ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

Transkript

1 Altı Şapkalı Düş. Tek. /Altı Uyg. Ayakkabısı Tek. / İstasyon Tek. / Gösterip Yaptırma Yön. / 5E-7E Modeli Ünite 7 Pedagojik Formasyon ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ Yrd. Doç. Dr. Şener ŞENTÜRK 1

2 Ünite 7 Altı Şapkalı Düşünme Tekniği /Altı Uygulama Ayakkabısı Tekniği / İstasyon Tekniği / Gösterip Yaptırma Yöntemi / 5E-7E Modeli Yrd. Doç. Dr. Şener ŞENTÜRK İçindekiler 7.1. ALTI ŞAPKALI DÜŞÜNME TEKNIĞI (E.DE BONO) ALTI UYGULAMA AYAKKABISI TEKNİĞİ İSTASYON TEKNİĞİ GÖSTERİ(P) YAPTIRMA E MODELİ (BYBEE) E MODELİ KAYNAKÇA...12

3 Altı Şapkalı Düş. Tek. /Altı Uyg. Ayakkabısı Tek. / İstasyon Tek. / Gösterip Yaptırma Yön. / 5E-7E Modeli Ünite ALTI ŞAPKALI DÜŞÜNME TEKNIĞI (E.DE BONO) Edward de Bono tarafından öğrencilerde yaratıcı düşünme becerilerini, lateral düşünme (çok yönlü) becerilerini geliştirmek için uygulanmaya başlanmış olan bir tekniktir. Farklı renklerdeki şapkalarla zihni aktif hale getirmeyi, üst düzey düşünme becerilerinin (analiz, sentez, uygulama ve değerlendirme) geliştirilmesini amaçlayan öğrenci merkezli teknikte sınıf, 6 farklı gruba ayrılarak he grubun temsil ettiği renkteki şapkanın içeriğine uygun bakış açısı ile konuya ilişkin yorum yapılmasını gerektirir. Burada amaç, bir konuya farklı açılardan bakabilmeyi, geniş çözümler için fikir pratikleri yapmayı, farklı fikirlere saygıyı öğrenmek, düşünceyi duyguların esiri olmaktan kurtararak uygun şekilde ifade edebilmelerini sağlamaktır. Şapkaların renkleri ve özellikleri: 1. Beyaz Şapka(Tarafsız şapka): Gerçeklere nesnel olarak bakar, tarafsızlığı ve objektifliği anlatır. Görüşülen konuyla ilgili net bilgiler, sayılar, araştırmalar, kanıtlanmış veriler ortaya konur. Örnek: Hangi bilgilere sahibiz? Hangi bilgiler eksik? İhtiyacımız olan bilgiyi nasıl elde edebiliriz? 2.Kırmızı Şapka(Duygusal, kişisel şapka): Duygusal zekayı(duygu, tutku, sezgi..) temsil eder. İçgüdüyü ve duyguları temel aldığı için görüşülen konu ile ilgili olarak, kişilere hiçbir dayanağı olmadan hislerini söyleme şansı verir. Örnek: Bu olay, durum öneri ve ya sorun hakkında neler hissediyorum? Önsezilerim, izlenimlerim ne? 3.Siyah Şapka(Kötümser şapka, tedbir şapkası): Eleştirel zekayı temsil eder. Eksiklikler üzerine odaklanan şapkadır. Konun riskleri, gelecekte doğurabileceği problemler, eleştiriler ortaya çıkarılır. Örnek: Bu önerinin bize zararları neler olabilir? 4.Sarı Şapka(İyimser şapka, yararlar şapkası): Yapıcı zekayı temsil eder. Bir işin avantajları ortaya konur. Getirileri göz önüne alır. İyimserlik ve fırsatlar ve olasılıklar temele alınır. Örnek: Bu olayın bize sağlayacağı çıkarlar, yararlar neler olabilir? 5.Yeşil şapka(yenilikçi, üretkenlik şapkası): Farklı, yaratıcı zekayı temsil eder. Belli kuralların, normların reddedilmesini, olaylara tepeden bakmayı temel alır. Öğrenciler konu ile ilgili alternatif çözümler araştırır. Yaratıcılık ön planda tutulur ve katılımcıların yaratıcı olmaları teşvik edilir. Önemli olan fikrin saçma olup olmaması değil, orijinal, yeni, üretken olmasıdır. Örnek: Bu konudaki değişik önerilerimiz neler olabilir? 3

