ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ Doç. Dr. Murat GÖKALP

Transkript

1 İstasyon Tekniği, 5E, 7E Modeli Ünite 7 Pedagojik Formasyon ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ Doç. Dr. Murat GÖKALP 1

2 Ünite 7 İSTASYON TEKNİĞİ, 5E, 7E MODELİ Doç. Dr. Murat GÖKALP İçindekiler 7.1. İSTASYON TEKNİĞİ Uygulama Aşaması Yararları Sınırlılıkları ALTI ŞAPKALI DÜŞÜNME TEKNİĞİ Uygulanışı Şapka Renkleri Ve Temsil Ettiği Düşünce Biçimleri Üstünlükleri Sınırlılıkları ALTI AYAKKABI UYGULAMASI E MODELİ E MODELI... 6

3 İstasyon Tekniği, 5E, 7E Modeli Ünite İSTASYON TEKNİĞİ İstasyon Yöntemi, bütün sınıfın her aşamada (her istasyonda) çalışarak bir önceki grubun yaptıklarına katkı sağlayarak bir basamak ileri götürmeyi, yarım kalan işi tamamlamayı öğreten bir yöntemdir. Bütün sınıfın her aşamada (her istasyonda) çalışarak bir önceki grubun yaptıklarına katkı sağlayarak bir basamak ileri götürmeyi, yarım kalan işi tamamlamayı öğreten bir tekniktir. İstasyonlar öğrencilerin eş zamanlı olarak çeşitli öğrenme aktivitelerini gerçekleştirebilecekleri merkezlerdir. Başlamış bir işe katkı sağlama veya işi bitirme temeline dayanan bir tekniktir. Bu teknikte öğrenciler her istasyonda önceki grubun yaptığı çalışmalara katkı sağlayarak yapılan çalışmayı bir adım ileri götürerek, yarım kalan işi tamamlamayı amaçlarlar. İstasyonlar slogan yazma, afiş hazırlama, şiir ve öykü yazma, resim çizme gibi masallardan oluşur. Yani her istasyon farklı bir etkinliği içerir Uygulama Aşaması İstasyon tekniğinde öncelikle konu belirlenir. Öğrenciler istasyon sayısına göre farklı özelliklere sahip gruplara ayrılır. Her istasyona bir gözlemci veya istasyon şefi seçilir. Ancak istasyon şefi görevini öğretmen de yapabilir. Tüm gruplar sırasıyla her istasyona gider verilen süre kadar o istasyonda çalışır. Süre sonunda gruplar yer değiştirir. Tüm istasyonlarda bütün grupların çalışmaları sağlanır. Uygulamanın sonunda istasyon şefleri yapılan çalışmaları toplar ve sınıfa sunarlar. Daha sonra yapılan çalışmalar sınıfta sergilenir. Böylece her grubun her istasyonda çalışması sağlanır ve herkesin payının olduğu ortak ürünler yaratılır. Öğrenci gruplarının bir konuda belirli aşamalardan geçerek ve etkinlikleri tamamlayıp sürdürerek bir görüş veya ürün oluşturmayı sağlar. İşbirliği içinde çalışma, aktif katılım, farklı zeka alanlarını kullanma, yaratıcı düşünce, başlanmış bir işe katkı getirme, kurallara uyma ve iletişim becerilerini geliştirir. Her istasyonda resim, müzik, şiir, deney, proje, afiş gibi farklı etkinlikler yapılır. Öğrenciler heterojen gruplara ayrılır ve her grup bir istasyonda belli bir süre çalışır, süre dolunca bir sonraki istasyona geçilir. Öğrenciler devraldıkları yarım kalan işi yıkmak veya yok etmek yerine ona katkıda bulunmalıdırlar Yararları Öğrenci merkezli bir yöntemdir. Özel yeteneklerin ortaya çıkarılmasını sağlar. Öğrencilerde iş birliği, yaratıcılık, katılımdan keyif alma, kurallara uyma, iletişim becerişi ve üretme özelliklerini geliştirir. Çekingen öğrencilerin sürece aktif katılımlarını sağlar. Öğrencilerde ilgi ve güdülenmeyi artırır. Öğrencilerin öz güven duygusunu geliştirir Sınırlılıkları Etkinliği tüm sınıfa uygulamak zor olabilir. 3

