KOSOVA TÜRKİYE ADLİ BİLİMLER GÜNLERİ Ağustos 2014 Hotel Theranda Prizren KOSOVA

Transkript

1 KOSOVA TÜRKİYE ADLİ BİLİMLER GÜNLERİ Ağustos 2014 Hotel Theranda Prizren KOSOVA Ankara Üniversitesi Adli Bilimler Enstitüsü, Türkiye Mezunlar Derneği (TÜMED) ve Kosova Adli Bilimler Ajansının katkılarıyla onursal başkanlıklarını Kosova Anayasa Mahkemesi Yargıcı Dr. Altay Suroy ve Ankara Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Erkan İbiş in yaptığı Kosova Türkiye Adli Bilimler Günleri Ağustos 2014 tarihlerinde Prizren de gerçekleşti. Sempozyum açılışı Kosova Kamu Yönetim Bakanı Mahir Yağcılar, Kosova İçişleri Bakanı Bajram Rexhepi, T.C. Priştine Büyükelçiliğinden Servet Akman, Kosova Türk Temsil Heyet Başkanlığından (K.T.T.H.B.) Yarbay Gaffar Gören in yanı sıra çok sayıda bilim insanının katılımı ile gerçekleşti. Açılış konuşmalarında Kosova İç İşleri Bakanı Bajram Rexhepi nin Kosova da böyle güzel bilimsel programlara ihtiyaç olduğunu vurguladığı konuşmasında profesyonel ve teknik açıdan bir bütün olan adli bilimlerin soruşturma ve yargı organları tarafından doğru kararlar alınmasında yardımcı olacağını ifade etti. Kamu yönetimi bakanı Mahir Yağcılar ise bu sempozyumun iki ülke uzmanlarına tecrübe ve adli tıp alanında elde edilen en yeni sonuçların karşılıklı değişimine yardımcı olabileceğini açıkladı. Kosova Anayasa Mahkemesi Yargıcı Dr. Altay Suroy, Türkiye nin farklı yerlerinden gelen Adli Bilimcileri, Adli Bilimlere gönül veren ve ilgi duyanları Kosova da ağırlamaktan mutlu

2 olduklarını belirtirken, bu sempozyumun muhteşem akademik sonuçları olacağını ve Kosova da hukuk bilimlerinin çok güncel ve hızlı geliştiğini değerlendirdi. Suroy, ayrıca hukuk bilimlerinin gelişmiş olması halinde kurumlar arasında çelişkilerin daha az olacağını kaydetti. Kosova Adli Bilimler Ajansı Müdürü Phd. D.C Blerim Ollluri, Kosova ve Türkiye arasında adli bilimler alanında bilgi ve deneyimin paylaşıldığı böyle bir toplantıda bulunmaktan kurumu ve kendisi adına mutluluklarını belirtti. Kosova da adli tıp biliminin büyük bir değişime sahip olduğunu anlattı ve Ajansılarının en modern veri tabanına sahip olduğunu açıklayan Olluri, bu veri tabanıyla adli tıp alanında sonuçların on defa daha etkili olmasına ve yargı sistemi, İNTERPOL, polis ve yasaların uygulanması yönünde diğer ajanslar ile irtibatın daha da güçlenmesine yardımcı olduğunu söyledi. Ankara Adli Bilimler Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. İ. Hamit Hancı kardeş ülke Kosova da bulunmaktan mutluluklarını dile getirirken adli bilimler alanında bilgi paylaşımlarının artması gerektiğini belirten konuşmasını tamamladı. Türkiye Mezunlar Derneği Başkanı Cengiz Çesko, derneklerinin Adli Bilimler alanında ilk kez bir organizasyonda yer aldığını, bundan büyük heyecan duyduklarını ve bunu sürdürmek istediklerini bildirdi. Resmi dili Arnavutça- Türkçe olan sempozyumun birinci oturumu Ankara Üniversitesi Adli Bilimler Enstitü Müdürü Prof. Dr. Hamit Hancı nın başkanlığında başladı. Ankara Üniversitesi Gıda Güvenliği Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Nevzat ARTIK AB üyeleri ülkeleri ve Türkiye de gıda güvenliği ve gıda savunması konulu bildirisinde gıda güvenliği ve gıda güvencesinin birbiriyle karıştırılan farklı iki kavram olduğunu söyledi. Türkiye nin AB üyesi olmadığı halde süt, süt ürünleri vb. gıda ihraç ettiğini ifade etti. Prof. Dr. Artık, riski bilirsek yönetebiliriz sloganı ile konuşmasını tamamladı. Kosova Adli Bilimler Ajansı Müdürü Phd. D. C Blerim Ollluri, Kosova da Adli Bilimler Hizmetleri konulu bildirisinde müdürlüğünü yaptığı ajansın özel bir yasa ile hukuki alt yapısının hazırlandığını ve faaliyetlerini bu çerçevede gerçekleştirdiğini bildirdi. Yıl ve yıl ajansa gelen vakalardaki artışa dikkat çeken Phd. D.C Ollluri, vaka sayısının 2010 yılında iken; 2014 yılı sonunda yıl bu sayının e ulaşacağını öngördüklerini söyledi. Kosova Adli Tıp Kurumu Direktörü Prof. Dr. Arsim Gerxhalıu, Felaket Kurbanlarının Kimliklendirilmesi sunumunda 1999 yılından itibaren gerçekleşen çığ, uçak kazası gibi vakalarda olay yerinin güvenliğini görülebilen ve fotoğraflanabilen her şeyi tespit ederek başladıklarını söyledi. Adli Rapor Formlarını Kosova Yasalarına uygun olarak gelişmiş ülkelerin raporlarından uyarlandığını belirtti. Her olay kendine münhasır olup, tek başına değerlendirilmelidir diyerek sözlerini tamamladı. İkinci oturum Ankara Üniversitesi Zootekni Anabilim Dalı ndan Prof. Dr. Gürsel Dellal ın başkanlığında başladı. İlk bildiriyi Ankara Üniversitesi Adli Bilimler Enstitüsü Müdür Yardımcısı Aslıhan AVCI Adli Kimya ve Metabolizma üzerine gerçekleştirdi. Bildirisinde Alternatif Tıbbın bilinçsiz tüketilmesinin doğurduğu zararlardan bahsetti. Bilinçsiz kullanılan Alternatif Tıbbın kan biyokimyasında beklenmeyen değişimlere sebep olduğunu hatta ölümcül sonuçlar doğurabileceğini söyledi. Konu ile ilgili örnek vakalarla bildirisini noktaladı. Ankara Üniversitesi Biyoteknoloji Enstitüsü nden Dr. Yeşim Doğan, Bio. Merve