4 Öğretim İlke ve Yöntemleri 6.Mavi Şapka(Serinkanlı, durum analizi kontrol şapkası): İşlevsel zekayı temsil eder. Geniş ve farklı görüşlerin sentezidir. Evrensel bir görüş açısı kazandırır. Düşünme sistematize edilir. Mavi şapka zekasına erişildiğinde öğrenciler farklı durumları karşılaştırabilir, uzlaştırabilir ve en iyi fikirlere ulaşabilir. Bu aşamada toplantının sonuçları ortaya çıkarılır ve özetlenir. Örnek: Ne oldu?(geçmiş), Ne oluyor?(şimdi) Sonra neler olmalı?(gelecek). Örnek Ders Uygulama: Ders: Fizik, Hedef: Nükleer enerjiye çok boyutlu bakabilme... Giriş: Ülkemizde nükleer santraller kurulacak haberiniz var mı? Bu konuda ne düşünüyorsunuz? (Farklı fikirlerden hareketle bir olguya farklı bakarsanız daha güvenilir çözüm üretebilirsiniz deyip dersin gelişme bölümüne geçilir. Konuya ilişkin alt yapıları olduğundan hareketle, sınıf gruplara ayrılır ve her şapkanın içeriğine uygun yorumlar istenir. Eğitim Durumları: Beyaz şapka: Nükleer enerji ile ilgili somut çalışmaları, verileri, Türkiye de son 10 yıla ilişkin enerji tüketimini ve gelecekte neler olabileceğini, nükleer enerjinin katkılarını ve tehlikelerinin neler olabileceğini ifade etmelidir. Kırmızı şapka: Nükleer enerjinin bireyin ve toplumun duygusal durumunu nasıl etkileyeceği fikrinden hareketle, şiirler yazılar, bilmeceler, dramalar sergilemesi yapılabilir. Siyah şapka: Nükleer enerjinin inşa doğasına ve çevresine verebileceği sosyal, psikolojik biyolojik yıkımlara ilişkin bilgi sunması, örnekler vermesi Sarı şapka: Nükleer enerjinin insanın toplumun yararına nasıl işlediğini ortaya koyması gerekmektedir. Yeşil şapka: Yukarıdaki grupların fikirlerinin dışında özgün bir fikir ortaya koyması beklenir. Mavi şapka: Nükleer enerjiye tüm yönleriyle bakıp özetledikten sonra bir sonuca varılması esasına dayanır. Değerlendirme: Nükleer enerjinin getirdiklerine-götürdüklerine ilişkin bir proje hazırlayın. Yararları Öğrencilerin problem çözme ve bilimsel düşünme becerileri gelişir. Öğrencilerin yaratıcı, yansıtıcı düşüncelerini ortaya koymalarını sağlar. Sınıfa eğlenceli ve ilgi çekici bir ortam yaratarak öğrencilerim etkin katılımını güdülemeyi artırır. Konuşma ve dinleme becerisini geliştirir. Öğrencilerin çok yönlü düşünmelerine olanak sağlar. Sınıfta etkili bir iletişimin ve demokrasi bilincinin gelişmesini sağlar. Konuya ilişkin zaman tasarrufu yapılır Fikirlerin sistematize edilerek sonuca bağlanması kolaylaşır. Rekabet yarışma azalır, işbirliği artar. 4