4 Öğretim İlke ve Yöntemleri Gruplardaki tüm öğrenciler sürece aktif olarak katılamayabilir. Sınıfta gürültü ve kargaşa ortamı oluşabilir. İstasyon Tekniğinin Uygulanışı Her istasyona gidecek öğrenciler belirlenir. Tüm öğrenciler görev alır. Her gruba bir gözlem ya da istasyon şefi atanır. Şef gruba kılavuzluk yapar, iş bitince ürünleri toparlar. Gruplar istasyonlara dağıtılır ve her grup gittiği istasyonda 10 dakika çalışır. Süre sonunda gruplar yer değiştirir. Tüm grupların tüm istasyonda çalışması sağlanır. İstasyona gelen her yeni grup bir önceki grubun bıraktığı yerden devam eder. Süre sonunda tüm grupların işleri toplanır. Yapılan çalışmalar sergilenir ALTI ŞAPKALI DÜŞÜNME TEKNİĞİ Öneren: Edward De Bono Yaratıcı düşünme becerilerini geliştirmede kullanılan bir grup tartışması tekniğidir. Değişik konularda farklı düşünmeyi, sistematik düşünmeyi ve böylece doğru kararlar vermeyi öğretmek amacıyla kullanılır Uygulanışı Öğrencilere tartışmaları için bir konu verilir (Ör: Eğitimde bilgisayar destekli öğretim uygulaması, Türkiye nin AB ye girmesi gibi) ve öğrenciler gruplara ayrılır. Her grup farklı renkteki şapkanın gerektirdiği düşünce biçimini ortaya koymaya çalışır. Öğrenciler başlarında hayali şapkalar taşırlar Uygulanışı Her grup, tartışılması istenen konuya, kendi başında var olduğunu düşündüğü şapkanın gerektirdiği yönde yaklaşır. Bu tekniğin uygulanmasında önemli olan öğrencilerin kendi görüş ve düşüncelerini tespit etmek değil, bir konuya farklı açılardan bakabilme becerisinin kazanılmasıdır. Öğretmen bu amacın dışına çıkmamalıdır Şapka Renkleri Ve Temsil Ettiği Düşünce Biçimleri Beyaz şapka: (Tarafsızdır). Ortaya konan soruna ilişkin taraf tutmadan görüş ortaya koyar Kırmızı şapka: (Duygusaldır). Öfke, tutku, duygu, duygusal bir bakış açısını ifade eder Şapkalar Siyah şapka: (Karamsardır). Olumsuzluklar, riskler, dezavantajları ifade eder. Bir şeyin niçin yapılmayacağını görür. Sarı şapka: (İyimserdir). Olayların olumlu yönlerine odaklanır; avantajları ve faydalı yönleri düşünür. Şapkalar 4