3 İyras, Bio. Merve Parlakgörür, Biomüh. Emine Firdevs Yıldırım ın ortak olarak hazırladıkları Tek Yumurta İkizlerinin Kimliklendirilmesi konulu bildiride, adli olaylarda genetik kimliklendirme yapılması sırasında çözüm bulunamayan tek yumurta ikizlerinin kimliklendirilmesi ile ilgili örnek olaylar izleyiciler ile paylaşıldı. Örnek olayların ardından tek yumurta ikizlerinin DNA dizilimlerinin aynı olmadığı ve ayırt edilebilmeleri amacıyla literatürde kabul edilen farklı yaklaşımlar anlatıldı ve giderek atan tek yumurta ikizi nüfusuna paralel olarak yaygın olarak kabul edilen bir metot oluşturulmasının gerekliliğinden söz edildi. Adli Tıp Kurumu ndan Yüksek Mühendis Jeolog Murat Mert ve Batman Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü nden Yrd. Doç. Dr. Sema Tetiker in Adli Bilimlerde Mineralojik incelemeler konulu ortak bildirisi adli bilimlerde jeolojinin tarihçesi başladı. Minerolojik incelemelerin cinayetten trafik kazaları, terörizm ve kaçakçılık olaylarının çözümlenmesine kadar büyük önem taşıdığını belirten Yük. Müh. Mert Kriminalistik alanındaki bir diğer önemi ise; zehirlenme olayının varlığında detaylarıyla çözümlenebilmesini sağlamasıdır dedi. Toprağın karakterizasyonu ve mineralojik yapısı ölüm zamanının tayininde kilit rol taşımaktadır ve olay yeri incelemesi esnasında ne kadar detaylı inceleme yapılırsa o kadar iyi sonuç alınır diyerek konuşmasını sonlandırdı. Kosova Adli Bilimler Ajansından Dr. Xh Ademi başkanlığında gerçekleşen 3. Oturumda ilk bildiriyi Çocuklarda Yürüme Bozuklukları konusu ile Yunanistan dan Op. Dr. Hüseyin Bekir yaptı. Op. Dr. Bekir çocuklarda görülen içe basma, dışa basma ve rotasyonel deformitelerin teşhis ve tedavisini anlattığı bildirisini ortopedi sloganı erken teşhis, erken tedavi ile sonlandırdı. Ankara Üniversitesi Adli Bilimler Enstitüsünden Psik. Sevgi Güney Adli Bilimlerde Klinik Psikoloji Uygulamaları konulu bildirisinde adli klinik psikolojinin tanımı ve tarihçesini anlatarak başladı. Suç ve suç faili belirlenmesinde, görgü tanıklarının güvenilir ve geçerliliği olan ifadelerinin alınmasında adli psikoloji ve klinik psikolojinin önemine dikkat çekti. Ankara Üniversitesi Nükleer Bilimler Enstitüsünden Eren Şahiner ve Doç. Dr. Niyazi Meriç in Adli dozimetri konulu bildirisinde maruz kaldığımız radyasyon dozunun belirlenmesinde kullanılan parametreleri anlatan Şahiner, nükleer adli bilimlerin doğuşunu, Japonya-Fukushima Daiichi Santrali kayda geçen en büyük son kazayı ve radyasyon kazaları ile maruziyet dozunun belirlenmesinde kullanılan teknikleri anlattı. 4. oturum Kosova Adli Tıp Kurumu Direktörü Prof. Dr. Arsim Gerxhaliu başkanlığında gerçekleşti. Toplu Gömülerde Tarihlendirme konulu bildiriyi gerçekleştiren Ankara Üniversitesi Nükleer Bilimler Enstitüsü müdürü Doç. Dr. Niyazi Meriç göreceli ve mutlak yaşlandırma tekniklerini, mutlak yaşlandırmada kullanılan C-14, Elektron spin rezonans ve lüminesans yöntemleri anlattı. Doç. Dr. Meriç bu tekniklerin toplu gömülerde tarihlendirme sahip olduğu öneme ve adli bilimlerde toplu gömülerin ve tarihlendirilmesinin ehemmiyetine dikkat çekti. Gülhane Askeri Tıp Akademisi diş hekimliği emekli öğretim üyesi Prof. Dr. Yavuz Sinan Aydıntuğ Adli Diş Hekimliği ve Dişlerden Kimliklendirme konulu bildirisinde öncelikle diş hekimliğini bilmek lazım ki daha sonra adli diş hekimliğini, hukuk ile olan bağlantısını ve adli diş hekiminin görevlerini bilelim dedi. Adli diş hekimliğinin tarihçesini ve Türkiye de adli diş hekimliği konusunda çalışmış ve çalışan değerli bilim insanlarını ve çalışmalarını tanıtan Prof. Dr. Aydıntuğ adli diş muayenesinin, ağız otopsisinin, analiz,