5 Altı Şapkalı Düş. Tek. /Altı Uyg. Ayakkabısı Tek. / İstasyon Tek. / Gösterip Yaptırma Yön. / 5E-7E Modeli Ünite 7 Sınırlılıkları Tekniğin her konuya uygulanması mümkün olmayabilir, konunun iyi belirlenmesi gerekir. Teknik öğrencilere iyi anlatılmamışsa uygulanması güçleşir. Kalabalık sınıflarda her öğrenciye farklı renklerde şapka sağlamak zor olabilir. Öğretmenin tekniğin kullanılmasını iyi bilmesi, sınıfa iyi hakim olması ve öğrencileri sorularla iyi yönlendirmesi gerekir ALTI UYGULAMA AYAKKABISI TEKNİĞİ Grupla çalışma yöntemlerinden 6 düşünce şapkası duygu, düşünce ve bilgilerin paylaşımında kullanılır. Uygulamaların paylaşımında ise kullanılan yöntem 6 uygulama ayakkabısıdır. 6 düşünce şapkasının her seferinde giyilen şapkaya göre davranılır. Oysa karşılaşılan durumlar çoğu kez en az iki uygulamayı gerektirir. O durumda yapılacak en iyi şey iki ayağa farklı iki uygulama ayakkabısı giymektir. Ayakkabıların renk ve cinsleri uygulama biçimine göre değişmektedir. Her bir ayakkabının özelliği şöyledir: 1. Lacivert resmi ayakkabı: Lacivert renk üniforma rengidir. Rutin işleri ve resmiyeti çağrıştırır. Lacivert renk ayakkabı uygulamasında rutin işler ve resmi prosedürler izlenir. Örneğin, okulda iki öğrenci kavga ediyor. Lacivert resmi ayakkabı giyen bir öğretmen öğrencileri direk disipline gönderir. 2. Gri spor ayakkabısı: Gri renk sisi, pusu tam ve net olarak görememeyi çağrıştırır. Gri renk ayakkabı uygulamasında araştırma ve delil toplama gerekir. Burada amaç delil toplamak ve toplanan veriyi kullanmaktır. Gri spor ayakkabı giyen bir öğretmen kavganın sebeplerini anlamak için kavga eden ve onları izleyen tüm öğrencilerle konuşur. 3. Kahverengi Yürüyüş Ayakkabısı: Kahverengi toprağı ve çamuru çağrıştırır. Yürüyüş ayakkabıları ise zor koşullarda kullanılan sağlam ayakkabılardır. Kahverengi yürüyüş ayakkabıları uygulamada inisiyatiflerden, esneklikten faydalanılarak sonuca ulaşılmaya çalışıldığı durumlarda giyilebilen ayakkabılardır. Bu ayakkabılar lacivert resmi ayakkabının tam tersi bir uygulama gerektirir. Kahverengi yürüyüş ayakkabısı giyen bir öğretmen, kavga eden öğrencilerle konuşur. Onların genç olduğunu böyle şeylerin olabileceğini ve bir daha yapmamalarının iyi olacağını söyler. 4 Turuncu Lastik Çizmeler: Turuncu renk tehlikeyi dikkat çekmeyi ya da uyarıyı çağrıştırır. Lastik çizmeler ise itfaiyecilerin ya da kurtarma ekiplerinin kullandığı ayakkabı şeklidir. Turuncu lastik çizme tehlike demektir. Acil müdahale gerektirir ve güvenliğin sağlanması en önemli iştir. Turuncu lastik çizme giyen bir öğretmen hemen kavgaya müdahale eder. Öğrencileri ayırır. Tehlikeli bir durum(yara, kesik) olup olmadığını kontrol eder. 5