5 İstasyon Tekniği, 5E, 7E Modeli Ünite 7 Yeşil şapka: (Yaratıcıdır). Olaylara yeni ve farklı çözüm yolları bulmaya çalışır. Mavi şapka: (Değerlendirici ve karar vericidir). Olayı tüm olası yönleriyle gören ve değişkenleri kontrol altında tutan bir bakış açısıdır Üstünlükleri Bireyler aynı olay karşısında farklı düşünme yaklaşımlarını geliştirebileceklerini öğrenirler Bireyler tek tip düşünmeden düşünmeden uzaklaşır, konu ya da soruna farklı açılardan yaklaşmayı öğrenirler Empati yeteneğini geliştirir Sınırlılıkları Gerçekte savunmadığı bakış açısını dile getirmede bazı öğrenciler zorlanabilir ALTI AYAKKABI UYGULAMASI Grupla çalışma yöntemlerinden altı düşünce şapkası duygu,düşünce ve bilgilerin paylaşımında kullanılır.bu teknikte öğrenciye farklı durumlarda nasıl davranması gerektiği öğretilir.böylece öğrencinin farklı durumlara uyum sağlaması kolaylaşır.bir olay ya da problem durumunda aşağıda belirtilen renkteki altı ayakkabıya göre uygulama sırasındaki süreci açıklamaları istenir. 1. Lacivert(resmi ayakkabı):prosödürü uygula 2. Gri(spor ayakkabı):bilgi topla ve bu bilgiyi kullan.araştırma yap ve delil topla. 3. Kahverengi(yürüyüş ayakkabısı):insiyatiflikten ve esneklikten yararlan. 4. Turuncu (lastik çizme):tehlikeyi azalt,acil müdahale et. 5. Pembe(ev terliği):insanları koru hassas davran. 6. Mor(binici çizmesi):rolünün gereklerine göre hareket et. Ayakkabılar bir hedefe ulaşmak içindir ve uygulama gerektirir.her duruma uygun bir davranış yerine farklı durumlarda kullanılabilecek altı farklı davranış biçimi oluşturabilir.altı şapkalı düşünmede bir defada sadece bir şapka takabilirken altı ayakkabılı uygulama tekniğinde aynı anda farklı iki tek ayakkabı giyebiliriz.bu nedenle altı ayakkabılı uygulama tekniği aynı anda farklı davranış biçimleri uygulama ve farklı durumlara uyum sağlama ve benzer durumda uygun davranmayı sağlar.bu ayakkabılar E MODELİ 5e modeli ve 7e modeli yapılandırmacılığın içerisinde kullanılan öğretim modellerindendir. Çağdaş eğitimdeki en etkili öğretim modellerinden biri olan yapılandırmacı yaklaşımlardan birisi de 5e modelidir. 5e Modeli 5e modeli öğrencinin sahip olduğu bilgi ve becerileri aktif bir şekilde kullanmasını sağlayan, öğrencinin araştırma merakını arttıran ve öğrencinin beklentilerine cevap veren bir öğretim 5

