İşyeri Tasarımı. İş Talepleri. İnsan Yeterlilikleri

Transkript

1 İşyeri Tasarımı

2 İşyeri Tasarımı İş Talepleri İnsan Yeterlilikleri

3 İşyeri Tasarımı İş Tasarımının Prensipleri İnsan Yeterlilikleri ve Hareket Ekonomisi Hareketin tam orta değişim değerinde maksimum kas kuvvetini elde et. Yavaş harektler ile maksimum kas kuvvetine ulaş. Çalışanlara yardım etmek için moment kullan. Kuvvet gerektiren işler için büyük kasları kullan. İnsan kuvvet yeteneklerini en iyilemek için işleri tasarla. Freivalds A., (2009). Niebel s Methods, Standards, and Work Design. McGraw- Hill

4 İşyeri Tasarımı İş Tasarımının Prensipleri İnsan Yeterlilikleri ve Hareket Ekonomisi Maksimum istemli kasılma 15% altında kal, Kısa, sık sık, aralıklı çalışma/dinlenme çevrimleri kullan. Birçok çalışanın kullanabileceği işler tasarla Kesin hareketler veya ince motor becerileri için düşük güç kullan Ağır işlerden sonra kesin hareketler veya ince kontrole kalkışma. Freivalds A., (2009). Niebel s Methods, Standards, and Work Design. McGraw- Hill

5 İşyeri Tasarımı İş Tasarımının Prensipleri İnsan Yeterlilikleri ve Hareket Ekonomisi Hız için balistik hareketleri kullan Her iki el ile aynı anda hareketlere başla ve bitir Vücut merkezinden ve vücut merkezine, elleri aynı anda ve eşzamanlı hareket ettir. Vücudun doğal ritimlerini kullan. Sürekli kıvrık hareketleri kullan Göz sabitlemesini enküçükle İki el ile çalış - Biyolojik tutma cihazı olarak bir elinizi kullanmayın İki el ve iki ayak ile eşzamanlı çalış Pedalları kontrol etmek için çalışma yüzeyi altında aralık bırak Freivalds A., (2009). Niebel s Methods, Standards, and Work Design. McGraw- Hill

6 İşyeri Tasarımı İş Tasarımının Prensipleri İşyeri Tasarımı Gerçekleştirilen işin doğasına bağlıdır. Tipleri - Ayakta - Oturarak - Alternatif yarı oturur (sit-stand) Freivalds A., (2009). Niebel s Methods, Standards, and Work Design. McGraw- Hill

7 İşyeri Tasarımı İş Tasarımının Prensipleri İşyeri yüzey yğkseklikleri işçiye ve işe bağlıdır. a. Hafif/ hassas iş = dirsek yüksekliğinden yukarı b. Orta iş= dirsek yüksekliği c. Ağır iş= dirsek yüksekliğinden aşağı Kroemer, K.H.E., Grandjean, E., (1999). Fitting the Task to the Human, 5 th Ed. Taylor & Francis.

8 İşyeri Tasarımı Ayakta Çalışan İçin Çalışma Yüzeyi Yüksekliği Height in cms. from floor Work Classification Male Female (a) For precision work with supported elbows (b) For light assembly work E.g. mechanical assembly work (43-47) ( ) (39-43) ( ) (c) For heavy work ( ) (31-37) (From Ayoub, 1971)

9 İşyeri Tasarımı Çalışma yüzeyi yüksekliğindeki değişimin performansa etkisi (From Tichauer, 1973)

10 İşyeri Tasarımı İş Tasarımının Prensipleri Çalışma yüzeyi yüksekliğinin ayarlanabilmesi istenir. Tam olarak ayarlanabilir yükseklği sağlamak mümkün değilse, en uzun boylu çalışana uydur Kroemer, K.H.E., Grandjean, E., (1999). Fitting the Task to the Human, 5 th Ed. Taylor & Francis.