6 Öğretim İlke ve Yöntemleri 5.Pembe Ev Terliği: Pembe renk sıcaklığı, rahatlığı çağrıştırır. Bu uygulama biçimi korumayı, acımayı, insanların duygu ve düşüncelerine karşı hassas olmayı gerektirir. Pembe terlik uygulamasında kişi problemi kendi problemi gibi ele almalı, karşısındaki kişiye ailesinden birisiymiş gibi davranmalıdır. Pembe ev terliği giyen bir öğretmen kavgayı ayırır ve çocukları odasına götürür. Onlara çay ikram eder ve onlarla sohbet eder. Kavga eden çocukları barıştırır ve o şekilde odadan çıkmalarını sağlar. 6. Mor Binici Çizmeleri: Mor renk yetkiyi çağrıştırır. Binici çizmesi de yine yetkiyle ilgilidir. Motosiklete binmek gibi mor binici çizmesi uygulamada bir yetkinin sağladığı üstünlüğü kullanma ile ilgilidir. Burada kişi resmi bir yetkiyle hareket eder. Mor binici çizmesi otoriteyi temsil eder. Mor binici çizmeleri giyen bir öğretmen önce kavgayı ayırır ve kavganın sebebini öğrenir. Eğer büyütülecek bir durum yoksa öğrencileri uyarır, sorunu çözer ve çocukları sınıflarına gönderir. Eğer büyük bir problem varsa öğrencileri alır ve müdürün odasına doğru ilerler. Yararları Demokratik bir yöntemdir ve öğrenciler tartışarak öğrenirler. Belli bir soruna tek başlarına getirebilecekleri çözümlerden çok daha farklı çözümlerin olduğunu görürler. Diğer öğrencilerin kendi görüşleri üzerindeki eleştiri ve değerlendirmelerini öğrenirler. Bu yöntemde öğretmen öğrencilerini daha iyi tanıma imkanına kavuşur. Grup içinde öğrencilerin davranışlarını gözlemek, onların zihinsel, sosyal ve psikolojik gelişimleri hakkında fikir verir. Sınırlılıkları Zaman gerektirir ve çok kalabalık sınıflarda uygulanmaz. Bazı öğrenciler bu tür etkinliklere kesinlikle katılmak istemezler. Grup tartışmalarını sonuçlandırmak güç olabilir. Öğrenciler kolayca kendilerini kontrol edemez duruma gelebilir. Konuşmaları konu üzerinde tutmak oldukça zordur. Kolayca amacından sapabilir İSTASYON TEKNİĞİ İstasyon yöntemi, bir konuda öğrencilerin bireysel ya da grup olarak birlikte çalışmaya konunun farklı yönlerinde yeteneklerini göstermeye imkan sağlayan öğrenci merkezli bir yöntemdir. Uygulama düzeyinin temel alındığı etkinlikte temel amaç, işbirliği, başlanmış bir işi tamamlama, etkili iletişim kurma becerilerini edinmektir. Konuyu farklı yönleriyle ele alabilmek için sınıf içinde belirli çalışma istasyonları oluşturulur. Bu istasyonlardan birincisi slogan istasyonu, ikincisi afiş istasyonu, üçüncüsü öykü istasyonu, dördüncüsü şiir beşincisi ise drama olabilir. Gruplar tanımlanan istasyonlara dağıtılır. Her grup belirlenen süre içerisinde (10-15dk) bulunduğu istasyonla ilgili etkinliği eş zamanlı şekilde gerçekleştirmeye başlar. Ardından grupların yerlerinin değiştirmesiyle, yarım kalan etkinliği bir sonraki 6

7 Altı Şapkalı Düş. Tek. /Altı Uyg. Ayakkabısı Tek. / İstasyon Tek. / Gösterip Yaptırma Yön. / 5E-7E Modeli Ünite 7 grubun sürdürmesi sağlanır. İstasyonlarda yer alan slogan, afiş, oluşturulan şiir, öykü ve drama tamamlandığında uygulama sonlandırılır. Etkinliğin değerlendirme aşamasında ise grup üyelerinin hazırlanan ürünleri sınıfla paylaşması sağlanır. Uygulama Süreci: a.konuyu saptayıp (öğrencilerle) tahtaya yazın. b.istasyonlara ayırın (Neden sonuç istasyonu, slogan, afiş, şiir, resim vb.) c.istasyonlara dağılımı random ile yapın. d.etkinliği yönetecek birini belirleyin. e.istasyon şefleri belirleyin.(her istasyon için değişmeyen sabit şefler) f.öğrencileri gruplara göndererek her istasyona uygun hedeflerin gerçekleşmesi için belirli bir süre verin (10 dak). g.her süre bitiminde diğer bir grubu yarım kalan işi tamamlamak için yönlendirerek her grubun bütün istasyonlarda görev yapmasını sağlayın. h.sürecin bitiminde şeflerden çalışmaları getirerek sloganları, şiirleri okuyun, çalışmaları bir yere asın ve sınıfa pekiştireç verin. Yararları Öğrenme istasyonları uygulama ile teori arasında hızlı bir bağlantının kurulmasına yardımcı olur. Karmaşık olan içeriğin basitleştirilerek parçalar halinde sunumuna kolaylık sağlar. Öğrencilere eş zamanlı olarak farklı öğrenme fırsatları sunar. Öğrencilerin zeka alanlarına ve öğrenme stillerine göre öğrenmelerine yardımcı olur. Öğrencinin birden fazla duyu organı yoluyla öğrenmesini sağlar. Bu şekilde öğrenmeyi çekici hale getirir. İstasyonlar bireylerin kendileriyle başkalarıyla iletişimini arttırır. Grup çalışmaları yoluyla öğrencilerin sosyalleşmesine, işbirliği yapmasına fırsat verir. Sınırlılıkları Öğrenme istasyonlarının yapılandırılmasında; ilk aşamada kavranması çok zaman alabilir. Hazırlık aşamasında istasyonlar, görevler, materyaller, konu sınırları, sıralama, bakış açıları iyi belirlenmezse amaca hizmet etmeyebilir. Öğrenci ne yapacağına ilişkin bilgilendirilmezse, gerektiği yerde uygun yönlendirmeler yapılmazsa bir kargaşaya dönüşebilir. Öğrenme istasyonları güçlü bir öğrenme fırsatı sunarken bir dönem veya kurs boyunca çok sık kullanılırsa başlangıçtaki etkisini kaybedebilir. Örneğin, öğrencilere Kurtuluş Savaşı konusu verilir. Bu konu için 4 istasyon hazırlanır. Bunlar afiş hazırlama, şiir yazma, resim çizme, karikatür yapma olarak belirlenir. Ardından çocuklar 3 erli gruplar halinde istasyon şefinin yönergelerini dikkate alarak istasyonlarda sırayla verilen işleri yaparlar. En son istasyon şefi yapılanları başkana(öğretmen) getirir ve yapılan çalışmalar okunur, sergilenir. 7

