavs:// : WebDAV İstemcisi fish:// : SSH- İstemcisi smb:// : Samba ortak dosyalarına erişebilirsiniz. lan:// : LAN ortak dosyalarına erilebilirsiniz. imap:// : IMAP sunucusuna erişebilirsiniz. ldap:// ldaps:// : LDAP sunucusuna erişim sağlayabilirsiniz. settings:/ : KDE sistem ayarlarına eribilirsiniz KDE Kontrol Merkezi service:/ : SLP-İstemcisi media:/ : Sistemde bağlı olan disk sürücülerinin bölümlerini ve USB-Disk Sürücüsü ve diğer sürücüleri bağlamanızı sağlar. audiocd:/ : Audio-CDs ripp etmeyi veya çalmayı sağlar. info:/ : Kapsamlı bilgi sunar. man:/ : ManPage-Tarayıcısı

23 Ertan Güven Konqueror Dosya ve İnternet Tarayıcısı Rss Konqueor ile RSS ya da Atom destekli bir web sitesine girdiğinizde Konqueror'un sağ alt köşesinde bir simge çıkar. Resim 2 : RSS simgesi Bu simgeye tıkladığınızda karşınıza küçük bir tablo gelecektir Add Feed to Akregator'a tıkladığınızda da siteyi Akregator ile Atom/RSS'ten takip edebilirsiniz. ertan@linuxmasasi.com İpucu: Konqueror'u web tarayıcı tarzında kullanmak için üst menüden "Ayarlar > Görünüm Profilini Ayarla > Mifnight Commander yolunu izleyebilirsiniz. Eski haline getirmek için üst menüden "Ayarlar > Görünüm Profilini Ayarla > Web Tarama yolunu izleyebilirsiniz. İpucu: Eğer Konqueror'daki sekmelerin farenin orta tuşuyla tıkladığınızda kapanmasını istiyorsanız, ev dizininizdeki.kde/share/config/konquerorrc dosyasına aşağıdaki satırları ekleyip kaydedin: [FMSettings] MouseMiddleClickClosesTab=true Ertan Güven ertan@linuxmasasi.com LinuxMasasi.Com Resim 3 : RSS beslemesini Konqueror ile Akregator'a eklemek Konqueror Eklentileri Dosya Boyut Göstericisi: FSView Çoklu Ortam Oynatıcı: Sidebar Media Player Resim Galerisi: Image Gallery Web Arşivleyici: Archiver Hızlı Kopyalama ve Taşıma: Kuick Konqueror İnternet Sitesi Denetleyicisi: Validators Resim 4 : Konqueror ile Pardus-Linux.org ana sayfası

24 Samed KONAK PHP : Kontrol Yapıları için Alternatif Noktalamalar Kontol Yapıları programlama dillerinde koşullar oluşturmamızı sağlayan yapılardır. Nesneye yönelik tüm programlama dillerinde olduğu gibi PHP dilinde de bu kontrol yapılarının en bilindikleri if, for, while gibi koşullardır. * PHP betiklerinin HTML kodlarının arasına sıkıştırılması: PHP bir web programlama dili olmasıyla, PHP betiklerinin oluşturulacak sayfanın HTML betikleri ile ilişkilendirilmesi gerekmektedir. Bu başlıkta sizlere PHP programlama diline ait koşul ifadelerinin HTML betikleri arasına sıkıştırılması hakkında bilgi vereceğim. Ama önce PHP dilinde noktalama (syntax) hakkında bir hatırlatma yapmanın gerekli olduğunu düşünüyorum. PHP Başlangıç Derslerinin ilk serisinde betik noktalaması (syntax) hakkında bilgi verdiğim dökümanlar hazırlanmıştım. Dilerseniz adresinden dökümanlara ulaşabilirsiniz. Kısaca hatırlamak gerekirse PHP ile HTML i ilişkilendirmek için iki yöntemimiz vardı: Peki bu betiklerimize kontrol yapıları olarak adlandırdığımız koşul ifadelerini de katmak istersek nasıl yapılar oluşturabiliriz? Yine iki seçeneğimiz var: * HTML betiklerini PHP koşulları arasına sıkıştırmak bilindik bir yöntemdir: * HTML betiklerinin PHP kodlarının arasına sıkıştırılması: Bu yöntem genellikle hepimizin bildiği yöntemdir, bu başlığı asıl açmamın nedeni olan PHP betiklerinin koşul ifadelerini, HTML kodları arasına sıkıştırma işlemi bazı durumlarda daha avantajlı olabilir:

25 Samed KONAK PHP: KONTROL YAPILARI İÇİN ALTERNATİF NOKTALAMALAR * PHP betiklerini HTML betikleri arasına sıkıştırmak: bloğun içerdiği ifade end ile ilgili koşul ifadesinin adından oluşan bir dizilime sahiptir. Örneğin: endif; endwhile; endfor; gibi Koşul ifadelerini HTML betikleri arasına sıkıştırmanın faydaları: * echo() fonksiyonunu kullanmadan direk HTML kodlarınızı sayfa içeriğine dökebilirsiniz. * böylece tırnak işareti noktalama problemlerini de aşmış olursunuz. Bu yapı günümüzde çok sayıda blog ve içerik sitelerinin alt yapısını oluşturan Wordpress içerik yönetim sisteminde etkin şekilde kullanılmaktadır. Bunu herhangi bir Wordpress temasının index.php, page.php ve single.php betiklerini incelediğinizde rahatlıkla kavrayabilirsiniz. Daha fazla bilgi ve örnek için php.net içeriğine göz atabilirsiniz. Görüldüğü üzere koşul ifadelerimizi HTML betiklerinin arasına yerleştirdik, ve boşluklarada ilgili kouşula göre yazdırılacak HTML betiklerini yazdık. Koşul ifadelerini HTML betikleri arasında kullanmak için; * HTML betikleri arasına bir php bloğu açılarak koşul girilir, sonuna : noktalama karakteri yerleştirilir ve blok kapatılır. Blok karakterleri { } kullanılmaz. * Koşulun geçerli olduğu durumlarda yazdırılacak HTML betikleri yerleştirilir ve ardından koşulun bittiğini ifade eden PHP bloğu girilir. Bu Samed KONAK