11 İşyeri Tasarımı için Esaslar En iyi mekanik avantaj için çabala - Kaslar için en iyi mekanik avantajı veren duruşları kullan Kasların fazla yğklenmesini engeller Örnek: Tornavidayı vücuttan çok uzakta kullanmak Eklemlerin aşırı pozisyonlarından kaçının Yorucu ve kaslar için zayıf mekanik avantaj sağlar. Example: düz burun pense Freivalds A., (2009). Niebel s Methods, Standards, and Work Design. McGraw- Hill

12 İşyeri Tasarımı için Esaslar Doğal olmayan duruşlardan kaçının Ayakta duranlarda ayak kontrolü istenmez Example: yükü kaldırmak için dönen Freivalds A., (2009). Niebel s Methods, Standards, and Work Design. McGraw- Hill

13 İşyeri Tasarımı için Esaslar Tüm malzeme ve aletleri normal çalışma alanında bulundur. Mesafeleri aza indir Uzak mesafeler, daha büyük kas eforu, kontrol ve zaman Normal Çalışma Alanı Dirsekten döndürüldüğünde, dirsek altındaki kol ile sınırlandırılmış alanı içerir. Maksimum Çalışma Alanı Omuzdan döndürüldüğünde kol atarafından sınırlandırılmış alanı içerir. Freivalds A., (2009). Niebel s Methods, Standards, and Work Design. McGraw- Hill

14 İşyeri Tasarımı için Esaslar Yerçekimini kullan, karşı koyma Depolamak ve küçük parçaları almak için kutu yerine oynar kapaklı sele kullan. Daha büyük parçalar için eğimli lutu kullan Uygun oturma duruşu sağlayın Ayarlanabilir sandalyeler ve ayak dayama kullan Çalışma yeri tesislerini uygun şekilde kullanmak için kişileri eğit. İyi çalışma duruşlarını kullanmaları için kişileri eğit. Otururken, ayakta, makinelerive aletleri kullanırken, yükleri kaldırırken, çekerken ve ittirirken. Freivalds A., (2009). Niebel s Methods, Standards, and Work Design. McGraw- Hill

15 Oturma Duruşu Teorileri 1. Orijinal Teori Kriter: Omurlararası disklerdeki kuvvetler. 90 derece ile 90 dereceden az daha iyidir. 2. Değiştirilmiş Teori - Kriter: Sırt kaslarındaki basınç - 90 derece, 90 dereceden daha büyük veya daha küçükten daha kötüdür. 3. Mandal ın teorisi - Keegan (1953) ın çalışmalarına dayanır. Ön ve arka kasların arasında tam bir denge. - Kalçanın derece öne eğilmesi 4. Serbest Duruş Teorisi - Tüm hareketlere ve ayarlamalara izin verir.

16 İşyeri Tasarımı için Esaslar Üç tip oturma duruşu vardır: 1. Arkaya yaslanık 2. Dik 3. Aşağıya meyilli

17 İşyeri Tasarımı için Esaslar (From Ayoub, 1971) Work Classification Male Female (a) For fine work, exacting visual tasks ( ) ( ) (b) For precision work E.g. mechanical assembly work (35-37) ( ) (c) For writing or light assembly work (29-31) ( ) (d) Course or medium manual work E.g. Packaging ( ) ( )

18 İşyeri Tasarımı Oturarak Çalışma Önemli antropometrik boyutların özeti Kroemer, K.H.E., Grandjean, E., (1999). Fitting the Task to the Human, 5 th Ed. Taylor & Francis.

19 İşyeri Tasarımı Oturma Tasarımının Antropometrik Yönleri Clearance Seat height = popliteal height 1.5 " Seat width = hip breadth + 2 " (1 " on either side) Seat depth = Buttock popliteal length (3" or 4 ") Arm rest height = Seated elbow height Arm rest breadth = Seated elbow-to-elbow breadth Back rest height = Sitting shoulder ht 1.5" Kroemer, K.H.E., Grandjean, E., (1999). Fitting the Task to the Human, 5 th Ed. Taylor & Francis.

20 Workstation Design Anthropometric Aspects of Seated Design Advantages of seated workstations Takes body weight off the legs Avoid unnatural body postures Delays onset of fatigue - Less muscular activity to maintain postures - Lower energy consumption Less demand on cardiovascular system More stability to perform tasks requiring precision Ability to operate foot controls

21 Workstation Design VDT Workstation 1. A proper VDT workstation should be adjustable in the following dimensions: - Keyboard height (floor to home row) : mm ( in) - Screen center above floor : mm ( in) - Screen inclination to horizontal : degrees - Keyboard (home row) to table edge : mm ( in) - Screen distance to table edge : mm ( in) 2. A VDT workstation without adjustable keyboard height and distance of the screen is not suitable for a continuous job at a VDT Kroemer, K.H.E., Grandjean, E., (1999). Fitting the Task to the Human, 5 th Ed. Taylor & Francis.