4 değerlendirme ve raporlama süreçlerinin önemi vurguladığı bildirisinde kişilere ait ağız, diş ve çene röntgeninin adli vakaların çözümlenmesinde büyük fayda sağlayacağını vurguladı. Sırbistan dan katılan Prof. Dr. Redjep Şkrijel Muhacirlerde Sıtma Hastalığı konu bildirisine enfeksiyon tarihini anlatarak başladı. Sıtma ve kolera hastalığının savaş döneminde kötü hijyenik koşulların etkisiyle salgına neden olduğunu ve sadece yeni pazarda 10 mahallenin yok olmasına neden olduğunu belirten Prof. Dr. Şkrijel muhacirlerin bu salgından dolayı maruz kaldıkları büyük zarara dikkat çekerek bildirisini noktaladı. 5. oturum Op. Dr. Hüseyin Bekir başkanlığında, Kosova Adli Bilimler Ajansından Dr. Xh Ademi nin Kosova da Kriminalistik Çalışmaları ve İz Delilleri konulu bildirisi ile başladı. Kriminalistik çalışmalarında her materyalin kritik öneme sahip olduğunu ve iz delillerinin büyük veya küçük olmasıyla değil taşıdıkları bilgiler ölçüsünde suçun aydınlatılmasında altın dokuz adli sorulara cevap taşıdığını/ taşıyabileceğini belirtirken bu soruları şöyle sıraladı; ne oldu, ne zaman oldu, nerede oldu, kim yaptı, neden yaptı, neye veya kime yapıldı, kim planladı, ne yapılabilir ve kim yapabilir. Dr. Ademi çalışmalarının Edmond Locard ın her temas bir iz bırakır prensibine dayandığını belirterek bildirisini tamamladı. Yunanistan dan Av. Rıdvan Sadık Batı Trakya da Türklerin Tabi Olduğu Aile Hukukunu Belirleyen İkili Antlaşmalar konulu bildirisinde Dedeağaç, Gümülcine ve İskeçe yaşayan Türk azınlığın aile hukuku ile ilgili problemleriyle ilgilenen müftülükler bulunduğunu evlenme, boşanma, nafaka ile ilgili hukuku işlem ve problemleri çözmekle görevli olduklarını ve 24 Temmuz 1924 imzalanan Lozan Barış antlaşması ile garanti altına aldığını söyledi. Turgut Özal Üniversitesi Tıbbi Biyoloji Ana Bilim Dalı başkanı Doç. Dr. Kadir Demircan Adli Tıp ve Medya konulu bildirisinde Robin Williams, Whitney Houston ve Michael Jackson gibi ünlülerin ölümünün medyada yer alış şeklini anlatırken adli tıp açısından bu konuların medyada yer alışına dair içerik açısından daha bilimsel olması gerektiğine dikkat çekti. 6. oturum Prof.Dr. Nevzat Artık başkanlığında Kosova Adli Bilimler Ajansından Dr. Xh Ademi ve Phd. D. C Blerim Ollluri nin Kosova da Traseolojinin Gelişmesi konulu bildirisi ile başladı. Phd. D.C Ollluri 2010 yılından bu yana ajanslarında ayakkabı, lastik ve alet izlerinin incelendiğini görevli personellerinin düzenli olarak eğitime tabi tutulduklarını gelişmeleri daha yakından birebir takip edebilmek amacıyla kurdukları ulusal iş birliklerini anlattı. DNA Analizi Uzmanı Fatmir Ademi Kosova da DNA Analizinin Gelişmesi konulu bildirisinde DNA ve Seroloji laboratuvarının Kosova Adli Bilimler Ajansı bünyesinde 2005 yılında kurulduğunu ihtisas eğitimi almış 4 uzman ile çalıştıklarını ve şuan Kosova nın ihtiyacını karşıladıklarını söyledi yılında ilk adli vakayı kabul ettiklerini belirten Ademi 6 yıldır devam eden çalışmalarında 5000 delil incelediklerini ve kan, meni, tükürük, diş, kıl ve tüm vücut kıllarından DNA analizi yaptıklarını belirtti. Hedeflerinin dahada ilerlemek olduğunu söyleyen Ademi şuanda DNA analiz metotlarının akreditasyonunda final aşamasında olduklarını da belirterek bildirisini sonlandırdı. Kosova Adli Bilimler Ajansından Phd. Milazim Tahiruka Ateşlenen Silahlarda Barut İzleri konulu bildirisinde geçmişte ve günümüzde kullanılan barut çeşitlerini, laboratuvarlarında kullandıkları ve kendi geliştirdikleri barut izi analiz metodunu anlattı. Phd. Tahiruka kullandıkları metoda ilişkin detaylı bilgiler verdiği bildirisinde numune miktarının az olmasına rağmen uygun şartlar