26 Erdem Artan Python : OpenCV ve Tkinter ile Webcam Yazılımı Python : OpenCV ve Tkinter ile Webcam Yazılımı Python ile webcam güvenlik yazılımı yazmak ya da ev, iş yeri gibi mekanlardan kurduğumuz bir sunucuya ortam görüntülerini aktarmak isteyebiliriz. Webcamden görüntü almak ve bilgisayarda bu görüntüyü göstermek için yazacağımız bu yazılımı GNU/Linux altında rahatça kullanabilmek için opencv modülü ile Tkinter arayüzüsü kullanacağız. Opencv, Python'un çekirdek modüllerinden değildir. Bu nedenle sonradan kurulması gerekmektedir. Opencv modülü Pardus'ta Paket Yöneticisi kullanılarak ya da komut satırından pisi it opencv komutu verilerek rahatça kurulabilmektedir. Yazılımımızda kullanacağımız modüller ImageTk, opencv, Tkinter olacaktır. Bu modüllerden Tkinter'i önceden de belirttiğimiz gibi yazılım arayüzünü oluşturmada kullanacağız. Opencv ile çektiğimiz görüntüler bi-rer resim olduğu için, resimleri arayüze basmak amacıyla ImageTk modü-lüne de ihtiyaç duyuyoruz. Öyle ise işe başlayalım : Arayüz ve resimleri arayüzde göstermek için ilgili modülleri çağıralım : pencere = Tk() pencere.title("pardus-linux.org Webcam") pencere.geometry("400x ") Burada, Tkinter modülünün sağlamış olduğu Tk() fonksiyonu ile pen-ceremizi yarattık ve title() fonksiyonu ile pencere başlığını ayarlar-ken, geometry() fonksiyonu ile pencerenin boyutlarını ve konumunu belirttik. Bu işlemlerden sonra asıl konumuz olan kameradan görüntü çekme ve bunu arayüzde göstermeye geldik. Öncelikle kameramızı highguie sınıfı-ndaki cvcreatecameracapture() fonksiyonunu kullanarak tanıtalım : webcam = highgui.cvcreatecameracapture(0) Ardından yine highgui sınıfının cvqueryframe() fonksiyonu ile kame-radan görüntü çekelim : goruntu = highgui.cvqueryframe(webcam) Ve bu görüntüyü, adaptors sınıfının Ipl2PIL() fonksiyonu aracılığıyla resme dönüştürelim : import ImageTk from Tkinter import * Kameradan görüntü çekmek ve bu görüntüyü resim türüne dönüştürmek için opencv modülünün highgui ve adaptors sınıflarını kullanacağız. from opencv import highgui, adaptors Penceremizi yaratalım : badibere@gmail.com resim ImageTk.PhotoImage(adaptors.Ipl2PIL(goruntu)) Elde ettiğimiz resmi de Tkinter'in etiket aracıyla ekrana basalım : etiket = Label(image=resim) etiket.pack() =

27 Erdem Artan Python : OpenCV ve Tkinter ile Webcam Yazılımı Ve mainloop() fonksiyonu ile arayüz döngümüzü tamamlayalım : mainloop() Tüm bu işlemleri gerçekleştirdiğimizde, elimizde her çalıştırıldığında kameraya o an hangi görüntü yansıyorsa fotoğrafını çekip, arayüzde gösteren bir yazılım olmuş oluyor. Peki biz sürekli bir görüntü istersek ne yapacağız? Bunun için sürekli olarak resmin yenilenmesi gerekecek. Öyleyse pencereyi oluşturduktan ve kamerayı tanıtıp ekrana ilk görüntüyü verdikten sonra yapacağımız işleri sıralayalım : badibere@gmail.com Yukarıdaki kod parçasında, dugme ve resim değişkenlerini global olarak ayarlayarak pencerede gözükmelerini, etiket.config(image=resim) komutuyla resmin değişmesini ve etiket.after(50, motion) komutuyla da 50 milisaniyede yani sani-yenin 1/20'si kadar bekleyerek motion() fonksiyonunu çağırmasını istedik. Yukarıda tanımladığımız fonksiyonun çalışması için elbette fonksiyonun çağrılması gerekmekte. Bu nedenle fonksiyonu çağıracak komutu ve Tkinter döngüsünü yazarak yazılımımızı sonlandırıyoruz: motion() mainloop() ->Kameradan yeni görüntü al ->Görüntüyü resim olarak dönüştür ->Yeni resmi eskisiyle değiştir Ve böylece, kameradaki görüntüyü saniyede 20 kez ekrana veren bir webcam yazılımımız oldu. Kameradan görüntü almak ve görüntüyü resim olarak dönüştürmek önce- Bunun üstüne bir de fotoğraf çekme özelliği koymak isteyebiliriz. Fotoğden yapmış olduğumuz gibi yapılacakken, yeni resmi eskiyle değiştirmek raf çekme özelliğini eklemek çok kolay. Bu konuda bize Tkinter'in nasıl olacak? Bu işlem için Tkinter'in config() fonksiyonunu kullana- düğme fonksiyonu ve opencv modülünün sağladığı adaptors cağız. sınıfının Ipl2PIL() fonksiyonuna bağlı save() fonksiyonu yardımcı olacak. Hemen fonksiyonumuzu tanımlayalım : Sonsuz bir döngü olacak tüm bu işlemleri gerçekleştirmek için bir fonksiyon tanımlayıp, fonksiyonun sonunda kendisini çağırmasını isteyeceğiz. Bu def cek(): işlem için kullanacağımız fonksiyon ise yine Tkinter tarafından goruntu = highgui.cvqueryframe(webcam) sağlanan after() fonksiyonu. adaptors.ipl2pil(goruntu).save("resim.jpg") def motion(): global dugme, resim goruntu = highgui.cvqueryframe(webcam) resim = ImageTk.PhotoImage(adaptors.Ipl2PIL(goruntu)) etiket.config(image=resim) etiket.after(50, motion) Ardından da düğmemizi aşağıdaki kodları etiket'in altına yazarak ekleyelim : dugme = Button(text="Capture", command=cek) dugme.pack() Temel olarak Python ve Webcam ilişkisinin anlatıldığı yazımızda geçen uygulamaları dergimizin ekinde bulabilirsiniz.

28 Pardus ve MKV Dosyaları Ahmet Yaman Pardus ve MKV Dosyaları İşe koyulalım: MKV uzantılı dosyalar hayatımıza girdiği andan itibaren doğal olarak bu dosyalar üzerinde işlem yapma ihtiyacı hissettik. Bu yazımızda kısaca MKV uzantılı dosyalar üzerinde alt yazı eklemek, ses dosyası eklemek, dosyaları bölmek gibi işlemlerin nasıl yapılacağını anlatmaya çalışacağım. Bu işlemleri yapabilmek için bize gerekli olan program "MKVmerge GUI"'dır. Yani bu yazı için "MKVmerge GUI" programının inceleme yazısıdır diyebiliriz. Alt yazı ve ses dosyası eklemek: MKV uzantılı dosyalarla Pardus üzerinde alt yazı ekleme, ses ekleme gibi işlemleri çok rahat yapabilirsiniz. Ben kısaca bir belgesele Türkçe alt yazı ve ses nasıl eklenir onu göstermeye çalışacağım. Elimizde bir adet belgeselimiz, ona uyumlu bir adet Türkçe alt yazımız ve yine belgeselimize uyumlu Türkçe ses dosyamızın olduğunu varsayıyorum. Zaten anlatacak olduğum şeyi yapmak istiyorsanız bunlar elinizde vardır. Resim 2 : mkvmerge GUI yazılımı Resim 1 : mkvtoolnix paketinin kurulumu