22 Workstation Design VDT Workstation Work bench height should allow good visual distance and angle The table must allow for ample free knee room Men 690 mm (knee height + allowances) Women 610 mm (knee height + allowances) Height for traditional workstations mm for men mm for women Assumptions Adjustable chair and footrest are available High working level Static muscle contraction Kroemer, K.H.E., Grandjean, E., (1999). Fitting the Task to the Human, 5 th Ed. Taylor & Francis.

23 Workstation Design VDT Workstation Working Heights Fixed heights may be problematic because it can be based on upright trunk posture Workers should choose a comfortable height Vertical and Horizontal Leg Room Worker should have ample leg room under the desk The area under the desk should be at least 680 mm wide and 690 mm wide At knee level there should be 600 mm from front to back and 800 mm at feet level Kroemer, K.H.E., Grandjean, E., (1999). Fitting the Task to the Human, 5 th Ed. Taylor & Francis.

24 Display Screen Height Slightly below eye level Downward visual angle 0 to 15 below horizontal Document holder Workstation Design VDT Workstation Reduces postural loading on neck muscles Location depends on task being performed Place document directly in front Item most frequently referred to Example: If user refers to document more often (compared to screen,)place document directly ahead of user Place document on either side of straight ahead position, slightly angled inwards toward each other Screen and source referred to equally often Kroemer, K.H.E., Grandjean, E., (1999). Fitting the Task to the Human, 5 th Ed. Taylor & Francis.

25 Workstation Design Line of Sight Normal line of sight is 10 to 15 below horizontal plane Eye movement: Average line of sight ±15 Reading distance: mm from pupil Line of sight: 45 below horizontal Recommendation: Place regular viewing tasks within a 30 cone of principle line of sight Kroemer, K.H.E., Grandjean, E., (1999). Fitting the Task to the Human, 5 th Ed. Taylor & Francis.

26 Workstation Design Line of Sight Preferred line of sight Angle depends on head position Recommendation May be provided by considering body position Head and neck postures The head and neck should not be bent forward more that 30 degrees Kroemer, K.H.E., Grandjean, E., (1999). Fitting the Task to the Human, 5 th Ed. Taylor & Francis.

27 Workstation Design The Seated Office Space Writing Height Slightly above elbow height Arm should be abducted and flexed somewhat at shoulder Keyboard work Shoulders relaxed with upper arms relaxed at sides Forearms horizontal with wrists in neutral position Pheasant, S., Haslegrave, C., (2006). Bodyspace: Anthropometry, Ergonomics, and the Design of Work. Taylor & Francis

28 Workstation Design Sitting is recommended at the workplace when: 1. All items are within reach 2. No large forces are required (greater than 10lbs) 3. Fine assembly or writing is done for majority of the time 4. Foot control is utilized Standing is recommended at the workplace when: 1. Workplace/workstation has no knee clearance for the seated operation 2. Objects weighing more than 10 lbs. are handled 3. High, low, or extended reaches are required frequently 4. Operations are physically separated and require frequent movement between workstations

29 Workstation Design Sitting and Standing Workstations Circumstances for sit-stand workstations Frequent reaches more than 16 in forward or 6 in above work-surface Multiple tasks involved - Some tasks well suited for seated workstations - Others are best performed while standing

30 Workstation Design Sitting and Standing Workstations Allows operator to sit or stand Changeover from sitting to standing (and vice versa) Accompanied by variation in supply of nutrients to intervertebral discs Standing and sitting impose stresses on different muscles Freivalds A., (2009). Niebel s Methods, Standards, and Work Design. McGraw- Hill

31 Workstation Design Sitting and Standing Workstations Human body not designed for long periods of sitting Postural rigidity Reduces blood flow to muscles Induces fatigue and cramping Encourages postural flexibility Freivalds A., (2009). Niebel s Methods, Standards, and Work Design. McGraw- Hill