5 altında muhafaza edilerek istenilen bilgiye ulaşılabileceğine dikkat çekerek bildirisini tamamladı. 7 posterin sunulduğu Kosova Türkiye Adli Bilimler Günleri Poster sunumlarına ilişkin soru cevapların yapıldığı 7.ve son oturum ile noktalandı. Oturumların ardından Kosova da İlk kez düzenlenen Kosova Türkiye Adli Bilimler Günlerinin önümüzdeki yıllarda da devam etmesi temennisi ile sempozyum kapanışı yapıldı. *-*-*-*- DİTËT E SHKENCËS SË FORENZİKËS KOSOVË - TURQİ Gusht 2014 Hotel Theranda Prizren - KOSOVË Me kontributin e Instututit të Forenzikës së Universitetit të Ankarasë, Shoqatës së të Diplomuarve të Turqisë dhe Agjensionit Kosovar për Forenzikë, ku kryetarë nderi ishin Dr. Altaz Suroy, Prokuror në Gjykatën Kushtetuese të Kosovës dhe Rektori i Universitetit të ankarasë Dr. Erkan İbiş, mes datave Gusht 2014 u organizuan Ditët e Forenzikës Kosovë-Turqi. Hapja e simpoziumit u realizua me pjesëmarrjen e Ministrit të Administratës Publike Mahir Yağcılar, Ministri i Punëve të Brendshme Bajram Rexhepi, Servet Akman nga Ambasada Turke në Prishtinë, Nënkolonel Gaffar Gören nga Kryesi e Këshillit Turk në Kosovë dhe shumë intelektualë e shkencëtarë. Prej fjalimeve të hapjes Ministri i Punëve të Brendshme Bajram Rexhepi tha se Kosova ka nevojë për programe të tilla shkencore dhe se këto do ta ndihmojnë Kosovën që të merren vendime të duhura nga ana e organeve të hetuesisë që nga aspekti profesional dhe teknik janë të mishëruara me njëra tjetrën. Ministri i Administratës Publike Mahir Yağcılar tha se ky simpozium do të mund të jetë mundësi e mirë për shkëmbimin e përvojave në mënyrë reciproke nga shkenctarët e të dy shteteve. Dr. Altay Suroy vlerësoi se ndjehet i lumtur që i priten në shtëpinë tonë Shkencëtarët e Forenzikës që kanë ardhur nga vende të ndryshme të Turqisë dhe se ky sipozium do të jep rezultate të mrekullueshme. Gjithashtu i lartëpërmenduri tha se Shkencat Juridike në Kosovë zhvillohen shumë shpejtë dhe janë në hap me kohën. Suroy gjithashtu theksoi që nëse shkencat Juridike do të jenë më të zhvilluara atëherë do të ketë më pak kundërshti në mes të institucioneve në vendit. Drejtori i Ajgensionit Kosovar për Forenzikë Phd. D.C Blerim Olluri tha që në emër të institucionit të tij dhe në emër të vetin mund të shprehet se ndjehet i lumtur që gjendet në një bmledhje të tillë ku ndahen dija dhe përvoja e turqisë dhe Kosovës në sferën e Forenzikës. Olluri i cili theksoi se Agjensioni Kosovar i Forenzikës ka pësuar ndryshime të mëdha dhe se e posedon databazën më bashkëkohore e cila ndikon që rrezultatet në sferën e forenzikën të jenë më efikase dhe se ka ndihmuar që fuqizohet komunikimi me ajgensionet tjera si INTERPOLI dhe policia që e zbatojnë ligjin.