29 Pardus ve MKV Dosyaları Ahmet Yaman "input" sekmesinde "add" tuşuna basarak. MKV dosyamızı programa gösteriyoruz. Resim 4 : MKV dosyasından Romenceyi çıkarmak Türkçe alt yazı ve ses dosyalarımızı ekliyoruz. Şimdi karşımızda söyle bir görüntü var: Resim 3 : MKV dosyasının yazılıma gösterilmesi MKV dosyası açıldığında bize içinde ne var ne yok gösteriyor; Bir görüntü, bir ses ve iki alt yazı dosyası var. Buradaki parçalara tıkladığınızda alttaki bölümde bize o parçayla ilgili bilgi veriyor. Mesela burada ikinci alt yazının Romence olduğunu görüyorum ve onu çıkarmak istiyorum. Yapmam gereken tek şey yanındaki kutucuğa tıklayıp oradaki tiki kaldırmak. Şimdi Türkçe alt yazı ve ses dosyalarımızı ekleyelim. Az önce MKV dosyasını programa eklerken kullandığımız ADD tuşuna tekrar basıyoruz ve Burada seçili olan dosya ses dosyası ve uzantısının mp3 olması yeterli sanırım. Şimdi bu ses dosyasının adını ve dilini belirleyelim. Adını "Türkçe" yapıyorum, "language" yani dilini de listeden tur(turkish) seçiyorum. Resim 5 : Alt yazı ve ses dosyaları

30 Pardus ve MKV Dosyaları Ahmet Yaman Son olarak kaydedeceğim yeri ve kaydedeceğim adı "output file name" bölümüne yazıyorum. Burada aklınızda bulunması gereken şey şu: Bu bölüm, en başta eklediğiniz MKV dosyasıyla aynı adı alır. Bunu değiştirmeniz gerekiyor.ilk eklediğimiz dosyanın adı "PE.EP03.MKV" Ben bu ada sadece "-Tr" ekliyorum. Son olarak yapacağımız iş "Start muxing" tuşuna basmak: Resim 6 : Dil ayarları Aynı işlemi alt yazı için de yapıyorum: Resim 7 : Alt yazı ayarları Alt yazı için ayrıca karakter kodu seçmemiz gerekebilir. Alt yazı dosyasının karakter kodu ne ise bunu "Format specific options" sekmesinden seçmeniz gerekir. Yoksa Türkçe karakterlerde sorun yaşarsınız. "Format specific options" sekmesinden "8959_9" seçiyoruz. Resim 8 : Yeni dosya oluşturmak

31 Pardus ve MKV Dosyaları Ahmet Yaman İşlem başladığında karşımıza şöyle bir pencere gelir ve kısa süre içinde Bakalım dosyamız çalışıyor mu? işlem biter. Bende 194 saniye sürdü. Tabii ki bu dosyanın boyutuna ve Seslere bakalım: bilgisayarınızın gücüne göre değişir. Resim 10 : SMPlayer ile diğer dillerdeki ses seçeneklerine bakmak Alt yazılara bakalım: Resim 11 : SMPlayer ile alt yazı seçeneklerine bakmak Türkçe karakterlerde sorun var mı? Resim 9 : Dosya oluşturma işlem penceresi Resim 12 : SMPlayer ile alt yazılar

32 Pardus ve MKV Dosyaları Ahmet Yaman Dosyaları bölmek: 3- Şimdi hangi yöntemi seçeceğimize karar vermemiz gerekiyor: "mkvmerge GUI" programı ile yapabileceğimiz bir başka işlem de dosyalarımızı bölmek. a) "after this size" seçeneği bize dosyayı istediğimiz boyutta bölme fırsatı veriyor. Mesela ben bu belgeseli CD'ye yazmak istesem, dosyayı 700 MB'lık parçalara bölmem gerekir: resimkes-2 Öncelikle karar vermemiz gereken nasıl bölmek istediğiniz. Elimizde bir kaç farklı seçenek var: 1- Bölmek istediğimiz dosyayı "input" sekmesindeki "add" tuşuna basarak programa gösteriyoruz. 2- "Global" sekmesini açıp "splitting" kısmının altında yer alan "enable splitting" yazısının yanındaki kutucuğa tik koyuyoruz. Bu dosyayı bölmek istediğimiz anlamına geliyor. b) "after this duration" seçeneği bize bu dosyayı istediğimiz süreden kesme imkanı veriyor. İki seçeneğimiz var: 1- Ya 01:25:30 şeklinde yazacağız. Bu 1 saat, 25 dakika, 30 saniye demektir. 2- Ya da "1800s" şeklinde yazacağız. Bu "1800 saniye = 30 dakika" demektir. Yani kaç saniye istiyorsanız onu belirtiyorsunuz. Bu seçeneği kullanırken sayıların yanına küçük "s" harfini koymayı unutmayın. Bir dosyayı boyutuna göre kestiğimizde bazen konuşmanın tam ortasından kesilebiliyor. Bunu engellemek için konuşmanın olmadığı ya da ekranın karardığı bir anın ya da size göre buradan bölünebilir dediğiniz bir anın zaman kodlarını alarak buraya yazabilirsiniz. Mesela ben burada 30. dakikadan kesilmesini istiyorum. Resim 13 : Dosya bölmenin etkinleştirilmesi Resim 14 : Dosyanın bölünme noktasının ayarlanması

33 Pardus ve MKV Dosyaları Ahmet Yaman Bazen bir dosyayı CD'ye yada DVD'ye sığdırmak için biraz kesmemiz gerekebilir. Mesela 20 MB ya da 50 MB kesmeniz yeterlidir. Bunu filmin sonundaki yazıları keserek yapabilirsiniz. Bunu yapmak için yukarıdaki seçeneği kullanabilirsiniz. Ama bazen sadece filmin sonunu kesmek size yeterli gelmeyebilir. Yeterli dosya boyutunu elde etmek için filmi başından da kesmek gerekebilir. Bu durumda bizim için çok gerekli olan bir bölüm ortaya çıkıyor: "max. number of files" bölümü: Bu bölüm böldüğümüz dosyanın kaç parça olacağını belirliyor. Diyelim ki Resim 16 : Dosyanın bölüneceği zamanın seçilmesi dosya DVD'ye sığsın diye baştaki 30 saniyeyi keseceksiniz. Eğer bu bölüme yazmamıza gerek kalmaz. Çünkü program istediğimiz zaman kodundan kaç parça istediğinizi yazmazsanız -örneğin 2 - program her 30 saniye de kesecektir ve o zaman kodu dosya içinde sadece bir yerde vardır. bir dosyayı bölecektir. Kesme işlemlerinden sonra "output file name" bölümünden kayıt etmek istediğimiz yeri ve adı seçiyoruz. Sonra da "Start muxing" tuşuna basıyoruz. Her şey yolunda giderse işlemimiz kısa bir süre içinde yerine getirilir. Resim 17 : Yeni dosyaların yaratılması Özetlemek gerekirse Pardus üzerinde MKV dosyalarına "mkvmerge GUI" programı ile istediğimiz işlemleri yapabilirsiniz. Resim 15 : Azami dosya sayısının ayarlanması c) "after timecodes" seçeneği ise bize dosyayı istediğimiz zaman kodundan kesme imkanı veriyor. Yani yukarıda anlattığım ilk 30 saniyeyi kesme olayını bu seçenek ile yaparsak "max. number of files" bölümüne bir şey Ahmet Yaman akrep55tr@gmail.com