8 Öğretim İlke ve Yöntemleri 7.4. GÖSTERİ(P) YAPTIRMA Sözlerin ve sözcüklerin yetersiz kaldığı durumlarda, yani öğrenciye ne yapılacağını söylemenin eksik kaldığı ve nasıl yapılacağının göstermenin gerekli olduğu durumlarda kullanılan bir yöntemdir. Bir işlemin uygulanmasını, bir sürecin işleyişini, bir aracın çalıştırılmasını önce açıklayarak gösterme, sonra da öğrenciye uygulama yaptırarak öğretme yoludur. Sözgelişi; sosyal bilgiler dersinde Doğu Anadolu bölgesinin haritasını aslına uygun olarak ezbere çizebilme hedefinin davranışları tahtaya aşamalı olarak yazılmalı; asılmalı; öğrenciler bu sırayı defterlerine geçirmelidirler. Sonra bu sıraya göre haritayı çizip göstermelidirler. Her basamakta işin nasıl yapıldığı gösterilip açıklanmalı; anlaşılmayan yer varsa, tekrar yapılıp gösterilmelidir. Her bir öğrenci çizimi, işi, davranışı yaparken öğretmen yanlışları anında düzeltmeli; eksiklikleri tamamlamalıdır. Yapılan doğru davranışlar, çizimler ve işler sınıfa sunulmalı; öğrenciden bunu nasıl yaptığını açıklaması istenmelidir. Yararları Öğrencilere görerek, işiterek, gözleyerek ve yaparak öğrenme olanağı sağlar. Becerilerin öğretiminde oldukça etkilidir. Öğrencilerin dikkatini uzun süre derse yönelmesine etkili olur. Öğrencilerin bildiklerini uygulayabilmek için fırsat yaratır. Sınırlılıkları Öğretmenin iyi bir planlama ve hazırlık yapmasını gerektirir. Bu nedenle, çok fazla zaman ve çaba harcanması gereklidir. Kalabalık sınıflarda uygulanması oldukça güçtür. Analiz, sentez ve değerlendirme gibi üst düzey bilişsel öğrenmelerin gerçekleşmesinde etkili değildir. Yeterli araç-gereç olmadığında ve öğrenciler gösteriyi izleyemediğinde başarısız olabilir. Çünkü, gösterinin bütün öğrenciler tarafından aynı biçimde izlenmesi olanaklı olmayabilir. Öğrencilerin duydukları ile gördükleri tutarlı ya da aynı anda olmadığında karışıklık olabilir. 8