6 Drejtori i Institutit të Forenzikës së Ankarasë Prof. Dr. Hamit Hancı duke e theksuar që ndjehet i lumtur që gjendet në Kosovë që për Turqinë është shtet vëlla, fjalimin e tij e përfudnoi duke thënë që duhet të shtohet ndarja reciproke e dijes në Shkencat e Forenzikës. Kryetari i shoqatës së Të Diplomuarve nga Turqia tha se shoqata e tyre për herë të parë merr pjesë në organizimin e aktiviteti që i përket Forenzikës, që ndjeht i emocionuar për këtë fakt dhe se duan ta vazhdojnë këtë aktivitet. Seanca e parë e simpoziumit që u realizua e udhëhequr nga Drejtori i Institutit të Forenzikës së Ankarasë Prof. Dr. Hamit Hancı për gjuhë zyrtare e kishte Shqipen dhe Turqishten. Drejtori i Institutit të Ankarasë për Siguri të Ushqimit Prof. Dr. Nevzat ARTIK në studimin e tij me titull: Shtetet anëtare të BE-së dhe Siguria e Mbrojtja e Ushqimit në Turqi tha se ka ngatërresë në mes të termit siguria e ushqimit dhe ushqimi i sigurt. Prof. Dr. Artık që tha se përkundër faktit se Turqia nuk është anëtare e BE-së megjithatë ne eksportojmë atje qumësht dhe prodhime të qumështit. Pas kësaj prezantimin e studimit të tij e përfundoi m moton: Nëse e dijmë rrezikun atëherë mund ta menagjojmë atë. Drejtori i Agjensionit Kosovar për Forenzikë Phd. D. C Blerim Olluri, në prezantimin e tij me temë Shërbimet e Forenzikës së Kosovës theksoi se baza ligjore e agjensionit ku ai shërben si drejtor është rregulluar me një ligj të veçantë dhe se aktivitetet e saj realizohen në korniza të këtij ligji. Phd. D. C Blerim Olluri që e tërhoqi vëmendjen te rastet në shtim që vijnë në agjension dhe tha që derisa në vitin 2010 rastet që erdhën ishin në fund të vitit 2014 parashohin që rastet brenda këtij viti të jenë Drejtori i Institutit të Mjekësisë Ligjore Prof. Dr. Arsim Gërxhaliu, gjatë prezantimit Identifikimi i Eshtrave të Viktimave të Fatkeqësive tha se të gjitha rastet që kanë ndodhur si rrëzim i aeroplanit dhe orteqet, ia kanë dalë të indentifikojnë çdo gjë që mund të shihet dhe të fotografohet e që ka të bëjë me sigurinë e vendit të ngjarjes. Gjithashtu theksoi se Formatet e Raporteve të Mjekësisë Ligjore tha se është në përputhje me igjet e Kosovës. Kurse prezantimin e tij e përfundoi duke thënë që secili rast duhet studiuar në vete dhe se është specifik. Seanca e dytë u realizua nën udhëheqjen e Prof. Dr. Gürsel Dellal që është profesoreshë në Fakultetin e Zooteknikës në Universitetin e Ankarasë. Prezantimi i parë, temë e të cilit ishte Forenzika dhe Metabolizma u realizua nga Zv. Drejtoresha e Institutit të Forenzikës së Universitetit të Ankarasë, Aslıhan AVCI. Gjatë prezantimit foli për dëmet e përdorimit në mënyrë të pavetëdijshme të Mjekësisë Alternative. Ajo tha se Mjekësia alternative që përdoret në mënyrë të pavetëdijshme mund të shkaktojë ndryshime të papritura në Biokiminë e Gjakut, madje kjo mund të ketë edhe rrezultate vdekjeprurëse. Profesoresha në fjalë prezantimin e saj e përfundoi me shembuj që kishin të bënin me temën sipër së cilës ajo punonte. Në prezantimin me temë Identifikimi i Binjakëve të një Veze që u përgatit nga profesorët e Institutit të Bioteknologjisë së Universitetit të Ankarasë Dr. Yeşim Doğan, Merve İyras, Bio. Merve Parlakgörür, Bioing. Emine Firdevs Yıldırım, u prezatuan raste të identifikimit të binjakëve që deri më tani ishin të paarritshme. Pas shembujve që u treguan u tha që binjakët nuk kanë renditje të njëjtë të ADN-së dhe se për identifikimin e tyre duhet të shfrytëzohen qasje të ndryshme për të cilat kemi nevojë që të zhvillohen e të arrijnë në nivel të metodave të pranueshme.