34 Ahmet Yaman Pardus Kullanarak Alt Yazılı Film İzlemek Alt yazı ile film izlemek Hemen başlayalım: Alt yazı ile film izlemek istiyorsunuz ama hangi yazılımla izleyeceksiniz? Hangi yazılımla istiyorsanız o yazılımla! 1 - Smplayer: Smplayer bazen yaramazlık yapsa da Pardus üzerinde şu ana kadar en çok kullandığım ve en çok sevdiğim oynatıcıdır ve kesinlikle tavsiye ederim. Hemen işe koyulalım: İlk yapmanız gereken, Türkçe karakterlerin doğru görünmesi için; Seçenekler > Özellikler yolu ile açılan pencerede "Alt yazılar" bölümüne, oradan da "alt yazı" sekmesine tıklayıp "Varsayılan alt yazı kodlaması olarak "Türkçe (ISO )" seçmek. Resim 1 : Pardus ile kullanabileceğiniz görüntü oynatıcılar Alt yazı ile film izlemek bugünlerde vazgeçilmez bir alışkanlık oldu. Ama hangi yazılımla izleyeceğinizi şaşırmış olabilirsiniz. Ortada bir sürü yazılım var ve herkes birini tavsiye ediyor. Ben de birini tavsiye edeceğim ama sadece onu anlatmayacağım. Pardus üzerinde kullanabileceğiniz bütün yazılımları anlatmaya çalışacağım. Resim 2 : Smplayer ile alt yazı kodlaması ayarları

35 Ahmet Yaman Pardus Kullanarak Alt Yazılı Film İzlemek Şimdi alt yazının boyutunu, yerini ve rengini ayarlayalım: Alt yazıyı yukarı taşımak için :R Aynı yerde, yani Seçenekler > Özellikler yolu ile açılan pencerede "Alt yazılar" bölümüne, oradan "Fonts and Colors" sekmesine tıklıyoruz. "Enable SSA/ASS subtitles" düğmesine tıklıyoruz. Alt yazıyı aşağı taşımak için :T Alt yazıyı küçültmek için :Shift +R Alt yazıyı büyütmek için :Shift +T tuşlarını kullanabilirsiniz Diğer kısa yollar için Seçenekler > Özellikler ile açılan pencerede "Klavye ve fare" sekmesine bakabilirsiniz. Resim 3 : Smplayer ile alt yazı için boyut, yer ve renk ayarları 1-"Font" bölümünden istediğimiz fontu (DejaVu Sans önerimdir), "size" ile istediğimiz boyutu seçiyoruz. 2-"Color" bölümünden "Text" ile alt yazı rengini (tercihim beyaz), "Border" ile alt yazının dış kenar rengini seçiyoruz. Resim 4 : Smplayer ile klavye ve fare ayarları 3-"Alignment" bölümü ile alt yazının yerini belirliyoruz. Alt yazıyı nereye istiyorsanız alıyoruz. Kısa yol istiyorsanız;

36 Ahmet Yaman Pardus Kullanarak Alt Yazılı Film İzlemek 2 - Kaffeine : Kaffeine'i açtığınızda Türkçe karakterler ile sorununuz olmaz, ama biz yine de belki bir gün lazım olur diye bu bilgiyi de verelim. Ayarlar > Xine Motoru Parametreleri yolu ile açılan pencerede "subtitles"ı tıklıyoruz. "Genel seçenekler" sekmesinde yer alan iki bölüm bizim için önemli: Resim 6 : Kaffeine ile alt yazı renk ayarları Ayarlar > Xine Motoru Parametreleri yolu ile açılan pencerede "ui" tıklıyoruz. "Uzman seçenekleri" sekmesini tıklayınca "osd.text" şeklinde bir yazının yanında açılan bir "combobox" var. Oradan "yellow-blacktransparent" seçerseniz alt yazının rengi sarı oluyor. 3 - VLC İlk yapmanız gereken Türkçe karakterlerin doğru görünmesini sağlamak. Resim 5 : Kaffeine ile alt yazı kodlama ayarları 1 numaralı alan alt yazının boyutunu ayarlıyor. 2 numaralı alan alt yazımızın Türkçe karakterlerinde sorun olmamasını sağlıyor. Alt yazıyı renklendirmeye gelince sıra, çok fazla seçeneğimiz yok: Resim 7 : VLC Player ile alt yazı kodlama ayarları

37 Ahmet Yaman Pardus Kullanarak Alt Yazılı Film İzlemek Ayarlar > Tercihler yoluyla açılan pencerede soldaki listeden "Girdi / Codecler" altındaki "Diğer Codec'ler" bölümünden "Altyazıları" tıklıyoruz. Burada "Subtitles text encoding" yazan yerden "ISO " seçiyoruz. Artık Türkçe karakterlerde sorun yaşamayacağız. Şimdi sıra altyazı rengi ve boyutunu ayarlamada: Resim 8 : VLC Player ile alt yazı rengi, tipi ve boyutu ayarları Ayarlar > Tercihler yoluyla açılan pencerede soldaki listeden " Video" altındaki "Altyazılar/OSD" altındaki "Text renderer"ı seçiyoruz. Daha sonra ait sağdaki "Gelişmiş seçenekler"'e tik koyuyoruz. Şimdi istediğimiz ayarı yapabiliriz. Font bölümünden "/usr/share/fonts/" altından sisteminizde kurulu olan bir fontu seçebilirsiniz. Ben /usr/share/fonts/dejavu/dejavusanscondensed.ttf seçtim. "Font size in pixel" alt yazımızın boyutunu belirleyecek. Text default color" alt yazımızın rengini belirliyor. Resim 9 : VLC Player ile alt yazılı film görünümü Burada kesinlikle unutmamanız gereken şey bu ayarları yaptıktan sonra filmi mutlaka yeniden başlatmak gerektiği. Yoksa yaptığınız değişiklikler etkisini göstermiyor. 4 - Mplayer Mplayer üzerinde sağ tıkladığımızda açılan menüden "Tercihler"i tıklıyoruz. Açılan pencereden "Altyazı & OSD" sekmesini tıklıyoruz. Burada alt yazı ile ilgili işlemlerimizi yapabiliriz. Burada yaptığımız değişikliklerin bazıları anında etkisini gösterirken, bazıları ancak Mplayer yeniden başla-

38 Ahmet Yaman Pardus Kullanarak Alt Yazılı Film İzlemek dıktan sonra etkisini gösterir. Eğer Türkçe karakterlerde sorun yaşıyorsak, Karakterset bölümünden "Türkçe (ISO )" seçiyoruz. Resim 12 : MPlayer ile alt yazı kodlama ayarları Alt yazının yazı tipini ve boyutunu ayarlamak için "Tercihler" penceresindeki "Yazı tipi" sekmesine geçiyoruz. Yazı tipi bölümünden istediğimiz yazı tipini seçebiliriz. Resim 10 : MPlayer ile alt yazı ayarları Bu sekmedeki konum bölümü, alt yazının ekran üzerindeki konumudur. Ekranın istediğiniz herhangi bir bölümüne alt yazıyı alabilirsiniz. Burada "0" en üst "100" en alt demektir. Resim 11 : MPlayer ile alt yazı konum ayarları Resim 13 : MPlayer ile alt yazı tipi ve boyut ayarları "Yazı boyutu" bölümünden alt yazının boyutunu ayarlıyoruz.(5.00 'ı tavsiye ederim.)