9 Altı Şapkalı Düş. Tek. /Altı Uyg. Ayakkabısı Tek. / İstasyon Tek. / Gösterip Yaptırma Yön. / 5E-7E Modeli Ünite E MODELİ (BYBEE) Karplus ve Atkin nin öğrenme döngüsüne ait, araştırma, buluş ve keşif aşamalarından yararlanılarak Bybee tarafından geliştirilen 5E modeli, öğrencilerin başlangıçta var olan kavramlarını, kendi fikirlerini yansıtarak, akranları ve çevreleri ile etkileşim kurarak, yeniden tanımlamalarını, yeniden düzenlemelerini, değiştirmelerini ve nesne, olay ve olguları yorumlamalarını sağlayacak şekilde kavram değişimi için gereken koşulları sağlamaktadır. Öğrencilerin araştırma merakını arıtıp, öğrenci beklentilerini tahmin eden, bilgi ve aktif bir araştırmaya yönlendiren 5E modeli Giriş, Keşfetme, Açıklama, Detaylandırma ve Değerlendirme aşamalarından oluşmaktadır. 1.Giriş(Engage): Öğrencilerinin ön bilgilerinin ele alındığı, ilgi ve merak uyandıran etkinliklere verildiği aşamadır. Öğrenciler öğrenmeye motive edilir. Neden sorusu sordurularak öğrencilerin katılımları sağlanır. Sorulan sorularda amaç, doğru cevabı buldurmak değil, öğrencilerin değişik fikirler ileri sürmelerini, soru sormalarını teşvik etmektir. 2.Keşfetme(Explore): Öğrencilerin birlikte çalıştıkları, çalışmaları sonucunda çeşitli kararlar aldıkları, var olan problemlere yönelik soru ve fikir ürettikleri aşamadır. Deney planlama, denece oluşturma gibi etkinlikler bu aşamada yapılır. Öğrenciler sorularla düşünmeye yöneltilir. Öğrencilerin en çok aktif oldukları aşamadır. 3. Açıklama(Explain): Öğrencilere, ulaştıkları yargılar konusunda soruların sorulduğu, tartışma yapıldığı, öğrencilerin kendi keşfetme sonuçlarını açıkladığı, öğretmenin açıklamalarda bulunduğu aşamadır. Modelin en öğretmen merkezli evresidir. Öğretmen teşvik edici çalışmalar, formal ve bilimsel açıklamalar yapar. 4. Derinleştirme(Elaboratae): Ulaşılan bilgi veya problem çözme yaklaşımlarının yeni durumlara uygulandığı aşamadır. Bunun için öğrenciler yeni problem durumlarıyla karşı karşıya bırakılır. Bu aşamada zihinde var olmayan yeni kavramlar da öğrenilir. 5. Değerlendirme(Evaluate): Bu aşamada öğrenciler yeni edindikleri bilgilerini ve becerilerini değerlendirerek bir sonuca ulaşırlar. Bu değerlendirme, öz değerlendirme, proje, performans, portfolyo, rubrik ve öğretmen gözlemleri şeklinde gerçekleşir. Bu aşamada hem öğrenci hem de öğretmen kendini değerlendirme imkanı bulur. 9

10 Öğretim İlke ve Yöntemleri E MODELİ Bu model 5E modelinin biraz daha gelişmiş hali olup her iki modelde isimlerini aşamaların İngilizcesi olan kelimelerin baş harflerinden almıştır. 7E modeli 5E nin derinleştirme aşamasının zenginleştirilmiş halidir. 1. Teşvik Etme: Bu aşamada 5E modelinin ilk aşamasında olduğu gibi öğretmen tarafından sorulan sorularla öğrencilerin dikkati derse çekilir. Öğrencilerin yeni öğretilecek konu hakkında ne bildikleri ortaya çıkarılır ve yeni konuyla ilgili düşünmeye sevk edilir. 2. Keşfetme: Karşılaşılan yeni olayın keşfedilmesi ve gözden geçirilmesi için sorgulama yönteminin kullanıldığı aşamadır. Öğrenciler, belli sınırlar içerisinde serbest düşünme becerisini işe koşarak çeşitli tahminlerde bulunur ve hipotezler oluştururlar. Çözüme yönelik alternatif yollar(deney vb.) dener ve bunların üzerinde tartışırlar. Öğretmen öğrencileri teşvik eder, onları yorum yapmaya yönlendirir. 3. Açıklama: Öğrenciler bu aşamada farklı kaynaklardan seçilen kavramları grup çalışmalarıyla açıklamaya çalışırlar. Öğretmen öğrencilerden daha derin açıklamalar yapar ve yeni kavramlar sunar. Öğrenciler bu yeni kavramları da yorumlamaya çalışır ve daha önceki gözlemlerini kullanırlar. 4. Genişletme: Bu aşamada öğrencilerin, kavramların tanımlamalarını ve açıklamalarını araştırmaları ve ulaştıkları sonuçları kullanmaları beklenir. Bu amaçla öğretmen rehberlik yapar. Öğrenciler ise bir önceki aşamada ulaştıkları bilgileri kullanarak konu ile ilgili yeni sorular sorar. Problemin çözümüne yönelik önerilerde bulunurlar. Kendi kararlarını alarak deneyler tasarlarlar. 5. Kapsamına Alma: Öğretmen bu aşamada gelinen noktaya kadar öğrenilen kavramların farklı alanlardaki anlamlarını da açıklayarak öğrencilere yeni kavramlar sunar. Sorularla öğrencilerin eski anlamlarla yeni anlamlar arasındaki ilişkileri görmelerini sağlamaya çalışır. Bu aşamada öğrencilerin gösterebilecekleri en önemli beceri kavramların kendilerine öğretilenlerin anlamları ile diğer alanlardaki anlamları arasındaki ilişkileri görebilmek, bu anlamaları genişleterek gerçek durumlara uyarlayabilmektir. 6. Değiştirme: Grup ve gruplar arası işbirliğinin yoğun olduğu aşamadır. Gruplar öğretmen rehberliğinde kavramlarla ilgili bilgi paylaşımında bulunurlar. Bu bilgi paylaşımı sürecinde öğrencilerin fikirlerinde değişiklikler olması beklenir. Fikrinde değişiklik olan grup ya da öğrenci değişen fikirlerine göre yeni bir deney ya da çalışma planı yaparlar. 10