7 Në prezantimin e përbashkët me temë Studimet Mineralogjike në Forenzikë të bërë nga Ingjinieri i Lartë Gjeologu Murat Mert nga Instituti i Mjekësisë Ligjore dhe Zv. Doc. Dr. Sema Tetiker nga Departamenti i Gjeologjisë i Universitetit të Batmanit u fillua me sqarimin për historinë e Gjeologjisë në Forenzikë. Ingjinieri Mert i cili tha se studimet Mineralogjike përveç rëndësisë së madhe që e kanë në zgjidhjen e rasteve si vrasjet, aksdentet e trafikut, terorizmi dhe kontranabda, një aspekt tjetër i rëndësishëm është studimi i detajshëm në argumentimin e rasteve të helmimit. Karakteristikat e dheut dhe struktura mineralogjike e dheut luan rrol kyq në caktimin e kohës së kryerjes së krimit dhe i nderuari fjalimin e vet e përfundoi duke thënë se për aq sa do të bëhen studime të detajshme në vendin e ngjarjes për aq do të merren rrezultate të mira. Gjatë seancës së tretë që u realizua nën udhëheqjen e Dr. Xh Ademit nga Ajgensioni Kosovar i Forenzikës, prezantimin e parë me temë; Deformimet e Fëmijëve në Ecje e bëri Op. Dr. Hüseyin Bekir. Op. Dr. Bekir në prezantimin e tij ku foli për identifikimin e deformimeve të shkeljes drejt pjesës së jashtme dhe të brendshme dhe deformimet rotacionale, prezantimin e tij e përbylli me moton; Identifikimi i hershëm sjell shërim të hershëm. Psikolog ja Sevgi Güney nga Instituti i Forenzikës së Universitetit të Ankarasë në temën e saj Praktikat e Psikologjisë Klinike në Forenzikë prezantimin e filloi duke folur për definicionin dhe historiatin e psikologjisë klinike. Prezantuesja e tërhoqi vëmendjen në rrolin që e ka psikologjia klinike gjatë identifikimit të krimit e kriminelit dhe marrjen e deklaratave të besueshme të dëshmitarëve të gjallë. Në temën e prezantuar nga Eren Şahiner prej Institutit të Shkencave Nukleare të Universitetit të Anakarasë dhe Doc. Dr. Niyazi Meriç në prezantimin e tyre me temë Dozimetria Forenzike, Şahiner që i sqaroi parametrat që përdoren në caktimin e dozës së radiacionit nga i cili jemi ndikuar, gjithashtu foli edhe për teknikat që përdoren në caktimin e dozës së radiacionit duke u shërbyer edhe me shembujt e aksidentit të fundit të madh të Centralit të Japonisë- Fukushimës, Daiichi-të. Seanca e 4-të u udhëheq nga Drejtori i Institutit për Mjekësi Ligjore Prof. D. Arsim Grxhaliu. Doc. Dr. Niyazi Meriç që e prezantoi temën e titull Caktimi i Datës në Varrosjet masive i cqaroi metodat vizuele dhe caktimit absolut të datëlindjes së kufomës, metodën C- 14 që shërben në caktimin e moshës dhe metodat Elektron Spinrezonantive dhe Luminesansitive. Doc. Dr. Meriç gjatë prezantimit e tërhoqi vëmendjen te rëndësia e caktimit të datës së varrimeve masive. Ligjeruesi i pensionuar i GATA-së Yavuz Sinan Aydıntuğ, gjatë prezantimit të tij me temë Forenzika Stomatologjike dhe Identifikimi përmes Stomatologjisë tha se fillimisht duhet ta dijmë Stomatologjinë që pastaj të mund ta dijmë Stomatologjinë Forenzike, detyrat e saj që i ka në çështje ligjore dhe detyrat e Stomatologjisë Forenzike. Prof. Dr. Aydıntuğ që e prezantoi historiatin e Stomatologjisë Ligjore dhe studiuesit e studimet e bëra në këtë sferë, në punimin e tij ku i foli për kontrollin e Stomatologjisë Ligjore, autopsinë e gojës, analizën, vlerësimin dhe procedurat e raportimit, tha që rentgeni i gojës dhe nofullës së njerëzve luan rrol të rëndësishëm në zgjidhjen e rasteve. Prof. Dr. Redjep Şkrijel që mori pjesë nga Serbia, prezantimin e tij e filloi duke folur për Sëmundjen e Etheve te