39 Ahmet Yaman Pardus Kullanarak Alt Yazılı Film İzlemek Resim 14 : MPlayer ile alt yazı boyutu ayarları Elimizden geldiği kadarıyla Pardus üzerinde alt yazılı film izleyebileceğiniz yazılımları tanıtmaya çalıştık. Sürç-i lisan ettiysek af ola! İyi seyirler. Ahmet Yaman akrep55tr@gmail.com Değerli okurlarımız, Pardus Kullanıcıları Derneği hizmetlerinden olan Pardus-Linux.org topluluğu tarafından hazırlanan Pardus-eDergi, savunduğu felsefeye uygun olacak şekilde tamamen özgür yazılımlar kullanılarak tasarlanmaktadır. Hazır olarak alınmayan tüm resimlerin yapımında ve genel olarak derginin düzenlenmesinde Gimp ve Scribus gibi özgür yazılımlar kullanılmaktadır. Dergimizle ilgili her türlü görüş ve önerilerinizi dergi@pardus-linux.org adresine gönderebileceğiniz gibi ya da adresleri üzerinden paylaşabilirsiniz. Saygılarımızı sunar, ilginiz için teşekkür ederiz. Pardus-eDergi Takımı

40 Küçük ve Zevkli Oyunlar Ertan Güven Chromium Chromium B.S.U. isimli bir kargo gemisinin kaptanısınız ve ön saflarda bulunan gemilere destek veriyorsunuz. Aynı zamanda Robotic fighter'larınızla güvenliği sağlıyorsunuz. Oyundaki başlıca göreviniz düşman gemilerinin Chromium B.S.U.ya ulaşmasını engellemek. Bunun için robotic fighterlarınızı kullanıyorsunuz. Resimde karmaşık gibi görünmesine rağmen basit bir arayüzü var oyunun. Seviyeniz ilerledikçe düşman gemilerinin niteliği artıyor ve daha çok zorlanıyorsunuz. Resim 2: Super Tux Super Tux Super Tux koşup, zıplamasıyla Super Mario'yu anımsatan bir oyun. Şu an oyunda 9 çeşit düşman ve 26 level bulunuyor. Gelecek desteğe göre bu sayıların artırılması planlanıyor. OpenGL desteğini kullanan Super Tux, klavye ve joystick'le oynanabilir. Resim 1: Chromium

41 Küçük ve Zevkli Oyunlar Ertan Güven PPRacer - Tux Racer PPRacer Linux'un maskotu TUX'u içeren başka bir OpenGL oyunu. Sadece küçüklere değil her yaş grubuna hitap eden zevkli bir oyun. Oyunu tek başına oynayabildiğiniz gibi iki kişi aynı anda da oynayabiliyorsunuz. Bu durumda ekran ortadan ikiye bölünüyor ve heyecanlı bir kapışma sizi bekliyor. Oyundaki amacınız olduça basit. Pengueninizi dağların arasından aşağıya, buzun üzerinde olabildiğince hızlı kaydırarak, belirli bir zaman dilimi içerisinde belirlenmiş balık sayısına ulaşmak. Amaç basit olsa da göründüğü kadar kolay olmadığını oynayınca anlayacaksınız:) Resim 3: Frozen Buble Frozen Buble Eğer aradığınız eğlenceli bir oyunsa, size önerim Frozen Bubble. Oyuna alışmak oldukça basit; sağ, sol ve ileri yön tuşlarını kullanıyorsunuz. Bu tuşları ana menüdeki "Change Keys" bölümünden değiştirebilirsiniz. Oyunun amacı aynı renkteki 3 veya daha fazla topu bir araya toplayıp düşürmek. Çoklu oyun moduna sahip Frozen Bubble'da 100 kadar seviye içinden istediğinizi seçip oynayabilirsiniz. Ayrıca ana menüdeki "Level Editor"kısmından kendi özel bölümünüzü de oluşturabilirsiniz. Resim 4: PPRacer - Tux Racer

42 Röportaj : Serdar Köylü Pardus edergi Takımı dergi@pardus-linux.org Pardus edergi'nin bu sayısında, Pardus'un eski geliştiricilerinden Serdar Köylü ile yaptığımız röportajı yayımlıyoruz Beğenerek okuyacağınızı umuyor, Serdar Köylü'ye sorularımızı yanıtladığı için teşekkür ediyoruz. PE : Serdar Köylü kimdir? Kendinizden bahseder misiniz? SK : 1969 yılında doğup kırkını devirenler kulübü üyesi olmuşken, bu geçen kırk yıla bakınca ben kimim diye sorduğumda aklıma şunlar geliyor.. Sabırsız biriyim galiba.. Eğer işim görecek bir şey ortada yoksa, oturup beklemektense, onu alacak param vs. yoksa ya da o tür bir şey mevcut değilse ortada, oturup o şeyi kendim yapmaya girişirim hemen. Bu yüzden ev hep atölye gibidir. Hatta bir hayli dağınık biriyim sanıyorum. Masamda vs. herşey ortadadır, mevcutları klasörlere, çekmecelere filan tıkıştırmayı sevmem. Aslında bunun sebebi şu, her şey gözümün önünde olmalı, neyim var neyim yok hep görebilmeliyim. Zira, söylediğim gibi, eğer bir şey lazımsa, onu yapmaya / edinmeye süratle girişebilmem lazım. Bu da hep hangi imkanlara, materyallere sahip olduğumu bilmeyi gerektiriyor. Hıfzı beşer ise nisyan malul malum.. Elimde neyimin olduğunu, ne yapıp yapamayacağımı net olarak bilmeden o amaçlara ulaşmak mümkün değil. Bu dağınıklık içinde, bir şeyleri yapabilmek için iki şey gerekiyor: Kullanılan araçların o dağınıklık içinde parça parça olup dağılmadan kalabilmesi ve sağlam olması, güvenilir olması. Dahası da, nesneleri değil, prensipleri düşünüp hayatı ona göre yönlendirme zorunluluğu. Eğer, iyi veya kötü prensipleriniz olmazsa, onları hayat felsefesi olarak görmezseniz, belki masanız toplu olabilir, ama hayatınız darmadağın oluverir. Resim 1: Linux ve Özgür Yazılım Şenliğinden, Serdar Köylü ve Pardus-Linux.org'a emek verenler Eğer bu kırk yılın bir muhasebesini yapacak olursam... Şu görünüyor gözüme ilk önce. Aslında huy, tüy olarak içine kapanık, çok uçları sevmeyen biri olarak düşünürüm kendimi. Ama nedense hayat bana hiç acımamış, hep uçlarda yaşamışım. Öyle ki, hemen hiçbir şeyim sıradan, öylesine, herkesinki gibi olmamış. Başkalarının hayatını görünce, gıpta etmiyorum, iyi ki ben öyle olmamışım da demiyorum ama, hiç herkes gibi olamadığımı görüyorum. Bilmiyorum bu iyi bir şey mi?