11 Altı Şapkalı Düş. Tek. /Altı Uyg. Ayakkabısı Tek. / İstasyon Tek. / Gösterip Yaptırma Yön. / 5E-7E Modeli Ünite 7 7. Deneme/Sınama/İnceleme: Modelin bu son aşamasının öğretmen ve öğrencilerin yapıların çalışmaları değerlendirdikleri aşama olduğu söylenebilir. Öğretmen öğrendiklerini uygulayan öğrencileri izler. Davranış değişikliği oluşmuş öğrencilerin bu davranış değişikliklerinin nedenlerini anlamaya çalışır. Bu sebeple öğrencilerle çeşitli açık uçlu sorular sorar. Öğrenciler ise çalışmalarda elde ettikleri veriler ışığında soruları cevaplarlar. Yararları Yapılandırmacı yaklaşıma uygun öğrenci merkezli bir yöntemdir. Kalıcı öğrenme sağlar. Öğrencilerin ön bilgileri konuya başlanmadan harekete geçirilir. Öğrenmede etkin olarak kullanılan merak duygusu süreç içerisinde artarak öğrenmeye olumlu katkı sağlar. Öğrencilerin yaratıcılık becerilerini geliştirir. Sınırlılıkları Zaman yönetiminin iyi planlanmış olması gerekir. Programın yetişmemesine neden olabilir. Ön hazırlık gerektirmesi sebebiyle planlı bir şekilde yürütmek zorunluluğu vardır. Sınıf yönetimi zordur. Karmaşık yapısı sebebiyle çok tercih edilmez. 11

12 Öğretim İlke ve Yöntemleri 7.7. KAYNAKÇA Arslan M.(Ed). (2010). Öğretim İlke ve Yöntemleri Ankara: Anı Yayıncılık 3. Baskı. Aykaç N.(2014). Öğretim İlke ve Yöntemleri Ankara: Pegem Akademi. Çelenk, S. (Ed). (2016). Öğretim İlke ve Yöntemleri. Ankara, Pegem Akademi. Hesapçıoğlu, M. (2011). Öğretim İlke ve Yöntemleri. Ankara, Nobel Yayın Dağıtım. İhtiyaç Yayıncılık (2016). Eğitim Bilimleri, Konu Anlatımlı Modüler Set. Ankara. Kısayol Yayıncılık (2015). Eğitim Bilimleri Modüler Set. Kısayol Yayıncılık, Ankara. Duman B.(Ed). (2015). Öğretim İlke ve Yöntemleri Ankara: Anı Yayıncılık 2.Baskı. Komisyon (2015) Kpss Eğitim Bilimleri Öğretim Yöntem Ve Teknikleri Ankara: Pegem Akademi. Küçükahmet L.(2001). Öğretim İlke ve Yöntemleri Ankara: Nobel Yayınevi 12. Baskı. Makroder Yayınları (2008). KPSS Eğitim Bilimleri Konu Anlatımlı Öğretim Yöntem ve Teknikleri. Konya. Ocak D.(Ed). (2008). Öğretim İlke ve Yöntemleri Ankara: Pegem Akademi 2.Baskı. 12

13 Altı Şapkalı Düş. Tek. /Altı Uyg. Ayakkabısı Tek. / İstasyon Tek. / Gösterip Yaptırma Yön. / 5E-7E Modeli Ünite 7 13

14 14 Öğretim İlke ve Yöntemleri