8 Muhaxherët dhe historinë e infeksionit. Prof. Dr. Şkrijel që tha se sëmundjet e Etheve dhe Kolerës u përhappën në kushte të mungesës së higjienës gjatë luftës, përkujtoi se në Novi Pazar këto kanë ndikuar në zhdukjen e 10 lagjeve dhe se ata që u ndikuan më së shumti prej tyre ishin muhaxherët. Seanca e 5-të e udhëhequr nga Op. Dr. Hüseyin Bekir, filloi me prezantimin e Dr. Xh Ademit nga Agjensioni Kosovar i Forenzikës ku foli për temën, Punimet Kriminalistike në Kosovë dhe Argumentet e Gjurmëve. Materialet që mund të gjenden në punimet kriminalistike nëse janë të rëndësisë kritike ose nuk janë të tilla mund ta vërtetojmë përmes informatave që i përmbajnë e jo prej madhësisë së tyre dhe a janë në gjendje të japin përgjigje në pyetjet e arta forenzike; Çka u bë, kur u bë, ku u bë, kush e bëri, pse e bëri, kujt ia bëri, kush e planifikoi çka mund të bëhet dhe kush mund ta bëjë? Dr. Ademi prezantimin e përfundoi duke u bazuar në principin e Edmond Locard-it; Çdo rast ka gjurmë. Avokati Rıdvan Sadık nga Trakia Perëndimore, në prezantimin e tij ku foli për Të Drejtën Famijare së cilës i nënshtrohet pakica turke në Trakinë Perëndimore, tha se për zgjidhjen e problemeve si kurorëzimi, shkurorëzimi, trashëgimia etj. të pakicës turke që jeton në Dedeağaç, Gümülcine dhe İskeçe përgjegjëse është myftynia dhe se kjo garantohet me marrëveshjen e Lozanës së 24 Korrikut të vitit Doc. Dr. Kadir Demircan që është Udhëheqës i Departamentit të Biologjisë Forenzike nga Universiteti Turgut Özal, gjatë prezantimit të tij me temë; Forenzika dhe Mediet derisa foli për mënyrën se si u prezantun në medie rastet e vdekjes së të famshmëve si; Robin Williams, Whitney Houston dhe Michael Jackson, tha se përmbajtja e lajmeve që kanë të bëjnë me kësi lloj vdekjesh duhet të jenë më shkencore. Seanca e 6-të e udhëhequr nga Prof. Dr. Nevzat Artık, filloi me temën Zhvillimi i Traseologjisë në Kosovë e që u prezantua nga Dr. Xh Ademi dhe Phd. D. C Blerim Olluri. Phd. D. C Olluri, i cili tha se që nga viti 2010 e këndej në agjensionin e tyre bëhet analizimi i shenjave të këpucëve, gomave dhe mjeteve, personeli i tyre vazhdimisht i nënshtohet trajnimeve dhe shtoi se me qëllim që zhvillimet të ndiqen më lehtë kanë themeluar bashkëpunime reciproke me shtete të ndryshme. Fatmir Ademi që është ekspert i Analizave të ADN-së në prezantimin e tij që pati për temë Zhvillimi i Analizave të ADN-së, tha se Laboratori për ADN dhe Serologji në Kosovë është themeluar në vitin 2005 ku punojnë 4 ekspertë dhe se tani ai laborator i plotëson nevojat e Kosovës. Ademi që tha se rastin e parë e kanë pranuar në vitin 2008, në punimet e tyre që vazhdojnë që prej 6 vitesh i kanë studiuar rreth 5000 raste duke u bazuar në gjak, qime, pështymë, dhëmb dhe të gjitha materialet tjera që mund të përdoren për kësi lloj studimi. Ademi që tha se objektivi i tyre është të përparojnë edhe më shumë, theksoi se janë në fazën finale të akreditimit të metodave të analizës së ADN-së. Phd. Milazim Tahiruka nga Ajgensioni Kosovar për Forenzikë të Kosovës në prezantimin e tij me temë; Gjurmët e Barutit në Armët e Zjarrit foli për lllojet e barutit që janë pëdorur në të kaluarën dhe në të tanimshmen si dhe për metodat e analizës së barutit që i kanë zhvillluar vet. Phd. Tahiruka prezantimin e përfundoi duke dhënë informata të detajshme për temën në fjalë tha se përkundër faktit që sasia e materialit mund të jetë e pakët ajo mund të ketë efektivitet nëse ruhet në kushte të mira.