43 Röportaj : Serdar Köylü Pardus edergi Takımı dergi@pardus-linux.org PE : Hobileriniz nelerdir? Ne tür müzik dinler, nelerden hoşlanırsınız? SK : Hobilerim denince, spor, müzik, resim gibi bir nesnel diziyi saymak benim stilim değil. Benim için, prensip durum önemli. Eğer bir şey, keşfedilecek, hayatı kolaylaştıracak ve anlam katacak bir şeyler, bir gizem, bir sıradışılık içeriyorsa, o benim hobim olur, olmuştur. Bu tarife uyan pek çok şey, hayatımda bir hobi olarak yer almış, ama tıpkı maymun iştahlı deyiminin sözlükte karşısında yazanları gösterircesine, onları bırakmışımdır. Bu nedenle bugün hobim olan bir şeylerin yarın "obsolete" olması mümkün olacaktır. Ama güncel hobi paketleri listemde, model bir şeyler, gemi, uçak vs. yapmak, balık tutmak ve balık tutmak için yöntemler, takımlar vs. icat etmek, belgesel izlemek gibi şeyleri sayabilirim. PE : Dünya görüşünüz, aşk ve iş hayatında anlatabilecekleriniz nelerdir? SK : Bu biraz zor bir soru.. Neden derseniz, profesyonel psikiyatrların benim hakkımdaki tarifleri "Radikal bir gerçekçi" şeklinde. Böyle olunca, bu sorulara da cevap vermek çok ama çok uzun olacaktır. Ama kabaca özetleyebilirim sanıyorum.. Dünya'ya sadece gerçeğin penceresinden bakmayı severim. Hayallerin veya sanrıların, hatta şüphelerin hayata müdahalesine müsaade etmemeye çalışırım, bu yüzden pek çokları herşeyi bilimsel düşünüp işin suyun çıkardığımı söylerler. Aşk hayatım aslında gayet sorunsuz, güzel.. Ama bundan paparazilere iş çıkmaz pek sanıyorum. Zira, ailem ve Tux benim büyük aşklarım olarak pek magazin malzemesi olmaya müsait değil sanıyorum.. İş hayatı, iş hayatında nasıl olması gerekiyorsa öyle sürüp gidiyor. Kaygılar, çatışmalar, heyecanlar, sevinçler vs. her ne ararsanız var. Ama bu sanıyorum iş hayatının ve sosyal hayatın bir gerçeği. Sanırım bu açıdan benim olduğum noktadan bakışımla, klasik bir çalışandan farkım, bunları kabullenmekten ziyade, olması gereken olarak görmeye çalışıp, bunları düzeltmeye çalışmaktansa, bunlardan faydalanmayı becermeye çalışmak.. PE : Balık tutmak ile özgür yazılım arasındaki benzerlik ve farklılıkları nasıl açıklarsınız? SK : Balık tutmak işinde hep bir şans faktörü var. En iyi yemi alırsınız, en güzel balık olan yere gidersiniz. Yeminize 3m kala, yaklaşan kocaman, 15 kiloluk bir kılıç balığı 10 sn sonra sizi bahtiyar edecekken, orada gezinen yavru, yarım kilo bile etmeyecek bir balık yeminize atlayabilir. Sizde o koca kılıç yerine küçük bir balıkla yetinirsiniz. Ama özgür yazılımda şans faktörü yok. Ne verirseniz, ona göre karşılığını alıyorsunuz. Her ikisi de aslında çok benzer yönlere de sahip. Her ikisi de ülkemizde maalesef çok ama çok geri kalmış halde.. Ülkemizde yazılım kullanmak vs. denince, korsan kullanırım ama bunu kullanırım diyerek etik olmayan yolların sıkça uygulandığını Resim 2: Serdar Köylü çinekop takımı geliştirirken

44 Röportaj : Serdar Köylü Pardus edergi Takımı dergi@pardus-linux.org genelde. Ama tıpkı insanların özgür yazılımdan anlamsızca uzak durmaya çalışması gibi, bu arkadaşlarda büyük ve zevkli balık avından kaçınıyorlar. Bahanelerde benzer "Ama biz XYZ biliyoruz, Linux kullanamayız.." "Ama biz istavrit tutabiliyoruz, başkasına bakarsak kovamız boş kalır..." PE : Özgür yazılım camiasının popüler ve saygın insanlarındansınız. Bunun nedeni sizce nedir? Bir formulü var mıdır? SK : Bu böyle olsun diye düşünüp planlı bir faaliyet içinde olmadım. O sebepten kendi olduğum noktadan bakınca, bunun özgür yazılım ve felsefesini samimi olarak kucaklıyor olmama, özgür yazılım camiasının teveccühü olduğunu düşünüyorum. PE : Sourtimes'ta sizin için yazan şu iki cümle için düşünceleriniz nelerdir? Resim 3 : Akademik Bilişim '05 görüyoruz. Dahası bu mantaliteyle giderken, daha kolayı, zevklisi ve güçlüsü olan özgür yazılımları anlaşılmaz şekilde reddetmek durumunu görüyoruz. Balıkçılıkta aynı/benzer dertlere sahip. Serçe parmağı kadarcık bile olmayan yavru balıklarla kovalar doldurup "Amma tavada pek güzel oluyoo.. Çıtır çıtır.." diyerek bu etik olmayan hali savunanları görüyorsunuz. Aman kovam dolsun evvela diyerek, kendini basit, sıradan balıklara mahkum eden, büyük zevklerin ardına gitmeyi istemeyen balıkçılar var. Ve aynı şekilde bunlar çoğunluktalar. Şimdi gidip boğaz kıyısına baksanız, belki binlerce balıkçı vardır, ama bunların yüzden daha azı farklı düşünür. Diğerleri, etik veya değil, nasıl olursa olsun aman kovam dolu olsun derdiyle balıkçılık yaparlar. Bunu kınama babında söylemiyorum, bu gayet meşru bir durum -Patatesli poğaçadan bile bahsetse bir şekilde bunu Linux kullanarak daha lezzetli pişireceğine getirecek şahıs. Valla ben tartışmam Serdar'la. Tamam kardeşim, ben de Linux kullanıyorum. desen bile dinlemiyor, devam ediyor. SK : :) Radikal gerçekçilik böyle bir şey.. Karşınızdaki bir şeyler desede, onun anlamadığı, yanlış anladığı ve veya ikna olmadığını görüyorsunuz zaten.. Ve gerçekleri arama/bulma/yaşama konusuna olan prensibiniz, sizi karşınızdakini ikna etmek için zorlamaya sürüklüyor.. Peki ne faydası var, neden öyle olsun ki? Bu da bir prensip aslında.. İnsan en kolay kendini kandırır ve kişinin en çok zarar göreceği şeyde kendini kandırmasıdır. Eğer fikriniz, doğrunuz, gerçeğiniz, karşıdakini ikna edemiyorsa, demek ki bu sizin "gerçek" olduğunu düşündüğünüz şeyin yeterince sağlam olmadığı anlamını taşır.