6 Öğretim İlke ve Yöntemleri modelidir 5e modeli süreci adından da anlaşılacağı üzere 5 aşamadan oluşmaktadır. 1. Giriş: Ön öğrenmelerin değerlendirilmesi, merak uyandırılması, hazırbulunuşluğun ortaya çıkartılması gibi etkinlikleri kapsamaktadır. Öğretmen kavramları, ilkeleri kesinlikle hazır olarak vermez. Sorduğu sorularla öğrencilere hatırlatmaya çalışır. 5e modeli giriş bölümünde ön bilgilere erişim sağlanır, merak uyandırılır, öğrencilere neden sorusu sordurulur, öğrenciler motive edilir ve öğrencilerin ilgisi çekilir. 2. Keşfetme: Öğrenci bir problem durumuyla karşılaştırılır ve bu problemi çözmesi beklenir. Öğrencinin en aktif olduğu basamaktır. 3. 5e modeli keşfetme bölümünde, öğrencilerle laboratuvar etkinlikleri yapılır ve birlikte çalışılır, öğrenciler kendi kararlarını kendileri verir ve bir problem durumunda soru ve fikir üretir. 4. Açıklama: Öğrenci problemin nasıl çözüldüğünü, problemi nasıl formüle ettiğini, problemin çözüm yollarının neler olduğunu ve nasıl transfer ettiğini ortaya koyar. Öğrenci bunu tek başına gerçekleştiremeyebilir. Bu yüzden öğretmen ipuçları verir. 5e modeli açıklama bölümünde, öğrencilere ulaştıkları yargıları hakkında sorular sorulur, sınıfta tartışma yürütülür, daha fazla soru üretilir ve yeni tanımlar araştırılır. 5. Derinleştirme: Öğrenci yeni bir problem durumuyla karşılaştırılır. Bu problem çözülürken kavramlara ilişkin alt kavramlara dair yeni formüller elde eder. 5e modeli derinleştirme bölümünde, öğrencilerin kavramsal anlama yetenekleri geliştirilir, öğrencilerin yeni deneyimlerle daha derinlemesine ve geniş anlama yeteneği geliştirilir. 6. Değerlendirme: Kpss öğretim yöntem ve teknikleri dersine ait 5e modelinin son süreci olan değerlendirme sürecini öğrenci ve öğretmen birlikte gerçekleştirir. Süreç yönelimli bir değerlendirme vardır. Portfolyo, dereceli puanlama anahtarı, rubrik değerlendirme yöntemleri içinde yer alır. Sürecin sonunda ilk dört basamağı betimleyen bir rapor öğrenciden istenir. 5e modeli değerlendirme bölümünde, öz değerlendirme, öğretmen gözlemi, performans değerlendirme, portfolyo ve rubrik yer almaktadır E MODELİ 5e modelinin daha gelişmiş bir üst modeli olarak karşımıza çıkar. 1) Teşvik Etme: Öğrenci ön bilgileri ve ne düşündükleri ortaya çıkartılır. Öğrenciler yeni anlatılacak konuyla ilgili düşünmeye sevk edilmektedir. 2) Keşfetme: Öğrenciler etkinlik dahilinde serbest düşünerek tahminler yapar, hipotez kurarlar. Çözüm yönelik alternatif deneyler yapan öğrenciler buldukları sonuç üzerinde tartışırlar. Öğrencilerin yeni karşılaştıkları olayı keşfetmek ve gözden geçirmek için sorgulama yöntemi kullanılmaktadır. 3) Açıklama: Öğrenciler grup tartışmaları ve öğretmenin rehberliğinde seçilen kavramların açıklama ve tanımlamalarını yaparlar. Ayrıca öğretmenin yaptığı açıklamaları dinleyen öğ- 6

7 İstasyon Tekniği, 5E, 7E Modeli Ünite 7 renciler bu açıklamaları dinleyerek yorumlamaya çalışırlar. 4) Genişletme: Öğrencilerin kavramları, tanımlamaları ve açıklamaları araştırmaları ve bunları kullanılması istenir. Öğrenciler önceki bilgilerinin yardımıyla yeni soru ve çözüm yolları üretir. Tüm bunları yaparken öğrenci, öğretmenin teşvikine ihtiyaç duyar ve gerekli bilgi ve delillere sahip olduklarının farkına varılması sağlanır. 5) Kapsamına Alma: Öğretmen mevcut kavramların diğer alanlardaki anlamlarını da hatırlatır, karşılaştırır ve bu yolla yeni kavramlar oluşturur. Bu yönde öğrencilere yeni sorular sorulur. Öğrenciler ise yeni kavramlarla önceki öğrendikleri kavramlar arasındaki ilişkiyi görürler. 6) Değiştirme: Grup tartışması yoluyla kavramlar hakkında bilgi paylaşımı yapılır. Grup tartışmasıyla öğrencilerin fikirleri değişebilir. Fikirleri değişen öğrenciler bu yolda yeni plan ve deneyler yapmalıdır. 7) İnceleme Sınama: öğretmen, öğrencilerin kazandıkları yeni kavram ve becerileri inceler, bunları ölçerek davranış değişikliklerinin sebeplerini açıklamaya çalışır. Öğretmenin açık uçlu sorularına karşılık öğrenciler kanıtlarını ve açıklamalarını ortaya koyarak açık uçlu cevaplar vermeye çalışır. 7

8 Öğretim İlke ve Yöntemleri 8