9 Ky simpozium përfundoi me diskutimet që u bënë për 7 posterët e vendosur në mure. Pas seancave u bë përmbylllja ku u tha se duam që simpoziumi i Forenzikës mes Turqisë e Kosovës duhet të mbahet edhe gjatë viteve tjera në Kosovë. Kongre Onursal Başkanları / Kryetarët e Nderit të Kongresit: Dr. Altay SUROY Kosova Anayasa Mahkemesi Yargıcı / Gjykatës në Gjykatën Kushtetuese të Kosovës

10 Prof. Dr. Erkan İBİŞ Ankara Üniversitesi Rektörü / Rekotor i Universitetit të Ankarasë Kongre Başkanları / Kryetarët e Kongresit : Prof. Dr. Hamit HANCI Ankara Üniversitesi Adli Bilimler Enstitüsü Müdürü / Drejtori i Institutit të Shkencave të Mjeksisë Ligjore të Universitetit Ankara Dr. Blerim OLLURI Kosova Adli Bilimler Kurumu Müdürü / Kryeshefi i Agjencisë së Kosovës për Forenzikë Cengiz ÇESKO Türkiye Mezunlar Derneği (TÜMED) Başkanı / Kryetar i Shoqatës së Studentëve të Diplomuar në Turqi (TÜMED) Kongre Genel Sekreterleri / Sekretarët e Përgjithshëm të Kongresit : Op. Dr. Hüseyin BEKİR Yunanistan Serbest Hekim / Mjek i Pavarur nga Greçia Dr. Xhemal Ademaj - Kosova Adli Bilimler Kurumu - AAFS Folloë Member / Institucioni Kosovar për Shkenca Juridike Av. Devrim KARAKÜLAH - Adli Bilimciler Derneği Genel Sekreteri / Sekretar i Përgjithshëm i Shoqatës së Shkencëtarëve Jurudik Cem Mehmet ÇETİN- EGM Kriminal Daire Başkan Yrd. / Zv. i Drejtorit të Administratës së Kriminalistikës EGM Hem. Melek ÇELİK Samsun Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Hastanesi / Instituti i Shkencave Juridike të Universitetit të Ankarasë Bio. Merve PARLAKGÖRÜR Ankara Üniversitesi Adli Bilimler Enstitüsü / Instituti i Shkencave Juridike në Universitetin e Ankarasë Bio. H. Merve İYRAS - Ankara Üniversitesi Adli Bilimler Enstitüsü / Instituti i Shkencave Juridike të Universitetit të Ankarasë BioMüh. Emine Firdevs YILDIRIM Ankara Üniversitesi Adli Bilimler Enstitüsü / Instituti i Shkencave Juridike në Universitetin e Ankarasë Müh. Berk SUROY İzmir Kosovalı Üniversite Öğrencileri Temsilcisi / Përfaqësues i Studentëve Kosovar në İzmir

11 Kongre Resmi Dili: Arnavutça Türkçe Gjuhët Zyrtare të Kongresit: Shqip Turqisht

12

13

14

15

16

17

18