45 Röportaj : Serdar Köylü Pardus edergi Takımı dergi@pardus-linux.org Bu nedenle karşınızdakini ikan etmek için uğraşacaksınız ki, fikir veya bilginizin doğru olduğuna emin olabilesiniz. Yoksa, yanlış fikrin, bilginin ilk zararı sahibine, yani kendime olacaktır. Bu nedenle, karşıdakinin ikna olmadığını hissettiğimde, gene tartışmaya devam etmek prensibimdir, mümkün olduğunca elbette. Öyleki, ikna olmasa bile, itiraz edemez durumda olmalıdır. Bunu aslında fikrimi dikte etmek için değil, fikrimi doğrulamak için yaparım. O yüzden, karşımdakinin ikna edici bir şeyler getirmesini beklerim ve buna zorlarım.. Ve pek bilinmez.. Benim gözümde en başta kendi bildiklerim olmak kaydıyla, her şey, varsayılan olarak yanlıştır. O yüzden bir bilgiyi kabul etmek için öncelikle ikna olmam, doğruluğuna dair bir takım şeylerin ortaya konmasını beklemem gerekir. Ve o bilgiyi çürütecek bir veriyi gösterirseniz, hiç sorun etmeden "Hımm, yanlışmış bildiğim.." diyebilirim. Resim 4 : Akademik Bilişim '05 - Serdar Köylü, Doruk Fişek ve Takım Arkadaşları Uzun seminerlerin unutulmaz konuşmacısı... Gerçekten uzun seminerler verir. Öyle bir dalıp gider PE : Türkiye'de özgür yazılımın gelişim sürecini nasıl değerlendiki seminer için ayrılan sürenin iki katında falan bitirir en er- riyorsunuz? Yarınlar hakkında ne düşünüyorsunuz? ken... Dinlemesi zevklidir o ayrı. Tavsiyem kendisinin seminerlerine gideceğiniz günler başka kimseye söz vermeyin. Doğada hayatta kalma, baskın tür olma vs. gibi şeyler evrimsel süreçlerle belirsk : Maalesef, hayatta, birer cümlelik basit gerçekler pek yok. Ve da- lenir malum. Özgür yazılımda buna tabi olacaktır haliyle. Ve tabi olmaktadır hası ben, bir şeyleri bir cümlelik ezberlere dayandırmadan, arkasında da.. Günden güne daha iyi adapte olduğu, adaptasyon yeteneklerinin arttığını yatan teoriyi de ortaya sererek öğrenmeyi seviyorum. Ben böyle öğren- görüyoruz. Örneğin son sıçramasında tipik masaüstü ortamında da yaşayabilemekten zevk aldığım, diğer türlü ezbere denebilecek şekildeki bilgiden ceğini göstermiş oldu. Ötesi gelir, gelecektir. zevk almadığım için sanırım, başkalarına bilgiyi aktarırken de aynı şebu süreçte şunu unutmamak lazım. Büyük değişimler, büyük sorunlar getirir kilde yapıp, saatin kantarının topuzunu kaçırabiliyorum.. ve yaşama şansı bulamaz doğada. Bu nedenle, kendi içinde her ne olursa olsun

46 Röportaj : Serdar Köylü Pardus edergi Takımı dergi@pardus-linux.org dışarıya yansıyan gradient küçük adımlarla istenen noktaya doğru yürümek PE : Stallman ve Akgül isimlerini duyunca ilk hissettikleriniz olmalıdır. Bu, başarılı olduğu bilinen bir stratejidir. neler oluyor? Ama bizde, genel olarak evrimsel değil devrimsel adımlar atılmaya çalışıl- SK : Saygı.. Sevgi... Linuuuuux!!! makta, buda bekleneceği üzere başarısız olmaktadır. Dahası, bu özgür yazılımın olası genişleme, büyüme, baskın olma hızını azaltmaktadır. Zira kısıtlı Kendileri, biri dünya çapında, diğeri ülkemizde, bilginin özgürlüğüne hayakaynaklar bu girişimlerde harcanmaktadır. tını adamış ve bu yolda çevrelerini sürekli bilinçlendirmiş insanlardır. Onların önünde saygıyla eğilmek benim için bir şeref olur. PE : GNU/Linux kullanıcıları arasında genelde KDE mi Gnome mu yoksa Xfce mi tartışması yaşanır. Siz hangi masaüstü ortamının taraftarısınız? Nedenini öğrenebilir miyiz? SK : Boş bir tartışmadır.. Neden yaşandığını anlamış değilim :( Bu üçü, teknik, etik, boya, kod, boy pos vs. herhangi bir yönden kıyaslanabilir. Ama "Şunu kullanın, bu yaramaz" demek biraz abesle iştigaldir. Herhangi bir kullanıcı için, herhangi bir zamanda birinin bir özelliği çok kullanışlı olabilmektedir. O zaman? Akla ziyan şekilde 320 GB disk 50 dolara düşmüşken, hepsini de kurup, hatta biraz GB RAM alıp her üçünü birden çalıştırıp kullanmak varken, bunu tartışmanın bence pek bir anlamı yok.. Burada aslında bir "meşşajjj kaygısı" çıkarmak gerekirse, KDE, Gnome ve diğerlerinin gidip "biz daha iyi uçar ve kaçarız" kaygısı yerine, birlikte çalışılabilirlik ve veri paylaşımı konusuna yüklenmeleri herkes için -sanıyorum- daha iyi olacaktır. Resim 5 : Serdar Köylü Ben KDE kullanıyorum, kurduğum dağıtım (PARDUS) onu kurmuş olduğu için. Tercih noktasında "aman şu yüzden KDE.." gibi bir telaşım olmadı..

47 Röportaj : Serdar Köylü PE : Pardus 2009'un öntanımlı olarak KDE4 ile gelmesini nasıl karşılıyorsunuz? SK : İyi bir fikir.. Bir gün nasılsa ona geçilecek. Erken olması, belki geç bile kalındı, daha uygun olacaktır.. Pardus edergi Takımı dergi@pardus-linux.org sözkonusu. Yani, pardus'un hedefleri "Pardus için" doğru hedeflerdir. Bizim tartışıp duracağımız ve bulacağımız başka hedeflerin Pardus için de doğru olacağını düşünmek zordur. Proje uygulayıcıları ise, bu hedefler için çeşitli kilometre taşları belirlemekte, bunlar için bir zaman planı yapmaktadır. Görüldüğü kadarıyla bu planlara genelde uyulmakta, benzer hemen her işte görülebilecek kadar aksamalar olmaktadır. Bu açıdan bakınca, Pardus belli hedefleri seçmiştir. Bu hedeflere de herhangi bir ciddi eleştiri Bu açıdan Pardus'taki gelişmelerin kendi hedefleçünkü, PARDUS'un kullanıcı sayısı nispeten az pek mümkün değildir. Ama Pardus ekibi eleşti- rine yönelik olarak gayet güzel ilerlediğini düşüve dinamik bir kullanıcı kitlesi var. Yeniliklere rilere açıktır ve hedefleri için bir takım eleştirile- nüyorum haliyle.. çabuk adapte olabilecek bir kullanıcı kitlesi. A- riniz varsa dinlemekten memnun olacaktır. ma KDE'nin gelişimden söz sahibi olacak ve / veya KDE4 için adaptasyon sürecinde kısa sürede müdahele edecek geniş bir geliştirici kadrosu yok. Bunda çekirdek kadrodan bahsetmiyorum, tüm Pardus geliştiricisi olan gönüllü vs. kadroyu dahil ederek düşünüyorum. Bu kısıtlı kadronun gerçekleştirmesi gereken pek çok iş var ve bu açıdan KDE4'e geçilmesi, gayet yerinde bir karar. Böylece KDE4 ile birlikte diğer hususlarda kolayca yenilenebilecektir. PE : Pardus Geliştirici Takımından ayrıldıktan sonra, Pardus'taki gelişme ve ilerlemeleri nasıl değerlendiriyorsunuz? SK : Pardus bu noktada kendine bir takım hedefler koymuş durumda. Bu hedeflerin rasyonelliği tartışılabilir elbette. Ama şu unutulmamalıdır ki, Pardus geliştiricileri bu hedefleri koyarken pek çok şeyi gözönünde bulundurmak zorunda.. Bu açıdan bu hedeflerin ya bir tercih, ya da gerçekten proje için en uygun hedefler olması durumu Resim 5: Pardus Ekibinden, Mart '05 : Zerrin Çakmakkaya, Gürer Özen, Onur Küçük, Murat Eren, Barış Metin, Erkan Tekman, Serdar Köylü, Umut Polat

48 Pardus edergi Takımı Röportaj : Serdar Köylü dergi@pardus-linux.org PE : Sizce Pardus'un diğer GNU/Linux da-ğıtımlarına göre en bü- anlamına gelmektedir. yük artıları ve eksileri nelerdir? En büyük eksisi ise, maalesef henüz yeterince geliştirici desteği alamask : En büyük artısı, son derece sağlam bir kurumsal altyapıya sahip olma- mış olmasıdır. Bu sanırım yanlış anlaşılıyor olabilir. Kastettiğim, mesesıdır; ama bu büyük artı, diğerlerin bastıracak kadar büyük değil elbette.. le Kernel gurularının, bir şeyler yaparken Pardus'un ihtiyaçlarını düşübir diğer büyük artısı ise, yolun başında olabilmektir. Bu, gidilecek yönün nüp düşünmedikleridir. Basitçe, diyelim ki framebuffer için Pardus'a ekseçiminde daha fazla özgürlük sağlar. Geçmişten kalan ayak bağı olacak hu- lenen, pek yaygın olmayan, hatta belki Pardus içinde kodlanmış bir üsuslar Pardus için mevcut değildir, buda aslında çok daha hızlı koşabileceği çüncü parti yamanın, yeni kernel sürümünde çalışamayacak olması göz önüne alınmakta mıdır? PE : Şu an Pardus Geliştirici Takımında ya da Pardus Proje Yöneticisi olsaydınız, hangi yeniliklere ışık tutmak üzere çalışmalar yapmayı düşünürdünüz? SK : Şu anda gördüğüm kadarıyla en büyük eksiklik paketler.. Bugün bana kalsaydı, önceliği bir an önce RPM/DEB (vs.) paketlerinin sorunsuz olarak Pardus'a aktarılması/yüklenmesi için bir şeyler yapmaya verirdim. PE : GNU/Linux dağıtımları arasında severek ve beğenerek kullandıklarınız hangileri? SK : Hepsi desem, yalan olur aslında.. Redhat beni genelde sinir eder. Mesela kernel derleyemez.. Mandriva da yapmadığı şeyleri "yapıcam illa" diyerek öne atlar.. Ama buna rağmen bunları kullanırım genede. Fakat, nedense, Debian tabanlı olan dağıtımlar bana itici gelmiştir hep.. Resim 6 : Pardus maskotunun arkasından Serdar Köylü

49 Röportaj : Serdar Köylü Pardus edergi Takımı dergi@pardus-linux.org PE : Bugün üzerinde çalıştığınız herhangi bir GNU/Linux projesi var mıdır? SK : Elimde bir kaç Linux tabanlı proje var.. Ama bunlar GPL değil. Yakında -eve internet alıyorum zira- GPL vs. bir şeyler yapmak ve yayınlamak gerekecek gibi düşünüyorum fakat.. PE : Röportaj bölümümüzün önemsediğimiz bir özelliği olan röportajın son sorusunun konuğumuz tarafından okurlarımıza sorulmasını istiyoruz. Okurlarımıza son sorumuzu siz sorar mısınız? SK : Ne zaman kullanıcı olup başkalarının sizi yönlendirmesi yerine, geliştirici olup Linux'un yol haritasında da söz sahibi olmayı düşünüyorsunuz? Resim 7 : Serdar Köylü UluDağ Ofisinde

50 Web Site Tanıtımları Serdar GÜNDÜZ Erdem ARTAN adından da anlaşılacağı gibi Python programlama dili ile Symbian 60 işletim sistemini bir araya getiren bir web servisi. S60 işletim sisteminin yeni nesil akıllı cep telefonlarında çalıştığını biliyorduk ama s60 altında python konsolun, python betiklerinin çalışıp çalışmadığı konusunda bir fikrimiz yoktu. İşin bu yönüne değindiğimizde eşine benzerine az rastlanır bir hizmet vermekte olduğunu görürüz. İçerik ve kullanıcı desteği konusunda eksikleri olduğu ilk ziyaretinizde gözünüze çarpacaktır. Türk Dili ile oluşturulan içerik bizleri mutlu etti. Özellikle taşınabilir cihazlarda yazılım geliştirmeyle uğraşan insanlarımıza da kaynak niteliğinde bir web sitesi olduğunu düşünüyoruz. Hızlı, esnek, güvenilir yazılımlar geliştirebileceğiniz açık kaynak kodlu programlama dili olan Python ile s60 işletim sistemini buluşturan Pythons60.com'a başarılarının devamını diliyoruz. Özgür Yazılımla ilgili haber portalları bir yeni eklendi: Deneyimli ekibiyle özgür yazılım destekçilerine hizmet veren tuks.org canlı web temasıyla ilgi çekiyor. Tuks.org, Oyun incelemeleri, Yazılım tanıtımları, Gnu/Linux işletim sistemleri ve güncel özgür yazılım haberlerini rahatça okuyabileceğimiz bir oram sunuyor. Yakında e-dergi yayımlamaya başlayacak olan tuks.org'a "Aramıza hoş geldin." diyerek başarılar dileriz.

51 Dergide yazılmış veya çizilmiş materyallerin sorumluluğu yazarlarına aittir. Dergide geçen her türlü veri, Creative Commons Lisansına sahiptir. Kaynak göstermek şartıyla özgürce kullanılabilir. Alıntılar kendi lisanslarına sahiptir. Pardus-eDergi, bir Pardus Kullanıcıları Derneği hizmetidir. Pardus-eDergi'nin gelişmesi için bizimle iletişime geçebilir, her türlü eleştiri ve önerilerinizin yanında GNU/Linux konulu makalelerinizi iletebilirsiniz. İletişim için; Bu sayıda emeği geçenler Ahmet Yaman Doğukan Korkmaztürk Erdem Artan Ertan Güven İlkin İrden Kadri İspay Mehmet Gültaş Melike İlteralp Mesut Yaşar Nihad Karslı Samed Konak Serdar Gündüz Elektronik Posta : dergi@pardus-linux.org IRC : irc.freenode.org üzerinde #pardus-destek Pardus-Linux.org edergi - Sayı 9 Haziran '09 Mehmet Gültaş